P r o j e k t
U S T A W A
z dnia ................ 2005 r.
o zmianie ustawy o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności publicznej
"Poczta Polska"
Art. 1. W ustawie z dnia 30 lipca 1997 r. o państwowym przedsiębiorstwie
użyteczności publicznej "Poczta Polska" (Dz. U. Nr 106, poz. 675, z późn.
zm.)[1] po art. 15 dodaje się art. 15a-b w brzmieniu:
"Art. 15a. 1. Grunty będące własnością Skarbu Państwa, znajdujące się w
dniu 5 grudnia 1990 r. w posiadaniu państwowej jednostki organizacyjnej
"Polska Poczta, Telegraf i Telefon" i pozostające w posiadaniu Poczty
Polskiej w dniu 1 stycznia 2005 r., stają się z dniem 1 stycznia 2006 r.,
z mocy prawa, przedmiotem użytkowania wieczystego Poczty Polskiej.
2. Nabycie prawa, o którym mowa w ust. 1, następuje bez obowiązku
wniesienia pierwszej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego.
3. Budynki, inne urządzenia i lokale znajdujące się na gruntach, o
których mowa w ust. 1, stają się z mocy prawa, nieodpłatnie, własnością
Poczty Polskiej.
4. Nabycie praw, o których mowa w ust. 1 i 3, nie może naruszać praw osób
trzecich.
Art. 15b. 1. Nabycie praw, o których mowa w art. 15a ust. 1 i 3,
potwierdza wojewoda, w drodze decyzji administracyjnej, po złożeniu
wniosku przez Pocztę Polską.
2. Ostateczna decyzja stwierdzająca nabycie praw, o których mowa w art.
15a ust. 1 i 3, stanowi podstawę do dokonania wpisów do ksiąg wieczystych
oraz katastru nieruchomości.
3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób potwierdzania
posiadania przez państwową jednostkę organizacyjną "Polska Poczta,
Telegraf i Telefon" i Pocztę Polską gruntów, o których mowa w art. 15a
ust. 1, w tym rodzaje dokumentów stanowiących dowody w tych sprawach.".
Art. 2. W sprawach, o których mowa w art. 15a i 15b ustawy, o której mowa w
art. 1, wszczętych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stosuje się
przepisy niniejszej ustawy.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
U Z A S A D N I E N I E
do projektu zmiany ustawy o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności
publicznej "Poczta Polska"
Przedmiotem ustawy jest umożliwienie regulacji stanu prawnego gruntów
będących własnością Skarbu Państwa, znajdujących się w dniu 5 grudnia 1990 r.
w zarządzie lub posiadaniu państwowej jednostki organizacyjnej "Polska Poczta,
Telegraf i Telefon", co do których "Poczta Polska" nie posiada dokumentów o
przekazaniu gruntów w formie prawem przewidzianej.
Grunty takie stają się z mocy prawa przedmiotem użytkowania wieczystego
Poczty Polskiej z dniem 1 stycznia 2006 r., bez obowiązku wnoszenia pierwszej
opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, zaś budynki, budowle i inne
urządzenia trwale związane ze wspomnianymi gruntami stają się własnością
Poczty Polskiej nieodpłatnie, bez względu na pochodzenie środków za które
zostały nabyte lub wybudowane. Warunkiem uregulowania przez Pocztę Polską
stanu prawnego tychże nieruchomości jest posiadanie tych gruntów i obiektów
przez Pocztę Polską na dzień 1 stycznia 2005 r.
Zgodnie z art. 49 ustawy z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach
państwowych (w brzmieniu obowiązującym w okresie przekształcenia PPTT) z
chwilą likwidacji przedsiębiorstwa jego mienie przejmuje Skarb Państwa (lub
Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa), chyba że przepisy szczególne
stanowią inaczej. Takim przepisem szczególnym były postanowienia art. 76 ust.
1 i 2 ustawy z dnia 23 listopada 1990 r. o łączności (Dz. U. z 1995 r. Nr 117,
poz. 564 z późn. zm.) oraz podjęta na podstawie tego przepisu uchwała Nr 22
Rady Ministrów z dnia 18 lutego 1991 r. w sprawie trybu przekształcenia
państwowej jednostki organizacyjnej "Polska Poczta, Telegraf i Telefon" (M.P.
Nr 7, poz. 48). Przepisy te ustaliły w szczególności tryb przekazania
składników majątkowych PPTT na rzecz następców prawnych: Poczty Polskiej i
Telekomunikacji Polskiej S.A.
Przekazywanie nieruchomości stanowiących mienie PPTT na rzecz jej
następców prawnych dokonywane było w formie aktów przekazania. W trakcie
prowadzonych prac mających na celu podział majątku na rzecz ppup "Poczta
Polska" i TP S.A. nastąpiło pominięcie niektórych nieruchomości, co skutkuje
niemożnością udokumentowania następstwa prawnego do tych składników majątku.
Powyższe regulacje dotyczą:
1. nieruchomości, w stosunku do których stwierdzone zostało, na podstawie
decyzji uwłaszczeniowych wojewodów, nabycie przez państwową jednostkę
organizacyjną "Polska Poczta, Telegraf i Telefon", z dniem 5 grudnia 1990 r.
prawa użytkowania wieczystego gruntu i własności budynków, budowli i lokali
posadowionych na tych gruntach. Brak jest możliwości ostatecznego uregulowania
stanów prawnych tych nieruchomości, gdyż sądy wieczystoksięgowe odmawiają
dokonywania wpisów praw Poczty Polskiej do ksiąg wieczystych, powołując się na
fakt pominięcia tych nieruchomości w aktach przekazania.
2. nieruchomości w stosunku do których wojewodowie odmawiają wydania decyzji
potwierdzającej zarząd pjo PPTT na dzień 5 grudnia 1990 r. z uwagi na fakt
nieujęcia tych nieruchomości w aktach przekazania.
Obecnie, pomimo że większość tych nieruchomości jest zabudowana, a w
obiektach prowadzona jest działalność statutowa Poczty, opłacane są podatki,
przeprowadzane remonty i inwestycje - z uwagi na pominięcie w aktach
przekazania - niemożliwa jest regulacja stanów prawnych tej kategorii
nieruchomości (problem dot. kilkudziesięciu nieruchomości).
Nabycie praw własności zgodnie z nowelizacją potwierdzone zostaje decyzją
administracyjną właściwego terytorialnie wojewody, po złożeniu wniosku przez
Pocztę Polską.
Ostateczna decyzja stwierdzająca nabycie prawa użytkowania wieczystego
stanowić będzie podstawę dla Poczty Polskiej do dokonywania wpisów do ksiąg
wieczystych oraz katastru nieruchomości.
Ustawa zawiera zobowiązanie dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia,
które określi sposób potwierdzenia posiadania przez państwową jednostkę
organizacyjną "Poczta Polska, Telegraf i Telefon" i "Pocztę Polską" gruntów,
które są w jej posiadaniu oraz rodzaje dokumentów, które stanowić będą dowody
potwierdzające posiadanie.
Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia.
Rozwiązania przyjęte w projekcie zmiany do ustawy o ppup "Poczta Polska"
mają na celu ostateczne uporządkowanie spraw własnościowych Poczty Polskiej,
co jest szczególnie istotne z punktu widzenia możliwości rozporządzania tymi
nieruchomościami, jak również projektowanych zmian własnościowych w Poczcie
Polskiej.
Dokonywanie zmian w Poczcie Polskiej winno być poprzedzone regulacją
stanów prawnych nieruchomości - w trybie zmiany ustawy o ppup "Poczta Polska",
z uwagi na pilną potrzebę takiej regulacji.
W art. 15b ust. 3 zawarto zobowiązanie dla Rady Ministrów do wydania
rozporządzenia, które określi sposób potwierdzenia posiadania przez państwową
jednostkę organizacyjną "Poczta Polska, Telegraf i Telefon" i "Pocztę Polską"
gruntów, które są w jej posiadaniu oraz rodzaje dokumentów, które stanowić
będą dowody potwierdzające posiadanie. W akcie wykonawczym określone zostanie,
iż potwierdzenia posiadania przez państwową jednostkę organizacyjną "Poczta
Polska, Telegraf i Telefon" i "Pocztę Polską" ww. gruntów, dokonuje się na
podstawie co najmniej jednego z następujących dokumentów:
1) odpisu z księgi wieczystej, zaświadczenia z księgi wieczystej
zamkniętej lub ze zbioru dokumentów dla nieruchomości, jeżeli treść takiego
odpisu lub zaświadczenia świadczy o posiadaniu gruntów przez państwową
jednostkę organizacyjną "Poczta Polska, Telegraf i Telefon" , "Pocztę Polską"
lub ich poprzedników prawnych;
2) wypisu z katastru nieruchomości;
3) wypisu z ewidencji środków trwałych, prowadzonej przez państwową
jednostkę organizacyjną "Poczta Polska, Telegraf i Telefon" i "Pocztę Polską",
dotyczącego budynków, budowli lub innych urządzeń trwale związanych z gruntem;
4) umowy najmu, dzierżawy, użyczenia lub innej umowy;
5) decyzji lokalizacyjnej;
6) pozwolenia na budowę;
7) dokumentu poświadczającego fakt ponoszenia przez państwową jednostkę
organizacyjną "Poczta Polska, Telegraf i Telefon" i "Pocztę Polską" opłat z
tytułu użytkowania nieruchomości lub zarządu nieruchomością albo płacenia
podatków od nieruchomości;
8) innych dokumentów potwierdzających realizację inwestycji na posiadanym
gruncie i świadczących o poniesieniu przez państwową jednostkę organizacyjną
"Poczta Polska, Telegraf i Telefon", "Pocztę Polską" lub ich poprzedników
prawnych, własnych środków finansowych na finansowanie budowy, odbudowy,
rozbudowy, nadbudowy, przebudowy oraz modernizacji lub likwidacji budynków,
innych urządzeń i lokali, w szczególności takich, jak:
a) sprawozdania dotyczące finansowania inwestycji,
b) decyzje o przekazaniu środków finansowych na inwestycje,
c) umowy o współfinansowaniu kosztów inwestycji,
d) orzeczenia i protokoły z badania bilansów.
Rozporządzenie będzie również regulowało rozstrzygnięcie w sytuacji, gdy
nie zachowały się dokumenty, o których mowa powyżej. W takiej sytuacji
stwierdzenia dotychczasowego posiadania gruntów państwową jednostkę
organizacyjną "Poczta Polska, Telegraf i Telefon" i "Pocztę Polską" można
będzie dokonać zgodnie z brzmieniem art. 75 Kodeksu postępowania
administracyjnego.
Dokumenty stanowiące podstawę potwierdzenia posiadania gruntów przez
państwową jednostkę organizacyjną "Poczta Polska, Telegraf i Telefon" i
"Pocztę Polską" wskazuje się w uzasadnieniu decyzji, o której mowa w art. 15b
ust. 1 nowelizowanej ustawy.
Przyjęcie ustawy w proponowanym brzmieniu nie spowoduje niekorzystnych
skutków finansowych dla Skarbu Państwa z następujących powodów:
1. Zgodnie z art. 2 ust 1 ustawy z dnia 29 września 1990 r. o zmianie ustawy
o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. Nr 79, poz. 464 ze
zmianami) grunty stanowiące własność Skarbu Państwa będące w dniu 5 grudnia
1990 r. w zarządzie państwowych osób prawnych innych niż Skarb Państwa, stają
się z tym z dniem z mocy prawa przedmiotem użytkowania wieczystego. Nabycie
tego prawa stwierdza się decyzją wojewody, o czym mówi art. 2 ust. 3. Ponieważ
ustawa ta utraciła moc z dniem 1 stycznia 1998 r. na podstawie art. 241 pkt 2
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004
r. Nr 261, poz. 2603) – w dziale VII tej ustawy, obejmującym między innymi
przepisy przejściowe został wprowadzony art. 200, który swoją treścią
odpowiada treści art. 2 w/w ustawy z dnia 29 września 1990 r., co umożliwia
wojewodzie wydanie, począwszy od dnia 1 stycznia 1998 r., decyzji
stwierdzającej nabycie przez państwową osobę prawną użytkowania wieczystego
gruntów z mocy prawa. Nabycie te stanowi szczególny sposób powstawania
użytkowania wieczystego, odmienny od ogólnie obowiązującego, polegającego na
oddaniu gruntu w użytkowanie wieczyste na podstawie umowy sporządzonej w
formie aktu notarialnego stosownie do art. 232 i art. 234 kodeksu cywilnego
oraz art. 27 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z art. 71 ust. 1
tej ustawy za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera
się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Oznacza to, że przy nabyciu użytkowania
wieczystego z mocy prawa nie pobiera się pierwszej opłaty, co jest wyraźnie
stwierdzone w art. 200 ust. 1 pkt 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
2. Stosownie do art. 41 ustawy o ppup "Poczta Polska" nabycie własności
budynków i innych urządzeń oraz lokali stanowiących mienie ppup "Poczta
Polska", utworzonego na podstawie art. 76 ust. 1 ustawy o łączności, przejęte
po państwowej jednostce organizacyjnej "Poczta Polska, Telegraf i Telefon"
następuje nieodpłatnie.
3. Poczta Polska w chwili obecnej ponosi opłaty roczne z tytułu użytkowania
wieczystego omawianych gruntów.
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty zakresem prawa Unii
Europejskiej.
________________________________________________________________________________
[1] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 120, poz.
1268, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, z 2003 r. Nr 130, poz. 1188 oraz z 2004 r. Nr
93, poz. 894.