P r o j e k t
U S T A W A
z dnia ...................2004 r.
o dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających
świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny
Art. 1.
Ustawa określa warunki nabywania prawa do dodatku pieniężnego oraz zasady
wypłaty i finansowania tego dodatku .
Art. 2.
Prawo do dodatku pieniężnego, zwanego dalej "dodatkiem", przysługuje osobom
otrzymującym:
1) świadczenia, o których mowa w art. 3 pkt 1-3 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z
2004 r. Nr 39, poz. 353, z późn. zm.);
2) świadczenia z ubezpieczenia emerytalno – rentowego, o których mowa w art.
18 pkt 1-4 ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym
rolników (Dz. U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25, z późn. zm.);
3) świadczenia przedemerytalne albo zasiłki przedemerytalne, o których mowa
w ustawie z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych
( Dz. U. Nr 120, poz.1252),
zwanym dalej "osobami uprawnionymi", jeżeli dochód na członka rodziny tych
osób nie przekracza 9 600 zł rocznie.
Art. 3.
1. Dochód rodziny, o którym mowa w art. 2, oznacza przeciętny roczny dochód
członków rodziny uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym nabycie prawa do
dodatku.
2. W przypadku gdy z dochodu rodziny ponoszona jest opłata za pobyt w
instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie członka rodziny, od dochodu
rodziny odejmuje się te opłatę. Ustalając dochód rodziny w przeliczeniu na
osobę nie uwzględnia się członka rodziny przebywającego w tej instytucji.
3. W przypadku gdy członek rodziny przebywa w instytucji zapewniającej
całodobowe utrzymanie i nie ponosi opłaty za pobyt, ustalając dochód rodziny w
przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się osoby przebywającej w instytucji
zapewniającej całodobowe utrzymanie.
4. W przypadku gdy rodzina utrzymuje się z gospodarstwa rolnego, przyjmuje
się, że miesięczny dochód z 1 hektara przeliczeniowego odpowiada 2,63% kwoty,
o której mowa w art. 2.
5. W przypadku gdy rodzina utrzymuje się z gospodarstwa rolnego oraz
uzyskuje pozarolnicze dochody, dochody te sumuje się.
6. W przypadku osób rozliczających się z podatku na podstawie ustawy z dnia
20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych
przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930, z późn.
zm.) przyjmuje się, że dochód nie może być niższy od kwoty odpowiadającej
sześciokrotności sumy należnego zryczałtowanego podatku dochodowego i składki
na ubezpieczenie zdrowotne.
Art. 4.
Dochód, o którym mowa w niniejszej ustawie, oznacza:
1) przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych na podstawie
przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o koszty
uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na
ubezpieczenie społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz
składki na ubezpieczenie zdrowotne,
2) deklarowany w oświadczeniu dochód z działalności podlegającej
opodatkowaniu z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów
o zryczałtowanym podarku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez
osoby fizyczne, pomniejszony o należny zryczałtowany podatek dochodowy i
składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne,
3) dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego.
Art. 5.
Przez rodzinę, o której mowa w niniejszej ustawie, rozumie się odpowiednio
osobę uprawnioną albo osobę uprawnioną i współmałżonka.
Art. 6.
Kwota dochodu rocznego na członka rodziny, o którym mowa w art. 2,
uprawniającego do otrzymania dodatku podlega waloryzacji na zasadach
wynikających z art. 88-94 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i
rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Art. 7.
1. Dodatek przysługuje w wysokości 10% różnicy pomiędzy dochodem uzyskanym
przez osobę uprawnioną, a dochodem na członka rodziny, o którym mowa w art.2.
2. W przypadku gdy kwota dodatku przysługuje w wysokości niższej niż 20 zł,
dodatek nie jest przyznawany.
Art. 8.
Dodatek wypłaca się osobie uprawnionej na podstawie jej:
1) oświadczenia, albo
2) wniosku.
Art. 9.
1. Dodatek wypłaca się na podstawie oświadczenia złożonego przez osobę
uprawnioną, która w danym roku kalendarzowym uzyskała osobiście albo łącznie
ze współmałżonkiem dochód wyłącznie i jedynie ze źródeł, o których mowa w art.
2..
2. Oświadczenie składa się do dnia 1 lutego organowi wypłacającemu
właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej.
3. Dla osób, o których mowa w ust. 1, dodatek wypłaca się w terminie do dnia
31 marca.
Art. 10.
1. Dodatek wypłaca się na wniosek osoby uprawnionej, która nie otrzymała
dodatku na zasadach, o których mowa w art. 9.
2. Wniosek składa się do dnia 30 kwietnia organowi wypłacającemu właściwemu
ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej.
3. Dodatek, o którym mowa w ust. 1, wypłaca się w terminie do dnia 1 lipca.
Art. 11.
Organem wypłacającym, o którym mowa w niniejszej ustawie, jest:
1) Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, o której mowa w art. 2 ust. 1,
ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników;
2) organ rentowy, o którym mowa w art. 4 pkt 6, ustawy z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Art. 12.
Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw finansów określi, w drodze rozporządzenia, wzór
wniosku o przyznanie dodatku, uwzględniając instrukcję jego wypełnienia, wykaz
dokumentów, które należy dołączyć do wniosku i oświadczenia, o których mowa w
art. 8 oraz szczegółowy tryb postępowania w sprawach o przyznanie dodatku,
kierując się koniecznością zapewnienia stosownej dokumentacji niezbędnej do
sprawnej realizacji wypłat dodatku a także określi metody kontroli rzetelności
oświadczeń.
Art. 13.
1. Decyzje w sprawie dodatku wydaje i dodatek ten wypłaca organ wypłacający
właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby uprawnionej.
2. Od decyzji organu wypłacającego przysługują środki odwoławcze
przewidziane w przepisach, o których mowa w art. 2.
Art. 14.
Kwota dodatku nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Art. 15.
Dodatek oraz koszty jego obsługi są finansowane ze środków budżetu państwa.
Art. 16.
1. Osoba, która nienależnie pobrała dodatek, jest obowiązana do jego zwrotu.
2. Za nienależnie pobrany dodatek w rozumieniu ust. 1 uważa się w
szczególności dodatek przyznany lub wypłacony na podstawie fałszywych
oświadczeń, zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego
wprowadzenia w błąd przez osobę pobierająca dodatek.
3. Kwoty nienależnie pobranego dodatku podlegają zwrotowi za okres nie
dłuższy niż 3 lata kalendarzowe poprzedzające rok wydania decyzji.
4. Organ wypłacający może odstąpić od żądania zwrotu kwot nienależnie
pobranego dodatku w całości lub w części, lub zawiesić dokonanie jego zwrotu
na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione
okoliczności.
5. Do egzekucji dodatku stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu
postępowania cywilnego.
Art. 17
W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.
U. Z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późna. zm.) w art. 21 w ust. 1 po pt. 59
dodaje się pkt 59a w brzmieniu:
"59a) dodatek pieniężny, o którym mowa w ustawie z dnia
........................2004 r. o dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów,
rencistów i osób pobierających świadczenie przedemerytalne albo zasiłek
przedemerytalny Dz. U. Nr ....., poz. ), ".
Art. 18.
W 2005 r. dodatek wypłaca się po raz pierwszy i uwzględnia się dochód uzyskany
przez osobę uprawnioną w 2004 r.
Art. 19.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
U Z A S A D N I E N I E
Celem projektowanej ustawy jest pomoc najuboższym emerytom i rencistom oraz
osobom pobierającym świadczenie przedemerytalne lub zasiłki przedemerytalne.
Dotyczyłoby to emerytów i rencistów pobierających świadczenia z powszechnego
systemu ubezpieczeniowego jak i ubezpieczenia społecznego rolników.
Osoby te otrzymywałyby pomoc państwa w formie dodatku pieniężnego wypłacanego
w okresach rocznych.
Dodatek przysługiwałby emerytom, rencistom oraz osobom otrzymującym
świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny , jeżeli dochód w tych
rodzinach w przeliczeniu na osobę nie przekraczałby kwoty 9600 zł rocznie.
Kwota ta zbliżona jest do minimum socjalnego dla jednoosobowego gospodarstwa
domowego. Byłaby to podstawa do przyznania dodatku pieniężnego. Jedynie osoby
spełniające ten warunek uzyskiwałyby prawo do dodatku pieniężnego. Kwota
rocznego dochodu uprawniającego do otrzymania dodatku podlegałaby waloryzacji
na zasadach wynikających z przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych.
Przez rodzinę dla potrzeb przyznania dodatku pieniężnego rozumiałoby się
odpowiednio:
1) samotnego emeryta, rencistę oraz osobę otrzymującą świadczenie
przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny, albo
2) emeryta, rencistę oraz osobę otrzymującą świadczenie przedemerytalne lub
zasiłek przedemerytalny wraz ze współmałżonkiem.
Wysokość dochodu ustalana byłaby na zasadach wynikających z przepisów
podatkowych a w przypadku rodzin utrzymujących się z gospodarstwa rolnego
przyjmowana jako miesięczny dochód z gospodarstwa rolnego odpowiadający z 1
hektara przeliczeniowego kwocie 2,63% z 9 600 zł.
Dodatek przysługiwałby w wysokości 10% różnicy pomiędzy dochodem uzyskanym
przez osobę uprawnioną, który obejmowałby emeryturę, rentę albo świadczenie
lub zasiłek przedemerytalny, a dochodem rodziny stanowiącym warunek przyznania
dodatku pieniężnego.
Dla przykładu, uprawniony ( dochód na członka rodziny nie wyższy niż 9600
rocznie) w przypadku otrzymywania:
1) najniższej emerytury, która wynosi rocznie 6468 zł, otrzymałby 313,20 zł,
2) najniższej renty, która wynosi rocznie 5628 zł, otrzymałby 397,20 zł.
Oznaczałoby to, że im niższy dochód w rodzinie emeryta, rencisty lub osoby
pobierającej świadczenie albo zasiłek przedemerytalny tym większa pomoc
państwa.
Proponuje się, aby w przypadku, gdy kwota dodatku miałaby być wypłacona w
wysokości niższej niż 20 zł, dodatku takiego nie wypłacać. W takim przypadku
koszt obsługi wypłaty takiego dodatku pieniężnego mógłby przewyższyć jego
wysokość.
Dodatek wypłacany byłby na podstawie oświadczenia albo wniosku. Na podstawie
oświadczenia dodatek otrzymywaliby emeryci, renciści oraz osoby otrzymujące
świadczenie przedemerytalne lub zasiłki przedemerytalne, które uzyskały w
danym roku kalendarzowym osobiście albo łącznie ze współmałżonkiem dochód
wyłącznie i jedynie z tytułu świadczeń emerytalno – rentowych lub
przedemerytalnych albo zasiłków przedemerytalnych. Według tej zasady dodatek
wypłacany byłby terminie do dnia 31 marca. Dla pozostałych osób dodatek
wypłacany byłby na ich wniosek w terminie do dnia 1 lipca. Organem
wypłacającym byłaby Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego albo jednostka
organizacyjna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określiłby, w drodze
rozporządzenia, wzór wniosku o przyznanie dodatku pieniężnego, uwzględniając
instrukcję jego wypełnienia, wykaz dokumentów, które należałoby dołączyć do
wniosku, i oświadczenia oraz szczegółowy tryb postępowania w sprawach o
przyznanie dodatku, a także zasady kontrolowania rzetelności oświadczeń
będących podstawą do wypłacania dodatku.
Decyzje w sprawie dodatku pieniężnego wydawałyby i dodatek ten wypłacałyby
organy ZUS lub KRUS właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby
uprawnionej. Od decyzji organu wypłacającego przysługiwałyby środki odwoławcze
przewidziane w przepisach emerytalno – rentowych.
Kwota dodatku nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie
zdrowotne.
Dodatek oraz koszty jego obsługi finansowane byłyby ze środków budżetu
państwa. Szacuje się, że roczne koszty z tego tytułu wynosiłyby około 1,3 md
zł.
Przewiduje się, że dodatek pieniężny zwolniony byłby z podatku dochodowego od
osób fizycznych.
Osoba, która nienależne pobrała dodatek zostanie zobowiązana do jego zwrotu.
Za nienależne pobrany dodatek uznano w szczególności dodatek przyznany lub
wypłacony na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych
przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą dodatek.
Kwota nienależnie pobranego dodatku podlegałaby zwrotowi za okres nie dłuższy
niż 3 lata kalendarzowe poprzedzające rok wydania decyzji. Organ wypłacający
będzie mógł odstąpić od żądania zwrotu nienależnie pobranego dodatku w całości
lub w części, lub zawiesić dokonanie jego zwrotu na okres nie dłuższy niż 12
miesięcy, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności. Do egzekucji
dodatku będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.
Zakłada się, że dodatek po raz pierwszy wypłacony by został w roku 2005 za
rok 2004.
Projekt ustawy jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.
Ustawa wchodziłaby w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.