P r o j e k t
USTAWA
z dnia 2001 r.
o europejskich radach zakładowych oraz sposobach informowania pracowników i
konsultacji z pracownikami w przedsiębiorstwach i grupach przedsiębiorstw o
zasięgu wspólnotowym
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Ustawa określa zasady tworzenia i funkcjonowania europejskich rad
zakładowych oraz sposoby informowania pracowników i konsultacji z
pracownikami w przedsiębiorstwach i grupach przedsiębiorstw, których
działalność ma zasięg wspólnotowy, w celu realizacji prawa pracowników do
informacji i konsultacji. Ustawa nie narusza uprawnień do informacji i
konsultacji określonych w przepisach odrębnych.
2. Ustawa ma zastosowanie do:
1) przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym oraz grup przedsiębiorstw o
zasięgu wspólnotowym, których zarząd centralny ma siedzibę w Polsce,
2) przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym oraz grup przedsiębiorstw o
zasięgu wspólnotowym, których zarząd centralny nie ma siedziby w państwie
członkowskim, jeżeli zarząd ten wyznaczył swojego przedstawiciela z
siedzibą w Polsce,
3) przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym oraz grup przedsiębiorstw o
zasięgu wspólnotowym, których zarząd centralny nie ma siedziby w państwie
członkowskim i nie wyznaczył przedstawiciela w kraju członkowskim, jeżeli
w Polsce znajduje się zakład pracy wchodzący w skład takiego
przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstwo wchodzące w skład takiej grupy,
w których zatrudnia się największą liczbę pracowników zatrudnionych w
państwach członkowskich w danym przedsiębiorstwie lub grupie
przedsiębiorstw.
3. Obowiązki i odpowiedzialność nałożone przez ustawę na zarząd centralny
spoczywają odpowiednio na wyznaczonym przedstawicielu albo na zarządzie
zakładu pracy lub przedsiębiorstwa, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i 3.
Art. 2.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) przedsiębiorcy - należy przez to rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną,
nie mającą osobowości prawnej spółkę prawa handlowego oraz wspólników
spółki prawa cywilnego, którzy zawodowo we własnym imieniu podejmują i
wykonują działalność gospodarczą wszelkiego rodzaju,
2) grupie przedsiębiorstw - należy przez to rozumieć dwa lub więcej
przedsiębiorstwa należące do przedsiębiorców powiązanych organizacyjnie
lub kapitałowo, z których jeden jest przedsiębiorcą sprawującym kontrolę
nad innymi,
3) przedsiębiorstwie o zasięgu wspólnotowym - należy przez to rozumieć
przedsiębiorstwo należące do przedsiębiorcy zatrudniającego co najmniej
1000 pracowników w państwach członkowskich, w tym co najmniej po 150
pracowników w co najmniej dwóch różnych państwach członkowskich,
4) grupie przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym - należy przez to rozumieć
grupę przedsiębiorstw, w której zatrudnia się co najmniej 1000 pracowników
w państwach członkowskich, przy czym w co najmniej dwóch państwach
członkowskich co najmniej po 150 pracowników,
5) zarządzie centralnym – należy przez to rozumieć osobę lub organ
zarządzający przedsiębiorstwem o zasięgu wspólnotowym lub
przedsiębiorstwem należącym do przedsiębiorcy sprawującego kontrolę w
grupie przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym,
6) konsultacji - należy przez to rozumieć wymianę poglądów lub ustanowienie
dialogu między przedstawicielami pracowników a centralnym zarządem lub
innym zarządem odpowiedniego szczebla,
7) pracodawcy - należy przez to rozumieć pracodawcę w rozumieniu art. 3
Kodeksu pracy,
8) państwach członkowskich - należy przez to rozumieć państwa, które
podpisały protokół w sprawie polityki socjalnej, będący załącznikiem do
Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską, oraz pozostałe państwa,
które podpisały Traktat o Europejskiej Przestrzeni Gospodarczej.
Art. 3.
1. Liczby pracowników, o których mowa w art. 2 pkt 3 i 4, ustala się na
podstawie przeciętnej liczby zatrudnionych w okresie ostatnich 2 lat przed
złożeniem wniosku lub wystąpieniem z inicjatywą negocjacji w sprawie
ustanowienia europejskiej rady zakładowej lub sposobu informowania
pracowników i konsultacji z pracownikami.
2. Przy ustalaniu przeciętnej liczby pracowników uwzględnia się osoby
zatrudnione na podstawie stosunku pracy, po przeliczeniu na pełny wymiar
czasu pracy. W celu obliczenia przeciętnej liczby zatrudnionych w okresie
ostatnich 2 lat dodaje się przeciętne liczby zatrudnionych w poszczególnych
miesiącach i otrzymaną sumę dzieli przez 24.
3. Po osiągnięciu wielkości zatrudnienia, o której mowa w art. 2 pkt 3 i 4,
zarząd centralny niezwłocznie zawiadamia o tym przedstawicieli pracowników
reprezentujących ich interesy, zgodnie z ustawodawstwem kraju członkowskiego,
oraz podaje tę informację do wiadomości pracowników w sposób przyjęty w danym
zakładzie pracy.
Art. 4.
1. Za przedsiębiorcę sprawującego kontrolę nad innym przedsiębiorcą uważa się
przedsiębiorcę, który może bezpośrednio lub pośrednio wywierać dominujący
wpływ na funkcjonowanie innego przedsiębiorcy, w szczególności z tytułu
własności, posiadanych udziałów lub akcji albo na mocy przepisów prawa lub
umów ustanawiających powiązania organizacyjne między przedsiębiorcami.
2. Przedsiębiorca ma dominujący wpływ na funkcjonowanie innego przedsiębiorcy
(przedsiębiorcy zależnego), jeżeli posiada:
1) co najmniej 50% udziałów (akcji) przedsiębiorcy zależnego albo
2) większość głosów w zgromadzeniu wspólników (walnym zgromadzeniu
akcjonariuszy) przedsiębiorcy zależnego, albo
3) prawo do powołania lub odwołania ponad połowy członków organu
zarządzającego lub nadzorczego przedsiębiorcy zależnego.
3. Za przedsiębiorcę zależnego od przedsiębiorcy sprawującego kontrolę uważa
się również przedsiębiorcę zależnego od innego przedsiębiorcy zależnego od
tego przedsiębiorcy sprawującego kontrolę (zależność pośrednia).
4. W przypadku gdy dominujący wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorcy ma więcej
niż jeden przedsiębiorca, za przedsiębiorcę sprawującego kontrolę uważa się
tego, który może mianować ponad połowę członków organu zarządzającego lub
nadzorczego przedsiębiorcy zależnego.
Art. 5.
Zarząd centralny zapewnia warunki i środki niezbędne do ustanowienia
europejskiej rady zakładowej lub sposobu informowania pracowników i konsultacji
z pracownikami.
Rozdział 2
Specjalny zespół negocjacyjny
Art. 6.
1. Zadaniem specjalnego zespołu negocjacyjnego jest zawarcie z zarządem
centralnym porozumienia o ustanowieniu europejskiej rady zakładowej lub
ustaleniu sposobu informowania pracowników i konsultacji z pracownikami.
2. Rozpoczęcie negocjacji w sprawie zawarcia porozumienia, o którym mowa w ust.
1, następuje z inicjatywy zarządu centralnego albo na pisemny wniosek co
najmniej 100 pracowników lub przedstawicieli reprezentujących taką liczbę
pracowników, zatrudnionych w co najmniej dwóch przedsiębiorstwach lub
zakładach pracy w co najmniej dwóch różnych państwach członkowskich.
Art. 7.
1. Specjalny zespół negocjacyjny składa się co najmniej z trzech i nie więcej
niż z osiemnastu członków.
2. Z każdego państwa członkowskiego wyznacza się lub wybiera po jednym członku
specjalnego zespołu negocjacyjnego.
3. Z państw członkowskich, w których w przedsiębiorstwie o zasięgu wspólnotowym
lub w grupie przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym jest zatrudnionych co
najmniej:
1) 25% ogółu pracowników zatrudnionych na terytorium państw członkowskich w
przedsiębiorstwie o zasięgu wspólnotowym lub w grupie przedsiębiorstw o
zasięgu wspólnotowym – wyznacza się lub wybiera dodatkowo jednego członka,
2) 50% ogółu pracowników zatrudnionych na terytorium państw członkowskich w
przedsiębiorstwie o zasięgu wspólnotowym lub w grupie przedsiębiorstw o
zasięgu wspólnotowym – wyznacza się lub wybiera dodatkowo dwóch członków,
3) 75% ogółu pracowników zatrudnionych na terytorium państw członkowskich w
przedsiębiorstwie o zasięgu wspólnotowym lub w grupie przedsiębiorstw o
zasięgu wspólnotowym – wyznacza się lub wybiera dodatkowo trzech członków.
Art. 8.
1. W przypadku gdy pracownicy są zatrudnieni w Polsce w jednym zakładzie pracy
wchodzącym w skład przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym lub grupy
przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym, członkowie specjalnego zespołu
negocjacyjnego reprezentujący pracowników polskich są wyznaczani przez
reprezentatywną zakładową organizację związkową, a w przypadku jej braku,
wybierani przez pracowników w liczbie określonej niniejszą ustawą lub ustawą
innego państwa członkowskiego.
2. Zakładowa organizacja związkowa jest reprezentatywna, jeżeli spełnia warunki
określone w art. 241{25a} § 1 Kodeksu pracy. Przepisy art. 241{25a} § 3-5
Kodeksu pracy stosuje się odpowiednio.
3. W przypadku gdy w zakładzie pracy działa kilka reprezentatywnych organizacji
związkowych, wyznaczają one wspólnie członków specjalnego zespołu
negocjacyjnego. W przypadku nieosiągnięcia porozumienia przez reprezentatywne
organizacje związkowe, członków specjalnego zespołu negocjacyjnego wybierają
pracownicy spośród kandydatów zgłoszonych przez te organizacje.
4. Wybory członków specjalnego zespołu negocjacyjnego przez pracowników
organizuje zarząd centralny, powiadamiając pracowników o terminie i sposobie
ich przeprowadzenia w sposób przyjęty w danym zakładzie pracy. Powiadomienie
pracowników powinno nastąpić nie później niż na 14 dni przed dniem wyborów.
5. W terminie, o którym mowa w ust. 4, zarząd centralny zawiadamia o wyborach
ogólnokrajowe związki zawodowe oraz ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe
afiliowane przy Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych, reprezentujące
pracowników zatrudnionych w zakładach pracy prowadzących taką samą lub
zbliżoną działalność do działalności zakładu pracy, w którym są
przeprowadzane wybory, ustalonej na podstawie przepisów odrębnych dotyczących
klasyfikacji działalności.
6. Organizacje, o których mowa w ust. 5, mają prawo delegować swoich
przedstawicieli do uczestniczenia w czynnościach związanych z
przeprowadzeniem wyborów.
7. Wybory są bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym.
8. Wybory są ważne, jeżeli uczestniczyło w nich co najmniej 50% pracowników. W
skład specjalnego zespołu negocjacyjnego wchodzą kandydaci, którzy otrzymają
kolejno największą liczbę głosów.
Art. 9.
1. W przypadku gdy pracownicy są zatrudnieni w Polsce w więcej niż jednym
zakładzie pracy wchodzącym w skład przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym
lub grupy przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym, w każdym z nich, w trybie
określonym w art. 8, wyznacza się lub wybiera trzech przedstawicieli w celu
wyłonienia członków specjalnego zespołu negocjacyjnego.
2. W zakładzie pracy, w którym jest zatrudnionych co najmniej:
1) 25% ogółu pracowników przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym lub grupy
przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym zatrudnionych w Polsce – wyznacza
się lub wybiera dodatkowo jednego przedstawiciela,
2) 50% ogółu pracowników przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym lub grupy
przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym zatrudnionych w Polsce – wyznacza
się lub wybiera dodatkowo dwóch przedstawicieli,
3) 75% ogółu pracowników przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym lub grupy
przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym zatrudnionych w Polsce – wyznacza
się lub wybiera dodatkowo trzech przedstawicieli.
3. Do wyborów przedstawicieli stosuje się odpowiednio przepisy art. 8 ust. 3-8,
z tym że wybory są organizowane przez zarządy poszczególnych zakładów pracy.
Zarządy te niezwłocznie zawiadamiają zarząd centralny o wyborze
przedstawicieli.
4. Zarząd centralny, w terminie 14 dni od zawiadomienia o wyznaczeniu lub
wyborze przedstawicieli, organizuje ich zebranie.
5. Przedstawiciele z poszczególnych zakładów pracy wybierają spośród siebie
członków specjalnego zespołu negocjacyjnego w liczbie określonej w art. 7
ust. 2 i 3.
Art. 10.
Przepisy art. 8 i 9 stosuje się także do wyłaniania przedstawicieli pracowników
zatrudnionych w Polsce do specjalnego zespołu negocjacyjnego lub europejskiej
rady zakładowej w liczbie określonej przez ustawodawstwo innego państwa
członkowskiego, w którym mieści się zarząd centralny przedsiębiorstwa o zasięgu
wspólnotowym lub grupy przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym.
Art. 11.
1. Jednocześnie z wyznaczeniem lub wyborem członków specjalnego zespołu
negocjacyjnego wyznacza się lub wybiera trzech członków rezerwowych.
2. W razie wygaśnięcia mandatu członka specjalnego zespołu negocjacyjnego, do
składu specjalnego zespołu negocjacyjnego wchodzi członek rezerwowy, który
uzyskał największą liczbę głosów.
Art. 12.
Mandat członka specjalnego zespołu negocjacyjnego wygasa, w razie rozwiązania
lub wygaśnięcia stosunku pracy, nieobecności w pracy trwającej ponad 3 miesiące
lub zrzeczenia się funkcji.
Art. 13.
Reprezentatywne organizacje związkowe niezwłocznie zawiadamiają zarząd centralny
o wyznaczonych członkach specjalnego zespołu negocjacyjnego. Zarząd centralny
przekazuje te informacje właściwym zarządom przedsiębiorstw i zakładów pracy
oraz zatrudnionym w nich pracownikom.
Art. 14.
1. W terminie 30 dni od ustalenia składu specjalnego zespołu negocjacyjnego
zarząd centralny zwołuje zebranie z jego udziałem w celu zawarcia
porozumienia o ustanowieniu europejskiej rady zakładowej lub ustaleniu
sposobu informowania pracowników i konsultacji z pracownikami. Zarząd
centralny informuje właściwe zarządy przedsiębiorstw i zakładów pracy o
zwołaniu zebrania.
2. Specjalny zespół negocjacyjny wybiera ze swojego grona przewodniczącego oraz
uchwala swój wewnętrzny regulamin.
3. Przed rozpoczęciem każdych negocjacji z zarządem centralnym specjalny zespół
negocjacyjny ma prawo zwołania i odbycia narady.
4. Przy wykonywaniu zadań specjalny zespół negocjacyjny może korzystać z pomocy
powołanych przez siebie ekspertów.
Art. 15.
1. Koszty związane z utworzeniem i działalnością specjalnego zespołu
negocjacyjnego ponosi zarząd centralny.
2. Zarząd centralny ma obowiązek zapewnić pomieszczenia, środki rzeczowe,
tłumaczy i personel biurowy oraz pokryć konieczne koszty podróży i pobytu
członków specjalnego zespołu negocjacyjnego.
3. W przypadku korzystania przez specjalny zespół negocjacyjny z pomocy
ekspertów, obowiązek pokrycia kosztów ogranicza się do jednego eksperta,
chyba że zarząd centralny i specjalny zespół negocjacyjny postanowią inaczej.
Art. 16.
1. Specjalny zespół negocjacyjny podejmuje uchwały zwykłą większością głosów, z
zastrzeżeniem ust. 2. W przypadku równego rozłożenia się głosów, członkowie
z państwa członkowskiego o największej liczbie zatrudnionych pracowników mają
głos dodatkowy.
2. Specjalny zespół negocjacyjny może, w drodze uchwały podjętej większością
dwóch trzecich głosów, zdecydować o niepodejmowaniu negocjacji lub o ich
zakończeniu bez zawarcia porozumienia. Specjalny zespół negocjacyjny
powiadamia niezwłocznie zarząd centralny o treści uchwały. W przypadku
podjęcia takiej uchwały, nie stosuje się przepisów rozdziału 4.
3. Nowy wniosek o powołanie specjalnego zespołu negocjacyjnego można złożyć nie
wcześniej niż po upływie dwóch lat od podjęcia uchwały, o której mowa w ust.
2, chyba że zarząd centralny i specjalny zespół negocjacyjny ustalą krótszy
termin.
Rozdział 3
Porozumienie o ustanowieniu europejskiej rady zakładowej lub ustaleniu sposobu
informowania i konsultacji
Art. 17.
1. Zarząd centralny i specjalny zespół negocjacyjny prowadzą negocjacje w
sposób zmierzający do zawarcia porozumienia o ustanowieniu europejskiej rady
zakładowej lub ustaleniu sposobu informowania pracowników i konsultacji z
pracownikami.
2. Zarząd centralny odpowiednio wcześnie udostępnia specjalnemu zespołowi
negocjacyjnemu dane i materiały niezbędne do wykonania przez niego zadań.
Art. 18.
1. Zarząd centralny i specjalny zespół negocjacyjny mogą, w drodze pisemnego
porozumienia, ustalić jeden lub kilka sposobów, w jakich będzie następowało
informowanie pracowników i konsultacja z pracownikami, zamiast powoływania
europejskiej rady zakładowej. Porozumienie określa zasady odbywania spotkań
przedstawicieli reprezentujących pracowników w celu wymiany poglądów na temat
przekazanych im informacji.
2. Porozumienie, o którym mowa w ust. 1, dotyczy wszystkich pracowników
zatrudnionych w przedsiębiorstwie o zasięgu wspólnotowym lub w grupie
przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym.
Art. 19.
1. W przypadku gdy zarząd centralny i specjalny zespół negocjacyjny uzgodnią,
że zostanie ustanowiona europejska rada zakładowa, porozumienie określa
w szczególności:
1) przedsiębiorstwa i zakłady pracy należące do przedsiębiorstwa o zasięgu
wspólnotowym lub grupy przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym, których
porozumienie dotyczy, w tym także położone poza terytorium państw
członkowskich, jeżeli zostały objęte porozumieniem,
2) skład europejskiej rady zakładowej, liczbę członków, podział mandatów
oraz czas trwania mandatu,
3) uprawnienia europejskiej rady zakładowej oraz sposób jej informowania i
prowadzenia z nią konsultacji,
4) miejsce, częstotliwość oraz czas trwania zebrań europejskiej rady
zakładowej,
5) środki finansowe i materialne przyznane europejskiej radzie zakładowej,
6) okres obowiązywania porozumienia i procedurę jego renegocjacji.
2. Do treści porozumienia o ustanowieniu europejskiej rady zakładowej oraz
porozumienia o ustaleniu sposobu informowania i konsultacji nie stosuje się
przepisów rozdziału 4, chyba że zarząd centralny i specjalny zespół
negocjacyjny postanowią inaczej.
Rozdział 4
Powołanie europejskiej rady zakładowej na podstawie ustawy
Art. 20.
Przepisy rozdziału stosuje się, w przypadku gdy:
1) zarząd centralny i specjalny zespół negocjacyjny tak postanowią albo
2) zarząd centralny nie podejmie negocjacji w terminie 6 miesięcy od daty
złożenia przez pracowników wniosku, o którym mowa w art. 6 ust. 2, albo
3) nie dojdzie do zawarcia porozumienia o ustanowieniu europejskiej rady
zakładowej lub ustaleniu sposobu informowania pracowników i konsultacji z
pracownikami w terminie 3 lat od daty podjęcia inicjatywy przez zarząd
centralny lub złożenia przez pracowników wniosku zgodnie z art. 6 ust. 2.
Art. 21.
1. Europejska rada zakładowa składa się z przedstawicieli pracowników
zatrudnionych na terytorium państw członkowskich w przedsiębiorstwie o
zasięgu wspólnotowym lub w grupie przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym.
2. Europejska rada zakładowa składa się co najmniej z trzech i nie więcej niż z
trzydziestu członków.
Art. 22.
1. Z każdego państwa członkowskiego do europejskiej rady zakładowej wyznacza
się lub wybiera jednego członka.
2. Z państw członkowskich, w których w przedsiębiorstwie o zasięgu wspólnotowym
lub w grupie przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym jest zatrudnionych co
najmniej:
1) 20% ogółu pracowników – wyznacza się lub wybiera dodatkowo jednego
pracownika,
2) 30% ogółu pracowników – wyznacza się lub wybiera dodatkowo dwóch
pracowników,
3) 40% ogółu pracowników – wyznacza się lub wybiera dodatkowo trzech
pracowników,
4) 50% ogółu pracowników – wyznacza się lub wybiera dodatkowo czterech
pracowników,
5) 60% ogółu pracowników – wyznacza się lub wybiera dodatkowo pięciu
pracowników,
6) 70% ogółu pracowników – wyznacza się lub wybiera dodatkowo sześciu
pracowników,
7) 80% ogółu pracowników – wyznacza się lub wybiera dodatkowo siedmiu
pracowników,
8) 90% ogółu pracowników – wyznacza się lub wybiera dodatkowo ośmiu
pracowników.
3. Zarząd centralny sprawdza, raz na 2 lata, czy nastąpiła zmiana liczby
pracowników wymagająca dostosowania liczby członków pochodzących z danego
państwa do wymagań określonych w ust. 1 i 2. W przypadku stwierdzenia takiej
zmiany, zarząd centralny organizuje wybory w ramach swojej właściwości
określonej w ustawie lub występuje do uprawnionych podmiotów o wyznaczenie
członków. Z dniem powołania nowych członków kończy się kadencja członków
europejskiej rady zakładowej pochodzących z państwa członkowskiego, którego
dotyczy zmiana.
4. Do zmiany składu europejskiej rady zakładowej, związanej z uwzględnieniem
przedstawicieli pracowników z nowego państwa członkowskiego lub państwa
objętego porozumieniem zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 1, objętych zakresem
działania przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym lub grupy przedsiębiorstw o
zasięgu wspólnotowym, przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio.
Art. 23.
1. Członkowie europejskiej rady zakładowej, reprezentujący pracowników
zatrudnionych w Polsce, w liczbie określonej niniejszą ustawą lub ustawą
innego państwa członkowskiego, są wyznaczani lub wybierani w trybie
określonym w art. 8 lub 9. Działania niezbędne do wyznaczenia lub wyboru
członków europejskiej rady zakładowej podejmuje się w okresie 3 miesięcy od
postanowienia, o którym mowa w art. 20 pkt 1, lub od dnia upływu okresów, o
których mowa w art. 20 pkt 2 i 3.
2. Kadencja członków europejskiej rady zakładowej trwa 4 lata.
3. Członkostwo w europejskiej radzie zakładowej ustaje w przypadkach
określonych w art. 12 i art. 22 ust. 3.
Art. 24.
Reprezentatywne organizacje związkowe niezwłocznie zawiadamiają zarząd centralny
o wyznaczonych członkach specjalnego zespołu negocjacyjnego. Zarząd centralny
przekazuje te informacje właściwym zarządom przedsiębiorstw i zakładów pracy
oraz zatrudnionym w nich pracownikom.
Art. 25.
1. Niezwłocznie po ustaleniu składu europejskiej rady zakładowej, zarząd
centralny zwołuje zebranie organizacyjne, na którym następuje ukonstytuowanie
się europejskiej rady zakładowej. Na zebraniu tym europejska rada zakładowa
wybiera ze swojego grona przewodniczącego oraz uchwala swój wewnętrzny
regulamin.
2. W przypadku gdy europejska rada zakładowa składa się z ponad dziesięciu
członków, powołuje ze swojego grona prezydium. Do zadań prezydium należy
prowadzenie bieżących spraw.
3. W skład prezydium wchodzi przewodniczący oraz dwóch wybranych członków.
Członkowie prezydium powinni być zatrudnieni w różnych państwach
członkowskich, a jeżeli przedsiębiorstwo o zasięgu wspólnotowym lub grupa
przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym działa w dwóch państwach
członkowskich, przewodniczący prezydium powinien być zatrudniony w innym
państwie niż pozostali członkowie.
Art. 26.
W przypadku gdy europejska rada zakładowa składa się z nie więcej niż dziesięciu
członków, może powierzyć prowadzenie bieżących spraw przewodniczącemu lub innemu
członkowi europejskiej rady zakładowej.
Art. 27.
Europejska rada zakładowa podejmuje uchwały zwykłą większością głosów obecnych
członków, z wyjątkiem przypadku określonego w art. 16 ust. 2, gdy europejskiej
radzie zakładowej przysługują prawa i obowiązki specjalnego zespołu
negocjacyjnego, zgodnie z art. 35 ust. 2.
Art. 28.
1. Europejska rada zakładowa jest uprawniona do uzyskiwania informacji i
prowadzenia konsultacji dotyczących całości przedsiębiorstwa o zasięgu
wspólnotowym lub grupy przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym albo co
najmniej dwóch zakładów pracy lub dwóch przedsiębiorstw położonych w różnych
krajach członkowskich.
2. W przypadku przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym oraz grupy
przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym, których zarząd centralny nie ma
siedziby w państwie członkowskim, europejska rada zakładowa uprawniona jest
do uzyskiwania informacji i prowadzenia konsultacji dotyczących wszystkich
zakładów pracy lub przedsiębiorstw położonych w krajach członkowskich albo co
najmniej dwóch zakładów pracy lub dwóch przedsiębiorstw położonych w różnych
krajach członkowskich.
Art. 29.
1. Zarząd centralny, co najmniej raz w roku, organizuje spotkanie z europejską
radą zakładową w celu przedstawienia informacji o sytuacji gospodarczej i
perspektywach rozwoju przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym lub grupy
przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym oraz przeprowadzenia konsultacji w
sprawie przedstawionych informacji.
2. Zarząd centralny przygotowuje na spotkanie sprawozdanie dotyczące sytuacji
gospodarczej i perspektyw rozwoju przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym lub
grupy przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym.
3. Informacje i konsultacje obejmują w szczególności zagadnienia dotyczące:
1) struktury przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym lub grupy
przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym,
2) sytuacji gospodarczej i finansowej oraz możliwego rozwoju działalności, w
tym produkcji, sprzedaży, inwestycji,
3) sytuacji w dziedzinie zatrudnienia i możliwego rozwoju w tym zakresie,
4) wprowadzenia istotnych zmian organizacyjnych,
5) wprowadzenia nowych metod pracy lub nowych procesów produkcyjnych,
6) zmiany lokalizacji przedsiębiorstwa lub zakładu pracy albo istotnej
części przedsiębiorstwa lub zakładu pracy oraz przeniesienia produkcji do
innego zakładu pracy lub przedsiębiorstwa,
7) łączenia i podziału przedsiębiorstw lub zakładów pracy,
8) ograniczenia rozmiarów bądź zaprzestania działalności przedsiębiorstwa
lub zakładu pracy albo istotnej części przedsiębiorstwa lub zakładu pracy,
9) zwolnień grupowych.
4. O terminie spotkania zarząd centralny zawiadamia podległe zarządy
przedsiębiorstw i zakładów pracy oraz członków europejskiej rady zakładowej.
Art. 30.
1. W przypadku wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności mających istotny wpływ
na sytuację pracowników, w szczególności w przypadku zwolnień grupowych,
zmiany lokalizacji przedsiębiorstwa lub zakładu pracy albo istotnej części
przedsiębiorstwa lub zakładu pracy, a także w przypadku zaprzestania
działalności przedsiębiorstwa lub zakładu pracy albo istotnej części
przedsiębiorstwa lub zakładu pracy, zarząd centralny ma obowiązek zawiadomić
o tym prezydium, a w przypadku jego niepowołania europejską radę zakładową.
2. Na wniosek prezydium, a w przypadku jego niepowołania na wniosek
europejskiej rady zakładowej, zarząd centralny lub zarząd innego szczebla
wskazany przez wnioskodawcę, uprawniony do podejmowania samodzielnych
decyzji, ma obowiązek spotkać się z prezydium albo z europejską radą
zakładową w celu przedstawienia informacji lub odbycia konsultacji
dotyczących spraw mających istotne znaczenie dla interesów pracowniczych. Na
spotkanie zarząd centralny lub zarząd innego szczebla przygotowuje
sprawozdanie.
3. W spotkaniu, o którym mowa w ust. 2, organizowanym z udziałem prezydium,
mogą uczestniczyć członkowie europejskiej rady zakładowej wyłonieni z
przedsiębiorstw lub zakładów pracy, których bezpośrednio dotyczą sprawy
będące przedmiotem informacji lub konsultacji.
4. Spotkanie odbywa się w możliwie najkrótszym terminie. Prezydium lub
europejska rada zakładowa może przedstawić swoją opinię na temat
sprawozdania, o którym mowa w ust. 2, na końcu spotkania lub w terminie 14
dni po jego zakończeniu. Opinia powinna być rozpatrzona przez zarząd
właściwego szczebla przed podjęciem decyzji, której opinia dotyczy.
Art. 31.
Europejska rada zakładowa lub prezydium może poprzedzić każde spotkanie z
zarządem centralnym posiedzeniem bez jego udziału. W posiedzeniu prezydium mogą
uczestniczyć członkowie europejskiej rady zakładowej, o których mowa w art. 30
ust. 3.
Art. 32.
Członkowie europejskiej rady zakładowej informują przedstawicieli pracowników
zatrudnionych w przedsiębiorstwach o zasięgu wspólnotowym lub grupach
przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym, a w przypadku ich braku samych
pracowników, o treści informacji i wynikach konsultacji uzyskanych zgodnie z
przepisami niniejszego rozdziału.
Art. 33.
Europejska rada zakładowa lub prezydium mogą korzystać z pomocy wybranych przez
siebie ekspertów, jeżeli jest to konieczne do wypełniania ich zadań.
Art. 34.
1. Koszty związane z działalnością europejskiej rady zakładowej, w
szczególności koszty organizacji zebrań, pobytu i przejazdów członków,
tłumaczeń oraz niezbędnych szkoleń, ponosi zarząd centralny, chyba że zarząd
centralny i europejska rada zakładowa postanowią inaczej.
2. Zarząd centralny ustala, w porozumieniu z europejską radą zakładową,
coroczny budżet rady. W przypadku gdy budżet nie zostanie uzgodniony w
terminie do końca roku kalendarzowego poprzedzającego dany rok budżetowy,
zarząd centralny ustala go samodzielnie, z tym że powinien przeznaczyć na
działanie rady co najmniej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby członków rady
przez wysokość trzykrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z
ostatniego kwartału roku poprzedzającego dany rok kalendarzowy, ogłoszonego
przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej “Monitor Polski”.
Art. 35.
1. Europejska rada zakładowa, po upływie czterech lat od dnia ukonstytuowania
się, rozważy, czy rozpocznie z zarządem centralnym negocjacje w celu zawarcia
porozumienia, o którym mowa w rozdziale 3. Europejska rada zakładowa wyraża
swoje stanowisko w formie uchwały.
2. W przypadku podjęcia uchwały o rozpoczęciu negocjacji, europejskiej radzie
zakładowej przysługują prawa i obowiązki specjalnego zespołu negocjacyjnego.
Rozdział 5
Zakaz ujawniania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa
Art. 36.
1. Członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego, europejskiej rady zakładowej,
a także przedstawiciele reprezentujący pracowników zgodnie z porozumieniem
zawartym na podstawie art. 18, oraz eksperci i tłumacze są obowiązani do
nieujawniania uzyskanych w związku z pełnioną funkcją informacji stanowiących
tajemnicę przedsiębiorstw, co do których zarząd centralny zastrzegł obowiązek
zachowania ich poufności. Obowiązek nieujawniania uzyskanych informacji
obowiązuje również po zaprzestaniu pełnienia funkcji, chyba że zarząd
centralny inaczej określił okres związania tajemnicą.
2. Zarząd centralny, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, może nie
udostępnić przedstawicielom pracowników informacji, których ujawnienie
mogłoby, według obiektywnych kryteriów, poważnie zakłócić działalność
przedsiębiorstw, których dotyczą, albo narazić je na znaczną szkodę.
3. W przypadku uznania, że zastrzeżenie poufności informacji lub ich
nieudostępnienie jest niezgodne z ust. 1 lub ust. 2, specjalny zespół
negocjacyjny, europejska rada zakładowa oraz przedstawiciele reprezentujący
pracowników, zgodnie z porozumieniem zawartym na podstawie art. 18, mogą
wystąpić do sądu rejonowego – sądu gospodarczego z wnioskiem o zwolnienie z
obowiązku zachowania poufności informacji lub o nakazanie udostępnienia
informacji.
4. W sprawach, o których mowa w ust. 3, stosuje się odpowiednio przepisy
Kodeksu postępowania cywilnego o rozpoznawaniu spraw z zakresu przepisów o
przedsiębiorstwach państwowych i załogi przedsiębiorstwa państwowego, z
wyłączeniem art. 6911 § 2 i art. 6917. Zdolność sądową w tych sprawach mają:
specjalny zespół negocjacyjny, europejska rada zakładowa, przedstawiciele
reprezentujący pracowników, zgodnie z porozumieniem zawartym na podstawie
art. 18, oraz zarząd centralny.
5. Sąd, na wniosek zarządu centralnego lub z urzędu, może, w drodze
postanowienia, w niezbędnym zakresie ograniczyć prawo wglądu do materiału
dowodowego załączonego przez zarząd centralny do akt sprawy w toku
postępowania sądowego, jeżeli udostępnienie tego materiału groziłoby
ujawnieniem tajemnicy przedsiębiorstwa lub innych tajemnic podlegających
ochronie na podstawie przepisów odrębnych. Na postanowienie sądu
ograniczające prawo wglądu do materiału dowodowego zażalenie nie przysługuje.
6. Przepisy ust. 1-5 nie naruszają przepisów o ochronie tajemnic określonych w
przepisach odrębnych.
Rozdział 6
Ochrona przedstawicieli pracowników
Art. 37.
1. Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z pracownikiem
będącym członkiem specjalnego zespołu negocjacyjnego lub europejskiej rady
zakładowej w czasie trwania mandatu oraz w rok po jego wygaśnięciu bez zgody
reprezentującej pracownika zakładowej organizacji związkowej, a jeżeli
pracownik nie jest reprezentowany przez żadną zakładową organizację związkową
- bez zgody okręgowego inspektora pracy właściwego miejscowo dla siedziby
pracodawcy.
2. Pracodawca nie może zmienić jednostronnie warunków pracy lub płacy na
niekorzyść pracownika będącego członkiem specjalnego zespołu negocjacyjnego
lub europejskiej rady zakładowej w czasie trwania mandatu oraz w rok po jego
wygaśnięciu bez zgody reprezentującej pracownika zakładowej organizacji
związkowej, a jeżeli pracownik nie jest reprezentowany przez żadną zakładową
organizację związkową - bez zgody okręgowego inspektora pracy właściwego
miejscowo dla siedziby pracodawcy.
3. Członek specjalnego zespołu negocjacyjnego lub europejskiej rady zakładowej
ma prawo do zwolnienia od pracy zawodowej w związku z udziałem w pracach tych
organów, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia obliczonego zgodnie z zasadami
dotyczącymi zwolnienia od pracy przysługującego członkowi zarządu zakładowej
organizacji związkowej.
4. Przepisy ust. 1–3 stosuje się odpowiednio do przedstawicieli
reprezentujących pracowników zgodnie z porozumieniem zawartym na podstawie
art. 18.
Rozdział 7
Inne obowiązujące porozumienia w sprawie informowania pracowników i
konsultacji z pracownikami
Art. 38.
1. Przepisów ustawy nie stosuje się do przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym i
grup przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym, w których przed dniem wejścia w
życie ustawy zostało zawarte porozumienie zapewniające ponadnarodowy sposób
informowania pracowników i konsultacji z pracownikami przez okres
obowiązywania porozumienia, jeżeli porozumienie obejmuje wszystkich
pracowników przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym lub grupy przedsiębiorstw
o zasięgu wspólnotowym zatrudnionych w państwach członkowskich. Przed upływem
terminu obowiązywania porozumienia zawartego na czas określony strony mogą
przedłużyć jego obowiązywanie na czas określony lub uznać porozumienie za
zawarte na czas nie określony.
2. Porozumieniem w rozumieniu ust. 1 jest także porozumienie zawarte poza
terytorium państw członkowskich, jeżeli spełnia pozostałe warunki określone w
tym przepisie.
3. Przepis ust. 1 stosuje się także, w przypadku gdy przedsiębiorstwo o zasięgu
wspólnotowym lub grupa przedsiębiorstw o zasięgu wspólnotowym obejmuje
większą liczbę porozumień, które łącznie spełniają warunki określone w tym
przepisie.
Rozdział 8
Przepisy karne
Art. 39.
Kto, będąc członkiem zarządu centralnego lub zarządu innego szczebla w obrębie
przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym lub grupy przedsiębiorstw o zasięgu
wspólnotowym albo przedstawicielem w państwie członkowskim, o którym mowa w art.
1 ust. 2 pkt 2, lub osobą działającą w jego imieniu, uniemożliwia utworzenie lub
utrudnia działanie specjalnego zespołu negocjacyjnego, europejskiej rady
zakładowej lub informowanie pracowników i konsultacje z pracownikami prowadzone
w trybie określonym porozumieniem zawartym na podstawie art. 18, podlega karze
ograniczenia wolności albo grzywny.
Art. 40.
Kto, będąc członkiem zarządu centralnego lub zarządu innego szczebla w obrębie
przedsiębiorstwa o zasięgu wspólnotowym lub grupy przedsiębiorstw o zasięgu
wspólnotowym albo przedstawicielem w państwie członkowskim, o którym mowa w art.
1 ust. 2 pkt 2, lub osobą działającą w jego imieniu, dyskryminuje członka
specjalnego zespołu negocjacyjnego, członka europejskiej rady zakładowej lub
przedstawiciela reprezentującego pracowników zgodnie z porozumieniem zawartym na
podstawie art. 18 w związku z pełnioną przez niego funkcją, podlega karze
ograniczenia wolności albo grzywny.
Art. 41.
Postępowanie w sprawach określonych w art. 39 i 40 toczy się na podstawie
Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.
Rozdział 9
Przepis końcowy
Art. 42.
Ustawa wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa
w Unii Europejskiej.