P r o j e k t
USTAWA
z dnia .....................2002 r.
o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych
Rozdział l
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa zasady organizacji i działania systemu monitorowania i
kontrolowania jakości paliw ciekłych przeznaczonych do stosowania w pojazdach
wyposażonych w silniki z zapłonem samoczynnym oraz w silniki z zapłonem
iskrowym.
Art. 2.
Przepisów ustawy nie stosuje się do paliw ciekłych znajdujących się w stacjach
paliwowych zlokalizowanych na terenach zamkniętych, podlegających ministrowi
właściwemu do spraw wewnętrznych, Ministrowi Obrony Narodowej i Ministrowi
Sprawiedliwości.
Art. 3.
Użyte w ustawie określenia oznaczają:
1) przedsiębiorca - przedsiębiorcę, o którym mowa w ustawie z dnia 19
listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz.
1178 z późn. zm.)[1], wykonującego działalność gospodarczą w zakresie
obrotu paliwami ciekłymi;
2) inspektor - inspektora w rozumieniu ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o
Inspekcji Handlowej (Dz.U. Nr 4, poz. 25 i Nr 110, poz. 1189);
3) paliwa ciekłe - benzyny silnikowe oraz samochodowy olej napędowy
stosowany w pojazdach wyposażonych w silniki z zapłonem samoczynnym;
4) pojazd - pojazd, o którym mowa w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. -
Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. Nr 98, poz. 602 z późn. zm.)[2];
5) obrót - zaopatrywanie pojazdów w paliwa ciekłe na stacjach paliwowych;
6) stacja paliwowa - zespół urządzeń służących do zaopatrywania pojazdów w
paliwa ciekłe;
7) akredytowane laboratorium - laboratorium, które uzyskało akredytację na
zasadach określonych w przepisach o systemie oceny zgodności, do
wykonywania badań objętych systemem określonym w ustawie;
8) próbka - próbkę kontrolowanego paliwa ciekłego pobraną do badań przez
inspektora na stacji paliwowej.
Art. 4.
1. Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia,
wymagania jakościowe dla paliw ciekłych przeznaczonych do pojazdów
wyposażonych w silniki z zapłonem samoczynnym oraz w silniki z zapłonem
iskrowym, biorąc pod uwagę postanowienia właściwych norm w tym zakresie.
2. Zabrania się obrotu paliwami ciekłymi nie spełniającymi wymagań jakościowych
określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 1 oraz art. 6 ust. 3.
Art. 5.
Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia, metody
badań jakości paliw ciekłych przeznaczonych do pojazdów wyposażonych w silniki z
zapłonem samoczynnym oraz w silniki z zapłonem iskrowym, biorąc pod uwagę
postanowienia właściwych norm w tym zakresie.
Art. 6.
1. Jeżeli wystąpią na rynku nadzwyczajne zdarzenia skutkujące zmianą warunków
zaopatrzenia w ropę naftową lub jej produkty, powodujące utrudnienia w
przestrzeganiu przez producentów paliw ciekłych wymagań jakościowych,
minister właściwy do spraw gospodarki informuje niezwłocznie Komisję
Europejską o tych zdarzeniach.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw gospodarki
może wystąpić do Komisji Europejskiej o wyrażenie zgody na czasowe
stosowanie innych niż określone w przepisach, wydanych na podstawie art. 4
ust. 1, wymagań jakościowych dla paliw ciekłych.
3. Po uzyskaniu zgody, o której mowa w ust. 2, minister właściwy do spraw
gospodarki może, w drodze rozporządzenia, określić na czas oznaczony, nie
dłuższy niż 6 miesięcy, wymagania jakościowe dla paliw ciekłych inne niż
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 4 ust. 1, biorąc pod uwagę
ochronę środowiska oraz wpływ stosowania paliw, odpowiadających takim
wymaganiom, na eksploatację pojazdów.
4. Minister właściwy do spraw gospodarki, w rozporządzeniu, o którym mowa w
ust. 3, ustali:
1) rodzaj oznaczenia numerycznego, umożliwiającego identyfikację paliw
ciekłych lub grup tych paliw oraz ich nazwy;
2) wymagania dotyczące poszczególnych paliw ciekłych lub grup tych paliw;
3) terminy obowiązywania wymagań jakościowych dla poszczególnych paliw
ciekłych lub grup tych paliw.
Rozdział 2
System monitorowania i kontrolowania jakości paliw ciekłych
Art. 7.
1. Tworzy się System Monitorowania i Kontrolowania Jakości Paliw Ciekłych,
zwany dalej "Systemem", którego celem jest przeciwdziałanie wprowadzaniu do
obrotu paliw ciekłych niespełniających wymagań jakościowych określonych w
przepisach wydanych na podstawie art. 4 ust. 1 albo w przepisach, o których
mowa w art. 6 ust. 3.
2. Do zadań Systemu należy kontrolowanie jakości paliw ciekłych wprowadzanych
do obrotu oraz rejestrowanie i przetwarzanie informacji w tym zakresie.
Art. 8.
1. Systemem zarządza Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwany
dalej "Zarządzającym".
2. Do zadań Zarządzającego należy:
1) prowadzenie wykazu stacji paliwowych, sporządzanego na podstawie danych
udostępnianych przez Główny Urząd Statystyczny oraz przez urzędy
wojewódzkie;
2) nadawanie numerów identyfikacyjnych stacjom paliwowym na potrzeby
Systemu;
3) prowadzenie wykazu akredytowanych laboratoriów, sporządzanego na
podstawie danych udostępnianych przez Polskie Centrum Akredytacji;
4) ustalanie programów kontroli jakości paliw ciekłych;
5) akceptowanie planów kontroli jakości paliw ciekłych przedstawianych przez
Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej;
6) ustalanie sposobu oznaczania próbki, w celu uniemożliwienia identyfikacji
stacji paliwowej w trakcie przeprowadzanych badań;
7) opracowywanie rocznych zbiorczych raportów, o których mowa w art. 18 ust.
1 i 3;
8) gromadzenie i przetwarzanie danych statystycznych dotyczących jakości
paliw ciekłych wprowadzanych do obrotu, na potrzeby Systemu.
3. Dokumenty, o których mowa w ust. 2 pkt 4-6, oraz terminy przeprowadzania
kontroli podlegają ochronie na zasadach i w trybie określonym w przepisach o
ochronie informacji niejawnych.
4. Zarządzający realizuje swoje zadania przy pomocy Inspekcji Handlowej.
Art. 9.
Do przeprowadzania kontroli, postępowania kontrolnego oraz pobierania i badania
próbek, w zakresie nieuregulowanym w ustawie, stosuje się przepisy o Inspekcji
Handlowej.
Art. 10.
1. Kontrolę jakości paliw ciekłych będących przedmiotem obrotu wszczyna i
przeprowadza inspektor.
2. Inspektor jest uprawniony do pobrania próbek ze zbiornika paliwa ciekłego
albo z urządzenia służącego do dystrybucji paliw ciekłych, znajdujących się
na stacji paliwowej.
Art. 11.
1. W toku postępowania kontrolnego, inspektor pobiera na stacji paliwowej
próbki w liczbie nie mniejszej niż trzy, w sposób określony w odrębnych
przepisach albo w sposób określony w dokumentach normalizacyjnych, o których
mowa w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej.
2. Jedną z pobranych próbek, zwaną "rozjemczą próbką kontrolną", po jej
oznakowaniu w sposób umożliwiający jej identyfikację oraz po zaplombowaniu,
inspektor pozostawia u kontrolowanego przedsiębiorcy.
3. Rozjemczą próbkę kontrolną przedsiębiorca jest obowiązany przechowywać, w
warunkach uniemożliwiających zmianę jakości paliwa ciekłego lub jego cech
charakterystycznych, do czasu jej zwolnienia przez inspektora.
4. Pozostałe próbki, w liczbie nie mniejszej niż dwie, inspektor plombuje i
oznacza w sposób ustalany przez Zarządzającego.
Art. 12.
1. Po zakończeniu czynności, o których mowa w art. 11 ust. 4, inspektor
sporządza protokół pobrania próbek.
2. Protokół, o którym mowa w ust. 1, zawiera co najmniej:
1) pieczęć urzędową;
2) numer protokołu;
3) oznaczenie przedsiębiorcy, u którego pobrano próbki;
4) numer identyfikacyjny stacji paliwowej, o którym mowa w art. 8 ust. 2
pkt 2;
5) datę pobrania próbek;
6) określenie miejsca pobrania próbek;
7) informacje o:
a) oznakowaniu rozjemczej próbki kontrolnej,
b) numerze plomby nałożonej na pojemniku, do którego pobrano rozjemczą
próbkę kontrolną;
8) wskazanie przepisów lub dokumentów normalizacyjnych, na podstawie których
pobrano i zabezpieczono próbki;
9) informacje o objętości paliwa ciekłego znajdującego się w zbiornikach, z
których pobrano próbki;
10) imię, nazwisko i stanowisko służbowe inspektora pobierającego próbki;
11) podpisy:
a) przedsiębiorcy albo jego przedstawiciela,
b) inspektora pobierającego próbki.
3. Protokół, o którym mowa w ust. 1, sporządza się w dwóch egzemplarzach, z
których jeden otrzymuje przedsiębiorca lub jego przedstawiciel, a drugi
egzemplarz inspektor dołącza do akt sprawy.
4. Odmowa podpisania protokołu przez przedsiębiorcę lub jego przedstawiciela
nie stanowi przeszkody do przekazania pobranych próbek do badań.
Art. 13.
Inspektor jest obowiązany sporządzić także protokół pobrania próbek,
przeznaczony do użytku wewnętrznego Inspekcji Handlowej, zawierający:
1) numer protokołu, o którym mowa w art. 12 ust. 1;
2) numer identyfikacyjny stacji paliwowej, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt
2;
3) informacje o:
a) oznakowaniu rozjemczej próbki kontrolnej,
b) oznaczeniu próbki uniemożliwiającym identyfikację stacji paliwowej, z
której ją pobrano, przekazywanej do akredytowanego laboratorium;
4) podpis inspektora pobierającego próbki.
Art. 14.
1. Inspektor dostarcza niezwłocznie pobrane próbki do laboratorium określonego
w planie kontroli, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 5, w warunkach
uniemożliwiających zmianę jakości paliwa ciekłego i jego cech
charakterystycznych.
2. Jedna z próbek dostarczonych do akredytowanego laboratorium stanowi próbkę
kontrolną laboratorium, a pozostałe próbki przeznacza się do badań.
Art. 15.
1. Akredytowane laboratoria przeprowadzają badania pobranych próbek na
podstawie umowy zawartej z Głównym Inspektorem Inspekcji Handlowej.
2. Umowa, o której mowa w ust. 1, powinna zawierać co najmniej postanowienia
dotyczące liczby próbek przekazywanych do badań, terminu wykonania badań,
rodzaju materiałów lub urządzeń używanych w toku przeprowadzanych badań,
sposobu rozliczeń za wykonane badania, odpowiedzialności stron za
niedotrzymanie warunków umowy, okresu jej obowiązywania i warunków
rozwiązania.
3. Wyniki badań pobranych próbek stosuje się do jakości całej partii paliwa
ciekłego znajdującego się w zbiornikach stacji paliwowej, z których pobrano
próbki.
Art. 16.
1. Kierownik akredytowanego laboratorium jest obowiązany do przekazania
właściwemu wojewódzkiemu inspektorowi Inspekcji Handlowej, niezwłocznie po
zakończeniu badań, protokołu zawierającego wyniki badań próbek wraz z ich
analizą.
2. Akredytowane laboratorium jest obowiązane przechowywać dostarczone próbki, w
warunkach uniemożliwiających zmianę jakości paliwa ciekłego i jego cech
charakterystycznych, do czasu ich zwolnienia przez inspektora.
Art. 17.
1. Wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej sporządza analizy wyników kontroli
jakości paliw ciekłych, na podstawie protokołów, o których mowa w art. 16
ust. 1, a także okresowe sprawozdania i roczne raporty zawierające wyniki
badań pobranych próbek.
2. Analizy, sprawozdania i roczne raporty, o których mowa w ust. 1, Główny
Inspektor Inspekcji Handlowej przekazuje Zarządzającemu.
Art. 18.
1. Zarządzający, na podstawie analiz, sprawozdań i rocznych raportów, o których
mowa w art. 17 ust. 1, sporządza roczny zbiorczy raport dotyczący jakości
paliw ciekłych wprowadzonych do obrotu.
2. Zbiorczy raport, o którym mowa w ust. 1, Zarządzający przedstawia Radzie
Ministrów corocznie, w terminie do dnia 31 maja następnego roku
kalendarzowego.
3. Przepisy ust. 1 stosuje się do sporządzania rocznych zbiorczych raportów
przekazywanych Komisji Europejskiej.
4. Zbiorczy raport, o którym mowa w ust. 1, Zarządzający przekazuje Komisji
Europejskiej corocznie, w terminie do dnia 30 czerwca następnego roku
kalendarzowego.
Art. 19.
Minister właściwy do spraw gospodarki określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób wyznaczania stacji paliwowych, w których dokonywana będzie
kontrola, w tym:
a) minimalną liczbę tych stacji,
b) rodzaje paliw ciekłych;
2) okresy monitorowania jakości paliw ciekłych;
3) sposób podziału terytorium kraju do celów monitorowania jakości paliw
ciekłych;
4) wzór raportu, o którym mowa w art. 18 ust. 2;
5) wzór raportu, o którym mowa w art. 18 ust. 4
- uwzględniając konieczność prewencyjnego oddziaływania Systemu oraz
niezbędne informacje zawarte w sporządzanych raportach.
Rozdział 3
Finansowanie Systemu
Art. 20.
System jest finansowany z budżetu państwa.
Rozdział 4
Przepisy karne
Art. 21.
1. Kto dokonuje obrotu paliwami ciekłymi, nie spełniającymi wymagań
jakościowych określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 4 ust. 1,
podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności od roku do lat 3.
2. Tej samej karze podlega dokonujący obrotu paliwami ciekłymi, które nie
spełniają wymagań jakościowych określonych w przepisach, o których mowa w
art. 6 ust. 3.
Art. 22.
1. Kto uniemożliwia lub utrudnia inspektorowi przeprowadzanie kontroli albo
usuwa dowody lub paliwa ciekłe zabezpieczone w trakcie kontroli, o której
mowa w art. 10 ust. 1, podlega karze grzywny.
2. Orzekanie w sprawach o czyny określone w ust. 1 następuje w trybie
postępowania w sprawach o wykroczenia.
Rozdział 5
Przepisy końcowe
Art. 23.
Przepisy art. 6 i art. 18 ust. 4 stosuje się od dnia uzyskania przez
Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
Art. 24.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2004 r.
---------------------------------------------------------------------------------
[1] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 86, poz.
958 i Nr 114, poz. 1193, z 2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679, Nr 102,
poz. 1115 i Nr 147, poz. 1643 oraz z 2002 r. Nr 1, poz. 2, Nr 115, poz. 995 i
Nr 130, poz. 1112.
[2] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. Nr 123, poz. 779 i Nr
160, poz. 1086, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 133, poz. 872, z 1999 r. Nr
106, poz. 1216, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 483 i Nr 53, poz. 649,
z 2001 r. Nr 27, poz. 298, Nr 106, poz. 1149, Nr 110, poz. 1189, Nr 111, poz.
1194, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1371, Nr 129, poz. 1444 i Nr 130, poz.
1452 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 89, poz. 804 i Nr
113, poz. 984.