Dz.U. z 2001 r. Nr 3, poz. 18
USTAWA
z dnia 29 listopada 2000 r.
Prawo atomowe
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Ustawa określa:
1) działalność w zakresie pokojowego wykorzystywania energii atomowej
związaną z rzeczywistym i potencjalnym narażeniem na promieniowanie
jonizujące od sztucznych źródeł promieniotwórczych, materiałów jądrowych,
urządzeń wytwarzających promieniowanie jonizujące, odpadów
promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego,
2) obowiązki kierownika jednostki organizacyjnej wykonującej tę działalność,
3) organy właściwe w sprawach bezpieczeństwa jądrowego i ochrony
radiologicznej,
4) zasady odpowiedzialności cywilnej za szkody jądrowe.
2. Ustawa określa także kary pieniężne za naruszenie przepisów dotyczących
bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz tryb ich nakładania.
3. Ustawę stosuje się również do działalności wykonywanej w warunkach
zwiększonego, w wyniku działania człowieka, narażenia na naturalne
promieniowanie jonizujące.
4. Ustawa ponadto określa zasady monitorowania skażeń promieniotwórczych oraz
reguluje działania podejmowane w przypadku zdarzeń radiacyjnych, jak również
w przypadku długotrwałego narażenia w następstwie zdarzenia radiacyjnego lub
dawnej działalności.
Art. 2.
Wykonywanie działalności, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 1 i ust. 3, jest
dopuszczalne po zastosowaniu określonych w przepisach środków dla zapewnienia
bezpieczeństwa oraz ochrony życia i zdrowia ludzi, jak również bezpieczeństwa
mienia i ochrony środowiska.
Art. 3.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) bezpieczeństwo jądrowe - stan osiągany przez całokształt przedsięwzięć
organizacyjnych i technicznych podejmowanych w celu zapobiegania
zdarzeniom radiacyjnym, związanych z działalnością z materiałami
jądrowymi, oraz ograniczania ich skutków,
2) dawka graniczna - wartość dawki promieniowania jonizującego, wyrażoną
jako dawka skuteczna lub równoważna, dla określonych grup osób, pochodzącą
od kontrolowanej działalności zawodowej, której poza przypadkami
przewidzianymi w ustawie nie wolno przekroczyć,
3) dawka pochłonięta - energię promieniowania jonizującego pochłoniętą przez
jednostkową masę materii, uśrednioną w tkance lub narządzie,
4) dawka równoważna - dawkę pochłoniętą w tkance lub narządzie, wyznaczoną z
uwzględnieniem rodzaju i energii promieniowania jonizującego,
5) dawka skuteczna (efektywna) - sumę dawek równoważnych pochodzących od
zewnętrznego i wewnętrznego narażenia, wyznaczoną z uwzględnieniem
odpowiednich współczynników wagowych narządów lub tkanek, obrazującą
narażenie całego ciała,
6) działania interwencyjne - działania, które zapobiegają narażeniu lub
zmniejszają narażenie ludzi w wyniku zdarzenia radiacyjnego, określone w
art. 90,
7) jednostka organizacyjna - każdy podmiot wykonujący działalność związaną z
narażeniem,
8) likwidacja obiektu jądrowego - doprowadzenie obiektu lub urządzenia do
stanu niewymagającego ograniczeń z punktu widzenia bezpieczeństwa
jądrowego i ochrony radiologicznej w wykonywaniu dowolnej działalności,
9) likwidacja składowiska odpadów promieniotwórczych lub składowiska
wypalonego paliwa jądrowego - doprowadzenie terenu, na którym znajduje się
składowisko odpadów promieniotwórczych lub składowisko wypalonego paliwa
jądrowego, do stanu niewymagającego ograniczeń z punktu widzenia
bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w wykonywaniu dowolnej
działalności,
10) limit użytkowy dawki - ograniczenie przewidywanych dawek indywidualnych,
które mogą pochodzić od określonego źródła promieniowania jonizującego,
uwzględniane podczas planowania ochrony radiologicznej w celach związanych
z optymalizacją,
11) materiał jądrowy - materiał zawierający izotopy (nuklidy)
rozszczepialne, a w szczególności izotopy uranu, plutonu lub toru w
ilości, która nie może być pominięta z punktu widzenia ewidencji
materiałów jądrowych, w tym paliwo jądrowe,
12) narażenie - proces, w którym organizm ludzki podlega działaniu
promieniowania jonizującego,
13) obiekt jądrowy - obiekt lub urządzenie przeznaczone do wytwarzania,
stosowania, przetwarzania, przechowywania i składowania materiału
jądrowego w ilości umożliwiającej zrealizowanie samopodtrzymującej się
reakcji łańcuchowej rozszczepienia jądrowego,
14) ochrona fizyczna - całokształt przedsięwzięć organizacyjnych i
technicznych mających na celu skuteczne zabezpieczenie obiektów i
materiałów jądrowych przed kradzieżą lub aktami terroru, dywersji i
sabotażu,
15) ochrona radiologiczna - zapobieganie narażeniu ludzi i skażeniu
środowiska, a w przypadku braku możliwości zapobieżenia takim sytuacjom,
ograniczenie ich skutków do poziomu tak niskiego, jak tylko jest to
rozsądnie osiągalne, przy uwzględnieniu czynników ekonomicznych,
społecznych i zdrowotnych,
16) odpady promieniotwórcze - odpady stałe, ciekłe lub gazowe, zawierające
substancje promieniotwórcze lub skażone tymi substancjami, zakwalifikowane
do kategorii odpadów wymienionych w art. 47,
17) postępowanie z odpadami promieniotwórczymi - wszelkie działania,
włącznie z likwidacją obiektu, związane z przetwarzaniem,
przemieszczaniem, przechowywaniem lub składowaniem odpadów
promieniotwórczych,
18) postępowanie z wypalonym paliwem jądrowym - wszelkie działania włącznie
z likwidacją obiektu, związane z przerobem, przemieszczaniem,
przechowywaniem lub składowaniem wypalonego paliwa jądrowego,
19) poziom interwencyjny - liczbową wartość dawki skutecznej lub równoważnej
albo poziom zawartości izotopów promieniotwórczych w żywności, wodzie
pitnej i paszach, których możliwość przekroczenia oznacza konieczność
rozważenia podjęcia określonych działań interwencyjnych,
20) program zapewnienia jakości - system działań gwarantujący spełnienie
określonych wymagań ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego,
21) promieniowanie jonizujące - promieniowanie składające się z cząstek
bezpośrednio lub pośrednio jonizujących albo z obu rodzajów tych cząstek
lub fal elektromagnetycznych o długości mniejszej niż 100 nm (nanometrów),
22) promieniowanie naturalne - promieniowanie jonizujące emitowane ze źródeł
pochodzenia naturalnego ziemskiego i kosmicznego,
23) przechowalnik wypalonego paliwa jądrowego - obiekt jądrowy przeznaczony
do bezpiecznego, stabilnego i chronionego przechowywania wypalonego paliwa
jądrowego po jego wyładowaniu z reaktora lub basenu przy reaktorze, a
przed przekazaniem do przerobu lub składowania w charakterze odpadu
promieniotwórczego,
24) przechowywanie odpadów promieniotwórczych lub wypalonego paliwa
jądrowego - magazynowanie odpadów promieniotwórczych lub wypalonego paliwa
jądrowego z zamiarem ponownego ich wydobycia w celu przetworzenia lub
przerobu albo składowania,
25) przerób wypalonego paliwa jądrowego - proces lub działanie zmierzające
do wydobycia części lub wszystkich izotopów promieniotwórczych z
wypalonego paliwa jądrowego w celu ich dalszego wykorzystania,
26) przetwarzanie odpadów promieniotwórczych - proces lub działanie
zmierzające do minimalizacji objętości odpadów, segregację odpadów według
kategorii oraz przygotowanie ich do transportu,
27) składowanie odpadów promieniotwórczych lub wypalonego paliwa jądrowego -
złożenie odpadów promieniotwórczych lub wypalonego paliwa jądrowego w
obiekcie do tego przeznaczonym bez zamiaru ponownego ich wydobycia,
28) substancja promieniotwórcza - substancję zawierającą jeden lub więcej
izotopów promieniotwórczych o takiej aktywności lub stężeniu
promieniotwórczym, które nie mogą być pominięte z punktu widzenia ochrony
radiologicznej,
29) wypalone paliwo jądrowe - paliwo jądrowe, które zostało napromieniowane
w rdzeniu reaktora oraz na stałe usunięte z rdzenia,
30) zagrożenie (narażenie potencjalne) - narażenie, które może nastąpić,
przy czym prawdopodobieństwo jego wystąpienia i wielkość mogą być zawczasu
oszacowane,
31) zamknięcie składowiska odpadów promieniotwórczych lub składowiska
wypalonego paliwa jądrowego - zaprzestanie dostarczania odpadów
promieniotwórczych lub wypalonego paliwa jądrowego do składowiska, na
podstawie decyzji właściwego organu, oraz wykonanie wszelkich prac
koniecznych dla zapewnienia bezpieczeństwa składowiska,
32) zdarzenie radiacyjne - sytuację związaną z zagrożeniem, wymagającą
podjęcia pilnych działań w celu ochrony pracowników lub ludności,
33) źródło promieniotwórcze - substancję promieniotwórczą przygotowaną do
wykorzystywania jej promieniowania jonizującego,
34) źródło promieniowania jonizującego - źródło promieniotwórcze, urządzenie
zawierające takie źródło, urządzenie wytwarzające promieniowanie
jonizujące lub urządzenie emitujące substancje promieniotwórcze.
Rozdział 2
Zezwolenia w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej
Art. 4.
1. Wykonywanie działalności związanej z narażeniem, polegającej na:
1) wytwarzaniu, przetwarzaniu, przechowywaniu, składowaniu, transporcie lub
stosowaniu materiałów jądrowych, źródeł i odpadów promieniotwórczych oraz
wypalonego paliwa jądrowego i obrocie nimi,
2) budowie, rozruchu, próbnej i stałej eksploatacji oraz likwidacji obiektów
jądrowych,
3) budowie, eksploatacji, zamknięciu i likwidacji składowisk odpadów
promieniotwórczych i składowisk wypalonego paliwa jądrowego oraz budowie i
eksploatacji przechowalników wypalonego paliwa jądrowego,
4) produkowaniu, instalowaniu, stosowaniu i obsłudze urządzeń zawierających
źródła promieniotwórcze oraz obrocie tymi urządzeniami,
5) produkowaniu, nabywaniu, uruchamianiu i stosowaniu urządzeń
wytwarzających promieniowanie jonizujące,
6) uruchamianiu laboratoriów i pracowni, w których mają być stosowane źródła
promieniowania jonizującego, w tym pracowni rentgenowskich,
7) zamierzonym dodawaniu substancji promieniotwórczych w procesie
produkcyjnym wyrobów powszechnego użytku i artykułów medycznych oraz
obrocie tymi wyrobami i artykułami,
8) zamierzonym podawaniu substancji promieniotwórczych ludziom i zwierzętom
w celu medycznej lub weterynaryjnej diagnostyki, leczenia lub badań
naukowych
- wymaga zezwolenia albo zgłoszenia w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i
ochrony radiologicznej, z zastrzeżeniem art. 6 pkt 1.
2. Działalność polegająca na dodawaniu substancji promieniotwórczych do
żywności, zabawek, osobistych ozdób lub kosmetyków, jak również przywóz na
polski obszar celny i wywóz z polskiego obszaru celnego takich wyrobów są
zabronione.
Art. 5.
1. Złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności
określonej w art. 4 ust. 1 albo zgłoszenia wykonywania tej działalności
dokonuje kierownik jednostki organizacyjnej.
2. Prezes Państwowej Agencji Atomistyki, zwany dalej "Prezesem Agencji",
wydaje zezwolenia i przyjmuje zgłoszenia, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Zezwolenie na produkowanie, nabywanie, uruchamianie i stosowanie aparatów
rentgenowskich o energii promieniowania do 300 keV (kiloelektronowoltów) w
celach medycznych wydaje wojewódzki inspektor sanitarny, a dla jednostek
organizacyjnych podległych lub podporządkowanych Ministrowi Obrony Narodowej
lub nadzorowanych przez niego albo dla których jest on organem założycielskim
- wojskowy inspektor sanitarny.
4. Organy, o których mowa w ust. 2 i 3, prowadzą rejestr jednostek
organizacyjnych, których działalność wymaga co najmniej zgłoszenia.
5. W decyzji o cofnięciu zezwolenia należy określić sposób zabezpieczenia
posiadanych przez jednostkę organizacyjną materiałów jądrowych, źródeł
promieniowania jonizującego, odpadów promieniotwórczych lub wypalonego paliwa
jądrowego.
6. W sprawach nieuregulowanych dotyczących zezwoleń stosuje się przepisy
ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. z
1999 r. Nr 101, poz. 1178 oraz z 2000 r. Nr 86, poz. 958).
7. Wykorzystywanie odpadów przemysłowych zawierających naturalne izotopy
promieniotwórcze w celach gospodarczych następuje na zasadach określonych w
przepisach o ochronie środowiska.
Art. 6.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) przypadki, w których wykonywanie działalności określonej w art. 4 ust. 1
nie podlega obowiązkowi uzyskania zezwolenia albo zgłoszenia, oraz przypadki,
w których działalność może być wykonywana na podstawie zgłoszenia, ustalając
graniczne wartości aktywności całkowitej i stężenia promieniotwórczego
izotopów promieniotwórczych jako kryteria zwolnienia z obowiązku uzyskania
zezwolenia albo zgłoszenia,
2) dokumenty wymagane przy składaniu wniosku o wydanie zezwolenia na
wykonywanie działalności określonej w art. 4 ust. 1 albo przy zgłoszeniu
wykonywania tej działalności, konieczne dla potwierdzenia przez wnioskodawcę
spełnienia warunków bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, z
uwzględnieniem specyfiki poszczególnych rodzajów wykonywanej działalności, a
także czynności organu wydającego zezwolenie albo przyjmującego zgłoszenie w
przypadku, gdy treść dokumentów jest niewystarczająca dla wykazania, że
warunki te zostały spełnione,
3) wymagania dotyczące zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych w
surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi
i inwentarza żywego, a także w odpadach przemysłowych stosowanych w
budownictwie oraz kontroli zawartości tych izotopów.
Rozdział 3
Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna oraz ochrona zdrowia
pracowników
Art. 7.
1. Za przestrzeganie wymagań bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej
odpowiedzialny jest kierownik jednostki organizacyjnej wykonującej
działalność związaną z narażeniem.
2. W jednostce organizacyjnej wykonującej działalność wymagającą zezwolenia
istnieje obowiązek opracowania i wdrożenia programu zapewnienia jakości.
3. W jednostce organizacyjnej wykonującej działalność wymagającą zezwolenia
wewnętrzny nadzór nad przestrzeganiem wymagań bezpieczeństwa jądrowego i
ochrony radiologicznej sprawuje osoba, która posiada uprawnienia inspektora
ochrony radiologicznej.
4. Z wnioskiem o nadanie uprawnień inspektora ochrony radiologicznej może
wystąpić zainteresowana osoba lub kierownik jednostki organizacyjnej.
5. Uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej nadaje się osobie, która:
1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
2) posiada co najmniej średnie wykształcenie,
3) zdała egzamin z zakresu szkolenia określonego w przepisach wydanych na
podstawie art. 12 ust. 2,
4) posiada orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy w warunkach
narażenia.
6. Uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej nadaje Prezes Agencji, z
zastrzeżeniem ust. 7.
7. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, organ
właściwy do nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej w
pracowniach rentgenowskich stosujących aparaty rentgenowskie o energii
promieniowania do 300 keV w celach medycznych.
8. Koszty uzyskania uprawnień ponosi występujący z wnioskiem o nadanie
uprawnień.
Art. 8.
1. Kierownik jednostki organizacyjnej przed podjęciem działalności sporządza
uzasadnienie, które powinno wykazać, że spodziewane w wyniku wykonywania tej
działalności korzyści naukowe, ekonomiczne, społeczne i inne będą większe niż
możliwe, powodowane przez tę działalność, szkody dla zdrowia człowieka i
stanu środowiska.
2. W przypadku zaistnienia nowych istotnych okoliczności dotyczących skutków
wykonywanej działalności kierownik jednostki organizacyjnej jest obowiązany
dokonać weryfikacji uzasadnienia, uwzględniając te same czynniki, których
uwzględnienie jest wymagane przy sporządzaniu uzasadnienia.
Art. 9.
1. Kierownik jednostki organizacyjnej zapewnia wykonywanie działalności
zgodnie z zasadą optymalizacji, wymagającą, aby - przy rozsądnym
uwzględnieniu czynników ekonomicznych i społecznych - liczba osób narażonych
była jak najmniejsza, a otrzymywane przez te osoby dawki promieniowania były
możliwie małe, z zastrzeżeniem art. 15 ust. 3.
2. Jeżeli limity użytkowe dawek zostaną ustalone w zezwoleniu, to możliwość
ich przekroczenia podlega zgłoszeniu przez kierownika jednostki
organizacyjnej organowi, który wydał zezwolenie.
Art. 10.
1. Pracownik może być zatrudniony w warunkach narażenia po orzeczeniu braku
przeciwwskazań do takiego zatrudnienia wydanym przez lekarza posiadającego
odpowiednie kwalifikacje, zwanego dalej "uprawnionym lekarzem".
2. Kwalifikacje uprawnionego lekarza, tryb wydawania i przechowywania orzeczeń
oraz rodzaje i częstotliwość badań stanu zdrowia pracowników zatrudnionych w
warunkach narażenia określają przepisy prawa pracy, chyba że ustawa stanowi
inaczej.
Art. 11.
1. Do pracy przy materiale jądrowym, źródle promieniowania jonizującego,
odpadach promieniotwórczych lub wypalonym paliwie jądrowym można dopuścić
pracownika, który posiada odpowiednią do stanowiska pracy znajomość przepisów
z zakresu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz niezbędne
umiejętności.
2. Kierownik jednostki organizacyjnej obowiązany jest zapewnić prowadzenie
wstępnych i okresowych szkoleń pracowników, praktykantów, studentów w
zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, zgodnie z
opracowanym przez siebie programem. Szkoleniem objęci są również pracownicy
uczestniczący w transporcie materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych,
odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego.
3. Programy szkoleń uwzględniające informacje dotyczące ochrony zdrowia,
opracowane przez kierownika jednostki organizacyjnej działającej na podstawie
zezwolenia, podlegają zatwierdzeniu przez organ, który wydał zezwolenie.
Art. 12.
1. W jednostce organizacyjnej na stanowisku mającym istotne znaczenie dla
zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej może być
zatrudniona wyłącznie osoba posiadająca uprawnienia nadane przez Prezesa
Agencji.
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje stanowisk, o
których mowa w ust. 1, szczegółowe warunki i tryb nadawania przez Prezesa
Agencji uprawnień inspektora ochrony radiologicznej oraz uprawnień dla osób,
które mogą być zatrudnione na stanowiskach określonych w ust. 1, wymagany
zakres szkolenia, warunki, jakie muszą spełniać jednostki przeprowadzające
szkolenie, uwzględniając program i formy organizowania szkoleń, wzór
zaświadczenia o uzyskaniu uprawnienia oraz ramowy zakres obowiązków i
uprawnień inspektora ochrony radiologicznej.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe warunki i tryb nadawania uprawnień inspektora ochrony
radiologicznej w pracowniach rentgenowskich stosujących aparaty rentgenowskie
o energii promieniowania do 300 keV w celach medycznych, uwzględniając w
szczególności wzory zaświadczeń o uzyskaniu odpowiednich kwalifikacji, sposób
przeprowadzania egzaminów i powoływania komisji egzaminacyjnych oraz
szczegółowe programy szkoleń.
Art. 13.
1. Dawki graniczne obejmują sumę dawek pochodzących od narażenia zewnętrznego
i wewnętrznego.
2. Dawki graniczne nie obejmują narażenia na promieniowanie naturalne, jeżeli
narażenie to nie zostało zwiększone w wyniku działalności człowieka, w
szczególności nie obejmują narażenia pochodzącego od radonu w budynkach
mieszkalnych, od naturalnych nuklidów promieniotwórczych wchodzących w skład
ciała ludzkiego, od promieniowania kosmicznego na poziomie ziemi, jak również
narażenia nad powierzchnią ziemi od nuklidów promieniotwórczych znajdujących
się w nienaruszonej skorupie ziemskiej.
Art. 14.
1. Suma dawek promieniowania jonizującego dla pracowników oraz ogółu ludności,
pochodzących od wszystkich rodzajów wykonywanej działalności łącznie, nie
może, z zastrzeżeniem art. 19 ust. 1 i art. 20 ust. 2 i 3, przekraczać dawek
granicznych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 25 pkt 1.
2. Dawek granicznych nie stosuje się do osób poddawanych działaniu
promieniowania jonizującego w celach medycznych.
Art. 15.
1. Stosowanie promieniowania jonizującego w celach medycznych obejmuje:
1) ekspozycję pacjentów wynikającą z badań lekarskich i leczenia, w tym
również z badań wstępnych i okresowych,
2) ekspozycję osób poddawanych przesiewowym badaniom radiologicznym,
3) ekspozycję zdrowych osób lub pacjentów uczestniczących w eksperymentach
medycznych,
4) ekspozycję osób w trakcie badań w celach prawno-medycznych,
5) ekspozycję osób, które świadomie i z własnej woli udzielają pomocy
pacjentom i opiekują się nimi.
2. Skierowanie na badanie lub zabieg z zastosowaniem promieniowania
jonizującego powinno być oparte na przekonaniu lekarza kierującego, że
wykonanie tego badania lub zabiegu dostarczy informacji, które przyczynią się
do prawidłowego rozpoznania lub wykluczenia choroby, określenia jej
przebiegu, niezbędnej oceny skuteczności leczenia, i że korzyści z tego
tytułu będą przewyższały możliwe ujemne następstwa dla zdrowia z powodu
narażenia na promieniowanie jonizujące.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia,
warunki bezpiecznego stosowania promieniowania, o którym mowa w ust. 1, oraz
sposób wykonywania kontroli wewnętrznej nad przestrzeganiem tych warunków,
uwzględniając w szczególności zasadę optymalizacji, limity użytkowe dawek dla
osób, o których mowa w ust. 1 pkt 5, szczególne zasady dotyczące ekspozycji
na promieniowanie w związku z badaniami i zabiegami przeprowadzanymi na
dzieciach, kobietach w ciąży i kobietach karmiących piersią, a także
zapobieganie nieszczęśliwym wypadkom oraz wymagania dotyczące systemu
zapewnienia i kontroli jakości w rentgenodiagnostyce, medycynie nuklearnej i
radioterapii.
Art. 16.
1. W sytuacji narażenia na skutek przypadku ocenie podlegają dawki
promieniowania jonizującego otrzymane przez narażoną osobę. Narażenie to nie
dotyczy sytuacji, o której mowa w art. 20 ust. 1.
2. Oceny narażenia, o którym mowa w ust. 1, dokonuje kierownik jednostki
organizacyjnej, na terenie której nastąpiło narażenie, albo Prezes Agencji,
jeżeli ustalenie takiej jednostki nie jest możliwe.
Art. 17.
1. W celu dostosowania sposobu oceny zagrożenia pracowników w jednostkach
organizacyjnych do jego spodziewanego poziomu, w zależności od wielkości
zagrożenia, wprowadza się dwie kategorie pracowników:
1) kategorię A obejmującą pracowników, którzy mogą być narażeni na dawkę
skuteczną przekraczającą 6 mSv (milisiwertów) w ciągu roku lub na dawkę
równoważną przekraczającą jedną trzecią wartości dawek granicznych dla
soczewek oczu, skóry i kończyn określonych w przepisach wydanych na
podstawie art. 25 pkt 1,
2) kategorię B obejmującą pracowników, którzy mogą być narażeni na dawkę
skuteczną przekraczającą 1 mSv w ciągu roku lub na dawkę równoważną równą
jednej dwudziestej wartości dawek granicznych dla soczewek oczu, skóry i
kończyn określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 25 pkt 1 i
którzy nie zostali zaliczeni do kategorii A.
2. Ocena narażenia pracowników prowadzona jest na podstawie kontrolnych
pomiarów dawek indywidualnych lub pomiarów dozymetrycznych w środowisku
pracy.
3. Pracownicy kategorii A podlegają ocenie narażenia prowadzonej na podstawie
systematycznych pomiarów dawek indywidualnych, a jeżeli mogą być narażeni na
skażenie wewnętrzne mające wpływ na poziom dawki skutecznej dla tej kategorii
pracowników, podlegają również pomiarom skażeń wewnętrznych.
4. Pracownicy kategorii B podlegają ocenie narażenia prowadzonej na podstawie
pomiarów dozymetrycznych w środowisku pracy w sposób pozwalający stwierdzić
prawidłowość zaliczenia pracowników do tej kategorii. Zezwolenie może
zawierać warunek prowadzenia oceny narażenia pracowników kategorii B
wykonujących prace określone w tym zezwoleniu na podstawie pomiarów dawek
indywidualnych.
5. W przypadku gdy pomiar dawki indywidualnej jest niemożliwy lub
niewystarczający, ocena dawki indywidualnej otrzymanej przez pracownika
kategorii A może być dokonana na podstawie wyników pomiarów dawek
indywidualnych przeprowadzonych dla innych narażonych pracowników tej
kategorii albo na podstawie wyników pomiarów dozymetrycznych w środowisku
pracy.
6. Zaliczenia pracowników zatrudnionych w warunkach narażenia do kategorii A
lub B dokonuje kierownik jednostki organizacyjnej, w zależności od
przewidywanego poziomu narażenia tych pracowników.
7. Ze względu na zdolność do wykonywania pracy w grupie pracowników kategorii
A ustala się następującą klasyfikację medyczną: zdolny, zdolny pod pewnymi
warunkami, niezdolny.
8. Pracownik nie może być zatrudniony na określonym stanowisku w kategorii A
jeżeli uprawniony lekarz wydał orzeczenie, że jest on niezdolny do
wykonywania takiej pracy.
Art. 18.
1. W celu dostosowania działań i środków ochrony radiologicznej pracowników do
wielkości i rodzajów zagrożeń wprowadza się podział lokalizacji miejsc pracy
na:
1) tereny kontrolowane, na których istnieje możliwość otrzymania dawek
określonych dla pracowników kategorii A lub możliwość rozprzestrzeniania
się skażeń promieniotwórczych,
2) tereny nadzorowane, na których istnieje możliwość otrzymania dawek
określonych dla pracowników kategorii B i które nie zostały zaliczone do
terenów kontrolowanych.
2. Za spełnienie wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie art.
25 pkt 2 dla terenów kontrolowanych i nadzorowanych odpowiedzialny jest
kierownik jednostki organizacyjnej.
Art. 19.
1. W szczególnych przypadkach, z wyłączeniem zdarzeń radiacyjnych, pracownicy
kategorii A, za ich zgodą i za zgodą Prezesa Agencji, mogą otrzymać dawki
przekraczające wartości dawek granicznych, jeżeli jest to konieczne dla
wykonania określonego zadania.
2. Niedopuszczalne jest narażenie, o którym mowa w ust. 1, praktykantów,
studentów, kobiet w ciąży oraz kobiet karmiących piersią, jeżeli w wyniku
narażenia jest prawdopodobne powstanie skażeń promieniotwórczych ciała.
3. Kierownik jednostki organizacyjnej obowiązany jest uzasadnić konieczność
narażenia, o którym mowa w ust. 1, i z wyprzedzeniem szczegółowo omówić
związane z tym kwestie z zainteresowanymi pracownikami-ochotnikami lub ich
przedstawicielami oraz z uprawnionym lekarzem i inspektorem ochrony
radiologicznej.
4. Postępowanie w sprawach, o których mowa w ust. 1 i 3, wymaga
udokumentowania w formie pisemnej.
5. Otrzymane przez pracownika dawki, o których mowa w ust. 1, są oddzielnie
rejestrowane w dokumentacji określonej w art. 30 ust. 3. Otrzymanie tych
dawek nie może powodować odsunięcia pracownika od normalnych zajęć lub
przesunięcia go na inne stanowisko bez jego zgody, z zastrzeżeniem art. 31
ust. 2 i 3.
Art. 20.
1. Osoba uczestnicząca w usuwaniu skutków zdarzenia radiacyjnego oraz w
działaniach interwencyjnych (narażenie wyjątkowe) nie może otrzymać w czasie
trwania tych działań dawki przekraczającej wartość rocznej skutecznej dawki
granicznej dla pracowników, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. Osoba uczestnicząca w działaniach mających na celu:
1) zapobieżenie poważnej utracie zdrowia,
2) uniknięcie dużego napromieniowania znacznej liczby osób,
3) zapobieżenie katastrofie na większą skalę
- nie może otrzymać dawki skutecznej przekraczającej wartość 100 mSv.
3. Osoba uczestnicząca w ratowaniu życia ludzkiego nie może otrzymać dawki
skutecznej przekraczającej wartość 500 mSv.
4. Osobami podejmującymi działania, o których mowa w ust. 2 i 3, mogą być
wyłącznie ochotnicy, którzy przed podjęciem tych działań zostali
poinformowani o związanym z ich działaniem ryzyku dla zdrowia, a następnie
dobrowolnie podjęli decyzję o udziale w działaniach. Rezygnacja z udziału w
działaniach nie może stanowić podstawy do rozwiązania stosunku pracy .
5. Podczas działań, o których mowa w ust. 1-3, podejmuje się wszelkie środki w
celu zapewnienia odpowiedniej ochrony osób biorących udział w działaniach
oraz dokonania oceny i udokumentowania dawek otrzymywanych przez te osoby. Po
zakończeniu działań osoby te są informowane o otrzymanych dawkach i
wynikającym z tego ryzyku dla zdrowia.
6. Osoby, które otrzymały dawki określone w ust. 1 i 2, nie mogą być odsunięte
od dalszej pracy zawodowej w warunkach narażenia bez ich zgody, z
zastrzeżeniem art. 31 ust. 2 i 3.
7. Osobę, która otrzymała dawkę określoną w ust. 3, kierownik jednostki
organizacyjnej jest obowiązany skierować na badania lekarskie. Art. 31 ust. 2
i 3 stosuje się odpowiednio.
Art. 21.
1. Kierownik jednostki organizacyjnej obowiązany jest prowadzić rejestr dawek
indywidualnych otrzymywanych przez pracowników zaliczonych do kategorii A na
podstawie wyników pomiarów i ocen, o których mowa w ust. 2.
2. Pomiary dawek indywidualnych oraz oceny dawek od narażenia wewnętrznego są
dokonywane przez podmioty posiadające akredytację otrzymaną na podstawie
odrębnych przepisów.
3. Centralny rejestr dawek, o których mowa w ust. 1, prowadzi Prezes Agencji
na podstawie wyników pomiarów i ocen, o których mowa w ust. 2, otrzymywanych
od kierownika jednostki organizacyjnej.
Art. 22.
Przed zatrudnieniem pracownika w warunkach narażenia kierownik jednostki
organizacyjnej jest obowiązany uzyskać z centralnego rejestru dawek informację
o dawkach dotychczas otrzymanych przez tego pracownika.
Art. 23.
1. Działalność zawodowa związana z występowaniem promieniowania naturalnego
prowadzącego do wzrostu narażenia pracowników lub ludności, istotnego z
punktu widzenia ochrony radiologicznej, wymaga oceny tego narażenia.
2. Ocena narażenia dokonywana jest na podstawie pomiarów dozymetrycznych w
środowisku pracy.
3. Do działalności, o której mowa w ust. 1, zalicza się w szczególności
działalność związaną z wykonywaniem prac:
1) w kopalniach, jaskiniach i innych miejscach pod powierzchnią ziemi,
2) w lotnictwie, z wyłączeniem prac wykonywanych przez personel naziemny.
4. Kierownik jednostki organizacyjnej określa sposób dokonywania oceny
narażenia i tryb postępowania mającego na celu zmniejszenie tego narażenia,
uwzględniając przepisy wydane na podstawie art. 25 pkt 1 i specyfikę pracy
osoby narażonej.
Art. 24.
Narażenie ogółu ludności w wyniku stosowania promieniowania jonizującego
podlega regularnej ocenie dokonywanej przez Prezesa Agencji i jest
przedstawiane w sprawozdaniu, o którym mowa w art. 110 pkt 13.
Art. 25.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) dawki graniczne promieniowania jonizującego i wskaźniki pozwalające na
wyznaczenie tych dawek stosowane przy ocenie narażenia oraz sposób i
częstotliwość dokonywania oceny narażenia pracowników i ogółu ludności,
uwzględniając - przy ustalaniu dawek granicznych dla pracowników - dawki
dla praktykantów, studentów, kobiet w ciąży i kobiet karmiących piersią,
2) podstawowe wymagania dotyczące terenów kontrolowanych i nadzorowanych, w
tym sposób oznakowania, warunki dostępu i opuszczania tych terenów dla
pracowników i innych osób oraz warunki, jakie muszą być spełnione dla
wykonywania pomiarów dozymetrycznych w środowisku pracy na tych terenach,
w szczególności odnośnie do zakresu programu pomiarów i kryteriów doboru
osób wykonujących pomiary.
Art. 26.
Kierownik jednostki organizacyjnej zatrudniającej pracowników w warunkach
narażenia jest obowiązany zapewnić:
1) opiekę medyczną pracownikom oraz niezbędne środki ochrony indywidualnej i
sprzęt dozymetryczny, stosownie do warunków narażenia,
2) prowadzenie pomiarów dawek indywidualnych albo pomiarów dozymetrycznych w
środowisku pracy zgodnie z art. 17 ust. 3 i 4 oraz rejestrowanie danych w
tym zakresie.
Art. 27.
1. Przyrządy dozymetryczne stosowane do kontroli i oceny narażenia,
niepodlegające obowiązkowi kontroli metrologicznej określonej w przepisach o
miarach, powinny posiadać świadectwo wzorcowania.
2. Świadectwo wzorcowania, o którym mowa w ust. 1, wydaje laboratorium
pomiarowe posiadające akredytację otrzymaną na podstawie odrębnych przepisów.
Art. 28.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wymagania dotyczące:
1) rejestracji dawek indywidualnych, uwzględniając narażenia, o których mowa
w art. 19 ust. 1 i art. 20 ust. 1, wyniki pomiarów dozymetrycznych, okres
przechowywania wyników pomiarów, a także organizację ich gromadzenia,
przekazywania i udostępniania,
2) sprzętu dozymetrycznego, uwzględniając wymagania techniczne przy
stosowaniu sprzętu w warunkach normalnych i w sytuacji zdarzeń
radiacyjnych.
Art. 29.
1. Kierownik jednostki organizacyjnej jest obowiązany zapewnić pracownikom
zatrudnionym przez innego pracodawcę (pracodawca zewnętrzny) lub pracownikom
samodzielnym wykonującym dowolną działalność na terenie kontrolowanym
(pracownicy zewnętrzni) ochronę równoważną ochronie, jaką zapewnia
pracownikom zatrudnionym w jednostce organizacyjnej.
2. Kierownik jednostki organizacyjnej, po zakończeniu przez pracownika
zewnętrznego działalności na terenie kontrolowanym, wydaje mu dokument, który
zawiera dane dotyczące:
1) rodzaju wykonywanej pracy i okresu jej trwania,
2) oceny dawki wyrażonej w wielkościach stosowanych do dawek granicznych
odpowiednio dla narażenia całego ciała, narażenia niejednorodnego i
narażenia wewnętrznego.
3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe obowiązki
kierownika jednostki organizacyjnej, pracodawcy zewnętrznego i pracownika
zewnętrznego w zakresie ochrony przed promieniowaniem jonizującym pracowników
zewnętrznych narażonych podczas pracy na terenie kontrolowanym, uwzględniając
sposoby ochrony stosowane wobec pracowników jednostki organizacyjnej.
Art. 30.
1. Za nadzór medyczny nad pracownikami kategorii A odpowiedzialny jest
kierownik jednostki organizacyjnej oraz uprawniony lekarz, któremu zapewnia
się dostęp do informacji niezbędnych do wydania orzeczenia o zdolności tych
pracowników do wykonywania określonej pracy, łącznie z informacją o warunkach
środowiskowych w miejscu pracy.
2. Nadzór medyczny, o którym mowa w ust. 1, obejmuje wstępne badania lekarskie
pracownika przed jego zatrudnieniem dla określenia, czy pracownik może być
zatrudniony w kategorii A, oraz okresowe badania lekarskie przeprowadzane co
najmniej raz w roku, które pozwalają stwierdzić, czy pracownik może nadal
wykonywać swoje obowiązki.
3. Dla każdego pracownika kategorii A uprawniony lekarz zakłada dokumentację
medyczną, prowadzoną i aktualizowaną przez cały okres zaliczenia do tej
kategorii. Dokumentacja jest przechowywana do dnia osiągnięcia przez
pracownika wieku 75 lat, jednak nie krócej niż przez 30 lat od dnia
zakończenia przez niego pracy w warunkach narażenia.
4. Dokumentacja medyczna obejmuje informacje o rodzaju wykonywanej pracy,
wynikach badań lekarskich przeprowadzonych przed podjęciem zatrudnienia w
kategorii A i o wynikach badań okresowych oraz rejestr dawek, o którym mowa w
art. 21 ust. 1.
5. Po ustaniu zatrudnienia w warunkach narażenia uprawniony lekarz może
zalecić kontynuację nadzoru medycznego, jeżeli uzna to za konieczne dla
ochrony zdrowia pracownika.
Art. 31.
1. W przypadku stwierdzonego przekroczenia którejkolwiek z dawek granicznych,
określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 25 pkt 1, kierownik
jednostki organizacyjnej jest obowiązany skierować pracownika na badania
lekarskie.
2. Dalsza praca w warunkach narażenia wymaga zgody uprawnionego lekarza.
3. W przypadku braku zgody uprawnionego lekarza na dalsze zatrudnienie
pracownika w warunkach narażenia stosuje się odpowiednio przepisy prawa pracy
odnoszące się do pracownika, u którego stwierdzono objawy wskazujące na
powstanie choroby zawodowej.
Art. 32.
Od orzeczeń lekarskich, o których mowa w art. 17 ust. 8 oraz w art. 31 ust. 2,
pracownikowi służy odwołanie do sądu pracy.
Art. 33.
1. W celu zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej kraju
przy stosowaniu promieniowania jonizującego w warunkach normalnych i w
sytuacji zdarzeń radiacyjnych wykonywanie działalności, o której mowa w ust.
2, może być dofinansowywane z budżetu państwa w formie dotacji celowej,
zwanej dalej "dotacją".
2. Dotacja może być przeznaczona na:
1) eksploatację i likwidację badawczych reaktorów jądrowych,
2) eksploatację zlokalizowanych w jednostkach naukowych i badawczo-
rozwojowych akceleratorów, aparatów rentgenowskich i źródeł promieniowania
gamma wykorzystywanych na potrzeby służby zdrowia w celach innych niż
diagnostyka i radioterapia,
3) działalność służb ochrony radiologicznej, bezpieczeństwa jądrowego i
ochrony fizycznej zapewniających bezpieczeństwo ośrodka jądrowego w
Otwocku-Świerku,
4) sporządzanie ocen oddziaływania obiektów jądrowych, akceleratorów,
aparatów rentgenowskich i źródeł promieniowania gamma na środowisko i
zdrowie ludzi oraz wykonywanie badań i analiz niezbędnych do sporządzenia
tych ocen, a także wykonywanie prac kontrolno-rozpoznawczych będących
następstwem nieprawidłowości zgłaszanych przez służby graniczne i
ratownicze,
5) prowadzenie działań mających na celu likwidację skutków zdarzeń
radiacyjnych w obiektach jądrowych i w jednostkach organizacyjnych
stosujących źródła promieniowania jonizującego,
6) wykonywanie pomiarów mocy dawki promieniowania jonizującego lub skażeń
promieniotwórczych kraju, w tym w jednostkach organizacyjnych stosujących
źródła promieniowania jonizującego,
7) wzorcowanie przyrządów dozymetrycznych,
8) tworzenie i wykorzystywanie modeli obliczeniowych służących do oceny
sytuacji radiacyjnych, niezbędnych do podjęcia odpowiednich działań w
kraju na wypadek zdarzeń radiacyjnych,
9) inwestycje służące wykonywaniu działalności, o której mowa w pkt 1-8.
3. Dotacji udziela Prezes Agencji ze środków przewidzianych na ten cel w
ustawie budżetowej.
4.Wysokość dotacji nie może być większa niż koszty poniesione w związku z
wykonywaną działalnością, pomniejszone o dochody uzyskane z tej działalności
i nie może przekraczać 85% kosztów wykonywanej działalności.
5. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb
udzielania, rozliczania oraz zwrotu dotacji, z uwzględnieniem wzoru wniosku o
udzielenie dotacji i niezbędnych załączników oraz sposobu dokumentowania
realizacji zadania i wykorzystania dotacji.
Rozdział 4
Obiekty jądrowe
Art. 34.
1. Do obiektów jądrowych należą w szczególności:
1) elektrownie, elektrociepłownie i ciepłownie jądrowe z energetycznymi
reaktorami jądrowymi,
2) badawcze, doświadczalne i inne reaktory jądrowe,
3) obiekty przeznaczone do wytwarzania, przetwarzania, przechowywania i
składowania materiałów jądrowych i paliwa jądrowego
- od rozpoczęcia budowy do zakończenia ich likwidacji.
2. Obiekty jądrowe podlegają ochronie fizycznej.
Art. 35.
1. Obowiązek spełnienia wymagań bezpieczeństwa jądrowego i ochrony
radiologicznej oraz ochrony fizycznej obiektu jądrowego w okresie ustalania
lokalizacji, projektowania, budowy, rozruchu i próbnej eksploatacji spoczywa
na inwestorze, a w okresie stałej eksploatacji lub likwidacji obiektu - na
kierowniku jednostki eksploatującej.
2. Niezależnie od obowiązków inwestora obowiązek spełnienia wymagań
bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej spoczywa na innych
uczestnikach procesu inwestycyjnego, odpowiednio do zakresu ich zadań.
3. W okresie projektowania, budowy, rozruchu i eksploatacji obiektu jądrowego
należy stosować rozwiązania techniczne i organizacyjne, które w świetle
osiągnięć nauki i techniki są niezbędne do tego, aby na wszystkich etapach
eksploatacji narażenie osób przebywających w obiekcie lub innych osób i
skażenie środowiska było możliwie jak najmniejsze przy rozsądnym
uwzględnieniu czynników ekonomicznych i społecznych i nie przekraczało dawek
granicznych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 25 pkt 1.
Art. 36.
Organ właściwy do wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania
terenu przeznaczonego pod budowę obiektu jądrowego, na podstawie przepisów
ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 1999 r.
Nr 15, poz. 139, Nr 41, poz. 412 i Nr 111, poz. 1279 oraz z 2000 r. Nr 12, poz.
136), wydaje tę decyzję po uzyskaniu pozytywnej opinii Prezesa Agencji w
zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.
Art. 37.
Prezes Agencji wydaje zezwolenie na budowę, rozruch i próbną eksploatację
obiektu jądrowego na wniosek inwestora, a zezwolenie na stałą eksploatację i
likwidację - na wniosek kierownika jednostki eksploatującej. Zezwolenie jest
warunkiem uzyskania pozwolenia na budowę, użytkowanie i rozbiórkę obiektu
jądrowego wydawanego na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo
budowlane (Dz.U. Nr 89, poz. 414, z 1996 r. Nr 100, poz. 465, Nr 106, poz. 496
i Nr 146, poz. 680, z 1997 Nr 88, poz. 554 i Nr 111, poz. 726, z 1998 r. Nr 22,
poz. 118 i Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 41, poz. 412, Nr 49, poz. 483 i Nr
62, poz. 682 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 29, poz. 354 i Nr 43, poz.
489).
Art. 38.
1. Wokół obiektu jądrowego wojewoda tworzy obszar ograniczonego użytkowania, o
którym mowa w ustawie z dnia 31 stycznia 1980 r. o ochronie i kształtowaniu
środowiska (Dz.U. z 1994 r. Nr 49, poz. 196, z 1995 r. Nr 90, poz. 446, z
1996 r. Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622, z 1997 r. Nr 88, poz. 554, Nr
96, poz. 592, Nr 121, poz. 770 i Nr 133, poz. 885, z 1998 r. Nr 106, poz.
668, z 1999 r. Nr 101, poz. 1178 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 48, poz.
550 i Nr 62, poz. 718).
2. Minister właściwy do spraw środowiska, po zasięgnięciu opinii Prezesa
Agencji, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady tworzenia
obszaru ograniczonego użytkowania wokół obiektu jądrowego ze wskazaniem
ograniczeń w jego użytkowaniu, uwzględniając w szczególności charakterystykę
i warunki lokalizacji obiektu jądrowego, możliwe sytuacje awaryjne oraz
rozkład dawek promieniowania jonizującego dla różnych odległości od obiektu.
3. W sprawach dotyczących naprawienia szkód powstałych w wyniku utworzenia
obszaru ograniczonego użytkowania stosuje się przepisy ustawy, o której mowa
w
ust. 1.
Art. 39.
Prezes Agencji wydaje nakaz zmniejszenia mocy lub wyłączenia obiektu jądrowego
z eksploatacji, jeżeli z jego oceny wynika, że dalsza eksploatacja takiego
obiektu zagraża bezpieczeństwu jądrowemu. Ponowne zwiększenie mocy lub
uruchomienie obiektu jądrowego wymaga zgody Prezesa Agencji.
Rozdział 5
Materiały jądrowe
Art. 40.
1. Kierownik jednostki organizacyjnej obowiązany jest prowadzić ewidencję oraz
zapewnić ochronę fizyczną materiałów jądrowych określonych w przepisach
wydanych na podstawie art. 42 pkt 1 i 2.
2. Na system ewidencji materiałów jądrowych składają się:
1) wewnątrzzakładowe ewidencje, systemy rachunkowości materiałowej i
kontrole materiałów jądrowych, które są prowadzone w jednostkach
organizacyjnych wykonujących działalność związaną z materiałami jądrowymi,
2) centralna ewidencja oparta na strukturze obszarów ewidencji materiałów
jądrowych, zwanych dalej "rejonami bilansu materiałowego".
3. Centralną ewidencję materiałów jądrowych prowadzi Prezes Agencji we
współpracy z właściwymi organizacjami międzynarodowymi.
Art. 41.
1. Materiały jądrowe w czasie ich wytwarzania, przetwarzania, przechowywania,
stosowania, transportu i składowania oraz obrotu nimi podlegają ochronie
fizycznej.
2. Kierownik jednostki organizacyjnej wykonującej działalność związaną z
materiałami jądrowymi opracowuje system ochrony fizycznej, który, po
zatwierdzeniu przez Prezesa Agencji, jest uzgadniany z właściwym
terytorialnie komendantem wojewódzkim Policji.
3. Okresową kontrolę systemu, o którym mowa w ust. 2, przeprowadza Prezes
Agencji.
Art. 42.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) materiały jądrowe podlegające ewidencji, zasady prowadzenia rejonu
bilansu materiałowego oraz sposób prowadzenia wewnątrzzakładowych i
centralnej ewidencji materiałów jądrowych, z uwzględnieniem rodzaju
dokumentów oraz częstotliwości przeprowadzania kontroli,
2) materiały jądrowe podlegające ochronie fizycznej oraz rodzaje
przedsięwzięć organizacyjnych i technicznych w zakresie ochrony fizycznej,
ustalając kategorie materiałów jądrowych i poziom ochrony fizycznej dla
każdej kategorii oraz sposób przeprowadzania kontroli, o której mowa w
art. 41 ust. 3.
Rozdział 6
Źródła promieniowania jonizującego
Art. 43.
1. Źródła promieniowania jonizującego podlegają kontroli, a źródła
promieniotwórcze podlegają także ewidencji.
2. Obowiązek prowadzenia kontroli źródeł promieniowania jonizującego oraz
ewidencji stanu i ruchu źródeł promieniotwórczych spoczywa na kierowniku
jednostki organizacyjnej wykonującej działalność związaną z tymi źródłami.
Art. 44.
1. Urządzenia zawierające źródła promieniotwórcze lub wytwarzające
promieniowanie jonizujące przed wprowadzeniem ich do eksploatacji, podlegają
kontroli w zakresie ochrony radiologicznej. Kontrola ta nie obejmuje
urządzeń, które mogą być stosowane w działalności niewymagającej zezwolenia.
2. Kontroli dokonuje jednostka organizacyjna, która ma zezwolenie na
instalowanie urządzeń lub obrót nimi.
Art. 45.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki
bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego, uwzględniając:
1) wymagania techniczne i wymagania ochrony radiologicznej dotyczące
pracowni stosujących źródła promieniotwórcze lub urządzenia zawierające
takie źródła oraz wymagania dotyczące urządzeń wytwarzających
promieniowanie jonizujące i pracowni stosujących takie urządzenia,
2) zasady pracy ze źródłami promieniotwórczymi, urządzeniami zawierającymi
takie źródła oraz urządzeniami wytwarzającymi promieniowanie jonizujące,
stosowanymi poza pracowniami, o których mowa w pkt 1,
3) sposób prowadzenia kontroli i ewidencji, o których mowa w art. 43 ust. 1,
w tym ustali wzór karty ewidencyjnej do prowadzenia ewidencji źródeł
promieniotwórczych.
Art. 46.
Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowe warunki bezpiecznej pracy z aparatami rentgenowskimi o energii
promieniowania do 300 keV stosowanymi w celach medycznych, uwzględniając:
1) wymagania techniczne i wymagania ochrony radiologicznej dotyczące takich
aparatów i pracowni je stosujących,
2) możliwości odstąpienia od tych wymagań,
3) sposób przeprowadzania kontroli takich aparatów.
Rozdział 7
Odpady promieniotwórcze i wypalone paliwo jądrowe
Art. 47.
1. Odpady promieniotwórcze kwalifikowane są ze względu na poziom aktywności
lub moc dawki na powierzchni do kategorii odpadów: niskoaktywnych,
średnioaktywnych i wysokoaktywnych. Kategorie mogą być podzielone na
podkategorie ze względu na okres połowicznego rozpadu zawartych w odpadach
izotopów promieniotwórczych lub wydzielaną moc cieplną.
2. Wycofane z użytkowania (zużyte) zamknięte źródła promieniotwórcze tworzą
dodatkową kategorię odpadów promieniotwórczych.
3. Zużyte zamknięte źródła promieniotwórcze kwalifikowane są ze względu na
poziom aktywności do podkategorii zużytych zamkniętych źródeł:
niskoaktywnych, średnioaktywnych i wysokoaktywnych, które ze względu na okres
połowicznego rozpadu zawartych w nich izotopów dzieli się na krótkożyciowe i
długożyciowe.
Art. 48.
1. Kwalifikacji odpadów promieniotwórczych dokonuje kierownik jednostki
organizacyjnej, na terenie której znajdują się odpady.
2. Kwalifikacji odpadów promieniotwórczych może dokonać Prezes Agencji w
przypadku:
1) rozbieżności między kwalifikacją dokonaną przez kierownika jednostki
organizacyjnej, na terenie której znajdują się odpady, a kwalifikacją
dokonaną przez kierownika jednostki organizacyjnej przyjmującej odpady,
2) stwierdzenia nieprawidłowości w kwalifikacji dokonanej przez kierownika
jednostki organizacyjnej, na terenie której znajdują się odpady.
Art. 49.
1. Kierownik jednostki organizacyjnej, na terenie której znajdują się odpady
promieniotwórcze lub wypalone paliwo jądrowe, obowiązany jest prowadzić ich
ewidencję. Ewidencjonowanie obejmuje każdy z rodzajów działań w postępowaniu
z odpadami promieniotwórczymi lub wypalonym paliwem jądrowym.
2. Odpady promieniotwórcze zawierające materiał jądrowy oraz wypalone paliwo
jądrowe podlegają ochronie fizycznej.
Art. 50.
Odpady promieniotwórcze i wypalone paliwo jądrowe przechowuje się w warunkach
umożliwiających ich segregację oraz w sposób zapewniający ochronę ludzi i
środowiska.
Art. 51.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób kwalifikowania odpadów promieniotwórczych do kategorii i
podkategorii, uwzględniając kryteria, o których mowa w art. 47 ust. 1 i 3,
2) sposób prowadzenia ewidencji i kontroli odpadów promieniotwórczych oraz
wzór karty ewidencyjnej, uwzględniając sposób prowadzenia wspólnej
ewidencji dla różnych działań w postępowaniu z odpadami promieniotwórczymi
oraz rodzaje czynności kontrolnych,
3) warunki przechowywania odpadów promieniotwórczych lub wypalonego paliwa
jądrowego i wymogi, jakim muszą odpowiadać obiekty, pomieszczenia i
opakowania przeznaczone do przechowywania poszczególnych kategorii odpadów
promieniotwórczych, z uwzględnieniem stanu skupienia i innych właściwości
fizykochemicznych odpadów, a także wymogi, jakim muszą odpowiadać
przechowalniki wypalonego paliwa jądrowego.
Art. 52.
1. Odpady promieniotwórcze ciekłe lub gazowe, powstałe w wyniku działalności
określonej w art. 4 ust. 1 mogą być odprowadzane do środowiska, o ile ich
stężenie promieniotwórcze w środowisku może być pominięte z punktu widzenia
ochrony radiologicznej. Sposób odprowadzania odpadów i ich dopuszczalną
aktywność określa się w zezwoleniu.
2. Odpady promieniotwórcze, które zostały przetworzone lub nie wymagają
przetwarzania, oraz wypalone paliwo jądrowe, które nie będzie przerabiane "
są składowane w składowiskach.
3. Wypalone paliwo jądrowe przeznaczone do składowania traktuje się jak odpady
wysokoaktywne.
4. Odpady promieniotwórcze można składować wyłącznie w stanie stałym, w
opakowaniach zapewniających bezpieczeństwo ludzi i środowiska pod względem
ochrony radiologicznej, przy zapewnieniu odprowadzania ciepła i nie
dopuszczeniu do powstania masy krytycznej oraz prowadzeniu stałej kontroli
tych czynników w okresie składowania, a także po zamknięciu składowiska.
Art. 53.
1. Składowiska odpadów promieniotwórczych dzieli się na powierzchniowe i
głębokie.
2. Składowisko odpadów promieniotwórczych może być uznane, w drodze decyzji
Prezesa Agencji, za Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych.
Art. 54.
Organ właściwy na podstawie ustawy, o której mowa w art. 36, do wydania decyzji
w sprawie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu przeznaczonego
pod budowę składowiska wydaje tę decyzję po uzyskaniu pozytywnej opinii Prezesa
Agencji w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz
ochrony fizycznej.
Art. 55.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) kategorie i podkategorie odpadów promieniotwórczych, które mogą być
składowane w poszczególnych rodzajach składowisk, z uwzględnieniem stanu
skupienia oraz właściwości fizykochemicznych odpadów przeznaczonych do
składowania,
2) szczegółowe wymagania, jakim powinny odpowiadać poszczególne rodzaje
składowisk, dotyczące lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia,
uwzględniając zjawiska przyrodnicze i uwarunkowania geologiczne oraz
systemy kontroli,
3) warunki, jakie powinno spełniać składowisko, aby mogło być uznane za
Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych, z uwzględnieniem rodzajów
składowisk, kategorii i czasu przyjmowania odpadów do składowiska,
4) szczegółowe wymagania w zakresie przygotowania odpadów promieniotwórczych
do składowania, uwzględniając rodzaje opakowań, w jakich umieszczane są
one do składowania.
Art. 56.
1. Działalność w zakresie postępowania z odpadami promieniotwórczymi i
wypalonym paliwem jądrowym wykonywana jest przez przedsiębiorstwo
użyteczności publicznej, o którym mowa w rozdziale 14.
2. Działalność, o której mowa w ust. 1, z wyłączeniem działalności polegającej
na składowaniu odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego oraz
ich transporcie do składowiska, może być wykonywana przez inną jednostkę
organizacyjną, jeżeli spełnia ona wymagania dotyczące bezpieczeństwa
jądrowego i ochrony radiologicznej i uzyska zezwolenie. W szczególności
jednostka organizacyjna, w której powstały odpady promieniotwórcze lub
wypalone paliwo jądrowe, może je przetwarzać i przechowywać przez czas
określony w zezwoleniu.
Art. 57.
1. Gminie, na terenie której znajduje się Krajowe Składowisko Odpadów
Promieniotwórczych, przysługuje coroczna opłata z budżetu państwa:
1) od dnia przyjęcia pierwszego odpadu do składowiska do dnia podjęcia
decyzji o zamknięciu składowiska - w wysokości 400% dochodów z tytułu
podatku od nieruchomości znajdujących się na terenie gminy, uzyskanych w
roku poprzednim, powiększonych w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi
wzrostu cen detalicznych towarów i usług konsumpcyjnych, ustalanemu w
trybie określonym w ustawie z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i
opłatach lokalnych (Dz.U. Nr 9, poz. 31 i Nr 101, poz. 444, z 1992 r. Nr
21, poz. 86, z 1994 r. Nr 123, poz. 600, z 1996 r. Nr 91, poz. 409 i Nr
149, poz. 704, z 1997 r. Nr 5, poz. 24, Nr 107, poz. 689, Nr 121, poz. 770
i Nr 123, poz. 780, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 150, poz. 983 i Nr 160,
poz. 1058 oraz z 2000 r. Nr 88, poz. 983 i Nr 95, poz. 1041),
2) po podjęciu decyzji o zamknięciu składowiska " w wysokości 50% opłaty, o
której mowa w pkt 1, przez okres odpowiadający okresowi eksploatacji
składowiska.
2. Opłata, o której mowa w ust. 1, jest przekazywana gminie z budżetu państwa
w równych ratach kwartalnych, w terminie do 14 dni od upływu ostatniego
miesiąca kwartału.
3. Rata kwartalna nie przysługuje gminie, jeżeli w następstwie decyzji organów
gminy albo powiatu, na obszarze którego położona jest gmina, nie było możliwe
w dowolnym okresie w danym kwartale przyjmowanie odpadów promieniotwórczych
do składowiska.
Rozdział 8
Transport materiałów jądrowych, źródeł promieniowania jonizującego, odpadów
promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego
Art. 58.
Materiały jądrowe przygotowuje się do transportu i transportuje w sposób
uniemożliwiający wystąpienie samopodtrzymującej się reakcji łańcuchowej
rozszczepienia jądrowego i z zachowaniem zasad ochrony fizycznej.
Art. 59.
Przygotowując do transportu i transportując materiały jądrowe, źródła
promieniowania jonizującego, odpady promieniotwórcze i wypalone paliwo jądrowe
należy uwzględnić zagrożenia, jakie mogą stwarzać ich właściwości
fizykochemiczne, a także spełnić wymagania i warunki obowiązujące w transporcie
materiałów niebezpiecznych, określone w odrębnych przepisach.
Art. 60.
Narażenie osób uczestniczących w transporcie, w tym również dokonujących
załadunku i wyładunku przewożonych materiałów jądrowych, źródeł promieniowania
jonizującego, odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego, podlega
kontroli, a otrzymane przez te osoby dawki promieniowania nie mogą przekraczać
dawek granicznych określonych dla pracowników w przepisach wydanych na
podstawie art. 25 pkt 1.
Art. 61.
Wymagania i warunki dotyczące transportu na terenie jednostek organizacyjnych,
które wytwarzają, przetwarzają, stosują, przechowują i składują materiały
jądrowe, źródła promieniowania jonizującego, z wyłączeniem urządzeń
wytwarzających promieniowanie jonizujące, odpady promieniotwórcze i wypalone
paliwo jądrowe określa Prezes Agencji w zezwoleniu.
Art. 62.
1. Przywóz na polski obszar celny i wywóz z polskiego obszaru celnego
materiałów jądrowych, źródeł promieniotwórczych i urządzeń zawierających
takie źródła oraz przywóz wyrobów powszechnego użytku emitujących
promieniowanie jonizujące, a także przywóz, wywóz odpadów promieniotwórczych
i wypalonego paliwa jądrowego odbywa się na podstawie zezwolenia na
wykonywanie działalności określonej w art. 4 ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Przywóz na polski obszar celny, wywóz z polskiego obszaru celnego i tranzyt
przez ten obszar odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego
wymaga zgody Prezesa Agencji.
3. Zakazany jest wywóz z polskiego obszaru celnego i tranzyt przez ten obszar
odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego, jeżeli miejsce ich
przeznaczenia byłoby położone na południe od 600 szerokości geograficznej
południowej.
4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) warunki przywozu na polski obszar celny, wywozu z polskiego obszaru
celnego oraz tranzytu przez ten obszar materiałów jądrowych, źródeł
promieniotwórczych i urządzeń zawierających takie źródła,
2) przesłanki udzielania zgody, o której mowa w ust. 2, sposób postępowania
w sprawie ubiegania się o zgodę oraz wzór dokumentu związanego z tym
postępowaniem.
Rozdział 9
Nadzór i kontrola w zakresie przestrzegania warunków bezpieczeństwa jądrowego
i ochrony radiologicznej
Art. 63.
1. Wykonywanie działalności powodującej lub mogącej powodować narażenie ludzi
i środowiska na promieniowanie jonizujące podlega nadzorowi i kontroli w
zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.
2. Nadzór i kontrola, o których mowa w ust. 1, wykonywane są:
1) przez organy dozoru jądrowego - jeżeli organem właściwym do wydania
zezwolenia albo przyjęcia zgłoszenia jest Prezes Agencji,
2) przez wojewódzkiego inspektora sanitarnego lub wojskowego inspektora
sanitarnego " w zakresie działalności, na wykonywanie której organy te
wydają zezwolenia.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, sposób
sprawowania nadzoru nad warunkami bezpiecznego stosowania aparatów
rentgenowskich o energii promieniowania do 300 keV w celach medycznych i
przeprowadzania kontroli w tym zakresie.
4. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób sprawowania
nadzoru i przeprowadzania kontroli w Urzędzie Ochrony Państwa przez organy
dozoru jądrowego, z uwzględnieniem trybu przygotowania kontroli,
dokumentowania czynności kontrolnych, sporządzania protokołu kontroli,
wystąpienia pokontrolnego i informacji o wynikach kontroli.
Art. 64.
1. Organami dozoru jądrowego, o których mowa w art. 63 ust. 2 pkt 1, są:
1) Prezes Agencji jako naczelny organ dozoru jądrowego,
2) Główny Inspektor Dozoru Jądrowego jako organ wyższego stopnia w stosunku
do inspektorów dozoru jądrowego,
3) inspektorzy dozoru jądrowego.
2. Głównego Inspektora Dozoru Jądrowego powołuje, spośród inspektorów dozoru
jądrowego, i odwołuje Prezes Agencji.
3. Inspektorów dozoru jądrowego powołuje i odwołuje Prezes Agencji na wniosek
Głównego Inspektora Dozoru Jądrowego.
4. Do zadań organów dozoru jądrowego należy w szczególności:
1) wydawanie zezwoleń i innych decyzji w sprawach związanych z bezpie-
czeństwem jądrowym i ochroną radiologiczną, na zasadach i w trybie
określonych w ustawie,
2) przeprowadzanie kontroli w obiektach jądrowych oraz w jednostkach
organizacyjnych posiadających materiały jądrowe, źródła promieniowania
jonizującego, odpady promieniotwórcze i wypalone paliwo jądrowe,
3) wydawanie poleceń doraźnych, o których mowa w art. 68,
4) zatwierdzanie programów szkoleń, o których mowa w art. 11 ust. 3, z
wyłączeniem programów szkoleń opracowywanych przez kierowników jednostek
organizacyjnych stosujących aparaty rentgenowskie o energii promieniowania
do 300 keV w celach medycznych.
5. Inspektorzy dozoru jądrowego prowadzą kontrolę na polecenie Prezesa Agencji
lub Głównego Inspektora Dozoru Jądrowego.
Art. 65.
1. Inspektorem dozoru jądrowego może być osoba, która:
1) posiada wykształcenie wyższe w zakresie fizyki, chemii, kierunków
technicznych lub innych w specjalnościach przydatnych w dozorze jądrowym,
2) nie była karana za przestępstwa umyślne,
3) odbyła praktykę i zdała egzamin kwalifikacyjny na stanowisko inspektora
dozoru jądrowego w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony
radiologicznej przed komisją powołaną przez Prezesa Agencji,
4) posiada orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy w warunkach
narażenia.
2. Koszty związane z pracą komisji, o której mowa w ust. 1 pkt 3, pokrywane są
z budżetu Państwowej Agencji Atomistyki.
Art. 66.
1. Organy dozoru jądrowego w związku z prowadzoną kontrolą mają prawo:
1) wstępu o każdej porze do środków transportu i na teren jednostek
organizacyjnych, w których są wytwarzane, stosowane, przechowywane,
składowane lub transportowane materiały jądrowe, źródła promieniowania
jonizującego, odpady promieniotwórcze lub wypalone paliwo jądrowe,
2) wglądu do dokumentów dotyczących bezpieczeństwa jądrowego i ochrony
radiologicznej w kontrolowanej jednostce organizacyjnej,
3) sprawdzać czy działalność określona w art. 4 ust. 1 jest wykonywana
zgodnie z przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa jądrowego i ochrony
radiologicznej oraz z wymaganiami i warunkami określonymi w zezwoleniach,
4) przeprowadzić, w zależności od potrzeb, niezależne pomiary techniczne i
dozymetryczne,
5) żądać pisemnych lub ustnych informacji, jeżeli jest to niezbędne do
wyjaśnienia sprawy.
2. Organy dozoru jądrowego w związku z wykonywaniem czynności kontrolnych
korzystają z ochrony przewidzianej w Kodeksie karnym dla funkcjonariuszy
publicznych.
Art. 67.
1. Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej jest obowiązany zapewnić
warunki niezbędne do przeprowadzenia kontroli oraz udostępnić dokumenty, o
których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2.
2. Pracownicy kontrolowanej jednostki organizacyjnej są obowiązani udzielać
organom dozoru jądrowego pisemnych lub ustnych wyjaśnień w sprawach
dotyczących przedmiotu kontroli.
3. Osoba przeprowadzająca kontrolę sporządza protokół podpisywany przez nią
i kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej.
4. Na podstawie protokołu stwierdzającego nieprawidłowości powstałe w wyniku
naruszenia przepisów o bezpieczeństwie jądrowym i ochronie radiologicznej,
polegające w szczególności na braku zezwolenia lub odstępstwie od wymagań i
warunków określonych w zezwoleniu, Główny Inspektor Dozoru Jądrowego wydaje
decyzję nakazującą usunięcie nieprawidłowości w określonym terminie.
Art. 68.
1. W razie stwierdzenia w czasie kontroli zagrożenia bezpieczeństwa jądrowego
i ochrony radiologicznej organy dozoru jądrowego, w celu usunięcia takiego
zagrożenia, wydają polecenia doraźne zawierające nakazy lub zakazy
określonych działań.
2. Polecenia doraźne mające na celu usunięcie bezpośredniego zagrożenia
podlegają natychmiastowemu wykonaniu. Polecenia te są wydawane w formie
pisemnej, a w wyjątkowych przypadkach - ustnej, przy czym powinny być
niezwłocznie potwierdzone na piśmie.
3. Polecenie doraźne dotyczące zagrożeń innych niż określone w ust. 2 podlega
wykonaniu w terminie wyznaczonym w poleceniu.
4. Kierownik kontrolowanej jednostki organizacyjnej może wystąpić z wnioskiem
o uchylenie lub zmianę polecenia doraźnego, o którym mowa w ust. 3, do
Głównego Inspektora Dozoru Jądrowego, jeżeli polecenie to zostało wydane
przez inspektora dozoru jądrowego, albo do Prezesa Agencji, jeżeli zostało
ono wydane przez Głównego Inspektora Dozoru Jądrowego.
5. Wystąpienie z wnioskiem, o którym mowa w ust. 4, nie wstrzymuje wykonania
polecenia doraźnego.
Art. 69.
1. W razie stwierdzenia w czasie kontroli nieprawidłowości mogących mieć wpływ
na bezpieczeństwo jądrowe i ochronę radiologiczną, Prezes Agencji może
skierować wystąpienie do kierownika kontrolowanej jednostki organizacyjnej
lub kierownika jednostki nadrzędnej w sprawie usunięcia tych
nieprawidłowości.
2. Kierownik jednostki, do której skierowano wystąpienie, jest obowiązany, w
terminie 30 dni od dnia jego otrzymania, do zawiadomienia Prezesa Agencji o
terminie i sposobie usunięcia nieprawidłowości.
Art. 70.
W postępowaniu w sprawach nadzoru i kontroli stosuje się przepisy Kodeksu
postępowania administracyjnego.
Art. 71.
Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia:
1) może określić szczegółowe zadania i tryb wykonywania zadań z zakresu
nadzoru i kontroli, w tym zadania Głównego Inspektora Dozoru Jądrowego,
2) określi szczegółowe warunki odbywania praktyki i przeprowadzania egzaminu
kwalifikacyjnego na stanowisko inspektora dozoru jądrowego, uwzględniając
różnice wynikające z potrzeby kontroli określonej działalności związanej z
narażeniem, oraz wzór zaświadczenia o uzyskaniu uprawnienia.
Rozdział 10
Ocena sytuacji radiacyjnej kraju
Art. 72.
1. Prezes Agencji dokonuje systematycznej oceny sytuacji radiacyjnej kraju.
2. W celu dokonania oceny, o której mowa w ust. 1, Prezes Agencji:
1) zbiera, weryfikuje i analizuje informacje otrzymywane ze stacji wczesnego
wykrywania skażeń promieniotwórczych, zwanych dalej "stacjami", z placówek
prowadzących pomiary skażeń promieniotwórczych, zwanych dalej "placówkami"
oraz od służb, które dysponują danymi potrzebnymi do oceny sytuacji
radiacyjnej kraju, w tym służby meteorologicznej,
2) weryfikuje i analizuje informacje uzyskiwane z innych źródeł,
3) tworzy bazy danych i systemy informatyczne istotne dla oceny sytuacji
radiacyjnej kraju,
4) analizuje i prognozuje rozwój sytuacji radiacyjnej kraju oraz zagrożenia
ludności i środowiska na podstawie informacji, o których mowa w pkt 1 i 2,
oraz danych zawartych w bazach, o których mowa w pkt 3.
3. Zadania, o których mowa w ust. 2, Prezes Agencji realizuje przy pomocy
wydzielonego w strukturze Państwowej Agencji Atomistyki Centrum do Spraw
Zdarzeń Radiacyjnych.
Art. 73.
1. Stacje i placówki, o których mowa w art. 72 ust. 2 pkt 1, działają w
Państwowej Agencji Atomistyki, w jednostkach Państwowej Agencji Atomistyki i
w jednostkach ministrów właściwych do spraw wewnętrznych, środowiska,
szkolnictwa wyższego, rolnictwa, zdrowia oraz Ministra Obrony Narodowej.
2. Do zadań stacji należy:
1) prowadzenie ciągłych pomiarów mocy dawki promieniowania gamma,
2) automatyczne wykrywanie i sygnalizowanie przekroczenia o 15% wartości
mocy dawki spowodowanego obecnością sztucznych substancji
promieniotwórczych,
3) natychmiastowe, automatyczne przesyłanie danych pomiarowych do Centrum do
Spraw Zdarzeń Radiacyjnych,
4) zapewnienie przesyłania danych pomiarowych w sposób dostosowany do modeli
obliczeniowych służących do oceny sytuacji radiacyjnej.
3. Do zadań placówek należy:
1) wykrywanie, identyfikacja i pomiar skażeń promieniotwórczych w
środowisku, artykułach rolno-spożywczych i produktach żywnościowych,
2) wstępne opracowywanie wyników pomiarów i przekazywanie ich Prezesowi
Agencji.
Art. 74.
Prezes Agencji koordynuje działania stacji i placówek, a w szczególności:
1) współdziała z ministrami właściwymi do spraw wewnętrznych, środowiska,
szkolnictwa wyższego, rolnictwa, zdrowia oraz Ministrem Obrony Narodowej,
2) zatwierdza techniki pomiarowe, programy pomiarowe i organizację pomiarów,
3) współpracuje z właściwymi jednostkami innych państw w zakresie wykrywania
i pomiarów skażeń promieniotwórczych.
Art. 75.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wykaz stacji i placówek oraz
ich szczegółowe zadania, jak również sposoby wykonywania tych zadań, przyjmując
za kryterium możliwość uzyskiwania danych niezbędnych dla dokonania oceny
sytuacji radiacyjnej kraju.
Art. 76.
Prezes Agencji przyjmuje informacje o zdarzeniach radiacyjnych na terenie
kraju, w szczególności uzyskiwane na podstawie art. 83 i 85 ust. 1, a w razie
potrzeby udziela, w oparciu o uzyskane informacje, bezzwłocznej pomocy w ocenie
wielkości powstałego zagrożenia radiacyjnego.
Art. 77.
1. Prezes Agencji, wykonując zadania wynikające z międzynarodowego systemu
powiadamiania o zdarzeniach radiacyjnych w zakresie wczesnego powiadamiania o
awarii jądrowej, pomocy w przypadku awarii jądrowej lub zagrożenia
radiacyjnego, ochrony fizycznej materiałów jądrowych i o nielegalnym obrocie
tymi materiałami, jak również realizując zobowiązania Rzeczypospolitej
Polskiej wynikające z dwustronnych umów międzynarodowych, powołuje krajowy
punkt kontaktowy.
2. Do zadań krajowego punktu kontaktowego należy w szczególności:
1) przyjmowanie z Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA) i punktów
kontaktowych innych państw powiadomień o awariach jądrowych, o bezprawnym
użyciu, przemieszczeniu lub przetworzeniu materiałów jądrowych albo o
realnej groźbie popełnienia któregokolwiek z tych czynów, a także
przyjmowanie próśb tych państw o udzielenie pomocy w przypadku zdarzenia
radiacyjnego,
2) przekazywanie do MAEA i punktów kontaktowych, o których mowa w pkt 1,
powiadomień o powstałych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
zdarzeniach radiacyjnych oraz faktach bezprawnego użycia, przemieszczenia
lub przetworzenia materiałów jądrowych albo o realnej groźbie popełnienia
któregokolwiek z tych czynów, a także przekazywanie próśb Rzeczypospolitej
Polskiej o udzielenie pomocy w przypadku zdarzenia radiacyjnego,
3) przekazywanie do punktów kontaktowych, o których mowa w pkt 1, innych
informacji, do których udzielania Rzeczpospolita Polska jest obowiązana
zgodnie z zawartymi umowami międzynarodowymi.
Art. 78.
Prezes Agencji może powierzyć wykonywanie zadań, o których mowa w art. 74, art.
76 i art. 77, instytucji wyspecjalizowanej w dziedzinie ochrony radiologicznej.
Art. 79.
Na żądanie Prezesa Agencji instytucje, organizacje i osoby posiadające dane i
informacje niezbędne dla analizy i oceny sytuacji radiacyjnej kraju obowiązane
są do ich nieodpłatnego udostępnienia.
Art. 80.
Na podstawie oceny sytuacji radiacyjnej kraju Prezes Agencji:
1) ogłasza komunikaty dla ludności o sytuacji radiacyjnej, w tym o poziomie
skażeń promieniotwórczych w warunkach normalnych i w sytuacji zdarzeń
radiacyjnych,
2) informuje o powstaniu zagrożenia publicznego o zasięgu wojewódzkim lub
krajowym odpowiednio właściwego wojewodę lub Radę Ministrów,
3) przekazuje Przewodniczącemu Komitetu Rady Ministrów do Spraw Zarządzania
w Sytuacjach Kryzysowych informacje o zdarzeniu radiacyjnym oraz prognozy
rozwoju sytuacji radiacyjnej kraju.
Art. 81.
Kwartalne komunikaty dla ludności o sytuacji radiacyjnej kraju Prezes Agencji
ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". W
przypadku zdarzenia radiacyjnego informowanie ludności następuje w trybie
określonym w art. 92 ust. 3 i 4.
Rozdział 11
Postępowanie w przypadku zdarzeń radiacyjnych
Art. 82.
1. Ze względu na zasięg skutków wyróżnia się następujące rodzaje zdarzeń
radiacyjnych:
1) zdarzenie powodujące zagrożenie jednostki organizacyjnej - zdarzenie
radiacyjne, które powstało na terenie tej jednostki, a zasięg jego skutków
nie przekracza granic jej terenu,
2) zdarzenie powodujące zagrożenie publiczne o zasięgu wojewódzkim -
zdarzenie radiacyjne, które powstało na terenie jednostki organizacyjnej
albo poza nią w czasie prowadzenia prac w terenie lub w czasie transportu
materiałów jądrowych, źródeł promieniowania jonizującego, odpadów
promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego, a zasięg jego skutków
nie przekracza obszaru jednego województwa,
3) zdarzenie powodujące zagrożenie publiczne o zasięgu krajowym - zdarzenie
radiacyjne określone w pkt 2, jeżeli zasięg jego skutków przekracza lub
może przekroczyć obszar jednego województwa.
2. Każde zdarzenie radiacyjne zaistniałe na terenie kraju lub poza jego
granicami, którego zasięg skutków przekracza granice Rzeczypospolitej
Polskiej, stanowi zdarzenie powodujące zagrożenie publiczne o zasięgu
krajowym.
Art. 83.
W razie zdarzenia radiacyjnego kierownik jednostki organizacyjnej wykonującej
działalność określoną w art. 4 ust. 1 obowiązany jest zabezpieczyć miejsce
zdarzenia i niezwłocznie zgłosić to zdarzenie Prezesowi Agencji, a w
uzasadnionych przypadkach również innym organom i służbom, zgodnie z zakładowym
planem postępowania awaryjnego.
Art. 84.
1. Zdarzenie radiacyjne powodujące zagrożenie jednostki organizacyjnej,
województwa albo kraju wymaga podjęcia stosownych działań określonych
odpowiednio w zakładowym, wojewódzkim albo krajowym planie postępowania
awaryjnego.
2. Podczas zdarzenia radiacyjnego powodującego zagrożenie jednostki
organizacyjnej akcją likwidacji zagrożenia i usuwania skutków zdarzenia
kieruje kierownik jednostki, na terenie której nastąpiło zdarzenie.
3. Podczas zdarzenia radiacyjnego powodującego zagrożenie o zasięgu
wojewódzkim akcją likwidacji zagrożenia i usuwania skutków zdarzenia kieruje
wojewoda, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Jeżeli zdarzenie radiacyjne miało miejsce podczas transportu akcją
likwidacji zagrożenia i usuwania skutków zdarzenia kieruje osoba
odpowiedzialna za bezpieczeństwo przesyłki w czasie transportu w porozumieniu
z wojewodą właściwym dla miejsca zdarzenia.
5. Podczas zdarzenia radiacyjnego powodującego zagrożenie o zasięgu krajowym
akcją likwidacji zagrożenia i usuwania skutków zdarzenia kieruje minister
właściwy do spraw wewnętrznych przy pomocy Prezesa Agencji.
Art. 85.
1. W razie zdarzenia radiacyjnego spowodowanego przez nieznanego sprawcę
służba, która pierwsza uzyskała informację o zdarzeniu, zabezpiecza miejsce
zdarzenia i powiadamia o zdarzeniu Prezesa Agencji oraz wojewodę właściwego
dla miejsca zdarzenia.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, akcją likwidacji zagrożenia i usuwania
skutków zdarzenia kieruje wojewoda właściwy dla miejsca zdarzenia, z
zastrzeżeniem art. 84 ust. 5.
Art. 86.
W przypadku stwierdzenia zwiększonego promieniowania, którego źródło nie jest
znane, akcją likwidacji zagrożenia i usuwania skutków zdarzenia kieruje
wojewoda właściwy dla województwa, na obszarze którego promieniowanie zostało
stwierdzone, z zastrzeżeniem art. 84 ust. 5.
Art. 87.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) krajowy plan postępowania awaryjnego, w tym sposób współdziałania organów
i służb biorących udział w likwidacji zdarzeń radiacyjnych i usuwania ich
skutków,
2) wzór zakładowego i wojewódzkiego planu postępowania awaryjnego, wskazując
elementy istotne dla możliwości szybkiego reagowania właściwych służb,
3) wartości poziomów interwencyjnych dla poszczególnych rodzajów działań
interwencyjnych, uwzględniając zalecenia właściwych organizacji
międzynarodowych.
Art. 88.
1. Decyzja o wprowadzeniu działań interwencyjnych może być podjęta po:
1) przekazaniu przez Prezesa Agencji informacji, że w wyniku zdarzenia
radiacyjnego powodującego zagrożenia, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt
2
i 3, może nastąpić przekroczenie poziomów interwencyjnych,
2) dokonaniu analizy celowości prowadzenia tych działań.
2. Przy dokonywaniu analizy celowości prowadzenia działań interwencyjnych
należy uwzględnić:
1) dotychczasowy oraz przewidywany przebieg i zasięg zdarzenia,
2) występujące lub mogące wystąpić wartości dawek promieniowania
jonizującego,
3) liczebność grup osób zagrożonych,
4) skutki zdrowotne tych działań,
5) przewidywaną wysokość kosztów oraz skalę skutków ekonomicznych i
społecznych tych działań.
Art. 89.
1. Wprowadzenie działań interwencyjnych w związku ze zdarzeniem radiacyjnym,
którego zasięg skutków nie przekracza obszaru jednego województwa, następuje
w drodze rozporządzenia porządkowego wydanego przez wojewodę właściwego dla
miejsca zdarzenia. Ogłoszenie rozporządzenia porządkowego następuje w trybie
przewidzianym dla ogłaszania aktów prawa miejscowego.
2. Wprowadzenie działań interwencyjnych w związku ze zdarzeniem radiacyjnym,
którego zasięg skutków przekracza obszar jednego województwa, następuje w
drodze rozporządzenia Rady Ministrów.
3. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, oprócz ogłoszenia go w Dzienniku
Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, podaje się do publicznej wiadomości przez
rozplakatowanie w miejscach publicznych na obszarze objętym działaniami
interwencyjnymi.
4. W rozporządzeniach, o których mowa w ust. 1 i 2, określa się przyczyny,
datę wprowadzenia oraz obszar i przewidywany czas obowiązywania działań
interwencyjnych, a także rodzaj niezbędnych działań interwencyjnych.
5. W sprawach publikacji rozporządzeń, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje
się przepisy ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5,
poz. 24, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz. 187, z 1990 r. Nr
29, poz. 173, z 1991 r. Nr 100, poz. 442, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, z 1997
r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 770 oraz z 1999 r. Nr 90, poz. 999).
6. Odwołanie działań interwencyjnych na całym obszarze ich obowiązywania lub
na części tego obszaru następuje w trybie przewidzianym dla ich ogłoszenia.
Art. 90.
Działaniami interwencyjnymi są:
1) czasowe przesiedlenie ludności,
2) nakaz pozostania w pomieszczeniach zamkniętych,
3) podanie preparatów ze stabilnym jodem,
4) zakaz lub ograniczenie spożywania skażonej żywności i wody pitnej,
karmienia zwierząt hodowlanych skażoną paszą i pojenia skażoną wodą oraz
wypasu bydła na skażonym terenie.
Art. 91.
Działaniami interwencyjnymi kieruje:
1) wojewoda właściwy dla miejsca zdarzenia radiacyjnego - w przypadku
zdarzenia radiacyjnego powodującego zagrożenie publiczne o zasięgu
wojewódzkim,
2) minister właściwy do spraw wewnętrznych - w przypadku zdarzenia
radiacyjnego powodującego:
a) zagrożenie publiczne o zasięgu krajowym,
b) zagrożenie publiczne o zasięgu wojewódzkim, gdy podjęcie i prowadzenie
działań interwencyjnych przekracza możliwości służb podległych
wojewodzie.
Art. 92.
1. W przypadku wystąpienia zdarzenia radiacyjnego, w wyniku którego ludność
może otrzymać dawkę przekraczającą dawkę graniczną, zostaje ona powiadomiona
przez Prezesa Agencji o:
1) sytuacji radiacyjnej, w tym w szczególności o miejscu powstania
zdarzenia, przewidywanym rozwoju sytuacji i skutkach zdarzenia dla ludzi i
środowiska,
2) możliwych do zastosowania środkach i działaniach dla ochrony zdrowia.
2. Informację, o której mowa w ust. 1 pkt 2, Prezes Agencji przekazuje po
uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia.
3. W sprawach publikacji informacji, o których mowa w ust. 1, stosuje się
przepisy ustawy - Prawo prasowe, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Publikacja informacji, o których mowa w ust. 1, nie wymaga nadesłania ich
przez rzecznika prasowego rządu.
Art. 93.
Koszty działań interwencyjnych i usuwania skutków zdarzenia radiacyjnego
pokrywane są przez jednostkę organizacyjną, z której przyczyny powstało
zdarzenie radiacyjne, a w razie zdarzeń, których sprawca nie jest znany lub
powstałych poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej " z budżetu państwa.
Art. 94.
Raport o zdarzeniu radiacyjnym, po zakończeniu działań interwencyjnych,
przekazują:
1) wojewoda ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych - w przypadku, o
którym mowa w art. 91 pkt 1,
2) minister właściwy do spraw wewnętrznych i Prezes Agencji Prezesowi Rady
Ministrów - w przypadkach, o których mowa w art. 91 pkt 2.
Art. 95.
1. Jeżeli środki, którymi dysponuje organ kierujący akcją likwidacji
zagrożenia i usuwania skutków zdarzenia, są niewystarczające, organ ten może
wprowadzić obowiązek świadczeń osobistych i rzeczowych.
2. Do spraw związanych ze świadczeniami, o których mowa w ust. 1, stosuje się
odpowiednio przepisy dotyczące świadczeń w celu zwalczania klęsk żywiołowych.
Art. 96.
1. Kierownik jednostki organizacyjnej i wojewoda, każdy w swoim zakresie,
przeprowadzają okresowe ćwiczenia w celu przeglądu i aktualizacji planów
postępowania awaryjnego. W przypadku obiektu jądrowego ćwiczenia przeprowadza
kierownik jednostki organizacyjnej począwszy od czynności objętych planem
postępowania awaryjnego dla etapu rozruchu obiektu. Koszty ćwiczeń ponoszą
odpowiednio jednostka organizacyjna lub wojewoda.
2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych przeprowadza okresowo, nie
rzadziej niż raz na trzy lata, ćwiczenia w celu sprawdzenia krajowego planu
postępowania awaryjnego. Koszty związane z przygotowaniem i przeprowadzeniem
ćwiczeń pokrywane są z budżetu ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
Art. 97.
1. Przywożone na polski obszar celny żywność, woda pitna i pasza, dla których
krajem pochodzenia jest kraj określony w przepisach wydanych na podstawie
art. 99 pkt 1 lit. b) powinny posiadać świadectwo eksportowe wydane przez
właściwy organ kraju eksportującego, stwierdzające, że zawartość substancji
promieniotwórczych nie przekracza poziomów określonych w przepisach wydanych
na podstawie art. 99 pkt 1 lit. a).
2. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że w przywożonych na polski obszar
celny żywności, wodzie pitnej i paszy zawartość substancji promieniotwórczych
przekracza poziomy określone w przepisach wydanych na podstawie art. 99 pkt 1
lit. a), organy celne mogą żądać przeprowadzenia pomiarów kontrolnych.
3. Pomiary przeprowadzają jednostki posiadające uprawnienia do wykonywania
takich pomiarów, uzyskane w trybie odrębnych przepisów, oraz inne jednostki
wskazane przez Prezesa Agencji w uzgodnieniu z właściwym ministrem.
4. Pobieranie próbek środków spożywczych, używek i pasz w celu przeprowadzenia
pomiarów odbywa się na podstawie odrębnych przepisów.
5. Pomiary wykonywane są na koszt importera.
Art. 98.
1. Po zdarzeniach radiacyjnych żywność, woda pitna i pasza wyprodukowane w
kraju, przed wprowadzeniem ich do obrotu, podlegają kontroli w celu
stwierdzenia, że zawartość substancji promieniotwórczych nie przekracza
poziomów określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 99 pkt 1 lit.
a).
2. Do pomiarów zawartości substancji promieniotwórczych stosuje się
odpowiednio art. 97 ust. 3 i 4. Po dokonaniu pomiarów jednostki wydają
zaświadczenia o ich wynikach.
3. Żywność, wodę pitną i paszę, w których zawartość substancji
promieniotwórczych przekracza poziomy określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 99 pkt 1 lit. a), uważa się za żywność o niewłaściwej jakości
zdrowotnej. Zasady postępowania z taką żywnością regulują odrębne przepisy.
Art. 99.
Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia:
1) określi:
a) poziom zawartości substancji promieniotwórczych w skażonych w wyniku
zdarzenia radiacyjnego żywności, wodzie pitnej i paszach importowanych
w celu wprowadzenia do obrotu oraz wyprodukowanych w kraju w przypadku,
o którym mowa w art. 98 ust. 1, uwzględniając dawki graniczne
promieniowania jonizującego określone w przepisach wydanych na
podstawie art. 25 pkt 1,
b) wzór świadectwa eksportowego oraz wykaz krajów eksportujących,
c) termin wprowadzenia i odwołania obowiązku kontroli, o której mowa w
art. 98 ust. 1, oraz wzór zaświadczenia, o którym mowa w art. 98
ust. 2,
2) może określić poziom zawartości substancji promieniotwórczych w surowcach
i wyrobach przemysłowych przywożonych na polski obszar celny po
zdarzeniach radiacyjnych, uwzględniając dawki graniczne promieniowania
jonizującego i sposób postępowania z tymi wyrobami.
Rozdział 12
Odpowiedzialność cywilna za szkody jądrowe
Art. 100.
W rozumieniu niniejszego rozdziału użyte określenia oznaczają:
1) urządzenie jądrowe:
a) reaktor jądrowy, z wyjątkiem reaktora wykorzystywanego w środkach
transportu morskiego lub lotniczego jako źródło mocy bądź napędu, bądź
w innym celu,
b) zakład używający paliwa jądrowego do produkcji materiału jądrowego lub
zakład przetwarzania materiału jądrowego, łącznie z zakładem przerobu
wypalonego paliwa jądrowego,
c) urządzenie, w którym składowany jest materiał jądrowy, z wyjątkiem
składowania związanego z przewozem takiego materiału,
2) reaktor jądrowy - urządzenie zawierające paliwo jądrowe w stanie, w
którym samopodtrzymująca się reakcja łańcuchowa rozszczepienia jądrowego
może następować bez dodatkowego źródła neutronów,
3) paliwo jądrowe - materiał, który może wytwarzać energię przez
samopodtrzymującą się reakcję łańcuchową rozszczepienia jądrowego,
4) materiał jądrowy:
a) paliwo jądrowe, z wyjątkiem uranu naturalnego lub uranu zubożonego,
które może wytwarzać energię w drodze samopodtrzymującej się reakcji
łańcuchowej rozszczepienia jądrowego poza reaktorem jądrowym, zarówno
samo, jak i w połączeniu z innymi materiałami,
b) produkty lub odpady promieniotwórcze - materiał promieniotwórczy
wytworzony w procesie produkcji lub wykorzystywania paliwa jądrowego
lub materiał, który stał się promieniotwórczy przez napromieniowanie w
związku z tym procesem, z wyłączeniem izotopów promieniotwórczych,
które osiągnęły końcową fazę ich wytwarzania, tak aby mogły być
wykorzystane dla celów naukowych, medycznych, rolniczych, handlowych
lub przemysłowych,
5) szkoda jądrowa:
a) szkodę na osobie,
b) szkodę w mieniu,
c) szkodę w środowisku - koszty zastosowanych środków mających na celu
przywrócenie stanu środowiska naturalnego, jako dobra wspólnego, sprzed
jego naruszenia, chyba że naruszenie jest nieznaczne,
d) utratę korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby nie
wyrządzono mu szkody, wymienionej w lit. a) i b), a także utratę
korzyści spowodowaną naruszeniem środowiska, jako dobra wspólnego
- w zakresie, w jakim szkoda powstała lub wynika z promieniowania
jonizującego emitowanego przez jakiekolwiek źródło promieniowania
wewnątrz urządzenia jądrowego lub emitowanego przez paliwo jądrowe,
materiały promieniotwórcze, odpady lub materiał jądrowy pochodzący z
urządzenia jądrowego, powstałe w nim lub wprowadzone do niego, jeżeli
wynikają one z właściwości promieniotwórczych tej substancji lub z
połączenia właściwości promieniotwórczych z trującymi, wybuchowymi lub
innymi niebezpiecznymi właściwościami takiej substancji,
e) koszty zastosowanych środków zapobiegawczych lub szkody spowodowane
ich zastosowaniem,
6) środki przywracające stan środowiska sprzed jego naruszenia - wszelkie
właściwie zastosowane środki mające na celu przywrócenie lub naprawienie
uszkodzonych lub zniszczonych składników środowiska albo, gdy jest to
uzasadnione, wprowadzenie ich równoważnych odpowiedników zastępczych,
7) środki zapobiegawcze - wszelkie właściwe środki podjęte po wypadku
jądrowym celem zapobieżenia szkodzie jądrowej określonej w pkt 5 lit.
a)"d) lub jej zmniejszenia,
8) wypadki jądrowe - jakiekolwiek zdarzenie lub serię zdarzeń mających to
samo źródło pochodzenia, które powodują szkodę jądrową lub poważne i
bezpośrednie zagrożenie jej powstaniem,
9) osoba eksploatująca - podmiot eksploatujący urządzenie jądrowe,
10) SDR - jednostkę obliczeniową w rozumieniu ustawy z dnia 18 grudnia
1998 r. - Prawo dewizowe (Dz.U. Nr 160, poz. 1063 oraz z 1999 r. Nr 83,
poz. 931).
Art. 101.
1. Osoba eksploatująca ponosi wyłączną odpowiedzialność za szkodę jądrową
spowodowaną wypadkiem jądrowym w urządzeniu jądrowym lub związaną z tym
urządzeniem, chyba że szkoda nastąpiła bezpośrednio wskutek działań wojennych
lub konfliktu zbrojnego.
2. W czasie transportu materiałów jądrowych odpowiedzialność ponosi osoba
eksploatująca urządzenie jądrowe, z którego ten materiał został wysłany,
chyba że umowa z odbiorcą stanowi inaczej.
3. Jeżeli poszkodowany, na skutek umyślnego zachowania, przyczynił się do
powstania lub zwiększenia szkody, sąd może zwolnić całkowicie lub częściowo
osobę eksploatującą z obowiązku naprawienia szkody w odniesieniu do szkody
doznanej przez poszkodowanego.
Art. 102.
1. Granicą odpowiedzialności osoby eksploatującej za szkodę jądrową w mieniu
lub w środowisku jest kwota stanowiąca równowartość 150 milionów SDR, z tym,
że wysokość odszkodowania za nieznaczne naruszenie środowiska jest
ograniczona do zwrotu kosztów, które zostały lub zostaną poniesione w celu
przywrócenia stanu środowiska sprzed jego naruszenia.
2. Jeżeli roszczenia z tytułu szkód w mieniu lub w środowisku przekraczają
kwotę, o której mowa w ust. 1, osoba eksploatująca może ustanowić fundusz
ograniczenia odpowiedzialności. Do postępowania w sprawie ustanowienia
funduszu i jego podziału stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu morskiego o
ograniczeniu odpowiedzialności za roszczenia morskie, z zastrzeżeniem ust. 3-
5.
3. W sprawach dotyczących ustanowienia funduszu i jego podziału właściwy jest
Sąd Okręgowy w Warszawie.
4. Wniosek o wszczęcie postępowania w sprawie ustanowienia funduszu i jego
podziału powinien odpowiadać ogólnym warunkom wniosku o wszczęcie
postępowania, a ponadto zawierać:
1) nazwę urządzenia jądrowego,
2) określenie wypadku jądrowego, z którego wynikają roszczenia, i informacje
o postępowaniach zmierzających do ustalenia przebiegu tego wypadku,
3) określenie rodzaju roszczeń i wierzycieli, na których zaspokojenie
fundusz ma być przekazany, a także informację o znanych wnioskodawcy
roszczeniach już dochodzonych przed sądem,
4) oświadczenie o gotowości ustanowienia funduszu, uzasadnienie jego
wysokości, a także określenie sposobu jego ustanowienia.
5. Do wniosku należy dołączyć dokumenty obejmujące dane wpływające na wysokość
funduszu.
Art. 103.
1. Osoba eksploatująca jest obowiązana posiadać finansowe zabezpieczenie jej
odpowiedzialności. Jeżeli wypadek jądrowy, oprócz szkody w mieniu lub w
środowisku, wyrządził również szkodę na osobie, 10% kwoty tego
zabezpieczenia przeznacza się na zabezpieczenie roszczeń z tytułu szkody
jądrowej na osobie.
2. Jeżeli w okresie 5 lat od dnia wypadku jądrowego roszczenia z tytułu szkody
na osobie dochodzone od osoby eksploatującej nie przewyższają łącznie kwoty
zabezpieczenia przeznaczonego wyłącznie na zaspokojenie takich roszczeń,
pozostała część zabezpieczenia będzie przeznaczona na zaspokojenie roszczeń z
tytułu szkody w mieniu lub w środowisku, a także roszczeń z tytułu szkody na
osobie, dochodzonych przed upływem 10 lat od dnia wypadku jądrowego.
3. Skarb Państwa gwarantuje wypłatę odszkodowania z tytułu szkody jądrowej na
osobie w zakresie, w jakim nie mogła być zaspokojona z zabezpieczenia
finansowego, o którym mowa w ust. 1-2.
4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze
rozporządzenia, sposób zabezpieczenia finansowego, o którym mowa w ust. 1,
uwzględniając wysokość, rodzaj i warunki tego zabezpieczenia.
Art. 104.
1. Roszczenie o odszkodowanie z tytułu szkody jądrowej może być dochodzone
bezpośrednio od osoby dającej finansowe zabezpieczenie odpowiedzialności
osoby eksploatującej.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, osoba dająca zabezpieczenie może
skorzystać z ograniczenia odpowiedzialności oraz innych środków obrony
przysługujących osobie eksploatującej.
Art. 105.
1. Roszczenie o naprawienie szkody jądrowej na osobie nie przedawnia się.
2. Roszczenie o naprawienie szkody jądrowej w mieniu lub w środowisku
przedawnia się z upływem trzech lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział
się lub powinien był się dowiedzieć o szkodzie i osobie odpowiedzialnej.
Jednakże roszczenie wygasa z upływem dziesięciu lat od dnia wypadku
jądrowego.
3. Roszczenie o naprawienie szkody w środowisku przysługuje ministrowi
właściwemu do spraw środowiska.
Art. 106.
1. W przypadku gdy szkoda jądrowa powstała w wyniku wypadku jądrowego na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, sądami właściwymi do rozpatrywania
pozwów w sprawach odszkodowań za szkody jądrowe są sądy okręgowe.
2. W sprawach postępowania w zakresie odszkodowań stosuje się przepisy Kodeksu
postępowania cywilnego.
3. W przypadku gdy szkoda jądrowa powstała w wyniku wypadku jądrowego poza
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, właściwość sądów do rozpatrywania
pozwów w sprawach odszkodowań za szkody jądrowe określa Konwencja wiedeńska o
odpowiedzialności cywilnej za szkodę jądrową sporządzona w Wiedniu w dniu 21
maja 1963 r. (Dz.U. z 1990 r. Nr 63, poz. 370).
Art. 107.
1. Do urządzeń jądrowych, w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale,
stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące obiektów jądrowych.
2. W sprawach odszkodowań, w zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale,
stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.
Art. 108.
Przepisy niniejszego rozdziału nie naruszają przepisów o świadczeniach z tytułu
wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
Rozdział 13
Prezes Państwowej Agencji Atomistyki
Art. 109.
1. Prezes Państwowej Agencji Atomistyki jest centralnym organem administracji
rządowej właściwym w sprawach bezpieczeństwa jądrowego i ochrony
radiologicznej w zakresie określonym ustawą.
2. Prezesa Agencji powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów.
3. Prezes Rady Ministrów, na wniosek Prezesa Agencji, powołuje i odwołuje
wiceprezesów Agencji.
4. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad Prezesem Agencji.
Art. 110.
Do zakresu działania Prezesa Agencji należy wykonywanie zadań związanych z
zapewnieniem bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej kraju, a w
szczególności:
1) przygotowywanie projektów dokumentów dotyczących polityki państwa w
zakresie zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej
uwzględniających program rozwoju energetyki jądrowej i zagrożenia
wewnętrzne i zewnętrzne,
2) sprawowanie nadzoru nad działalnością powodującą lub mogącą powodować
narażenie ludzi i środowiska na promieniowanie jonizujące oraz
przeprowadzanie kontroli w tym zakresie, w tym wydawanie decyzji w
sprawach zezwoleń i uprawnień oraz innych decyzji przewidzianych w
ustawie,
3) wydawanie zaleceń technicznych i organizacyjnych w sprawach
bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej,
4) wykonywanie zadań związanych z oceną sytuacji radiacyjnej kraju w
warunkach normalnych i w sytuacji zdarzeń radiacyjnych oraz przekazywanie
właściwym organom i ludności informacji o tej sytuacji,
5) wykonywanie zadań wynikających z zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej w
zakresie prowadzenia ewidencji i kontroli materiałów jądrowych, ochrony
fizycznej materiałów i obiektów jądrowych, szczególnej kontroli obrotu z
zagranicą towarami i technologiami jądrowymi oraz innych zobowiązań
wynikających z umów międzynarodowych dotyczących bezpieczeństwa jądrowego
i ochrony radiologicznej,
6) prowadzenie działań związanych z informacją społeczną, edukacją i
popularyzacją oraz informacją naukowo-techniczną i prawną w zakresie
atomistyki, w tym przekazywanie ludności informacji na temat
promieniowania jonizującego i jego oddziaływania na zdrowie człowieka i na
środowisko oraz o możliwych do zastosowania środkach w przypadku zdarzeń
radiacyjnych,
7) współdziałanie z organami administracji rządowej i samorządowej w
sprawach związanych z bezpieczeństwem jądrowym i ochroną radiologiczną
oraz w sprawach badań naukowych w dziedzinie atomistyki,
8) wykonywanie zadań związanych z obronnością i obroną cywilną kraju oraz
ochroną informacji niejawnych, wynikających z odrębnych przepisów,
9) przygotowywanie opinii do projektów działań technicznych związanych z
pokojowym wykorzystywaniem energii atomowej na potrzeby organów
administracji rządowej i samorządowej,
10) współpraca z właściwymi jednostkami innych państw i organizacjami
międzynarodowymi w zakresie objętym ustawą,
11) opracowywanie projektów aktów prawnych w zakresie objętym ustawą i
uzgadnianie ich w trybie określonym w regulaminie prac Rady Ministrów,
12) opiniowanie projektów aktów prawnych opracowywanych przez uprawnione
organy,
13) przedstawianie Prezesowi Rady Ministrów corocznych sprawozdań ze swojej
działalności oraz ocen stanu bezpieczeństwa i ochrony radiologicznej
kraju.
Art. 111.
Prezes Rady Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, szczegółowy
zakres działania Prezesa Agencji.
Art. 112.
1. Prezes Agencji wykonuje swoje zadania przy pomocy Państwowej Agencji
Atomistyki, zwanej dalej "Agencją".
2. Przy Agencji działa Rada do Spraw Atomistyki, zwana dalej "Radą", jako
organ doradczy i opiniodawczy Prezesa Agencji.
3. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, skład Rady oraz
zakres i tryb jej działania, ustalając regulamin pracy i liczbę jej członków.
4. Prezes Rady Ministrów, na wniosek Prezesa Agencji, powołuje i odwołuje
Przewodniczącego Rady.
5. Członków Rady powołuje i odwołuje Prezes Agencji.
Art. 113.
1. Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, nadaje statut Agencji,
określający jej organizację wewnętrzną.
2. Szczegółową organizację oraz tryb pracy Agencji i zakres zadań jej komórek
organizacyjnych określa regulamin organizacyjny nadany, w drodze
zarządzenia, przez Prezesa Agencji.
Rozdział 14
Państwowe przedsiębiorstwo użyteczności publicznej
"Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych"
Art. 114.
1. Tworzy się państwowe przedsiębiorstwo użyteczności publicznej pod nazwą
"Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych" z siedzibą w Otwocku-
Świerku, zwane dalej "Zakładem", powołane do wykonywania działalności w
zakresie postępowania z odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem
jądrowym, a przede wszystkim do zapewnienia stałej możliwości składowania
odpadów promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego.
2. Zakład może również wykonywać działalność w zakresie postępowania z
odpadami niebezpiecznymi, o których mowa w przepisach dotyczących odpadów,
oraz inną działalność określoną w statucie, o którym mowa w art. 121.
Art. 115.
1. Zakład posiada osobowość prawną.
2. Organy państwowe mogą podejmować decyzje w zakresie działalności Zakładu
tylko w przypadkach przewidzianych ustawą.
Art. 116.
1. Nadzór nad Zakładem oraz funkcję organu założycielskiego sprawuje minister
właściwy do spraw gospodarki.
2. Minister właściwy do spraw gospodarki przeprowadza kontrolę i dokonuje
corocznej oceny działalności Zakładu, którą przedstawia Prezesowi Rady
Ministrów do dnia 30 marca roku następnego.
3. Minister właściwy do spraw gospodarki może powołać komisję w celu zbadania
gospodarki Zakładu i sformułowania wniosków wynikających z oceny tej
gospodarki.
4. Na podstawie wniosków komisji minister właściwy do spraw gospodarki może
zobowiązać dyrektora Zakładu do poprawy gospodarki Zakładu lub przedstawienia
programu naprawczego i jego realizacji. Program ten podlega zatwierdzeniu
przez ministra właściwego do spraw gospodarki.
5. Minister właściwy do spraw gospodarki w razie stwierdzenia, że decyzja
dyrektora Zakładu jest sprzeczna z prawem, wstrzymuje jej wykonanie i
zobowiązuje dyrektora do jej zmiany lub uchylenia.
6. Dyrektorowi Zakładu przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu w stosunku do
decyzji podjętych przez ministra właściwego do spraw gospodarki, na zasadach
i w trybie określonych w przepisach o przedsiębiorstwach państwowych.
Art. 117.
1. Organem Zakładu jest dyrektor, który zarządza Zakładem i reprezentuje go na
zewnątrz.
2. Dyrektora Zakładu powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw
gospodarki.
3. Dyrektor może powoływać i odwoływać zastępców dyrektora oraz pełnomocników
Zakładu, którzy działają samodzielnie w granicach ich umocowania.
4. Udzielenie pełnomocnictwa wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności.
5. Udzielenie i odwołanie pełnomocnictwa podlega ujawnieniu w rejestrze
przedsiębiorstw państwowych, z wyłączeniem pełnomocnictwa do dokonywania
poszczególnych czynności oraz pełnomocnictw procesowych.
6. W Zakładzie nie działają organy samorządu załogi przedsiębiorstwa.
Art. 118.
1. Zakład występuje w obrocie we własnym imieniu i na własny rachunek.
2. Zakład z tytułu wykonywania działalności pobiera opłaty.
3. Do sprzedaży przez Zakład środków trwałych lub zorganizowanych części
mienia i gospodarowania nimi stosuje się przepisy obowiązujące
przedsiębiorstwa państwowe.
4. Środki trwałe nie mogą służyć do zaspokojenia zobowiązań pieniężnych
Zakładu.
Art. 119.
1. Zakład otrzymuje z budżetu państwa dotację podmiotową na postępowanie z
odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym.
2. Wysokość dotacji określa ustawa budżetowa na wniosek ministra właściwego do
spraw gospodarki.
3. Dyrektor Zakładu przedstawia ministrowi właściwemu do spraw gospodarki
rozliczenie z otrzymanej dotacji, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie
art. 120 ust. 2.
Art. 120.
1. Zakład prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w przepisach o
gospodarce finansowej przedsiębiorstw państwowych, o ile przepisy ustawy nie
stanowią inaczej.
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób rozliczania
dotacji, o której mowa w art. 119 ust. 1, w tym rodzaje dokumentów i danych,
jakie powinny być uwzględnione przy rozliczaniu dotacji, sposób ustalania
opłat, o których mowa w art. 118 ust. 2, uwzględniając czynniki, jakie należy
brać pod uwagę przy ustalaniu opłat, tryb i termin podawania informacji o
opłatach do publicznej wiadomości oraz sposób prowadzenia gospodarki
finansowej Zakładu, w tym kontroli sprawozdań finansowych i wyboru biegłych
do ich badania, oraz organ właściwy do zatwierdzania rocznych sprawozdań
finansowych Zakładu, tryb zbywania składników majątkowych, sposób
finansowania wynagrodzeń i inwestycji, a także tryb podejmowania decyzji w
sprawach finansowych.
Art. 121.
1. Szczegółowe zadania, organizację, tryb tworzenia jednostek zamiejscowych i
ich uprawnienia, system kontroli wewnętrznej i sposób działania Zakładu
określa statut Zakładu, uwzględniający przy ustalaniu zadań dodatkowych
konieczność zapewnienia realizacji zadań, dla których wykonywania Zakład
został utworzony, podział Zakładu na jednostki merytoryczne i jednostki
obsługi, zakres spraw, jakie nie mogą być powierzone jednostkom zamiejscowym.
2. Statut może przewidywać powołanie organów doradczych i opiniodawczych
dyrektora Zakładu.
3. Statut nadaje Zakładowi, w drodze zarządzenia, minister właściwy do spraw
gospodarki.
Art. 122.
Do Zakładu nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o
komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. Nr 118, poz.
561 i Nr 156, poz. 775, z 1997 r. Nr 32, poz. 184, Nr 98, poz. 603, Nr 106,
poz. 673, Nr 121, poz. 770, Nr 137, poz. 926 i Nr 141, poz. 945, z 1998 r. Nr
106, poz. 668, z 1999 r. Nr 40, poz. 400 i Nr 101, poz. 1178 oraz z 2000 r. Nr
15, poz. 180, Nr 26, poz. 306, Nr 31, poz. 383, Nr 60, poz. 703 i Nr 84, poz.
948).
Rozdział 15
Przepisy karne
Art. 123.
1. Kierownikowi jednostki organizacyjnej, który:
1) bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom podejmuje działalność
określoną w art. 4 ust. 1, albo dokonuje przywozu lub wywozu, o którym
mowa w art. 62 ust. 1, albo zatrudnia pracowników bez uprawnień,
kwalifikacji lub umiejętności określonych w przepisach ustawy,
2) będąc odpowiedzialnym za bezpieczeństwo jądrowe i ochronę radiologiczną,
dopuszcza do narażenia pracownika lub innej osoby z naruszeniem przepisów
art. 14 ust. 1 w związku z art. 25 pkt 1 oraz art. 19 ust. 1 i art. 20
ust. 1-3,
3) nie dopełnia obowiązków w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony
radiologicznej przy pracy z materiałami jądrowymi, źródłami promieniowania
jonizującego, odpadami promieniotwórczymi i wypalonym paliwem jądrowym
oraz przy ich przygotowaniu do transportu i składowaniu,
4) utracił lub pozostawił bez właściwego zabezpieczenia powierzony mu
materiał jądrowy, źródło promieniowania jonizującego albo odpady
promieniotwórcze lub wypalone paliwo jądrowe,
5) nie dopełnia obowiązku kontroli dozymetrycznej lub prowadzenia ewidencji
materiałów jądrowych, źródeł promieniowania jonizującego, odpadów
promieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego,
6) uniemożliwia lub utrudnia przeprowadzenie czynności kontrolnych w
zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej albo nie
udziela informacji lub udziela informacji nieprawdziwej albo zataja prawdę
w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej
- wymierza się karę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej pięciokrotności
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w okresie
trzech kwartałów roku poprzedzającego popełnienie czynu, ogłaszanego przez
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie ustawy z dnia 26 lipca
1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz.
176, Nr 22, poz. 270, Nr 60, poz. 703 i Nr 70, poz. 816).
2. Pracownikowi zatrudnionemu w obiekcie jądrowym, który nie zawiadamia
przełożonego lub organu dozoru jądrowego o zdarzeniu lub stanie mogącym
sprowadzić zagrożenie dla bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej,
wymierza się karę pieniężną w wysokości nieprzekraczającej dwukrotności
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, o którym mowa w ust. 1.
Art. 124.
1. Kary pieniężne, o których mowa w art. 123, nakłada, w formie decyzji
administracyjnej:
1) Główny Inspektor Dozoru Jądrowego - jeżeli organem właściwym do wydania
zezwolenia albo przyjęcia zgłoszenia jest Prezes Agencji,
2) wojewódzki inspektor sanitarny lub wojskowy inspektor sanitarny - jeżeli
organy te są właściwe do wydania zezwolenia.
2. Decyzji, o której mowa w ust. 1, nadaje się rygor natychmiastowej
wykonalności.
Art. 125.
1. Nie można nałożyć kary pieniężnej, jeżeli od dnia popełnienia czynu
upłynęło 5 lat.
2. Kary pieniężnej nie pobiera się po upływie 5 lat od dnia wydania
ostatecznej decyzji o nałożeniu kary.
Art. 126.
1. Kary, o których mowa w art. 123, podlegają, wraz z odsetkami za zwłokę,
egzekucji w trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji.
2. Środki uzyskane z tytułu kar pieniężnych są przychodami budżetu państwa.
Art. 127.
Kto nie stosuje się do:
1) nakazu czasowego przesiedlenia,
2) nakazu pozostawania w pomieszczeniach zamkniętych,
3) zakazu wypasu bydła na skażonym terenie lub zakazu karmienia zwierząt
hodowlanych skażoną paszą
- podlega karze grzywny lub aresztu.
Rozdział 16
Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe
Art. 128.
Wyodrębnione pod względem prawnym i organizacyjnym z mienia jednostki
badawczo-rozwojowej Instytut Energii Atomowej z siedzibą w Otwocku -Świerku
mienie Zakładu Doświadczalnego Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych
staje się mieniem Zakładu, o którym mowa w art. 114 ust. 1.
Art. 129.
Minister właściwy do spraw gospodarki, w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw finansów publicznych, może wyposażyć Zakład w mienie inne niż określone w
art. 128.
Art. 130.
Do czasu powołania dyrektora Zakładu minister właściwy do spraw gospodarki
powołuje do kierowania Zakładem, na czas nie dłuższy niż 6 miesięcy,
tymczasowego kierownika Zakładu.
Art. 131.
Pracownicy zatrudnieni w Zakładzie Doświadczalnym Unieszkodliwiania Odpadów
Promieniotwórczych Instytutu Energii Atomowej stają się pracownikami Zakładu
zgodnie z art. 23 1 Kodeksu pracy.
Art. 132.
Minister Obrony Narodowej w odniesieniu do podległych mu jednostek
organizacyjnych i minister właściwy do spraw wewnętrznych w odniesieniu do
Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej i podległych mu
jednostek organizacyjnych, po zasięgnięciu opinii Prezesa Agencji, określają, w
drodze zarządzenia, sposób wykonywania przepisów ustawy w tych jednostkach.
Art. 133.
1. Główny Inspektor Dozoru Jądrowego i inspektorzy dozoru jądrowego, którzy
zostali powołani lub uzyskali uprawnienia przed dniem wejścia w życie ustawy,
stają się odpowiednio Głównym Inspektorem Dozoru Jądrowego i inspektorami
dozoru jądrowego w rozumieniu ustawy.
2. Zezwolenia wydane na podstawie ustawy, o której mowa w art. 138, zachowują
ważność do upływu terminu określonego w zezwoleniu.
3. Uprawnienia uzyskane na podstawie art. 33 ust. 3 pkt 1 oraz ust. 4 ustawy,
o której mowa w art. 138, zachowują ważność do upływu terminu określonego w
uprawnieniu.
4. Zezwolenia związane z nabywaniem i stosowaniem substancji
promieniotwórczych, wydane na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem
wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 138, w szczególności na
podstawie przepisów:
1) rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 czerwca 1968 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy przy stosowaniu promieniowania jonizującego
(Dz. U. Nr 20, poz. 122),
2) uchwały Nr 266/64 Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 1964 r. w sprawie
użytkowania substancji promieniotwórczych,
3) zarządzenia Nr 23/70 Pełnomocnika Rządu do Spraw Wykorzystania Energii
Jądrowej z dnia 21 lipca 1970 r. w sprawie nabywania i stosowania
substancji promieniotwórczych
- zachowują ważność do czasu zastąpienia ich zezwoleniami wydanymi na
podstawie ustawy, jednak nie dłużej niż przez 24 miesiące od dnia jej wejścia
w życie.
5. Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych w Różanie, określone w
przepisach wydanych na podstawie ustawy, o której mowa w art. 138, uznaje się
za Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych w rozumieniu ustawy.
6. Postępowania wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy toczą się do
chwili ich zakończenia zgodnie z przepisami dotychczasowymi.
Art. 134.
W rozporządzeniu Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. -
Prawo upadłościowe (Dz.U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512, z 1994 r. Nr 1, poz. 1, z
1995 r. Nr 85, poz. 426, z 1996 r, Nr 6, poz. 43, Nr 43, poz. 189, Nr 106, poz.
496 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 54, poz. 349, Nr 117,
poz. 751, Nr 121, poz. 770 i Nr 140, poz. 940, z 1998 r. Nr 117, poz. 756 oraz
z 2000 r. Nr 26, poz. 306, Nr 84, poz. 948 i Nr 94, poz. 1037) w art. 3 w § 2
po wyrazach "Porty Lotnicze" wyraz "oraz" zastępuje się przecinkiem, a po
wyrazach "Poczta Polska" dodaje się wyrazy "oraz państwowego przedsiębiorstwa
użyteczności publicznej "Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych"".
Art. 135.
W ustawie z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych (Dz.U. z
1991 r. Nr 18, poz. 80, Nr 75, poz. 329, Nr 101, poz. 444 i Nr 107, poz. 464, z
1993 r. Nr 18, poz. 82, Nr 60, poz. 280, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, Nr 80, poz.
368 i Nr 113, poz. 547, z 1995 r. Nr 1, poz. 2, Nr 95, poz. 474 i Nr 154, poz.
791, z 1996 r. Nr 90, poz. 405, Nr 106, poz. 496, Nr 118, poz. 561 i Nr 156,
poz. 775, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 96, poz. 591, Nr 104, poz. 661, Nr 106,
poz. 675, Nr 121, poz. 769 i 770 i Nr 123, poz. 777 oraz z 2000 r. Nr 26, poz.
306, Nr 84, poz. 948) w art. 4 w ust. 2 dodaje się pkt 3 w brzmieniu: "3)
państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej "Zakład Unieszkodliwiania
Odpadów Promieniotwórczych"".
Art. 136.
W ustawie z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz.U. z
1999 r. Nr 82, poz. 928 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 489, Nr 48,
poz. 550, Nr 62, poz. 718, Nr 70, poz. 816 i Nr 73, poz. 852) wprowadza się
następujące zmiany:
1) w art. 9 w ust. 3 skreśla się wyrazy "Państwowej Agencji Atomistyki,",
2) w art. 33a po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu: "Państwową Agencję
Atomistyki,".
Art. 137.
Przepisy wykonawcze wydane na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w art.
138, zachowują moc do czasu wejścia w życie aktów wykonawczych wydanych na
podstawie upoważnień ustawowych w brzmieniu nadanym ustawą, w zakresie, w jakim
nie są z nią sprzeczne, jednak nie dłużej niż przez 12 miesięcy od dnia jej
wejścia w życie.
Art. 138.
Traci moc ustawa z dnia 10 kwietnia 1986 r. " Prawo atomowe (Dz.U. Nr 12, poz.
70, z 1987 r. Nr 33, poz. 180, z 1991 r. Nr 8, poz. 28, z 1994 r. Nr 90, poz.
418, z 1995 r. Nr 104, poz. 515 oraz z 1996 r. Nr 24, poz. 110 i Nr 106, poz.
496).
Art. 139.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2002 r., z wyjątkiem:
1) rozdziału 13 i art. 136, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia
ogłoszenia,
2) art. 21 ust. 2 i art. 27 ust. 2, które wchodzą w życie po upływie 24
miesięcy od dnia ogłoszenia.