USTAWA z dnia 29 września 1994 r. o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw

Dz.U. z 1994 r. Nr 113, poz. 547

USTAWA
z dnia 29 września 1994 r.

o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw

Art. 1.
W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. Nr 24, poz. 141, z
1975 r. Nr 16, poz. 91, z 1981 r. Nr 6, poz. 23, z 1982 r. Nr 31, poz. 214, z
1985 r. Nr 20, poz. 85 i Nr 35, poz. 162, z 1986 r. Nr 42, poz. 201, z 1987 r.
Nr 21, poz. 124, z 1988 r. Nr 20, poz. 134, z 1989 r. Nr 20, poz. 107 i Nr 35,
poz. 192, z 1990 r. Nr 4, poz. 19, Nr 43, poz. 251 i Nr 55, poz. 319 oraz z
1991 r. Nr 53, poz. 226, Nr 55, poz. 236 i 237) dział jedenasty otrzymuje
brzmienie:
"Dział jedenasty
Układy zbiorowe pracy
Rozdział I
Przepisy ogólne
Art. 238. §1.Ilekroć w przepisach działu jest mowa o ponadzakładowej
organizacji związkowej, należy przez to rozumieć
organizację związkową będącą ogólnokrajowym związkiem
zawodowym, zrzeszeniem (federacją) związków zawodowych
lub ogólnokrajową organizacją międzyzwiązkową (konfederacją).
§2. Przepisy rozdziału odnoszące się do:
1) układu - stosuje się odpowiednio do układu ponadzakładowego
i układu zakładowego,
2) pracodawców - stosuje się odpowiednio do pracodawcy.
Art. 239. §1.Układ zawiera się dla wszystkich pracowników zatrudnionych
przez pracodawców objętych jego postanowieniami,
chyba że strony w układzie postanowią inaczej.
§2. Układem mogą być objęte osoby świadczące pracę na
innej podstawie niż stosunek pracy; układem mogą być
również objęci emeryci i renciści.
§3. Układu nie zawiera się dla: mianowanych pracowników
urzędów państwowych, mianowanych pracowników samorządowych,
sędziów i prokuratorów.
Art. 240. §1.Układ określa:
1) warunki, jakim powinna odpowiadać treść stosunku
pracy, z zastrzeżeniem §3,
2) wzajemne zobowiązania stron układu.
§2. Układ może określać inne sprawy poza wymienionymi w
§1, nie uregulowane w przepisach prawa pracy w sposób
bezwzględnie obowiązujący.
§3. Układ nie może określać:
1) zasad szczególnej ochrony pracowników przed rozwiązaniem
stosunku pracy,
2) uprawnień przysługujących w razie nieuzasadnionego
lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia lub
rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia, z
wyjątkiem przysługującego z tego tytułu wynagrodzenia
lub odszkodowania,
3) odpowiedzialności porządkowej oraz dyscyplinarnej,
4) urlopów macierzyńskich i wychowawczych,
5) ochrony wynagrodzenia za pracę.
Art. 241. Postanowienia układu nie mogą być mniej korzystne dla
pracowników niż ustawowe przepisy prawa pracy lub przepisy
wydane na ich podstawie.
Art. 241{1}. Strony, określając wzajemne zobowiązania przy stosowaniu
układu, mogą w szczególności ustalić:
1) sposób publikacji układu i rozpowszechniania jego treści,
2) tryb dokonywania okresowych ocen funkcjonowania
układu,
3) tryb wyjaśniania treści postanowień układu oraz rozstrzygania
sporów między stronami w tym zakresie,
4) wzajemne obowiązki dotyczące przestrzegania postanowień
układu.
Art. 241{2}. §1.Zawarcie układu następuje w drodze rokowań.
§2. Podmiot występujący z inicjatywą zawarcia układu jest
obowiązany powiadomić o tym każdą organizację związkową
reprezentującą pracowników, dla których ma być
zawarty układ, w celu wspólnego prowadzenia rokowań
przez wszystkie organizacje związkowe.
§3. Strona uprawniona do zawarcia układu nie może odmówić
żądaniu drugiej strony podjęcia rokowań:
1) w celu zawarcia układu dla pracowników nie objętych
układem,
2) w celu zmiany układu uzasadnionej istotną zmianą
sytuacji ekonomicznej bądź finansowej pracodawców
lub pogorszeniem się sytuacji materialnej pracowników,
3) jeżeli żądanie zostało zgłoszone nie wcześniej niż 60
dni przed upływem okresu na jaki układ został zawarty,
albo po dniu wypowiedzenia układu.
Art. 241{3}. §1.Każda ze stron jest obowiązana prowadzić rokowania w
dobrej wierze i z poszanowaniem słusznych interesów
drugiej strony. Oznacza to w szczególności:
1) uwzględnianie postulatów organizacji związkowej
uzasadnionych sytuacją ekonomiczną pracodawców,
2) powstrzymywanie się od wysuwania postulatów, których
realizacja w sposób oczywisty przekracza możliwości
finansowe pracodawców,
3) poszanowanie interesów pracowników nie objętych
układem.
§2. Strony układu mogą określić tryb rozstrzygania kwestii
spornych związanych z przedmiotem rokowań lub innych
spornych zagadnień, które mogą wyłonić się w trakcie
tych rokowań. W takim przypadku nie mają zastosowania
przepisy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, chyba
że strony postanowią o ich stosowaniu w określonym zakresie.
Art. 241{4}. §1.Pracodawca jest obowiązany udzielić przedstawicielom
związków zawodowych prowadzącym rokowania, informacji
o swojej sytuacji ekonomicznej w zakresie objętym
rokowaniami i niezbędnym do prowadzenia odpowiedzialnych
rokowań. Obowiązek ten dotyczy w szczególności informacji
objętych sprawozdawczością Głównego Urzędu Statystycznego.
§2. Przedstawiciele związków zawodowych są obowiązani do
nieujawniania uzyskanych od pracodawcy informacji,
stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu
przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.
§3. Na żądanie każdej ze stron może być powołany ekspert,
którego zadaniem jest przedstawienie opinii w sprawach
związanych z przedmiotem rokowań. Koszty ekspertyzy
pokrywa strona, która żądała powołania eksperta, chyba
że strony postanowią inaczej.
§4. Przepisy § 1-3 nie naruszają przepisów o ochronie tajemnicy
państwowej i służbowej.
Art. 241{5}. §1.Układ zawiera się w formie pisemnej na czas nie określony
lub na czas określony.
§2. W układzie ustala się zakres jego obowiązywania oraz
wskazuje siedziby stron układu.
§3. Przed upływem terminu obowiązywania układu zawartego
na czas określony, strony mogą przedłużyć jego obowiązywanie
na czas określony lub uznać układ za zawarty
na czas nie określony.
Art. 241{6}. §1.Treść postanowień układu wyjaśniają wspólnie jego strony.
§2. Wyjaśnienia treści postanowień układu, dokonane wspólnie
przez strony układu, wiążą także strony, które zawarły
porozumienie o stosowaniu tego układu. Wyjaśnienia
udostępnia się stronom porozumienia.
Art. 241{7}. §1.Układ rozwiązuje się:
1) na podstawie zgodnego oświadczenia stron,
2) z upływem okresu, na który został zawarty,
3) z upływem okresu wypowiedzenia dokonanego
przez jedną ze stron.
§2. Oświadczenie stron o rozwiązaniu układu oraz wypowiedzenie
układu następuje w formie pisemnej.
§3. Okres wypowiedzenia układu wynosi trzy miesiące kalendarzowe,
chyba że strony w układzie postanowią inaczej.
§4. W razie rozwiązania lub wypowiedzenia układu, do czasu
zawarcia nowego układu, obowiązuje układ dotychczasowy,
chyba że strony oświadczą, iż nie zamierzają zawrzeć
nowego układu.
§5. Jeżeli strony oświadczą, że nie zamierzają zawrzeć nowego
układu, postanowienia układu dotychczasowego
tracą moc obowiązującą z dniem jego rozwiązania. Warunki
umów o pracę lub innych aktów stanowiących
podstawę nawiązania stosunków pracy, wynikające z dotychczasowego
układu, obowiązują także po rozwiązaniu
układu do upływu okresu wypowiedzenia tych warunków.
Art. 241{8}. §1.W okresie jednego roku od dnia przejęcia pracowników
{ }przez{ }nowego pracodawcę na zasadach określonych w
{ }art. 23{1},{ }stosuje się do nich postanowienia układu, którym
byli objęci przed przejęciem. Pracodawca może stosować
do tych pracowników korzystniejsze warunki niż wynikające
z dotychczasowego układu.
§2. Po upływie okresu stosowania dotychczasowego układu,
wynikające z tego układu warunki umów o pracę lub innych
aktów stanowiących podstawę nawiązania stosunku
pracy stosuje się do upływu okresu wypowiedzenia tych
warunków.
§3. Jeżeli w związku z przejęciem pracowników na zasadach
określonych w art. 23{1} nowy pracodawca przejmuje również
inne osoby objęte układem obowiązującym u dotychczasowego
pracodawcy, nowy pracodawca stosuje
postanowienia układu dotyczące tych osób przez okres
jednego roku od dnia przejęcia.
§4. Jeżeli pracownicy przed ich przejęciem byli objęci układem
ponadzakładowym obowiązującym u nowego pracodawcy,
przepisy § 1-3 stosuje się do układu zakładowego.
Art. 241{9}. §1.Zmiany do układu wprowadza się w drodze protokołów
dodatkowych. Do protokołów dodatkowych stosuje się
odpowiednio przepisy dotyczące układu.
§2. Jeżeli układ został zawarty przez więcej niż jedną organizację
związkową, przez okres jego obowiązywania
wszelkie czynności dotyczące tego układu podejmują organizacje
związkowe, które go zawarły, z zastrzeżeniem
§ 3 i 4.
§3. Strony układu mogą wyrazić zgodę aby w prawa i obowiązki
strony wstąpiła organizacja związkowa, która nie
zawarła układu lub która powstała po jego zawarciu.
§4. Organizacja związkowa, która nie zawarła układu ponadzakładowego,
lub która powstała po jego zawarciu,
wstępuje w prawa i obowiązki strony tego układu, gdy
po jego zawarciu została stwierdzona reprezentatywność
tej organizacji.
§5. Informacja o wstąpieniu organizacji związkowej w prawa
i obowiązki strony układu, podlega zgłoszeniu do rejestru
układów.
Art. 241{10}. §1.Strony uprawnione do zawarcia układu mogą zawrzeć
porozumienie o stosowaniu w całości lub w części układu,
którego nie są stronami. Do porozumienia stosuje
się odpowiednio przepisy dotyczące układu.
§2. Organ rejestrujący porozumienie, o którym mowa w §1,
powiadamia strony układu o rejestracji tego porozumienia.
§3. Zmiana postanowień układu przez strony, które zawarły
ten układ, nie powoduje zmian w treści porozumienia, o
którym mowa w §1.
Art. 241{11}. §1.Układ podlega wpisowi do rejestru prowadzonego dla:
1) układów ponadzakładowych przez Ministra Pracy i
Polityki Socjalnej,
2) układów zakładowych przez właściwego okręgowego
inspektora pracy.
§2. Układ zawarty zgodnie z prawem podlega rejestracji w
ciągu:
1) trzech miesięcy - w odniesieniu do układu ponadzakładowego,
2) jednego miesiąca - w odniesieniu do układu zakładowego,
- od dnia złożenia wniosku w tej sprawie przez jedną
ze stron układu.
§3. Jeżeli postanowienia układu są niezgodne z prawem, organ
uprawniony do jego rejestracji może:
1) za zgodą stron układu wpisać układ do rejestru bez
tych postanowień,
2) wezwać strony układu do dokonania w układzie odpowiednich
zmian w terminie 14 dni.
§4. Jeżeli strony układu nie wyrażą zgody na wpisanie układu
do rejestru bez postanowień niezgodnych z prawem
lub nie dokonają w terminie odpowiednich zmian w
układzie, organ uprawniony do rejestracji układu odmawia
jego rejestracji.
§5. W ciągu 30 dni od dnia zawiadomienia o odmowie rejestracji
przysługuje odwołanie:
1) stronom układu ponadzakładowego - do Sądu Wojewódzkiego
- Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych
w Warszawie,
2) stronom układu zakładowego - do właściwego dla
siedziby pracodawcy sądu rejonowego - sądu pracy.
Sąd rozpoznaje sprawę w trybie przepisów Kodeksu postępowania
cywilnego o postępowaniu nieprocesowym.
§6. Minister Pracy i Polityki Socjalnej określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowy tryb postępowania w sprawie
rejestracji układów oraz wzór rejestru układów.
Art. 241{12}. §1.Układ wchodzi w życie w terminie w nim określonym, nie
wcześniej jednak niż z dniem zarejestrowania.
§2. Pracodawca jest obowiązany:
1) zawiadomić pracowników o wejściu układu w życie,
o zmianach dotyczących układu oraz o wypowiedzeniu
i rozwiązaniu układu,
2) dostarczyć zakładowej organizacji związkowej niezbędną
liczbę egzemplarzy układu,
3) na żądanie pracownika udostępnić do wglądu tekst
układu i wyjaśnić jego treść.
Art. 241{13}. §1.Korzystniejsze postanowienia układu, z dniem jego wejścia
w życie, zastępują z mocy prawa wynikające z dotychczasowych
przepisów prawa pracy warunki umowy o pracę lub innego aktu
stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy.
§2. Postanowienia układu mniej korzystne dla pracowników
wprowadza się w drodze wypowiedzenia pracownikom
dotychczasowych warunków umowy o pracę lub innego
aktu stanowiącego podstawę nawiązania stosunku pracy.

Rozdział II
Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy
Art. 241{14}. §1.Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy, zwany dalej "układem
ponadzakładowym", zawierają:
1) ze strony pracowników - właściwy statutowo organ
ponadzakładowej organizacji związkowej,
2) ze strony pracodawców:
a) właściwy statutowo organ organizacji pracodawców
- w imieniu zrzeszonych w tej organizacji
pracodawców,
b) właściwy minister - w imieniu pracodawców zatrudniających
pracowników państwowych jednostek
sfery budżetowej,
c) przewodniczący zarządu gminy (przewodniczący
zarządu związku komunalnego) - w imieniu
pracodawców zatrudniających pracowników samorządowych
jednostek sfery budżetowej.
§2. Minister Pracy i Polityki Socjalnej określi, w drodze zarządzenia,
ogólnokrajowe podmioty gospodarcze, ze
strony których układ ponadzakładowy może być zawarty
przez statutowe organy tych podmiotów.
Art. 241{15}.Prawo wystąpienia z inicjatywą zawarcia układu ponadzakładowego
przysługuje:
1) organizacjom pracodawców i innym podmiotom uprawnionym
do zawarcia układu ze strony pracodawców,
2) każdej ponadzakładowej organizacji związkowej reprezentującej
pracowników, dla których ma być zawarty
układ.
Art. 241{16}. §1.Jeżeli pracowników, dla których ma być zawarty układ
ponadzakładowy, reprezentuje więcej niż jedna organizacja
związkowa, rokowania w celu zawarcia układu prowadzi
ich wspólna reprezentacja lub działające wspólnie
poszczególne organizacje związkowe.
§2. Jeżeli w ciągu 30 dni od dnia zgłoszenia inicjatywy zawarcia
układu ponadzakładowego organizacje związkowe
nie przystąpią do rokowań w trybie określonym w § 1,
do prowadzenia rokowań w celu zawarcia tego układu
są uprawnione organizacje związkowe reprezentatywne
w rozumieniu przepisów art. 241{17}.
§3. Reprezentatywne organizacje związkowe prowadzą rokowania
w trybie określonym w §1.
§4. Jeżeli przed zawarciem układu zostanie utworzona ponadzakładowa
organizacja związkowa, ma ona prawo
przystąpić do rokowań, gdy są one prowadzone w trybie
określonym w § 1.
§5. Jeżeli w trakcie rokowań prowadzonych w trybie określonym
w § 2 i 3 zostanie stwierdzona reprezentatywność
ponadzakładowej organizacji związkowej, przepis § 4,
stosuje się odpowiednio.
§6. Układ ponadzakładowy zawierają wszystkie organizacje
związkowe, które prowadziły rokowania nad tym układem.
Art. 241{17}. §1.Reprezentatywną organizacją związkową jest ponadzak’adowa
organizacja związkowa zrzeszająca:
1) co najmniej pięćset tysięcy pracowników, lub
2) co najmniej 10% ogółu pracowników objętych zakresem
działania statutu, nie mniej niż pięć tysięcy
pracowników, lub
3) największą liczbę pracowników, dla których ma być
zawarty określony układ ponadzakładowy.
§2. Z wnioskiem o stwierdzenie reprezentatywności ponadzakładowa
organizacja związkowa występuje do Sądu
Wojewódzkiego w Warszawie, który wydaje w tej sprawie
orzeczenie w ciągu 30 dni od dnia złożenia wniosku,
w trybie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego o
postępowaniu nieprocesowym.
§3. W przypadku stwierdzenia reprezentatywności ogólnokrajowej
organizacji międzyzwiązkowej (konfederacji) z
mocy prawa stają się reprezentatywne wchodzące w jej
skład ogólnokrajowe związki zawodowe i zrzeszenia (federacje)
związków zawodowych.
Art. 241{18}. §1.Na wniosek ponadzakładowej organizacji związkowej lub
organizacji pracodawców Minister Pracy i Polityki
Socjalnej może rozszerzyć w drodze zarządzenia stosowanie
układu ponadzakładowego w całości lub w części na
pracowników nie objętych żadnym układem, gdy wymaga tego
ważny interes społeczny, po zasięgnięciu opinii tej
organizacji, która jest uprawniona do zawarcia układu
ponadzakładowego z organizacją składającą wniosek.
Rozszerzenie stosowania układu ponadzakładowego obowiązuje
nie dłużej niż do czasu objęcia tych pracowników innym
układem ponadzakładowym.
§2. Przepis § 1, zdanie pierwsze stosuje się odpowiednio w
przypadku złożenia wniosku o odstąpienie od rozszerzenia
stosowania układu. Przepis art. 241{7} § 5, zdanie drugie
stosuje się odpowiednio.
Art. 241{19}. §1.W razie połączenia lub podziału organizacji związkowej
lub organizacji pracodawców albo innego podmiotu, który
zawarł układ ponadzakładowy, ich prawa i obowiązki
przechodzą na organizacje i podmioty powstałe w wyniku
połączenia lub podziału.
§2. W razie rozwiązania organizacji pracodawców lub wszystkich
organizacji związkowych będących stroną układu
ponadzakładowego, pracodawca może odstąpić od stosowania
układu ponadzakładowego w całości lub w części
po upływie okresu co najmniej równego okresowi
wypowiedzenia układu, składając stosowne oświadczenie
na piśmie pozostałej stronie tego układu. Przepis art.
241{7} § 5, zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
§3. W razie zniesienia urzędu ministra, który zawarł układ
ponadzakładowy, jego prawa i obowiązki przechodzą na
urząd ministra przejmujący zakres działania znoszonego
urzędu.
Art. 241{20}. §1.W razie gdy pracownicy łączonych zakładów pracy byli
objęci różnymi układami ponadzakładowymi, nowy pracodawca
wspólnie z zakładową organizacją związkową składa
na piśmie oświadczenie, które z tych układów będą
stosowane. Przepisy art. 241{25}, stosuje się odpowiednio.
§2. Oświadczenie, o którym mowa w § 1, składa się stronom
układów ponadzakładowych obowiązujących pracowników
przed połączeniem zakładów pracy.
§3. W okresie jednego roku od dnia połączenia zakładów
pracy, warunki umów o pracę lub innych aktów stanowiących
podstawę nawiązania stosunku pracy, nie mogą
być dla pracowników mniej korzystne od wynikających z
układów ponadzakładowych, którymi byli oni objęci
przed połączeniem. Przepis art. 241{7} § 5, zdanie drugie
stosuje się odpowiednio.
§4. W razie gdy nie wszyscy pracownicy łączonych zakładów
pracy byli objęci układami ponadzakładowymi, układ
ponadzakładowy stosuje się do pracowników i innych
osób dotychczas nim objętych. Pracodawca wspólnie z
zakładową organizacją związkową może rozszerzyć stosowanie
tego układu na wszystkich lub niektórych pracowników
nie objętych dotychczas tym układem, powiadamiając
o tym strony układu. Przepisy art. 241{25}, stosuje
się odpowiednio.
Art. 241{21}.W razie podziału zakładu pracy objętego układem
ponadkładowym pracodawców powstałych w wyniku podziału wiążą
postanowienia tego układu.
Rozdział III
Zakładowy układ zbiorowy pracy
Art. 241{22}.Dla pracowników, z wyjątkiem zatrudnionych w państwowych
jednostkach sfery budżetowej, może być zawarty zakładowy
układ zbiorowy pracy zwany dalej "układem zakładowym".
Art. 241{23}.Układ zakładowy zawiera pracodawca i zakładowa organizacja
związkowa.
Art. 241{24}.Prawo wystąpienia z inicjatywą zawarcia układu zakładowego
przysługuje:
1) pracodawcy,
2) każdej zakładowej organizacji związkowej.
Art. 241{25}. §1.Jeżeli pracowników, dla których ma być zawarty układ
zakładowy, reprezentuje więcej niż jedna organizacja
związkowa, rokowania w celu zawarcia układu prowadzi ich
wspólna reprezentacja.
§2. W razie niewyłonienia wspólnej reprezentacji, rokowania
prowadzą działające wspólnie:
1) wszystkie zakładowe organizacje związkowe, lub
2) niektóre z tych organizacji wraz ze wspólną reprezentacją
pozostałych organizacji związkowych.
§3. Jeżeli nie wszystkie organizacje związkowe przystąpią do
rokowań w trybie określonym w § 1 i 2, rokowania mogą
być prowadzone przez te organizacje związkowe, które
zrzeszają łącznie co najmniej 50% pracowników oraz
innych osób wykonujących pracę na rzecz pracodawcy i
wyłonią wspólną reprezentację lub przystąpią do wspólnych
rokowań.
§4. Na każdym etapie rokowań organizacje związkowe mogą
wyłonić wspólną reprezentację lub prowadzić wspólne
rokowania.
§5. Jeżeli przed zawarciem układu zakładowego zostanie
utworzona organizacja związkowa, ma ona prawo przystąpić
do rokowań.
§6. Układ zakładowy zawierają wszystkie organizacje związkowe,
które prowadziły rokowania.
Art. 241{26}. §1.Postanowienia układu zakładowego nie mogą być mniej
korzystne dla pracowników niż postanowienia obejmującego
ich układu ponadzakładowego.
§2. Układ zakładowy nie może określać zasad wynagradzania
osób zarządzających, w imieniu pracodawcy, zakładem
pracy.
Art. 241{27}. §1.W celu uniknięcia lub ograniczenia zwolnień pracownik˘w
z przyczyn dotyczących pracodawcy, strony układu
zakładowego mogą zawrzeć porozumienie o zawieszeniu
stosowania tego układu lub niektórych jego postanowień
na okres nie dłuższy niż jeden rok. W takim przypadku
przepisu art. 241{26} § 1, nie stosuje się.
§2. Porozumienie, o którym mowa w § 1, podlega zgłoszeniu
do rejestru układów zakładowych.
§3. W zakresie i przez czas określony w porozumieniu, o
którym mowa w § 1, nie stosuje się z mocy prawa wynikających
z układu ponadzakładowego oraz z układu zakładowego
warunków umów o pracę i innych aktów stanowiących
podstawę nawiązania stosunku pracy.
Art. 241{28}. §1.Układ zakładowy może obejmować więcej niż jednego
pracodawcę, jeżeli pracodawcy ci tworzą organizację
gospodarczą.
§2. Układ zakładowy, o którym mowa w § 1, ze strony pracodawców
zawiera właściwy statutowo organ organizacji
gospodarczej.
Art. 241{29}. §1.W razie podziału zakładu pracy lub zakładowej organizacji
związkowej prawa i obowiązki stron układu zakładowego
przechodzą na pracodawców lub organizacje związkowe
powstałe w wyniku podziału.
§2. W razie połączenia zakładowych organizacji związkowych,
z których choćby jedna zawarła układ zakładowy,
jej prawa i obowiązki przechodzą na organizację powstałą
w wyniku połączenia.
§3. W razie rozwiązania wszystkich organizacji związkowych,
które zawarły układ zakładowy, pracodawca może odstąpić
od stosowania tego układu w całości lub w części
po upływie okresu co najmniej równego okresowi wypowiedzenia
układu. Przepis art. 241{7} § 5, zdanie drugie
stosuje się odpowiednio.
§4. W razie gdy pracownicy łączonych zakładów pracy byli
objęci różnymi układami zakładowymi, nowy pracodawca
wspólnie z zakładową organizacją związkową ustala,
który z tych układów będzie u niego stosowany do czasu
zawarcia nowego układu zakładowego. Przepisy art.
241{20} § 3 i art. 241{25}, stosuje się odpowiednio.
§5. W razie gdy nie wszyscy pracownicy łączonych zakładów
pracy byli objęci układami zakładowymi, układ zakładowy
stosuje się do pracowników i innych osób dotychczas
nim objętych. Pracodawca wspólnie z zakładową organizacją
związkową może rozszerzyć stosowanie tego układu
na pracowników nie objętych dotychczas żadnych
układem zakładowym. Przepisy art. 241{25}, stosuje się
odpowiednio.
Art. 241{30}.Przepisy rozdziału stosuje się odpowiednio do{ }międzyzakła{}
dowej organizacji związkowej działającej u pracodawcy.".

Art. 2.
Ilekroć w ustawie jest mowa o pracodawcy, rozumie się przez to jednostkę organizacyjną,
choćby nie posiadała osobowości prawnej, a także osobę fizyczną,
jeżeli zatrudniają one pracowników.

Art. 3.
Ilekroć w ustawie jest mowa o państwowych jednostkach sfery budżetowej, rozumie
się przez to jednostki, dla których środki na wynagrodzenia są kształtowane
na podstawie odrębnej ustawy.

Art. 4.
Ilekroć w art. 5-10 jest mowa o ponadzakładowym układzie zbiorowym pracy
lub o zakładowym układzie zbiorowym pracy, należy przez to rozumieć odpowiednio
układy zbiorowe pracy, o których mowa w Kodeksie pracy.

Art. 5.
1. Z dniem wejścia w życie ustawy, zawarte przed tym dniem:
1) zakładowa umowa zbiorowa na podstawie działu jedenastego Kodeksu
pracy,
2) porozumienie o wprowadzeniu zakładowego systemu wynagradzania na
podstawie ustawy, o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 1,
3) morski układ zbiorowy na podstawie ustawy, o której mowa w art. 14
- przekształcają się, z mocy prawa, w zakładowy układ zbiorowy pracy.
2. W przypadku zakładowego układu zbiorowego pracy, o którym mowa w
ust. 1, stroną tego układu są wszystkie zakładowe organizacje związkowe
reprezentujące pracowników w dniu wejścia w życie ustawy. Przepisy art.
241{9} § 2, 3 i 5 Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio.
3. Jeżeli zakładowa umowa zbiorowa lub porozumienie, o których mowa w
ust. 1, obejmują więcej niż jednego pracodawcę, przekształcają się one z
dniem wejścia w życie ustawy, z mocy prawa, w zakładowe układy zbiorowe
pracy, odrębne dla pracowników zatrudnionych przez poszczególnych pracodawców
objętych taką umową lub porozumieniem bądź - o ile strony
które je zawarły tak postanowią - w jeden zakładowy układ zbiorowy pracy,
o którym mowa w art. 241{28} Kodeksu pracy.
4. W ciągu trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, jednolite teksty zakładowych
układów zbiorowych pracy, o których mowa w ust. 1 i 3, podlegają
zgłoszeniu do rejestru zakładowych układów zbiorowych pracy.

Art. 6.
1. W ciągu trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, na wniosek pracodawcy
i zakładowej organizacji związkowej, właściwy okręgowy inspektor
pracy rejestruje porozumienie o wynagradzaniu inne niż wymienione w
art. 5 ust. 1 pkt 2, jako zakładowy układ zbiorowy pracy po stwierdzeniu, że
określone w porozumieniu warunki wynagradzania zostały ustalone w uzgodnieniu
z zakładową organizacją związkową. Przepisy art. 5 ust. 2 i 3, stosuje
się odpowiednio.
2. W postępowaniu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy
o rejestracji zakładowych układów zbiorowych pracy.

Art. 7.
Termin dokonania rejestracji układu, ustalony w art. 241{11} w § 2 pkt 2, wynosi
- w okresie do 31 grudnia 1995 r. - dwa miesiące.

Art. 8.
1. Regulamin ustalony przed dniem wejścia w życie ustawy, na podstawie art.
23 ust. 1, ustawy wymienionej w art. 18 ust. 1 pkt 1, zachowuje moc do dnia
wejścia w życie zakładowego układu zbiorowego pracy.
2. Zmiany w regulaminie, o którym mowa w ust. 1, wprowadza pracodawca w
uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową. Przepis art. 241{13 }§ 2,
Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio.

Art. 9.
1. Z upływem 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy tracą moc układy
zbiorowe pracy i porozumienia o przystąpieniu do tych układów, zawarte
przed tym dniem, z zastrzeżeniem ust. 2-7.
2. Do upływu terminu przewidzianego w ust. 1, strony uprawnione do zawarcia
ponadzakładowego układu zbiorowego pracy mogą zawrzeć porozumienie o
wstąpieniu w prawa i obowiązki stron układu lub porozumienia, o którym
mowa w ust. 1, zawartego po dniu 31 grudnia 1986 r.
3. Do upływu terminu przewidzianego w ust. 1, strony uprawnione do zawarcia
zakładowego układu zbiorowego pracy mogą zawrzeć porozumienie o włączeniu
uprawnień i świadczeń określonych w układzie lub porozumieniu, o
którym mowa w ust. 1, zawartych przed dniem 1 stycznia 1987 r., do zakładowego
układu zbiorowego pracy albo o odstąpieniu od stosowania tych
uprawnień i świadczeń. Jeżeli w wyniku zawarcia porozumienia zachodzi
konieczność zmiany postanowień zakładowego układu zbiorowego pracy,
zmian tych dokonuje się w trybie art. 241{9} § 1, Kodeksu pracy.
4. Z upływem terminu przewidzianego w ust. 1, postanowienia układów i porozumień,
określonych w tym przepisie, dotyczące uprawnień i świadczeń
dla pracowników, które nie zostaną objęte w tym terminie porozumieniami,
o których mowa w ust. 2 i 3, stają się z mocy prawa postanowieniami zakładowego
układu zbiorowego pracy. Jednolity tekst zakładowego układu
zbiorowego pracy, uwzględniający powyższe uprawnienia i świadczenia zostaje
zgłoszony do rejestru zakładowych układów zbiorowych pracy w ciągu
jednego miesiąca po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1.
5. Jeżeli pracowników zatrudnionych przez danego pracodawcę, którzy po
dniu wejścia w życie ustawy mogą być objęci zakładowym układem zbiorowym
pracy, nie obowiązuje układ zbiorowy pracy, zawarty po wejściu w życie
ustawy, postanowienia układów i porozumień określonych w ust. 1, dotyczące
uprawnień i świadczeń dla pracowników, z upływem terminu przewidzianego
w ust. 1, stają się z mocy prawa postanowieniami odpowiednio
regulaminu, o którym mowa w art. 8, lub regulaminu pracy - stosownie do
przedmiotu tych uprawnień i świadczeń. Pracodawca sporządza jednolite
teksty tych regulaminów uwzględniające powyższe uprawnienia i świadczenia
w ciągu jednego miesiąca po upływie terminu, o którym mowa w ust. 1.
6. Do upływu terminu przewidzianego w ust. 1, strony uprawnione do zawarcia
ponadzakładowego układu zbiorowego pracy dla pracowników państwowych
jednostek sfery budżetowej, mogą zawrzeć porozumienie o zachowaniu
uprawnień i świadczeń przewidzianych w układzie zbiorowym pracy stosowanym
na podstawie porozumienia, o którym mowa w ust. 1, lub o odstąpieniu
od stosowania tych uprawnień i świadczeń.
7. Przy zawieraniu porozumień, o których mowa w ust. 2, 3 i 6, stosuje się odpowiednio
przepisy art. 241{16}, 241{17} oraz art. 241{25} Kodeksu pracy. Porozumienia
te podlegają zgłoszeniu do rejestru zakładowych układów zbiorowych
pracy lub ponadzakładowych układów zbiorowych pracy, stosownie do
zasięgu stosowania danego porozumienia.

Art. 10.
Z dniem, w którym tracą moc postanowienia układów zbiorowych pracy i porozumień
wymienionych w art. 9 ust. 1, wartość przysługujących na ich podstawie
świadczeń byłym pracownikom będącym emerytami lub rencistami oraz
członkom ich rodzin pobierających renty rodzinne uwzględnia się w podstawie
wymiaru emerytur i rent, chyba że świadczenia te zostały im zachowane.

Art. 11.
Postanowienia zakładowych układów zbiorowych pracy, o których mowa w art.
5, układów zbiorowych pracy i porozumień, o których mowa w art. 9 ust. 1,
oraz ustalenia regulaminu, o którym mowa w art. 8 ust. 1, mniej korzystne dla
pracowników niż przepisy prawa pracy obowiązujące w dniu wejścia w życie
ustawy - przestają obowiązywać. Zamiast tych postanowień i ustaleń stosuje
się odpowiednie przepisy prawa pracy.

Art. 12.
Pod pojęciem układu, o którym mowa w art. 241{2 }§3 pkt 1, Kodeksu pracy należy
rozumieć układ zbiorowy pracy zawarty po wejściu w życie ustawy.

Art. 13.
W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. Nr 3, poz.
19, Nr 25, poz. 187 i Nr 31, poz. 214, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1988 r. Nr 19,
poz. 132, z 1989 r. Nr 4, poz. 24 i Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 197 i
198, Nr 36, poz. 206 i Nr 72, poz. 423, z 1991 r. Nr 95, poz. 425 i Nr 104, poz.
450, z 1992 r. Nr 53, poz. 252, Nr 54. poz. 254 i Nr 90, poz. 451, z 1993 r. Nr
129, poz. 602 oraz z 1994 r. Nr 43, poz. 163) art. 36 otrzymuje brzmienie:
"Art. 36. Do czasu zawarcia układu zbiorowego pracy dla nauczycieli
wysokość stawek wynagrodzenia zasadniczego, dodatków,
wynagrodzenia za zajęcia dodatkowe, zasady zaszeregowania i
przyznawania dodatków do wynagrodzenia nauczycieli -
określa, w drodze zarządzenia, Minister Edukacji Narodowej w
porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej.".

Art. 14.
W ustawie z dnia 23 maja 1991 r. o pracy na morskich statkach handlowych
(Dz.U. Nr 61, poz. 258) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 38 w ust. 3 wyrazy "w morskim układzie zbiorowym pracy" zastępuje
się wyrazami "w zakładowym układzie zbiorowym pracy";
2) w art. 56 w ust. 1 wyrazy "morski układ zbiorowy" zastępuje się wyrazami
"zakładowy układ zbiorowy pracy";
3) w art. 78 wyrazy "który nie zawarł morskiego układu zbiorowego" zastępuje
się wyrazami "który nie zawarł zakładowego układu zbiorowego pracy";
4) w dziale X:
a) w tytule działu wyrazy "MORSKI UKŁAD ZBIOROWY" zastępuje
się wyrazami "ZAKŁADOWY UKŁAD ZBIOROWY PRACY",
b) tytułowi rozdziału 1 nadaje się brzmienie:
"Zakładowy układ zbiorowy pracy",
c) skreśla się art. 79-81 oraz art. 85-88,
d) art. 89 otrzymuje brzmienie:
"Art. 89. W sprawach nie uregulowanych przepisami ustawy do zakładowych
układów zbiorowych pracy stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu pracy o układach zbiorowych pracy.";
5) skreśla się art. 100 i 101.

Art. 15.
W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(Dz.U. z 1993 r. Nr 90, poz. 416, Nr 134, poz. 646 oraz z 1994 r. Nr 43, poz.
163) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 21 w ust. 1:
a) pkt 16 otrzymuje brzmienie:
"16) diety i inne należności za czas podróży służbowej pracowników
do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub przepisach
wydanych przez właściwego ministra,",
b) w pkt 18 wyrazy "dla pracowników przedsiębiorstw państwowych" zastępuje
się wyrazami "wydanych przez właściwego ministra",
c) w pkt 22 wyrazy "obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych"
zastępuje się wyrazami "wydanych przez właściwego ministra",
d) w pkt 23 wyrazy "Ministra Pracy i Polityki Socjalnej" zastępuje się wyrazami
"właściwego ministra";
2) w art. 23 w ust. 1:
a) w pkt 13 po wyrazie "zawodowych" dodaje się wyrazy "w wysokości
określonej przez właściwego ministra",
b) w pkt 36 wyrazy "obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych"
zastępuje się wyrazami "wydanych przez właściwego ministra",
c) w pkt 46 wyrazy "obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych"
zastępuje się wyrazami "wydanych przez właściwego ministra".

Art. 16.
W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
(Dz.U. z 1993 r. Nr 106, poz. 482, Nr 134, poz. 646 oraz z 1994 r. Nr 1, poz. 2
i Nr 43, poz. 163) w art. 16 w ust. 1 wprowadza się następujące zmiany:
1) w pkt 16 po wyrazie "zawodowych" dodaje się wyrazy "w wysokości określonej
przez właściwego ministra",
2) w pkt 30 wyrazy "obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych" zastępuje
się wyrazami "wydanych przez właściwego ministra",
3) w pkt 51 wyrazy "obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych" zastępuje
się wyrazami "wydanych przez właściwego ministra".

Art. 17.
1. Tworzy się przy Ministrze Pracy i Polityki Socjalnej Komisję do Spraw
Układów Zbiorowych Pracy.
2. Celem Komisji będzie wspieranie rokowań zbiorowych i udzielanie pomocy
stronom zamierzającym zawrzeć układ.
3. Tryb powołania, skład i zasady działania Komisji określi w drodze zarządzenia
Minister Pracy i Polityki Socjalnej.

Art. 18.
1. Traci moc:
1) ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. o zasadach tworzenia zakładowych systemów
wynagradzania (Dz.U. z 1990 r. Nr 69, poz. 407),
2) art. 2 i 3 ustawy z dnia 24 listopada 1986 r. o zmianie ustawy Kodeks
pracy (Dz.U. Nr 42, poz. 201).
2. Z dniem 1 stycznia 1995 r. traci moc, z zastrzeżeniem ust. 3, ustawa z dnia
23 kwietnia 1994 r. o metodach kształtowania wynagrodzeń i środków na
wynagrodzenia przez podmioty gospodarcze oraz o zmianie niektórych
ustaw (Dz.U. Nr 80, poz. 368).
3. Pozostają w mocy przepisy ustawy, o której mowa w ust. 2 w zakresie dotyczącym
obliczania i poboru opłat sankcyjnych za okres od 1 sierpnia do 31
grudnia 1994 r.
4. W ustawie z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych
(Dz.U. z 1991 r. Nr 18, poz. 80, Nr 75, poz. 329, Nr 101, poz. 444 i Nr 107,
poz. 464, z 1993 r. Nr 18, poz. 82 i Nr 60, poz. 280 oraz z 1994 r. Nr 1,
poz. 3 i Nr 80, poz. 368) w art. 45a skreśla się ust. 6 oraz w ustawie z dnia
20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do bezpłatnych i ulgowych przejazdów
środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz.U. Nr 54, poz. 254, z
1994 r. Nr 40, poz. 150 i Nr 80, poz. 368) w art. 8 skreśla się ust. 2.

Art. 19.
1. Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w art. 36 ustawy
określonej w art. 13, stosuje się przepisy, o których mowa w art. 2 ustawy
z dnia 5 czerwca 1992 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (Dz.U.
Nr 53, poz. 252).
2. Do czasu zawarcia układu zbiorowego pracy dla nauczycieli w trybie przewidzianym
ustawą w zakresie:
1) tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych
i opiekuńczych nauczycieli poszczególnych typów szkół, placówek
i innych jednostek organizacyjnych systemu oświaty,
2) zasad zmniejszania wymiaru zajęć nauczycieli ze względu na:
a) stan zdrowia,
b) wykonywanie prac zleconych przez organy szkoły,
c) szczególne warunki pracy,
d) inne szczególne przypadki,
3) wymiaru innych zajęć podyktowanych koniecznością realizowania przez
nauczycieli procesu dydaktycznego, wychowawczego i opiekuńczego, w
trakcie których nauczyciel pozostaje w dyspozycji szkoły,
4) norm zatrudnienia nauczycieli - bibliotekarzy i pedagogów szkolnych,
stosuje się przepisy, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 5 czerwca
1992 r. o zmianie ustawy - Karta Nauczyciela (Dz.U. Nr 53, poz. 252).

Art. 20.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem
art. 13, 17 i 19, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia oraz art. 18 ust. 4,
który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1995 r.