Dz.U. z 1998 r. Nr 117, poz. 757
USTAWA
z dnia 24 lipca 1998 r.
o zmianie ustaw - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania
cywilnego, Prawo o aktach stanu cywilnego, ustawy o stosunku Państwa do
Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych
ustaw
Art. 1.
W ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9,
poz. 59, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1986 r. Nr 36, poz. 180, z 1990 r. Nr
34, poz. 198 i z 1995 r. Nr 83, poz. 417) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 1 otrzymuje brzmienie:
"Art. 1. §1. Małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta
jednocześnie obecni złożą przed kierownikiem urzędu stanu
cywilnego oświadczenia, że wstępują ze sobą w związek małżeński.
§2. Małżeństwo zostaje również zawarte, gdy mężczyzna i kobieta
zawierający związek małżeński podlegający prawu wewnętrznemu
kościoła albo innego związku wyznaniowego w obecności duchownego
oświadczą wolę jednoczesnego zawarcia małżeństwa podlegającego
prawu polskiemu i kierownik urzędu stanu cywilnego następnie
sporządzi akt małżeństwa. Gdy zostaną spełnione powyższe przesłanki
małżeństwo uważa się za zawarte w chwili złożenia oświadczenia woli
w obecności duchownego.
§3. Przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się, jeżeli
ratyfikowana umowa międzynarodowa lub ustawa regulująca stosunki
między państwem a kościołem albo innym związkiem wyznaniowym
przewiduje możliwość wywołania przez związek małżeński podlegający
prawu wewnętrznemu tego kościoła albo innego związku wyznaniowego
takich skutków, jakie pociąga za sobą zawarcie małżeństwa przed
kierownikiem urzędu stanu cywilnego.";
2) art. 2 otrzymuje brzmienie:
"Art. 2. Jeżeli mimo niezachowania przepisów artykułów poprzedzających
został sporządzony akt małżeństwa, każdy, kto ma w tym interes
prawny, może wystąpić z powództwem o ustalenie nieistnienia
małżeństwa.";
3) w art. 3 dodaje się § 3 w brzmieniu:
"§3. Kierownik urzędu stanu cywilnego wyjaśnia osobom zamierzającym
zawrzeć małżeństwo doniosłość związku małżeńskiego, przepisy
regulujące prawa i obowiązki małżonków oraz przepisy o nazwisku
małżonków i o nazwisku ich dzieci.";
4) w art. 4 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:
"Małżeństwo przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego nie może być
zawarte przed upływem miesiąca od dnia, kiedy osoby, które zamierzają je
zawrzeć, złożyły kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne zapewnienie,
że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie tego
małżeństwa.";
5) dodaje się art. 41 w brzmieniu:
"Art. 41. §1. Osobom zamierzającym zawrzeć małżeństwo w sposób określony
w art. 1 § 2 i 3 kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje
zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających
zawarcie małżeństwa oraz treść i datę złożonych przed nim
oświadczeń w sprawie nazwisk przyszłych małżonków i ich dzieci.
§2. Zaświadczenie traci moc po upływie trzech miesięcy od dnia jego
wydania.
§3. Wydając zaświadczenie kierownik urzędu stanu cywilnego informuje
strony o dalszych czynnościach koniecznych do zawarcia
małżeństwa.";
6) art. 5 otrzymuje brzmienie:
"Art. 5. Kierownik urzędu stanu cywilnego, który dowiedział się o
istnieniu okoliczności wyłączającej zawarcie zamierzonego
małżeństwa, odmówi przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek
małżeński lub wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 41, a w
razie wątpliwości zwróci się do sądu o rozstrzygnięcie, czy
małżeństwo może być zawarte.";
7) w art. 6 § 1 otrzymuje brzmienie:
"§1. Z ważnych powodów sąd może zezwolić, żeby oświadczenie o wstąpieniu
w związek małżeński lub oświadczenie przewidziane w art. 1 § 2
zostało złożone przez pełnomocnika.";
8) art. 7 otrzymuje brzmienie:
"Art. 7. §1. Jeżeli małżeństwo jest zawierane przed kierownikiem urzędu
stanu cywilnego, oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński
powinny być złożone publicznie w obecności dwóch pełnoletnich
świadków.
§2. Kierownik urzędu stanu cywilnego zapytuje mężczyznę i kobietę,
czy zamierzają zawrzeć ze sobą małżeństwo, a gdy oboje odpowiedzą
na to pytanie twierdząco, wzywa ich do złożenia oświadczeń o
wstąpieniu w związek małżeński oraz oświadczeń w sprawie nazwisk
małżonków i ich dzieci.
§3. Każda z osób zawierających małżeństwo składa oświadczenie o
wstąpieniu w związek małżeński, powtarzając za kierownikiem urzędu
stanu cywilnego treść oświadczenia lub odczytując je na głos. Osoba
nie mogąca mówić składa oświadczenie o wstąpieniu w związek
małżeński podpisując akt małżeństwa.
§4. Po złożeniu oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński przez
obie strony kierownik urzędu stanu cywilnego ogłasza, że wskutek
zgodnych oświadczeń obu stron małżeństwo zostało zawarte.";
9) art. 8 otrzymuje brzmienie:
"Art. 8. §1. Duchowny, przed którym zawierany jest związek małżeński
podlegający prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku
wyznaniowego, nie może przyjąć oświadczeń przewidzianych w art.
1 § 2 - bez uprzedniego przedstawienia mu zaświadczenia
stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie
małżeństwa, sporządzonego przez kierownika urzędu stanu
cywilnego.
§2. Niezwłocznie po złożeniu oświadczeń, o których mowa w § 1,
duchowny sporządza zaświadczenie stwierdzające, że oświadczenia
zostały złożone w jego obecności przy zawarciu związku małżeńskiego
podlegającego prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku
wyznaniowego. Zaświadczenie to podpisują duchowny, małżonkowie i
dwaj pełnoletni świadkowie obecni przy złożeniu tych oświadczeń.
§3. Zaświadczenie, o którym mowa w § 2, wraz z zaświadczeniem
sporządzonym przez kierownika urzędu stanu cywilnego na podstawie
art. 41 § 1 duchowny przekazuje do urzędu stanu cywilnego przed
upływem pięciu dni od zawarcia małżeństwa; nadanie jako przesyłki
poleconej w polskim urzędzie pocztowym jest równoznaczne z
przekazaniem do urzędu stanu cywilnego. Jeżeli zachowanie tego
terminu nie jest możliwe z powodu siły wyższej, bieg terminu ulega
zawieszeniu przez czas trwania przeszkody.";
10) art. 9 otrzymuje brzmienie:
"Art. 9. §1. W razie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu
jednej ze stron oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński
mogą być złożone niezwłocznie przed kierownikiem urzędu stanu
cywilnego bez złożenia lub przedstawienia dokumentów niezbędnych
do zawarcia małżeństwa. Jednakże i w tym wypadku strony są
obowiązane złożyć zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu
okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa.
§2. W razie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu jednej ze
stron oświadczenia przewidziane w art. 1 § 2 mogą być złożone przed
duchownym bez przedstawienia zaświadczenia sporządzonego przez
kierownika urzędu stanu cywilnego stwierdzającego brak okoliczności
wyłączających zawarcie małżeństwa. W takim wypadku strony składają
przed duchownym zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności
wyłączających zawarcie małżeństwa. Przepisy art. 1 § 3 oraz art. 2
i art. 8 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.";
11) art. 10 otrzymuje brzmienie:
"Art. 10. §1. Nie może zawrzeć małżeństwa osoba nie mająca ukończonych
lat osiemnastu. Jednakże z ważnych powodów sąd opiekuńczy może
zezwolić na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła lat
szesnaście, a z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa
będzie zgodne z dobrem założonej rodziny.
§2. Unieważnienia małżeństwa zawartego bez zezwolenia sądu
opiekuńczego przez kobietę nie mającą ukończonych lat osiemnastu,
jak również unieważnienia małżeństwa zawartego nawet za zezwoleniem
sądu, lecz przed ukończeniem przez kobietę lat szesnastu, może
żądać każdy z małżonków. Jeżeli kobieta zaszła w ciążę, jej mąż nie
może żądać unieważnienia małżeństwa z powodu braku przepisanego
wieku.
§3. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu braku przepisanego
wieku, jeżeli małżonek przed wytoczeniem powództwa ten wiek
osiągnął.";
12) dodaje się art. 151 w brzmieniu:
"Art. 151. §1. Małżeństwo może być unieważnione, jeżeli oświadczenie o
wstąpieniu w związek małżeński lub oświadczenie przewidziane w
art. 1 § 2 zostało złożone:
1) przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w
stanie wyłączającym świadome wyrażenie woli,
2) pod wpływem błędu co do tożsamości drugiej strony,
3) pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej,
jeżeli z okoliczności wynika, że składający oświadczenie mógł się
obawiać, że jemu samemu lub innej osobie grozi poważne
niebezpieczeństwo osobiste.
§2. Unieważnienia małżeństwa z powodu okoliczności wymienionych w § 1
może żądać małżonek, który złożył oświadczenie dotknięte wadą.
§3. Nie można żądać unieważnienia małżeństwa po upływie sześciu
miesięcy od ustania stanu wyłączającego świadome wyrażenie woli, od
wykrycia błędu lub ustania obawy wywołanej groźbą - a w każdym
wypadku po upływie lat trzech od zawarcia małżeństwa.";
13) art. 17 otrzymuje brzmienie:
"Art. 17. Małżeństwo może być unieważnione tylko z przyczyn przewidzianych
w przepisach działu niniejszego.";
14) art. 25 otrzymuje brzmienie:
"Art. 25. §1. O nazwisku, które każdy z małżonków będzie nosił po
zawarciu małżeństwa, decyduje jego oświadczenie złożone przed
kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Oświadczenie może być
złożone bezpośrednio po zawarciu małżeństwa albo przed
sporządzeniem przez kierownika urzędu stanu cywilnego
zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających
zawarcie małżeństwa.
§2. Małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym
nazwiskiem jednego z nich. Każdy z małżonków może również zachować
swoje dotychczasowe nazwisko albo połączyć z nim dotychczasowe
nazwisko drugiego małżonka. Nazwisko utworzone w wyniku połączenia
nie może składać się z więcej niż dwóch członów.
§3. W razie niezłożenia oświadczenia w sprawie nazwiska, każdy z
małżonków zachowuje swoje dotychczasowe nazwisko.";
15) w art. 79 § 2 otrzymuje brzmienie:
"§2. W razie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu ojca lub
dziecka uznanie dziecka może nastąpić także przed notariuszem.";
16) w art. 88 § 1 otrzymuje brzmienie:
"§1. Dziecko, co do którego istnieje domniemanie, że pochodzi ono od
męża matki, nosi jego nazwisko, chyba że małżonkowie oświadczyli, że
dziecko nosić będzie nazwisko matki. Oświadczenia w tej sprawie
składane są jednocześnie ze złożeniem oświadczeń w sprawie nazwisk
przyszłych małżonków.".
Art. 2.
W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.
Nr 43, poz. 296, z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157 i Nr 39,
poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz.
210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr
20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r.
Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr
53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr
22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105,
poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz.
189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703 oraz z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54,
poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 113, poz. 752, Nr 121, poz.
769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz.
944) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 561 § 1 otrzymuje brzmienie:
"§1. Zezwolenia na zawarcie małżeństwa kobiecie nie mającej ukończonych
lat osiemnastu udziela sąd opiekuńczy na jej wniosek. Postanowienie o
udzieleniu zezwolenia staje się skuteczne z chwilą uprawomocnienia się
i nie może być zmienione ani uchylone.";
2) art. 564 otrzymuje brzmienie:
"Art. 564. Postanowienie rozstrzygające o tym, czy okoliczność
przedstawiona przez kierownika urzędu stanu cywilnego wyłącza
zawarcie małżeństwa, a także o tym, czy okoliczności przedstawione
przez kierownika urzędu stanu cywilnego uzasadniają odmowę:
1) przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński,
2) wydania zaświadczenia o braku okoliczności wyłączających
zawarcie małżeństwa, o których mowa w art. 41 Kodeksu rodzinnego
i opiekuńczego,
3) wydania zezwolenia na zawarcie małżeństwa przed upływem terminu,
o którym mowa w art. 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
4) sporządzenia aktu małżeństwa zawartego zgodnie z art. 1 § 2
Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
5) wydania zaświadczenia, że obywatel polski lub zamieszkały w
Polsce cudzoziemiec nie mający żadnego obywatelstwa zgodnie z
prawem polskim może zawrzeć małżeństwo za granicą,
sąd wydaje po przeprowadzeniu rozprawy.".
Art. 3.
W ustawie z dnia 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz. U.
Nr 36, poz. 180, z 1988 r. Nr 19, poz. 132, z 1989 r. Nr 29, poz. 154, z 1990
r. Nr 34, poz. 198 i z 1995 r. Nr 83, poz. 417) wprowadza się następujące
zmiany:
1) w art. 7:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Jeżeli kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia:
1) przyjęcia oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński,
2) wydania zaświadczenia o braku okoliczności wyłączających zawarcie
małżeństwa, o których mowa w art. 41 Kodeksu rodzinnego i
opiekuńczego,
3) wydania zezwolenia na zawarcie małżeństwa przed upływem terminu, o
którym mowa w art. 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego,
4) sporządzenia aktu małżeństwa zawartego zgodnie z art. 1 § 2 Kodeksu
rodzinnego i opiekuńczego,
5) wydania zaświadczenia, że obywatel polski lub zamieszkały w Polsce
cudzoziemiec nie mający żadnego obywatelstwa zgodnie z prawem
polskim może zawrzeć małżeństwo za granicą,
powiadamia na piśmie osobę zainteresowaną o przycznach odmowy. Osoba
zainteresowana w terminie 14 dni od dnia doręczenia jej pisma
kierownika urzędu stanu cywilnego może wystąpić z wnioskiem do sądu
rejonowego właściwego ze względu na siedzibę urzędu stanu cywilnego
o rozstrzygnięcie, czy okoliczności przedstawione przez kierownika
urzędu stanu cywilnego uzasadniają odmowę dokonania czynności.
Prawomocne postanowienie sądu wiąże kierownika urzędu stanu
cywilnego.",
b) dodaje się ust. 3 i 4 w brzmieniu:
"3. Wystąpienie z wnioskiem, o którym mowa w ust. 2, jest
niedopuszczalne, jeżeli sąd na podstawie art. 5 Kodeksu rodzinnego i
opiekuńczego rozstrzygnął, że małżeństwo nie może być zawarte.
4. Odmowa dokonania innych czynności związanych z rejestracją stanu
cywilnego niż określonych w ust. 2 oraz nie przewidzianych w ustawie,
a mogących mieć wpływ na stan cywilny osób, następuje w formie
decyzji.";
2) art. 12 otrzymuje brzmienie:
"Art. 12. 1. Zawarcie małżeństwa następuje w urzędzie stanu cywilnego
wybranym przez osoby zamierzające wstąpić w związek małżeński.
2. Zaświadczenie stwierdzające brak okoliczności wyłączających
zawarcie małżeństwa wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego
miejsca zamieszkania jednej z osób zamierzających zawrzeć
małżeństwo w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego
i opiekuńczego.
3. Akt małżeństwa zawartego w sposób określony w art. 1 § 2 i 3
Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego sporządza się w urzędzie stanu
cywilnego właściwym ze względu na miejsce zawarcia małżeństwa.";
3) art. 27 otrzymuje brzmienie:
"Art. 27. 1. Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji określa, w
drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe zasady sporządzania aktów stanu cywilnego,
2) sposób prowadzenia ksiąg stanu cywilnego, ich kontroli,
przechowywania i zabezpieczenia,
3) wzory aktów stanu cywilnego i wzory odpisów aktów,
4) wzór zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności
wyłączających zawarcie małżeństwa i wzór zaświadczenia
stanowiącego podstawę sporządzenia aktu małżeństwa zawartego w
sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i
opiekuńczego; zaświadczenia te powinny stanowić jeden dokument i
zawierać wszystkie dane niezbędne do sporządzenia aktu
małżeństwa,
5) wzory protokołów sporządzanych w sprawach, o których mowa w art.
59 i 60,
6) wzór zaświadczenia, o którym mowa w art. 71.
2. Minister właściwy w sprawach administracji na podstawie
informacji otrzymanych od właściwych przedstawicieli kościołów i
innych związków wyznaniowych ogłasza w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" obwieszczenie
zawierające wykaz stanowisk, których zajmowanie upoważnia do
sporządzenia zaświadczenia stanowiącego podstawę sporządzenia aktu
małżeństwa zawartego w sposób określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu
rodzinnego i opiekuńczego. Osoba zajmująca jedno z tych stanowisk
jest duchownym w rozumieniu przepisów o zawarciu małżeństwa.";
4) w art. 53 skreśla się wyrazy "z zachowaniem uroczystej formy";
5) art. 56 otrzymuje brzmienie:
"Art. 56. 1. Cudzoziemiec zamierzający zawrzeć małżeństwo jest
obowiązany złożyć kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokument
stwierdzający, że zgodnie z właściwym prawem może zawrzeć
małżeństwo.
2. Jeżeli otrzymanie dokumentu napotyka trudne do przezwyciężenia
przeszkody, sąd w postępowaniu nieprocesowym na wniosek
cudzoziemca może go zwolnić od złożenia dokumentu.
3. W postępowaniu o zwolnienie cudzoziemca od złożenia dokumentu sąd
na podstawie właściwego prawa ustala, czy osoba ta może zawrzeć
małżeństwo.
4. Przepisów powyższych nie stosuje się do cudzoziemca nie mającego
obywatelstwa żadnego państwa, jeżeli ma on w Polsce miejsce
zamieszkania.";
6) art. 58 otrzymuje brzmienie:
"Art. 58. 1. Zawarcie małżeństwa następuje z zachowaniem uroczystej
formy. Kierownik urzędu stanu cywilnego w czasie przyjmowania
oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński nosi odznakę, której
wzór i sposób noszenia określa, w drodze rozporządzenia,
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji.
2. Podczas składania oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński
stoją wszyscy obecni, nie wyłączając kierownika urzędu stanu
cywilnego.
3. Jeżeli zachodzą uzasadnione przyczyny, kierownik urzędu stanu
cywilnego może przyjąć oświadczenia o wstąpieniu w związek
małżeński poza lokalem urzędu stanu cywilnego.";
7) dodaje się art. 61a w brzmieniu:
"Art. 61a. 1. Podstawą sporządzenia aktu małżeństwa zawartego w sposób
określony w art. 1 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
jest zaświadczenie sporządzone zgodnie z art. 8 § 2 tego
Kodeksu, przekazane do urzędu stanu cywilnego.
2. Akt małżeństwa sporządza się niezwłocznie, nie później niż w
następnym dniu roboczym po dniu, w którym do urzędu stanu
cywilnego nadeszły dokumenty określone w ust. 1. Jako datę
zawarcia małżeństwa wpisuje się datę złożenia oświadczeń
przewidzianych w art. 1 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.
3. Po sporządzeniu aktu małżeństwa przekazane dokumenty włącza się
do akt zbiorowych rejestracji stanu cywilnego.
4. Jeżeli zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, przekazane do
urzędu stanu cywilnego przez nadanie jako przesyłka polecona w
polskim urzędzie pocztowym zostało utracone przed dotarciem do
urzędu stanu cywilnego, kierownik tego urzędu, na wniosek osoby
zainteresowanej, zwróci się do duchownego o potwierdzenie treści
utraconego zaświadczenia oraz dostarczenie dowodu nadania
przesyłki. Na tej podstawie kierownik urzędu stanu cywilnego
sporządzi akt małżeństwa, jeżeli stwierdzi, że zachowany został
termin, o którym mowa w art. 8 § 3 Kodeksu rodzinnego i
opiekuńczego.
5. Kierownik urzędu stanu cywilnego odmawia sporządzenia aktu
małżeństwa, jeżeli dokument, o którym mowa w ust. 1, przekazano do
urzędu stanu cywilnego po upływie terminu określonego w art. 8 § 3
Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.";
8) w art. 62:
a) w ust. 1 pkt 6 otrzymuje brzmienie:
"6) stwierdzenie, że osoby zawierające małżeństwo złożyły zgodne
oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński.",
b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Nazwisko (nazwiska), które będą nosili małżonkowie oraz nazwisko,
które będą nosiły dzieci pochodzące z małżeństwa, wpisuje się do aktu
małżeństwa na podstawie pisemnych oświadczeń złożonych zgodnie z art.
25 § 1 i art. 88 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.",
c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Jeżeli obywatel polski zawierający małżeństwo w zagranicznym urzędzie
stanu cywilnego nie złożył oświadczenia w sprawie swojego nazwiska
może je złożyć wraz z wnioskiem o wpisanie aktu małżeństwa do polskiej
księgi małżeństw, a gdy małżeństwo zawierali obywatele polscy mogą
także złożyć oświadczenie o nazwisku dzieci zrodzonych z tego
małżeństwa.";
9) po art. 62 dodaje się art. 62a w brzmieniu:
"Art. 62a. Przed zawarciem małżeństwa podlegającego prawu wewnętrznemu
kościoła albo innego związku wyznaniowego duchowny informuje osoby
zamierzające zawrzeć to małżeństwo o treści podstawowych przepisów
prawa polskiego dotyczących zawarcia małżeństwa i jego skutków.";
10) art. 71 otrzymuje brzmienie:
"Art. 71. 1. Obywatel polski lub zamieszkały w Polsce cudzoziemiec nie
mający obywatelstwa żadnego państwa zamierzający zawrzeć
małżeństwo za granicą może otrzymać zaświadczenie stwierdzające,
że zgodnie z prawem polskim może on zawrzeć małżeństwo. Przepis
art. 41 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stosuje się
odpowiednio.
2. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje kierownik urzędu
stanu cywilnego miejsca zamieszkania osoby, której zaświadczenie
dotyczy.
3. Jeżeli obywatel polski zamieszkały za granicą nie miał miejsca
zamieszkania w Polsce albo nie można ustalić jego ostatniego
miejsca zamieszkania w Polsce albo wyjechał z Polski przed
ukończeniem 16 roku życia i stale przebywa za granicą,
zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje konsul.".
Art. 4.
W ustawie z dnia 13 lutego 1984 r. o funkcjach konsulów Polskiej
Rzeczypospolitej Ludowej (Dz.U. Nr 9, poz. 34 i z 1997 r. Nr 114, poz. 739) w
art. 26 w ust. 1 w pkt 4 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 5 i
6 w brzmieniu:
"5) przyjmuje oświadczenia o uznaniu dziecka,
6) przyjmuje od małżonka rozwiedzionego oświadczenie o powrocie do
nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa.".
Art. 5.
W ustawie z dnia 15 listopada 1956 r. o zmianie imion i nazwisk (Dz.U. z 1963
r. Nr 59, poz. 328 i z 1990 r. Nr 34, poz. 198) skreśla się art. 4.
Art. 6.
W ustawie z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w
Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 29, poz. 154, z 1990 r. Nr 51, poz. 297,
Nr 55, poz. 321 i Nr 86, poz. 504, z 1991 r. Nr 95, poz. 425 i Nr 107, poz.
459, z 1993 r. Nr 7, poz. 34, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, z 1997 r. Nr 28, poz.
153, Nr 96, poz. 590 i Nr 141, poz. 943 oraz z 1998 r. Nr 59, poz. 375) dodaje
się art. 15a w brzmieniu:
"Art. 15a. 1. Małżeństwo zawarte w formie przewidzianej przez prawo
kanoniczne wywiera takie skutki, jak małżeństwo zawarte przed
kierownikiem urzędu stanu cywilnego, jeżeli spełnione zostały
wymagania określone w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.
2. Osobę duchowną, przed którą składa się oświadczenia o zawarciu
małżeństwa, określa prawo kanoniczne.".
Art. 7.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 15 listopada 1998 r.