Projekt
Ustawa
z dnia ........................... 2008 r.
o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin
Art. 1. W ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66, z późn. zm.1)) po art. 15a dodaje się art. 15b w brzmieniu:
„Art. 15b. W przypadku osoby, która była członkiem Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego emerytura wynosi 0,7 % podstawy wymiaru za każdy rok służby w Wojsku Polskim po dniu 8 maja 1945 r.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67, z późn. zm.2)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 13 w ust. 1:
a) pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) okresy służby w charakterze funkcjonariusza Urzędu Ochrony Państwa;”,
b) po pkt 1 dodaje się pkt 1a i 1b w brzmieniu:
„1a) okresy służby w charakterze funkcjonariusza Policji Państwowej, Milicji Obywatelskiej, za wyjątkiem służby określonej w ust. 2;
1b) okresy służby w charakterze funkcjonariusza w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425, z późn. zm.3)) na zasadach określonych w art. 15b, za wyjątkiem służby określonej w ust. 2; ”;
2) po art. 13 dodaje się art. 13a w brzmieniu:
„Art. 13a. 1. Na wniosek organu emerytalnego właściwego według niniejszej ustawy, Prezes Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, w terminie 3 miesięcy od otrzymania wniosku, przekazuje zaświadczenie o przebiegu służby wskazanych funkcjonariuszy w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera dane osobowe funkcjonariusza, w tym imiona, nazwisko, nazwisko rodowe, imię ojca oraz datę urodzenia. Wniosek zawiera również określenie ostatniego stanowiska oraz formacji lub jednostki organizacyjnej, w której funkcjonariusz pełnił służbę w dniu zwolnienia ze służby.
3. Zaświadczenie o przebiegu służby, o którym mowa w ust. 1, zawiera dane osobowe funkcjonariusza, o których mowa w ust. 2, oraz okresy służby w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów. Zaświadczenie zawiera też informację, czy z dostępnych materiałów historycznych wynika, że funkcjonariusz w tym okresie, bez wiedzy przełożonych, podjął współpracę i czynnie wspierał osoby lub organizacje działające na rzecz niepodległości Państwa Polskiego.”;
3) po art. 15a dodaje się art. 15b w brzmieniu:
„Art. 15b. 1. W przypadku osoby, która pełniła służbę w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów i która pozostawała w służbie przed dniem 2 stycznia 1999 r., emerytura wynosi:
1) 0,7 % podstawy wymiaru – za każdy rok służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944 – 1990;
2) 2,6% podstawy wymiaru – za każdy rok służby lub okresów równoważnych, o których mowa w art. 13.
Przepisy art. 14 i 15 stosuje się odpowiednio.
2. Do okresów, o których mowa w art. 13 ust. 1, na żądanie wnioskodawcy, mogą być doliczone w pełnym wymiarze okresy służby w latach 1944-1990, w organach bezpieczeństwa państwa, jeżeli funkcjonariusz udowodni, iż przed rokiem 1990, bez wiedzy przełożonych, podjął współpracę i czynnie wspierał osoby lub organizacje działające na rzecz niepodległości Państwa Polskiego.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, środkiem dowodowym może być zarówno zaświadczenie, o którym mowa w art. 13a ust. 1, jak i inne dowody, w szczególności wyrok skazujący, choćby nieprawomocny, za działalność polegającą na podjęciu bez wiedzy przełożonych czynnej współpracy z osobami lub organizacjami działającymi na rzecz niepodległości Państwa Polskiego w okresie służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990.”.
Art. 3. 1. W stosunku do osób będących członkami Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego organy emerytalne właściwe według przepisów ustawy, o której mowa w art. 1, dokonają z urzędu do dnia 1 stycznia 2010 r. ponownego ustalenia prawa do świadczeń i wysokości świadczeń.
2.. W stosunku do osób, pełniących służbę w latach 1944-1990 w organach bezpieczeństwa państwa, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnieniu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów, które w dniu wejścia życie ustawy otrzymują emerytury i renty inwalidzkie oraz w stosunku do osób otrzymujących renty rodzinne po funkcjonariuszach pełniących służbę w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990, przyznane na podstawie ustawy, o której mowa w art. 2, organy emerytalne właściwe według przepisów ustawy, o której mowa w art. 2, dokonają z urzędu do dnia 1 stycznia 2010 r. ponownego ustalenia prawa do świadczeń i wysokości świadczeń.
2. Wypłata świadczeń ustalonych zgodnie z ust. 1 i 2 następuje od dnia 1 stycznia 2010 r.
Art. 4 Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Uzasadnienie
Platforma Obywatelska stoi na stanowisku, że służba w organach bezpieczeństwa w latach 1944-1990 była pracą skierowaną przeciwko wolnościowym dążeniom Narodu Polskiego. Jednocześnie, zdaniem wnioskodawców, na szczególne potępienie zasługuje uczestnictwo w pracach Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Bezprawne powołanie i działalność WRON, będącej w istocie zorganizowanym wojskowym związkiem antyniepodległościowym, spowodowało ogrom szkód dla niepodległościowych dążeń wielu milionów Polaków. Niedopuszczalnym jest dalsze trwanie systemu prawnego, które przewiduje dla tych osób wysokie przywileje emerytalne, szczególnie w kontekście trudnej obecnie sytuacji materialnej wielu ludzi walczących w tych latach o wolność, niepodległość i prawa człowieka.
Zdaniem wnioskodawców przywileje emerytalne związane z pracą w aparacie bezpieczeństwa PRL nie zasługują na ochronę prawną przede wszystkim ze względu na powszechne poczucie naruszenia w tym zakresie zasady sprawiedliwości społecznej. Mając na uwadze nieliczne przypadku faktycznej i oddolnej współpracy funkcjonariuszy służby bezpieczeństwa z organizacjami niepodległościowymi na rzecz wolnej Polski, wnioskodawcy w przedkładanym projekcie ustawy traktują te osoby w sposób odrębny.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin zakłada nadanie przepisom ww. ustawy brzmienia utrzymującego zasadę, że do okresów równoważnych ze służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego czy innych służbach mundurowych zalicza okresy służby w organach bezpieczeństwa państwa w latach 1944-1990, w rozumieniu ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz. U. z 2007 r. Nr 63, poz. 425), przy czym wymiar emerytury za te okresy (służby w organach bezpieczeństwa) wynosić ma 0,7% za każdy rok służby. Tę samą zasadę proponuje się zastosować względem osób będących członkami Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego za każdy rok służby w Wojsku Polskim po dniu 8 maja 1945 r.
Projektodawcy proponują ponadto, by możliwość zaliczania całości okresów służby w organach bezpieczeństwa państwa, na zasadach dotychczasowych, jako okresów równoważnych mogła dotyczyć tych nielicznych funkcjonariuszy bezpieczeństwa, którzy w latach 1944-1990 bez wiedzy swoich przełożonych współpracowali z działaczami organizacji działającymi na rzecz niepodległości Państwa Polskiego.
Organy emerytalne służb mundurowych dokonają z urzędu, ponownego ustalenia prawa do świadczeń oraz wysokości świadczeń. Według projektu, określenie, które osoby i w jakich okresach, pełniły służbę w organach bezpieczeństwa PRL, dokonywałby Instytut Pamięci Narodowej na podstawie posiadanych akt osobowych byłych funkcjonariuszy.
Proponowana ustawa miałaby wejść w życie z upływem okresu 30 dni od jej ogłoszenia, przy czym same decyzje o utracie prawa do świadczeń lub o zmianie wysokości świadczenia staną się skuteczne, po okresie przejściowym, tj. z dniem 1 stycznia 2010.
Skutki dla budżetu państwa:
Ustawa wywoła pozytywne skutki dla budżetu państwa. Szacuje się, że niniejszy projekt ustawy będzie dotyczył co najmniej 30 tysięcy byłych funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa. W wyniku wejścia w życie niniejszych przepisów, świadczenia emerytalne wypłacane z budżetu państwa przez organy emerytalne uległyby zmniejszeniu o kwotę ok. 600 mln zł rocznie.
Projekt dotyczy materii nieregulowanej przez prawo Unii Europejskiej.
1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1264 i Nr 191, poz. 1954, z 2005 r. Nr 10, poz. 65 i Nr 130, poz. 1085, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 oraz z 2007 r. Nr 82, poz. 559.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1264 i Nr 191, poz. 1954, z 2005 r. Nr 10, poz. 65, Nr 90, poz. 757 i Nr 130, poz. 1085, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, z 2007 r. Nr 82, poz. 558 oraz z 2008 r. Nr 66, poz. 402 i 409.
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 83, poz. 561, Nr 85, poz. 571, Nr 115, poz. 789, Nr 165, poz. 1171 i Nr 176, poz. 1242.