Projekt
USTAWA
z dnia 1995 r.
Prawo prasowe - ustawa o wolności prasy
Uznając wolność prasy za podstawową gwarancję należnych każdemu
obywatelowi praw do wolności i przekonań, wolności wyrażania opinii oraz
otrzymywania i przekazywania informacji Sejm RP stanowi co następuje:
Rozdział I
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Prasa korzysta z wolności uzyskiwania i rozpowszechniania informacji oraz
wyrażania poglądów.
2. Zadaniem prasy jest stwarzanie warunków do swobodnego kształtowania
się opinii publicznej, w szczególności przez rzetelne informowanie, formułowanie
ocen, zapewnianie jawności życia publicznego oraz umożliwianie
wyrażania poglądów i stanowisk.
Art. 2.
Organy władzy i administracji publicznej kierują się zasadą jawności życia publicznego.
Art. 3.
1. Cenzura jest zakazana.
2. Zakazane jest utrudnianie prasie zbierania materiałów.
Art. 4.
Do odpowiedzialności za naruszanie prawa spowodowane opublikowaniem
materiału prasowego stosuje się zasady ogólne, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Art. 5.
W rozumieniu ustawy:
1) prasa oznacza przygotowywanie i masowe rozpowszechnianie za pomocą
wszelkich środków publikacji periodycznych ukazujących się nie rzadzej
niż raz w roku, opatrzonych stałym tytułem lub nazwą, a w szczególności
druków prasowych, serwisów agencyjnych programów radiowych
i telewizyjnych oraz kronik filmowych,
2) wydawcą jest podmiot organizujący działalność prasową, a w szczególności
finansujący działalność redakcji i rozpowszechnianie publikacji,
oraz powołujący redaktora naczelnego,
3) redaktorem naczelnym jest osoba upoważniona do decydowania o publikacji
materiałów prasowych,
4) redakcją jest jednostka organizacyjna powołana przez wydawcę w celu
organizowania pracy dziennikarzy w zakresie przygotowywania materiałów
prasowych,
5) dziennikarzem jest osoba przygotowująca materiały prasowe w ramach
stosunku pracy zawartego z redakcją albo na rzecz redakcji i na podstawie
jej upoważnienia, jeżeli przygotowanie to stanowi przejaw działalności
twórczej o indywidualnym charakterze, zaś osoba ta decyduje lub
współdecyduje o ostatecznym kształcie materiału,
6) materiałem prasowym jest każdy przeznaczony do opublikowania w
prasie lub opublikowany w prasie przekaz myśli za pomocą pisma,
dźwięku lub obrazu z wyłączeniem listów do redakcji, komunikatów, listów
gończych, ogłoszeń i reklam,
7) dziennikiem jest publikacja ukazująca się częściej niż raz w tygodniu,
8) czasopismem jest publikacja prasowa ukazująca się nie częściej niż raz
w tygodniu, a nie rzadziej niż raz w roku,
9) drukiem prasowym jest dziennik lub czasopismo produkowane techniką
druku lub rozpowszechniane elektronicznie.
Art. 6.
Przepisów ustawy nie stosuje się do:
1) Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej oraz Dziennika Urzędowego
Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" oraz innych urzędowych
organów publikacyjnych,
2) urzędowych zbiorów orzecznictwa sądowego.
Rozdział II
Dostęp do informacji
Art. 7.
1. Organy władzy i administracji publicznej obowiązane są do informowania
o swojej działalności.
2. Przepis ust. 1 stosuje się do organów samorządu gospodarczego, zawodowego
i innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim
wykonują zadania władzy lub administracji publicznej, albo gospodarują
mieniem Skarbu Państwa lub komunalnym.
3. Obowiązek udzielania informacji wykonuje kierownik jednostki organizacyjnej
lub inna upoważniona osoba. Kierownik jednostki organizacyjnej nie
może utrudniać pracownikowi nawiązania kontaktu z dziennikarzami.
4. Nikt, w tym pracownik jednostki, o której mowa w ust. 1 i 2, nie może ponosić
odpowiedzialności ani być narażony na uszczerbek lub zarzut z powodu
udzielenia informacji prasie, jeśli działał w granicach prawem dozwolonych.
5. Na żądanie redaktora naczelnego organ państwowy lub organ samorządu
terytorialnego jest obowiązany udostępniać danej redakcji swe urzędowe
komunikaty i informacje nie później niż innym redakcjom.
Art. 8.
1. Udzielenie informacji w rozumieniu art. 7 ust. 1 obejmuje również udostępnienie
dokumentów i materiałów będących w posiadaniu obowiązanego
do udzielenia informacji, a także umożliwienie rejestracji dźwięku albo obrazu.
2. O ile przepisy odrębne nie stanowią inaczej, przepisy ustawy o dostępie do
informacji stosuje się odpowiednio do wstępu na posiedzenia kolegialnych
organów władzy i administracji publicznej wyłanianych w powszechnych
wyborach.
Art. 9.
Ustawa nie narusza przepisów o udostępnianiu informacji i dokumentów zawartych
w rejestrach, ewidencjach, wykazach i innych urządzeniach o podobnym
charakterze prowadzonych na podstawie odrębnych ustaw.
Art. 10.
1. Odmowa udzielenia informacji przez osobę obowiązaną do jej udzielenia
może nastąpić jedynie ze względu na ochronę tajemnicy chronionej ustawą,
oraz w przypadku, gdy informacja dotyczy sfery prywatnej obywatela,
posiada wartość handlową, lub gdy udostępnienie informacji wymaga
nadmiernych nakładów albo może powodować szkodę.
2. Na pisemne żądanie odmowę należy doręczyć na piśmie w terminie 24 godzin
od otrzymania żądania. Odmowa powinna wskazywać jednostkę, od
której pochodzi, datę jej udzielenia, adresata odmowy, zawierać oznaczenia
informacji objętej odmową oraz uzasadnienie odmowy.
3. Odmowę, o której mowa w ust. 2 można zaskarżyć do sądu administracyjnego
w terminie 7 dni od dnia otrzymania odmowy lub bezskutecznego
upływu okresu przewidzianego na jej udzielenie. Sąd orzeka w terminie 7
dni od dnia złożenia skargi. W postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio
przepisy kodeksu postępowania administracyjnego o zaskarżeniu
do sądu decyzji administracyjnych.
4. W orzeczeniu uwzględniającym skargę sąd orzeka o obowiązku udzielenia
informacji.
5. Do egzekwowania obowiązku udzielenia informacji orzeczonego przez sąd
stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Organem egzekucyjnym jest wojewoda.
Rozdział III
Prasowa działalność wydawnicza
Art. 11.
Wydawcą prasy drukowanej, serwisów agencyjnych lub kronik filmowych może
być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca
osobowości prawnej.
Art. 12.
1. Wydawanie druków prasowych, serwisów agencyjnych i kronik filmowych
podlega rejestracji.
2. Organem rejestracyjnym jest wojewoda właściwy miejscowo dla siedziby
wydawcy.
3. Do postępowania w sprawach rejestracji stosuje się odpowiednio przepisy
kodeksu postępowania administracyjnego, o ile ustawa nie stanowi inaczej.
4. Wniosek wydawcy o rejestrację druku prasowego lub kroniki filmowej powinien
wskazywać:
1) wydawcę, jego siedzibę i adres,
2) tytuł,
3) przewidywaną częstotliwość publikacji,
4) adres redakcji,
5) dane i adres producenta druku prasowego lub kroniki filmowej.
5. Przepisy ust. 4 pkt 1, 4 i 5 stosuje się odpowiednio do wydawców serwisów
agencyjnych.
6. Wydawanie druku prasowego, serwisu agencyjnego lub kroniki filmowej
można rozpocząć jeżeli organ rejestracyjny nie rozstrzygnął wniosku o rejestrację
w ciągu 30 dni od jego doręczenia organowi rejestracyjnemu.
Art. 13.
Organ rejestracyjny odmówi rejestracji, jeżeli wniosek o rejestrację nie zawiera
danych, o których mowa w art. 12 ust. 4 lub gdy wydawanie druku prasowego,
serwisu agencyjnego lub kroniki filmowej stanowiłoby naruszenie prawa do zarejestrowanego
tytułu prasowego.
Art. 14.
1. Uprawnienia wynikające z rejestracji druku prasowego, serwisu agencyjnego
lub kroniki filmowej wygasają w razie niewydania dziennika lub czasopisma
albo serwisu lub kroniki przez okres od dnia rejestracji oraz przerwy
w wydawaniu trwającej dłużej niż rok.
2. Wydawca może przed upływem terminów, o których mowa w ust. 1 wystąpić
o zachowanie rejestracji na okres do 1 roku.
Art. 15.
1. Dyrektor Biblioteki Narodowej prowadzi centralny wykaz tytułów prasowych.
Organy rejestracyjne przekazują niezwłocznie dyrektorowi Biblioteki
Narodowej dane, o których mowa w art. 12 ust. 4 niniejszej ustawy.
2. Minister Kultury i Sztuki określi w drodze rozporządzenia wzór i sposób
prowadzenia rejestru druków prasowych oraz centralnego wykazu tytułów
prasowych.
3. Rejestry druków prasowych i centralny wykaz tytułów prasowych są jawne.
Dyrektor Biblioteki Narodowej publikuje corocznie wyciąg z centralnego
wykazu tytułów prasowych w zakresie określonym przez Ministra Kultury i
Sztuki w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 2.
Art. 16.
1. Na każdym druku prasowym należy w miejscu widocznym i zwyczajowo
przyjętym dodać:
1) nazwę i adres wydawcy,
2) adres redakcji oraz imię i nazwisko redaktora naczelnego,
3) miejsce i datę wydania,
4) nazwę i adres producenta druku,
5) kolejny numer i nakład wydania,
6) międzynarodowy znak informacyjny.
2. Przepisy ust. 1 pkt 1 i 2 stosuje się odpowiednio do programów radiowych
i telewizyjnych oraz kronik filmowych i serwisów agencyjnych.
Art. 17.
1. Wydawca podaje do wiadomości publicznej:
1) formę prawną wydawcy i skład jego organu zarządzającego,
2) właściciela jednostki będącej wydawcą, osoby posiadające udziały kapitałowe
przewyższające 5 proc. kapitału założycielskiego wraz z wielkością
udziału, członków rady nadzorczej spółdzielni lub rady fundatorów
fundacji będącej wydawcą.
2. Dane, o których mowa w ust 1 publikowane są corocznie w pierwszym
numerze druku prasowego, a zmiany tych danych niezwłocznie po ich nastąpieniu.
3. Nadawcy programów radiowych i telewizyjnych oraz wydawcy kronik filmowych
i serwisów agencyjnych publikują dane, o których mowa w ust. 1
w styczniu każdego roku w wybranym ogólnokrajowym lub regionalnym
dzienniku prasowym, odpowiednio do terytorialnego zakresu prowadzonej
działalności, a zmiany tych danych niezwłocznie po ich nastąpieniu.
4. Wydawca (nadawca) przekazuje egzemplarz druku, o którym mowa w ust.
2 i 3 do organu prowadzącego centralny wykaz tytułów prasowych.
Art. 18.
Do prasowej działalności wydawniczej, w tym do działalności programu radiowego
lub telewizyjnego, stosuje się przepisy ustawy o przeciwdziałaniu praktykom
monopolistycznym ze zmianami wynikającymi z przepisów art. 19 i 20.
Art. 19.
Domniemywa się, że podmiot gospodarczy ma pozycję dominującą, jeżeli:
1) jego udział w rynku dzienników drukowanych mierzony wielkością nakładu
przekracza 20 proc. nakładu wszystkich dzienników drukowanych
albo 50 proc. w przypadku rynku regionalnego obejmującego obszar co
najmniej województwa,
2) jego udział w rynku czasopism drukowanych mierzony wielkością nakładu
przekracza 15 proc. nakładu wszystkich czasopism drukowanych
albo 50 proc. w przypadku rynku regionalnego obejmującego obszar co
najmniej województwa,
3) jest na tym samym rynku nadawcą więcej niż jednego programu radiowego
lub telewizyjnego,
4) łączy na tym samym rynku:
a) wydawanie dziennika drukowanego z działalnością nadawcy radiowego
lub telewizyjnego,
b) nadawanie programów radiowych i telewizyjnych.
Art. 20.
1. Obowiązkowi zgłoszenia Urzędowi Antymonopolowemu zamiaru łączenia
podmiotów gospodarczych prowadzących działalność, o której mowa w art.
18 podlegają wszystkie przypadku, w których:
1) łączna roczna wartość sprzedaży uczestników łączenia przekracza 2,5
mln ECU,
2) łączna liczba zatrudnionych dziennikarzy przekracza 150.
2. W przypadku łączenia polegającego na nabyciu prawa do tytułu prasowego,
obowiązek zgłoszenia powstaje gdy wartość nabywanego mienia przekracza
0,5 mln ECU.
Art. 21.
1. Działalność polegająca na przygotowywaniu i kwalifikowaniu do publikacji
materiałów prasowych prowadzona jest w formie redakcji.
2. Wydawca (nadawca), po porozumieniu się z redaktorem naczelnym i zasięgnięciu
opinii ogólnego zebrania dziennikarzy zatrudnionych w redakcji,
nadaje redakcji statut, w którym określa ogólną linię programową oraz zasady
działalności redakcji.
Art. 22.
1. Redakcją kieruje redaktor naczelny.
2. Redaktorem naczelnym może być osoba, która ma pełną zdolność do
czynności prawnych.
3. Redaktorem naczelnym nie może być osoba:
1) pozbawiona praw publicznych,
2) co najmniej dwukrotnie karana za przestępstwa określone w niniejszej
ustawie lub przestępstwa popełnione przez opublikowanie materiału
prasowego.
Art. 23.
1. Redaktor naczelny odpowiada za treść materiałów prasowych przygotowywanych
i publikowanych przez redakcję.
2. Jeżeli redaktor naczelny uzyskuje immunitet procesowy lub stale zamieszkuje
poza Polską obowiązany jest wskazać redaktora, który ponosi odpowiedzialność
w przypadkach, gdy ustawa przewiduje odpowiedzialność redaktora
naczelnego.
3. Jeżeli statut redakcji zastrzega podejmowanie decyzji o przygotowywaniu i
publikacji materiałów prasowych w określonym zakresie do kompetencji
redaktora odpowiedzialnego za część publikacji, stosuje się do niego odpowiednio
przepisy o podejmowaniu decyzji o publikacji materiałów prasowych
oraz odpowiedzialności za ich treść.
Rozdział IV
Prawa i obowiązki dziennikarza
Art. 24.
Dziennikarz ma obowiązek:
1) działać zgodnie z etyką zawodową i interesem publicznym, w granicach
określonych przepisami prawa,
2) z należytą starannością i stosownie do okoliczności sprawdzić prawdziwość
informacji,
3) chronić dobra osobiste osób objętych materiałem prasowym oraz interesy
działających w dobrej wierze informatorów dziennikarza.
Art. 25.
1. Nawiązanie i rozwiązanie stosunku pracy z dziennikarzem może nastąpić
wyłącznie na wniosek lub za zgodą redaktora naczelnego.
2. Nawiązanie i rozwiązanie stosunku pracy z dziennikarzem bez wniosku lub
zgody redaktora naczelnego jest nieważne.
Art. 26.
1. Dziennikarz ma prawo odmówić przygotowania materiału prasowego, którego
treść jest sprzeczna z zasadami etyki zawodowej lub, z zastrzeżeniem
przepisu ust. 2, z podstawowymi przekonaniami dziennikarza. Nie dotyczy
to techniczno-redakcyjnego opracowania materiału.
2. Odmowa udziału w przygotowaniu materiału prasowego zgodnego z linią
programową redakcji stanowi naruszenie obowiązku pracowniczego.
3. Dziennikarz może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w przypadku
zmiany ogólnej linii programowej lub zmiany wydawcy (nadawcy).
Przepisy art. 55 kodeksu pracy stosuje się odpowiednio.
4. Ukryta działalność reklamowa związana z uzyskaniem przez dziennikarza
korzyści majątkowej lub osobistej stanowi ciężkie naruszenie podstawowych
obowiązków pracownika.
5. Działalność reklamowa lub inna działalność prowadzona przez dziennikarza
na rzecz podmiotu gospodarczego stanowiącego jego własność lub
współwłasność jest niedozwolona.
6. Dziennikarz będący pracownikiem redakcji jest obowiązany uzyskać zgodę
redaktora naczelnego na wykorzystanie swego nazwiska, wizerunku lub
głosu do celów reklamowych.
Art. 27.
Materiał prasowy oparty na badaniach opinii publicznej powinien wskazywać
zleceniodawcę i wykonawcę badań oraz sposób badania, termin jego wykonania
i liczebność próby.
Art. 28.
1. Autorowi materiału prasowego przysługuje prawo zachowania w tajemnicy
danych pozwalających na jego identyfikację.
2. Dziennikarz jest obowiązany do zachowania w tajemnicy:
1) danych pozwalających na identyfikację autora materiału prasowego lub
listu do redakcji, jak również danych osoby udzielającej w dobrej wierze
informacji opublikowanej lub przekazanej do opublikowania, jeżeli osoby
te zastrzegły nieujawnianie tych danych,
2) informacji, której ujawnienie mogłoby naruszyć chronione prawem interesy
osób trzecich.
3. Za treść materiałów prasowych i listów do redakcji, których autorstwo lub
źródło zawartych w nich informacji pozostaje w tajemnicy, odpowiada redaktor
naczelny na zasadach określonych w art. 23.
Art. 29.
1. Dziennikarz jest zwolniony od zachowania tajemnicy zawodowej, o której
mowa w art. 28 ust. 2 jeżeli materiał prasowy, list do redakcji lub informacja
dotyczą przestępstwa, o którym mowa w art. 254 § 1 kodeksu karnego,
albo gdy autor lub osoba przekazująca informację z zastrzeżeniem nieujawnienia
jej danych wyraźnie odstąpi od tego zastrzeżenia.
2. Ochrona tajemnicy zawodowej dziennikarza obejmuje także wszelkie materialne
nośniki informacji utrwalonej przez dziennikarza.
3. Do tajemnicy zawodowej dziennikarza nie stosuje się art. 163 kodeksu postępowania
karnego.
4. Redaktor naczelny może zażądać informacji objętych tajemnicą zawodową
dziennikarza w zakresie niezbędnym do podjęcia decyzji o opublikowaniu
materiału prasowego. Redaktor naczelny może ujawnić otrzymane materiały
lub informacje jedynie w przypadkach określonych w ust. 1.
5. Przepisy art. 28 ust. 2 i art. 29 ust. 1-4 stosuje się odpowiednio do wydawcy,
producenta i kolportera druku prasowego a także nadawcy i producenta
programu radiowego lub telewizyjnego, kroniki filmowej albo serwisu
agencyjnego oraz ich pracowników.
Art. 30.
Dziennikarz jest obowiązany uzyskać zgodę osoby udzielającej mu informacji
na jej utrwalenie za pomocą zapisu fonicznego lub wizyjnego oraz na jej opublikowanie,
chyba że z okoliczności towarzyszących udzieleniu informacji wynika
gotowość udzielenia takiej zgody lub wypowiedź ma charakter publiczny.
Art. 31.
1. Informacje dotyczące prywatnej sfery życia mogą być publikowane tylko za
zgodą zainteresowanego, chyba że mają związek z jego publiczną działalnością.
2. Informacje uzyskane od osób małoletnich dotyczące bezpośrednio chronionych
prawem interesów oraz dóbr osobistych mogą być publikowane tylko
za zgodą ich rodziców lub prawnych opiekunów, chyba że za opublikowaniem
informacji przemawia ważny interes osoby małoletniej.
Art. 32.
1. Dziennikarz może zbierać i publikować informacje objęte postępowaniem
przygotowawczym z zastrzeżeniem przepisu art. 255 § 1 kodeksu karnego.
2. Nie wolno publikować opinii co do rozstrzygnięcia w toczącym się postępowaniu
karnym przed wydaniem orzeczenia w pierwszej instancji.
3. O ile ustawa odrębna nie stanowi inaczej, nie wolno publikować danych
osobistych i wizerunku osób, przeciwko którym toczy się postępowanie
przygotowawcze lub sądowe, jak również danych osobowych i wizerunku
świadków, pokrzywdzonych i poszkodowanych, chyba że osoby te wyrażą
na to zgodę albo są to osoby powszechnie znane.
4. Prokurator lub sąd właściwy do rozpoznania sprawy może zezwolić ze
względu na uzasadniony interes społeczny na opublikowanie danych osób,
przeciwko którym toczy się postępowanie przygotowawcze lub sądowe.
5. Na wniosek zainteresowanej osoby redaktor naczelny zapewni opublikowanie
informacji o wyniku postępowania przygotowawczego lub sądowego,
będącego uprzednio przedmiotem relacji prasowej. Do wniosku osoby zainteresowanej
stosuje się odpowiednio przepisy o sprostowaniach.
Art. 33.
1. Akta sprawy sądowej udostępnia się dziennikarzowi upoważnionemu przez
redaktora naczelnego z wyjątkiem przypadków określonych w art. 10 ust. 1
gdy zachodzą postawy do wyłączenia jawności sprawy.
2. Upoważnienia, o którym mowa w ust. 1 nie wymaga się od korespondentów
zagranicznych pod warunkiem wypełnienia przez nich wymogu akredytacji
w Polsce.
3. Zarządzenie w sprawie odmowy udostępnienia akt sprawy wydaje się na
piśmie.
4. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do udostępniania akt sprawy
rozstrzyganej w drodze decyzji administracyjnej oraz postanowienia o odmowie
udostępnienia akt sprawy.
Rozdział V
Sprostowania
Art. 34.
1. Na wniosek bezpośrednio zainteresowanej osoby fizycznej, osoby prawnej
lub innej jednostki organizacyjnej, redaktor naczelny bezpłatnie opublikuje
sprostowanie wiadomości nieprawdziwej lub nieścisłej odnoszące się do
faktów.
2. Sprostowanie powinno być doręczone redaktorowi naczelnemu niezwłocznie
po uzyskaniu wiadomości o treści publikacji, lecz nie później niż 3
miesiące od dnia publikacji.
Art. 35.
1. Sprostowanie należy opublikować w:
1) dzienniku - niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 7 dni,
2) czasopiśmie - w najbliższym numerze przekazywanym do druku po doręczeniu
sprostowania,
3) w innym przekazie - w najbliższym przekazie tego samego rodzaju po
doręczeniu sprostowania.
2. Jeżeli termin opublikowania sprostowania, o którym mowa w ust. 1 pkt 2 i
3 przekracza dwa miesiące, na wniosek zainteresowanej osoby wydawca
opublikuje sprostowanie na swój koszt w dzienniku drukowanym o odpowiednim
zasięgu rozpowszechniania.
Art. 36.
1. Sprostowanie w prasie drukowanej powinno być opublikowane w tej samej
części druku prasowego i taką samą czcionką jak wiadomość objęta sprostowaniem
oraz być oznaczone w widoczny sposób jako takie.
2. Publikacja sprostowania w programie radiowym lub telewizyjnym powinna
być wyraźnie zapowiedziana jako taka oraz nastąpić w audycji tego samego
rodzaju, co wiadomość objęta sprostowaniem, o tej samej porze, a gdy
jest to możliwe, w porównywalnym czasie antenowym.
3. Sprostowanie nie może być bez zgody osoby zainteresowanej publikowane
w formie listu do redakcji lub innej niż przewidziana w ust. 1.
4. Materiały prasowe publikowane w związku ze sprostowaniem w tym samym
numerze druku prasowego lub przekazie mogą dotyczyć wyłącznie
faktów objętych sprostowaniem.
Art. 37.
1. Redaktor naczelny lub wydawca nie ma obowiązku publikacji sprostowania
jeżeli:
1) zawiera ono treść karną, narusza dobra osobiste osób trzecich albo jest
oczywiście nieprawdziwe,
2) sprostowanie zawiera treści wykraczające poza ramy określone w art.
34 ust. 1, zostało złożone przez osobę nieuprawnioną lub nie odpowiada
innym wymogom określonym w ustawie,
3) sprostowanie przekracza dwukrotnie fragment publikacji objętej sprostowaniem;
nie dotyczy to jednak sprostowań krótszych niż pół strony
znormalizowanego maszynopisu,
4) sprostowanie podważa fakty stwierdzone w prawomocnym orzeczeniu.
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1 redaktor naczelny powiadomi
wnioskodawcę niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie przewidzianym
dla publikacji sprostowania, o odmowie publikacji sprostowania oraz jej
przyczynie.
Art. 38.
Przepisów art. 34-37 nie stosuje się do cytatów z posiedzeń organów przedstawicielskich
oraz sądowych, jeśli źródło cytatu było wyraźnie podane.
Art. 39.
1. Osoba uprawniona może dochodzić roszczenia o opublikowanie sprostowania
jeżeli redaktor naczelny lub wydawca odmówią jego opublikowania,
nie udzielą odpowiedzi w przepisanym terminie, albo gdy sprostowanie zostało
opublikowane z naruszeniem ustawy.
2. Sąd właściwy do rozpoznania roszczeń, o których mowa w ust. 1 rozstrzygnie
w ciągu 3 dnie od dnia złożenia pozwu, także przed jego wytoczeniem,
wniosek o wydanie zarządzenia tymczasowego o opublikowanie sprostowania.
Zarządzenie tymczasowe może prowadzić do zaspokojenia roszczenia.
Wnioskodawca nie musi wykazywać, że brak zabezpieczenia mógłby
go pozbawić zaspokojenia roszczenia.
3. Roszczenie, o którym mowa w ust. 1 nie może być dochodzone po upływie
roku od dnia opublikowania materiału prasowego.
Rozdział VI
Komunikaty, ogłoszenia i reklamy
Art. 40.
1. Redaktor naczelny jest obowiązany opublikować nieodpłatnie komunikat
urzędowy pochodzący od naczelnych organów władzy lub administracji, jeżeli
jest to niezbędne dla ochrony zdrowia lub życia obywateli, ze względu
na bezpieczeństwo państwa lub ochronę porządku publicznego, a komunikat
został przekazany ze wskazaniem, że publikacja jest obowiązkowa.
2. Komunikat, o którym mowa w ust. 1 powinien być opublikowany bez
zmian, niezwłocznie po przekazaniu, chyba że uzgodniono inny termin publikacji.
Art. 41.
1. Redaktor naczelny jest obowiązany opublikować w druku prasowym odpłatnie
we wskazanym lub uzgodnionym terminie:
1) informację o prawomocnym wyroku sądu lub innym orzeczeniu zawierającym
klauzulę o opublikowaniu,
2) ogłoszenie sądu, innego organu państwowego albo organu samorządu
terytorialnego.
2. Obowiązek określony w ust. 1 pkt 1 stosuje się do programu radiowego
lub telewizyjnego jeżeli wyrok lub orzeczenie dotyczy publikacji zawartej w
tym programie.
3. Redaktor naczelny jest obowiązany opublikować nieodpłatnie we wskazanym
lub uzgodnionym terminie list gończy.
Art. 42.
1. Komunikat, ogłoszenie lub reklama oraz każdy inny materiał publikowany
odpłatnie w druku prasowym wymagają wyraźnego oznaczenia jako "komunikat",
"ogłoszenie" lub "reklama".
2. Ogłoszenia i reklamy nie mogą być sprzeczne z prawem lub zasadami
współżycia społecznego.
3. Wydawca lub redaktor naczelny mogą odmówić zamieszczenia ogłoszenia
lub reklamy, jeżeli ich treść lub forma jest sprzeczna z ogólną linią programową
redakcji lub z charakterem publikacji.
4. Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia zasady postępowania w
sprawach zamieszczania przez organy państwowe odpłatnych ogłoszeń i
reklam w prasie.
Art. 43.
Wydawca i redaktor naczelny nie ponoszą odpowiedzialności za opublikowanie:
1) komunikatów, o których mowa w art. 40,
2) informacji, ogłoszeń i listów gończych, o których mowa w art. 41,
3) ogłoszeń i reklam opublikowanych zgodnie z art. 42.
Rozdział VII
Przepisy karne
Art. 44.
Kto używa przemocy lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia dziennikarza do
opracowania lub zaniechania opracowania materiału prasowego albo do opublikowania
lub zaniechania opublikowania materiału prasowego
- podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 albo karze grzywny.
Art. 45.
Kto:
1) rozpowszechnia materiał prasowy objęty przepadkiem lub prasę zabezpieczoną
jako dowód rzeczowy
2) rozpowszechnia druk prasowy zawieszony postanowieniem sądu
- podlega karze pozbawienia wolności do 6 miesięcy albo karze
grzywny.
Art. 46.
Kto:
1) utrudnia dziennikarzowi zbieranie materiałów,
2) wydaje druk prasowy bez rejestracji,
3) uchyla się od opublikowania sprostowania albo publikuje sprostowanie
wbrew warunkom określonym w ustawie,
4) uchyla się od obowiązku opublikowania komunikatu urzędowego, informacji
o prawomocnym wyroku sądu lub innym orzeczeniu zawierającym
klauzulę o opublikowaniu, ogłoszenia sądu, innego organu państwowego
albo organu samorządu terytorialnego lub listu gończego,
5) uchyla się od obowiązku udzielenia informacji,
6) ujawnia informację objętą tajemnicą zawodową dziennikarza,
7) uchyla się od obowiązku oznaczenia materiału przewidzianego w art. 42
ust. 1
- podlega karze grzywny.
Art. 47.
1. Kto:
1) podaje nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 12 ust. 4,
2) nie podaje na druku prasowym danych określonych w art. 16 ust. 1 lub
podaje dane nieprawdziwe,
3) nie podaje do wiadomości publicznej danych określonych w art. 17 ust.
1 lub podaje dane nieprawdziwe,
4) ustanawia redaktorem naczelnym lub redaktorem odpowiedzialnym
osobę, która nie odpowiada wymogom przewidzianym w ustawie
- podlega karze grzywny.
Art. 48.
W razie skazania za przestępstwo popełnione przez opublikowanie materiału
prasowego sąd może orzec jako karę dodatkową przepadek materiału prasowego.
Art. 49.
Sąd może zawiesić wydawanie dziennika lub czasopisma na czas określony, nie
dłuższy niż rok, jeżeli w ciągu roku co najmniej trzykrotnie w tym samym
dzienniku lub czasopiśmie zostało popełnione przestępstwo.
Rozdział IX
Postępowanie w sprawach prasowych
Art. 50.
Postępowanie w sprawach wynikających z ustawy prowadzi się na zasadach
ogólnych, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Art. 51.
1. Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządzenia może wyznaczyć sądy
rejonowe właściwe do rozpatrywania spraw o przestępstwa określone w
ustawie oraz o przestępstwa popełnione przez opublikowanie materiału
prasowego - n obszarze właściwości danego sądu wojewódzkiego.
2. W sprawach o przestępstwa określone w ustawie oraz o przestępstwa popełnione
przez opublikowanie materiału prasowego właściwość miejscową
sądu ustala się według siedziby redakcji, a następnie według siedziby wydawnictwa
bądź nadawcy lub producenta, a gdy nie jest ona znana lub
znajduje się za granicą - według miejsc ujawnienia lub rozpowszechnienia
materiału prasowego.
Art. 52.
W razie uniewinnienia lub umorzenia postępowania z powodu braku w czynie
popełnionym znamion czynu zabronionego, dziennikarzowi przysługuje od
Skarbu Państwa odszkodowanie w wysokości rzeczywiście poniesionych strat.
Art. 53.
Przepisy karne oraz przepisy o postępowaniu w sprawach prasowych stosuje
się odpowiednio do naruszeń prawa związanych z przekazywaniem myśli ludzkiej
na odległość za pomocą innych niż prasa środków przeznaczonych do
rozpowszechniania, w szczególności wobec publikacji nieperiodycznych oraz
innych druków, utrwaleń pisma, obrazu lub dźwięku.
Rozdział X
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 54.
1. Postępowanie w sprawie rejestracji wydawania druku prasowego wszczęte
przed dniem wejścia w życie ustawy toczy się do czasu jego zakończenia
według przepisów dotychczasowych.
2. Rejestracja wydawania druku prasowego dokonana według przepisów dotychczasowych
zachowuje ważność. Wydawca w terminie 6 miesięcy od
dnia wejścia w życie ustawy przekaże organowi rejestracyjnemu dane, o
których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6.
3. Minister Sprawiedliwości w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy przekaże właściwym wojewodom rejestry druków prasowych.
4. Organy rejestracyjne przekażą dyrektorowi Biblioteki Narodowej w terminie
1 miesiąca od dnia przejęcia rejestrów, o których mowa w ust. 3, dane
objęte centralnym wykazem tytułów prasowych.
Art. 55.
Wydawca (nadawca) nada redakcji statut lub dostosuje dotychczasowy statut
do wymogów ustawy w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 56.
W ustawie z dnia 23 listopada 1990 r. o łączności (Dz.U. z 1991 r. Nr 86, poz.
504, Nr 69, poz. 293 i Nr 105, poz. 451) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 39 ust. 3 kropkę na końcu skreśla się i dodaje wyrazy: "oraz zniżki
w opłatach przysługujące podmiotom prowadzącym prasową działalność
wydawniczą.",
2) w art. 43 ust. 2 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje wyrazy:
"a także zniżki w opłatach przysługujące podmiotom prowadzącym
prasową działalność wydawniczą.".
Art. 57.
Z dniem wejścia w życie ustawy traci moc ustawa z dnia 28 stycznia 1984 r. -
Prawo prasowe (Dz.U. z 1988 r. Nr 5, poz. 24, z 1989 r. Nr 41, poz. 324, z
1990 r. Nr 34, poz. 187, z 1991 r. Nr 29, poz. 173 i Nr 100, poz. 442).
Art. 58.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 1 miesiąca od dnia ogłoszenia.