P r o j e k t
USTAWA
z dnia 2000 r.
Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
Dział I
Przepisy wspólne
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa zasady i tryb zgłaszania kandydatów na posłów i kandydatów na
senatorów, przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyborów do Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 2.
W wyborach do Sejmu i do Senatu głosować można tylko osobiście i tylko jeden
raz.
Art. 3.
Wybory do Sejmu i do Senatu odbywają się łącznie, w dniu wolnym od pracy.
Art. 4.
Przepisy niniejszego działu stosuje się do wyborów do Sejmu i do Senatu, jeżeli
przepisy szczególne ustawy nie stanowią inaczej.
Art. 5.
Ilekroć w ustawie jest mowa o wyborach, należy przez to rozumieć wybory do
Sejmu i do Senatu.
Rozdział 2
Prawa wyborcze
Art. 6.
Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) do Sejmu i do Senatu ma każdy obywatel
polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat.
Art. 7.
Nie mają prawa wybierania osoby:
1) pozbawione praw publicznych prawomocnym orzeczeniem sądu,
2) pozbawione praw wyborczych prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu,
3) ubezwłasnowolnione prawomocnym orzeczeniem sądu.
Art. 8.
1. Prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) przysługuje osobie mającej
prawo wybierania, jeżeli spełnia warunki określone w przepisach szczególnych
ustawy.
2. Nie można kandydować równocześnie do Sejmu i do Senatu.
Rozdział 3
Rejestr wyborców
Art. 9.
1. Gmina prowadzi na bieżąco stały rejestr wyborców, jako zadanie zlecone.
2. Rejestr wyborców służy do sporządzenia spisów wyborców dla wyboru
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, dla wyborów do Sejmu i do Senatu oraz
do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, a także do sporządzenia
spisów osób uprawnionych do udziału w referendum ogólnokrajowym oraz
lokalnym.
3. Minister właściwy do spraw administracji publicznej, na wniosek Państwowej
Komisji Wyborczej, określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia
rejestru wyborców, ustalając wzór rejestru, metody jego aktualizacji i
udostępniania, wzór wniosku o wpisanie wyborcy do rejestru oraz wzór
zawiadomienia o wpisaniu wyborcy, stale zamieszkałego na obszarze danej gminy
bez zameldowania na pobyt stały, do rejestru wyborców.
Art. 10.
1. Rejestr wyborców obejmuje osoby, którym przysługuje prawo wybierania, stale
zamieszkałe na obszarze gminy. Można być ujętym tylko w jednym rejestrze
wyborców.
2. W rejestrze wymienia się nazwisko i imiona, imię ojca, datę urodzenia,
numer ewidencyjny PESEL i adres zamieszkania wyborcy.
3. Wyborcy zameldowani na obszarze gminy na pobyt stały wpisywani są do
rejestru z urzędu.
4. Wyborcy stale zamieszkali na obszarze gminy, bez zameldowania na pobyt
stały, wpisywani są do rejestru, jeżeli złożą w tej sprawie w urzędzie gminy
pisemny wniosek zawierający dane, o których mowa w ust. 2, wraz ze wskazaniem
adresu ostatniego zameldowania na pobyt stały poza obszarem gminy.
5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do wyborcy nigdzie nie
zamieszkałego, przebywającego stale na obszarze gminy.
Art. 11.
1. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) wydaje decyzję o wpisaniu lub odmowie
wpisania do rejestru osoby, o której mowa w art. 10 ust. 4 i 5, w terminie 3
dni od daty wniesienia wniosku, zapewniając niezwłoczne jej doręczenie
wnioskodawcy.
2. O wpisaniu wyborcy do rejestru zawiadamia się urząd gminy właściwy ze
względu na ostatnie miejsce zameldowania wnioskodawcy na pobyt stały, w celu
skreślenia go z rejestru wyborców w tej gminie.
3. Od decyzji w sprawie odmowy wpisania do rejestru przysługuje prawo
wniesienia skargi do właściwego miejscowo sądu rejonowego. Skargę wnosi się
za pośrednictwem wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) w terminie 3 dni od
daty doręczenia decyzji. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) przesyła
sądowi niezwłocznie skargę wraz z decyzją i aktami sprawy. Wójt lub burmistrz
(prezydent miasta) może też niezwłocznie zmienić lub uchylić swoją decyzję,
jeżeli uzna skargę w całości za zasadną.
4. Sąd rozpoznaje skargę, o której mowa w ust. 3, w postępowaniu
nieprocesowym, w składzie jednego sędziego, w terminie 3 dni od daty jej
przekazania przez wójta lub burmistrza (prezydenta miasta). Odpis
postanowienia sądu doręcza się osobie, która wniosła skargę, oraz wójtowi lub
burmistrzowi (prezydentowi miasta). Od postanowienia sądu nie przysługuje
środek prawny.
Art. 12.
1. Osoby pozbawione prawa wybierania skreśla się z rejestru wyborców na
podstawie zawiadomień sądu i Trybunału Stanu, przekazywanych gminom.
2. W wypadku wygaśnięcia przyczyny pozbawienia prawa wybierania wyborca jest
wpisywany do rejestru wyborców na podstawie zawiadomień sądu i Trybunału
Stanu.
3. W celu zapewnienia bieżącej aktualizacji stanu rejestru wyborców Minister
Sprawiedliwości, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określi, w
drodze rozporządzenia, tryb i terminy powiadamiania gmin o osobach
pozbawionych prawa wybierania oraz o wygaśnięciu przyczyny pozbawienia prawa
wybierania, a także wzory zawiadomień w tych sprawach.
Art. 13.
1. Każdy może wnieść do urzędu gminy reklamację na nieprawidłowości w
rejestrze wyborców, a w szczególności w sprawie:
1) pominięcia wyborcy w rejestrze,
2) wpisania do rejestru osoby, która nie ma prawa wybierania,
3) niewłaściwych danych o osobach wpisanych do rejestru,
4) objęcia rejestrem osoby, która nie zamieszkuje stale na obszarze gminy.
2. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) obowiązany jest rozpatrzyć reklamację
w terminie 3 dni od daty jej wniesienia i wydać decyzję w sprawie.
3. Decyzję, wraz z uzasadnieniem, doręcza się niezwłocznie wnoszącemu
reklamację, a gdy dotyczy ona innych osób " również tym osobom.
4. Na decyzję nie uwzględniającą reklamacji lub powodującą skreślenie z
rejestru wnoszący reklamację bądź osoba skreślona z rejestru może wnieść, w
terminie 3 dni od daty doręczenia decyzji, skargę za pośrednictwem wójta lub
burmistrza (prezydenta miasta) do właściwego miejscowo sądu rejonowego.
Przepisy art. 11 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio.
Rozdział 4
Spis wyborców
Art. 14.
1. Osoby, którym przysługuje prawo wybierania, wpisuje się do spisu wyborców.
2. Wyborca może być wpisany tylko do jednego spisu.
Art. 15.
1. Spis wyborców służy do przeprowadzania głosowania w wyborach do Sejmu i do
Senatu, do których wybory zostały zarządzone, chyba że przepisy szczególne
ustawy stanowią inaczej.
2. Spis sporządza się i aktualizuje w urzędzie gminy, jako zadanie zlecone
gminie.
3. Spis sporządza się w 2 egzemplarzach, oddzielnie dla każdego obwodu
głosowania, według miejsca zamieszkania wyborców najpóźniej w 14 dniu przed
dniem wyborów. Jeden egzemplarz spisu przekazuje się w przeddzień wyborów
przewodniczącemu właściwej obwodowej komisji wyborczej.
4. W spisie wymienia się dane, o których mowa w art. 10 ust. 2.
Art. 16.
1. Wyborca przebywający czasowo na obszarze gminy w okresie obejmującym dzień
wyborów jest dopisywany do spisu wyborców na własny wniosek, wniesiony
najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do wyborcy nigdzie niezamieszkałego,
przebywającego na obszarze gminy.
Art. 17.
1. Spis wyborców w szpitalach, w zakładach pomocy społecznej oraz w zakładach
karnych i w aresztach śledczych, a także w oddziałach zewnętrznych tych
zakładów i aresztów sporządza się na podstawie wykazów osób, które będą w
nich przebywać w dniu wyborów.
2. Wykazy osób, o których mowa w ust. 1, kierownicy jednostek przekazują do
urzędu gminy najpóźniej w 10 dniu przed dniem wyborów.
Art. 18.
1. Żołnierze pełniący zasadniczą lub okresową służbę wojskową oraz pełniący
służbę w charakterze kandydatów na żołnierzy zawodowych lub odbywający
ćwiczenia i przeszkolenie wojskowe, a także junacy odbywający zasadniczą
służbę w obronie cywilnej poza miejscem stałego zamieszkania są dopisywani,
na swój wniosek, do wybranego przez nich spisu wyborców, sporządzonego dla
miejscowości, w której odbywają służbę. Wniosek składa się między 21 a 14
dniem przed dniem wyborów.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do policjantów z jednostek
skoszarowanych.
3. Dowódcy jednostek wojskowych, komendanci oddziałów obrony cywilnej i
dowódcy jednostek policyjnych są obowiązani zapewnić żołnierzom, junakom i
policjantom wykonanie uprawnień wynikających z przepisu ust. 1.
4. Minister Obrony Narodowej i minister właściwy do spraw wewnętrznych, po
porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określą sposób realizacji
obowiązków dowódców, o których mowa w ust. 3, uwzględniając konieczność
zapewnienia wyborcom, o których mowa w ust. 1 i 2, wykonania funkcji członków
obwodowych komisji wyborczych i mężów zaufania.
Art. 19.
O dopisaniu do spisu wyborców osób, o których mowa w art. 16 ust. 1, art. 17
ust. 1 i art. 18 ust. 1, zawiadamia się urząd gminy właściwy ze względu na
miejsce ich stałego zamieszkania.
Art. 20.
Osoby pozbawione prawa wybierania wykreśla się ze spisu wyborców.
Art. 21.
1. Wyborca zmieniający miejsce pobytu otrzymuje na swoje żądanie - na
podstawie rejestru wyborców, a wyborca dopisany do spisu - na podstawie spisu
wyborców zaświadczenie o prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu
wyborów.
2. Zaświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wydaje urząd gminy.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do kapitanów polskich statków
morskich i konsulów, którzy sporządzili spisy wyborców.
Art. 22.
Minister właściwy do spraw administracji publicznej, na wniosek Państwowej
Komisji Wyborczej, określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzenia spisu
wyborców ustalając wzór spisu, metody jego aktualizacji z uwzględnieniem
wyborów ponownych, wzory wykazów osób przebywających w szpitalach, zakładach
opieki społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych, w których utworzono
obwody głosowania, wzór zawiadomienia o dopisaniu wyborcy do spisu w innym
obwodzie głosowania, wzory oraz sposób wydawania zaświadczeń o prawie do
głosowania.
Art. 23.
1. Wyborcy przebywający na polskich statkach morskich znajdujących się w
podróży w dniu wyborów wpisywani są do spisów wyborców sporządzanych przez
kapitanów statków.
2. Wpisu dokonuje się na podstawie wniosku wyborcy, zgłoszonego najpóźniej 3
dnia przed dniem wyborów. Wniosek powinien zawierać nazwisko i imiona, imię
ojca, datę urodzenia, numer ewidencyjny PESEL lub numer ważnego polskiego
paszportu oraz adres zamieszkania.
3. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej i minister właściwy do spraw
rolnictwa, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, określą, w drodze
rozporządzenia, sposób sporządzania i aktualizacji spisu wyborców, o którym
mowa w ust. 1.
Art. 24.
1. Wyborcy przebywający za granicą i posiadający ważne polskie paszporty
wpisywani są do spisu wyborców sporządzanego przez właściwego terytorialnie
konsula.
2. Wpisu dokonuje się na podstawie osobistego zgłoszenia wniesionego ustnie,
pisemnie, telefonicznie, telegraficznie lub telefaksem. Zgłoszenie powinno
zawierać nazwisko i imiona, imię ojca, datę urodzenia oraz miejsce pobytu
wyborcy, numer ważnego polskiego paszportu, a także miejsce i datę jego
wydania. Zgłoszenia można dokonać najpóźniej 3 dnia przed dniem wyborów.
3. Minister właściwy do spraw zagranicznych, po porozumieniu z Państwową
Komisją Wyborczą, określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzania i
aktualizacji spisu wyborców, o którym mowa w ust. 1.
Art. 25.
1. Spis wyborców jest udostępniany do wglądu w urzędzie gminy lub w siedzibie
organu, który spis sporządził.
2. Wójt lub burmistrz (prezydent miasta) albo organ, który sporządził spis
wyborców, powiadamia wyborców, w sposób zwyczajowo przyjęty, o sporządzeniu
spisu oraz o miejscu i czasie jego udostępniania.
Art. 26.
1. W okresie udostępniania spisu do wglądu każdy może wnieść do organu, który
sporządził spis wyborców, reklamację w sprawie nieprawidłowości sporządzenia
spisu.
2. Reklamację wnosi się pisemnie bądź ustnie do protokołu.
3. W sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy
art. 11, z tym że terminy rozpatrzenia reklamacji i wniesienia skargi do sądu
rejonowego wynoszą 2 dni.
4. Reklamacje w sprawach spisu wyborców dotyczącego osób, o których mowa w
art. 23 ust. 1 i art. 24 ust. 1, rozpatrują odpowiednio kapitan statku oraz
konsul. Od decyzji podjętych w tych sprawach nie przysługuje środek prawny.
Art. 27.
Obwodowa komisja wyborcza dopisuje w dniu głosowania do spisu wyborców:
1) osobę przedkładającą zaświadczenie o prawie do głosowania, dołączając
zaświadczenie do spisu,
2) osobę pominiętą w spisie, jeżeli udokumentuje, iż stale zamieszkuje na
terenie obwodu głosowania, a urząd gminy potwierdzi, że nie otrzymał
zawiadomienia o utracie przez nią prawa wybierania,
3) obywatela polskiego stale zamieszkującego za granicą, na podstawie ważnego
polskiego paszportu, odnotowując numer paszportu oraz miejsce i datę jego
wydania w rubryce spisu "uwagi". Po dopisaniu obywatela polskiego
zamieszkałego za granicą do spisu obwodowa komisja umieszcza w paszporcie na
ostatniej wolnej stronie, przeznaczonej na adnotacje wizowe, odcisk swojej
pieczęci i wpisuje datę głosowania.
Rozdział 5
Obwody głosowania
Art. 28.
1. Głosowanie w wyborach przeprowadza się w stałych obwodach głosowania
utworzonych na obszarze gminy na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 lipca
1998 r. " Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw
(Dz. U. Nr 95, poz. 602 i Nr 160, poz. 1060), z uwzględnieniem przepisów ust.
3 i 4.
2. Zmian w podziale na obwody głosowania, jeżeli konieczność taka wynika ze
zmian granic gminy lub zmiany liczby mieszkańców na obszarze danego obwodu w
gminie, dokonuje się na zasadach i w trybie ustawy, o której mowa w ust. 1,
najpóźniej w 45 dniu przed dniem wyborów.
3. Tworzy się obwody głosowania w szpitalach, zakładach pomocy społecznej,
jeżeli w dniu wyborów będzie w nich przebywać co najmniej 50 wyborców, a gdy
liczba wyborców byłaby mniejsza, wówczas można utworzyć obwód głosowania po
zasięgnięciu opinii kierownika szpitala lub zakładu pomocy społecznej.
4. Tworzy się obwody głosowania dla wyborców przebywających w zakładach
karnych i aresztach śledczych oraz w oddziałach zewnętrznych tych zakładów i
aresztów. Nieutworzenie takiego obwodu jest możliwe wyłącznie w uzasadnionych
wypadkach na wniosek kierownika zakładu karnego lub aresztu.
5. Rada gminy na wniosek wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) tworzy
obwody głosowania, o których mowa w ust. 3 i 4, ustala ich numery, granice
oraz siedziby obwodowych komisji wyborczych. Utworzenie tych obwodów
następuje najpóźniej w 45 dniu przed dniem wyborów.
6. Po bezskutecznym upływie terminu, o którym mowa w ust. 5, czynności
wymienionych w tym przepisie dokonuje właściwy wojewoda najpóźniej w 42 dniu
przed dniem wyborów.
Art. 29.
1. Tworzy się obwody głosowania dla obywateli polskich przebywających za
granicą.
2. Obwody, o których mowa w ust. 1, tworzy, w drodze rozporządzenia, minister
właściwy do spraw zagranicznych, po porozumieniu z Państwową Komisją
Wyborczą, wyznaczając siedziby obwodowych komisji wyborczych.
3. Tworzy się obwody głosowania dla wyborców przebywających na polskich
statkach morskich, które znajdują się w podróży w okresie obejmującym dzień
wyborów, jeżeli przebywa na nich co najmniej 15 wyborców i jeżeli istnieją
możliwości przekazania właściwej okręgowej komisji wyborczej wyników
głosowania niezwłocznie po jego zakończeniu.
4. W rozumieniu niniejszej ustawy polskim statkiem morskim jest statek będący
w całości własnością polskiego armatora mającego siedzibę w kraju, podnoszący
polską banderę i dowodzony przez polskiego kapitana.
5. Obwody głosowania, o których mowa w ust. 3, tworzą, w drodze
rozporządzenia, minister właściwy do spraw gospodarki morskiej i minister
właściwy do spraw rolnictwa, po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą, na
wniosek armatora zgłoszony najpóźniej w 30 dniu przed dniem wyborów.
Art. 30.
1. Informacje o numerach i granicach obwodów głosowania oraz siedzibach
obwodowych komisji wyborczych podaje do wiadomości publicznej przez
rozplakatowanie wójt lub burmistrz (prezydent miasta) najpóźniej 35 dnia
przed dniem wyborów.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, w odniesieniu do obwodów głosowania
utworzonych za granicą ciąży na konsulach. Wykonanie tego obowiązku powinno
nastąpić najpóźniej w 21 dniu przed dniem wyborów.
3. O utworzeniu obwodu głosowania na statku kapitan statku zawiadamia
wyborców.
Rozdział 6
Komisje wyborcze
Art. 31.
Wybory przeprowadzają:
1) Państwowa Komisja Wyborcza,
2) okręgowe komisje wyborcze,
3) obwodowe komisje wyborcze.
Art. 32.
1. Można być członkiem tylko jednej komisji wyborczej. Nie mogą być członkami
komisji kandydaci na posłów i kandydaci na senatorów, pełnomocnicy kandydatów
lub list kandydatów oraz mężowie zaufania.
2. Członkowie komisji tracą członkostwo w komisji z dniem podpisania zgody na
kandydowanie na posła lub kandydowanie na senatora bądź objęcia funkcji
pełnomocnika lub męża zaufania, o których mowa w ust. 1.
3. Członkowie komisji nie mogą prowadzić kampanii wyborczej na rzecz
poszczególnych kandydatów na posłów lub kandydatów na senatorów oraz list
kandydatów.
Art. 33.
1. Członkom komisji wyborczych przysługują:
1) diety i zwrot kosztów podróży,
2) zryczałtowane diety za czas związany z przeprowadzeniem głosowania oraz
ustaleniem wyników głosowania,
na zasadach i w wysokości określonych przez ministra właściwego do spraw
administracji publicznej, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii
Państwowej Komisji Wyborczej.
2. Członkom Państwowej Komisji Wyborczej, a także przewodniczącym okręgowych
komisji wyborczych, którzy pełnią funkcje z urzędu jako wojewódzcy komisarze
wyborczy lub ich zastępcy, nie przysługują zryczałtowane diety, o których
mowa w ust. 1 pkt 2.
3. W związku z wykonywaniem zadań członka obwodowej komisji wyborczej
przysługuje mu do 5 dni zwolnienie od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń
z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem
prawa do wynagrodzenia.
4. Osoby wchodzące w skład komisji wyborczych korzystają z ochrony prawnej
przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych i ponoszą odpowiedzialność jak
funkcjonariusze publiczni.
5. Osobom wchodzącym w skład komisji wyborczych, które uległy wypadkowi w
czasie wykonywania zadań tych komisji albo w drodze do miejsca lub z miejsca
ich wykonywania, przysługuje odszkodowanie w wysokości i na zasadach
określonych dla pracowników w przepisach o świadczeniach z tytułu wypadków
przy pracy i chorób zawodowych. Odszkodowanie wypłaca Zakład Ubezpieczeń
Społecznych, a postępowanie powypadkowe prowadzi dyrektor właściwej miejscowo
delegatury Krajowego Biura Wyborczego.
Państwowa Komisja Wyborcza
Art. 34.
1. Państwowa Komisja Wyborcza jest stałym najwyższym organem wyborczym
właściwym w sprawach przeprowadzania wyborów.
2. W skład Państwowej Komisji Wyborczej wchodzi:
1) 3 sędziów Trybunału Konstytucyjnego wskazanych przez Prezesa Trybunału
Konstytucyjnego,
2) 3 sędziów Sądu Najwyższego wskazanych przez Pierwszego Prezesa Sądu
Najwyższego,
3) 3 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazanych przez Prezesa
Naczelnego Sądu Administracyjnego.
3. Sędziów, o których mowa w ust. 2, powołuje w skład Państwowej Komisji
Wyborczej Prezydent Rzeczypospolitej.
4. W skład Państwowej Komisji Wyborczej może wchodzić także sędzia pozostający
w stanie spoczynku, nie dłużej jednak niż do ukończenia 70 lat.
5. Państwowa Komisja Wyborcza wybiera ze swego składu przewodniczącego i dwóch
zastępców.
6. Funkcję sekretarza Państwowej Komisji Wyborczej pełni Kierownik Krajowego
Biura Wyborczego, który uczestniczy w jej posiedzeniach z głosem doradczym.
7. Skład Państwowej Komisji Wyborczej podaje się do wiadomości publicznej oraz
ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Art. 35.
1. Wygaśnięcie członkostwa w Państwowej Komisji Wyborczej następuje wskutek:
1) zrzeczenia się członkostwa,
2) odwołania przez Prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek prezesa, który
wskazał sędziego jako członka Komisji,
3) podpisania zgody na kandydowanie w wyborach,
4) śmierci członka Komisji.
2. Uzupełnienie składu Państwowej Komisji Wyborczej następuje w trybie
przepisów o jej powołaniu. Przepis art. 34 ust. 7 stosuje się odpowiednio.
Art. 36.
1. Członkowie Państwowej Komisji Wyborczej pełnią swoje funkcje w Komisji
niezależnie od swoich obowiązków służbowych.
2. Osobom wchodzącym w skład Państwowej Komisji Wyborczej przysługuje
wynagrodzenie miesięczne ustalane na podstawie kwoty bazowej przyjmowanej do
ustalenia wynagrodzenia osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, z
zastosowaniem mnożników:
1) dla przewodniczącego - 3,5,
2) dla zastępcy przewodniczącego - 3,2,
3) dla członków Komisji - 3,0.
3. Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 2, przysługuje niezależnie od
uposażenia wypłacanego z tytułu pełnionej funkcji sędziego albo uposażenia
przysługującego sędziemu w stanie spoczynku.
Art. 37.
Do zadań Państwowej Komisji Wyborczej należy w szczególności:
1) sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem prawa wyborczego,
2) sprawowanie nadzoru nad prowadzeniem i aktualizowaniem rejestru wyborców
oraz sporządzaniem spisów wyborców,
3) powoływanie okręgowych komisji wyborczych oraz rozwiązywanie okręgowych i
obwodowych komisji wyborczych po wykonaniu ich ustawowych zadań,
4) rozpatrywanie skarg na działalność okręgowych komisji wyborczych,
5) ustalanie wzorów urzędowych formularzy oraz druków wyborczych, a także
wzorów pieczęci okręgowych i obwodowych komisji wyborczych,
6) ustalanie i ogłaszanie wyników głosowania i wyników wyborów w zakresie
określonym przepisami szczególnymi niniejszej ustawy,
7) wykonywanie innych zadań określonych w niniejszej ustawie lub innej
ustawie.
Art. 38.
1. Państwowa Komisja Wyborcza wydaje wytyczne wiążące komisje wyborcze
niższego stopnia oraz wyjaśnienia dla organów administracji rządowej i
organów jednostek samorządu terytorialnego, a także podległych im jednostek
organizacyjnych wykonujących zadania związane z przeprowadzeniem wyborów.
2. Państwowa Komisja Wyborcza uchyla uchwały okręgowych komisji wyborczych
podjęte z naruszeniem prawa lub niezgodne z jej wytycznymi i przekazuje
sprawę właściwej komisji do ponownego rozpoznania bądź podejmuje
rozstrzygnięcie w sprawie.
3. Państwowa Komisja Wyborcza może utworzyć na czas wyborów swoją inspekcję i
określić jej zadania lub powierzyć wykonywanie jej zadań inspekcji okręgowej
komisji wyborczej. Do osób powołanych w skład inspekcji stosuje się
odpowiednio przepisy art. 33 ust. 1 i 3"5.
4. Państwowa Komisja Wyborcza podejmuje uchwały w zakresie swoich ustawowych
uprawnień.
Art. 39.
1. Państwowa Komisja Wyborcza określa zasady i sposób wykorzystywania
elektronicznego systemu przesyłania i przetwarzania danych o wynikach
głosowania i wynikach wyborów.
2. Minister właściwy do spraw łączności, na wniosek Państwowej Komisji
Wyborczej, określa, w drodze rozporządzenia, zasady i warunki wykorzystywania
dla celów wyborczych urządzeń i systemów telekomunikacyjnych, a także sieci
telekomunikacyjnej użytku publicznego.
Art. 40.
Państwowa Komisja Wyborcza jest uprawniona do używania pieczęci urzędowej w
rozumieniu przepisów o pieczęciach państwowych. Średnica pieczęci wynosi 35 mm.
Okręgowa komisja wyborcza
Art. 41.
1. W skład okręgowej komisji wyborczej wchodzi od 7 do 11 sędziów, w tym z
urzędu, jako jej przewodniczący, wojewódzki komisarz wyborczy lub zastępca
wojewódzkiego komisarza wyborczego, powołani na podstawie odrębnych
przepisów. W skład komisji może wchodzić sędzia w stanie spoczynku, który nie
ukończył 70 lat.
2. Minister Sprawiedliwości zgłasza sędziów do składu komisji, w liczbie
uzgodnionej z Państwową Komisją Wyborczą, najpóźniej w 52 dniu przed dniem
wyborów.
3. Państwowa Komisja Wyborcza powołuje okręgowe komisje wyborcze najpóźniej w
48 dniu przed dniem wyborów.
4. W razie braku możliwości pełnienia funkcji przewodniczącego komisji przez
wojewódzkiego komisarza wyborczego lub zastępcę wojewódzkiego komisarza
wyborczego komisja wybiera przewodniczącego ze swego grona. W takim wypadku
Minister Sprawiedliwości zgłasza do składu komisji jednego sędziego więcej,
aniżeli wynikałoby to z uzgodnień, o których mowa w ust. 2.
5. Komisja na pierwszym posiedzeniu wybiera spośród siebie dwóch zastępców
przewodniczącego komisji oraz powołuje sekretarza komisji. Na sekretarza
powołuje się dyrektora właściwej miejscowo delegatury Krajowego Biura
Wyborczego bądź osobę przez niego wskazaną. Sekretarz uczestniczy w pracach
komisji z głosem doradczym.
6. Skład komisji podaje się niezwłocznie do wiadomości publicznej w sposób
zwyczajowo przyjęty.
Art. 42.
1. Zmiany w składzie okręgowej komisji wyborczej następują wskutek:
1) zrzeczenia się członkostwa,
2) odwołania członka komisji przez Państwową Komisję Wyborczą na wniosek
Ministra Sprawiedliwości, który zgłosił sędziego,
3) podpisania zgody na kandydowanie w wyborach,
4) śmierci członka komisji.
2. Uzupełnienie składu komisji następuje w trybie przepisów o jej powołaniu.
Przepis art. 41 ust. 6 stosuje się odpowiednio.
Art. 43.
1. Do zadań okręgowej komisji wyborczej należy w szczególności:
1) sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem prawa wyborczego przez obwodowe
komisje wyborcze,
2) rejestrowanie okręgowych list kandydatów na posłów oraz kandydatów na
senatorów,
3) ustalanie i ogłaszanie wyników głosowania i wyników wyborów w okręgu
wyborczym w zakresie określonym przepisami niniejszej ustawy,
4) rozpatrywanie skarg na działalność obwodowych komisji wyborczych,
5) zapewnienie wykonania zadań wyborczych we współdziałaniu z wojewodą i
organami jednostek samorządu terytorialnego,
6) wykonywanie innych zadań przewidzianych ustawą lub zleconych przez
Państwową Komisję Wyborczą.
2. Okręgowa komisja wyborcza może utworzyć na czas wyborów swoją inspekcję i
określić jej zadania. Do osób powołanych w skład inspekcji stosuje się
odpowiednio przepisy art. 33 ust. 1 i 3"5.
Obwodowa komisja wyborcza
Art. 44.
1. Obwodową komisję wyborczą, w składzie od 5 do 11 osób, powołuje najpóźniej
w 21 dniu przed dniem wyborów zarząd gminy. Kandydatów do komisji zgłaszają
spośród wyborców danej gminy pełnomocnicy komitetów wyborczych lub
upoważnione przez nich osoby. Z urzędu w skład komisji wchodzi, jako jej
członek, osoba wskazana przez wójta lub burmistrza (prezydenta miasta)
spośród pracowników samorządowych gminy lub gminnych jednostek
organizacyjnych.
2. Do składu obwodowej komisji wyborczej zgłasza się po jednym kandydacie
komitetu wyborczego najpóźniej w 30 dniu przed dniem wyborów. W wypadku
większej liczby zgłoszonych kandydatów, niż wynosi skład komisji, skład
komisji ustala się w drodze publicznego losowania przeprowadzonego przez
zarząd gminy.
3. Jeżeli liczba kandydatów zgłoszonych w trybie, o którym mowa w ust. 1, jest
mniejsza od ustawowego minimalnego składu komisji, uzupełnienia składu
komisji dokonuje zarząd gminy spośród kandydatów dodatkowo zgłoszonych przez
pełnomocników komitetów wyborczych w ciągu 3 dni po upływie terminu
określonego w ust. 2.
4. Jeżeli mimo przedłużenia terminu liczba zgłoszonych kandydatów jest
mniejsza od ustawowego minimalnego składu komisji, uzupełnienia składu
komisji dokonuje zarząd gminy spośród wyborców.
5. Sposób zgłaszania kandydatów, wzór zgłoszenia oraz szczegółowe zasady
powoływania obwodowych komisji wyborczych, w tym tryb przeprowadzania
losowania, określa, na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej, w drodze
rozporządzenia, minister właściwy do spraw administracji publicznej.
6. Obwodowe komisje wyborcze w obwodach głosowania utworzonych na polskich
statkach morskich, o których mowa w art. 29 ust. 3, i za granicą powołują
spośród wyborców odpowiednio kapitanowie tych statków oraz konsulowie. Tryb i
termin powoływania tych komisji ustalą, na wniosek Państwowej Komisji
Wyborczej, w drodze rozporządzenia, odpowiednio minister właściwy do spraw
gospodarki morskiej i minister właściwy do spraw rolnictwa oraz minister
właściwy do spraw zagranicznych.
7. Obwodowa komisja wyborcza na pierwszym posiedzeniu wybiera spośród siebie
przewodniczącego i jego zastępcę. Skład komisji podaje się do wiadomości
publicznej w sposób zwyczajowo przyjęty.
8. Funkcji przewodniczącego i zastępcy przewodniczącego obwodowej komisji
wyborczej nie może pełnić osoba wskazana do składu komisji przez wójta lub
burmistrza (prezydenta miasta) spośród pracowników samorządowych gminy lub
gminnych jednostek organizacyjnych.
9. W obwodach głosowania dla wyborców przebywających w zakładach karnych lub
aresztach śledczych w skład komisji wchodzi, jako jej członek, osoba wskazana
przez wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) spośród pracowników zakładów
karnych lub aresztów śledczych. Przepis ust. 8 stosuje się odpowiednio.
Art. 45.
Zmiany i uzupełnienia w składzie obwodowej komisji wyborczej następują w trybie
przepisów o jej powołaniu. Przepis art. 44 ust. 7 zdanie drugie stosuje się
odpowiednio.
Art. 46.
Do zadań obwodowej komisji wyborczej należy:
1) przeprowadzenie głosowania w obwodzie,
2) czuwanie w dniu wyborów nad przestrzeganiem przepisów prawa wyborczego w
miejscu i czasie głosowania,
3) ustalenie wyników głosowania w obwodzie i przesłanie ich właściwej
okręgowej komisji wyborczej.
Art. 47.
1. Obsługę administracyjną i warunki techniczno-materialne pracy obwodowej
komisji wyborczej oraz wykonanie zadań wyborczych na obszarze gminy zapewnia
wójt lub burmistrz (prezydent miasta), jako zadanie zlecone gminie.
2. Jednostki organizacyjne sprawujące trwały zarząd nieruchomości państwowych
i komunalnych są obowiązane udostępnić bezpłatnie pomieszczenia wskazane
przez dyrektora właściwej miejscowo delegatury Krajowego Biura Wyborczego
oraz wójta lub burmistrza (prezydenta miasta), z przeznaczeniem na siedziby
odpowiednio okręgowych komisji wyborczych i obwodowych komisji wyborczych.
3. Na siedziby komisji wyborczych można również wyznaczyć pomieszczenia innych
podmiotów niż wymienione w ust. 2, po uprzednim porozumieniu z zarządzającymi
tymi pomieszczeniami.
4. Przepisy ust. 1"3 dotyczą odpowiednio kapitanów polskich statków morskich
oraz konsulów.
Krajowe Biuro Wyborcze
Art. 48.
1. Krajowe Biuro Wyborcze jest centralnym urzędem państwowym, spełniającym
funkcję organu wykonawczego Państwowej Komisji Wyborczej.
2. Do zadań Krajowego Biura Wyborczego należy zapewnienie warunków
organizacyjno-administracyjnych, finansowych i technicznych, związanych z
przygotowaniem oraz przeprowadzeniem wyborów i referendów, zgodnie z
właściwością określoną w ustawach.
3. Krajowe Biuro Wyborcze zapewnia obsługę Państwowej Komisji Wyborczej oraz
innych organów (komisji) wyborczych w zakresie określonym niniejszą ustawą
oraz innymi ustawami.
Art. 49.
1. Pracą Krajowego Biura Wyborczego kieruje Kierownik Krajowego Biura
Wyborczego.
2. Jednostkami organizacyjnymi Krajowego Biura Wyborczego są:
1) zespoły,
2) delegatury.
3. Organizację Krajowego Biura Wyborczego oraz zakres działania i właściwość
terytorialną jednostek organizacyjnych Krajowego Biura Wyborczego określa
statut nadany przez Państwową Komisję Wyborczą, na wniosek Kierownika
Krajowego Biura Wyborczego. Statut Krajowego Biura Wyborczego ogłasza się w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
4. Kierownik Krajowego Biura Wyborczego na podstawie statutu określa, w drodze
zarządzenia, szczegółową organizację wewnętrzną jednostek organizacyjnych
Krajowego Biura Wyborczego oraz ich właściwość.
Art. 50.
1. Krajowe Biuro Wyborcze realizuje zadania wynikające z niniejszej ustawy
oraz innych ustaw.
2. Krajowe Biuro Wyborcze współdziała z właściwymi ministrami, kierownikami
urzędów centralnych, wojewodami oraz jednostkami samorządu terytorialnego w
celu realizacji zadań wyborczych.
3. Zasady współdziałania terenowych organów administracji rządowej z Krajowym
Biurem Wyborczym w zakresie, o którym mowa w ust. 2, określa, w drodze
rozporządzenia, minister właściwy do spraw administracji publicznej po
porozumieniu z Kierownikiem Krajowego Biura Wyborczego.
4. Do zasad współdziałania organów jednostek samorządu terytorialnego z
Krajowym Biurem Wyborczym w zakresie, o którym mowa w ust. 2, stosuje się
odpowiednio przepisy ustawy " Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i
sejmików województw.
Art. 51.
1. Kierownik Krajowego Biura Wyborczego jest powoływany i odwoływany przez
Marszałka Sejmu na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej.
2. Do Kierownika Krajowego Biura Wyborczego stosuje się przepisy dotyczące
osób powoływanych na kierownicze stanowiska państwowe.
3. Kierownik Krajowego Biura Wyborczego dysponuje wyodrębnionymi środkami
finansowymi w budżecie państwa w części dotyczącej Krajowego Biura
Wyborczego.
4. Ze środków finansowych, o których mowa w ust. 3, są pokrywane wydatki
związane z bieżącą działalnością Państwowej Komisji Wyborczej i innych
stałych organów wyborczych oraz Krajowego Biura Wyborczego, a także dotacje
na stałe zadania wyborcze zlecone jednostkom samorządu terytorialnego.
5. Kierownik Krajowego Biura Wyborczego dysponuje środkami finansowymi rezerwy
celowej budżetu państwa przeznaczonej na wydatki związane z przeprowadzaniem
wyborów i referendów, w zakresie określonym ustawami.
Art. 52.
1. Do pracowników Krajowego Biura Wyborczego stosuje się przepisy ustawy z
dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (Dz.U. Nr 31,
poz. 214, z 1984 r. Nr 35, poz. 187, z 1988 r. Nr 19, poz. 132, z 1989 r. Nr
4, poz. 24 i Nr 34, poz. 178 i 182, z 1990 r. Nr 20, poz. 121, z 1991 r. Nr
55, poz. 234, Nr 88, poz. 400 i Nr 95, poz. 425, z 1992 r. Nr 54, poz. 254 i
Nr 90, poz. 451, z 1994 r. Nr 136, poz. 704, z 1995 r. Nr 132, poz. 640, z
1996 r. Nr 89, poz. 402 i Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 98, poz. 604, Nr
133, poz. 882 i 883, Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 131, poz. 860, Nr 155,
poz. 1016 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 49, poz. 483 i Nr 70, poz. 778
oraz z 2000 r. Nr 6, poz. 69).
2. Kierownik Krajowego Biura Wyborczego jest kierownikiem urzędu w rozumieniu
przepisów ustawy, o której mowa w ust. 1, i wykonuje zadania w nich
określone, a w szczególności ustala, w drodze zarządzenia, rodzaje stanowisk
oraz zasady wynagradzania pracowników i rozkład czasu pracy.
3. Kierownik i pracownicy Krajowego Biura Wyborczego nie mogą należeć do
partii politycznych ani prowadzić działalności politycznej.
Rozdział 7
Przebieg głosowania
Art. 53.
1. Głosowanie odbywa się w lokalu obwodowej komisji wyborczej (lokalu
wyborczym) w ciągu jednego dnia bez przerwy, między godziną 6.00 a 20.00.
2. Głosowanie w obwodach głosowania utworzonych na polskich statkach morskich
oraz za granicą odbywa się między godziną 6.00 a 20.00 czasu miejscowego.
Jeżeli głosowanie miałoby być zakończone w dniu następnym po dniu głosowania
w kraju, głosowanie przeprowadza się w dniu poprzedzającym.
3. Głosowanie w obwodach głosowania utworzonych w szpitalach i zakładach
pomocy społecznej może się rozpocząć później niż o godzinie określonej w ust.
1 i zakończyć wcześniej w wypadku oddania głosu przez wszystkich wyborców.
Skrócenie czasu głosowania zarządza obwodowa komisja wyborcza, po
porozumieniu z kierownikiem szpitala lub zakładu pomocy społecznej,
powiadamiając o tym wyborców, wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) oraz
właściwą okręgową komisję wyborczą.
Art. 54.
1. Głosowanie odbywa się przy pomocy urzędowych kart do głosowania.
2. Treść karty do głosowania określają przepisy szczególne niniejszej ustawy.
Art. 55.
1. Przed rozpoczęciem głosowania obwodowa komisja wyborcza sprawdza, czy urna
jest pusta, czy na miejscu znajduje się spis wyborców oraz potrzebna liczba
kart do głosowania właściwych dla przeprowadzanych wyborów, jak również czy w
lokalu wyborczym znajduje się odpowiednia liczba łatwo dostępnych miejsc
zapewniających tajność głosowania, po czym zamyka się urnę wyborczą i
opieczętowuje ją pieczęcią komisji.
2. Od chwili opieczętowania do końca głosowania urny wyborczej nie wolno
otwierać.
3. Od chwili rozpoczęcia głosowania aż do jego zakończenia w lokalu wyborczym
muszą być równocześnie obecne co najmniej 3 osoby wchodzące w skład obwodowej
komisji wyborczej, przy czym jedną z nich powinien być przewodniczący komisji
lub jego zastępca.
4. W dniu głosowania w lokalu wyborczym podczas wszystkich czynności obwodowej
komisji wyborczej mają prawo być obecni, na podstawie zaświadczenia wydanego
zgodnie z przepisami szczególnymi niniejszej ustawy, mężowie zaufania.
Art. 56.
1. Obwodowa komisja wyborcza, po uzgodnieniu z okręgową komisją wyborczą, może
zarządzić stosowanie w głosowaniu drugiej urny wyborczej.
2. Urna, o której mowa w ust. 1, jest urną pomocniczą, przeznaczoną dla
wrzucenia kart do głosowania przez wyborców niepełnosprawnych poza lokalem
wyborczym, w szczególności w obwodach głosowania w szpitalach i w zakładach
pomocy społecznej.
3. Urna pomocnicza nie może być wykorzystywana do głosowania poza budynkiem, w
którym mieści się lokal wyborczy i jego najbliższym otoczeniem.
4. W wypadku wyrażenia przez wyborcę woli skorzystania z urny pomocniczej
wrzucenie do niej karty do głosowania wymaga obecności przy tej czynności co
najmniej dwóch osób wchodzących w skład obwodowej komisji wyborczej,
reprezentujących różne komitety wyborcze.
5. Do postępowania z urną pomocniczą i głosowania przy jej użyciu mają
zastosowanie odpowiednie przepisy niniejszego rozdziału.
Art. 57.
Osobom uzbrojonym wstęp do lokalu wyborczego jest zakazany.
Art. 58.
1. Głosowania przerywać nie wolno. Gdyby wskutek nadzwyczajnych wydarzeń
głosowanie było przejściowo uniemożliwione, obwodowa komisja wyborcza może
zarządzić jego przerwanie, przedłużenie albo odroczenie do dnia następnego.
Uchwała w tej sprawie powinna być natychmiast podana do wiadomości
publicznej, przekazana okręgowej komisji wyborczej, wójtowi lub burmistrzowi
(prezydentowi miasta) oraz przesłana Państwowej Komisji Wyborczej za
pośrednictwem okręgowej komisji.
2. W razie przerwania lub odroczenia głosowania komisja zapieczętowuje otwór
urny wyborczej i oddaje urnę wraz ze spisem wyborców na przechowanie
przewodniczącemu komisji. Pieczęć komisji oddaje się w takim wypadku na
przechowanie zastępcy przewodniczącego lub innemu członkowi komisji. Komisja
ustala również liczbę kart niewykorzystanych, umieszcza je w opieczętowanym
pakiecie i oddaje na przechowanie przewodniczącemu komisji. Przed ponownym
podjęciem głosowania komisja stwierdza protokolarnie, czy pieczęcie na urnie
i pakiecie z kartami są nienaruszone.
Art. 59.
1. W lokalu wyborczym umieszcza się tylko urzędowe obwieszczenia wyborcze.
2. W lokalu wyborczym oraz w miejscu zapewniającym tajność głosowania
umieszcza się zwięzłą informację Państwowej Komisji Wyborczej o sposobie
głosowania w wyborach.
Art. 60.
1. Przewodniczący obwodowej komisji wyborczej czuwa nad zapewnieniem tajności
głosowania oraz nad utrzymaniem porządku i spokoju w czasie głosowania.
2. Przewodniczący obwodowej komisji wyborczej ma prawo zażądać opuszczenia
lokalu wyborczego przez osoby naruszające porządek i spokój.
3. Na żądanie przewodniczącego obwodowej komisji wyborczej komendant
właściwego terytorialnie komisariatu Policji obowiązany jest zapewnić
konieczną pomoc.
4. W wypadku naruszenia porządku w lokalu wyborczym nie stosuje się przepisu
art. 57.
Art. 61.
Głosować może tylko wyborca wpisany do spisu wyborców, a także wyborca dopisany
do spisu zgodnie z przepisami art. 27.
Art. 62.
1. Przed przystąpieniem do głosowania wyborca okazuje obwodowej komisji
wyborczej dokument umożliwiający stwierdzenie jego tożsamości.
2. Wyborcę przedkładającego komisji zaświadczenie o prawie do głosowania
dopuszcza się do głosowania po uprzednim wpisaniu go do spisu wyborców.
Zaświadczenie o prawie do głosowania załącza się do spisu wyborców.
3. Po wykonaniu czynności, o której mowa w ust. 1 lub ust. 2, wyborca
otrzymuje od komisji kartę do głosowania, właściwą dla przeprowadzanych
wyborów, opatrzoną jej pieczęcią. Wyborca potwierdza otrzymanie karty do
głosowania własnym podpisem w przeznaczonej na to rubryce spisu.
4. Po otrzymaniu karty do głosowania wyborca udaje się do miejsca w lokalu
wyborczym zapewniającego tajność głosowania.
5. Kartę do głosowania wyborca wrzuca do urny w taki sposób, aby strona
zadrukowana była niewidoczna.
Art. 63.
Wyborca głosujący za granicą otrzymuje kartę do głosowania wyłącznie po
okazaniu obwodowej komisji wyborczej ważnego polskiego paszportu.
Art. 64.
Wyborcy niepełnosprawnemu, na jego prośbę, może pomagać inna osoba, z
wyłączeniem członków komisji wyborczych i mężów zaufania.
Art. 65.
1. Wyborca głosuje, stawiając na karcie do głosowania znak "x" w kratce z
lewej strony obok nazwiska kandydata, na którego głosuje albo obok nazwiska
jednego z kandydatów tej listy, na którą głosuje.
2. Odpowiedni sposób głosowania, w zależności od wyborów, do których
przeprowadza się głosowanie, określają przepisy szczególne niniejszej ustawy.
Rozdział 8
Ustalanie wyników głosowania w obwodzie
Art. 66.
Niezwłocznie po zakończeniu głosowania obwodowa komisja wyborcza ustala wyniki
głosowania w obwodzie.
Art. 67.
1. Obwodowa komisja wyborcza ustala, na podstawie aktualnego spisu wyborców,
liczbę osób uprawnionych do głosowania oraz liczbę wyborców, którym wydano
karty do głosowania.
2. Komisja ustala liczbę niewykorzystanych kart do głosowania, a następnie
karty te umieszcza w zapieczętowanych pakietach.
3. Przewodniczący komisji w obecności jej członków otwiera urnę wyborczą, po
czym komisja liczy znajdujące się w niej karty do głosowania.
4. Kart do głosowania przedartych, całkowicie na dwie lub więcej części, nie
bierze się pod uwagę przy obliczeniach, o których mowa w ust. 3.
5. Jeżeli liczba kart do głosowania wyjętych z urny jest mniejsza lub większa
od liczby kart wydanych, komisja podaje w protokole przypuszczalną przyczynę
tej niezgodności.
Art. 68.
Karty do głosowania inne niż urzędowo ustalone lub nieopatrzone pieczęcią
obwodowej komisji wyborczej są nieważne.
Art. 69.
1. Obwodowa komisja wyborcza ustala, na podstawie oddanych ważnych kart do
głosowania, odpowiednio do przeprowadzanych wyborów, liczbę głosów nieważnych
oraz liczbę głosów ważnie oddanych na poszczególne listy kandydatów na posłów
i na poszczególnych kandydatów z każdej z list lub na poszczególnych
kandydatów na senatorów.
2. Warunki ważności głosu określają przepisy szczególne niniejszej ustawy.
Art. 70.
1. Obwodowa komisja wyborcza sporządza w dwóch egzemplarzach protokół
głosowania w obwodzie, którego wzór ustala Państwowa Komisja Wyborcza.
2. W protokole głosowania w obwodzie wymienia się liczby:
1) osób uprawnionych do głosowania,
2) wyborców, którym wydano karty do głosowania,
3) oddanych kart do głosowania,
4) kart nieważnych,
5) kart ważnych,
6) głosów nieważnych, z podaniem przyczyny ich nieważności,
7) głosów ważnych,
8) głosów ważnie oddanych, o których mowa w art. 69 ust. 1, odpowiednio do
przeprowadzanych wyborów.
3. W protokole wymienia się ponadto liczbę otrzymanych i niewykorzystanych
kart do głosowania.
4. W protokole podaje się czas rozpoczęcia i zakończenia głosowania oraz
omawia zarządzenia i wydane decyzje, jak również inne istotne okoliczności
związane z przebiegiem głosowania.
5. Protokół podpisują i każdą ze stron parafują wszystkie osoby wchodzące w
skład obwodowej komisji wyborczej obecne przy jego sporządzaniu. Protokół
opatruje się pieczęcią komisji.
6. Mężom zaufania przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag, z
wymienieniem konkretnych zarzutów.
7. Przepis ust. 6 stosuje się odpowiednio do członków obwodowej komisji
wyborczej, z tym że nie zwalnia ich to z obowiązku podpisania protokołu
głosowania w obwodzie.
Art. 71.
Niezwłocznie po sporządzeniu protokołu głosowania w obwodzie obwodowa komisja
wyborcza podaje do wiadomości publicznej, poprzez wywieszenie w lokalu
wyborczym w miejscu łatwo dostępnym dla wyborców, wyniki głosowania z
uwzględnieniem danych, o których mowa w art. 70 ust. 2.
Art. 72.
1. Przewodniczący obwodowej komisji wyborczej niezwłocznie przekazuje do
właściwej okręgowej komisji wyborczej, w zapieczętowanej kopercie, jeden
egzemplarz protokołu głosowania w obwodzie wraz z wyjaśnieniami komisji do
zgłoszonych zarzutów, o których mowa w art. 70 ust. 6 i 7.
2. Tryb przekazywania i przyjmowania protokołów, o których mowa w ust. 1,
określa Państwowa Komisja Wyborcza, z zastrzeżeniem ust. 4.
3. Państwowa Komisja Wyborcza może określić zasady i tryb wcześniejszego
przekazywania danych z protokołu za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej
użytku publicznego lub systemu elektronicznego przesyłania danych.
4. Wyniki głosowania z obwodów utworzonych za granicą są przekazywane
okręgowej komisji wyborczej właściwej dla gminy Warszawa-Centrum, a wyniki
głosowania z obwodów utworzonych na polskich statkach morskich " okręgowej
komisji wyborczej właściwej dla siedziby armatora. Zasady i tryb
przekazywania okręgowej komisji wyborczej wyników głosowania i protokołów
głosowania z obwodów głosowania, o których mowa w zdaniu pierwszym, ustala
Państwowa Komisja Wyborcza po zasięgnięciu opinii odpowiednio ministra
właściwego do spraw zagranicznych oraz ministra właściwego do spraw
gospodarki morskiej i ministra właściwego do spraw rolnictwa.
Art. 73.
Po wykonaniu czynności, o których mowa w art. 72, przewodniczący obwodowej
komisji wyborczej niezwłocznie przekazuje w depozyt wójtowi lub burmistrzowi
(prezydentowi miasta) dokumenty z głosowania oraz pieczęć komisji w sposób
ustalony przez Państwową Komisję Wyborczą.
Rozdział 9
Protesty wyborcze. Ważność wyborów
Art. 74.
1. Przeciwko ważności wyborów, ważności wyborów w okręgu lub wyborowi posła
lub senatora może być wniesiony protest z powodu dopuszczenia się
przestępstwa przeciwko wyborom lub naruszenia przepisów niniejszej ustawy
dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów.
2. Jeżeli podstawę protestu stanowi zarzut popełnienia przestępstwa przeciwko
wyborom lub naruszenia przez Państwową Komisję Wyborczą przepisów niniejszej
ustawy dotyczących ustalenia wyników głosowania i wyników wyborów, może go
wnieść każdy wyborca.
3. Protest przeciwko ważności wyborów w okręgu lub przeciwko wyborowi posła
lub senatora w okręgu wyborczym może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu
wyborów było umieszczone w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania na
obszarze danego okręgu wyborczego.
4. Prawo wniesienia protestu przysługuje również przewodniczącemu właściwej
komisji wyborczej i pełnomocnikowi komitetu wyborczego.
5. W razie wniesienia protestu przeciwko ważności wyborów, ważności wyborów w
okręgu lub wyborowi posła lub senatora, do czasu rozstrzygnięcia sprawy w
sposób określony w art. 78, do posłów lub posła, senatorów lub senatora
stosuje się przepisy o obowiązkach i prawach posłów i senatorów.
Art. 75.
1. Protest wnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego najpóźniej w 7 dniu od daty
ogłoszenia wyników wyborów przez Państwową Komisję Wyborczą w Dzienniku Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej. Nadanie w tym terminie protestu w polskim urzędzie
pocztowym jest równoznaczne z wniesieniem go do Sądu Najwyższego.
2. W odniesieniu do wyborcy przebywającego za granicą lub na polskim statku
morskim wymogi wymienione w ust. 1 uważa się za spełnione, jeżeli protest
został złożony odpowiednio właściwemu terytorialnie konsulowi lub kapitanowi
statku. Wyborca obowiązany jest dołączyć do protestu zawiadomienie o
ustanowieniu swojego pełnomocnika zamieszkałego w kraju lub pełnomocnika do
doręczeń zamieszkałego w kraju, pod rygorem pozostawienia protestu bez biegu.
3. Wnoszący protest powinien sformułować w nim zarzuty oraz przedstawić lub
wskazać dowody, na których opiera swoje zarzuty.
Art. 76.
1. Sąd Najwyższy rozpatruje protest w składzie 3 sędziów w postępowaniu
nieprocesowym, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego,
i wydaje opinię w formie postanowienia w sprawie protestu.
2. Opinia powinna zawierać ustalenia co do zasadności zarzutów protestu, a w
razie potwierdzenia zasadności zarzutów " ocenę, czy przestępstwo przeciwko
wyborom lub naruszenie przepisów niniejszej ustawy miało wpływ na wynik
wyborów.
3. Uczestnikami postępowania są z mocy ustawy: wnoszący protest,
przewodniczący właściwej komisji wyborczej lub jego zastępca i Prokurator
Generalny.
Art. 77.
1. Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu protest wniesiony przez osobę
do tego nieuprawnioną, w myśl art. 74 ust. 2"4, lub niespełniający warunków
określonych w art. 75. Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do
wniesienia protestu.
2. Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu protest dotyczący sprawy, co do
której w niniejszej ustawie przewiduje się możliwość wniesienia skargi lub
odwołania do sądu lub do Państwowej Komisji Wyborczej przed dniem głosowania.
3. Jeżeli w proteście zarzucono popełnienie przestępstwa przeciwko wyborom,
Sąd Najwyższy niezwłocznie zawiadamia o tym Prokuratora Generalnego.
Art. 78.
1. Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń
Społecznych, na podstawie sprawozdania z wyborów przedstawionego przez
Państwową Komisję Wyborczą oraz opinii wydanych w wyniku rozpoznania
protestów, rozstrzyga o ważności wyborów oraz o ważności wyboru posła lub
senatora, przeciwko któremu wniesiono protest. W postępowaniu stosuje się
odpowiednio art. 18 i 19 ustawy z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie
Najwyższym (Dz. U. z 1994 r. Nr 13, poz. 48, z 1995 r. Nr 34, poz. 163, z
1996 r. Nr 77, poz. 367, z 1997 r. Nr 75, poz. 471, Nr 98, poz. 604, Nr 106,
poz. 679 i Nr 124, poz. 782 oraz z 1999 r. Nr 75, poz. 853 i Nr 110, poz.
1255).
2. Rozstrzygnięcie, o którym mowa w ust. 1, Sąd Najwyższy podejmuje w formie
uchwały nie później niż w 90 dniu po dniu wyborów na posiedzeniu z udziałem
Prokuratora Generalnego i Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej.
3. Sąd Najwyższy podejmując uchwałę o nieważności wyborów lub nieważności
wyboru posła lub senatora stwierdza wygaśnięcie mandatów w zakresie
unieważnienia oraz postanawia o przeprowadzeniu wyborów ponownych lub o
podjęciu niektórych czynności wyborczych, wskazując czynność, od której
należy ponowić postępowanie wyborcze.
4. Uchwałę Sądu Najwyższego przedstawia się niezwłocznie Prezydentowi
Rzeczypospolitej oraz odpowiednio Marszałkowi Sejmu lub Marszałkowi Senatu, a
także przesyła Państwowej Komisji Wyborczej oraz ogłasza w Dzienniku Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej.
5. Wygaśnięcie mandatów, o których mowa w ust. 3, następuje w dniu ogłoszenia
uchwały Sądu Najwyższego.
Art. 79.
1. W razie podjęcia przez Sąd Najwyższy uchwały o nieważności wyborów w okręgu
lub o nieważności wyboru posła lub senatora, o której mowa w art. 78 ust. 3,
wybory ponowne lub wskazane czynności wyborcze przeprowadza się wyłącznie na
terytorium kraju, na zasadach i w trybie przewidzianych w niniejszej ustawie.
2. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej o wyborach ponownych lub podjęciu
wskazanych czynności wyborczych podaje się do wiadomości publicznej i ogłasza
w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej najpóźniej w 5 dniu od dnia
ogłoszenia uchwały Sądu Najwyższego, o której mowa w art. 78 ust. 3. Przepisy
art. 127 stosuje się odpowiednio.
3. Wyniki wyborów ponownych i przeprowadzonych czynności wyborczych, Państwowa
Komisja Wyborcza podaje w obwieszczeniu, o jakim mowa w art. 180 ust. 1. W
obwieszczeniu wymienia się ponadto osoby, które w wyniku wyborów ponownych
lub przeprowadzonych czynności wyborczych utraciły mandat, ze wskazaniem
numeru okręgu wyborczego, a w wypadku wygaśnięcia mandatu posła także numer i
nazwę listy kandydatów.
4. Obwieszczenie, o którym mowa w ust. 3, przesyła się niezwłocznie
odpowiednio Marszałkowi Sejmu lub Marszałkowi Senatu.
Art. 80.
W razie podjęcia przez Sąd Najwyższy uchwały o nieważności wyborów i jej
ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej przeprowadza się wybory
ponowne, w zakresie unieważnienia, na zasadach i w trybie przewidzianych
niniejszą ustawą; przepis art. 79 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
Rozdział 10
Kampania wyborcza
Art. 81.
1. Kampania wyborcza rozpoczyna się z dniem ogłoszenia postanowienia
Prezydenta Rzeczypospolitej o zarządzeniu wyborów.
2. Kampanii wyborczej nie można prowadzić na 24 godziny przed dniem głosowania
i w dniu głosowania aż do jego zakończenia.
3. Od dnia ogłoszenia postanowienia, o którym mowa w ust. 1, partie polityczne
oraz wyborcy mogą wykonywać czynności określone w niniejszej ustawie.
Czynności podjęte przed tym terminem są nieważne.
Art. 82.
Na 24 godziny przed dniem głosowania aż do zakończenia głosowania zabrania się
podawania do wiadomości publicznej wyników przedwyborczych badań (sondaży)
opinii publicznej, dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyniku
wyborów, a także wyników sondaży przedwyborczych przeprowadzonych w dniu
głosowania.
Art. 83.
1. W dniu głosowania oraz na 24 godziny przed tym dniem zwoływanie zgromadzeń,
organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień, rozdawanie
ulotek, jak też prowadzenie w inny sposób agitacji na rzecz kandydatów i list
kandydatów jest zakazane.
2. Wszelkie formy agitacji w lokalu wyborczym są zakazane.
Art. 84.
1. Zabrania się prowadzenia kampanii wyborczej na terenie zakładów pracy lub
instytucji publicznych w sposób i w formach zakłócających ich normalne
funkcjonowanie.
2. Zabronione jest prowadzenie kampanii wyborczej na terenie jednostek
wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony
Narodowej oraz w oddziałach obrony cywilnej, a także w skoszarowanych
jednostkach podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych.
3. Zabrania się organizowania w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydatów
na posłów lub kandydatów na senatorów i list kandydatów gier losowych i
konkursów, w których wygranymi są nagrody pieniężne lub przedmioty o wartości
wyższej niż wartość przedmiotów zwyczajowo używanych w celach reklamowych lub
promocyjnych.
4. Zabrania się podawania oraz dostarczania, w ramach kampanii wyborczej na
rzecz kandydata na posła lub kandydata na senatora, napojów alkoholowych
nieodpłatnie lub po cenach sprzedaży netto możliwych do uzyskania, nie
wyższych od cen nabycia lub kosztów wytworzenia.
Art. 85.
Materiały wyborcze powinny zawierać wyraźne oznaczenie, od kogo pochodzą.
Art. 86.
1. Na ścianach budynków, ogrodzeniach, latarniach, urządzeniach
energetycznych, telekomunikacyjnych i innych można umieszczać plakaty i hasła
wyborcze wyłącznie po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości.
2. Zabrania się umieszczania plakatów i haseł wyborczych na zewnątrz i
wewnątrz budynków administracji rządowej i samorządowej oraz sądów, a także
na terenie jednostek wojskowych i oddziałów obrony cywilnej oraz
skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw
wewnętrznych.
3. Rada gminy może zakazać umieszczania plakatów lub haseł na niektórych
budynkach publicznych, a także określonych częściach terenów publicznych, z
przyczyn związanych z ochroną zabytków bądź środowiska.
4. Przy ustawianiu własnych urządzeń ogłoszeniowych dla celów prowadzenia
kampanii wyborczej należy stosować obowiązujące przepisy porządkowe.
5. Plakaty należy umieszczać w taki sposób, aby można je było następnie usunąć
bez powodowania szkód.
6. Policja (straż miejska) jest obowiązana usuwać na koszt komitetu wyborczego
plakaty i hasła, których sposób umieszczenia może zagrażać życiu lub zdrowiu
fizycznemu ludzi albo bezpieczeństwu mienia bądź w ruchu drogowym.
7. Plakaty, hasła wyborcze oraz urządzenia ogłoszeniowe ustawione dla celów
prowadzenia kampanii wyborczej właściwe komitety wyborcze obowiązane są
usunąć w terminie 30 dni po dniu wyborów.
8. Zarząd gminy postanawia o usunięciu plakatów wyborczych, haseł i urządzeń
ogłoszeniowych umieszczonych z naruszeniem przepisów ust. 1"5 lub
nieusuniętych przez właściwe komitety wyborcze w terminie, o którym mowa w
ust. 7. Koszty ich usunięcia ponoszą właściwe komitety wyborcze.
Art. 87.
1. Jeżeli plakaty, hasła, ulotki, wypowiedzi albo inne formy propagandy i
agitacji zawierają dane i informacje nieprawdziwe, każdy zainteresowany ma
prawo wnieść do sądu okręgowego wniosek o:
1) orzeczenie konfiskaty takich materiałów,
2) wydanie zakazu publikowania takich danych i informacji,
3) nakazanie sprostowania informacji,
4) nakazanie przeproszenia pomówionego,
5) nakazanie uczestnikowi postępowania wpłacenia kwoty 50 000 złotych na
rzecz instytucji charytatywnej,
6) zasądzenie od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawcy kwoty
do 50 000 złotych tytułem odszkodowania.
2. Sąd okręgowy rozpoznaje wniosek, o którym mowa w ust. 1, w ciągu 24 godzin,
w postępowaniu nieprocesowym w składzie jednego sędziego. Sąd może rozpoznać
sprawę w wypadku usprawiedliwionej nieobecności wnioskodawcy lub uczestnika
postępowania, którzy o terminie rozprawy zostali prawidłowo powiadomieni.
Postanowienie, kończące postępowanie w sprawie, sąd niezwłocznie doręcza
osobie zainteresowanej, o której mowa w ust. 1, właściwej okręgowej komisji
wyborczej i zobowiązanemu do wykonania postanowienia sądu. Na postanowienie
sądu okręgowego przysługuje w ciągu 24 godzin zażalenie do sądu apelacyjnego,
który jest obowiązany do jego rozpatrzenia w ciągu 24 godzin. Od
postanowienia sądu apelacyjnego nie przysługuje środek prawny i podlega ono
natychmiastowemu wykonaniu.
3. Dane lub informacje nieprawdziwe odnoszące się do wyborów i związane z
kampanią wyborczą, opublikowane w prasie, podlegają sprostowaniu w ciągu 48
godzin.
4. W odniesieniu do sprostowań danych lub informacji opublikowanych w innej
prasie niż dziennik sąd wskazuje dziennik, w którym sprostowanie ma być
zamieszczone na koszt zobowiązanego w ciągu 48 godzin.
5. W razie odmowy lub niezamieszczenia sprostowania przez zobowiązanego lub
wskazanego w postanowieniu sądu, sąd na wniosek zainteresowanego zarządza
opublikowanie sprostowania w trybie egzekucyjnym na koszt zobowiązanego.
6. W sprawach, o których mowa w ust. 3"5, przepisu art. 81 ust. 2 nie stosuje
się.
Art. 88.
Zasady i tryb prowadzenia kampanii wyborczej w programach publicznych i
niepublicznych nadawców radiowych i telewizyjnych określają przepisy szczególne
niniejszej ustawy.
Art. 89.
1. Telewizja Polska Spółka Akcyjna i Polskie Radio Spółka Akcyjna zapewniają
Państwowej Komisji Wyborczej w okresie od zarządzenia wyborów do Sejmu i do
Senatu możliwość nieodpłatnego przedstawiania w programach ogólnokrajowych
telewizyjnych i radiowych informacji, wyjaśnień i komunikatów związanych z
zarządzonymi wyborami i obowiązującymi przepisami prawa wyborczego.
2. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po porozumieniu z Państwową Komisją
Wyborczą i zarządami Telewizji Polskiej i Polskiego Radia, określi, w drodze
rozporządzenia, tryb postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1.
Rozdział 11
Finansowanie kampanii wyborczej
Art. 90.
Finansowanie kampanii wyborczej jest jawne.
Art. 91.
Wydatki ponoszone przez komitety wyborcze w związku z wyborami są pokrywane z
ich źródeł własnych.
Art. 92.
1. Za gospodarkę finansową komitetu wyborczego odpowiedzialny jest jego
pełnomocnik finansowy.
2. Pełnomocnikiem finansowym nie może być:
1) kandydat na posła lub kandydat na senatora,
2) pełnomocnik, o którym mowa w art. 134 ust. 4 pkt 2, art. 135 ust. 2 lub
art. 136 ust. 8 pkt 2,
3) funkcjonariusz publiczny w rozumieniu art. 115 § 13 Kodeksu karnego.
3. Można być pełnomocnikiem finansowym tylko jednego komitetu.
Art. 93.
1. Komitet wyborców i koalicyjny komitet wyborczy mogą pozyskiwać i wydatkować
środki od dnia nabycia osobowości prawnej.
2. Komitet może wydatkować zgromadzone środki jedynie na cele związane z
wyborami.
3. Zabrania się pozyskiwania przez komitet środków oraz ich wydatkowania po
dniu złożenia sprawozdania, o którym mowa w art. 107.
Art. 94.
1. Komitetowi wyborców i koalicyjnemu komitetowi wyborczemu mogą być
przekazywane środki finansowe jedynie przez osoby fizyczne, z zastrzeżeniem
przepisów ust. 2-5 oraz art. 114.
2. Komitet wyborców i koalicyjny komitet wyborczy nie mogą przyjmować środków
finansowych pochodzących od:
1) osób fizycznych nie mających miejsca zamieszkania na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej, z wyłączeniem obywateli polskich zamieszkałych
za granicą,
2) cudzoziemców mających miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej
Polskiej.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do wartości niepieniężnych.
4. Komitety wyborców mogą zaciągać pożyczki i kredyty na cele związane z
wyborami.
5. Środki finansowe koalicyjnego komitetu wyborczego mogą pochodzić również z
funduszy wyborczych partii politycznych je tworzących.
Art. 95.
1. Środki finansowe z wyłączeniem kwot pochodzących ze zbiórek publicznych,
mogą być wpłacane na rzecz komitetu wyborczego jedynie czekiem, przelewem lub
kartą płatniczą.
2. Do wydatków komitetu wlicza się wartość darowizn niepieniężnych pozyskanych
przez komitet.
3. Łączna suma wpłat od osoby fizycznej na rzecz jednego komitetu wyborczego
nie może przekraczać 15-krotności najniższego wynagrodzenia za pracę
pracowników obowiązującego w dniu poprzedzającym dzień ogłoszenia
postanowienia o zarządzeniu wyborów.
Art. 96.
Zabrania się przekazywania środków finansowych i wartości niepieniężnych przez
jeden komitet wyborczy na rzecz innego komitetu.
Art. 97.
Środki finansowe komitetu wyborców i koalicyjnego komitetu wyborczego gromadzi
się na koncie bankowym, z tym że:
1) środki komitetu wyborców pochodzące od anonimowych ofiarodawców ze zbiórek
publicznych w rozumieniu przepisów o zbiórkach publicznych gromadzone są na
osobnym subkoncie konta komitetu,
2) środki koalicyjnego komitetu wyborczego pochodzące od anonimowych
ofiarodawców ze zbiórek publicznych w rozumieniu przepisów o zbiórkach
publicznych oraz z subkonta Funduszu Wyborczego partii politycznej, na którym
gromadzone są środki ze zbiórek publicznych, gromadzone są na osobnym
subkoncie konta koalicyjnego komitetu wyborczego.
Art. 98.
1. Pełnomocnik finansowy może organizować zbiórki publiczne środków
finansowych na cele związane z wyborami na zasadach określonych w przepisach
o zbiórkach publicznych.
2. Organizowanie zbiórki publicznej, o której mowa w ust. 1, nie wymaga
uzyskania pozwolenia.
3. Pełnomocnik finansowy obowiązany jest przechowywać dokumenty związane ze
zbiórką publiczną przez okres 12 miesięcy od dnia wyborów.
Art. 99.
1. Komitety wyborcze mogą wydatkować na kampanię wyborczą kwoty ograniczone
limitami:
1) okręgowym - ustalanym dla komitetu wyborczego, który zarejestrował listę
kandydatów tylko w jednym okręgu wyborczym,
2) ponadokręgowym - ustalanym dla komitetu wyborczego, który zarejestrował
swoje listy kandydatów w więcej niż w jednym okręgu wyborczym.
2. Limity określają górną granicę wydatków nie wyższą niż kwota 1 złoty 50
groszy przypadającą na każdego wyborcę ujętego w rejestrze wyborców na koniec
kwartału poprzedzającego zarządzenie wyborów do Sejmu, z tym że:
1) limit okręgowy określony jest ilorazem sumy wyborców podzielonej przez
liczbę 560 pomnożonym przez liczbę mandatów posłów lub senatorów możliwych
do uzyskania w danym okręgu wyborczym, w którym komitet zarejestrował
swojego kandydata lub kandydatów,
2) limit ponadokręgowy dla danego komitetu stanowi suma limitów z co
najmniej dwóch okręgów, o których mowa w pkt 1.
3. W ramach limitu dla okręgu tworzy się sublimit na kampanię indywidualną
kandydatów w wysokości co najmniej 50% kwoty limitu wydatków wynikających z
tytułu zarejestrowania listy. Kwotę sublimitu dzieli się równo między
wszystkich kandydatów zgłoszonych przez komitet wyborczy.
Art. 100.
1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po porozumieniu z
Państwową Komisją Wyborczą, w terminie 14 dni od dnia zarządzenia wyborów do
Sejmu ustala, w drodze rozporządzenia, kwoty wydatków na kampanię wyborczą,
które może ponieść komitet z tytułu zarejestrowania listy kandydatów w każdym
okręgu wyborczym.
2. Za podstawę określenia kwoty wydatków, o których mowa w ust. 1, przyjmuje
się liczbę wyborców w danym okręgu wyborczym, ujętych w rejestrze wyborców na
koniec kwartału poprzedzającego zarządzenie wyborów do Sejmu oraz kwotę
wydatków, o których mowa w art. 99 ust. 2, z uwzględnieniem podwyższenia tej
kwoty wynikającego z rozporządzenia, o którym mowa w art. 248, ogłoszonego
przed dniem zarządzenia wyborów.
Art. 101.
1. Wydatki komitetu wyborców i komitetu wyborczego partii politycznych ze
środków pochodzących od anonimowych ofiarodawców ze zbiórek publicznych, w
rozumieniu przepisów o zbiórkach publicznych, nie mogą przekraczać 10%
limitu.
2. Wydatki koalicyjnego komitetu wyborczego ze środków pochodzących od
anonimowych ofiarodawców ze zbiórek publicznych w rozumieniu przepisów o
zbiórkach publicznych oraz gromadzonych na subkoncie, o którym mowa w art. 97
pkt 2, nie mogą przekraczać 10%.
Art. 102.
Wydatki komitetu wyborczego na kampanię wyborczą prowadzoną w formach i na
zasadach właściwych dla reklamy, w tym w prasie w rozumieniu przepisów prawa
prasowego, nie mogą przekraczać 80%.
Art. 103.
1. W wypadku uzyskania nadwyżki pozyskanych środków na cele kampanii wyborczej
nad poniesionymi kosztami koalicyjny komitet wyborczy przekazuje ją na
fundusze wyborcze partii politycznych wchodzących w skład koalicji w
proporcji ustalonej w umowie koalicyjnej; w razie braku stosownych
postanowień w umowie środki przekazuje się instytucji charytatywnej.
Informację o przekazaniu nadwyżki pełnomocnik finansowy podaje do publicznej
wiadomości w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym najpóźniej w ciągu 30 dni od
dnia przyjęcia sprawozdania wyborczego przez Państwową Komisję Wyborczą lub
uwzględnienia skargi, o której mowa w art. 109 ust. 1.
2. W wypadku uzyskania nadwyżki pozyskanych środków na cele kampanii wyborczej
nad poniesionymi wydatkami, z uwzględnieniem dotacji, o której mowa w art.
114, komitet wyborców jest obowiązany przekazać tę nadwyżkę instytucji
charytatywnej. Informację o przekazaniu nadwyżki pełnomocnik finansowy podaje
do publicznej wiadomości w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym najpóźniej w
ciągu 6 miesięcy od dnia przyjęcia sprawozdania wyborczego przez Państwową
Komisję Wyborczą lub uwzględnienia skargi, o której mowa w art. 109 ust. 1.
Art. 104.
Wszelkie wezwania i informacje pisemne dostarczane przez komitet wyborczy,
mające na celu pozyskanie środków na wybory, muszą zawierać informację o treści
przepisów art. 94, art. 95 ust. 1 i 3, art. 113, art. 237 pkt 4 i art. 238 pkt
2 i 3.
Art. 105.
Komitety wyborcze prowadzą rachunkowość na zasadach określonych odrębnymi
przepisami dotyczącymi jednostek nieprowadzących działalności gospodarczej, z
uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.
Art. 106.
Do finansowania komitetów wyborczych partii politycznych w sprawach
nieuregulowanych w niniejszej ustawie stosuje się przepisy ustawy o partiach
politycznych.
Art. 107.
1. Pełnomocnik finansowy, w ciągu 3 miesięcy od dnia wyborów, przedkłada
Państwowej Komisji Wyborczej sprawozdanie o przychodach, wydatkach i
zobowiązaniach finansowych komitetu, zwane dalej "sprawozdaniem wyborczym",
wraz z opinią biegłego rewidenta o sprawozdaniu oraz z dokumentami, o których
mowa w ust. 4.
2. Biegłego rewidenta, o którym mowa w ust. 1, wybiera Państwowa Komisja
Wyborcza.
3. Koszty sporządzenia opinii, o której mowa w ust. 1, pokrywane są z budżetu
państwa w części Budżet, finanse i instytucje finansowe.
4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, po zasięgnięciu opinii
Państwowej Komisji Wyborczej, określa, w drodze rozporządzenia, wzór
sprawozdania wyborczego oraz szczegółowy zakres zawartych w nim informacji, a
także wykaz rodzajów dokumentów, jakie należy załączyć do sprawozdania, tak
aby umożliwiały weryfikację podanych w sprawozdaniu informacji. Wzór powinien
określać w szczególności wskazanie stanu subkont, o których mowa w art. 97.
5. Wartość pozyskanych darowizn niepieniężnych oraz świadczonych na rzecz
komitetu wyborczego usług podaje się w sprawozdaniu wyborczym w wysokości
możliwych do uzyskania cen ich sprzedaży netto, nie wyższych od cen nabycia
lub kosztów wytworzenia pomniejszonych o odpisy amortyzacji.
6. Przepisu ust. 5 nie stosuje się do nieodpłatnych usług polegających na
rozpowszechnianiu plakatów i ulotek wyborczych przez podmioty inne niż
przedsiębiorcy.
7. Sprawozdanie wyborcze komitetu Państwowa Komisja Wyborcza ogłasza w
Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" w terminie 7
dni od dnia złożenia go Państwowej Komisji Wyborczej.
Art. 108.
1. Państwowa Komisja Wyborcza w terminie 4 miesięcy od dnia złożenia
sprawozdania wyborczego przyjmuje albo, w razie stwierdzenia naruszenia przez
komitet przepisów ustawy dotyczących finansowania kampanii wyborczej, odrzuca
sprawozdanie.
2. W razie zaistnienia wątpliwości co do prawidłowości sprawozdania wyborczego
Państwowa Komisja Wyborcza może zwrócić się do danego komitetu o usunięcie
wad sprawozdania lub o udzielenie wyjaśnień w określonym terminie.
3. Państwowa Komisja Wyborcza, badając sprawozdanie wyborcze, może zlecać
sporządzenie ekspertyz lub opinii.
4. Państwowa Komisja Wyborcza, badając sprawozdanie wyborcze, może żądać od
organów państwowych niezbędnej pomocy.
5. W terminie 7 dni od dnia publikacji sprawozdania wyborczego, o której mowa
w art. 107 ust. 7:
1) partie polityczne,
2) komitety, które brały udział w danych wyborach,
3) stowarzyszenia i fundacje, które w swoich statutach przewidują działania
związane z analizą finansowania kampanii wyborczych
- mogą zgłaszać do Państwowej Komisji Wyborczej umotywowane, pisemne
zastrzeżenia do sprawozdań wyborczych komitetów.
6. Państwowa Komisja Wyborcza w terminie 60 dni od dnia zgłoszenia
zastrzeżenia, o którym mowa w ust. 5, udziela pisemnej odpowiedzi na
zastrzeżenie.
Art. 109.
1. W wypadku odrzucenia sprawozdania wyborczego komitetu wyborczego przez
Państwową Komisję Wyborczą komitet ma prawo, w terminie 7 dni od dnia
doręczenia postanowienia o odrzuceniu sprawozdania, wnieść do Sądu
Najwyższego skargę na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej w
przedmiocie odrzucenia sprawozdania.
2. Sąd Najwyższy rozpatruje skargę i wydaje w tej sprawie orzeczenie w
terminie 60 dni od dnia doręczenia skargi.
3. Rozpatrzenie skargi przez Sąd Najwyższy następuje w składzie 7 sędziów, w
postępowaniu nieprocesowym.
4. Od orzeczenia Sądu Najwyższego nie przysługuje środek prawny.
Art. 110.
Państwowa Komisja Wyborcza ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej
Polskiej "Monitor Polski" oraz podaje do publicznej wiadomości, w formie
komunikatu, informację o przyjętych i odrzuconych sprawozdaniach wyborczych
komitetów wyborczych.
Art. 111.
1. W razie niezłożenia w terminie sprawozdania wyborczego przez:
1) komitet wyborców lub koalicyjny komitet wyborczy " traci on prawo do
dotacji, o której mowa w art. 114,
2) komitet wyborczy partii politycznej " partii politycznej:
a) nie przysługuje prawo do dotacji, o której mowa w art. 114,
b) nie przysługuje prawo do dotacji, o której mowa w art. 28 ust. 4 pkt 1
ustawy o partiach politycznych,
c) minister właściwy do spraw finansów publicznych blokuje konta jej
Funduszu Wyborczego na okres kadencji Sejmu.
2. Do sprawozdania złożonego po terminie stosuje się odpowiednio przepisy art.
107-109.
Art. 112.
1. W razie odrzucenia przez Państwową Komisję Wyborczą sprawozdania wyborczego
lub odrzucenia skargi, o której mowa w art. 109 ust. 1, komitet wyborczy
traci prawo do dotacji podmiotowej.
2. W wypadku, o którym mowa w ust. 1, partia polityczna, która utworzyła
komitet wyborczy lub koalicyjny komitet wyborczy traci również prawo do
dotacji, o której mowa w art. 28 ust. 4 pkt 1 ustawy o partiach politycznych.
Art. 113.
1. Korzyści majątkowe przekazane albo przyjęte przez komitet wyborczy, z
naruszeniem przepisów art. 95 ust. 1 i 3, art. 97 lub art. 99, podlegają
przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa. Jeżeli korzyść majątkowa została zużyta
lub utracona, przepadkowi podlega jej wartość.
2. Sądem właściwym do orzekania w sprawach przepadku korzyści majątkowych, o
których mowa w ust. 1, jest Sąd Okręgowy w Warszawie.
3. Wniosek o orzeczenie przepadku korzyści majątkowej wnosi do sądu Państwowa
Komisja Wyborcza.
4. Do postępowania w sprawie przepadku korzyści majątkowej stosuje się
przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.
Art. 114.
1. Komitet wyborczy ma prawo do dotacji z budżetu państwa, zwanej dalej
"dotacją podmiotową".
2. Wysokość dotacji podmiotowej oblicza się proporcjonalnie do liczby
uzyskanych przez dany komitet mandatów posłów lub senatorów. Oblicza się ją
dzieląc kwotę sumy wydatków uwidocznionych w sprawozdaniach wyborczych
komitetów w granicach określonych limitami, o których mowa w art. 99,
poniesionych przez komitety, które uzyskały przynajmniej jeden mandat, przez
liczbę 560, a następnie iloraz ten mnożąc przez liczbę mandatów
przypadających na dany komitet wyborczy.
3. Wysokość dotacji podmiotowej oblicza się według wzoru:
W
Dp = ................................. x M,
Mo
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
Dp - wysokość dotacji podmiotowej dla danego komitetu wyborczego,
W - wysokość wydatków na kampanię komitetów wyborczych, które uzyskały
przynajmniej 1 mandat
Mo - ustawową liczbę mandatów do uzyskania w danych wyborach,
M - liczbę mandatów uzyskanych przez dany komitet wyborczy.
4. Dotacja podmiotowa przysługuje wyłącznie do wysokości kosztów
uwidocznionych w sprawozdaniu wyborczym.
5. Dotację podmiotową przysługującą koalicyjnemu komitetowi wyborczemu dzieli
się na rzecz partii wchodzących w ich skład koalicji w proporcjach
określonych w dokumencie zawiązującym koalicję wyborczą. Proporcje określone
w tym dokumencie nie mogą być zmienione. Jeżeli partie polityczne wchodzące w
skład koalicji nie określiły w dokumencie zawiązującym koalicję proporcji,
dotacja podmiotowa nie przysługuje.
6. Przekazanie dotacji podmiotowej na wskazane przez komitet wyborczy konto
bankowe dokonuje minister właściwy do spraw finansów publicznych na podstawie
informacji Państwowej Komisji Wyborczej o uprawnionych do otrzymania dotacji
komitetach wyborczych oraz o liczbie mandatów uzyskanych przez dany komitet.
Dotacja jest wypłacana w ciągu 3 miesięcy od stwierdzenia ważności wyborów,
nie później jednak niż do 31 marca następnego roku.
7. W wypadku podziału lub połączenia się partii politycznych odnośnie ich
prawa do dotacji podmiotowej stosuje się odpowiednio przepisy art. 37 ustawy
o partiach politycznych.
Rozdział 12
Finansowanie wyborów z budżetu państwa
Art. 115.
1. Wydatki związane z organizacją przygotowań i przeprowadzeniem wyborów są
pokrywane z budżetu państwa.
2. Z budżetu państwa pokrywane są wydatki związane z:
1) zadaniami Państwowej Komisji Wyborczej oraz Krajowego Biura Wyborczego
przewidzianymi w ustawie,
2) zadaniami komisji wyborczych niższego stopnia oraz zapewnieniem ich
obsługi przez wyznaczone do tych celów organy i jednostki organizacyjne,
3) zadaniami wyborczymi organów administracji rządowej oraz podległych im
urzędów centralnych i jednostek organizacyjnych, a także innych organów
państwowych,
4) zadaniami wyborczymi zleconymi jednostkom samorządu terytorialnego.
3. Środki finansowe na zadania zlecone jednostkom samorządu terytorialnego są
przekazywane nie później niż w ciągu 30 dni od daty ogłoszenia postanowienia
Prezydenta Rzeczypospolitej o zarządzeniu wyborów.
4. Informację o wydatkach, o których mowa w ust. 2, Kierownik Krajowego Biura
Wyborczego podaje do publicznej wiadomości w ciągu 5 miesięcy od dnia
wyborów.
5. Zasady planowania finansowego oraz realizacji wydatków, o których mowa w
ust. 2 i 3, a także sprawozdawczości finansowej określają przepisy o
finansach publicznych.
6. Dysponentem środków finansowych, o których mowa w ust. 1, jest Kierownik
Krajowego Biura Wyborczego.
Dział II
Przepisy szczególne dla wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Rozdział 13
Zasady ogólne. Zarządzanie wyborów do Sejmu
Art. 116.
Wybory do Sejmu są powszechne, równe, bezpośrednie i proporcjonalne oraz
odbywają się w głosowaniu tajnym.
Art. 117.
Sejm jest wybierany na okres 4 lat. Kadencja Sejmu rozpoczyna się z dniem
zebrania się Sejmu na pierwsze posiedzenie i trwa do dnia poprzedzającego
zebranie się Sejmu następnej kadencji.
Art. 118.
Do Sejmu wybiera się:
1) 410 posłów z okręgowych list kandydatów na posłów w wielomandatowych
okręgach wyborczych,
2) 50 posłów z ogólnopolskich list kandydatów na posłów.
Art. 119.
Wybranym do Sejmu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który
najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat.
Art. 120.
1. Prawo zgłaszania kandydatów na posłów mają partie polityczne oraz wyborcy,
tworząc w tym celu komitety wyborcze.
2. Prawo zgłaszania kandydatów na posłów przysługuje również koalicjom
wyborczym partii politycznych.
3. Tryb tworzenia komitetów wyborczych oraz zgłaszania kandydatów określają
przepisy niniejszego działu.
Art. 121.
1. W podziale mandatów w okręgach wyborczych uwzględnia się wyłącznie okręgowe
listy kandydatów na posłów tych komitetów wyborczych, których listy otrzymały
co najmniej 5% ważnie oddanych głosów w skali kraju.
2. Okręgowe listy kandydatów na posłów komitetów wyborczych, o których mowa w
art. 136 ust. 1 (koalicja wyborcza), uwzględnia się w podziale mandatów w
okręgach wyborczych, jeżeli ich listy otrzymały co najmniej 8% ważnie
oddanych głosów w skali kraju.
Art. 122.
W podziale mandatów pomiędzy ogólnopolskie listy kandydatów na posłów
uwzględnia się wyłącznie listy tych komitetów wyborczych, których okręgowe
listy kandydatów na posłów otrzymały co najmniej 7% ważnie oddanych głosów w
skali kraju.
Art. 123.
1. Komitety wyborcze utworzone przez wyborców zrzeszonych w zarejestrowanych
organizacjach mniejszości narodowych mogą korzystać ze zwolnienia list tych
komitetów z jednego z warunków, o których mowa w art. 121 ust. 1 lub art.
122, jeżeli złożą Państwowej Komisji Wyborczej oświadczenie w tej sprawie
najpóźniej w 5 dniu przed dniem wyborów. Wraz z oświadczeniem, o którym mowa
w zdaniu pierwszym, komitet jest obowiązany przedłożyć dokument właściwego
organu statutowego organizacji mniejszości narodowej potwierdzający
utworzenie komitetu przez wyborców będących członkami tej organizacji.
2. Państwowa Komisja Wyborcza potwierdza niezwłocznie otrzymanie oświadczenia,
o którym mowa w ust. 1. Potwierdzenie oświadczenia jest wiążące dla komitetów
wyborczych.
Art. 124.
Jeżeli warunku określonego w art. 121 ust. 1 lub ust. 2 nie spełnią okręgowe
listy kandydatów na posłów żadnego komitetu wyborczego bądź któryś z
wymienionych warunków spełniony zostanie przez listy kandydatów tylko jednego
komitetu wyborczego, w podziale mandatów w okręgach wyborczych uwzględnia się
listy kandydatów komitetów wyborczych, które otrzymały co najmniej 3% ważnie
oddanych głosów w skali kraju. Listy koalicji wyborczych uwzględnia się, jeżeli
otrzymały co najmniej 5% ważnie oddanych głosów w skali kraju.
Art. 125.
1. Jeżeli warunku określonego w art. 122 nie spełni ogólnopolska lista
kandydatów na posłów żadnego komitetu wyborczego, w podziale mandatów
uwzględnia się wyłącznie listy tych trzech komitetów wyborczych, których
okręgowe listy kandydatów na posłów, spełniając warunki określone odpowiednio
w art. 121 lub w art. 124, otrzymały kolejno najwyższy procent ważnie
oddanych głosów w skali kraju.
2. W razie spełnienia warunków określonych w art. 121 lub w art. 124 przez
listy ogólnopolskie mniej niż trzech komitetów wyborczych w podziale mandatów
uwzględnia się ogólnopolskie listy kandydatów wyłącznie tych komitetów.
Art. 126.
1. Wybory do Sejmu zarządza Prezydent Rzeczypospolitej, w drodze
postanowienia, nie później niż na 90 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia
kadencji Sejmu, wyznaczając wybory na dzień wolny od pracy, przypadający w
ciągu 30 dni przed upływem 4 lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu. Postanowienie
Prezydenta Rzeczypospolitej podaje się do wiadomości publicznej i ogłasza w
Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej najpóźniej w 5 dniu od dnia
zarządzenia wyborów.
2. W postanowieniu, o którym mowa w ust. 1, Prezydent Rzeczypospolitej, po
zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, określa dni, w których
upływają terminy wykonania czynności wyborczych przewidzianych w ustawie
(kalendarz wyborczy).
Art. 127.
1. W razie skrócenia kadencji Sejmu na mocy jego uchwały lub na mocy
postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej, Prezydent zarządza wybory do
Sejmu, wyznaczając ich datę na dzień przypadający nie później niż w ciągu 45
dni od dnia wejścia w życie uchwały Sejmu o skróceniu swej kadencji lub od
dnia ogłoszenia postanowienia Prezydenta Rzeczypospolitej o skróceniu
kadencji Sejmu. Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej o skróceniu
kadencji Sejmu i wyborach do Sejmu podaje się do wiadomości publicznej i
ogłasza w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej najpóźniej w 5 dniu od
dnia jego podpisania. Przepis art. 126 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
2. Wybory, o których mowa w ust. 1, przeprowadza się w trybie i na zasadach
określonych w niniejszej ustawie, z tym że:
1) ustalone ustawą następujące terminy wykonania czynności wyborczych
ulegają skróceniu:
a) w art. 41 ust. 2 i 3 " odpowiednio do 38 dnia i 35 dnia przed dniem
wyborów,
b) w art. 129 ust. 2 " do 40 dnia przed dniem wyborów,
c) w art. 134 ust. 3, art. 135 ust. 4 i art. 136 ust. 4 " do 35 dnia
przed dniem wyborów,
d) w art. 141 ust. 3 i art. 142 ust. 1 " do 25 dnia przed dniem wyborów,
2) terminy przewidziane w art. 134 ust. 5"8, art. 144 ust. 2, art. 145 ust.
2 i 3, art. 153 ust. 3 i art. 155 ust. 1 na wnoszenie i rozpatrywanie
skarg lub odwołań skraca się do 2 dni,
3) losowanie jednolitych numerów dla list komitetów wyborczych, o którym
mowa w art. 146 ust. 1 i art. 147 ust. 1, przeprowadza się jedynie dla
list komitetów wyborczych, które w poprzednich wyborach nie zarejestrowały
list kandydatów. Komitety, które uczestniczyły w poprzednich wyborach i w
obecnych zarejestrowały swoje listy, zachowują numery wówczas im
przyznane.
Rozdział 14
Okręgi wyborcze
Art. 128.
1. W celu przeprowadzenia wyborów do Sejmu tworzy się wielomandatowe okręgi
wyborcze, zwane dalej "okręgami wyborczymi".
2. W okręgu wyborczym wybiera się co najmniej 7 posłów.
3. Okręg wyborczy obejmuje obszar województwa lub jego część. Granice okręgu
wyborczego nie mogą naruszać granic wchodzących w jego skład powiatów i miast
na prawach powiatu. Powiat warszawski jest jednym okręgiem wyborczym.
Art. 129.
1. Ustalenia liczby posłów wybieranych w poszczególnych okręgach wyborczych
oraz podziału województw na okręgi wyborcze dokonuje się według jednolitej
normy przedstawicielstwa, obliczonej przez podzielenie liczby mieszkańców
kraju przez ogólną liczbę posłów wybieranych w okręgach wyborczych, z
uwzględnieniem art. 128 i następujących zasad:
1) ułamki liczby mandatów posłów wybieranych w okręgach wyborczych równe lub
większe od 12, jakie wynikną z zastosowania normy przedstawicielstwa,
zaokrągla się w górę do liczby całkowitej,
2) jeżeli w wyniku postępowania, o którym mowa w pkt 1, liczba posłów
wybieranych w okręgach wyborczych przewyższa liczbę wynikającą z art. 118
pkt 1, mandaty nadwyżkowe odejmuje się w tych okręgach wyborczych, w
których norma przedstawicielstwa jest najmniejsza. W wypadku gdy liczba
posłów jest mniejsza od wynikającej z art. 118 pkt 1, dodatkowe mandaty
przydziela się tym okręgom wyborczym, w których norma przedstawicielstwa
jest największa.
2. Podział na okręgi wyborcze, ich numery i granice oraz liczbę posłów
wybieranych w każdym okręgu, a także siedziby okręgowych komisji wyborczych
określa załącznik nr 1 do ustawy.
3. Informację o okręgu wyborczym podaje się do wiadomości wyborcom danego
okręgu wyborczego w formie obwieszczenia Państwowej Komisji Wyborczej
najpóźniej w 52 dniu przed dniem wyborów. Druk i rozplakatowanie obwieszczeń
zapewnia Krajowe Biuro Wyborcze.
Art. 130.
1. Państwowa Komisja Wyborcza przedkłada Sejmowi wnioski w sprawie zmiany
granic okręgów wyborczych i liczby posłów w nich wybieranych, jeżeli
konieczność taka wynika ze zmian w zasadniczym podziale terytorialnym państwa
lub ze zmiany liczby mieszkańców w okręgu wyborczym lub w kraju.
2. Dokonywanie zmian granic powiatów pociągających za sobą zmiany granic
okręgów wyborczych jest niedopuszczalne w okresie 12 miesięcy poprzedzających
upływ kadencji Sejmu, jak i w okresie od zarządzenia wyborów przedterminowych
do Sejmu aż do dnia stwierdzenia ważności wyborów.
3. Sejm dokonuje zmian w podziale na okręgi wyborcze z przyczyn, o których
mowa w ust. 1, najpóźniej w ciągu pierwszych 3 miesięcy roku, w którym
przeprowadzone będą wybory, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. W razie skrócenia kadencji Sejmu zmian w podziale na okręgi wyborcze nie
dokonuje się.
Rozdział 15
Szczególne zadania komisji wyborczych
Art. 131.
Do szczególnych zadań Państwowej Komisji Wyborczej należy:
1) rejestrowanie ogólnopolskich list kandydatów na posłów,
2) ustalanie zbiorczych wyników głosowania na okręgowe listy kandydatów na
posłów oraz stwierdzenie, które z tych list spełniają warunki do
uczestniczenia w podziale mandatów w okręgach wyborczych,
3) ustalanie, które z ogólnopolskich list kandydatów na posłów spełniają
warunki do uczestniczenia w podziale mandatów oraz dokonywanie podziału
mandatów pomiędzy te listy,
4) ogłoszenie wyników wyborów do Sejmu,
5) przesłanie Marszałkowi Sejmu i Sądowi Najwyższemu sprawozdania z wyborów,
6) wydawanie posłom zaświadczeń o wyborze.
Art. 132.
Do szczególnych zadań okręgowych komisji wyborczych należy:
1) rejestrowanie okręgowych list kandydatów na posłów,
2) zarządzanie drukowania odpowiednich obwieszczeń wyborczych i kart do
głosowania oraz ich dostarczenia obwodowym komisjom wyborczym,
3) ustalanie wyników głosowania i wyników wyborów posłów w okręgu wyborczym.
Rozdział 16
Zgłaszanie list kandydatów na posłów
Tworzenie komitetów wyborczych
Art. 133.
1. W imieniu partii politycznych, w tym ich koalicji wyborczych i wyborców
uprawnionych do zgłaszania kandydatów na posłów czynności wyborcze wykonują
komitety wyborcze.
2. Kampanię wyborczą na rzecz kandydata lub listy kandydatów może prowadzić,
na zasadzie wyłączności, jedynie komitet wyborczy.
Art. 134.
1. Funkcję komitetu wyborczego partii politycznej pełni organ partii
upoważniony do jej reprezentowania przy czynnościach prawnych.
2. Organ, o którym mowa w ust. 1, obowiązany jest zawiadomić Państwową Komisję
Wyborczą o zamiarze zgłoszenia list kandydatów w wyborach do Sejmu.
3. Zawiadomienie, o którym mowa w ust. 2, może być dokonane w okresie od dnia
rozpoczęcia kampanii wyborczej do 50 dnia przed dniem wyborów.
4. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 2, podaje się:
1) nazwę i skrót nazwy komitetu wyborczego, którymi są nazwa i skrót nazwy
partii politycznej, oraz adres siedziby komitetu, a także numer
ewidencyjny, pod którym partia polityczna jest wpisana do ewidencji partii
politycznych,
2) dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny
PESEL pełnomocnika komitetu wyborczego uprawnionego, z zastrzeżeniem art.
92 ust. 1, do występowania na rzecz i w imieniu komitetu wyborczego,
3) dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny
PESEL pełnomocnika finansowego komitetu wyborczego, o którym mowa w art.
92 ust. 1.
5. Do zawiadomienia dołącza się oświadczenie pełnomocnika oraz pełnomocnika
finansowego, o których mowa w ust. 4 pkt 2 i 3, o przyjęciu pełnomocnictwa, a
w wypadku pełnomocnika finansowego - również o spełnieniu przez niego
wymogów, o których mowa w art. 92 ust. 2 i 3.
6. Jeżeli zawiadomienie spełnia warunki określone w ust. 3-5, Państwowa
Komisja Wyborcza w terminie 3 dni od dnia jego doręczenia postanawia o
przyjęciu zawiadomienia. Postanowienie o przyjęciu zawiadomienia doręcza się
niezwłocznie pełnomocnikowi, o którym mowa w ust. 4 pkt 2.
7. Jeżeli zawiadomienie wykazuje wady, Państwowa Komisja Wyborcza w terminie 3
dni od dnia otrzymania zawiadomienia wzywa pełnomocnika, o którym mowa w ust.
4 pkt 2, do ich usunięcia w terminie 5 dni. W wypadku nieusunięcia wad w
terminie Państwowa Komisja Wyborcza odmawia przyjęcia zawiadomienia.
Postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej o odmowie przyjęcia zawiadomienia,
wraz z uzasadnieniem, doręcza się niezwłocznie pełnomocnikowi.
8. Pełnomocnikowi, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, służy prawo wniesienia skargi
do Sądu Najwyższego na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej o odmowie
przyjęcia zawiadomienia. Skargę wnosi się w terminie 3 dni od dnia doręczenia
pełnomocnikowi postanowienia o odmowie przyjęcia zawiadomienia.
9. Sąd Najwyższy rozpatruje skargę w składzie 7 sędziów, w postępowaniu
nieprocesowym, i wydaje orzeczenie w sprawie skargi w terminie 5 dni. Od
orzeczenia Sądu Najwyższego nie przysługuje środek prawny. Orzeczenie doręcza
się pełnomocnikowi, o którym mowa w ust. 4 pkt 2, i Państwowej Komisji
Wyborczej. Jeżeli Sąd Najwyższy uzna skargę pełnomocnika za zasadną,
Państwowa Komisja Wyborcza niezwłocznie wydaje postanowienie o przyjęciu
zawiadomienia.
10. Komitet wyborczy partii politycznej może wykonywać czynności wyborcze po
wydaniu przez Państwową Komisję Wyborczą postanowienia o przyjęciu
zawiadomienia.
Art. 135.
1. Komitet wyborczy wyborców może utworzyć, po rozpoczęciu kampanii wyborczej,
grupa co najmniej 15 obywateli mających prawo wybierania do Sejmu, którzy
złożyli pisemne oświadczenie o utworzeniu komitetu, ze wskazaniem swojego
imienia (imion) i nazwiska, adresu zamieszkania oraz numeru ewidencyjnego
PESEL.
2. W imieniu i na rzecz komitetu występuje, z zastrzeżeniem przepisu art. 92
ust. 1, pełnomocnik komitetu, wskazany w pisemnym oświadczeniu pierwszych 15
osób tworzących komitet.
3. Komitet posiada osobowość prawną, którą nabywa z dniem wydania
postanowienia Państwowej Komisji Wyborczej w trybie, o którym mowa w art. 134
ust. 5 lub 8.
4. Po zebraniu co najmniej 1000 podpisów obywateli mających prawo wybierania
do Sejmu, popierających utworzenie komitetu, pełnomocnik, o którym mowa w
ust. 2, zawiadamia Państwową Komisję Wyborczą o utworzeniu komitetu.
Zawiadomienie może być dokonane do 50 dnia przed dniem wyborów.
5. W zawiadomieniu podaje się:
1) nazwę komitetu wyborczego, skrót jego nazwy oraz adres siedziby komitetu.
Nazwa i skrót nazwy komitetu wyborczego muszą być różne, z zastrzeżeniem
ust. 7, od nazw i skrótów nazw partii politycznych i organizacji
społecznych wpisanych do ewidencji prowadzonych przez właściwy organ
ewidencji,
2) dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny
PESEL pełnomocnika, o którym mowa w ust. 2,
3) dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny
PESEL pełnomocnika finansowego, o którym mowa w art. 92 ust. 1.
6. Do zawiadomienia załącza się:
1) oświadczenie o utworzeniu komitetu wyborczego i ustanowieniu
pełnomocników, o których mowa w ust. 2 i ust. 5 pkt 3,
2) wykaz co najmniej 1000 obywateli, o których mowa w ust. 4, zawierający
ich imiona, nazwiska, adresy zamieszkania oraz numery ewidencyjne PESEL, a
także własnoręcznie złożone podpisy obywateli.
7. Nazwa i skrót nazwy komitetu wyborczego utworzonego przez wyborców
zrzeszonych w zarejestrowanych organizacjach mniejszości narodowych mogą być
tożsame z nazwą i skrótem nazwy tej organizacji. Przepis art. 123 ust. 1
zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
Art. 136.
1. Partie polityczne mogą tworzyć koalicje wyborcze w celu zgłoszenia
wspólnych list kandydatów na posłów.
2. Partia polityczna może wchodzić w skład tylko jednej koalicji.
3. Czynności wyborcze w imieniu koalicji wyborczej wykonuje komitet wyborczy,
zwany dalej "koalicyjnym komitetem wyborczym", utworzony przez organy partii
politycznych wchodzących w jej skład, upoważnione do reprezentowania partii
na zewnątrz.
4. Koalicyjny komitet wyborczy może być utworzony w okresie od dnia
rozpoczęcia kampanii wyborczej do 50 dnia przed dniem wyborów.
5. Koalicyjny komitet wyborczy, w zakresie realizacji zadań wynikających z
ustawy posiada osobowość prawną, którą nabywa z dniem wydania postanowienia
Państwowej Komisji Wyborczej w trybie, o którym mowa w art. 134 ust. 5 lub 8.
6. W skład koalicyjnego komitetu wyborczego wchodzi co najmniej 10 osób
wskazanych przez organy partii politycznych, o których mowa w ust. 3.
7. Członkowie komitetu, o których mowa w ust. 6, zawiadamiają Państwową
Komisję Wyborczą w terminie do 50 dnia przed dniem wyborów o utworzeniu
koalicyjnego komitetu wyborczego.
8. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 7, podaje się:
1) nazwę komitetu, skrót jego nazwy oraz adres jego siedziby,
2) dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny
PESEL pełnomocnika koalicyjnego komitetu wyborczego upoważnionego, z
zastrzeżeniem przepisu art. 92 ust. 1, do występowania na rzecz i w
imieniu komitetu,
3) dane: imię (imiona), nazwisko, adres zamieszkania i numer ewidencyjny
PESEL pełnomocnika finansowego, o którym mowa w art. 92 ust. 1.
9. Do zawiadomienia, o którym mowa w ust. 7, załącza się:
1) dokument o zawiązaniu koalicji wyborczej i przyjęciu dla niej nazwy oraz
skrótu nazwy,
2) dokument tworzący koalicyjny komitet wyborczy wraz z następującymi
danymi: imionami, nazwiskami, adresami zamieszkania i numerami
ewidencyjnymi PESEL osób, o których mowa w ust. 6,
3) oświadczenia, o których mowa w art. 134 ust. 5,
4) uwierzytelnione odpisy z ewidencji partii politycznych tworzących
koalicję wyborczą,
5) wyciągi ze statutów partii politycznych tworzących koalicję wyborczą,
wskazujące, który organ partii jest upoważniony do jej reprezentowania na
zewnątrz.
Art. 137.
Pełnomocnicy komitetów wyborczych, o których mowa w art. 134 ust. 4 pkt 2, art.
135 ust. 2 i art. 136 ust. 8 pkt 2, zwani są dalej "pełnomocnikami".
Art. 138.
Do zawiadomienia i przyjęcia zgłoszenia komitetów wyborczych, o których mowa w
art. 135 ust. 5 i art. 136 ust. 8, stosuje się przepisy art. 134 ust. 6"10.
Art. 139.
1. Komitet wyborczy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, ulega rozwiązaniu z mocy
prawa:
1) po przyjęciu sprawozdania wyborczego komitetu przez Państwową Komisję
Wyborczą albo
2) po bezskutecznym upływie terminu do wniesienia skargi, o której mowa w
art. 109 ust. 1, albo
3) po wydaniu orzeczenia, o którym mowa w art. 109 ust. 2, uwzględniającego
skargę na postanowienie Państwowej Komisji Wyborczej w przedmiocie
odrzucenia sprawozdania.
2. Komitety wyborcze, którym przysługuje prawo do dotacji podmiotowej, ulegają
rozwiązaniu z mocy prawa po upływie 6 miesięcy od dnia otrzymania kwoty
dotacji podmiotowej.
3. Komitet wyborczy może ulec rozwiązaniu przed dniem wyborów w trybie
przepisów o jego utworzeniu. O rozwiązaniu komitetu zawiadamia się
niezwłocznie Państwową Komisję Wyborczą, a jeżeli rozwiązanie komitetu
nastąpiło po zarejestrowaniu listy okręgowej " także właściwą okręgową
komisję wyborczą.
Art. 140.
1. Komitet wyborczy może zgłosić w każdym okręgu wyborczym jedną okręgową
listę kandydatów na posłów, zwaną dalej "listą okręgową", oraz jedną
ogólnopolską listę kandydatów na posłów, zwaną dalej "listą ogólnopolską".
2. Kandydować można w jednym okręgu wyborczym i z jednej listy okręgowej.
3. Partie polityczne, które tworzą koalicję wyborczą, nie mogą zgłaszać list
kandydatów samodzielnie.
Zgłaszanie okręgowych list kandydatów na posłów
Art. 141.
1. Lista okręgowa powinna być poparta, w sposób, o którym mowa w art. 150 ust.
2 i 3, podpisami co najmniej 5000 wyborców stale zamieszkałych w danym okręgu
wyborczym.
2. Komitet wyborczy, który z zachowaniem wymogów określonych w ust. 1
zarejestrował listy okręgowe w co najmniej połowie okręgów wyborczych,
uprawniony jest do zgłoszenia dalszych list bez poparcia zgłoszenia podpisami
wyborców.
3. Zgłoszenie list okręgowych przez komitety wyborcze spełniające warunek, o
którym mowa w ust. 2, następuje na podstawie zaświadczenia Państwowej Komisji
Wyborczej, wydanego na wniosek zainteresowanego komitetu wyborczego, złożony
do 40 dnia przed dniem wyborów.
Art. 142.
1. Listę okręgową zgłasza się do okręgowej komisji wyborczej najpóźniej do
godziny 24.00 w 40 dniu przed dniem wyborów.
2. Liczba kandydatów na liście nie może być mniejsza niż liczba posłów
wybieranych w danym okręgu wyborczym i większa niż dwukrotność liczby posłów
wybieranych w danym okręgu wyborczym.
3. Zgłoszenia listy okręgowej dokonuje osobiście, na piśmie, pełnomocnik lub
upoważniona przez niego osoba. W razie zgłoszenia listy przez upoważnioną
przez pełnomocnika osobę, do zgłoszenia dołącza się dokument stwierdzający
udzielenie upoważnienia, ze wskazaniem zakresu udzielonego upoważnienia.
4. Jeżeli zgłoszenia listy okręgowej dokonuje osoba upoważniona przez
pełnomocnika, przepisy ust. 3 i art. 134 ust. 4 pkt 2 stosuje się
odpowiednio.
Art. 143.
1. Zgłoszenie listy okręgowej powinno zawierać nazwisko, imię (imiona), zawód
i miejsce zamieszkania każdego z kandydatów, a w wypadku komitetu wyborczego
partii politycznej albo koalicyjnego komitetu wyborczego także symbole
graficzne partii tworzących komitet. Nazwiska kandydatów umieszcza się na
liście w kolejności ustalonej przez komitet wyborczy.
2. Kandydaci muszą być oznaczeni nazwą lub skrótem nazwy tej partii, której są
członkami (nie więcej niż 40 znaków drukarskich).
3. Pełnomocnik może wnosić o oznaczenie kandydatów, którzy nie należą do
żadnej partii tylko jedną nazwą lub skrótem nazwy partii popierającej danego
kandydata; przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio. Fakt poparcia kandydata
powinien być potwierdzony pisemnie przez właściwy statutowy organ partii.
Wniosek wraz z potwierdzeniem składa się ze zgłoszeniem listy.
4. W zgłoszeniu pełnomocnik może wskazać skrót nazwy komitetu wyborczego,
którym należy oznaczyć zarejestrowaną listę na urzędowych obwieszczeniach
oraz na karcie do głosowania.
5. Do zgłoszenia każdej listy należy dołączyć:
1) wykazy podpisów wyborców popierających listę bądź zaświadczenie
Państwowej Komisji Wyborczej, o którym mowa w art. 141 ust. 3,
2) pisemną zgodę kandydata na kandydowanie z danej listy okręgowej. Zgoda
kandydata na kandydowanie w wyborach powinna zawierać dane: imię (imiona),
nazwisko i wiek oraz numer ewidencyjny PESEL kandydata, a także wskazanie
jego ewentualnej przynależności do partii politycznej; zgodę na
kandydowanie kandydat opatruje datą i własnoręcznym podpisem,
3) oświadczenie, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia
1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa
lub współpracy z nimi w latach 1944"1990 osób pełniących funkcje publiczne
(Dz. U. z 1999 r. Nr 42, poz. 428, Nr 57, poz. 618, Nr 62, poz. 681 i Nr
63, poz. 701 oraz z 2000 r. Nr 43, poz. 488), lub informację o uprzednim
złożeniu takiego oświadczenia w związku z kandydowaniem na funkcję
publiczną, z którą związany był obowiązek złożenia oświadczenia.
6. Po dokonaniu zgłoszenia uzupełnianie listy o nazwiska kandydatów lub zmiany
kandydatów albo ich kolejności na liście są niedopuszczalne.
Art. 144.
1. Nazwa, skrót nazwy i symbol graficzny komitetu wyborczego, o którym mowa w
art. 135 ust. 1, powinny różnić się dostatecznie od nazw, skrótów nazw i
symboli graficznych innych komitetów wyborczych.
2. Jeżeli po przyjęciu zgłoszenia listy dokonane zostanie następne zgłoszenie
zawierające tę samą lub niedostatecznie różniącą się nazwę bądź skrót nazwy
komitetu wyborczego, okręgowa komisja wyborcza uznaje to za wadę zgłoszenia i
wyznacza termin 3 dni dla jej usunięcia. W wypadku nieusunięcia wady w
terminie komisja odmawia rejestracji listy.
3. Komisja wyborcza uznaje, w trybie ust. 2, za wadę zgłoszenia listy komitetu
wyborczego, o którym mowa w art. 134 ust. 1, w którego nazwie nie
uwzględniono nazwy i skrótu nazwy partii tworzącej ten komitet.
Art. 145.
1. Okręgowa komisja wyborcza niezwłocznie rejestruje listę okręgową zgłoszoną
zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, sporządzając protokół rejestracji. Po
jednym egzemplarzu protokołu doręcza się pełnomocnikowi i przesyła Państwowej
Komisji Wyborczej.
2. Jeżeli zgłoszenie ma wady, komisja wzywa pełnomocnika do ich usunięcia w
terminie 3 dni. W wypadku nieusunięcia wady w terminie komisja odmawia
rejestracji listy w całości lub co do poszczególnych kandydatów. W razie
odmowy rejestracji w odniesieniu do niektórych kandydatów, listę - z
zastrzeżeniem przepisu art. 142 ust. 2 - rejestruje się w zakresie nieobjętym
odmową.
3. Orzeczenia okręgowej komisji wyborczej, o których mowa w ust. 2 i art. 144
ust. 2 i 3, doręcza się niezwłocznie pełnomocnikowi. Od orzeczenia
pełnomocnikowi przysługuje prawo odwołania do Państwowej Komisji Wyborczej, w
terminie 3 dni od daty doręczenia. Od orzeczenia wydanego w wyniku
rozpatrzenia odwołania nie przysługuje środek prawny.
Art. 146.
1. Państwowa Komisja Wyborcza na podstawie protokołów rejestracji list
okręgowych przyznaje w drodze losowania, najpóźniej w 30 dniu przed dniem
wyborów, jednolity numer dla list tego samego komitetu wyborczego,
zarejestrowanych w więcej niż jednym okręgu wyborczym. O terminie losowania
zawiadamia się pełnomocników; nieobecność pełnomocnika nie wstrzymuje
losowania.
2. W pierwszej kolejności losowane są numery dla list tych komitetów
wyborczych, które zarejestrowały swoje listy we wszystkich okręgach
wyborczych. W dalszej kolejności losowane są numery dla list pozostałych
komitetów wyborczych.
3. Państwowa Komisja Wyborcza zawiadamia niezwłocznie okręgowe komisje
wyborcze oraz pełnomocników o wylosowanych numerach list okręgowych.
4. Wylosowany jednolity numer dla list okręgowych tego samego komitetu jest
równocześnie numerem dla zarejestrowanej ogólnopolskiej listy kandydatów, o
którym mowa w art. 156 ust. 1.
Art. 147.
1. Po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w art. 146 ust. 3, okręgowa
komisja wyborcza, uwzględniając kolejność numerów list ustaloną w trybie art.
146, najpóźniej w 25 dniu przed dniem wyborów przeprowadza losowanie numerów
dla list komitetów wyborczych, które zarejestrowały listy wyłącznie w danym
okręgu wyborczym. O terminie losowania zawiadamia się pełnomocników;
nieobecność pełnomocnika nie wstrzymuje losowania.
2. Okręgowa komisja wyborcza zawiadamia niezwłocznie pełnomocników i Państwową
Komisję Wyborczą o wylosowanych numerach list okręgowych, o których mowa w
ust. 1.
Art. 148.
1. Okręgowa komisja wyborcza zarządza wydrukowanie obwieszczenia o
zarejestrowanych listach okręgowych, zawierającego informacje o ich numerach,
nazwach i skrótach nazw komitetów wyborczych oraz dane o kandydatach zawarte
w zgłoszeniach list, w tym treść oświadczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1
ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub
współpracy z nimi w latach 1944"1990 osób pełniących funkcje publiczne, w
części określonej w art. 11 ust. 2 tejże ustawy.
2. Obwieszczenie, o którym mowa w ust. 1, przesyła się dyrektorowi właściwej
miejscowo delegatury Krajowego Biura Wyborczego, który zapewnia jego druk i
rozplakatowanie na obszarze okręgu wyborczego najpóźniej w 10 dniu przed
dniem wyborów. Jeden egzemplarz obwieszczenia przesyła się niezwłocznie
Państwowej Komisji Wyborczej.
Art. 149.
1. Okręgowa komisja wyborcza skreśla z zarejestrowanej listy okręgowej
nazwisko kandydata na posła, który zmarł, utracił prawo wybieralności lub
złożył komisji oświadczenie na piśmie o wycofaniu zgody na kandydowanie.
2. Jeżeli skreślenie nazwiska kandydata z zarejestrowanej listy nastąpiło
wskutek śmierci kandydata i powoduje, że na liście tej pozostaje mniej
kandydatów niż liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym, komisja
zawiadamia pełnomocnika o możliwości zgłoszenia nowego kandydata.
Uzupełnienia listy dokonuje się najpóźniej w 15 dniu przed dniem wyborów; w
takim wypadku przepisu art. 141 ust. 1 nie stosuje się.
3. Jeżeli skreślenie nazwiska kandydata z listy nastąpiło z innej przyczyny
niż śmierć kandydata lub lista nie została uzupełniona z uwzględnieniem
terminu, o którym mowa w ust. 2, a na liście pozostaje mniej kandydatów niż
liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym, komisja unieważnia rejestrację
tej listy. Od orzeczenia wydanego w tej sprawie nie przysługuje środek
prawny.
4. W razie rozwiązania komitetu wyborczego, o którym mowa w art. 139 ust. 3,
okręgowa komisja wyborcza unieważnia rejestrację listy tego komitetu. Przepis
ust. 3 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.
5. O skreśleniu kandydata i orzeczeniach, o których mowa w ust. 2"4, okręgowa
komisja wyborcza zawiadamia niezwłocznie pełnomocnika i Państwową Komisję
Wyborczą oraz wyborców.
Art. 150.
1. Wyborca może udzielić pisemnego poparcia więcej niż jednej liście
okręgowej. Stwierdzone podpisem poparcie nie może być wycofane.
2. Wyborca udzielający poparcia liście okręgowej składa podpis obok czytelnie
wpisanego swojego nazwiska i imienia, adresu zamieszkania i numeru
ewidencyjnego PESEL.
3. Wykaz podpisów musi zawierać na każdej stronie nazwę komitetu wyborczego
zgłaszającego listę, numer okręgu wyborczego, w którym lista jest zgłaszana,
oraz adnotację:
"Udzielam poparcia liście kandydatów na posłów zgłaszanej przez
.............................
............................................ (nazwa komitetu wyborczego) w
okręgu wyborczym .......
........(numer okręgu) w wyborach do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
zarządzonych na
............................................. (dzień, miesiąc, rok)".
Art. 151.
1. Zbieranie podpisów osób popierających listę okręgową może być dokonywane
tylko w miejscu, czasie i w sposób wykluczający groźbę, podstęp lub
stosowanie jakichkolwiek nacisków zmierzających do uzyskania podpisów.
2. Zabrania się zbierania podpisów osób popierających listę okręgową na
terenie jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych
Ministrowi Obrony Narodowej oraz oddziałów obrony cywilnej, a także
skoszarowanych jednostek podległych ministrowi właściwemu do spraw
wewnętrznych.
3. Zabrania się udzielania wynagrodzenia pieniężnego w zamian za złożenie
podpisu pod zgłoszeniem okręgowej listy wyborczej.
Art. 152.
1. Okręgowa komisja wyborcza, przyjmując zgłoszenie listy okręgowej, w
obecności pełnomocnika sprawdza prawidłowość złożenia wymaganej liczby
podpisów wyborców. Arkusze wykazu podpisów komisja numeruje i opatruje każdy
arkusz swoją pieczęcią oraz wydaje pełnomocnikowi pisemne potwierdzenie
przyjęcia zgłoszenia.
2. Jeżeli prawidłowo złożona liczba podpisów wyborców jest mniejsza niż
ustawowo wymagana, komisja orzeka o odmowie przyjęcia zgłoszenia, wskazując
stwierdzone wady, oraz zwraca pełnomocnikowi przedłożony wykaz podpisów.
3. Orzeczenie, o którym mowa w ust. 2, może być przez pełnomocnika zaskarżone
do właściwego miejscowo sądu okręgowego w terminie 3 dni od daty doręczenia.
Sąd okręgowy rozpatruje skargę i wydaje orzeczenie w sprawie skargi w
terminie 2 dni, w postępowaniu nieprocesowym, w składzie 3 sędziów. Od
postanowienia sądu nie przysługuje środek prawny. Jeżeli sąd uzna skargę za
uzasadnioną, komisja niezwłocznie przyjmuje zgłoszenie.
4. Przyjęte arkusze wykazu podpisów komisja przechowuje w zapieczętowanych
pakietach. Udostępnienie i rozpieczętowanie pakietów może nastąpić wyłącznie
dla potrzeb postępowania przed organami wymiaru sprawiedliwości, w obecności
członka okręgowej komisji wyborczej; o terminie czynności zawiadamia się
niezwłocznie pełnomocnika.
Art. 153.
1. W razie uzasadnionych wątpliwości co do prawdziwości danych zawartych w
wykazie podpisów bądź wiarygodności podpisów okręgowa komisja wyborcza
wstrzymuje rejestrację listy okręgowej i w sposób przez siebie ustalony
dokonuje w terminie 3 dni sprawdzenia danych bądź wiarygodności podpisów, w
oparciu o dostępne urzędowo dokumenty, w tym rejestry wyborców i urzędowe
rejestry mieszkańców, a w miarę potrzeby również o wyjaśnienia wyborców. O
wstrzymaniu rejestracji listy i wszczęciu postępowania wyjaśniającego
zawiadamia się niezwłocznie pełnomocnika.
2. Jeżeli w wyniku przeprowadzonego postępowania ustalone zostanie, iż
zgłoszona lista nie uzyskała poparcia ustawowo wymaganej liczby podpisów
wyborców, komisja orzeka o odmowie rejestracji listy i niezwłocznie
zawiadamia o odmowie pełnomocnika.
3. Orzeczenie, o którym mowa w ust. 2, może być przez pełnomocnika zaskarżone
do właściwego terytorialnie sądu okręgowego w terminie 3 dni od daty
doręczenia. Sąd okręgowy rozpatruje skargę i wydaje orzeczenie w sprawie
skargi w terminie 3 dni, w postępowaniu nieprocesowym, w składzie 3 sędziów.
Od postanowienia sądu nie przysługuje środek prawny. Jeżeli sąd uzna skargę
za uzasadnioną, komisja niezwłocznie rejestruje listę.
Zgłaszanie ogólnopolskich list kandydatów na posłów
Art. 154.
1. Listę ogólnopolską zgłasza się do Państwowej Komisji Wyborczej najpóźniej w
20 dniu przed dniem wyborów.
2. Do zgłoszenia listy ogólnopolskiej uprawniony jest komitet wyborczy, który
zarejestrował listy okręgowe w co najmniej połowie okręgów wyborczych.
3. Komitet wyborczy wyborców zrzeszonych w zarejestrowanej organizacji
mniejszości narodowych uprawniony jest do zgłoszenia listy ogólnopolskiej,
jeżeli zarejestrował listy okręgowe w co najmniej 5 okręgach wyborczych.
4. Zgłoszenia listy ogólnopolskiej dokonuje na piśmie pełnomocnik. W
zgłoszeniu podaje się nazwę i adres komitetu wyborczego oraz nazwisko, imię,
numer ewidencyjny PESEL i dokładny adres pełnomocnika.
5. Na liście ogólnopolskiej powinno być zgłoszonych co najmniej 50 kandydatów.
6. Na liście mogą być zgłoszeni tylko kandydaci, którzy zostali zarejestrowani
na listach okręgowych danego komitetu wyborczego. Przy nazwiskach kandydatów
podaje się numery okręgów wyborczych, w których listy okręgowe zostały
zarejestrowane.
Art. 155.
1. Do zgłoszenia i rejestracji listy ogólnopolskiej stosuje się odpowiednio
przepisy art. 145 ust. 1 i 2 i art. 149. Orzeczenie Państwowej Komisji
Wyborczej może być przez pełnomocnika zaskarżone do Sądu Najwyższego w
terminie 3 dni od daty doręczenia. Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę w terminie
3 dni w postępowaniu nieprocesowym, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu
postępowania cywilnego. Od postanowienia Sądu Najwyższego nie przysługuje
środek prawny.
2. Jeżeli w wyniku postępowania, o którym mowa w ust. 1 oraz w art. 145 ust.
3, art. 152 ust. 3 i art. 153 ust. 3, komitet wyborczy spełni warunki
uprawniające do zgłoszenia listy ogólnopolskiej, Państwowa Komisja Wyborcza
przyjmuje zgłoszenie, tak jakby zostało wniesione w ustawowym terminie.
Art. 156.
1. Po zarejestrowaniu list ogólnopolskich Państwowa Komisja Wyborcza podaje do
wiadomości publicznej, w formie obwieszczenia, oraz ogłasza w Dzienniku Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej informację o zarejestrowanych listach
ogólnopolskich, zawierającą ich numery, nazwy i skróty nazw komitetów
wyborczych, ogólną liczbę kandydatów oraz dane o 50 pierwszych kandydatach z
każdej listy, w szczególności treść oświadczenia, o którym mowa w art. 6 ust.
1 ustawy o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub
współpracy z nimi w latach 1944"1990 osób pełniących funkcje publiczne, w
części określonej w art. 11 ust. 2 tejże ustawy.
2. Obwieszczenie, o którym mowa w ust. 1, podaje się do wiadomości publicznej
najpóźniej w 8 dniu przed dniem wyborów, przez ogłoszenie go w dzienniku o
zasięgu ogólnokrajowym.
Mężowie zaufania
Art. 157.
1. Pełnomocnik lub osoba przez niego upoważniona może wyznaczyć po jednym mężu
zaufania do każdej okręgowej komisji wyborczej i obwodowej komisji wyborczej
na obszarze okręgu wyborczego, w którym została zarejestrowana zgłoszona
przez niego lista okręgowa.
2. Pełnomocnik lub osoba przez niego upoważniona wydaje mężom zaufania
zaświadczenie według wzoru określonego przez Państwową Komisję Wyborczą.
3. Funkcję męża zaufania przy Państwowej Komisji Wyborczej pełni pełnomocnik
lub osoba przez niego upoważniona.
Rozdział 17
Karty do głosowania
Art. 158.
Okręgowa komisja wyborcza po zarejestrowaniu list okręgowych zarządza
wydrukowanie kart do głosowania i zapewnia ich przekazanie obwodowym komisjom
wyborczym w trybie określonym przez Państwową Komisję Wyborczą.
Art. 159.
Na karcie do głosowania umieszcza się w kolejności wzrastającej oznaczenia list
zarejestrowanych w danym okręgu wyborczym, zawierające numer listy oraz nazwę
lub skrót nazwy komitetu wyborczego. Pod oznaczeniem każdej listy podaje się
nazwiska i imiona wszystkich kandydatów zarejestrowanych na danej liście.
Art. 160.
1. Na każdej karcie do głosowania zamieszcza się zwięzłą informację o sposobie
głosowania.
2. Na karcie do głosowania drukuje się odcisk pieczęci właściwej okręgowej
komisji wyborczej i oznacza miejsce na pieczęć obwodowej komisji wyborczej.
3. Karta do głosowania może być zadrukowana tylko po jednej stronie. Wielkość
i rodzaj czcionki powinny być jednakowe dla oznaczeń wszystkich list i
nazwisk kandydatów.
4. Wzór karty do głosowania ustala Państwowa Komisja Wyborcza.
Art. 161.
1. Jeżeli po wydrukowaniu kart do głosowania okręgowa komisja wyborcza skreśli
z listy kandydatów nazwisko kandydata z przyczyn, o których mowa w art. 149
ust. 1, nazwisko tego kandydata pozostawia się na wydrukowanych kartach do
głosowania. Informację o skreśleniu oraz o warunkach decydujących o ważności
głosu oddanego na takiej karcie podaje się do publicznej wiadomości w formie
obwieszczenia i zapewnia jego rozplakatowanie w lokalach wyborczych w dniu
głosowania.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli komisja unieważni listę
kandydatów z przyczyn, o których mowa w art. 149 ust. 3 lub 4.
Art. 162.
Sposób sporządzania i przekazania kart do głosowania dla obwodów głosowania
utworzonych na polskich statkach morskich oraz za granicą ustala Państwowa
Komisja Wyborcza, po porozumieniu odpowiednio z ministrem właściwym do spraw
gospodarki morskiej i ministrem właściwym do spraw rolnictwa oraz ministrem
właściwym do spraw zagranicznych.
Rozdział 18
Sposób głosowania i warunki ważności głosu
Art. 163.
1. Wyborca głosuje tylko na jedną listę kandydatów, stawiając znak "x" w
kratce z lewej strony obok nazwiska jednego z kandydatów z tej listy, przez
co wskazuje jego pierwszeństwo do uzyskania mandatu.
2. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak
"x" w kratce z lewej strony obok nazwisk dwóch lub większej liczby kandydatów
z różnych list lub nie postawiono tego znaku w kratce z lewej strony obok
nazwiska żadnego kandydata z którejkolwiek z list, z zastrzeżeniem ust. 4.
3. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli znak "x" postawiono w kratce z lewej
strony obok nazwiska kandydata z jednej tylko listy w sytuacji określonej w
art. 161 ust. 2.
4. Jeżeli znak "x" postawiono w kratce z lewej strony wyłącznie obok nazwiska
kandydata z jednej tylko listy w sytuacji określonej w art. 161 ust. 1, głos
uznaje się za ważny i oddany na tę listę.
5. Jeżeli znak "x" postawiono w kratce z lewej strony obok nazwisk dwóch lub
większej liczby kandydatów, ale z tej samej listy, głos uznaje się za ważny i
oddany na wskazaną listę z przyznaniem pierwszeństwa do uzyskania mandatu
temu kandydatowi, przy którego nazwisku znak "x" jest umieszczony w pierwszej
kolejności.
Art. 164.
Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych numerów list i nazw lub nazwisk
albo poczynienie innych dopisków nie wpływa na ważność oddanego na niej głosu.
Rozdział 19
Ustalanie wyników głosowania i wyników wyborów w okręgu wyborczym
Art. 165.
1. Ustalając wyniki głosowania w obwodzie, obwodowa komisja wyborcza oblicza:
1) głosy ważnie oddane na każdą z list okręgowych, czyli łączną liczbę
głosów oddanych na wszystkich kandydatów z danej listy, z uwzględnieniem
sytuacji, o której mowa w art. 163 ust. 4,
2) głosy ważnie oddane na poszczególnych kandydatów każdej z list
okręgowych.
2. Liczbę głosów, o których mowa w ust. 1, wymienia się w protokole głosowania
w obwodzie.
Art. 166.
Niezwłocznie po otrzymaniu protokołu głosowania w obwodzie okręgowa komisja
wyborcza dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników głosowania w
obwodzie. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu wyników głosowania,
komisja zarządza ponowne ich ustalenie przez obwodową komisję wyborczą i
powiadamia o tym Państwową Komisję Wyborczą. Przepisy art. 70"72 stosuje się
odpowiednio.
Art. 167.
1. Okręgowa komisja wyborcza na podstawie protokołów, o których mowa w art.
165, ustala wyniki głosowania na poszczególne listy okręgowe i sporządza w
dwóch egzemplarzach protokół wyników głosowania w okręgu wyborczym.
2. Jeżeli właściwa okręgowa komisja wyborcza nie uzyska wyników głosowania w
obwodach głosowania za granicą i na polskich statkach morskich w ciągu 24
godzin od zakończenia głosowania, o którym mowa w art. 53 ust. 2, głosowanie
w tych obwodach uważa się za niebyłe. Fakt ten odnotowuje się w protokole
wyników głosowania w okręgu wyborczym, z wymienieniem obwodów głosowania oraz
ewentualnych przyczyn nie uzyskania z tych obwodów wyników głosowania.
3. W protokole wymienia się liczby:
1) osób uprawnionych do głosowania,
2) wyborców, którym wydano karty do głosowania,
3) oddanych kart do głosowania,
4) kart nieważnych,
5) kart ważnych,
6) głosów nieważnych, z podaniem przyczyny ich nieważności,
7) głosów ważnych,
8) głosów ważnie oddanych na każdą z list okręgowych,
9) głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów każdej z list
okręgowych.
4. Protokół podpisują wszystkie osoby wchodzące w skład komisji obecne przy
jego sporządzaniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.
5. Przy ustalaniu wyników głosowania i sporządzaniu protokołu mogą być obecni
pełnomocnicy, którym przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag z
wymienieniem konkretnych zarzutów.
6. Przewodniczący okręgowej komisji wyborczej przekazuje niezwłocznie dane z
protokołu dotyczące liczby głosów ważnych i głosów ważnie oddanych na każdą z
list okręgowych oraz głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów
każdej z tych list do Państwowej Komisji Wyborczej, w sposób przez nią
ustalony, za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej użytku publicznego lub
elektronicznego przesyłania danych.
7. Protokół, o którym mowa w ust. 1, przewodniczący okręgowej komisji
wyborczej przesyła niezwłocznie do Państwowej Komisji Wyborczej w trybie
przez nią ustalonym. Przepis art. 72 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 168.
1. Państwowa Komisja Wyborcza na podstawie danych, o których mowa w art. 167
ust. 3, ustala wstępnie liczbę głosów ważnych oraz głosów ważnie oddanych na
listy okręgowe poszczególnych komitetów wyborczych w skali kraju i listy,
które spełniają warunki uprawniające do uczestniczenia w podziale mandatów w
okręgach wyborczych. Informację o tym podaje się do wiadomości publicznej.
2. Po otrzymaniu protokołów wyników głosowania w okręgach wyborczych Państwowa
Komisja Wyborcza protokolarnie ustala zbiorcze wyniki głosowania na listy
okręgowe w skali kraju i stwierdza, uwzględniając przepis art. 123 ust. 1,
które listy spełniają warunki uprawniające do uczestniczenia w podziale
mandatów w okręgach wyborczych oraz zawiadamia o tym pisemnie okręgowe
komisje wyborcze. Informację o tym podaje się do wiadomości publicznej.
Art. 169.
1. Po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w art. 168 ust. 2, okręgowa
komisja wyborcza dokonuje podziału mandatów pomiędzy uprawnione listy
okręgowe w sposób następujący:
1) liczbę głosów ważnie oddanych na każdą z tych list w okręgu wyborczym
dzieli się kolejno przez: 1, 2, 3, 4 i dalej, aż do chwili, gdy z
otrzymanych w ten sposób ilorazów da się uszeregować tyle kolejno
największych liczb, ile wynosi liczba mandatów do rozdzielenia między te
listy,
2) każdej liście przyznaje się tyle mandatów, ile spośród ustalonego w
powyższy sposób szeregu ilorazów przypada jej liczb kolejno największych.
2. Jeżeli kilka list uzyskało ilorazy równe ostatniej liczbie z liczb
uszeregowanych w podany sposób, a list tych jest więcej niż mandatów do
rozdzielenia, pierwszeństwo mają listy w kolejności ogólnej liczby oddanych
na nie głosów. Gdyby na dwie lub więcej list oddano równą liczbę głosów, o
pierwszeństwie rozstrzyga liczba obwodów głosowania, w których na daną listę
oddano większą liczbę głosów.
Art. 170.
1. Mandaty przypadające danej liście okręgowej uzyskują kandydaci w kolejności
otrzymanej liczby głosów.
2. Jeżeli dwóch lub więcej kandydatów otrzymało równą liczbę głosów
uprawniającą do uzyskania mandatu z danej listy, o pierwszeństwie rozstrzyga
większa liczba obwodów głosowania, w których jeden z kandydatów uzyskał
więcej głosów, a jeżeli liczba tych obwodów byłaby równa, o pierwszeństwie
rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez przewodniczącego okręgowej komisji
wyborczej w obecności członków komisji oraz zainteresowanych pełnomocników;
nieobecność pełnomocnika nie wstrzymuje losowania. Przebieg losowania
uwzględnia się w protokole wyników wyborów.
3. Tryb przeprowadzania losowania, o którym mowa w ust. 2, określa Państwowa
Komisja Wyborcza.
Art. 171.
1. Po ustaleniu wyników wyborów w okręgu wyborczym okręgowa komisja wyborcza
sporządza, w dwóch egzemplarzach, protokół wyborów posłów w okręgu wyborczym.
2. W protokole wymienia się liczbę posłów wybieranych w okręgu, a także
liczbę:
1) osób uprawnionych do głosowania,
2) wyborców, którym wydano karty do głosowania,
3) oddanych kart do głosowania,
4) kart nieważnych,
5) kart ważnych,
6) głosów ważnie oddanych na każdą z list okręgowych,
7) mandatów przypadających każdej liście,
8) głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów każdej z list
okręgowych, oraz
9) nazwiska i imiona wybranych posłów z każdej listy okręgowej.
3. Protokół podpisują wszystkie osoby wchodzące w skład komisji, obecne przy
jego sporządzaniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.
4. Przy ustalaniu wyników wyborów i sporządzaniu protokołu mogą być obecni
pełnomocnicy, którym przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag z
wymienieniem konkretnych zarzutów.
5. Przepis art. 72 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 172.
Okręgowa komisja wyborcza niezwłocznie podaje do wiadomości publicznej wyniki
głosowania i wyniki wyborów w okręgu wyborczym, z uwzględnieniem danych, o
których mowa w art. 171 ust. 2.
Art. 173.
1. Przewodniczący okręgowej komisji wyborczej za pośrednictwem sieci
telekomunikacyjnej użytku publicznego lub elektronicznego przesyłania danych
przekazuje do Państwowej Komisji Wyborczej, w trybie przez nią ustalonym,
dane z protokołu wyborów posłów w okręgu wyborczym.
2. Protokół, o którym mowa w art. 171 ust. 2, przewodniczący komisji przesyła
niezwłocznie w zapieczętowanej kopercie do Państwowej Komisji Wyborczej w
trybie przez nią ustalonym. Pozostałe dokumenty z wyborów przechowuje
dyrektor delegatury Krajowego Biura Wyborczego właściwej dla siedziby
komisji.
Art. 174.
1. Po otrzymaniu protokołów, o których mowa w art. 173 ust. 1, Państwowa
Komisja Wyborcza dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników wyborów
w okręgach wyborczych.
2. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu wyników wyborów Państwowa
Komisja Wyborcza zarządza ponowne ustalenie tych wyników. Przepisy art. 171-
173 stosuje się odpowiednio.
Art. 175.
Państwowa Komisja Wyborcza podaje do wiadomości publicznej zbiorcze wyniki
głosowania, o których mowa w art. 171 ust. 2, ustalone przez okręgową komisję
wyborczą.
Rozdział 20
Ustalanie wyników wyborów z ogólnopolskich list kandydatów na posłów
Art. 176.
Państwowa Komisja Wyborcza po otrzymaniu protokołów od okręgowych komisji
wyborczych oraz sprawdzeniu prawidłowości ustalenia wyników wyborów w okręgach
wyborczych stwierdza, uwzględniając przepis art. 123 ust. 1, które listy
ogólnopolskie spełniają warunki uprawniające do uczestniczenia w podziale
mandatów w myśl art. 122 albo art. 125.
Art. 177.
1. Państwowa Komisja Wyborcza dokonuje podziału mandatów pomiędzy uprawnione
listy ogólnopolskie w sposób następujący:
1) liczbę głosów ważnie oddanych na wszystkie listy okręgowe danego komitetu
wyborczego dzieli się kolejno przez 1, 2, 3, 4 i dalej, aż do chwili, gdy
z otrzymanych w ten sposób ilorazów da się uszeregować tyle kolejno
największych liczb, ile wynosi liczba mandatów do rozdzielenia między
listy ogólnopolskie,
2) każdej liście przyznaje się tyle mandatów, ile spośród ustalonego w
powyższy sposób szeregu ilorazów przypada jej liczb kolejno największych.
2. Jeżeli kilka list uzyskało ilorazy równe ostatniej liczbie z liczb
uszeregowanych w podany wyżej sposób, a list tych jest więcej niż mandatów do
rozdzielenia, pierwszeństwo mają listy komitetów wyborczych, które w okręgach
uzyskały więcej mandatów. Jeżeli listy dwóch lub więcej komitetów wyborczych
uzyskały w okręgach równą liczbę mandatów, o pierwszeństwie rozstrzyga
większa liczba głosów oddanych w całym kraju na listy danego komitetu
wyborczego.
Art. 178.
1. Mandaty przypadające danej liście ogólnopolskiej uzyskują kandydaci w
kolejności umieszczenia ich nazwisk na liście " z pominięciem tych
kandydatów, którzy uzyskali już mandaty w okręgach wyborczych.
2. Jeżeli danej liście przypada większa liczba mandatów od liczby kandydatów,
którzy mandaty mogą uzyskać, wówczas mandaty te przydziela się pozostałym
listom w kolejności uzyskanych najwyższych ilorazów.
Art. 179.
Państwowa Komisja Wyborcza sporządza protokół wyborów posłów z ogólnopolskich
list kandydatów na posłów, w którym podaje:
1) wykaz zarejestrowanych list ogólnopolskich,
2) liczbę ważnie oddanych głosów na wszystkie listy okręgowe w kraju,
3) liczbę ważnie oddanych głosów w kraju na listy okręgowe każdego komitetu
wyborczego, który zarejestrował listę ogólnopolską, wraz z podaniem procentu,
jaki liczba ta stanowi w stosunku do liczby głosów oddanych na wszystkie
listy okręgowe w kraju,
4) wykaz list ogólnopolskich, które uczestniczą w podziale mandatów,
5) liczbę mandatów przydzielonych poszczególnym listom ogólnopolskim,
6) nazwiska i imiona wybranych posłów, z podaniem numerów i nazw list
ogólnopolskich, z których je uzyskali, oraz numerów okręgów wyborczych, w
których kandydowali.
Rozdział 21
Ogłaszanie wyników wyborów do Sejmu
Art. 180.
1. Państwowa Komisja Wyborcza po sporządzeniu protokołu, o którym mowa w art.
179, podaje do wiadomości publicznej, w formie obwieszczenia, wyniki wyborów
do Sejmu. W obwieszczeniu zamieszcza się podstawowe informacje zawarte w
protokołach wyborów posłów w okręgach wyborczych oraz w protokole wyborów
posłów z ogólnopolskich list kandydatów na posłów.
2. Obwieszczenie, o którym mowa w ust. 1, publikuje się niezwłocznie w
dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym oraz ogłasza się w Dzienniku Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 181.
Państwowa Komisja Wyborcza wręcza posłom zaświadczenia o wyborze.
Art. 182.
Państwowa Komisja Wyborcza przesyła Marszałkowi Sejmu oraz Sądowi Najwyższemu
sprawozdanie z wyborów nie później niż 7 dnia po ogłoszeniu obwieszczenia, o
którym mowa w art. 180 ust. 1.
Art. 183.
Państwowa Komisja Wyborcza publikuje opracowanie statystyczne zawierające
szczegółowe informacje o wynikach głosowania i wyborów oraz udostępnia wyniki
głosowania i wyborów w postaci elektronicznej po kosztach własnych.
Art. 184.
Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego na wniosek
Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem
Archiwów Państwowych, określa, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania,
przechowywania i udostępniania dokumentów z wyborów.
Rozdział 22
Wygaśnięcie mandatu posła i uzupełnianie składu Sejmu
Art. 185.
1. Wygaśnięcie mandatu posła następuje wskutek:
1) utraty prawa wybieralności,
2) pozbawienia mandatu prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu,
3) zrzeczenia się mandatu,
4) śmierci posła,
5) zajmowania w dniu wyborów stanowiska lub funkcji, których stosownie do
przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albo innych ustaw nie
można łączyć z mandatem posła,
6) powołania w toku kadencji na stanowisko lub powierzenia funkcji, których
stosownie do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albo innych
ustaw nie można łączyć ze sprawowaniem mandatu posła,
7) zajmowania przez posła stanowiska lub pełnienia funkcji albo powołania go
na stanowisko lub do pełnienia funkcji:
a) radnego rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa,
b) w zarządzie gminy, zarządzie miasta na prawach powiatu, zarządzie
powiatu i zarządzie województwa,
c) w radzie regionalnej lub branżowej kasy chorych,
d) w Radzie Krajowego Związku Kasy Chorych,
8) złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia, o którym mowa w art. 143 ust.
5 pkt 3.
2. Odmowa złożenia ślubowania poselskiego jest równoznaczna ze zrzeczeniem się
mandatu.
3. Wygaśnięcie mandatu posła stwierdza Marszałek Sejmu.
4. Stwierdzenie wygaśnięcia mandatu posła zajmującego w dniu wyborów
stanowisko lub funkcję, o których mowa w ust. 1 pkt 5, następuje, jeżeli nie
złoży on Marszałkowi Sejmu, w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia przez
Państwową Komisję Wyborczą wyników wyborów do Sejmu, oświadczenia o złożeniu
rezygnacji z zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji.
5. Wygaśnięcie mandatu posła powołanego w czasie kadencji na stanowisko lub
funkcję, o których mowa w ust. 1 pkt 6 i 7, następuje z dniem powołania.
Art. 186.
1. W razie wygaśnięcia mandatu posła wybranego z okręgowej listy kandydatów,
Marszałek Sejmu postanawia, na podstawie informacji Państwowej Komisji
Wyborczej, o wstąpieniu na jego miejsce kolejnego kandydata z tej samej
listy, który w wyborach otrzymał kolejno największą liczbę głosów. Przy
równej liczbie głosów o pierwszeństwie rozstrzyga kolejność umieszczenia
kandydata na tej liście okręgowej.
2. Kandydat może zrzec się pierwszeństwa do obsadzenia mandatu na rzecz
kandydata z tej samej listy, który uzyskał kolejno największą liczbę głosów.
Oświadczenie o ustąpieniu pierwszeństwa powinno być złożone Marszałkowi Sejmu
w ciągu 7 dni od dnia doręczenia postanowienia, o którym mowa w ust. 1.
3. Jeżeli obsadzenie mandatu posła w trybie określonym w ust. 1 i ust. 2
byłoby niemożliwe z powodu braku kandydatów, którym mandat można przydzielić,
mandat ten do końca kadencji pozostaje nieobsadzony.
Art. 187.
W razie wygaśnięcia mandatu posła wybranego z ogólnopolskiej listy kandydatów
przepisy art. 186 stosuje się odpowiednio, z tym że o pierwszeństwie rozstrzyga
kolejność umieszczenia kandydata na tej liście.
Rozdział 23
Kampania wyborcza w programach radiowych i telewizyjnych
Art. 188.
1. W okresie od 15 dnia przed dniem wyborów do dnia zakończenia kampanii
wyborczej Telewizja Polska Spółka Akcyjna oraz Polskie Radio Spółka Akcyjna i
spółki radiofonii regionalnej, zwane dalej "Telewizją Polską" i Polskim
Radiem", rozpowszechniają nieodpłatnie w programach ogólnokrajowych i
regionalnych przygotowywane przez komitety wyborcze audycje wyborcze, zgodnie
z przepisami niniejszej ustawy.
2. Łączny czas rozpowszechniania nieodpłatnie audycji wyborczych wynosi:
1) w ogólnokrajowych programach " 15 godzin w Telewizji Polskiej, w tym do 3
godzin w TV Polonia, i 30 godzin w Polskim Radiu, w tym do 5 godzin w
programie przeznaczonym dla zagranicy,
2) w regionalnych programach " 10 godzin w Telewizji Polskiej i 15 godzin w
Polskim Radiu.
3. Komitet wyborczy ma prawo do rozpowszechniania nieodpłatnie audycji
wyborczych w programach:
1) ogólnokrajowych " jeżeli zarejestrował ogólnopolską listę kandydatów na
posłów,
2) regionalnych " jeżeli zarejestrował okręgową listę kandydatów na posłów w
co najmniej jednym okręgu wyborczym.
4. Przez pojęcie rozpowszechniania nieodpłatnie audycji wyborczych rozumie się
zarówno rejestrację i emisję wystąpień przedstawicieli komitetów bądź
kandydatów na posłów, jak i rejestrację oraz emisję audycji wyborczych
przygotowanych przez komitety.
Art. 189.
1. Czas przeznaczony na rozpowszechnianie nieodpłatnie audycji wyborczych
komitetów wyborczych, o których mowa w art. 188 ust. 2 pkt 1, dzieli się
równo pomiędzy uprawnione komitety wyborcze, na podstawie informacji
Państwowej Komisji Wyborczej o zarejestrowanych ogólnopolskich listach
kandydatów na posłów.
2. Czas przeznaczony na rozpowszechnianie nieodpłatnie audycji wyborczych
komitetów wyborczych, o których mowa w art. 188 ust. 2 pkt 2, dzieli się
pomiędzy uprawnione komitety wyborcze proporcjonalnie do liczby
zarejestrowanych przez nie okręgowych list kandydatów na posłów, na podstawie
informacji okręgowych komisji wyborczych, właściwych dla obszaru objętego
regionalnym programem, o zarejestrowanych listach okręgowych.
3. Czas antenowy przysługujący jednemu wybranemu komitetowi wyborczemu nie
może być odstępowany innemu komitetowi. Telewizja Polska i Polskie Radio bez
prawomocnego orzeczenia sądu nie mogą ingerować w treść i czas audycji
komitetu wyborczego.
4. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po porozumieniu z Państwową Komisją
Wyborczą, określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania w sprawach
podziału czasu nieodpłatnego rozpowszechniania audycji wyborczych, zakres
rejestracji oraz sposób przygotowania i emisji tych audycji oraz sposób
upowszechniania informacji o terminach emisji audycji wyborczych.
5. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po zasięgnięciu opinii zarządów
spółek, o których mowa w art. 188 ust. 1, oraz właściwej rady programowej,
ustala:
1) czas przeznaczony na rozpowszechnianie nieodpłatnie audycji wyborczych w
każdym z programów ogólnokrajowych i regionalnych,
2) ramowy podział czasu, o którym mowa w art. 188 ust. 2, w okresie od 15
dnia przed dniem wyborów do dnia zakończenia kampanii wyborczej.
Art. 190.
1. Kolejność rozpowszechniania w każdym dniu audycji wyborczych ustalają
kierujący redakcjami właściwych ogólnokrajowych programów telewizyjnych, w
tym TV Polonia, i programów regionalnych oraz programów radiowych w drodze
losowania przeprowadzonego w obecności pełnomocników najpóźniej w 18 dniu
przed dniem wyborów.
2. Na ustalenia dotyczące podziału czasu antenowego, o których mowa w art. 189
ust. 1 i 2, pełnomocnikom przysługuje skarga do Państwowej Komisji Wyborczej.
Skargę wnosi się w terminie 24 godzin od dokonania ustalenia. Państwowa
Komisja Wyborcza rozpatruje sprawę niezwłocznie i wydaje postanowienie. Od
postanowienia Państwowej Komisji Wyborczej nie przysługuje środek prawny.
Art. 191.
1. Niezależnie od czasu przyznanego na rozpowszechnianie nieodpłatnie audycji
wyborczych każdy komitet wyborczy może, wyłącznie w okresie od 15 dnia przed
dniem wyborów do dnia zakończenia kampanii wyborczej, odpłatnie
rozpowszechniać audycje wyborcze w programach publicznych i niepublicznych
nadawców radiowych i telewizyjnych. Łączny czas rozpowszechniania odpłatnie
audycji wyborczych nie może przekraczać 15% łącznego czasu przyznanego danemu
komitetowi na rozpowszechnianie nieodpłatnie audycji wyborczych.
2. Nadawcy nie mogą odmówić rozpowszechniania na zasadach odpłatności audycji
wyborczych, o których mowa w ust. 1.
3. Wysokość opłat pobieranych za czas rozpowszechniania audycji wyborczych, o
których mowa w ust. 1, nie może przekraczać 50% stawek cen pobieranych za
reklamy i musi być dla wszystkich jednakowa oraz ustalana według cennika
obowiązującego w dniu zarządzenia wyborów.
4. Do audycji, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy o działalności
reklamowej w programach telewizji i radiofonii, z zastrzeżeniem ust. 5.
5. Czasu przeznaczonego na rozpowszechnianie odpłatnie audycji wyborczych nie
wlicza się do ustalonego odrębnymi przepisami dopuszczalnego wymiaru
czasowego reklam.
Dział III
Przepisy szczególne dla wyborów do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
Rozdział 24
Zasady ogólne. Zarządzanie wyborów do Senatu
Art. 192.
Wybory do Senatu są powszechne, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu
tajnym.
Art. 193.
Senat jest wybierany na okres 4 lat. Kadencja Senatu rozpoczyna się i kończy
jednocześnie z kadencją Sejmu.
Art. 194.
Do Senatu wybiera się 100 senatorów, według zasady większości, w województwach.
Art. 195.
Wybranym do Senatu może być obywatel polski mający prawo wybierania, który
najpóźniej w dniu wyborów kończy 30 lat.
Art. 196.
1. Prawo zgłaszania kandydatów na senatorów mają partie polityczne oraz
wyborcy.
2. Prawo zgłaszania kandydatów na senatorów przysługuje również koalicjom
wyborczym partii politycznych (koalicjom wyborczym).
3. W imieniu partii politycznych, wyborców i koalicji wyborczych uprawnionych
do zgłaszania kandydatów na senatorów czynności wyborcze wykonują komitety
wyborcze.
4. Kampanię wyborczą na rzecz kandydata lub kandydatów może prowadzić, na
zasadzie wyłączności, jedynie komitet wyborczy.
5. Tryb tworzenia komitetów wyborczych oraz zgłaszania kandydatów określają
przepisy niniejszego działu.
Art. 197.
Wybory do Senatu zarządza Prezydent Rzeczypospolitej jednocześnie z wyborami do
Sejmu w trybie i na zasadach określonych w art. 126 i 127, z zastrzeżeniem art.
198.
Art. 198.
1. W razie wygaśnięcia mandatu senatora Prezydent Rzeczypospolitej zarządza
wybory uzupełniające do Senatu.
2. Wybory uzupełniające zarządza się i przeprowadza się w ciągu 3 miesięcy od
dnia stwierdzenia wygaśnięcia mandatu senatora. Wyborów uzupełniających nie
przeprowadza się w okresie 6 miesięcy przed dniem upływu kadencji Senatu.
3. W sprawach zarządzenia wyborów, o których mowa w ust. 1, stosuje się
odpowiednio przepisy art. 126 ust. 2, z tym że postanowienie Prezydenta
Rzeczypospolitej o wyborach uzupełniających Państwowa Komisja Wyborcza podaje
niezwłocznie do wiadomości publicznej, w formie obwieszczenia, na obszarze
okręgu wyborczego, w którym wybory mają być przeprowadzone. Druk i
rozplakatowanie obwieszczenia zapewnia Krajowe Biuro Wyborcze.
Art. 199.
W sprawach nieuregulowanych w niniejszym dziale stosuje się odpowiednio
przepisy niniejszej ustawy.
Rozdział 25
Okręgi wyborcze
Art. 200.
1. W celu przeprowadzenia wyborów do Senatu tworzy się na obszarze
poszczególnych województw okręgi wyborcze.
2. W okręgu wyborczym wybiera się od 2 do 4 senatorów.
3. Okręg wyborczy obejmuje obszar województwa lub jego części. Granice okręgu
wyborczego nie mogą naruszać granic okręgów wyborczych utworzonych dla
wyborów do Sejmu.
Art. 201.
1. Ustalania liczby senatorów wybieranych w poszczególnych województwach oraz
podziału województwa na okręgi wyborcze dokonuje się według jednolitej normy
przedstawicielstwa, obliczonej przez podzielenie liczby mieszkańców kraju
przez ogólną liczbę senatorów, z uwzględnieniem art. 200 i następujących
zasad:
1) liczbę senatorów wybieranych w poszczególnych województwach ustala się
przez podzielenie liczby mieszkańców województwa przez normę
przedstawicielstwa, o której mowa w zdaniu wstępnym,
2) jeżeli w wyniku postępowania, o którym mowa w pkt 1, liczba senatorów
wybieranych we wszystkich województwach przewyższa liczbę wynikającą z
art. 194, mandaty nadwyżkowe odejmuje się w tych województwach, w których
norma przedstawicielstwa jest najmniejsza. W wypadku gdy liczba senatorów
jest mniejsza od wynikającej z art. 194 dodatkowe mandaty przydziela się
tym województwom, w których norma przedstawicielstwa jest największa,
3) przy podziale województwa na okręgi wyborcze przepisy pkt 2 stosuje się
odpowiednio.
2. Liczbę senatorów wybieranych w poszczególnych województwach, podział
województw na okręgi wyborcze, ich numery i granice oraz liczbę senatorów
wybieranych w każdym okręgu, a także siedziby okręgowych komisji wyborczych
określa załącznik nr 2 do ustawy.
3. Informację o okręgu wyborczym podaje się do wiadomości wyborcom danego
okręgu wyborczego w formie obwieszczenia Państwowej Komisji Wyborczej
najpóźniej w 52 dniu przed dniem wyborów. Druk i rozplakatowanie obwieszczeń
zapewnia Krajowe Biuro Wyborcze.
4. Do zmian w podziale na okręgi wyborcze przepisy art. 130 stosuje się
odpowiednio, z uwzględnieniem art. 129 ust. 3 zdanie drugie.
Rozdział 26
Szczególne zadania komisji wyborczych
Art. 202.
1. Wybory do Senatu przeprowadzają:
1) Państwowa Komisja Wyborcza,
2) okręgowe komisje wyborcze,
3) obwodowe komisje wyborcze.
2. Funkcje okręgowej komisji wyborczej, o której mowa w ust. 1 pkt 2, dla
okręgów wyborczych w danym województwie spełnia odpowiednia okręgowa komisja
wyborcza powołana dla wyborów do Sejmu.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do obwodowych komisji wyborczych.
4. W wypadku wyborów uzupełniających, o których mowa w art. 198, powołuje się
okręgową komisję wyborczą i obwodowe komisje wyborcze w trybie i na zasadach
określonych w niniejszej ustawie.
Art. 203.
Do szczególnych zadań Państwowej Komisji Wyborczej należy:
1) ogłaszanie wyników wyborów do Senatu,
2) przesłanie Marszałkowi Senatu i Sądowi Najwyższemu sprawozdania z wyborów,
3) wydawanie senatorom zaświadczeń o wyborze.
Art. 204.
Do szczególnych zadań okręgowej komisji wyborczej należy:
1) rejestrowanie kandydatów na senatorów,
2) zarządzenie drukowania odpowiednich obwieszczeń wyborczych i kart do
głosowania oraz ich dostarczenie obwodowym komisjom wyborczym,
3) ustalanie wyników głosowania i wyników wyborów senatorów w okręgu
wyborczym.
Rozdział 27
Zgłaszanie kandydatów na senatorów
Tworzenie komitetów wyborczych
Art. 205.
Partie polityczne, wyborcy albo koalicje wyborcze mogą zgłaszać kandydata lub
kandydatów na senatorów.
Art. 206.
1. Do tworzenia i zgłaszania komitetów wyborczych do Państwowej Komisji
Wyborczej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące tworzenia komitetów
wyborczych w wyborach do Sejmu, z tym że:
1) partia polityczna, która wchodzi w skład koalicji wyborczej utworzonej w
celu zgłoszenia wspólnych list kandydatów na posłów i wspólnych kandydatów
na senatorów lub w celu zgłoszenia tylko wspólnych kandydatów na
senatorów, nie może zgłaszać kandydatów na senatorów samodzielnie,
2) nazwa i skrót nazwy komitetu wyborczego utworzonego przez wyborców tylko
dla zgłoszenia kandydatów na senatorów muszą być różne od nazw i skrótów
nazw komitetów wyborczych utworzonych dla zgłoszenia list kandydatów na
posłów i kandydatów na senatorów lub list kandydatów na posłów.
2. Komitet wyborczy zgłaszający listy okręgowe w wyborach do Sejmu może
zgłaszać również kandydatów na senatorów, z zastrzeżeniem ust. 1.
Zgłaszanie kandydatów na senatorów w okręgu wyborczym
Art. 207.
1. Komitet wyborczy może zgłosić w każdym okręgu wyborczym najwyżej tylu
kandydatów na senatorów, ilu senatorów jest wybieranych w danym okręgu
wyborczym.
2. Kandydować można tylko w jednym okręgu wyborczym i tylko w ramach
zgłoszenia przez jeden komitet wyborczy.
Art. 208.
1. Zgłoszenie kandydata na senatora powinno być poparte w sposób, o którym
mowa w art. 150 ust. 2 i 3, podpisami co najmniej 2000 wyborców.
2. Poparcia dla zgłoszenia kandydata na senatora może udzielić wyłącznie
wyborca stale zamieszkały w danym okręgu wyborczym.
Art. 209.
1. Do zgłoszenia i rejestracji kandydata lub kandydatów na senatorów przepisy
art. 142 ust. 1, 3 i 4, art. 143"145, art. 148, art. 149 ust. 1, 4 i 5 oraz
art. 151-153 stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. Zgłoszenia każdego kandydata na senatora dokonuje się odrębnie. Jeżeli
komitet wyborczy dokonuje zgłoszenia więcej niż jednego kandydata, odrębnie
na każdym wykazie podpisów wyborców, o którym mowa w art. 150 ust. 3, musi
być umieszczone nazwisko i imiona zgłaszanego kandydata.
3. Do zgłoszenia kandydatów na senatorów przepisu art. 141 ust. 2 nie stosuje
się.
Rozdział 28
Karty do głosowania
Art. 210.
Okręgowa komisja wyborcza po zarejestrowaniu kandydatów na senatorów zarządza
wydrukowanie kart do głosowania i zapewnia ich przekazanie obwodowym komisjom
wyborczym w trybie określonym przez Państwową Komisję Wyborczą.
Art. 211.
1. Na karcie do głosowania umieszcza się w porządku alfabetycznym nazwiska i
imiona zarejestrowanych kandydatów na senatorów, z podaniem nazwy lub skrótu
nazwy komitetu wyborczego.
2. Przepisy art. 160"162 stosuje się odpowiednio.
Rozdział 29
Sposób głosowania i warunki ważności głosu
Art. 212.
1. Wyborca głosuje na określonych kandydatów, stawiając znak "x" w kratce z
lewej strony obok nazwisk najwyżej tylu kandydatów, ilu senatorów jest
wybieranych w okręgu wyborczym.
2. Wyborca może głosować na mniejszą liczbę kandydatów, aniżeli wynosi liczba
senatorów wybieranych w danym okręgu wyborczym.
Art. 213.
1. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na karcie do głosowania postawiono znak
"x" w kratce z lewej strony obok nazwisk większej liczby kandydatów niż
wynosi liczba wybieranych senatorów.
2. Głos jest również nieważny, jeżeli znak "x" postawiono w kratce wyłącznie
przy nazwisku kandydata w sytuacji określonej w art. 161 ust. 1.
Rozdział 30
Ustalanie wyników głosowania i wyników wyborów w okręgu wyborczym
Art. 214.
1. Ustalając wyniki głosowania w obwodzie, obwodowa komisja wyborcza oblicza
głosy ważnie oddane na poszczególnych kandydatów.
2. Liczbę głosów, o których mowa w ust. 1, wymienia się w protokole głosowania
w obwodzie.
Art. 215.
Niezwłocznie po otrzymaniu protokołu głosowania w obwodzie okręgowa komisja
wyborcza dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników głosowania w
obwodzie. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu wyników głosowania
komisja zarządza ponowne ich ustalenie przez obwodową komisję wyborczą i
powiadamia o tym Państwową Komisję Wyborczą. Przepisy art. 70"72 stosuje się
odpowiednio.
Art. 216.
1. Okręgowa komisja wyborcza na podstawie protokołów, o których mowa w art.
215, ustala wyniki głosowania i wyniki wyborów oraz sporządza w dwóch
egzemplarzach protokół wyników głosowania i wyników wyborów senatorów w
okręgu wyborczym.
2. Jeżeli właściwa okręgowa komisja wyborcza nie uzyska wyników głosowania w
obwodach głosowania za granicą i na polskich statkach morskich w ciągu 24
godzin od zakończenia głosowania, o którym mowa w art. 53 ust. 2, głosowanie
w tych obwodach uważa się za niebyłe. Fakt ten odnotowuje się w protokole
wyników głosowania w okręgu wyborczym, z wymienieniem obwodów głosowania oraz
ewentualnych przyczyn nie uzyskania z tych obwodów wyników głosowania.
3. W protokole wymienia się liczby:
1) osób uprawnionych do głosowania,
2) wyborców, którym wydano karty do głosowania,
3) oddanych kart do głosowania,
4) kart nieważnych,
5) kart ważnych,
6) głosów nieważnych, z podaniem przyczyny ich nieważności,
7) głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów na senatorów,
8) nazwiska i imiona wybranych senatorów, z podaniem nazwy lub skrótu nazwy
komitetu wyborczego.
4. Protokół podpisują wszystkie osoby wchodzące w skład komisji obecne przy
jego sporządzaniu. Protokół opatruje się pieczęcią komisji.
5. Przy ustalaniu wyników głosowania i sporządzaniu protokołu mogą być obecni
pełnomocnicy, którym przysługuje prawo wniesienia do protokołu uwag z
wymienieniem konkretnych zarzutów.
6. Przewodniczący okręgowej komisji wyborczej przekazuje niezwłocznie dane z
protokołu dotyczące liczby głosów ważnych oraz głosów ważnie oddanych na
poszczególnych kandydatów każdej z tych list do Państwowej Komisji Wyborczej,
w sposób przez nią ustalony, za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnej użytku
publicznego lub elektronicznego przesyłania danych.
Art. 217.
1. Za wybranych na senatorów w danym okręgu wyborczym uważa się tych
kandydatów, którzy otrzymali kolejno najwięcej ważnie oddanych głosów.
2. Jeżeli dwóch lub więcej kandydatów otrzymało równą liczbę głosów
uprawniającą do uzyskania mandatu i kandydatów tych jest więcej niż mandatów
do uzyskania, o pierwszeństwie rozstrzyga większa liczba obwodów głosowania,
w których jeden z kandydatów uzyskał więcej głosów, a jeżeli liczba tych
obwodów byłaby równa, o pierwszeństwie rozstrzyga losowanie przeprowadzone
przez przewodniczącego okręgowej komisji wyborczej w obecności członków
komisji oraz zainteresowanych pełnomocników; nieobecność pełnomocnika nie
wstrzymuje losowania. Przebieg losowania uwzględnia się w protokole wyników
wyborów.
3. Tryb przeprowadzania losowania, o którym mowa w ust. 2, określa Państwowa
Komisja Wyborcza.
Art. 218.
Okręgowa komisja wyborcza niezwłocznie podaje do wiadomości publicznej wyniki
głosowania i wyniki wyborów w okręgu wyborczym, z uwzględnieniem danych, o
których mowa w art. 216 ust. 3.
Art. 219.
1. Protokół, o którym mowa w art. 216 ust. 1, przewodniczący okręgowej komisji
wyborczej przesyła niezwłocznie w zapieczętowanej kopercie do Państwowej
Komisji Wyborczej, w trybie przez nią ustalonym. Pozostałe dokumenty z
wyborów przechowuje dyrektor delegatury Krajowego Biura Wyborczego właściwej
dla siedziby komisji.
2. Po otrzymaniu protokołów, o których mowa w ust. 1, Państwowa Komisja
Wyborcza dokonuje sprawdzenia prawidłowości ustalenia wyników wyborów w
okręgach wyborczych.
3. W razie stwierdzenia nieprawidłowości w ustaleniu wyników wyborów Państwowa
Komisja Wyborcza zarządza ponowne ustalenie tych wyników. Przepisy art. 172-
174 stosuje się odpowiednio.
Rozdział 31
Ogłaszanie wyników wyborów do Senatu
Art. 220.
Państwowa Komisja Wyborcza podaje do wiadomości publicznej wyniki głosowania i
wyniki wyborów, o których mowa w art. 216 ust. 3, ustalone przez okręgową
komisję wyborczą.
Art. 221.
1. Państwowa Komisja Wyborcza podaje do wiadomości publicznej, w formie
obwieszczenia, wyniki wyborów do Senatu. W obwieszczeniu zamieszcza się,
według okręgów wyborczych, podstawowe informacje zawarte w protokołach
okręgowych komisji wyborczych oraz nazwiska i imiona senatorów.
2. Obwieszczenie, o którym mowa w ust. 1, publikuje się niezwłocznie w
dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym oraz ogłasza w Dzienniku Ustaw
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 222.
Państwowa Komisja Wyborcza wręcza senatorom zaświadczenia o wyborze.
Art. 223.
Państwowa Komisja Wyborcza przesyła Marszałkowi Senatu oraz Sądowi Najwyższemu
sprawozdanie z wyborów nie później niż 7 dnia po ogłoszeniu obwieszczenia, o
którym mowa w art. 221 ust. 1.
Art. 224.
Państwowa Komisja Wyborcza publikuje opracowanie statystyczne zawierające
szczegółowe informacje o wynikach głosowania i wyborów oraz udostępnia wyniki
głosowania i wyborów w postaci elektronicznej po kosztach własnych.
Art. 225.
Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego na wniosek
Państwowej Komisji Wyborczej, złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem
Archiwów Państwowych, określa, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania,
przechowywania i udostępniania dokumentów z wyborów.
Rozdział 32
Wygaśnięcie mandatu senatora i uzupełnianie składu Senatu
Art. 226.
1. Wygaśnięcie mandatu senatora następuje wskutek:
1) utraty prawa wybieralności,
2) pozbawienia mandatu prawomocnym orzeczeniem Trybunału Stanu,
3) zrzeczenia się mandatu,
4) śmierci,
5) zajmowania w dniu wyborów stanowiska lub funkcji, których stosownie do
przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albo innych ustaw, nie
można łączyć z mandatem senatora,
6) powołania w toku kadencji na stanowisko lub powierzenia funkcji, których
stosownie do przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej albo innych
ustaw nie można łączyć ze sprawowaniem mandatu senatora,
7) sprawowania przez senatora albo powołania go na stanowisko lub funkcję:
a) radnego rady gminy, rady powiatu i sejmiku województwa,
b) w zarządzie gminy, zarządzie miasta na prawach powiatu, zarządzie
powiatu i zarządzie województwa,
c) w radzie regionalnej lub branżowej kasy chorych,
d) w Radzie Krajowego Związku Kasy Chorych,
8) złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia, o którym mowa w art. 143 ust.
5 pkt 3 w związku z art. 209.
2. Odmowa złożenia ślubowania senatorskiego jest równoznaczna ze zrzeczeniem
się mandatu.
3. Wygaśnięcie mandatu senatora stwierdza Marszałek Senatu.
4. Stwierdzenie wygaśnięcia mandatu senatora zajmującego w dniu wyborów
stanowisko lub funkcję, o których mowa w ust. 1 pkt 5, następuje, jeżeli nie
złoży on Marszałkowi Senatu, w terminie 14 dni od dnia ogłoszenia przez
Państwową Komisję Wyborczą wyników wyborów do Senatu, oświadczenia o złożeniu
rezygnacji z zajmowanego stanowiska lub pełnionej funkcji.
5. Wygaśnięcie mandatu senatora powołanego w czasie kadencji na stanowisko lub
funkcję, o których mowa w ust. 1 pkt 6 i 7, następuje z dniem powołania.
Art. 227.
1. Postanowienie Marszałka Senatu w sprawie wygaśnięcia mandatu senatora
przekazuje się niezwłocznie Prezydentowi Rzeczypospolitej, podaje się do
wiadomości publicznej i ogłasza w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Prezydent Rzeczypospolitej zarządza wybory uzupełniające do Senatu w trybie
określonym w art. 198.
3. Głosowanie w wyborach uzupełniających przeprowadza się tylko na terytorium
kraju.
4. Przepisy art. 21 ust. 1 i 2 w sprawie zaświadczeń o prawie do głosowania
mają zastosowanie tylko do wyborców zamieszkałych na obszarze okręgu
wyborczego, w którym przeprowadza się wybory uzupełniające.
Rozdział 33
Kampania wyborcza w programach radiowych i telewizyjnych
Art. 228.
Do prowadzenia kampanii wyborczej w programach radiowych i telewizyjnych
stosuje się odpowiednio przepisy o kampanii wyborczej w wyborach do Sejmu, z
uwzględnieniem niniejszego rozdziału.
Art. 229.
1. Komitet wyborczy ma prawo do rozpowszechniania nieodpłatnie audycji
wyborczych w programach Telewizji Polskiej i Polskiego Radia:
1) ogólnokrajowych " jeżeli zarejestrował kandydatów na senatorów we
wszystkich okręgach wyborczych,
2) regionalnych " jeżeli zarejestrował co najmniej jednego kandydata na
senatora.
2. Łączny czas rozpowszechniania nieodpłatnie audycji wyborczych wynosi:
1) w ogólnokrajowych programach " 5 godzin w Telewizji Polskiej i 10 godzin
w Polskim Radiu,
2) w odpowiednim programie regionalnym " 3 godziny w Telewizji Polskiej i 6
godzin w Polskim Radiu,
3. Czas rozpowszechniania nieodpłatnie audycji wyborczych w programach
ogólnokrajowych dzieli się równo między wszystkie uprawnione komitety
wyborcze.
4. Czas rozpowszechniania nieodpłatnie audycji wyborczych w odpowiednim
programie regionalnym jest dzielony między uprawnione komitety wyborcze
proporcjonalnie do liczby kandydatów na senatorów zarejestrowanych przez nie
w okręgach wyborczych objętych zasięgiem danego programu.
5. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, po porozumieniu z Państwową Komisją
Wyborczą, określi, w drodze rozporządzenia, zasady i sposób łącznego
prowadzenia kampanii wyborczej w programach radiowych i telewizyjnych przez
komitety wyborcze uprawnione do rozpowszechniania bezpłatnie audycji
wyborczych w wyborach do Sejmu i do Senatu.
Art. 230.
1. W wyborach uzupełniających przepis art. 229 ust. 1 pkt 1 nie ma
zastosowania, a łączny czas rozpowszechniania nieodpłatnie audycji wyborczych
w odpowiednich programach regionalnych wynosi 2 godziny w Telewizji Polskiej
i 4 godziny w Polskim Radiu.
2. Czas, o którym mowa w ust. 1, w każdym programie regionalnym dzieli się
równo między wszystkie uprawnione komitety wyborcze.
Rozdział 34
Szczególne zasady finansowania kampanii wyborczej do Senatu
Art. 231.
1. Komitet wyborczy, który zarejestrował kandydata lub kandydatów na
senatorów, ma prawo do dotacji z budżetu państwa na zasadach określonych w
art. 114.
2. W wyborach uzupełniających wysokość dotacji dla komitetu wyborczego
zgłaszającego kandydata, który uzyskał mandat, oblicza się w ten sposób, że
ogólną kwotę dotacji przypadającą na wszystkie komitety wyborcze w ostatnio
przeprowadzonych wyborach do Sejmu i Senatu dzieli się przez 560 i mnoży
przez wskaźnik przeciętnego wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych.
Wskaźnik ten oblicza Główny Urząd Statystyczny za okres od miesiąca, w którym
przeprowadzono wybory do Sejmu i Senatu, do miesiąca, w którym odbyły się
wybory uzupełniające.
Dział IV
Przepisy karne, przepisy szczególne, przepisy przejściowe i końcowe
Rozdział 35
Przepisy karne
Art. 232.
Kto prowadzi kampanię wyborczą z naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 81
ust. 2
- podlega karze grzywny.
Art. 233.
Kto podaje do wiadomości publicznej wyniki przedwyborczych badań (sondaży)
opinii publicznej, dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyników
wyborów lub wyników sondaży wyborczych przeprowadzonych w dniu głosowania, z
naruszeniem zakazu, o którym mowa w art. 82
- podlega grzywnie od 500 000 do 1 000 000 zł.
Art. 234.
Kto:
1) narusza zakazy określone w art. 83 ust. 1 albo w art. 84 ust. 1, 2 lub 4,
2) narusza przepisy art. 191,
3) umieszcza plakaty i hasła wyborcze bądź ustawia urządzenia ogłoszeniowe z
naruszeniem zasad określonych w art. 86
- podlega karze grzywny.
Art. 235.
Kto organizuje w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydata na posła albo
kandydata na senatora gry losowe lub konkursy z naruszeniem zakazu, o którym
mowa w art. 84 ust. 3
- podlega grzywnie.
Art. 236.
Kto podaje lub dostarcza, w ramach kampanii wyborczej na rzecz kandydata na
posła albo kandydata na senatora, napoje alkoholowe z naruszeniem zakazu, o
którym mowa w art. 84 ust. 4
- podlega karze grzywny.
Art. 237.
Kto:
1) pozyskuje lub wydatkuje środki komitetu wyborców lub koalicyjnego
komitetu wyborczego z naruszeniem przepisu art. 93 ust. 1,
2) pozyskuje lub wydatkuje środki komitetu wyborczego z naruszeniem przepisu
art. 93 ust. 2 albo limitu określonego w art. 99 i art. 249,
3) przekazuje komitetowi wyborców albo przyjmuje w imieniu tego komitetu
środki finansowe lub wartości niepieniężne z naruszeniem przepisu art. 94,
4) wydatkuje środki komitetu wyborców lub komitetu wyborczego partii
politycznej z naruszeniem limitów określonych w art. 101
- podlega grzywnie od 1 000 do 100 000 zł.
Art. 238.
Kto:
1) nie wprowadza zastrzeżenia do umowy rachunku bankowego zawartej przez
niego w imieniu komitetu wyborców, że wpłaty na komitet wyborców mogą być
dokonywane tylko w sposób określony w art. 95 ust. 1,
2) dokonuje wpłat na jeden komitet wyborców w wysokości przekraczającej
limit określony w art. 95 ust. 3.
3) narusza zasady określone w art. 97 dotyczące sposobu gromadzenia środków
finansowych komitetów wyborców lub koalicyjnego komitetu wyborczego
- podlega karze grzywny.
Art. 239.
Kto:
1) przekazuje środki finansowe lub wartości niepieniężne na rzecz innego
komitetu wyborczego wbrew zakazowi określonemu w art. 96 albo pozyskuje
lub wydatkuje środki komitetu wyborczego po dniu złożenia sprawozdania
wyborczego,
2) dokonuje wydatków na kampanię wyborczą prowadzoną w formach i na zasadach
właściwych dla reklamy w wysokości przekraczającej limit określony w art.
102
- podlega karze grzywny.
Art. 240.
1. Pełnomocnik finansowy, który nie wykonuje w terminie:
1) obowiązku przekazania na instytucje charytatywne nadwyżki środków
finansowych, o której mowa w art. 103,
2) obowiązku przedłożenia Państwowej Komisji Wyborczej sprawozdania
wyborczego
- podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
2. Tej samej karze podlega, kto nie dopuszcza do wykonania lub utrudnia
dopełnienie przez pełnomocnika finansowego obowiązków, o których mowa w ust.
1 pkt 1 lub 2.
3. Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 2, działa nieumyślnie
- podlega grzywnie.
Art. 241.
Kto zbiera podpisy pod zgłoszeniem okręgowej listy kandydatów na posłów lub pod
zgłoszeniem kandydata albo kandydatów na senatora z naruszeniem zakazów
określonych w art. 151 ust. 1, 2 lub 3
- podlega grzywnie od 1000 do 10000 zł.
Art. 242.
Kto:
1) prowadzi kampanię wyborczą na rzecz kandydata na posła albo kandydata na
senatora bez zgody komitetu wyborczego, a koszt takiego działania wynosi
od 1 000 do 50 000 zł
- podlega grzywnie nie mniejszej niż koszt takiego działania,
2) prowadzi działania, o których mowa w pkt 1, a ich koszt przekracza
50 000 zł
- podlega grzywnie nie mniejszej niż koszt takiego działania oraz karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Art. 243.
Do postępowania w sprawach, o których mowa w art. 232, art. 234, art. 236, art.
238 i art. 239, stosuje się przepisy o postępowaniu w sprawach o wykroczenia.
Rozdział 36
Przepisy szczególne, przepisy przejściowe i końcowe
Art. 244.
1. Państwowa Komisja Wyborcza działająca w dniu wejścia w życie niniejszej
ustawy staje się Państwową Komisją Wyborczą w rozumieniu tej ustawy.
2. Krajowe Biuro Wyborcze działające w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy
staje się Krajowym Biurem Wyborczym w rozumieniu niniejszej ustawy.
3. W ciągu 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy Państwowa
Komisja Wyborcza nada statut Krajowemu Biuru Wyborczemu oraz dostosuje swój
regulamin działania do przepisów niniejszej ustawy.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do przepisów dotyczących
szczegółowej organizacji wewnętrznej jednostek organizacyjnych Krajowego
Biura Wyborczego oraz rodzajów stanowisk i zasad wynagradzania pracowników
Krajowego Biura Wyborczego.
Art. 245.
Dla ustalenia jednolitej normy przedstawicielstwa, o której mowa w art. 129
ust. 1 i w art. 201 ust. 1, przyjmuje się liczbę mieszkańców według stanu na
dzień 1 stycznia 2000 r. podaną przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Art. 246.
Wszelkie pisma oraz postępowanie sądowe i administracyjne w sprawach wyborczych
wolne są od opłat.
Art. 247.
1. Ilekroć w ustawie jest mowa o upływie terminu do wniesienia skargi lub
odwołania do sądu albo organu wyborczego, należy przez to rozumieć dzień
złożenia skargi lub odwołania w sądzie lub organowi wyborczemu.
2. Jeżeli koniec terminu do wykonania czynności określonej w ustawie przypada
na dzień ustawowo wolny od pracy, termin upływa pierwszego roboczego dnia po
tym dniu.
3. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, czynności wyborcze określone kalendarzem
wyborczym oraz czynności, o których mowa w ust. 1, dokonywane są w godzinach
urzędowania sądów i organów wyborczych.
Art. 248.
1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia,
podwyższy kwotę, o której mowa w art. 99, w wypadku wzrostu wskaźnika cen
towarów i usług konsumpcyjnych ogółem o ponad 5%, w stopniu odpowiadającym
wzrostowi tych cen.
2. Wskaźnik wzrostu cen, o którym mowa w ust. 1, ustala się na podstawie
komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego ogłaszanego w Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" do 20 dnia pierwszego
miesiąca każdego kwartału.
Art. 249.
1. W razie zbiegu terminu wyborów do Sejmu i Senatu z wyborami Prezydenta
Rzeczypospolitej, wybory Prezydenta przeprowadzają komisje wyborcze powołane
dla wyborów do Sejmu.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio w razie zbiegu terminu wyborów
uzupełniających do Senatu i wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej.
3. W wypadkach, o których mowa w ust. 1 i 2, sporządza się oddzielnie
protokoły głosowania w obwodach oraz protokoły głosowania i wyników wyborów.
Art. 250.
Do posłów i do senatorów kadencji, w czasie której niniejsza ustawa weszła w
życie, przepisy art. 185-187 oraz art. 226 i 227 nie mają zastosowania.
Art. 251.
1. Traci moc, z zastrzeżeniem ust. 2:
1) ustawa z dnia 28 maja 1993 r. " Ordynacja wyborcza do Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 45, poz. 205, z 1995 r. Nr 132, poz.
640, z 1997 r. Nr 47, poz. 297, Nr 70, poz. 443, Nr 88, poz. 554, Nr 98,
poz. 604, Nr 121, poz. 770 i Nr 141, poz. 943 oraz z 1999 r. Nr 49, poz.
483),
2) ustawa z dnia 10 maja 1991 r. " Ordynacja wyborcza do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 1994 r. Nr 54, poz. 224 oraz z 1997 r.
Nr 70, poz. 443 i Nr 98, poz. 604).
2. Do zmian w składzie Sejmu i Senatu wybranych w wyborach przeprowadzonych w
dniu 21 września 1997 r. stosuje się przepisy ustaw, o których mowa w ust. 1.
Art. 252.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia i ma zastosowanie
począwszy od pierwszych wyborów do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej i do Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej, zarządzonych po upływie kadencji Sejmu i Senatu
wybranych w dniu 21 września 1997 r.
Załącznik nr 1
do ustawy z dnia ........ - Ordynacja
wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
WYKAZ OKRĘGÓW WYBORCZYCH
DO SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
OKRĘG WYBORCZY NR 1 - część województwa dolnośląskiego obejmująca obszary
powiatów:
bolesławiecki, głogowski, jaworski, jeleniogórski, kamiennogórski,
legnicki, lubański, lubiński, lwówecki, polkowicki, zgorzelecki,
złotoryjski
oraz miast na prawach powiatu:
Jelenia Góra, Legnica.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 11.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: LEGNICA.
OKRĘG WYBORCZY NR 2 " część województwa dolnośląskiego obejmująca obszary
powiatów:
dzierżoniowski, kłodzki, oławski, strzeliński, średzki, świdnicki,
wałbrzyski, ząbkowicki
oraz miasto na prawach powiatu:
Wałbrzych.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 10.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: WAŁBRZYCH.
OKRĘG WYBORCZY NR 3 " część województwa dolnośląskiego obejmująca obszar
powiatów:
górowski, milicki, oleśnicki, trzebnicki, wołowski, wrocławski
oraz miasto na prawach powiatu:
Wrocław.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 11.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: WROCŁAW
OKRĘG WYBORCZY NR 4 " część województwa kujawsko-pomorskiego obejmująca obszary
powiatów:
bydgoski, inowrocławski, mogileński, nakielski, sępoleński, świecki,
tucholski, żniński
oraz miasto na prawach powiatu:
Bydgoszcz.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 11.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: BYDGOSZCZ
OKRĘG WYBORCZY NR 5 " część województwa kujawsko-pomorskiego obejmująca obszary
powiatów:
aleksandrowski, brodnicki, chełmiński, golubsko-dobrzyński, grudziądzki,
lipnowski, radziejowski, rypiński, toruński, wąbrzeski, włocławski
oraz miast na prawach powiatu:
Grudziądz, Toruń, Włocławek.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 11.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: TORUŃ.
OKRĘG WYBORCZY NR 6 " część województwa lubelskiego obejmująca obszary
powiatów:
bialski, kraśnicki, lubartowski, lubelski, łęczyński, łukowski, opolski,
parczewski, puławski, radzyński, rycki, świdnicki
oraz miast na prawach powiatu:
Biała Podlaska, Lublin.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 15.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: LUBLIN
OKRĘG WYBORCZY NR 7 " część województwa lubelskiego obejmują obszary powiatów:
biłgorajski, chełmski, hrubieszowski, janowski, krasnostawski, tomaszowski,
włodawski, zamojski
oraz miast na prawach powiatu:
Chełm, Zamość.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 9.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: ZAMOŚĆ.
OKRĘG WYBORCZY NR 8 " województwo lubuskie
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 11.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: ZIELONA GÓRA.
OKRĘG WYBORCZY NR 9 " część województwa łódzkiego obejmująca obszar powiatu:
łódzki wschodni
oraz miasto na prawach powiatu:
Łódź.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 9.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: ŁÓDŹ.
OKRĘG WYBORCZY NR 10 " część województwa łódzkiego obejmująca obszary powiatów:
bełchatowski, opoczyński, piotrkowski, radomszczański, rawski,
skierniewicki, tomaszowski
oraz miast na prawach powiatu:
Piotrków Trybunalski, Skierniewice.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 8.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: PIOTRKÓW TRYBUNALSKI.
OKRĘG WYBORCZY NR 11 " część województwa łódzkiego obejmująca obszary powiatów:
kutnowski, łaski, łęczycki, łowicki, pabianicki, pajęczański, poddębicki,
sieradzki, wieluński, wieruszowski, zduńskowolski, zgierski.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 11.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: SIERADZ.
OKRĘG WYBORCZY NR 12 " część województwa małopolskiego obejmująca obszary
powiatów:
chrzanowski, olkuski, oświęcimski, suski, wadowicki.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 7.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: CHRZANÓW.
OKRĘG WYBORCZY NR 13 " część województwa małopolskiego obejmująca obszary
powiatów:
krakowski, myślenicki, wielicki
oraz miasto na prawach powiatu:
Kraków.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 12.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KRAKÓW.
OKRĘG WYBORCZY NR 14 " część województwa małopolskiego obejmująca obszary
powiatów:
gorlicki, limanowski, nowosądecki, nowotarski, tatrzański
oraz miasto na prawach powiatu:
Nowy Sącz.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 8.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: NOWY SĄCZ.
OKRĘG WYBORCZY NR 15 " część województwa małopolskiego obejmująca obszary
powiatów:
bocheński, brzeski, dąbrowski, miechowski, proszowicki, tarnowski
oraz miasto na prawach powiatu:
Tarnów.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 7.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: TARNÓW.
OKRĘG WYBORCZY NR 16 " część województwa mazowieckie obejmująca obszary
powiatów:
ciechanowski, gostyniński, mławski, płocki, płoński, przasnyski, sierpecki,
sochaczewski, żuromiński, żyrardowski
oraz miasto na prawach powiatu:
Płock.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 9.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: PŁOCK.
OKRĘG WYBORCZY NR 17 " część województwa mazowieckiego obejmująca obszary
powiatów:
białobrzeski, grójecki, kozienicki, lipski, przysuski, radomski,
szydłowiecki, zwoleński
oraz miasto na prawach powiatu:
Radom.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 8.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: RADOM.
OKRĘG WYBORCZY NR 18 - część województwa mazowieckiego obejmująca obszary
powiatów:
garwoliński, łosicki, makowski, miński, ostrołęcki, ostrowski, pułtuski,
siedlecki, sokołowski, węgrowski, wyszkowski
oraz miast na prawach powiatu:
Ostrołęka, Siedlce.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 10.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: SIEDLCE.
OKRĘG WYBORCZY NR 19 " część województwa mazowieckiego obejmująca obszar
powiatu:
warszawski.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 17.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: WARSZAWA.
OKRĘG WYBORCZY NR 20 " część województwa mazowieckiego obejmująca obszary
powiatów:
grodziski, legionowski, nowodworski, otwocki, piaseczyński, pruszkowski,
warszawski zachodni, wołomiński.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 9.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: WARSZAWA.
OKRĘG WYBORCZY NR 21 " województwo opolskie
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 12.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: OPOLE.
OKRĘG WYBORCZY NR 22 " część województwa podkarpackiego obejmująca obszary
powiatów:
bieszczadzki, brzozowski, jarosławski, jasielski, krośnieński, lubaczowski,
przemyski, przeworski, sanocki
oraz miast na prawach powiatu:
Krosno, Przemyśl.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 9.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KROSNO
OKRĘG WYBORCZY NR 23 " część województwa podkarpackiego obejmująca obszary
powiatów:
dębicki, kolbuszowski, leżajski, łańcucki, mielecki, niżański, ropczycko-
sędziszowski, rzeszowski, stalowowolski, strzyżowski, tarnobrzeski
oraz miast na prawach powiatu:
Rzeszów, Tarnów.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 13.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: RZESZÓW.
OKRĘG WYBORCZY NR 24 " województwo podlaskie
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 13.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: BIAŁYSTOK.
OKRĘG WYBORCZY NR 25 " część województwa pomorskiego obejmująca obszary
powiatów:
gdański, kwidzyński, malborski, nowodworski, tczewski, starogardzki
oraz miast na prawach powiatu:
Gdańsk, Sopot.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 11.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: GDAŃSK.
OKRĘG WYBORCZY NR 26 " część województwa pomorskiego obejmująca obszary
powiatów:
bytowski, chojnicki, człuchowski, kartuski, kościerski, lęborski, pucki,
słupski wejherowski
oraz miast na prawach powiatu:
Gdynia, Słupsk.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 12.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: GDYNIA.
OKRĘG WYBORCZY NR 27 " część województwa śląskiego obejmująca obszary powiatów:
bielski, cieszyński, pszczyński, żywiecki
oraz miasto na prawach powiatu:
Bielsko-Biała.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 8.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: BIELSKO-BIAŁA.
OKRĘG WYBORCZY NR 28 " część województwa śląskiego obejmują obszary powiatów:
częstochowski, kłobucki, lubliniecki, myszkowski, tarnogórski
oraz miasto na prawach powiatu:
Częstochowa.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 8.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: CZĘSTOCHOWA.
OKRĘG WYBORCZY NR 29 " część województwa śląskiego obejmująca obszar powiatu:
gliwicki
oraz miast na prawach powiatu:
Bytom, Gliwice, Zabrze.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 8.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: GLIWICE.
OKRĘG WYBORCZY NR 30 " część województwa śląskiego obejmująca obszary powiatów:
mikołowski, raciborski, rybnicki, wodzisławski
oraz miast na prawach powiatu:
Jastrzębie-Zdrój, Rybnik, Żory.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 8.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: RYBNIK.
OKRĘG WYBORCZY NR 31 " część województwa śląskiego obejmująca obszar powiatu:
tyski
oraz miast na prawach powiatu:
Chorzów, Katowice, Mysłowice, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice
Śląskie, Świętochłowice, Tychy.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 12.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KATOWICE.
OKRĘG WYBORCZY NR 32 " część województwa śląskiego obejmująca obszary powiatów:
będziński, zawierciański
oraz miast na prawach powiatu:
Dąbrowa Górnicza, Jaworzno, Sosnowiec.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 8.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: SOSNOWIEC.
OKRĘG WYBORCZY NR 33 " województwo świętokrzyskie
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 14.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KIELCE.
OKRĘG WYBORCZY NR 34 " część województwa warmińsko-mazurskiego obejmująca
obszary powiatów:
bartoszycki, braniewski, działdowski, elbląski, iławski, lidzbarski,
nowomiejski, ostródzki
oraz miasto na prawach powiatu:
Elbląg.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 7.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: ELBLĄG.
OKRĘG WYBORCZY NR 35 " część województwa warmińsko-mazurskiego obejmująca
obszary powiatów:
ełcki, giżycki, kętrzyński, mrągowski, nidzicki, olecko-gołdapski,
olsztyński, piski, szczycieński
oraz miasto na prawach powiatu:
Olsztyn.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 9.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: OLSZTYN.
OKRĘG WYBORCZY NR 36 " część województwa wielkopolskiego obejmująca obszary
powiatów:
gostyński, jarociński, kaliski, kępiński, kościański, krotoszyński,
leszczyński, ostrowski, ostrzeszowski, pleszewski, rawicki
oraz miast na prawach powiatu:
Kalisz, Leszno.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 11.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KALISZ.
OKRĘG WYBORCZY NR 37 " część województwa wielkopolskiego obejmująca obszary
powiatów:
gnieźnieński, kolski, koniński, słupecki, średzki, śremski, turecki,
wrzesiński
oraz miasto na prawach powiatu:
Konin.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 8.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KONIN.
OKRĘG WYBORCZY NR 38 " część województwa wielkopolskiego obejmująca obszary
powiatów:
chodzieski, czarnkowsko-trzcianecki, grodziski, międzychodzki, nowotomyski,
obornicki, pilski, szamotulski, wągrowiecki, wolsztyński, złotowski.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 8.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: PIŁA.
OKRĘG WYBORCZY NR 39 " część województwa wielkopolskiego obejmująca obszar
powiatu:
poznański
oraz miasto na prawach powiatu:
Poznań.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 9.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: POZNAŃ.
OKRĘG WYBORCZY NR 40 " część województwa zachodniopomorskiego obejmująca
obszary powiatów:
białogardzki, choszczeński, drawski, kołobrzeski, koszaliński, sławieński,
szczecinecki, świdwiński, wałecki
oraz miasto na prawach powiatu:
Koszalin.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 7.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KOSZALIN.
OKRĘG WYBORCZY NR 41 " część województwa zachodniopomorskiego obejmująca
obszary powiatów:
goleniowski, gryficki, gryfiński, kamieński, myśliborski, policki,
pyrzycki, stargardzki
oraz miast na prawach powiatu:
Szczecin, Świnoujście.
Liczba posłów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 11.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: SZCZECIN.
Załącznik nr 2
do ustawy z dnia ......... - Ordynacja
wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
i do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
WYKAZ OKRĘGÓW WYBORCZYCH
DO SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Województwo dolnośląskie
OKRĘG WYBORCZY NR 1 - obejmujący obszary powiatów:
bolesławiecki, głogowski, jaworski, jeleniogórski, kamiennogórski,
legnicki, lubański, lubiński, lwówecki, polkowicki, zgorzelecki,
złotoryjski
oraz miast na prawach powiatu:
Jelenia Góra, Legnica.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: LEGNICA.
OKRĘG WYBORCZY NR 2 " obejmujący obszary powiatów:
dzierżoniowski, kłodzki, oławski, strzeliński, średzki, świdnicki,
wałbrzyski, ząbkowicki
oraz miasto na prawach powiatu:
Wałbrzych.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: WAŁBRZYCH.
OKRĘG WYBORCZY NR 3 - obejmujący obszar powiatów:
górowski, milicki, oleśnicki, trzebnicki, wołowski, wrocławski
oraz miasto na prawach powiatu:
Wrocław.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: WROCŁAW
Województwo kujawsko-pomorskiego
OKRĘG WYBORCZY NR 4 - obejmujący obszary powiatów:
bydgoski, inowrocławski, mogileński, nakielski, sępoleński, świecki,
tucholski, żniński
oraz miasto na prawach powiatu:
Bydgoszcz.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: BYDGOSZCZ
OKRĘG WYBORCZY NR 5 " obejmujący obszary powiatów:
aleksandrowski, brodnicki, chełmiński, golubsko-dobrzyński, grudziądzki,
lipnowski, radziejowski, rypiński, toruński, wąbrzeski, włocławski
oraz miast na prawach powiatu:
Grudziądz, Toruń, Włocławek.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: TORUŃ.
Województwo lubelskie
OKRĘG WYBORCZY NR 6 - obejmujący obszary powiatów:
bialski, kraśnicki, lubartowski, lubelski, łęczyński, łukowski, opolski,
parczewski, puławski, radzyński, rycki, świdnicki
oraz miast na prawach powiatu:
Biała Podlaska, Lublin.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 4.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: LUBLIN
OKRĘG WYBORCZY NR 7 " obejmujący obszary powiatów:
biłgorajski, chełmski, hrubieszowski, janowski, krasnostawski, tomaszowski,
włodawski, zamojski
oraz miast na prawach powiatu:
Chełm, Zamość.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: ZAMOŚĆ.
Województwo lubuskie
OKRĘG WYBORCZY NR 8 " obejmujący obszar województwa.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: ZIELONA GÓRA.
Województwo łódzkie
OKRĘG WYBORCZY NR 9 - obejmujący obszar powiatu:
łódzki wschodni
oraz miasto na prawach powiatu:
Łódź.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: ŁÓDŹ.
OKRĘG WYBORCZY NR 10 " obejmujący obszary powiatów:
bełchatowski, opoczyński, piotrkowski, radomszczański, rawski,
skierniewicki, tomaszowski
oraz miast na prawach powiatu:
Piotrków Trybunalski, Skierniewice.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: PIOTRKÓW TRYBUNALSKI.
OKRĘG WYBORCZY NR 11 " obejmujący obszary powiatów:
kutnowski, łaski, łęczycki, łowicki, pabianicki, pajęczański, poddębicki,
sieradzki, wieluński, wieruszowski, zduńskowolski, zgierski.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: SIERADZ.
Województwo małopolskie
OKRĘG WYBORCZY NR 12 - obejmujący obszary powiatów:
krakowski, myślenicki, wielicki
oraz miasto na prawach powiatu:
Kraków.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KRAKÓW.
OKRĘG WYBORCZY NR 13 " obejmujący obszary powiatów:
chrzanowski, gorlicki, limanowski, nowosądecki, nowotarski, olkuski,
oświęcimski, suski, tatrzański, wadowicki
oraz miasto na prawach powiatu:
Nowy Sącz.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: NOWY SĄCZ.
OKRĘG WYBORCZY NR 14 " obejmujący obszary powiatów:
bocheński, brzeski, dąbrowski, miechowski, proszowicki, tarnowski
oraz miasto na prawach powiatu:
Tarnów.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: TARNÓW.
Województwo mazowieckie
OKRĘG WYBORCZY NR 15 - obejmujący obszary powiatów:
ciechanowski, gostyniński, mławski, płocki, płoński, przasnyski, sierpecki,
sochaczewski, żuromiński, żyrardowski
oraz miasto na prawach powiatu:
Płock.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: PŁOCK.
OKRĘG WYBORCZY NR 16 " obejmujący obszary powiatów:
białobrzeski, grójecki, kozienicki, lipski, przysuski, radomski,
szydłowiecki, zwoleński
oraz miasto na prawach powiatu:
Radom.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: RADOM.
OKRĘG WYBORCZY NR 17 - obejmujący obszary powiatów:
garwoliński, łosicki, makowski, miński, ostrołęcki, ostrowski, pułtuski,
siedlecki, sokołowski, węgrowski, wyszkowski
oraz miast na prawach powiatu:
Ostrołęka, Siedlce.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: SIEDLCE.
OKRĘG WYBORCZY NR 18 " obejmujący obszar powiatu:
warszawski.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 4.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: WARSZAWA.
OKRĘG WYBORCZY NR 19 " obejmujący obszary powiatów:
grodziski, legionowski, nowodworski, otwocki, piaseczyński, pruszkowski,
warszawski zachodni, wołomiński.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: WARSZAWA.
Województwo opolskie
OKRĘG WYBORCZY NR 20 " obejmujący obszar województwa.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: OPOLE.
Województwo podkarpackie
OKRĘG WYBORCZY NR 21 - obejmujący obszary powiatów:
bieszczadzki, brzozowski, jarosławski, jasielski, krośnieński, lubaczowski,
przemyski, przeworski, sanocki
oraz miast na prawach powiatu:
Krosno, Przemyśl.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KROSNO
OKRĘG WYBORCZY NR 22 " obejmujący obszary powiatów:
dębicki, kolbuszowski, leżajski, łańcucki, mielecki, niżański, ropczycko-
sędziszowski, rzeszowski, stalowowolski, strzyżowski, tarnobrzeski
oraz miast na prawach powiatu:
Rzeszów, Tarnów.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: RZESZÓW.
Województwo podlaskie
OKRĘG WYBORCZY NR 23 " obejmujący obszar województwa.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: BIAŁYSTOK.
Województwa pomorskie
OKRĘG WYBORCZY NR 24 - obejmujący obszary powiatów:
gdański, kwidzyński, malborski, nowodworski, tczewski, starogardzki
oraz miast na prawach powiatu:
Gdańsk, Sopot.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: GDAŃSK.
OKRĘG WYBORCZY NR 25 " obejmujący obszary powiatów:
bytowski, chojnicki, człuchowski, kartuski, kościerski, lęborski, pucki,
słupski wejherowski
oraz miast na prawach powiatu:
Gdynia, Słupsk.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: GDYNIA.
Województwo śląskie
OKRĘG WYBORCZY NR 26 - obejmujący obszary powiatów:
bielski, cieszyński, pszczyński, żywiecki
oraz miasto na prawach powiatu:
Bielsko-Biała.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: BIELSKO-BIAŁA.
OKRĘG WYBORCZY NR 27 " obejmujący obszary powiatów:
częstochowski, kłobucki, lubliniecki, myszkowski, tarnogórski
oraz miasto na prawach powiatu:
Częstochowa.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: CZĘSTOCHOWA.
OKRĘG WYBORCZY NR 28 " obejmujący obszar powiatu:
gliwicki
oraz miast na prawach powiatu:
Bytom, Gliwice, Zabrze.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: GLIWICE.
OKRĘG WYBORCZY NR 29 " obejmujący obszary powiatów:
mikołowski, raciborski, rybnicki, wodzisławski
oraz miast na prawach powiatu:
Jastrzębie-Zdrój, Rybnik, Żory.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: RYBNIK.
OKRĘG WYBORCZY NR 30 " obejmujący obszar powiatu:
tyski
oraz miast na prawach powiatu:
Chorzów, Katowice, Mysłowice, Piekary Śląskie, Ruda Śląska, Siemianowice
Śląskie, Świętochłowice, Tychy.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KATOWICE.
OKRĘG WYBORCZY NR 31 " obejmujący obszary powiatów:
będziński, zawierciański
oraz miast na prawach powiatu:
Dąbrowa Górnicza, Jaworzno, Sosnowiec.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: SOSNOWIEC.
Województwo świętokrzyskie
OKRĘG WYBORCZY NR 32 " obejmujący obszar województwa.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KIELCE.
Województwo warmińsko-mazurskiego
OKRĘG WYBORCZY NR 33 - obejmujący obszary powiatów:
bartoszycki, braniewski, działdowski, elbląski, iławski, lidzbarski,
nowomiejski, ostródzki
oraz miasto na prawach powiatu:
Elbląg.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: ELBLĄG.
OKRĘG WYBORCZY NR 34 " obejmujący obszary powiatów:
ełcki, giżycki, kętrzyński, mrągowski, nidzicki, olecko-gołdapski,
olsztyński, piski, szczycieński
oraz miasto na prawach powiatu:
Olsztyn.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: OLSZTYN.
Województwo wielkopolskie
OKRĘG WYBORCZY NR 35 - obejmujący obszary powiatów:
gostyński, jarociński, kaliski, kępiński, kościański, krotoszyński,
leszczyński, ostrowski, ostrzeszowski, pleszewski, rawicki
oraz miast na prawach powiatu:
Kalisz, Leszno.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 3.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KALISZ.
OKRĘG WYBORCZY NR 36 " obejmujący obszary powiatów:
gnieźnieński, kolski, koniński, słupecki, średzki, śremski, turecki,
wrzesiński
oraz miasto na prawach powiatu:
Konin.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KONIN.
OKRĘG WYBORCZY NR 37 " obejmujący obszary powiatów:
chodzieski, czarnkowsko-trzcianecki, grodziski, międzychodzki, nowotomyski,
obornicki, pilski, szamotulski, wągrowiecki, wolsztyński, złotowski.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: PIŁA.
OKRĘG WYBORCZY NR 38 - obejmujący obszar powiatu:
poznański
oraz miasto na prawach powiatu:
Poznań.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: POZNAŃ.
Województwo zachodniopomorskie
OKRĘG WYBORCZY NR 39 - obejmujący obszary powiatów:
białogardzki, choszczeński, drawski, kołobrzeski, koszaliński, sławieński,
szczecinecki, świdwiński, wałecki
oraz miasta na prawach powiatu:
Koszalin.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: KOSZALIN.
OKRĘG WYBORCZY NR 40 " obejmujący obszary powiatów:
goleniowski, gryficki, gryfiński, kamieński, myśliborski, policki, pyrzycki,
stargardzki
oraz miast na prawach powiatu:
Szczecin, Świnoujście.
Liczba senatorów wybieranych w okręgu wyborczym wynosi 2.
Siedziba Okręgowej Komisji Wyborczej: SZCZECIN.