P r o j e k t
USTAWA
z dnia 1998 r.
o sejmowej komisji śledczej
Art. 1.
1. Ustawa reguluje tryb działania sejmowej komisji śledczej, zwanej dalej
"komisją".
2. Komisję powołuje się do zbadania określonej sprawy.
3. Do komisji stosuje się przepisy regulaminu Sejmu, chyba że przepisy
niniejszej ustawy stanowią inaczej.
Art. 2.
1. Komisję powołuje Sejm w drodze uchwały bezwzględną większością głosów.
2. W skład komisji może wchodzić do 11 członków. Skład komisji powinien
odzwierciedlać reprezentację w Sejmie klubów i kół poselskich mających
swoich przedstawicieli w Konwencie Seniorów, odpowiednio do jej
liczebności.
3. Uchwała o powołaniu komisji określa zakres jej działania; może ona
również określać szczegółowe zasady działania komisji oraz termin złożenia
przez nią sprawozdania.
Art. 3.
1. Projekt uchwały, o której mowa w art. 2, może być wniesiony przez
Prezydium Sejmu, komisję sejmową lub co najmniej 15 posłów.
2. Do projektu dołącza się uzasadnienie, wskazujące potrzebę i cel powołania
komisji.
3. Tryb rozpatrywania projektu określa regulamin Sejmu.
Art. 4.
Poseł nie może wchodzić w skład komisji, jeżeli:
1) sprawa dotyczy go bezpośrednio,
2) brał albo bierze udział, występując w jakiejkolwiek roli procesowej, w
sprawie przed organem władzy publicznej w sytuacji, o której mowa w art.
8 ust. 1,
3) istnieje okoliczność, inna niż wymienione w pkt 1 i 2, tego rodzaju, że
mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej
sprawie.
Art. 5.
1. Wyłączenie ze składu komisji, o którym mowa w art. 4, następuje na
pisemne żądanie posła będącego członkiem komisji albo na pisemny wniosek
innego posła lub osoby wezwanej przez komisję w celu złożenia zeznań.
2. Po rozpatrzeniu żądania lub wniosku komisja decyduje, w drodze uchwały, o
wyłączeniu posła; w głosowaniu nie bierze udziału poseł, którego dotyczy
wyłączenie. Jeżeli żądanie lub wniosek dotyczą takiej liczby członków
komisji, że uniemożliwia to przeprowadzenie głosowania, uchwałę w sprawie
wyłączenia podejmuje Prezydium Sejmu. Jeżeli z powodu wyłączeń niemożliwe
jest powołanie komisji lub kontynuowanie postępowania, stosuje się
odpowiednio art. 20.
3. Jeżeli poselski wniosek o wyłączenie dotyczy posła kandydującego do
komisji, o skreśleniu go z listy kandydatów decyduje, w drodze uchwały,
Prezydium Sejmu.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 2, Sejm dokonuje wyboru
uzupełniającego.
Art. 6.
Jeżeli w trakcie postępowania prowadzonego przez komisję zostanie ujawniona
okoliczność, która mogłaby wywołać wątpliwości co do bezstronności członka
komisji przy wykonywaniu czynności przesłuchania osoby wezwanej przez
komisję, ulega on wyłączeniu z tej czynności na wniosek osoby wezwanej lub
członka komisji; przepis art. 5 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
Art. 7.
1. Komisja jest związana zakresem przedmiotowym określonym w uchwale o jej
powołaniu.
2. Z uprawnień wynikających z przepisów ustawy, komisja korzysta tylko w
zakresie niezbędnym do wyjaśnienia sprawy będącej przedmiotem jej działania
oraz w taki sposób aby nie naruszyć dóbr osobistych osób trzecich.
Art. 8.
1. Komisja, z zastrzeżeniem ust. 2, może badać sprawę, w której toczy się
albo zostało prawomocnie zakończone postępowanie przed organem władzy
publicznej.
2. Przedmiotem działania komisji nie może być ocena zgodności z prawem
orzeczeń sądowych.
3. Komisja, za zgodą Marszałka Sejmu, może zawiesić swoją działalność do
czasu zakończenia określonego etapu lub całości postępowania toczącego się
przed innym organem władzy publicznej.
4. Postępowanie prowadzone przez komisję może zostać zawieszone w
szczególności wtedy, gdy istnieje uzasadnione przypuszczenie, że materiał
zebrany w postępowaniu przed innym organem władzy publicznej lub podjęte
przez ten organ rozstrzygnięcie mogłoby być przydatne dla wszechstronnego
zbadania sprawy przez komisję.
Art. 9.
Komisja badająca sprawę nie jest związana wynikami postępowania, opiniami lub
wnioskami innych komisji sejmowych.
Art. 10.
1. Pracami komisji kieruje jej prezydium.
2. Na zewnątrz komisję reprezentuje oraz działa w jej imieniu przewodniczący
komisji lub, z jego upoważnienia, zastępca przewodniczącego.
3. W sprawach, o których mowa w art. 11, art. 12 ust. 1, art. 14 oraz art.
15 ust. 1 przewodniczący komisji działa na podstawie uchwały komisji.
Art. 11.
1. Każda osoba wezwana przez komisję ma obowiązek stawić się przed nią i
złożyć zeznanie.
2. Osoba wezwana w celu złożenia zeznań przed komisją może ustanowić
pełnomocnika.
3. Jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, do czynności, o
których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu
postępowania karnego dotyczące wzywania i przesłuchiwania świadków oraz
ustanowienia pełnomocnika.
Art. 12.
1. W przypadku, gdy osoba, o której mowa w art. 11 ust. 1, bez
usprawiedliwienia nie stawi się na wezwanie komisji, bez zezwolenia komisji
wydali się z miejsca czynności przed jej zakończeniem albo bezpodstawnie
uchyli się od złożenia zeznań lub złożenia przyrzeczenia, komisja może
zwrócić się do Sądu Wojewódzkiego w Warszawie z wnioskiem o zastosowanie
kary porządkowej.
2. Do postępowania w przedmiocie rozpatrzenia wniosku, o którym mowa w ust.
1, oraz wykonania orzeczonej kary porządkowej stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu postępowania karnego.
3. Komisji przysługuje zażalenie na odmowę zastosowania kary porządkowej.
Art. 13.
1. Na terenie Sejmu czynności związane z zastosowaniem kary porządkowej
wykonuje, na polecenie sądu, Straż Marszałkowska.
2. Czynności, o których mowa w ust. 1, wykonywane są na zasadach i w trybie
określonych przepisami o Policji oraz zgodnie z zaleceniami Sądu
Wojewódzkiego w Warszawie.
Art. 14.
1. Komisja może żądać od organów władzy publicznej oraz od organów innych
osób prawnych i jednostek organizacyjnych nie mających osobowości prawnej
złożenia pisemnych wyjaśnień, przedstawienia dokumentów będących w ich
dyspozycji lub akt każdej sprawy przez nie prowadzonej.
2. Komisja może zapoznawać się z dokumentami lub aktami badając sprawę na
miejscu.
3. Sąd lub prokurator, z zastrzeżeniem art. 16, mogą odmówić udostępnienia
akt prowadzonego przez nich postępowania, jedynie ze względu na ważny
interes wymiaru sprawiedliwości lub uczestnika postępowania.
4. Na żądanie sądu lub prokuratora, komisja udostępnia tym organom zebrane
przez siebie materiały, jeżeli pozostają one w związku z toczącym się
postępowaniem karnym; komisja za zgodą Marszałka Sejmu może udostępnić
zebrane materiały, jeżeli uzna to za konieczne dla dobra postępowania
prowadzonego przez inne organy władzy publicznej.
Art. 15.
1. Przewodniczący komisji może zwrócić się do Prokuratora Generalnego o
przeprowadzenie wskazanych przez niego czynności; przewodniczący komisji
bierze w nich udział i określa, z zastrzeżeniem ust. 2, sposób ich
przeprowadzenia.
2. Prokurator Generalny wykonuje czynności, o których mowa w ust. 1, w
oparciu o przepisy Kodeksu postępowania karnego oraz ustawy z dnia 20
czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz.U. z 1994 r. Nr 19, poz. 70, Nr 105,
poz. 509, z 1995 r. Nr 34, poz. 163, z 1996 r. Nr 77, poz. 367, z 1997 r.
Nr 90, poz. 557, Nr 98, poz. 604, Nr 106, poz. 679, Nr 117, poz. 752 i 753,
Nr 124, poz. 782 i Nr 141, poz. 944).
Art. 16.
Czynności określone w art. 11, 14 i art. 15 ust. 1 przeprowadza się z
zachowaniem przepisów o tajemnicy ustawowo chronionej.
Art. 17.
1. Osobom wzywanym przez komisję przysługuje, na ich wniosek, zwrot
uzasadnionych wydatków jakie poniosły w związku z udziałem w posiedzeniu
komisji, w tym z tytułu utraty zarobków; osoby te poucza się o prawie do
złożenia wniosku. Suma ta nie może przekraczać jednak pięciokrotności
najniższego wynagrodzenia pracowników określonego na podstawie Kodeksu
pracy.
2. Wniosek, o którym mowa w ust.1, składa się najpóźniej z upływem trzeciego
dnia od dnia zakończenia posiedzenia komisji lub od dnia, w którym miało
się ono odbyć. Niezłożenie wniosku w terminie powoduje utratę prawa do
zwrotu wydatków.
3. Jeżeli niedopełnienie terminu, o którym mowa w ust. 2, zaistniało bez
winy osoby wzywanej, może ona najpóźniej z upływem siódmego dnia od dnia
ustania przyczyny uchybienia, złożyć wniosek o przywrócenie terminu.
4. O zwrocie wydatków oraz o przywróceniu terminu decyduje przewodniczący
komisji, a w przypadku gdy zakończyła ona swoją działalność - Marszałek
Sejmu.
5. Wydatki, o których mowa w ust.1, pokrywane są przez Kancelarię Sejmu.
Art. 18.
1. Jeżeli komisja w trakcie postępowania uznała, że dokonane przez nią
ustalenia uzasadniają postawienie osobom, o których mowa w art. 1 ust. 2
pkt 2-7 ustawy z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu (Dz.U. z 1993 r.
Nr 38, poz. 172 oraz z 1996 r. Nr 73, poz. 350), zarzutu popełnienia przez
nie w sposób zawiniony w zakresie swojego urzędowania lub w związku z
zajmowanym stanowiskiem, czynu naruszającego Konstytucję lub ustawę, może
wystąpić ze wstępnym wnioskiem o pociągnięcie tych osób do
odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu.
2. O wystąpieniu z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1, komisja postanawia
większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy liczby jej członków.
Art. 19.
1. Komisja przekazuje Marszałkowi Sejmu sprawozdanie ze swojej działalności.
2. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie i doręczenie posłom sprawozdania.
3. Jeżeli w sprawozdaniu lub jego części znajdują się wiadomości stanowiące
tajemnicę państwową lub służbową, Marszałek Sejmu określa tryb jego
udostępniania posłom oraz sposób rozpatrywania go przez Sejm.
Art. 20.
1. W przypadku, gdy komisja nie zakończyła swojej działalności przed końcem
kadencji Sejmu, który ją powołał, postępowanie przez nią prowadzone ulega
zamknięciu z dniem końca kadencji.
2. Postępowania lub czynności zlecone albo wnioskowane przez komisję, o
których mowa w art.12-15, kończą się z dniem zakończenia działalności
komisji.
Art. 21.
1. Jeżeli komisja przekazała Marszałkowi Sejmu sprawozdanie ze swojej
działalności, a Sejm nie rozpatrzył go do końca kadencji, to może ono
zostać rozpatrzone przez Sejm następnej kadencji.
2. W przypadku określonym w ust. 1, Marszałek Sejmu rozpatrującego
sprawozdanie, po zasięgnięciu opinii Prezydium Sejmu i Konwentu Seniorów,
wskazuje posła sprawozdawcę.
Art. 22.
W ustawie z dnia 26 marca 1982 r. o Trybunale Stanu (Dz. U. z 1993 r. Nr 38,
poz. 172 oraz z 1996 r. Nr 73, poz. 350) w art. 6 w ust. 2 pkt 2 otrzymuje
brzmienie:
"2) komisję śledczą powołaną na podstawie art. 111 Konstytucji.".
Art. 23.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.