Projekt ustawy o zmianie ustawy

P r o j e k t

U S T A W A
z dnia

o zmianie ustawy - Prawo wodne

Art. 1. W ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne (Dz. U. Nr 115,
poz. 1229, z późn. zm.)[1] wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 45 w ust. 3 dodaje się pkt 6 w brzmieniu:
"6) zróżnicowanie w czasie warunków, jakie należy spełnić przy
wprowadzaniu do wód ścieków zawierających substancje
szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, powodujące
zanieczyszczenie wód, które powinno być eliminowane (wykaz
I).";
2) po art. 45 dodaje się art. 45a w brzmieniu:
"Art. 45a. Warunki, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu do
urządzeń kanalizacyjnych ścieków zawierających substancje
szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego określone na
podstawie art. 45 ust. 1 pkt 1, określają przepisy o
zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków.";
3) art. 49 otrzymuje brzmienie:
"Art. 49. 1. Badania i ocenę jakości wód powierzchniowych
w zakresie elementów fizycznych, chemicznych i
biologicznych oraz wód podziemnych w zakresie elementów
fizycznych i chemicznych dokonuje się w ramach
państwowego monitoringu środowiska.
2. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska wykonuje
badania oraz ocenę jakości wód powierzchniowych
i podziemnych w zakresie określonym w ust. 1.
3. Gdy jest to uzasadnione specyfiką badań, obowiązki
dotyczące prowadzenia badań oraz przeprowadzenia oceny
jakości wód powierzchniowych i podziemnych w zakresie
określonym w ust. 1 wykonuje Główny Inspektor Ochrony
Lrodowiska.
4. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej w
porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska
określi, w drodze rozporządzenia, sposób oceny stanu wód
powierzchniowych i podziemnych, uwzględniający:
1) klasyfikację:
a) elementów fizycznych i chemicznych, biologicznych,
hydrologicznych i morfologicznych uwzględniającą
warunki referencyjne różnych typów wód
powierzchniowych,
b) ekologicznego stanu wód powierzchniowych
uwzględniającą klasyfikację elementów, o których
mowa w lit. a,
c) elementów fizycznych i chemicznych oraz zasobów
wód w odniesieniu do wód podziemnych,
2) sposób interpretacji wyników,
3) sposób prezentacji jakości poszczególnych elementów klasyfikacji wód oraz
oceny stanu wód,
4) częstotliwość dokonywania ocen jakości poszczególnych elementów oraz stanu
wód.
5. Minister, wydając rozporządzenie, o którym mowa
w ust. 4, będzie się kierować istniejącym stanem
rozpoznania procesów zachodzących w środowisku wodnym
oraz dostępnymi wynikami pomiarów i badań.";
4) po art. 49 dodaje się art. 49a w brzmieniu:
"Art. 49a. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki wodnej
w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
środowiska określi, w drodze rozporządzenia, sposób
prowadzenia monitoringu wód powierzchniowych oraz
podziemnych, uwzględniający:
1) kryteria wyznaczania wód powierzchniowych
i podziemnych objętych monitoringiem,
2) kryteria wyznaczania punktów pomiarów i badań,
3) zakres i częstotliwość badań poszczególnych
elementów,
4) metodyki referencyjne oraz warunki zapewnienia
jakości badań.
2. Minister, wydając rozporządzenie, o którym mowa
w ust. 1, będzie się kierować analizą dotychczas
funkcjonującego systemu monitoringu wód powierzchniowych
oraz podziemnych. W zakresie metodyk referencyjnych oraz
warunków jakości badań tych wód minister będzie się
kierować obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa
Unii Europejskiej.";
5) w art. 90 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Prezes Krajowego Zarządu wykonuje swoje obowiązki przy pomocy
Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej będącego centralnym
urzędem administracji rządowej, zwanego dalej "Krajowym
Zarządem".";

6) art. 164 otrzymuje brzmienie:
"Art. 164. 1. Spółki wodne, z zastrzeżeniem ust. 2, oraz związki
wałowe są formami organizacyjnymi, które nie działają w
celu osiągnięcia zysku, zrzeszają osoby fizyczne lub
prawne i mają na celu zaspokajanie wskazanych ustawą
potrzeb w dziedzinie gospodarowania wodami.
2. Spółki wodne, zapewniając zaspokojenie potrzeb
zrzeszonych w nich osób w dziedzinie gospodarowania
wodami, mogą podejmować prowadzenie działalności
umożliwiającej osiągnięcie zysku netto. Osiągnięty zysk
netto przeznacza się wyłącznie na cele statutowe spółki
wodnej.
3. Spółki wodne mogą być tworzone w szczególności do
wykonywania, utrzymywania oraz eksploatacji urządzeń
służących do:
1) zapewnienia wody dla ludności, w tym uzdatniania i
dostarczania wody,
2) ochrony wód przed zanieczyszczeniem, w tym
odprowadzania i oczyszczania ścieków,
3) ochrony przed powodzią,
4) melioracji wodnych oraz prowadzenia racjonalnej
gospodarki na terenach zmeliorowanych,
5) wykorzystywania wody do celów przeciwpożarowych,
6) utrzymywania wód.
4. Do prowadzenia działalności, o której mowa w ust. 3
pkt 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 8 - 10
i 12 oraz przepisy wydane na podstawie art. 11 i 13
ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu
w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72,
poz. 747 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984).
5. Z zastrzeżeniem ust. 6, spółki wodne mogą korzystać z
pomocy państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego,
w formie dotacji podmiotowych z budżetu państwa oraz
dotacji z budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
przeznaczonych w szczególności na bieżące utrzymanie wód
i urządzeń wodnych oraz realizację inwestycji,
udzielanych zgodnie z przepisami ustawy o finansach
publicznych.
6. Spółka wodna prowadząca działalność, o której mowa w
ust. 2, polegającą na uzdatnianiu i dostarczaniu wody
dla ludności oraz na odprowadzaniu i oczyszczaniu
ścieków nie korzysta z pomocy, o której mowa w ust. 5.
7. Udzielenie spółce wodnej, wykonującej urządzenia
melioracji wodnych, pomocy, o której mowa w ust. 5, może
nastąpić wówczas, gdy obszar przewidziany do melioracji
stanowi zwarty kompleks, zasięg oraz projekt techniczny
melioracji zostały uzgodnione z wojewodą, a udział
własny członków spółki odpowiada co najmniej kwocie
wyliczonej zgodnie z art. 74 oraz przepisami wydanymi na
podstawie art. 78 ust. 1.
8. Spółki wodne mogą łączyć się w związki spółek
wodnych.
9. Do związków spółek wodnych stosuje się odpowiednio
przepisy dotyczące spółek wodnych, z tym że prawa i
obowiązki przysługujące wobec spółek wodnych staroście w
stosunku do związków spółek wodnych wykonuje marszałek
województwa.
10. Związki wałowe mogą być tworzone do wykonywania i
utrzymywania wałów przeciwpowodziowych wraz
z urządzeniami wodnymi stanowiącymi ich wyposażenie.
11. Przepisy dotyczące spółek wodnych i ich związków
stosuje się odpowiednio do związków wałowych.";
7) w art. 166 w ust. 1 po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:
"3a) zasady ustalania należności za dostarczanie wody oraz
odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, w przypadku prowadzenia
działalności, o której mowa w art. 164 ust. 2,";
8) w art. 170 uchyla się ust. 4;
9) w art. 171 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Jeżeli osoby fizyczne lub osoby prawne niebędące członkami
spółki wodnej oraz jednostki organizacyjne nieposiadające
osobowości prawnej odnoszą korzyści z urządzeń spółki lub
przyczyniają się do zanieczyszczenia wody, dla której ochrony
spółka została utworzona, obowiązane są do ponoszenia
świadczeń na rzecz spółki.";
10) po art. 171 dodaje się art. 171a w brzmieniu:
"Art. 171a. Dostarczanie wody oraz odprowadzanie i
oczyszczanie ścieków, w przypadku prowadzenia
działalności, o której mowa w art. 164 ust. 2, odbywa
się na podstawie umowy zawartej między spółką wodną
a zainteresowanym podmiotem.";
11) w art. 173 w ust. 1 po pkt 2 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:
"2a) ustalanie wysokości należności za dostarczanie wody oraz
odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, w przypadku prowadzenia
działalności, o której mowa w art. 164 ust. 2,";
12) uchyla się art. 212;

13) art. 213 otrzymuje brzmienie:
"Art. 213. 1. Z dniem 1 stycznia 2006 r. pracownicy zatrudnieni
w dotychczasowym Biurze Gospodarki Wodnej stają się
pracownikami Krajowego Zarządu.
2. Z dniem 1 stycznia 2006 r. stosunek pracy
pracowników, o których mowa w ust. 1, nawiązany na
innej podstawie niż umowa o pracę, przekształca się w
stosunek pracy na podstawie umowy o pracę.
3. Z dniem 1 stycznia 2006 r. mienie znajdujące się
w użytkowaniu Biura Gospodarki Wodnej staje się mieniem
Krajowego Zarządu.";
14) w art. 217:
a) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
"5. W terminie 10 lat od dnia wejścia w życie ustawy, w
stosunku do jezior zaliczonych do wód, o których mowa w
art. 14 ust. 5, uprawnienia Skarbu Państwa wykonuje Agencja
Nieruchomości Rolnych, na warunkach określonych przepisami
ustawy z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu
nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. z 2001 r.
Nr 57, poz. 603, z późn. zm.)[2].",
b) po ust. 5 dodaje się ust. 5a w brzmieniu:
"5a. Do dnia 31 grudnia 2005 r. w stosunku do jezior
zaliczanych do wód, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 2
i 4, uprawnienia Skarbu Państwa w zakresie rybactwa
śródlądowego wykonuje Agencja Nieruchomości Rolnych, na
warunkach określonych przepisami ustawy z dnia 19
października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami
rolnymi Skarbu Państwa.",
c) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
"6. Po upływie terminu, o którym mowa w ust. 5a, w miejsce
Agencji Nieruchomości Rolnych w umowy dotyczące wykonywania
rybactwa śródlądowego wstępuje z mocy prawa dyrektor
regionalnego zarządu gospodarki wodnej.";
15) art. 218a otrzymuje brzmienie:
"Art. 218a. 1. Do dnia 31 grudnia 2005 r. określone w ustawie
zadania i kompetencje Prezesa Krajowego Zarządu
Gospodarki Wodnej wykonuje minister właściwy do spraw
gospodarki wodnej.
2. Do dnia 31 grudnia 2005 r. należności i opłaty,
o których mowa w art. 142, stanowią dochód środka
specjalnego ministra właściwego do spraw gospodarki
wodnej, przeznaczonego na cele określone w art. 152.
3. Do dnia 31 grudnia 2005 r. wydatki, o których mowa
w art. 99 ust. 1 i art. 109 ust. 2, pokrywane są z
części budżetu państwa będącej w dyspozycji ministra
właściwego do spraw gospodarki wodnej.";
16) po art. 218a dodaje się art. 218b w brzmieniu:
"Art. 218b. Przepis art. 45 ust. 3 pkt 6 stosuje się do dnia
31 grudnia 2007 r.";
17) w art. 220 wyrazy "z dniem 1 stycznia 2004 r." zastępuje się
wyrazami "z dniem 1 stycznia 2006 r.".

Art. 2. 1. Ustanowione na podstawie ustawy z dnia 24 października 1974 r.
- Prawo wodne (Dz. U. Nr 38, poz. 230, z 1980 r. Nr 3, poz. 6, z 1983 r. Nr 44,
poz. 201, z 1989 r. Nr 26, poz. 139 i Nr 35, poz. 192, z 1990 r. Nr 34, poz. 198
i Nr 39, poz. 222, z 1991 r. Nr 32, poz. 131 i Nr 77, poz. 335, z 1993 r. Nr 40,
poz. 183, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, z 1995 r. Nr 47, poz. 243, z 1996 r. Nr 106,
poz. 496, z 1997 r. Nr 47, poz. 299, Nr 88, poz. 554 i Nr 133, poz. 885, z 1998
r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 89, poz. 991, Nr 109, poz.
1157 i Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 5, poz. 43, Nr 72, poz. 747, Nr 100,
poz. 1085 i Nr 125, poz. 1368) strefy ochronne ujęć wody stają się strefami
ochronnymi ujęć wody w rozumieniu przepisów ustawy, o której mowa w art. 1.
2. Postępowania administracyjne wszczęte w przedmiocie stref
ochronnych ujęć wody, o których mowa w ust. 1, umarza się z dniem wejścia w
życie ustawy.

Art. 3. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 45
ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy, o której mowa w art. 1, zachowują moc do czasu wydania
nowych przepisów wykonawczych, jednak nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy od
dnia jej wejścia w życie.

Art. 4. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 45
ust. 1 pkt 2 i ust. 2 zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów
wykonawczych.

Art. 5. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 49
ust. 4 ustawy, o której mowa w art. 1, zachowują moc do dnia 1 stycznia 2005 r.

Art. 6. Ustawa wchodzi w życie z dniem ogłoszenia, z tym że art. 1 pkt 3
i 4 wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2005 r.

_______________________________________________________________________________
[1] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 154,
poz. 1803, z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 130, poz. 1112, Nr 233, poz. 1957,
Nr 238, poz. 2022 oraz z 2003 r. Nr 80, poz. 717, Nr 165, poz. 1592 i Nr 190,
poz. 1865).

[2] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2001 r. Nr 115,
poz. 1229, Nr 122, poz. 1323 i Nr 154, poz. 1793 i 1800, z 2002 r. Nr 25,
poz. 253, Nr 74, poz. 676 i Nr 155, poz. 1287 oraz z 2003 r. Nr 6, poz. 64,
Nr 49, poz. 408, Nr 64, poz. 592 i Nr 122, poz. 1143).

UZASADNIENIE

Podstawowym celem niniejszego projektu ustawy jest nowelizacja ustawy z dnia
18 lipca 2001 r. - Prawo wodne zmierzająca do umożliwienia spółkom wodnym
prowadzenia działalności w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków.
Spółki wodne są dobrowolnymi organizacjami, których celem jest wspólne
prowadzenie działalności związanej z gospodarowaniem wodami. Wszelkie zasady
funkcjonowania spółki wodnej zawsze były i nadal są regulowane przepisami ustawy
- Prawo wodne.
W przeciwieństwie do obecnie obowiązującej ustawy - Prawo wodne, ustawa
z 1974 r. obok przepisów regulujących zasady działalności spółki wodnej
zawierała również przepisy dotyczące zagadnień zaopatrzenia w wodę.
W obowiązującym stanie prawnym zagadnienia te ujęte zostały w ustawie z dnia
7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków. Nowe Prawo wodne musiało zatem dostosować przepisy o tworzeniu spółek
wodnych ich działalności do stanu prawnego, jaki wywołała wcześniej uchwalona
ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu i zbiorowym odprowadzaniu ścieków.
Zgodnie z przepisami art. 164 ust. 1 i 2 nowej ustawy - Prawo wodne spółki
wodne są organizacjami, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, lecz mają
na celu zaspokajanie wskazanych ustawą potrzeb w dziedzinie gospodarowania
wodami, będących jednocześnie wspólnym interesem osób zakładających spółkę
wodną.
W szczególności spółki wodne mogą być tworzone do wykonywania, utrzymania
oraz eksploatacji urządzeń służących do zapewnienia wody oraz odprowadzania
ścieków dla swoich członków.
Przepis art. 164 ust. 3 ustawy - Prawo wodne, stanowiący, że spółki wodne nie
mogą prowadzić działalności w zakresie uregulowanym ustawą o zbiorowym
zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, jest konsekwencją
przepisu art. 2 ust. 4 ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym
odprowadzeniu ścieków, regulującego funkcjonowanie dwóch rodzajów podmiotów
gospodarczych (przedsiębiorców w rozumieniu przepisów o działalności
gospodarczej oraz gminnych jednostek organizacyjnych nie posiadających
osobowości prawnej) w sferze świadczenia usług zaopatrzenia w wodę i
oczyszczania ścieków.
Ponieważ obowiązujące uregulowania prawne w zakresie funkcjonowania
infrastruktury komunalnej powodowały rozbieżności w interpretowaniu przepisów
dotyczących dalszego funkcjonowania spółek wodnych, na posiedzeniu połączonych
Senackich Komisji Ochrony Środowiska oraz Komisji Ustawodawstwa i Praworządności
w dniu 16 lipca 2002 r. został zgłoszony przez grupę senatorów wniosek
o podjęcie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy
o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz ustawy -
Prawo wodne.
Wynikiem tej inicjatywy była nowelizacja ustawy - Prawo wodne, która wprowadziła
zmianę art. 212 polegającą na wydłużeniu okresu do dnia 31 grudnia 2003 r., w
którym spółki wodne wykonujące działalność, o której mowa w art. 164 ust. 3 tej
ustawy, czyli działalność w zakresie uregulowanym ustawą o zbiorowym
zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, mogą prowadzić tę
działalność.
Z uwagi na fakt, że wprowadzone uregulowania nie dostrzegały faktycznego
prowadzenia przez spółki wodne działalności w zakresie zaopatrzenia w wodę i
odprowadzania ścieków, a dokonana w 2002 r. nowela Prawa wodnego w tym zakresie
nie rozwiązała problemów związanych z dalszym funkcjonowaniem spółek wodnych,
opracowany został przedmiotowy projekt nowelizacji ustawy - Prawo wodne, który
jest kontynuacją działań podjętych przez senatorów. Projekt ustawy zawiera
istotne zmiany merytoryczne, których wprowadzenie umożliwi spółkom wodnym
świadczenie usług w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków.
Wprowadzenie zaproponowanych w niniejszym projekcie ustawy zmian do ustawy -
Prawo wodne spowoduje uniknięcie problemów finansowych i środowiskowych
związanych z koniecznością zaprzestania prowadzenia przez spółki wodne
działalności w zakresie zaopatrzenia w wodę i oczyszczania ścieków. Zmiany te
przyczynią się również do zwiększenia konkurencji na rynku usług wodociągowo-
kanalizacyjnych, podniesienia ich jakości i obniżenia cen.
Projekt ustawy wprowadza jednocześnie zmianę art. 171, którego obecne brzmienie
jest niewystarczające, poza jego regulowaniami bowiem pozostają podmioty nie
posiadające osobowości prawnej, które odnoszą korzyści z działalności spółki
wodnej.
Po art. 171 dodaje się nowy art. 171a, który stanowi formę uregulowania
stosunków pomiędzy spółką wodną a podmiotem nie będącym członkiem spółki, który
korzysta z jej usług.
W nowelizacji ustawy - Prawo wodne zawarto też ostatecznie wynegocjowany okres
przejściowy dla Dyrektywy Rady 76/464/EWG z dnia 4 maja 1976 r. w sprawie
zanieczyszczenia spowodowanego przez niektóre niebezpieczne substancje
odprowadzane do środowiska wodnego Wspólnoty wraz z jej dyrektywami "córkami".
Prace legislacyjne dotyczące Prawa wodnego zostały zakończone z wyprzedzeniem w
stosunku do stanowiska wspólnego Unii Europejskiej z dnia 26 października
2001 r. dotyczącego tymczasowego zamknięcia negocjacji w obszarze Środowisko
w podobszarze Jakość wód. W związku z tym zawarcie ostatecznie wynegocjowanych
okresów przejściowych w uchwalonej dnia 18 lipca 2001 r. ustawie - Prawo wodne
nie było możliwe.
Przepisy zawarte w ww. dyrektywach zostały już przetransponowane do polskiego
prawodawstwa poprzez m.in. rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia
29 listopada 2002 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu
ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych
dla środowiska wodnego oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 31
stycznia 2003 r. w sprawie dopuszczalnych mas substancji, które mogą być
odprowadzane w ściekach przemysłowych.
Ponadto projekt ustawy wprowadza zmianę art. 218a, polegającą na przedłużeniu do
dnia 31 grudnia 2005 r. okresu wykonywania przez ministra właściwego do spraw
gospodarki wodnej (Minister Środowiska) zadań, nałożonych ustawą - Prawo wodne,
na Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Obecny stan finansów publicznych
uniemożliwia utworzenie nowego urzędu centralnego. Zasadne jest zatem
przesunięcie daty wejścia w życie przepisu tworzącego Urząd Prezesa Krajowego
Zarządu Gospodarki Wodnej z jednoczesnym powierzeniem ministrowi właściwemu do
spraw gospodarki wodnej wykonywania zadań i kompetencji ustalonych ustawą dla
Prezesa Krajowego Zarządu. W tej sytuacji koniecznym jest także przełożenie
w czasie wejścia w życie przepisu dotyczącego pracowników Biura Gospodarki
Wodnej, którzy powinni w przyszłości stać się pracownikami Krajowego Zarządu
Gospodarki Wodnej (art. 213).
Wprowadzenie nowego brzmienia art. 49 oraz dodanie nowego art. 49a ma na celu
dokonanie w rozporządzeniach wydanych na ich podstawie pełnej implementacji
postanowień Ramowej Dyrektywy Wodnej odnośnie problematyki klasyfikacji wód oraz
prowadzenia monitoringu wód powierzchniowych i podziemnych, co nie jest możliwe
w przypadku obowiązującego brzmienia art. 49.
Ustawa - Prawo wodne wprowadziła obowiązek uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na
wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych ścieków zawierających substancje
szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego określone na podstawie art. 45 ust.
1 pkt 1. Upoważnienie do określenia warunków wprowadzania ścieków do urządzeń
kanalizacyjnych zawarte zostało w art. 11 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o
zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków ( Dz. U. Nr 72,
poz. 747, z późn. zm.). W wydanym na podstawie ww. art. 11 rozporządzeniu
Ministra Infrastruktury z dnia 20 lipca 2002 r. w sprawie sposobu realizacji
obowiązków dostawców ścieków przemysłowych oraz warunków wprowadzania ścieków do
urządzeń kanalizacyjnych ( Dz. U. Nr 129, poz. 1108 ) określone zostały w
szczególności warunki wprowadzania do urządzeń kanalizacyjnych ścieków
przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe. Wobec powyższego,
zaistniała potrzeba stosowania określonych w ww. rozporządzeniu warunków
wprowadzania ścieków zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla
środowiska wodnego do urządzeń kanalizacyjnych niebędących własnością
przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych. Realizacji tego zamierzenia służyć
będzie dostosowujący przepis art. 45a.
Projekt ustawy zawiera również przepis przejściowy dotyczący statusu prawnego
stref ochronnych ujęć wody ustanowionych na podstawie przepisów poprzednio
obowiązującej ustawy - Prawo wodne, który reguluje sytuację prawną stref
ustanowionych przed wejściem w życie ustawy - Prawo wodne z 2001 r. W świetle
proponowanego przepisu art. 2 ust. 1 strefy ochronne ujęć wody ustanowione na
podstawie przepisów poprzednio obowiązującej ustawy - Prawo wodne z 1974 r.
staną się strefami ochronnymi ujęć wody w rozumieniu przepisów obowiązującej
ustawy - Prawo wodne. W konsekwencji w sprawach dotyczących tych stref
ochronnych nie będą miały zastosowania przepisy Kodeksu postępowania
administracyjnego. Z tego względu niezbędnym stało się jednoczesne wprowadzenie
w art. 2 przepisu ust. 2, który pozwoli zakończyć toczące się postępowania
administracyjne dotyczące stref ochronnych ujęć.
Na etapie uzgodnień międzyresortowych, na wniosek Ministra Rolnictwa i Rozwoju
Wsi, projekt ustawy został rozszerzony o zmianę art. 217 ustawy - Prawo wodne.
Przepisy art. 217 ust. 5 i 6 w dotychczasowym brzmieniu powodowały istotne
trudności w wykonaniu przez dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej
obowiązku ustanawiania obwodów rybackich na podstawie przepisów o rybactwie
śródlądowym.
Gospodarowanie wodami powinno być prowadzone z zachowaniem zasady
racjonalnego i całościowego traktowania zasobów wód powierzchniowych, a także
powinno uwzględniać zasadę wspólnych interesów i prowadzić do uzyskania
maksymalnych korzyści społecznych. W związku z powyższym należy zmienić
przepisy, które skutecznie uniemożliwiają dyrektorom rzgw wykonywanie obowiązku
nałożonego na nich w ustawie o rybactwie śródlądowym.
Z uwagi na to, że przepisy dotyczące funkcjonowania spółek wodnych zmierzające
do umożliwienia tym podmiotom funkcjonowania w zakresie zapewnienia wody dla
ludności i ochrony wód przed zanieczyszczeniem, a także przepisy dotyczące
utworzenia Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej powinny wejść w życie nie później
niż w dniu 1 stycznia 2004 r., koniecznym jest przeprowadzenie sprawnej
procedury legislacyjnej oraz wejście w życie projektu ustawy z dniem jej
ogłoszenia. Zgodnie bowiem z obowiązującym art. 212 ustawy - Prawo wodne, spółki
wodne, które w dniu jej wejścia w życie wykonywały działalność, o której mowa w
ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków, mogą
prowadzić tego rodzaju działalność nie dłużej niż do dnia 1 stycznia 2004 r.
Dlatego nowe przepisy dotyczące funkcjonowania spółek wodnych powinny wejść w
życie nie później niż z dniem 1 stycznia 2004 r., zgodnie zaś z obowiązującym
art. 218a tej ustawy, minister właściwy do spraw gospodarki wodnej wykonuje
określone w ustawie zadania i kompetencje Prezesa Krajowego Zarządu Gospodarki
Wodnej do dnia 31 grudnia 2003 r. Z uwagi na fakt, że powołanie Prezesa
Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej i utworzenie Krajowego Zarządu Gospodarki
Wodnej przewidywane jest na dzień 1 stycznia 2006 r., konieczne stało się
dokonanie zmiany terminów określonych w art. 213, 218a i 220 ustawy - Prawo
wodne. Przepisy te, w nowym brzmieniu powinny wejść w życie nie później niż z
dniem 1 stycznia 2004 r.
Projekt ustawy nie ma wpływu na sektor finansów publicznych.

Ocena Skutków Regulacji
I.Konsultacje
Przygotowany projekt ustawy został poddany konsultacjom z następującymi
instytucjami:
Wojewodowie,
Marszałkowie Województw,
Polskie Towarzystwo Melioracyjne,
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Wodnych i Melioracyjnych Naczelnej
Organizacji Technicznej,
Krajowe Forum Spółek Wodnych,
Związek Miast Polskich,
NSZZ "Solidarność",
OPZZ,
Państwowa Rada Ochrony Środowiska,
Państwowa Rada Ochrony Przyrody,
Polska Akademia Nauk - Komitet Gospodarki Wodnej,
Krajowa Izba Gospodarcza,
Polski Klub Ekologiczny,
Krajowa Rada Izb Rolniczych,
Krajowa Rada Gospodarki Wodnej,
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej,
Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie,
Regionalne Zarządy Gospodarki Wodnej.
Projekt ustawy został umieszczony na stronie internetowej Ministerstwa
Środowiska.

II. Definicja problemu

Zgodnie z przepisami art. 164 ust. 1 i 2 ustawy - Prawo wodne spółki wodne są
organizacjami, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, lecz mają na celu
zaspokajanie wskazanych ustawą potrzeb w dziedzinie gospodarowania wodami,
będących jednocześnie wspólnym interesem osób zakładających spółkę wodną.
W przeciwieństwie do obecnie obowiązującej ustawy - Prawo wodne, ustawa
z 1974 r. obok przepisów regulujących zasady działalności spółki wodnej
zawierała również przepisy dotyczące zagadnień zaopatrzenia w wodę.
W obowiązującym stanie prawnym zagadnienia te ujęte zostały w ustawie z dnia
7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków.
Ustawa - Prawo wodne musiała zatem uwzględnić stan prawny, jaki wywołała wcześ
niej uchwalona ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków, dostosowując przepisy o tworzeniu spółek wodnych i ich działalności do
stanu prawnego.
Z uwagi, że ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków wskazuje tylko dwa podmioty, które mogą świadczyć usługi w zakresie
zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków (przedsiębiorców w rozumieniu
przepisów o działalności gospodarczej oraz gminnych jednostek organizacyjnych
nie posiadających osobowości prawnej) spółki wodne zostały wyłączone z
możliwości świadczenia takich usług.
W związku z powyższym pojawiały się liczne rozbieżności interpretacyjne
dotyczące dalszego funkcjonowania spółek wodnych w sferze gospodarki wodno-
ściekowej.
Przedmiotowy projekt ustawy ma na celu umożliwienie spółkom wodnym prowadzenie
działalności w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków.
W przypadku osiągnięcia przez spółki wodne zysku netto, zysk ten może być
przeznaczony wyłącznie na cele statutowe spółki.
Umożliwienie spółkom wodnym świadczenia usług w sferze zaopatrzenia w wodę
i odprowadzania ścieków przyczyni się do zwiększenia konkurencji na rynku usług
wodociągowo-kanalizacyjnych, podniesienia ich jakości i obniżenia cen.

III. Wpływ na sektor finansów publicznych

Projekt ustawy nie ma wypływu na sektor finansów publicznych.

IV. Wpływ ustawy na rynek pracy

Obecnie funkcjonuje ok. 80 spółek wodnych, które w szerokim zakresie świadczą
usługi w zakresie zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków. Wprowadzenie
zaproponowanych zmian uchroni te spółki przed likwidacją, co wpłynie
stabilizująco na rynek pracy.

V. Wpływ ustawy na rozwój regionalny

Brak wpływu.

Wyniki konsultacji społecznych przeprowadzonych w terminie
od dnia 16 sierpnia 2003 r. do dnia 30 sierpnia 2003 r.

Przygotowany projekt ustawy, zgodnie z procedurą uzgadniania aktów prawnych,
poddany został konsultacjom z instytucjami wymienionymi w punkcie I.
W wyniku konsultacji społecznych do komórki odpowiedzialnej za opracowanie
przedmiotowego projektu ustawy wpłynęły uwagi z Urzędu Marszałkowskiego
Województwa Łódzkiego, Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku,
Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach, Regionalnego Zarządu
Gospodarki Wodnej w Szczecinie, Państwowej Rady Ochrony Przyrody, Warmińsko-
Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie, Izby Gospodarczej Wodociągi
Polskie.
Uwaga Urzędu Marszałkowskiego Województwa Łódzkiego dotycząca zmiany art. 164
ust. 5 ustawy - Prawo wodne poprzez rozszerzenie zakresu działalności spółek,
które mogą być objęte dofinansowaniem w ramach dotacji, nie wydaje się zasadna.
Rozszerzenie rodzajów działalności spółki wodnej, objętych dofinansowaniem w
formie dotacji, powodowałoby zbyt uprzywilejowaną pozycję spółki wodnej
w stosunku do innych podmiotów.
W związku z powyższym uwaga ta nie została uwzględniona.
Przedstawiona przez Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku uwaga dotycząca
wykreślenia w art. 164 ust. 7 wyrażenia "projekt techniczny melioracji został
uzgodniony z Wojewodą" nie została uwzględniona w projekcie ustawy, gdyż przepis
ten nie był przedmiotem zmiany, ponadto obecna treść jest zgodna z treścią
art. 74 ustawy - Prawo wodne.
Uwaga Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach dotycząca określenia
okresów obowiązywania warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków
do wód wydaje się zasadna, dlatego też prowadzone są równoległe prace nad
nowelizacją rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 29 listopada 2002 r. w
sprawie warunków jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do
ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.
Projekt tego rozporządzenia uwzględnia warunki w odniesieniu do okresu
przejściowego. W związku z powyższym uwaga nie została uwzględniona w projekcie
ustawy.
Uwaga Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie dotycząca rozszerzenia
przepisu art. 208a ust. 2 poprzez dodanie po wyrazach "poniżej poziomu
wprowadzania ścieków" wyrażenia "a występująca niżej warstwa wodonośna nie
posiada charakteru użytkowego" nie wydaje się zasadna. Wprowadzenie pojęcia
poziomu użytkowego może powodować wątpliwości interpretacyjne.
Uwaga Państwowej Rady Ochrony Przyrody dotycząca ustalenia zbyt długiego okresu
docelowego dla warunków jakie należy spełniać przy wprowadzaniu do wód ścieków
zawierających substancje szkodliwe dla środowiska wodnego, powodujące
zanieczyszczenie wód, które powinno być eliminowane (wykaz I), wydaje się
nieuzasadniona. Termin 1 stycznia 2008 r. wynika z okresu przejściowego, w
trakcie którego wszelkie formy przemysłu muszą dostosować się do warunków jakie
należy spełniać przy wprowadzaniu tych ścieków do wód.
Uwaga Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie dotycząca
zróżnicowania warunków wprowadzania ścieków do wód (art. 208a) w zależności od
specyfiki warunków gruntowo-wodnych, została uwzględniona. W przygotowywanym
równolegle projekcie nowelizacji rozporządzenia w sprawie warunków jakie należy
spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji
szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego zaproponowano łagodniejsze
warunki na wprowadzanie wód popłucznych ze stacji uzdatniania wód do ziemi.
Wyłączenie wód popłucznych z grupy ścieków przemysłowych jest nieuzasadnione.
Uwaga Izby Gospodarczej Wodociągi Polskie dotycząca rozszerzenia przedmiotowej
noweli o zmianę art. 126 oraz art. 136 nie wydaje się konieczna do wprowadzenia
na etapie obecnych prac nad zmianą ustawy - Prawo wodne. Tym bardziej, że
obowiązujące w ochronie wód przepisy zawierają już pewne regulacje pozwalające
zapobiegać poborowi wód podziemnych na inne cele, niż przewiduje ustawodawca
w art. 32 Prawa wodnego.
Ponadto Izba Gospodarcza Wodociągi Polskie przedstawiła uwagi dotyczące
prowadzenia przez spółki wodne działalności w zakresie zaopatrzenia w wodę i
odprowadzania ścieków, które nie wydają się uzasadnione.
Art. 164 ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 2, stanowi, że spółka wodna to forma
organizacyjna nie działająca w celu osiągnięcia zysku, niemniej jednak w
przypadku osiągnięcia zysku netto, zysk ten może być przeznaczony wyłącznie na
cele statutowe spółki wodnej. A zatem spółka wodna nie podzieli, nie wypłaci
dywidendy i nie zagospodaruje tych środków w inny sposób niż rozwój spółki
(rozwój sieci wodociągowej, kanalizacyjnej czy oczyszczalni ścieków).
Ustawa o samorządzie gminnym nakłada na gminy zadanie zaopatrzenia w wodę
i odprowadzania ścieków. Przepisy te nie zabraniają realizacji tych zadań w
całości lub w części dla jednej lub kilku gmin przy pomocy spółek wodnych.
Uwaga dotycząca stosowania odpowiednio przepisów ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r.
o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków nie wydaje się
zasadna (przedmiotowy przepis został doprecyzowany na etapie uzgodnień
międzyresortowych).

Ponadto, w trakcie uzgodnień wewnętrznych i konsultacji społecznych do komórki
odpowiedzialnej za opracowanie powyższego projektu ustawy wpłynęło szereg uwag
dotyczących zmiany innych przepisów ustawy - Prawo wodne niż te, które zostały
uwzględnione w przedmiotowym projekcie ustawy. Z przedstawionych propozycji
zmian przepisów wybrano jedynie kwestie wymagające najpilniejszego uregulowania,
dlatego też projekt ustawy został rozszerzony o zmianę art. 49 Prawa wodnego
oraz przepisy przejściowe dotyczące statusu prawnego stref ochronnych ujęć wody
oraz warunków wprowadzania ścieków zawierających substancje szczególnie
szkodliwe dla środowiska wodnego do urządzeń kanalizacyjnych niebędących
własnością przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych.
Konieczność dokonania głębszej analizy pozostałych propozycji zmian, jak również
ewentualne opracowanie nowego brzmienia poszczególnych artykułów uniemożliwia,
na obecnym etapie legislacyjnym, uwzględnienie wszystkich przedstawionych
propozycji zmian w przedmiotowym projekcie ustawy.
Na etapie uzgodnień międzyresortowych, na wniosek Ministra Rolnictwa i Rozwoju
Wsi projekt ustawy został rozszerzony o nowelę art. 217 ust. 5 Prawa wodnego.
Zaproponowana nowa treść tego przepisu ma na celu przekazanie całości praw
właścicielskich w zakresie rybactwa jednemu tylko organowi administracji,
tj. dyrektorowi regionalnego zarządu gospodarki wodnej.