USTAWA z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych

Dz.U. z 2003 r. Nr 166, poz. 1608

U S T A W A
z dnia 9 lipca 2003 r.

o zatrudnianiu pracowników tymczasowych

Rozdział I
Przepisy ogólne

Art. 1.
Ustawa reguluje zasady zatrudniania pracowników tymczasowych przez pracodawcę
będącego agencją pracy tymczasowej oraz zasady kierowania tych pracowników i
osób niebędących pracownikami agencji pracy tymczasowej do wykonywania pracy
tymczasowej na rzecz pracodawcy użytkownika.

Art. 2.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) pracodawca użytkownik - pracodawcę użytkownika w rozumieniu ustawy z dnia
14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz.U. z
2003 r. Nr 58, poz. 514 i Nr 90, poz. 844);
2) pracownik tymczasowy - pracownika zatrudnionego przez agencję pracy
tymczasowej wyłącznie w celu wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod
kierownictwem pracodawcy użytkownika;
3) praca tymczasowa - wykonywanie na rzecz danego pracodawcy użytkownika,
przez okres nie dłuższy niż wskazany w ustawie, zadań:
a) o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym lub
b) których terminowe wykonanie przez pracowników zatrudnionych przez
pracodawcę użytkownika nie byłoby możliwe lub
c) których wykonanie należy do obowiązków nieobecnego pracownika
zatrudnionego przez pracodawcę użytkownika.

Art. 3.
1. Pracodawcą użytkownikiem nie może być pracodawca, który w okresie ostatnich
6 miesięcy poprzedzających przewidywany termin rozpoczęcia wykonywania pracy
tymczasowej przez pracownika tymczasowego wypowiedział pracownikom stosunki
pracy lub rozwiązał te stosunki na mocy porozumienia stron z przyczyn
niedotyczących pracowników, jeżeli liczba zwolnionych z tych przyczyn
pracowników odpowiada liczbie określonej w art. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z
przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844).
2. Pracodawca użytkownik, którego nie dotyczy przepis ust. 1, jest obowiązany
złożyć agencji pracy tymczasowej pisemne oświadczenie w tej sprawie, nie
później niż w terminie dokonania uzgodnień określonych w art. 9 ust. 1.

Art. 4
Pracodawca nie może być pracodawcą użytkownikiem w stosunku do pracowników
pozostających z nim w stosunku pracy.

Art. 5.
W zakresie nieuregulowanym odmiennie przepisami ustawy i przepisami odrębnymi do
agencji pracy tymczasowej, pracownika tymczasowego i pracodawcy użytkownika
stosuje się przepisy prawa pracy dotyczące odpowiednio pracodawcy i pracownika,
z uwzględnieniem art. 6.

Art. 6.
Do pracowników tymczasowych nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 13 marca
2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z
przyczyn niedotyczących pracowników.

Rozdział II
Zasady zatrudniania pracowników tymczasowych i kierowania
tych pracowników do wykonywania pracy tymczasowej

Art. 7.
Agencja pracy tymczasowej zatrudnia pracowników tymczasowych na podstawie umowy
o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy.

Art. 8.
Pracownikowi tymczasowemu nie może być powierzone wykonywanie na rzecz
pracodawcy użytkownika pracy:
1) szczególnie niebezpiecznej w rozumieniu przepisów wydanych na podstawie
art. 23715 Kodeksu pracy;
2) na stanowisku pracy, na którym jest zatrudniony pracownik pracodawcy
użytkownika, w okresie uczestniczenia tego pracownika w strajku;
3) na stanowisku pracy, na którym, w okresie ostatnich 3 miesięcy
poprzedzających przewidywany termin rozpoczęcia wykonywania pracy
tymczasowej przez pracownika tymczasowego, był zatrudniony pracownik
pracodawcy użytkownika, z którym został rozwiązany stosunek pracy
z przyczyn niedotyczących pracowników.

Art. 9.
1. W celu zawarcia umowy o pracę między agencją pracy tymczasowej a
pracownikiem tymczasowym pracodawca użytkownik uzgadnia z tą agencją na
piśmie:
1) rodzaj pracy, która ma być powierzona pracownikowi tymczasowemu;
2) wymagania kwalifikacyjne konieczne do wykonywania pracy, która ma być
powierzona pracownikowi tymczasowemu;
3) przewidywany okres wykonywania pracy tymczasowej;
4) wymiar czasu pracy pracownika tymczasowego;
5) miejsce wykonywania pracy tymczasowej.
2. Pracodawca użytkownik informuje agencję pracy tymczasowej na piśmie o:
1) wynagrodzeniu za pracę, która ma być powierzona pracownikowi
tymczasowemu, określonym w przepisach o wynagrodzeniu obowiązujących u
pracodawcy użytkownika;
2) warunkach wykonywania pracy tymczasowej w zakresie dotyczącym
bezpieczeństwa i higieny pracy.
3. Przed zawarciem umowy o pracę między agencją pracy tymczasowej a
pracownikiem tymczasowym agencja pracy tymczasowej i pracodawca użytkownik
uzgadniają na piśmie:
1) zakres informacji dotyczących przebiegu pracy tymczasowej, które mają
wpływ na wysokość wynagrodzenia za pracę pracownika tymczasowego, oraz
sposób i termin przekazywania tych informacji agencji pracy tymczasowej w
celu prawidłowego obliczania wynagrodzenia za pracę tego pracownika;
2) zakres przejęcia przez pracodawcę użytkownika obowiązków pracodawcy
dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, obejmujących w szczególności
dostarczanie pracownikowi tymczasowemu odzieży i obuwia roboczego oraz
środków ochrony indywidualnej, zapewnienie napojów i posiłków
profilaktycznych, przeprowadzanie szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i
higieny pracy, ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy,
przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego oraz informowanie o tym ryzyku;
3) zakres przejęcia przez pracodawcę użytkownika obowiązku pracodawcy
dotyczącego wypłacania należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą
służbową.

Art. 10.
1. Agencja pracy tymczasowej i pracodawca użytkownik mogą uzgodnić
wykorzystanie przez pracownika tymczasowego urlopu wypoczynkowego, w całości
lub w części, w okresie wykonywania pracy tymczasowej na rzecz tego
pracodawcy użytkownika, ustalając zarazem tryb udzielenia tego urlopu.
2. Jeżeli okres wykonywania pracy na rzecz danego pracodawcy użytkownika
obejmuje 6 miesięcy lub okres dłuższy, pracodawca użytkownik jest obowiązany
umożliwić pracownikowi tymczasowemu wykorzystanie w tym okresie urlopu
wypoczynkowego, udzielając, w terminie uzgodnionym z tym pracownikiem, czasu
wolnego od pracy w wymiarze odpowiadającym przysługującemu temu pracownikowi
urlopowi wypoczynkowemu.

Art. 11.
O uzgodnieniach, o których mowa w art. 9 i 10, agencja pracy tymczasowej
zawiadamia osobę, której ma być powierzone wykonywanie pracy tymczasowej, przed
zawarciem z nią umowy o pracę.

Art. 12.
Ustalenie między agencją pracy tymczasowej a pracodawcą użytkownikiem warunku
niezatrudnienia pracownika tymczasowego przez pracodawcę użytkownika po
zakończeniu wykonywania pracy tymczasowej jest nieważne.

Art. 13.
1. Umowa o pracę zawarta między agencją pracy tymczasowej a pracownikiem
tymczasowym powinna określać strony umowy, rodzaj umowy i datę zawarcia umowy
oraz wskazywać pracodawcę użytkownika i ustalony okres wykonywania na jego
rzecz pracy tymczasowej, a także warunki zatrudnienia pracownika tymczasowego
w okresie wykonywania pracy na rzecz pracodawcy użytkownika, w szczególności:
1) warunki wskazane w art. 9 ust. 1 pkt 1, 4 i 5;
2) wynagrodzenie za pracę oraz termin i sposób wypłacania tego wynagrodzenia
przez agencję pracy tymczasowej.
2. W umowie o pracę zawartej na czas określony strony mogą przewidzieć
możliwość wcześniejszego rozwiązania tej umowy przez każdą ze stron:
1) za trzydniowym wypowiedzeniem, gdy umowa o pracę została zawarta na okres
nieprzekraczający 2 tygodni;
2) za jednotygodniowym wypowiedzeniem, gdy umowa o pracę została zawarta na
okres dłuższy niż 2 tygodnie.
3. Do umowy o pracę zawartej z pracownikiem tymczasowym nie stosuje się art.
177 § 3 Kodeksu pracy.
4. Umowę o pracę zawiera się na piśmie. Jeżeli umowa o pracę nie została
zawarta na piśmie, agencja pracy tymczasowej potwierdza pracownikowi
tymczasowemu w formie pisemnej rodzaj zawartej umowy o pracę i jej warunki,
nie później niż w drugim dniu wykonywania pracy tymczasowej.

Art. 14.
1. Pracodawca użytkownik wykonuje obowiązki i korzysta z praw przysługujących
pracodawcy, w zakresie niezbędnym do organizowania pracy z udziałem
pracownika tymczasowego.
2. Pracodawca użytkownik:
1) jest obowiązany zapewnić pracownikowi tymczasowemu bezpieczne i
higieniczne warunki pracy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy
tymczasowej;
2) prowadzi ewidencję czasu pracy pracownika tymczasowego w zakresie i na
zasadach obowiązujących w stosunku do pracowników;
3) nie może stosować do pracownika tymczasowego przepisu art. 42 § 4 Kodeksu
pracy ani też powierzać mu wykonywania pracy na rzecz i pod kierownictwem
innego podmiotu.

Art. 15.
1. Pracownik tymczasowy w okresie wykonywania pracy na rzecz pracodawcy
użytkownika nie może być traktowany mniej korzystnie w zakresie warunków
pracy i innych warunków zatrudnienia niż pracownicy zatrudnieni przez tego
pracodawcę użytkownika na takim samym lub podobnym stanowisku pracy.
2. W zakresie dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych
organizowanego przez pracodawcę użytkownika przepis ust. 1 nie dotyczy
pracownika tymczasowego wykonującego pracę na rzecz tego pracodawcy
użytkownika krócej niż 6 tygodni.

Art. 16.
1. Pracownikowi tymczasowemu, wobec którego pracodawca użytkownik naruszył
zasadę równego traktowania, w zakresie warunków określonych w art. 15,
przysługuje prawo dochodzenia od agencji pracy tymczasowej odszkodowania w
wysokości określonej w przepisach Kodeksu pracy dotyczących odszkodowania
należnego pracownikowi od pracodawcy z tytułu naruszenia zasady równego
traktowania pracowników w zatrudnieniu.
2. Agencja pracy tymczasowej ma prawo dochodzenia od pracodawcy użytkownika
zwrotu równowartości odszkodowania, które zostało wypłacone pracownikowi
tymczasowemu.

Art. 17.
1. Pracownikowi tymczasowemu przysługuje urlop wypoczynkowy w wymiarze dwóch
dni za każdy miesiąc pozostawania w dyspozycji jednego pracodawcy użytkownika
lub więcej niż jednego pracodawcy użytkownika; urlop nie przysługuje za
okres, za który pracownik wykorzystał u poprzedniego pracodawcy urlop
wypoczynkowy przysługujący na podstawie odrębnych przepisów.
2. Urlopu wypoczynkowego udziela się pracownikowi tymczasowemu w dni, które
byłyby dla niego dniami pracy, gdyby nie korzystał z tego urlopu. W przypadku
określonym w art. 10 ust. 2 do pracownika tymczasowego stosuje się przepisy
art. 1672 Kodeksu pracy.
3. W razie niewykorzystania przez pracownika tymczasowego urlopu wypoczynkowego
w okresie wykonywania pracy tymczasowej agencja pracy tymczasowej wypłaca
pracownikowi tymczasowemu ekwiwalent pieniężny w zamian za ten urlop lub
niewykorzystaną jego część.
4. Wynagrodzenie za jeden dzień urlopu wypoczynkowego lub ekwiwalent pieniężny
za jeden dzień tego urlopu ustala się, dzieląc wynagrodzenie uzyskane przez
pracownika tymczasowego w okresie wykonywania pracy tymczasowej przez liczbę
dni pracy, za które to wynagrodzenie przysługiwało.

Art. 18.
1. Umowa o pracę zawarta z pracownikiem tymczasowym rozwiązuje się z upływem
ustalonego między stronami okresu wykonywania pracy tymczasowej na rzecz
danego pracodawcy użytkownika, z uwzględnieniem art. 13 ust. 2.
2. Pracodawca użytkownik, który zamierza zrezygnować z wykonywania pracy przez
pracownika tymczasowego przed upływem okresu wykonywania pracy tymczasowej
uzgodnionego z agencją pracy tymczasowej, zawiadamia agencję pracy
tymczasowej na piśmie o przewidywanym terminie zakończenia wykonywania pracy
tymczasowej przez pracownika tymczasowego, w miarę możliwości z wyprzedzeniem
uwzględniającym obowiązujący strony umowy o pracę okres wypowiedzenia tej
umowy.
3. W razie faktycznego zaprzestania wykonywania przez pracownika tymczasowego
pracy tymczasowej na rzecz pracodawcy użytkownika z powodu niestawienia się
do pracy, bez usprawiedliwienia przyczyn nieobecności w pracy, albo odmowy
dalszego wykonywania pracy tymczasowej na jego rzecz, pracodawca użytkownik
zawiadamia niezwłocznie agencję pracy tymczasowej o terminie i
okolicznościach zaprzestania wykonywania pracy przez pracownika tymczasowego.

Art. 19.
1. Agencja pracy tymczasowej jest obowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej
pracodawcy użytkownikowi przez pracownika tymczasowego przy wykonywaniu pracy
tymczasowej - na zasadach i w granicach obowiązujących pracownika zgodnie z
przepisami o odpowiedzialności materialnej pracowników.
2. Agencja pracy tymczasowej ma prawo dochodzenia od pracownika tymczasowego
zwrotu równowartości odszkodowania, które zostało wypłacone pracodawcy
użytkownikowi.

Art. 20.
1. W okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy łączny okres wykonywania pracy
tymczasowej przez pracownika tymczasowego na rzecz jednego pracodawcy
użytkownika nie może przekroczyć 12 miesięcy.
2. Jeżeli pracownik tymczasowy wykonuje w sposób ciągły na rzecz danego
pracodawcy użytkownika pracę tymczasową obejmującą zadania, których wykonanie
należy do obowiązków nieobecnego pracownika zatrudnionego przez tego
pracodawcę użytkownika, okres wykonywania pracy tymczasowej nie może
przekroczyć 36 miesięcy.
3. Po okresie wykonywania pracy tymczasowej, o którym mowa w ust. 2, na rzecz
danego pracodawcy użytkownika pracownik tymczasowy może być ponownie
skierowany do wykonywania pracy tymczasowej u tego pracodawcy użytkownika nie
wcześniej niż po upływie 36 miesięcy.

Art. 21.
Do umów o pracę na czas określony zawartych między agencją pracy tymczasowej a
pracownikiem tymczasowym nie stosuje się art. 251 Kodeksu pracy.

Art. 22.
Pracownik tymczasowy w okresie wykonywania pracy tymczasowej na rzecz pracodawcy
użytkownika ma prawo do korzystania z urządzeń socjalnych pracodawcy użytkownika
na zasadach przewidzianych dla pracowników zatrudnionych przez tego pracodawcę
użytkownika.

Art. 23.
1. Pracodawca użytkownik jest obowiązany informować organizację związkową
reprezentatywną w rozumieniu art. 24125a Kodeksu pracy o zamiarze powierzenia
wykonywania pracy tymczasowej pracownikowi agencji pracy tymczasowej.
Jednakże pracodawca użytkownik, który zamierza powierzyć pracownikowi agencji
pracy tymczasowej wykonywanie pracy przez okres dłuższy niż 6 miesięcy, jest
obowiązany podjąć działania zmierzające do uzgodnienia tego zamierzenia z
reprezentatywnymi organizacjami związkowymi.
2. Pracodawca użytkownik jest obowiązany przekazać organizacjom związkowym, o
których mowa w ust. 1, informacje określone w art. 9 ust. 1. Pracodawca
użytkownik i reprezentatywne organizacje związkowe mogą ustalić szerszy
zakres informacji, które mają być przekazane tym organizacjom związkowym.
3. Pracodawca użytkownik jest obowiązany informować pracowników tymczasowych, w
sposób przyjęty u tego pracodawcy użytkownika, o wolnych stanowiskach pracy,
na których zamierza zatrudnić pracowników.

Art. 24.
Roszczenia pracownika tymczasowego rozpatruje sąd pracy właściwy ze względu na
siedzibę agencji pracy tymczasowej zatrudniającej tego pracownika.

Art. 25.
Prawa i obowiązki pracodawcy użytkownika i agencji pracy tymczasowej w zakresie
nieuregulowanym w ustawie określa zawarta między nimi umowa.

Rozdział III
Kierowanie do pracy tymczasowej osób niebędących pracownikami agencji pracy
tymczasowej

Art. 26.
1. Do osób w wieku od 16 do 18 lat będących uczniami, skierowanych do pracy
tymczasowej na podstawie umowy prawa cywilnego, stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu pracy dotyczące zatrudniania młodocianych w innym celu niż
przygotowanie zawodowe.
2. Do osób skierowanych do pracy tymczasowej na podstawie umowy prawa cywilnego
stosuje się odpowiednio przepisy art. 8, 9 ust. 1 i art. 23.

Rozdział IV
Przepisy karne

Art. 27.
1. Kto, będąc pracodawcą użytkownikiem lub działając w jego imieniu, nie
zapewnia pracownikowi tymczasowemu bezpiecznych i higienicznych warunków
pracy w miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy tymczasowej lub nie wyposaża
stanowiska pracy pracownika tymczasowego w maszyny i inne urządzenia
techniczne, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności, podlega
karze grzywny.
2. Tej samej karze podlega, kto, będąc pracodawcą użytkownikiem lub działając w
jego imieniu, nie wypełnia uzgodnionych na piśmie z agencją pracy tymczasowej
obowiązków pracodawcy, w tym:
1) nie dostarcza pracownikowi tymczasowemu odzieży i obuwia roboczego oraz
środków ochrony indywidualnej;
2) nie zapewnia pracownikowi tymczasowemu napojów i posiłków
profilaktycznych;
3) nie zapewnia przeszkolenia pracownika tymczasowego w zakresie
bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz
szkolenia okresowego;
4) nie zapewnia ustalenia w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn
wypadku przy pracy, któremu uległ pracownik tymczasowy;
5) nie informuje pracownika tymczasowego o ryzyku zawodowym, które wiąże się
z wykonywaną pracą, oraz zasadach ochrony przed zagrożeniami;
6) nie wypełnia innych obowiązków, uzgodnionych z agencją pracy tymczasowej,
związanych z wykonywaniem pracy tymczasowej przez pracownika tymczasowego.

Art. 28.
W sprawach o wykroczenia, o których mowa w art. 27, orzeka się, na podstawie
wniosku pochodzącego od inspektora pracy, w trybie określonym przepisami Kodeksu
postępowania w sprawach o wykroczenia.

Rozdział V
Przepisy dostosowujące i końcowe

Art. 29.
W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz.
94, z późn. zm.)[1] uchyla się art. 2983.

Art. 30.
W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U
z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.)[2] w art. 21 po ust. 1 dodaje się ust. 1a
w brzmieniu:
"1a. Do przychodów pracowników tymczasowych, w rozumieniu odrębnych
przepisów, otrzymanych od pracodawcy użytkownika ma zastosowanie ust. 1
pkt 11, 13 i 16.".

Art. 31.
W ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu
bezrobociu (Dz.U. z 2003 r. Nr 58, poz. 514 i Nr 90, poz. 844) w art. 37 ust. 4
otrzymuje brzmienie:
"4. Usługi w zakresie zatrudniania pracowników w celu ich skierowania do
pracodawcy użytkownika, którym może być pracodawca lub podmiot niebędący
pracodawcą w rozumieniu Kodeksu pracy, wykonują wyłącznie agencje pracy
tymczasowej. Pracodawca użytkownik wyznacza pracownikowi agencji pracy
tymczasowej zadania i kontroluje ich wykonanie.".

Art. 32.
Przepis art. 21 stosuje się od dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do
Unii Europejskiej.

Art. 33.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2004 r.

---------------------------------------------------------------------------------
[1] Zmiany tekstu jednolitego ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106,
poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz.
239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11,
poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz.
1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805 oraz z 2002 r.
Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679.
[2] Zmiany tekstu jednolitego ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 22,
poz. 270, Nr 60, poz. 703, Nr 70, poz. 816, Nr 104, poz. 1104, Nr 117, poz.
1228 i Nr 122, poz. 1324, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 8, poz. 64, Nr 52, poz.
539, Nr 73, poz. 764, Nr 74, poz. 784, Nr 88, poz. 961, Nr 89, poz. 968, Nr
102, poz. 1117, Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190, Nr 125, poz. 1363 i 1370
i Nr 134, poz. 1509, z 2002 r. Nr 19, poz. 199, Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz.
676, Nr 78, poz. 715, Nr 89, poz. 804, Nr 135, poz. 1146, Nr 141, poz. 1182,
Nr 169, poz. 1384, Nr 181, poz. 1515, Nr 200, poz. 1679 i Nr 240, poz. 2058
oraz z 2003 r. Nr 7, poz. 79, Nr 45, poz. 391, Nr 65, poz. 595, Nr 84, poz.
774, Nr 90, poz. 844 i Nr 96, poz. 874.