P r o j e k t
USTAWA
z dnia ........................ 1999 r.
o referendum lokalnym
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego.
Art. 2.
1. W referendum lokalnym, zwanym dalej "referendum", mieszkańcy jednostki
samorządu terytorialnego jako członkowie wspólnoty samorządowej wyrażają w
drodze głosowania swoją wolę co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej
tej wspólnoty, mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów danej
jednostki, lub w sprawie odwołania organu stanowiącego tej jednostki.
2. Referendum polega na udzieleniu na urzędowej karcie do głosowania
pozytywnej lub negatywnej odpowiedzi na postawione pytanie lub pytania w
zakresie spraw określonych w ust. 1 albo na dokonaniu wyboru pomiędzy
zaproponowanymi wariantami.
Art. 3.
W referendum mają prawo brać udział osoby stale zamieszkujące na obszarze danej
jednostki samorządu terytorialnego posiadające czynne prawo wyborcze do organu
stanowiącego tej jednostki.
Art. 4.
Referendum przeprowadza się, z zastrzeżeniem art. 5 ust. 1, z inicjatywy organu
stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego lub na wniosek co
najmniej 10% jej mieszkańców, uprawnionych do głosowania.
Art. 5.
1. W sprawach odwołania organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego
przed upływem kadencji, rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum
lokalnego, przy czym referendum przeprowadza się wyłącznie na wniosek, o
którym mowa w art. 4.
2. Referendum w sprawie odwołania organu stanowiącego jednostki samorządu
terytorialnego nie przeprowadza się:
1) przed upływem 12 miesięcy od dnia wyborów albo od dnia ostatniego
referendum w tej sprawie,
2) jeżeli data wyborów przedterminowych, przeprowadzanych w wyniku
referendum, miałaby przypaść w okresie 6 miesięcy przed zakończeniem
kadencji organu stanowiącego.
Art. 6.
1. Referendum jest, odpowiednio do wspólnoty samorządowej, której spraw
dotyczy:
1) referendum gminnym w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o
samorządzie gminnym (Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr
106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622, z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz.
679, Nr 107, poz. 686, Nr 113, poz. 734 i Nr 123, poz. 775 oraz z 1998 r.
Nr 155, poz. 1014 i Nr 162, poz. 1126),
2) referendum powiatowym w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o
samorządzie powiatowym (Dz.U. Nr 91, poz. 576, Nr 155, poz. 1014),
3) referendum wojewódzkim w rozumieniu ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o
samorządzie województwa (Dz.U. Nr 91, poz. 576, Nr 155, poz. 1014, Nr 160,
poz. 1060 i Nr 162, poz. 1126).
2. Referendum gminne może również mieć za przedmiot samoopodatkowanie się
mieszkańców na cele publiczne mieszczące się w zakresie zadań i kompetencji
organów gminy; w tych sprawach, rozstrzyga się wyłącznie w drodze referendum.
Art. 7.
Ilekroć w niniejszej ustawie jest mowa o:
1) jednostkach samorządu terytorialnego - rozumie się przez to także miasto
stołeczne Warszawę,
2) wojewódzkim komisarzu wyborczym - rozumie się przez to właściwego
wojewódzkiego komisarza wyborczego w rozumieniu ustawy z dnia 16 lipca 1998
r. - Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw
(Dz.U. Nr 95, poz. 602 i Nr 160, poz. 1060),
3) terytorialnych i obwodowych komisjach - rozumie się przez to, z
zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy, terytorialne i obwodowe komisja
wyborcze w rozumieniu ustawy, o której mowa w pkt 2.
Rozdział 2
Referendum przeprowadzane z inicjatywy organu stanowiącego jednostki
samorządu terytorialnego
Art. 8.
1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę w
sprawie przeprowadzenia referendum lokalnego bezwzględną większością głosów
ustawowego w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby radnych.
2. Uchwała, o której mowa w ust. 1, zawiera:
1) pytanie lub pytania referendum w liczbie nie przewyższającej pięciu albo
warianty decyzji zaproponowane mieszkańcom jednostki do wyboru,
2) termin przeprowadzenia referendum,
3) wzór karty do głosowania,
4) kalendarz czynności związanych z przeprowadzeniem referendum.
3. W przypadku gdy przedmiotem referendum gminnego jest samoopodatkowanie
mieszkańców na cele publiczne, uchwała rady gminy wskazuje również cel (cele)
i zasady samoopodatkowania.
Art. 9.
1. Uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego w sprawie
przeprowadzenia referendum podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku
urzędowym, wydawanym na podstawie przepisów odrębnych przy czym uchwała rady
gminy podlega ponadto bezzwłocznemu rozplakatowaniu lub ogłoszeniu w inny
sposób zwyczajowo przyjęty w danej gminie.
2. Referendum przeprowadza się między 30 a 35 dniem od dnia opublikowania
uchwały w wojewódzkim dzienniku urzędowym, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Jeżeli wojewoda wydał akt nadzoru uchylając w trybie określonym w
przepisach, o których mowa w art. 6 ust. 1, uchwałę w sprawie przeprowadzenia
referendum, w przypadku uwzględnienia złożonej na ten akt nadzoru skargi
przez Naczelny Sąd Administracyjny, referendum przeprowadza się między 30 a
35 dniem od dnia ogłoszenia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Rozdział 3
Przepisy ogólne dotyczące referendum przeprowadzanego
na wniosek mieszkańców
Art. 10.
1. Z inicjatywą przeprowadzenia referendum na wniosek mieszkańców jednostki
samorządu terytorialnego wystąpić może:
1) grupa co najmniej 15 obywateli, którym przysługuje prawo wybierania do
organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego, a w
odniesieniu do referendum gminnego także obywatel, któremu przysługuje
prawo wybierania do rady gminy,
2) statutowa struktura terenowa partii politycznej lub dobrowolnego
zrzeszenia posiadającego osobowość prawną, zwanego dalej "zrzeszeniem",
działająca w danej jednostce samorządu terytorialnego.
2. Podmioty, o których mowa w ust. 1, zwane są dalej "inicjatorami
referendum.".
Art. 11.
1. Inicjator referendum powiadamia na piśmie przewodniczącego organu
wykonawczego danej jednostki samorządu terytorialnego o zamiarze wystąpienia
z inicjatywą przeprowadzenia referendum.
2. Powiadomienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) jeżeli inicjatorem referendum jest obywatel " jego nazwisko, imię, adres
zamieszkania oraz numer ewidencyjny PESEL,
2) jeżeli inicjatorem referendum jest grupa obywateli- nazwiska, imiona,
adresy zamieszkania oraz numery ewidencyjne PESEL wszystkich członków
grupy oraz wskazanie osoby będącej jej pełnomocnikiem,
3) jeżeli inicjatorem referendum jest partia polityczna lub zrzeszenie -
nazwę inicjatora, adres siedziby oraz nazwisko, imię, adres zamieszkania i
numer ewidencyjny PESEL osoby będącej jego pełnomocnikiem, przy czym do
powiadomienia dołącza się odpis poświadczony, odpowiednio, z ewidencji
partii politycznych, albo rejestru, do którego wpisane jest zrzeszenie,
3) określenie sprawy, w której ma zostać przeprowadzone referendum.
3. Przewodniczący organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego
niezwłocznie potwierdza na piśmie otrzymanie powiadomienia.
4. Pełnomocnikiem inicjatora referendum może być jedynie osoba, której
przysługuje prawo wybierania do organu stanowiącego danej jednostki samorządu
terytorialnego.
5. Na pisemny wniosek inicjatora referendum, przewodniczący organu
wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego, w ciągu 7 dni od otrzymania
wniosku, powiadamia w formie pisemnej inicjatora referendum lub jego
pełnomocnika oraz wojewódzkiego komisarza wyborczego o liczbie mieszkańców
jednostki samorządu terytorialnego uprawnionych do głosowania. Liczba ta,
ustalona według stanu w stałym rejestrze wyborców prowadzonym na zasadach
określonych w przepisach ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu, na koniec
miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, stanowi podstawę obliczeń, o
których mowa w art. 4.
6. Inicjator referendum w sprawie odwołania organu stanowiącego jednostki
samorządu terytorialnego przed upływem kadencji powiadamia o zamiarze
wystąpienia z taką inicjatywą również wojewódzkiego komisarza wyborczego; do
tego powiadomienia stosuje się przepisy ust. 1 i 3.
Art. 12.
1. Inicjator referendum na swój koszt podaje do wiadomości mieszkańców danej
jednostki samorządu terytorialnego przedmiot zamierzonego referendum, przy
czym podanie do wiadomości w gminie następuje w sposób zwyczajowo przyjęty w
danej gminie, a w powiecie i w województwie - poprzez ogłoszenie w sprawie
codziennej ogólnodostępnej w danej jednostce samorządu terytorialnego.
2. Informacja o zamierzonym referendum powinna spełniać warunki zawarte w art.
8 ust. 2 pkt 1 oraz, w razie zastosowania tego przepisu z art. 8 ust. 3.
3. Informacja o zamierzonym referendum w sprawie odwołania organu stanowiącego
jednostki samorządu terytorialnego zawiera uzasadnienie odwołania.
Art. 13.
1. W terminie 60 dni od dnia powiadomienia przewodniczącego organu
wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego o zamiarze wystąpienia z
inicjatywą przeprowadzenia referendum, jego inicjator zbiera podpisy
mieszkańców uprawnionych do wybierania organu stanowiącego danej jednostki
samorządu terytorialnego i pragnących poprzeć inicjatywę w tej sprawie.
2. Podpisy zbiera się na kartach, z których każda zawiera informacje o
przedmiocie zamierzonego referendum, jego inicjatorze oraz o nieskuteczności
wycofania udzielonego poparcia.
3. Mieszkaniec jednostki samorządu terytorialnego popierający wniosek o
przeprowadzenie referendum podaje na karcie nazwisko, imię, adres
zamieszkania i numer ewidencyjny PESEL. Dane te potwierdza własnoręcznym
podpisem. Wycofanie udzielonego poparcia jest bezskuteczne.
Rozdział 4
Referendum na wniosek mieszkańców w sprawach innych niż odwołanie organu
stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego
Art. 14.
1. Inicjator referendum przekazuje w terminie określonym w art. 13 ust. 1
pisemny wniosek o przeprowadzenie referendum przewodniczącemu organu
wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego. Przewodniczący organu
wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego niezwłocznie potwierdza na
piśmie otrzymanie wniosku.
2. Wniosek o przeprowadzenie referendum powinien spełniać wymogi zawarte w
art. 8 ust. 2 pkt 1 oraz, w razie zastosowania tego przepisu art. 8 ust. 3.
3. Do wniosku dołącza się karty, o których mowa w art. 13 ust. 2.
Art. 15.
1. Przewodniczący organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego
przekazuje bezzwłocznie wniosek, o którym mowa w art. 14, organowi
stanowiącemu tej jednostki.
2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego powołuje ze swego grona
komisję do sprawdzenia, czy wniosek mieszkańców o przeprowadzenie referendum
odpowiada przepisom niniejszej ustawy.
3. Do udziału w pracach komisji zaprasza się w charakterze obserwatora
inicjatora referendum lub jego pełnomocnika. Inicjator referendum lub jego
pełnomocnik może w razie potrzeby składać komisji dodatkowe wyjaśnienia i
przedstawiać dowody. Komisja może również żądać od inicjatora referendum lub
jego pełnomocnika złożenia takich wyjaśnień i przedstawienia dowodów.
4. Wniosek o przeprowadzenie referendum, który nie spełnia warunków, o których
mowa w art. 14, komisja zwraca inicjatorowi, wyznaczając 14-dniowy termin do
usunięcia uchybień.
5. Jeżeli komisja stwierdzi, że wniosek o przeprowadzenie referendum zawiera
uchybienia, których nie można usunąć, przekazuje wniosek organowi
stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego wraz ze swoją opinią.
6. Przepisy ust. 4 i 5 odnoszą się również do uchybień w wykazie mieszkańców
jednostki samorządu terytorialnego popierających wniosek.
Art. 16.
1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę w
sprawie przeprowadzenia referendum, jeżeli wniosek mieszkańców spełnia wymogi
ustawy oraz nie prowadzi do rozstrzygnięć sprzecznych z prawem; organ
stanowiący jest związany treścią wniosku.
2. W przypadku zbiegu dwu lub więcej wniosków mieszkańców o przeprowadzenie
referendum, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje
uchwałę o ich przeprowadzeniu w kolejności, w jakiej zostały przekazane
przewodniczącemu organu wykonawczego tej jednostki przez inicjatorów lub ich
pełnomocników. Organ stanowiący może również, jeżeli jest to możliwe, poddać
wszystkie lub część wniosków pod jednoczesne referendum.
Art. 17.
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę w sprawie
przeprowadzenia referendum lub odrzuceniu wniosku mieszkańców nie później niż w
ciągu 30 dni od daty przekazania wniosku przewodniczącemu organu wykonawczego
tej jednostki.
Art. 18.
Uchwała organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego w sprawie
przeprowadzenia referendum na wniosek mieszkańców podlega opublikowaniu zgodnie
z art. 9 ust. 1.
Art. 19.
1. Na uchwałę organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego
odrzucającą wniosek mieszkańców w sprawie przeprowadzenia referendum, a także
na niedotrzymanie przez ten organ terminu określonego w art. 17, inicjatorowi
referendum służy skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego w terminie 14
dni od dnia doręczenia uchwały lub upływu terminu do jej podjęcia.
2. Naczelny Sąd Administracyjny rozpatruje odwołanie w terminie 14 dni. Wyrok
sądu jest ostateczny.
3. Wyrok uwzględniający skargę zastępuje uchwałę organu stanowiącego jednostki
samorządu terytorialnego.
Art. 20.
Referendum przeprowadza się w okresie między 30 a 35 dniem:
1) od daty opublikowania uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu
terytorialnego w tej sprawie w wojewódzkim dzienniku urzędowym,
2) od dnia ogłoszenia przez Naczelny Sąd Administracyjny wyroku, o którym mowa
w art. 19 ust. 2.
Rozdział 5
Referendum w sprawie odwołania organu stanowiącego jednostki samorządu
terytorialnego
Art. 21.
1. Inicjator referendum w sprawie odwołania organu stanowiącego jednostki
samorządu terytorialnego przekazuje w terminie określonym w art. 13 ust. 1,
na piśmie wniosek mieszkańców wojewódzkiemu komisarzowi wyborczemu.
Wojewódzki komisarz wyborczy niezwłocznie potwierdza na piśmie otrzymanie
wniosku.
2. Do wniosku dołącza się karty, o których mowa w art. 13 ust. 2.
3. Wojewódzki komisarz wyborczy zwraca inicjatorowi lub jego pełnomocnikowi
wniosek zawierający uchybienia i wyznacza 14-dniowy termin do ich usunięcia.
4. Wojewódzki komisarz wyborczy odrzuca wniosek o przeprowadzenie referendum,
w którym stwierdził nie dające się usunąć uchybienia. Postanowienie o
odrzuceniu wniosku przekazuje się niezwłocznie inicjatorowi referendum lub
jego pełnomocnikowi.
5. Przepisy ust. 3 i 4 odnoszą się również do uchybień w wykazie mieszkańców
jednostki samorządu terytorialnego popierających ten wniosek.
6. Inicjator referendum lub jego pełnomocnik może, w razie potrzeby, składać
wojewódzkiemu komisarzowi wyborczemu dodatkowe wyjaśnienia i przedstawiać
dowody. Wojewódzki komisarz wyborczy może także żądać od inicjatora
referendum lub jego pełnomocnika takich wyjaśnień lub dowodów.
Art. 22.
1. Wojewódzki komisarz wyborczy postanawia o przeprowadzeniu referendum,
jeżeli wniosek mieszkańców spełnia wymogi określone w niniejszej ustawie.
2. W przypadku zbiegu dwu lub więcej wniosków, o których mowa w ust. 1,
wojewódzki komisarz wyborczy postanawia o przeprowadzeniu referendum w
terminie liczonym od dnia otrzymania wniosku pierwszego.
Art. 23.
Wojewódzki komisarz wyborczy wydaje postanowienie o przeprowadzeniu referendum
lub odrzuceniu wniosku nie później niż w ciągu 30 dni od daty jego założenia.
Art. 24.
1. Postanowienie wojewódzkiego komisarza wyborczego o przeprowadzeniu
referendum zawiera:
1) termin przeprowadzenia referendum,
2) wzór i treść karty do głosowania,
3) kalendarz czynności związanych z przeprowadzeniem referendum.
2. Postanowienie, o którym mowa w ust. 1, podlega opublikowaniu zgodnie z art.
9 ust. 1.
Art. 25.
1. Od postanowienia wojewódzkiego komisarza wyborczego odrzucającego wniosek o
przeprowadzenie referendum, o którym mowa w art. 21, a także niedotrzymania
przez komisarza terminu określonego w art. 23, inicjatorowi wniosku służy
skarga do Naczelnego Sądu Administracyjnego w terminie 14 dni od daty
doręczenia postanowienia.
2. Naczelny Sąd Administracyjny rozpatruje skargę w terminie 14 dni. Wyrok
sądu jest ostateczny.
3. Wyrok sądu uwzględniający odwołanie zastępuje postanowienie wojewódzkiego
komisarza wyborczego.
4. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w przypadku, o którym mowa w art. 21
ust. 3.
Art. 26.
Referendum przeprowadza się między 30 a 35 dniem od opublikowania postanowienia
w tej sprawie wojewódzkiego komisarza wyborczego albo od dnia ogłoszenia przez
Naczelny Sąd Administracyjny wyroku, o którym mowa w art. 25 ust. 3.
Rozdział 6
Tryb przeprowadzania oraz ustalania i ogłaszania wyników referendum
Art. 27.
1. Referendum przeprowadzają i ustalają jego wynik powołane w tym celu komisje
terytorialne i obwodowe.
2. Terytorialną komisję powołuje, najpóźniej na 25 dni przed dniem referendum:
1) wojewódzki komisarz wyborczy - w sprawie odwołania organu stanowiącego
jednostki samorządu terytorialnego przed upływem kadencji,
2) organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego - w pozostałych
sprawach.
3. Obwodowe komisja powołuje, najpóźniej na 21 dni przed dniem referendum:
1) wojewódzki komisarz wyborczy - w sprawie odwołania organu stanowiącego
jednostki samorządu terytorialnego przed upływem kadencji,
2) komisja terytorialna - w pozostałych sprawach.
4. Komisja terytorialna ustala wzory formularzy protokołów sporządzanych przez
komisję.
5. Komisje posługują się odpowiednio pieczęcią terytorialnej i obwodowej
komisji wyborczej, ustanowioną dla tych komisji w wyborach do organów
stanowiących jednostek samorządu terytorialnego.
Art. 28.
1. Wojewódzki komisarz wyborczy powołuje w skład terytorialnej i obwodowych
komisji dla przeprowadzenia referendum w sprawie odwołania organu
stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, w równej liczbie, osoby
pisemnie wskazane przez organ wykonawczy tej jednostki i inicjatora
referendum. W skład komisji nie mogą wchodzić radni danego organu
stanowiącego, osoby wchodzące w skład organu wykonawczego danej jednostki
samorządu terytorialnego, a także inicjator referendum oraz jego pełnomocnik.
2. W skład terytorialnej komisji wchodzi od 6 do 16 osób; w skład obwodowej
komisji wchodzi od 6 do 10 osób.
3. Komisje, o których mowa w ust. 1, na swoich pierwszych posiedzeniach
wybierają spośród siebie przewodniczącego i jego zastępcę. Składy komisji
podaje się niezwłocznie do publicznej wiadomości przy odpowiednim
zastosowaniu art. 12 ust. 1.
4. Zmiany i uzupełnienia w składach komisji następują w szczególnie
uzasadnionych sytuacjach, a zwłaszcza na skutek zrzeczenia się członkostwa
lub śmierci, na zasadach i w trybie przepisów o ich powołaniu.
Art. 29.
Organ wykonawczy danej jednostki samorządu terytorialnego oraz inicjator
referendum mogą wyznaczyć po jednym mężu zaufania do terytorialnej komisji i
każdej obwodowej komisji, którzy mają prawo być obecni przy wszystkich
czynnościach wykonywanych przez te komisje oraz wnosić do protokołów wyników
głosowania i wyników referendum uwagi z wymienieniem konkretnych zarzutów.
Art. 30.
1. Komisja terytorialna dla przeprowadzenia referendum zarządza wydrukowanie
potrzebnej liczby kart do głosowania i zapewnia dostarczenie ich do
obwodowych komisji dla przeprowadzenia referendum, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. W referendum w sprawie odwołania rady gminy wojewódzki komisarz wyborczy
zarządza druk kart do głosowania oraz określa sposób dostarczania ich do
obwodowych komisji dla przeprowadzenia referendum.
Art. 31.
1. Karta do głosowania obejmuje:
1) oznaczenie referendum (organu, który postanowił o przeprowadzeniu
referendum, datę referendum),
2) pytanie albo warianty rozwiązania sprawy będącej przedmiotem referendum;
jeżeli referendum polega na udzieleniu odpowiedzi na postawione pytania,
na karcie do głosowania zamieszcza się również wyrazy: "tak" i "nie" z
kratkami z lewej strony przeznaczonymi na postawienie znaku przy
odpowiedzi, którą wybrał głosujący, a gdy referendum polega na dokonaniu
wyboru pomiędzy zaproponowanymi wariantami, przy każdym z wariantów
umieszcza się po lewej stronie numer wariantu i kratkę przeznaczoną na
postawienie znaku przy wariancie, za którym głosujący się opowiada,
3) pouczenie o sposobie głosowania.
2. W razie poddania pod referendum więcej niż jednej sprawy, na karcie do
głosowania zamieszcza się kolejno wszystkie postawione pytania lub warianty,
z zachowaniem wymagań określonych w ust. 1 pkt 2.
3. Karta do głosowania może być zadrukowana tylko po jednej stronie.
4. Kartę do głosowania opatruje się pieczęcią:
1) wojewódzkiego komisarza wyborczego - w referendum w sprawie odwołania
organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego przed upływem
kadencji,
2) organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego - w
pozostałych sprawach.
Art. 32.
Referendum przeprowadza się w stałych obwodach głosowania utworzonych dla
wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego.
Art. 33.
Referendum jest ważne, jeżeli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych
do głosowania.
Art. 34.
1. Wynik referendum jest rozstrzygający, jeżeli za jednym z rozwiązań w
sprawie poddanej referendum oddano więcej niż połowę ważnych głosów.
2. Wynik referendum gminnego w sprawie samoopodatkowania się mieszkańców na
cele publiczne jest rozstrzygający, jeżeli za samoopodatkowaniem padło co
najmniej 23 ważnie oddanych głosów.
Art. 35.
Głos jest nieważny, jeżeli:
1) na karcie do głosowania nie zaznaczono żadnej odpowiedzi lub nie dokonano
wyboru żadnego wariantu,
2) na karcie do głosowania zaznaczono więcej niż jedną odpowiedź na dane
pytanie lub dokonano wyboru więcej niż jednego wariantu.
Art. 36.
1. Nieważne są karty do głosowania inne niż urzędowo ustalone lub nie
opatrzone właściwą pieczęcią.
2. Poczynienie na karcie do głosowania dodatkowych uwag lub innych dopisków
nie pociąga za sobą skutków prawnych, a w szczególności nie wpływa na ważność
karty.
3. Kart do głosowania przedartych, całkowicie na dwie lub więcej części, nie
bierze się pod uwagę przy obliczaniu wyników głosowania.
Art. 37.
1. Po zakończeniu głosowania obwodowa komisja sporządza w trzech egzemplarzach
protokół wyników głosowania w obwodzie, zawierający liczbę:
1) osób uprawnionych do głosowania,
2) osób, którym wydano karty do głosowania,
3) kart nieważnych,
4) kart ważnych (czyli liczbę osób, które wzięły udział w głosowaniu),
5) głosów nieważnych,
6) głosów ważnych,
7) głosów ważnych oddanych na poszczególne odpowiedzi postawionego pytania
lub za wyborem określonego wariantu.
2. W razie podania pod referendum więcej niż jednej sprawy, liczby, o których
mowa w ust. 1 pkt 5-7, komisja podaje w protokole oddzielnie dla każdego
pytania lub wariantu.
3. Protokół podpisują i każdą ze stron parafują wszystkie osoby wchodzące w
skład komisji, obecne przy jego sporządzeniu. Protokół opatruje się pieczęcią
komisji.
4. Członkom komisji i mężom zaufania przysługuje prawo wniesienia do protokołu
głosowania uwag z wymienieniem konkretnych zarzutów.
5. Po sporządzeniu protokołu obwodowa komisja podaje niezwłocznie do
publicznej wiadomości wyniki głosowania poprzez wywieszenie w swojej
siedzibie, w miejscu łatwo dostępnym dla obywateli jednego z egzemplarzy
protokołu głosowania w obwodzie.
6. Przewodniczący obwodowej komisji niezwłocznie przesyła do terytorialnej
komisji (w referendum wojewódzkim - do komisji powiatowej, o której mowa w
art. 40) w zapieczętowanej kopercie, jeden egzemplarz protokołu głosowania w
obwodzie.
Art. 38.
Po wykonaniu czynności wymienionych w art. 37 ust. 5 i 6 przewodniczący
obwodowej komisji niezwłocznie przekazuje w depozyt wójtowi (burmistrzowi,
prezydentowi miasta) dokumenty z głosowania wraz z pieczęcią komisji.
Art. 39.
1. Niezwłocznie po otrzymaniu protokołów głosowania od wszystkich obwodowych
komisji, komisja terytorialna sporządza w czterech egzemplarzach protokół
wyniku referendum, który zawiera:
1) łączne dane liczbowe wymienione art. 37 ust. 1, z terenu całej jednostki
samorządu terytorialnego,
2) wynik referendum.
2. Przepisy art. 37 ust. 2 - 4 stosuje się odpowiednio.
Art. 40.
1. W celu przeprowadzenia referendum wojewódzkiego, organy o których mowa w
art. 27 ust. 2 mogą powoływać komisje powiatowe działające jako organy
pomocnicze dla ustalania zbiorczych wyników głosowania z obwodów znajdujących
się na terenie powiatów. Przepisy art. 28 i 29 stosuje się odpowiednio.
2. Komisja powiatowa niezwłocznie po otrzymaniu protokołów głosowania od
wszystkich obwodowych komisji z terenu powiatu sporządza protokół wyniku
referendum który zawiera:
1) łączne dane liczbowe wymienione w art. 37 ust. 1, z terenu powiatu,
2) wynik referendum.
Przepisy art. 37 ust. 2-4 i 6 stosuje się odpowiednio.
Art. 41.
1. Niezwłocznie po sporządzeniu protokołu wyniku referendum, terytorialna
komisja podaje do publicznej wiadomości wyniki głosowania i wynik referendum
poprzez wywieszenie w swojej siedzibie jednego z egzemplarzy tego protokołu.
2. Protokół ogłasza się w wojewódzkim dzienniku urzędowym i tym celu podlega
przekazaniu wojewodzie.
3. Jeżeli referendum zostało zarządzone przez organ stanowiący jednostki
samorządu terytorialnego jeden egzemplarz protokołu wyniku referendum wraz z
protokołami obu komisji, komisja terytorialna niezwłocznie przekazuje
właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) lub staroście albo
marszałkowi województwa.
4. Jeżeli referendum dotyczyło odwołania organu stanowiącego jednostki
samorządu terytorialnego przed upływem kadencji, komisja terytorialna
niezwłocznie przesyła protokół wyniku referendum wraz z protokołami
obwodowych komisji właściwemu wojewódzkiemu komisarzowi wyborczemu.
5. W przypadku referendum, o którym mowa w ust. 4, jeden egzemplarz protokołu,
komisja terytorialna przesyła niezwłocznie także wojewodzie.
Art. 42.
Jeżeli referendum zakończy się wynikiem rozstrzygającym w sprawie poddanej
referendum, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego niezwłocznie
podejmie czynności w celu jej realizacji.
Art. 43.
1. W terminie 7 dni od dnia podania wyników referendum do wiadomości
publicznej w sposób, o którym mowa w art. 41 ust. 2, każdy uprawniony do
wzięcia w nim udziału mieszkaniec danej jednostki samorządu terytorialnego
może wnieść protest, jeżeli dopuszczono się naruszenia przepisów ustawy, a
naruszenie to mogło wywrzeć istotny wpływ na wynik referendum.
2. Do wnoszenia i rozpoznawania protestów oraz skutków ich uwzględnienia
stosuje się odpowiednio przepisy art. 59-61, 63 ust. 1 i 2 oraz 64 ustawy, o
której mowa w art. 7 pkt 2, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Sąd okręgowy rozpatruje protesty w ciągu 14 dni z udziałem wnoszącego
protest i przedstawiciela właściwej komisji terytorialnej, a jeżeli protest
dotyczy referendum w sprawie odwołania organu stanowiącego jednostki
samorządu terytorialnego - również z udziałem wojewódzkiego komisarza
wyborczego.
Art. 44.
1. Ogłoszenie, w trybie art. 41 ust. 2, wyników referendum rozstrzygających o
odwołaniu organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego przed
upływem kadencji oznacza zakończenie działalności organu stanowiącego i - z
mocy prawa - organu wykonawczego danej jednostki samorządu terytorialnego.
2. W przypadku określonym w ust. 1, Prezes Rady Ministrów niezwłocznie
wyznacza osobę, która pełni funkcję organów jednostki samorządu
terytorialnego do czasu wyboru nowych organów jednostki samorządu
terytorialnego, oraz zarządza, z zastrzeżeniem ust. 3, wybory przedterminowe
do organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego.
3. W razie wniesienia protestu przeciwko ważności referendum w sprawie
odwołania organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego przed
upływem kadencji, do czasu rozstrzygnięcia sprawy w trybie art. 43 nie
zarządza się wyborów przedterminowych.
Art. 45.
1. Koszty referendum pokrywa się z budżetu danej jednostki samorządu
terytorialnego.
2. Koszty czynności podejmowanych przez wojewódzkiego komisarza wyborczego
pokrywane są z budżetu państwa.
Rozdział 7
Przepisy szczególne, zmieniające i końcowe
Art. 46.
W zakresie nie uregulowanym w ustawie, stosuje się odpowiednio przepisy
rozdziałów 2, 3, 6-9, 11 i 12 z wyłączeniem art. 76-79 i 84 ustawy, o której
mowa w art. 7 pkt 2.
Art. 47.
Do referendów gminnych, w odniesieniu do których przed wejściem ustawy w życie
zostały podjęte uchwały rad gminy w sprawie przeprowadzenia referendum lub
inicjator referendum dokonał powiadomienia o zamiarze wystąpienia z inicjatywą
przeprowadzenia referendum, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Art. 48.
W ustawie z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 1996 r. Nr 13,
poz. 74, Nr 58, poz. 261, poz. 496 i Nr 132, poz. 622, z 1997 r. Nr 9, poz. 43,
Nr 106, poz. 679, Nr 107, poz. 686, Nr 113, poz. 734 i Nr 123, poz. 775 oraz z
1998 r. Nr 155, poz. 1014 i Nr 162, poz. 1126) wprowadza się następujące
zmiany:
1) art. 12 otrzymuje brzmienie:
"Art. 12. Zasady i tryb przeprowadzania referendum gminnego określa
odrębna ustawa.";
2) art. 13 skreśla się.
Art. 49.
W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. Nr 91, poz.
578 i Nr 155, poz. 1014) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 10 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
"3. Zasady i tryb przeprowadzania referendum powiatowego określa odrębna
ustawa.";
2) art. 11 skreśla się.
Art. 50.
W ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. Nr 91, poz.
576, Nr 155, poz. 1014, Nr 160, poz. 1060 i Nr 162, poz. 1126) w art. 5 ust. 2-
4 skreśla się.
Art. 51.
Traci moc ustawa z dnia 11 października 1991 r. o referendum gminnym (Dz.U. z
1996 r. Nr 84, poz. 386).
Art. 52.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.