| Dnia 20 listopada 1996 roku Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektu ustawy o państwowej służbie cywilnej oraz oceny innych regulacji prawnych dotyczących statusu pracowników urzędów państwowych, obradująca pod przewodnictwem posła Ryszarda Grodzickiego /SLD/, przeprowadziła:
- pierwsze czytanie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o służbie cywilnej.
W posiedzeniu udział wzięli przedstawiciele: Urzędu Rady Ministrów z podsekretarzem stanu Piotrem Urbankowskim, Najwyższej Izby Kontroli oraz Rady Służby Cywilnej.
Poseł Ryszard Grodzicki /SLD/: Otwieram posiedzenie Komisji Nadzwyczajnej zajmującej się uregulowaniami prawnymi dla służby cywilnej.
Witam członków Komisji i zaproszonych gości. Porządek dzienny przewiduje tylko jeden punkt - pierwsze czytanie projektu nowelizacji ustawy o służbie cywilnej.
Czy są uwagi do porządku dziennego? Nie słyszę. Do reprezentowania wnioskodawców upoważniony jest pan poseł Andrzej Potocki. Oddaję panu posłowi głos.
Poseł Andrzej Potocki /UW/: Projekt nowelizacji, zawarty w druku nr 1914, jest re-zultatem zastrzeżeń, jakie zgłaszano do ustawy o państwowej służbie cywilnej zaraz po jej uchwaleniu przez Sejm.
Projekt był przedmiotem konsultacji z prezydentem RP, który podziela - według swoich deklaracji - większość zgłoszonych uwag. Był też konsultowany z wieloma zainteresowanymi środowiskami.
Projekt nowelizacji był już przedstawiany jako propozycja dla Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych do przyjęcia go w postaci projektu komisyjnego.
W trakcie dyskusji na posiedzeniu Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych zgłoszono szereg zastrzeżeń do proponowanych przez wnioskodawców regulacji, dotyczących m.in. stażu pracy wymaganego przy przyjęciu danej osoby do służby cywilnej. Uwagi dotyczyły także wymogów znajomości języków obcych.
Wnioskodawcy, składając ten projekt do laski marszałkowskiej, wzięli pod uwagę wszystkie wątpliwości. Projekt jest więc bardziej zgodny z oczekiwaniami i postulatami zgłaszanymi przez posłów i inne środowiska.
Naszą intencją jest stworzenie kompetentnej, przygotowanej właściwie służby cywilnej. Będzie ona stanowić ważny element reformy administracji centralnej. Powinna być przygotowana do ochrony interesów państwa w każdych warunkach, bez względu na zmiany ekip rządzących. Służba ta nie może być posądzana o jakiekolwiek koneksje polityczne.
Służba cywilna musi być strukturą apolityczną, fachową, dostosowaną do różnych sytuacji politycznych.
Z tego tytułu proponujemy zmniejszenie wymaganego stażu pracy. Ma to na celu promocję ludzi młodych, którzy kariery zawodowe rozpoczynali po przełomie 1989 roku. Długi staż pracy, zapisany jako jeden z wymogów w obecnej ustawie, gwarantował nabór do służby cywilnej ludziom z doświadczeniem, rozpoczynającym pracę jeszcze w czasach PRL.
Nie chcemy zamykać drogi do służby cywilnej ludziom starszym, ale nie chcemy eliminować ludzi młodych.
Z analiz i statystyk wynika, że kadra administracji państwowej odmłodziła się znacznie po 1989 roku, a kompetentność i wykształcenie nie zmniejszyło się wcale.
Zmiany dotyczą także osób, które nie mogły wypracować sobie odpowiedniego stażu pracy. Żartem można powiedzieć, że człowiek tak kompetentny i doświadczony jak Jan Maria Rokita nie może na podstawie obecnych przepisów zostać urzędnikiem służby cywilnej.
Wymagania dotyczące znajomości języków obcych powinny też być dopasowane do wyzwań i celów Polski, głównie do przyszłego członkostwa w Unii Europejskiej. W takiej sytuacji nie do pomyślenia jest reprezentowanie naszego kraju przez urzędników nie znających języków obcych lub posługujących się - zwłaszcza na wyższych szczeblach - tylko jednym językiem obcym.
W porównaniu z poprzednim projektem zrezygnowaliśmy ze wskazywania, które języki powinny być preferowane. Uważamy natomiast, że dla wyższych kategorii urzędniczych powinien być stawiany wymóg znajomości dwóch języków obcych.
Sądzimy także, iż rezygnacja z wymogu znajomości języka obcego wobec urzędników niższych szczebli jest nieporozumieniem. Znaczna część pracy służby cywilnej opierać się będzie na kontaktach z partnerami zagranicznymi, z organizacjami międzynarodowymi, część opracowań dostarczona jest w obcych językach.
Nie można dopuścić, aby nasi urzędnicy nie umieli poradzić sobie w takich sytuacjach.
Pomijam już takie oczywiste sprawy jak fakt, iż praca w administracji wymaga ciągłego kształcenia, co jest związane ze znajomością obcych źródeł i publikacji organizacji międzynarodowych.
Kolejną proponowaną zmianą jest wykreślenie zapisu o konieczności działania urzędników służby cywilnej z zastrzeżeniem niekierowania się przekonaniami religijnymi.
Jest to bardzo niejasne kryterium, które może doprowadzić do dyskryminacji. Większość ekspertów w dziedzinie praw człowieka potwierdza, że zapis ten może stać się przyczyną dyskryminacji.
Ocena zachowania pod względem motywacji religijnej nie może być obiektywna. Chcielibyśmy zlikwidować takie niebezpieczeństwo ukryte w ustawie.
Chcemy też, aby ustawa o służbie cywilnej dawała szansę absolwentom Krajowej Szkoły Administracji Publicznej - uczelni utworzonej właśnie w celu kształcenia apolitycznych kadr służby cywilnej.
Uważamy, że w obecnej ustawie absolwenci tej szkoły są dyskryminowani, ponieważ ustawia się ich na równi z innymi kandydatami. Należy brać pod uwagę fakt, iż po ukończeniu KSAP i studiów wyższych ludzie ci mają obowiązek pracy w administracji publicznej. Powinni więc mieć też możliwość wstąpienia do służby cywilnej.
Proponujemy, aby byli oni mianowani w kategorii B z tytułu ukończenia Krajowej Szkoły Administracji Publicznej. W okresie 3 lat od wejścia w życie ustawy absolwenci KSAP byliby mianowani do kategorii urzędniczej B.
Są to najważniejsze zmiany zaproponowane w nowelizacji. Projekt jest już dobrze znany, ponieważ wielokrotnie był przedstawiany na posiedzeniach komisji sejmowych. Był też przedmiotem wymiany korespondencji między panem prezydentem a panem marszałkiem Sejmu.
Poseł Ryszard Grodzicki /SLD/: Czy ktoś chciałby teraz zabrać głos w dyskusji, czy też najpierw wysłuchamy strony rządowej?
Jeśli nie ma zgłoszeń ze strony posłów, oddaję głos panu ministrowi Urbankowskiemu.
Podsekretarz stanu w Urzędzie Rady Ministrów, Piotr Urbankowski: Chciałbym poinformować państwa, że stanowisko rządu zostało zawarte w przedłożeniu rządowym oraz przedstawione w trakcie prac Komisji Nadzwyczajnej nad projektem ustawy.
Pan premier zwrócił się również o opinię w tej sprawie do powołanej niedawno Rady Służby Cywilnej. Sądzę, że na najbliższym posiedzeniu Rada opracuje swoje stanowisko w tej kwestii i przedstawi je prezesowi Rady Ministrów.
Poseł Ryszard Grodzicki /SLD/: Proszę o uwagi ze strony członków Komisji.
Poseł Krzysztof Budnik /UW/: Prosiłbym o przedstawienie opinii do projektu przedstawiciela Kancelarii Prezydenta RP.
Przy podpisaniu ustawy o służbie cywilnej pan prezydent zgłaszał poważne zastrzeżenia do jej treści. Rozumiem, że uwagi te są zbieżne z projektem przedstawionym nam przez pana posła Potockiego.
Przedstawicielka Kancelarii Prezydenta RP: Przed chwilą otrzymałam zaproszenie na dzisiejsze posiedzenie Komisji. Dlatego też nie mogę teraz zająć stanowiska w tej sprawie. Jeśli państwo pozwolą, uczynię to na następnym posiedzeniu Komisji.
Poseł Jan Pieniądz /PSL/: Sądzę, że do projektu nowelizacji należy dołączyć pisemne stanowisko strony rządowej i Kancelarii Prezydenta RP.
Zastanawiam się, czy kontynuowanie dzisiaj omawiania projektu nowelizacji będzie zasadne, skoro dysponujemy tylko samym projektem.
Składam wniosek, aby odroczyć rozpatrzenie tego tematu do czasu uzyskania oficjalnego stanowiska rządu i prezydenta.
Poseł Ryszard Grodzicki /SLD/: Sądzę, że stanowisko pana prezydenta zostało zawarte w liście, który został przekazany nam w czasie wakacji przez pana marszałka.
Nie myślę, żeby nastąpił jakiś przełom w opinii pana prezydenta do projektu nowelizacji.
Poseł Jan Pieniądz /PSL/: Rozumiem, że list w tej sprawie otrzymaliśmy w lipcu, ale projekt był kolportowany we wrześniu. Teraz nie mamy pewności, czy stanowisko nie zmieniło się. Chciałbym znać je w obecnej chwili.
Poseł Jerzy Ciemniewski /UW/: Popieram wniosek pana posła Pieniądza. List był krytyką obecnej ustawy. Nie był on ustosunkowaniem się do projektu nowelizacji.
Poseł Franciszek Potulski /SLD/: Proszę zauważyć, że dzisiejsza rozmowa i wcześniejsze pisma nie wniosły do sprawy żadnych nowych argumentów. Dyskutowaliśmy na ten temat już od dawna.
W czasie rocznej pracy Komisji pojawiało się wiele argumentów w każdej kwestii. Przeprowadzaliśmy głosowania, których wynikiem były zapisy ustawy.
Prosiłbym, aby pan przewodniczący przekazał członkom Komisji zaproszenie, które dzisiaj dałem. Jest ono podpisane przez kuratora gdańskiego i biskupa diecezji pelplińskiej.
Zapis o areligijności pracowników służby cywilnej jest słusznie wprowadzony do ustawy, o czym świadczą przykłady. Chodzi o urzędowy kwit nakazujący dyrektorom szkół wzięcie udziału w określonych imprezach o charakterze religijnym.
Jeżeli argumentem do stawiania wyższych wymogów kandydatom do pracy w służbie cywilnej jest wejście do Europy, to tę samą argumentację można zastosować do zapisu o areligijności pracowników.
Można jedynie dyskutować o propozycji zmniejszenia wymaganego stażu pracy. Roz-mawialiśmy na ten temat także podczas posiedzeń Komisji i projekt nie wnosi tu nic nowego.
Przychylam się do wniosku o odłożenie tematu do czasu uzyskania oficjalnego stanowiska rządu.
Poseł Ryszard Grodzicki /SLD/: Poddaję pod głosowanie wniosek o odroczenie po-siedzenia w sprawie projektu nowelizacji ustawy o służbie cywilnej do czasu uzyskania oficjalnego stanowiska rządu. Czy ktoś z państwa jest przeciwny przyjęciu takiego wniosku? Sprzeciw zgłosiła tylko pani poseł Ostrowska.
Temat został odroczony.
Zwrócimy się więc do Kancelarii Prezydenta o ustosunkowanie się do projektu nowelizacji.
Zamykam posiedzenie Komisji. |