P r o j e k t
USTAWA
z dnia 2002 r.
o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu
Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa:
1) zasady zawierania i wykonywania umów obowiązkowego ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych,
obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników i
obowiązkowego ubezpieczenia budynków wchodzących w skład gospodarstwa
rolnego,
2) sposób kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umów ubezpieczeń, o których
mowa w pkt 1, oraz konsekwencje niespełnienia tego obowiązku,
3) podstawowe zasady, jakim powinny odpowiadać inne, niż określone w pkt 1,
umowy ubezpieczeń obowiązkowych,
4) zadania i zasady działania Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego i
Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Art. 2.
Określenia użyte w ustawie oznaczają:
1) biuro narodowe - organizację zakładów ubezpieczeń na terytorium danego
państwa, które prowadzą działalność ubezpieczeniową w zakresie
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów
mechanicznych,
2) budynek wchodzący w skład gospodarstwa rolnego - obiekt budowlany o
powierzchni powyżej 20 m{2} określony w art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca
1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126 z późn.
zm.)[1], będący w posiadaniu rolnika,
3) skreślony
4) centralna ewidencja pojazdów - centralna ewidencja pojazdów określona w
art. 80a-80e ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym
(Dz.U. Nr 98, poz. 602 z późn. zm.)[2],
5) gospodarstwo rolne - obszar użytków rolnych, gruntów pod stawami oraz
sklasyfikowanych jako użytki rolne gruntów pod zabudowaniami,
przekraczający łącznie powierzchnię 1,0 ha, jeżeli podlega on w całości
lub części opodatkowaniu podatkiem rolnym, a także obszar takich użytków i
gruntów, niezależnie od jego powierzchni, jeżeli jest prowadzona na nim
produkcja rolna, stanowiąca dział specjalny w rozumieniu przepisów o
podatku dochodowym od osób fizycznych,
6) organ nadzoru - Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych
określona w ustawie z dnia .................. 2002 r. o nadzorze
ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz. U. Nr
..., poz. ...),
7) organ odszkodowawczy - organ odpowiedzialny za zaspokajanie roszczeń
poszkodowanych z tytułu umów ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w
art. 4 pkt 1, wynikających ze zdarzeń, które zaistniały na terytorium
państwa członkowskiego Unii Europejskiej innego niż miejsce zamieszkania
poszkodowanego oraz na terytorium państw trzecich, i powstałych w związku
z ruchem pojazdów mechanicznych ubezpieczonych i zarejestrowanych w
państwie członkowskim Unii Europejskiej,
8) ośrodek informacji - ośrodek gromadzący informacje o umowach
obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów
mechanicznych oraz informacje o reprezentantach do spraw roszczeń
ustanowionych przez zakłady ubezpieczeń,
9) państwo trzecie - państwo niebędące państwem członkowskim Unii
Europejskiej, którego biuro narodowe jest Członkiem Systemu Zielonej
Karty,
10) pojazd mechaniczny:
a) pojazd samochodowy, ciągnik rolniczy, motorower i przyczepa określone w
przepisach ustawy - Prawo o ruchu drogowym,
b) pojazd wolnobieżny w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo o ruchu
drogowym, z wyłączeniem pojazdów wolnobieżnych będących w posiadaniu
rolników posiadających gospodarstwo rolne i użytkowanych w związku z
posiadaniem tego gospodarstwa,
11) pojazd historyczny:
a) pojazd zabytkowy w rozumieniu przepisów ustawy - Prawo o ruchu
drogowym,
b) pojazd wpisany do księgi inwentarza muzealiów zgodnie z przepisami
dotyczącymi ewidencjonowania dóbr kultury w muzeach,
c) pojazd mający co najmniej 40 lat,
d) pojazd mający co najmniej 25 lat i uznany przez uprawnionego
rzeczoznawcę samochodowego za pojazd unikatowy lub mający szczególne
znaczenie dla udokumentowania historii motoryzacji,
12) rolnik - osobę fizyczną, w której posiadaniu lub współposiadaniu jest
gospodarstwo rolne,
13) trzęsienie ziemi - naturalny, krótki i gwałtowny wstrząs (lub ich serię)
gruntu, powstały pod powierzchnią ziemi i rozchodzący się w postaci fal
sejsmicznych od ośrodka (epicentrum), znajdującego się na powierzchni,
gdzie drgania są najsilniejsze; przy określaniu siły trzęsienia ziemi
używa się skali magnitud (skala Richtera),
14) ubezpieczenie graniczne - ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej
posiadaczy pojazdów mechanicznych, obejmujące okres 30 dni od dnia
przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej, którego umowa jest
zawierana z zakładem ubezpieczeń na granicy Rzeczypospolitej Polskiej w
przypadku, gdy posiadacz pojazdu mechanicznego zarejestrowanego za
granicą, wjeżdżający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie posiada
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów
mechanicznych,
15) Wielostronne Porozumienie Gwarancyjne - umowę pomiędzy biurami
narodowymi, dotyczącą zaspokajania roszczeń wynikających z
międzynarodowego ruchu pojazdów mechanicznych,
16) Sygnatariusz Wielostronnego Porozumienia Gwarancyjnego - biuro narodowe
będące stroną Wielostronnego Porozumienia Gwarancyjnego,
17) Zielona Karta - międzynarodowy certyfikat ubezpieczenia odpowiedzialności
cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, wystawiony w imieniu biura
narodowego.
Art. 3.
1. Ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej
podmiotu lub ubezpieczenie mienia, jeżeli ustawa lub ratyfikowana przez
Rzeczpospolitą Polską umowa międzynarodowa nakłada obowiązek zawarcia umowy
ubezpieczenia.
2. Jeżeli ryzyko objęte obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej,
w rozumieniu przepisów ustawy, jest umiejscowione w państwie członkowskim
Unii Europejskiej, do tego ubezpieczenia stosuje się przepisy ustawy.
Art. 4.
Ubezpieczeniami obowiązkowymi są:
1) ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów
mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zwane
dalej "ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych",
2) ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu posiadania
gospodarstwa rolnego, zwane dalej "ubezpieczeniem OC rolników",
3) ubezpieczenie budynków wchodzących w skład gospodarstwa rolnego od ognia
i innych zdarzeń losowych, zwane dalej "ubezpieczeniem budynków
rolniczych",
4) ubezpieczenia wynikające z przepisów odrębnych ustaw lub umów
międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, nakładających
na określone podmioty obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia.
Art. 5.
1. Ubezpieczający zawiera umowę ubezpieczenia obowiązkowego z wybranym zakładem
ubezpieczeń, wykonującym działalność ubezpieczeniową w zakresie tego
ubezpieczenia.
2. Zakład ubezpieczeń posiadający zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe nie może
odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze
rozporządzenia, rodzaj i zakres dokumentu potwierdzającego spełnienie
obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, uwzględniając w
szczególności rodzaj ubezpieczenia obowiązkowego.
Art. 6.
Umowę ubezpieczenia obowiązkowego zawartą z naruszeniem przepisów ustawy oraz
odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych wprowadzających obowiązek
ubezpieczenia, uważa się za zawartą zgodnie z tymi przepisami, z zastrzeżeniem
art. 10 ust. 1.
Art. 7.
Umowa ubezpieczenia obowiązkowego określa sumę gwarancyjną lub sumę
ubezpieczenia stanowiącą górną granicę odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.
Art. 8.
1. Taryfy oraz wysokość składek ubezpieczeniowych za ubezpieczenia obowiązkowe
ustala zakład ubezpieczeń.
2. Zakład ubezpieczeń przedstawia organowi nadzoru informacje o taryfach
składek ubezpieczeniowych za ubezpieczenia obowiązkowe, o których mowa w art.
4 pkt 1-3, i podstawach ich ustalania.
3. Informacja, o której mowa w ust. 2, powinna zawierać w szczególności analizę
szkodowości oraz kosztów obsługi ubezpieczenia uzasadniającą wprowadzenie
każdorazowej zmiany w taryfie.
Art. 9.
1. Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje
odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za
szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub
nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub
właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków.
2. Umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje
również szkody wyrządzone umyślnie lub w wyniku rażącego niedbalstwa
ubezpieczającego lub osób, za które ponosi on odpowiedzialność, z
zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie lub w umowie międzynarodowej.
Art. 10.
1. Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej uważa się
za spełniony, jeżeli umowa została zawarta zgodnie z przepisami ustawy albo
odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych wprowadzających obowiązek
ubezpieczenia, z sumą gwarancyjną nie niższą niż minimalna suma gwarancyjna
ustalona dla danego ubezpieczenia.
2. Ustalenia spełnienia lub nieistnienia obowiązku ubezpieczenia można
dochodzić przed sądem powszechnym.
Art. 11.
Obowiązkowymi ubezpieczeniami, o których mowa w art. 4 pkt 4, jest objęta
odpowiedzialność cywilna podmiotów objętych ubezpieczeniem, za szkody wyrządzone
przy wykonywaniu czynności, wykonywaniu zawodu albo prowadzeniu działalności lub
będące następstwem wad produktu, określona w ustawie wprowadzającej dany
obowiązek lub umowie międzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską.
Art. 12.
1. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń trwa przez okres wskazany w umowie i
kończy się z upływem ostatniego dnia tego okresu, z zastrzeżeniem wyjątków
określonych w ustawie.
2. W przypadku opłacania składki ubezpieczeniowej w ratach, niezapłacenie przez
ubezpieczonego lub ubezpieczającego raty składki w terminie oznaczonym przez
zakład ubezpieczeń, nie powoduje ustania odpowiedzialności zakładu
ubezpieczeń.
Art. 13.
1. Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie z tytułu
ubezpieczenia obowiązkowego na podstawie uznania roszczenia osoby uprawnionej
do otrzymania świadczenia w wyniku własnych ustaleń dokonanych w
postępowaniu, o którym mowa w art. 14, zawartej z nią ugody lub prawomocnego
orzeczenia sądu.
2. W obowiązkowych ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej odszkodowanie
wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych
ubezpieczeniem, nie wyżej jednak niż do wysokości sumy gwarancyjnej ustalonej
w umowie.
3. W obowiązkowych ubezpieczeniach mienia odszkodowanie wypłaca się w kwocie
odpowiadającej wysokości szkody, nie większej jednak od sumy ubezpieczenia
ustalonej w umowie.
Art. 14.
Niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o szkodzie zakład ubezpieczeń informuje
o tym ubezpieczonego i przeprowadza postępowanie dotyczące ustalenia stanu
faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości odszkodowania
oraz informuje ubezpieczonego, poszkodowanego oraz uprawnionego lub osobę
zgłaszającą roszczenie, jakie dokumenty są niezbędne do ustalenia odszkodowania.
Art. 15.
1. Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia
złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.
2. W przypadku, gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1,
okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń
albo wysokości odszkodowania, okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca
się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności
wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie
90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie
odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od
toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w
ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach
niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o
przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń
uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania.
3. Jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż
określona w zgłoszonym roszczeniu, zakład ubezpieczeń informuje o tym na
piśmie osobę występującą z roszczeniem w terminie, o którym mowa w ust. 1
bądź ust. 2, wskazując na okoliczności oraz podstawę prawną uzasadniającą
całkowitą lub częściową odmowę wypłaty odszkodowania, jak również na
przyczyny, dla których odmówił wiarygodności okolicznościom dowodowym
podniesionym przez osobę zgłaszającą roszczenie. Pismo zakładu ubezpieczeń
powinno zawierać pouczenie o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze
sądowej.
4. Jeżeli w terminie, o którym mowa w ust. 1 bądź ust. 2, zakład ubezpieczeń
nie ustali ważności umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4
pkt 1 i 2, osoby odpowiedzialnej za szkodę, właściwym do wypłaty
odszkodowania jest Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, na zasadach
określonych w rozdziale 7, w terminie 3 miesięcy od dnia zawiadomienia, o
którym mowa w ust. 1. W przypadku ustalenia przez Ubezpieczeniowy Fundusz
Gwarancyjny odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, Ubezpieczeniowy Fundusz
Gwarancyjny dochodzi od tego zakładu ubezpieczeń zwrotu wypłaconego
odszkodowania.
5. Zakład ubezpieczeń ma obowiązek udostępnić poszkodowanemu lub uprawnionemu
informacje i dokumenty, które miały wpływ na ustalenie odpowiedzialności
zakładu ubezpieczeń i wysokość odszkodowania.
Art. 16.
1. W granicach sumy gwarancyjnej ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności
cywilnej lub w granicach sumy ubezpieczenia obowiązkowego ubezpieczenia
mienia zakład ubezpieczeń jest obowiązany zwrócić ubezpieczającemu,
uzasadnione okolicznościami zdarzenia, koszty poniesione w celu zapobieżenia
zwiększeniu szkody.
2. W granicach sumy gwarancyjnej ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności
cywilnej zakład ubezpieczeń jest obowiązany zwrócić ubezpieczającemu
niezbędne koszty obrony w postępowaniu karnym i kosztów zastępstwa prawnego w
postępowaniu cywilnym podjętych na polecenie lub za zgodą zakładu
ubezpieczeń.
Art. 17.
1. W razie zaistnienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem obowiązkowym, o którym
mowa w art. 4 pkt 1-3, osoba uczestnicząca w nim, z uwzględnieniem ust. 2,
jest obowiązana do:
1) przedsięwzięcia wszystkich środków w celu zapewnienia bezpieczeństwa w
miejscu zdarzenia, starania się o złagodzenie skutków zdarzenia oraz
zapewnienia pomocy lekarskiej osobom poszkodowanym, jak również w miarę
możliwości zabezpieczenia mienia osób poszkodowanych,
2) zapobieżenia, w miarę możliwości, zwiększeniu się szkody,
3) niezwłocznego powiadomienia Policji o zdarzeniu, a w szczególności o
wypadku z ofiarami w ludziach, o wypadku powstałym w okolicznościach
nasuwających przypuszczenie, że zostało popełnione przestępstwo, w
szczególności przestępstwo drogowe lub zagrażające bezpieczeństwu
uczestnikom ruchu drogowego.
2. W razie zaistnienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem obowiązkowym, o którym
mowa w art. 4 pkt 1-3, uczestnicząca w nim osoba objęta tym ubezpieczeniem
jest ponadto obowiązana do:
1) udzielenia pozostałym uczestnikom zdarzenia niezbędnych informacji
koniecznych do identyfikacji zakładu ubezpieczeń, łącznie z podaniem
danych dotyczących zawartej umowy ubezpieczenia,
2) niezwłocznego powiadomienia o zdarzeniu zakładu ubezpieczeń, udzielając
mu niezbędnych wyjaśnień i przekazując posiadane informacje.
3. Osoba, której odpowiedzialność jest objęta ubezpieczeniem obowiązkowym, a
także osoba występująca z roszczeniem, powinny przedstawić zakładowi
ubezpieczeń, Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu lub Polskiemu Biuru
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych posiadane dowody dotyczące zdarzenia i szkody
oraz ułatwić im ustalenie okoliczności zdarzenia i rozmiaru szkód, jak
również udzielić pomocy w dochodzeniu przez zakład ubezpieczeń,
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny lub Polskie Biuro Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych roszczeń przeciwko sprawcy szkody.
Art. 18.
Jeżeli osoba objęta ubezpieczeniem obowiązkowym odpowiedzialności cywilnej lub
osoba występująca z roszczeniem, z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa, nie
dopełniły obowiązków wymienionych w art. 17, a miało to wpływ na ustalenie
istnienia lub zakresu ich odpowiedzialności cywilnej bądź też na zwiększenie
rozmiarów szkody, zakład ubezpieczeń może dochodzić od tych osób zwrotu części
wypłaconego uprawnionemu odszkodowania lub ograniczyć wypłacane tym osobom
odszkodowanie. Ciężar udowodnienia faktów, uzasadniających zwrot zakładowi
ubezpieczeń części odszkodowania lub ograniczenia odszkodowania, spoczywa na
zakładzie ubezpieczeń.
Art. 19.
1. Zawiadomienia i oświadczenia, które w związku z umową ubezpieczenia
obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1-3, są składane przez strony tej
umowy, powinny być sporządzane na piśmie i doręczane za potwierdzeniem
odbioru lub przesyłane listem poleconym.
2. Jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego, rolnik lub posiadacz budynku zmienił
adres bądź siedzibę i nie zawiadomił o tym zakładu ubezpieczeń, zawiadomienia
lub oświadczenia, skierowane przez zakład ubezpieczeń listem poleconym, na
ostatni adres bądź siedzibę posiadacza pojazdu mechanicznego, rolnika lub
posiadacza budynku, wywierają skutki prawne od chwili, w której doszłyby do
niego, gdyby nie zmienił adresu bądź siedziby.
Art. 20.
1. Poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia
obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio
od zakładu ubezpieczeń. O zgłoszonym roszczeniu zakład ubezpieczeń powiadamia
ubezpieczonego.
2. Poszkodowany może dochodzić roszczeń bezpośrednio od Ubezpieczeniowego
Funduszu Gwarancyjnego w przypadkach, o których mowa w art. 98 ust. 1 i 2.
3. Poszkodowany może dochodzić roszczeń bezpośrednio od Polskiego Biura
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w przypadkach, o których mowa w art. 121 pkt
1, 2 i 5.
Art. 21.
1. Powództwo o roszczenie wynikające z umów ubezpieczeń obowiązkowych lub
obejmujące roszczenia z tytułu tych ubezpieczeń można wytoczyć bądź według
przepisów o właściwości ogólnej, bądź przed sąd właściwy dla miejsca
zamieszkania lub siedziby osoby poszkodowanej lub uprawnionej do
odszkodowania.
2. W postępowaniu sądowym o naprawienie szkody objętej ubezpieczeniem
obowiązkowym odpowiedzialności cywilnej jest niezbędne przypozwanie zakładu
ubezpieczeń. Zasadę tę stosuje się do Ubezpieczeniowego Funduszu
Gwarancyjnego i Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Art. 22.
1. Zaspokojenie lub uznanie przez osobę objętą ubezpieczeniem obowiązkowym
odpowiedzialności cywilnej, o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2, roszczenia o
naprawienie wyrządzonej przez nią szkody, nie ma skutków prawnych względem
zakładu ubezpieczeń lub Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych,
które nie wyraziły na to uprzednio zgody.
2. Uznanie roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej przez osobę, o której
mowa w art. 98 ust. 1 pkt 2, nie ma skutków prawnych względem
Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, który nie wyraził na to uprzednio
zgody.
Art. 23.
1. Do umów ubezpieczenia obowiązkowego, w sprawach nieuregulowanych w ustawie,
stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.
2. W odniesieniu do umów ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt
4, szczegółowy zakres ubezpieczenia, termin powstania obowiązku ubezpieczenia
oraz minimalną sumę gwarancyjną określają odrębne przepisy.
3. Zasady kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia
obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 4, oraz konsekwencje jego
niespełnienia określają odrębne ustawy lub umowy międzynarodowe wprowadzające
obowiązek ubezpieczenia.
Rozdział 2
Ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych
Art. 24.
1. Posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego
ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w
związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu.
2. Przepisy dotyczące obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów
mechanicznych stosuje się także do posiadacza lub kierującego pojazdem
mechanicznym, przed jego rejestracją, jak również do posiadacza lub
kierującego pojazdem zarejestrowanym za granicą, niedopuszczonym do ruchu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz do posiadacza lub kierującego
pojazdem historycznego, od chwili wprowadzenia tych pojazdów do ruchu.
Art. 25.
1. Ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje zdarzenia
powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje również
zdarzenia powstałe na terytoriach innych państw, których biura narodowe są
Sygnatariuszami Wielostronnego Porozumienia Gwarancyjnego.
Art. 26.
Umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawiera się na okres 12
miesięcy, z zastrzeżeniem art. 27.
Art. 27.
1. Umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych na czas krótszy niż
12 miesięcy, zwaną dalej "umową ubezpieczenia krótkoterminowego", można
zawrzeć, jeżeli pojazd mechaniczny jest:
1) zarejestrowany na stałe, w przypadkach określonych w ust. 2,
2) zarejestrowany czasowo,
3) zarejestrowany za granicą,
4) pojazdem wolnobieżnym określonym w art. 2 pkt 10 lit. b),
5) pojazdem historycznym.
2. Umowę ubezpieczenia krótkoterminowego na czas nie krótszy niż 30 dni, w
odniesieniu do pojazdów mechanicznych zarejestrowanych na stałe, może zawrzeć
podmiot prowadzący działalność gospodarczą polegającą na pośredniczeniu w
kupnie i sprzedaży pojazdów mechanicznych w zakresie pojazdów przeznaczonych
do kupna lub sprzedaży lub polegającą na kupnie i sprzedaży pojazdów
mechanicznych.
3. Umowę ubezpieczenia krótkoterminowego, w odniesieniu do pojazdów
mechanicznych zarejestrowanych czasowo, zawiera się na czas nie krótszy niż
okres tej rejestracji, określony w decyzji starosty właściwego ze względu na
miejsce zamieszkania właściciela pojazdu mechanicznego, nie krótszy jednak
niż 30 dni.
4. Umowę ubezpieczenia krótkoterminowego, w odniesieniu do pojazdów
wolnobieżnych określonych w art. 2 pkt 10 lit. b), można zawrzeć na czas nie
krótszy niż 3 miesiące.
5. Umowę ubezpieczenia krótkoterminowego, w odniesieniu do pojazdów
historycznych, można zawrzeć na czas nie krótszy niż 30 dni.
6. Umowę ubezpieczenia granicznego, w odniesieniu do pojazdów mechanicznych
zarejestrowanych za granicą, w przypadku określonym w art. 29 ust. 1 pkt 3
zawiera się na okres 30 dni.
Art. 28.
1. Jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed
upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy
pojazdów mechanicznych została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu
ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa
na kolejne 12 miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Zawarcie następnej umowy nie następuje, pomimo braku powiadomienia, o którym
mowa w ust. 1, jeżeli:
1) nie została opłacona w całości określona w umowie składka za mijający
okres 12 miesięcy lub w przypadku cofnięcia zakładowi ubezpieczeń
zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie
obowiązkowego ubezpieczenia OC pojazdów mechanicznych albo
2) w przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, ogłoszenia lub
zarządzenia likwidacji zakładu ubezpieczeń albo oddalenia wniosku o
ogłoszenie upadłości lub umorzenia postępowania upadłościowego, w
przypadku, o którym mowa w art. 98 ust. 2.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2, odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń
kończy się z upływem okresu 12 miesięcy, z uwzględnieniem art. 33.
Art. 29.
1. Posiadacz pojazdu jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia OC posiadaczy
pojazdów mechanicznych:
1) najpóźniej w dniu rejestracji pojazdu mechanicznego, z wyjątkiem pojazdów
historycznych,
2) przed wprowadzeniem do ruchu pojazdów, o których mowa w art. 2 pkt 10
lit. b), oraz pojazdów historycznych,
3) przed przekroczeniem granicy, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem
mechanicznym wprowadzanym do ruchu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
nie posiada ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych,
4) przed wprowadzeniem do ruchu pojazdów, o których mowa w art. 2 pkt 10
lit. a), które nie zostały zarejestrowane,
5) przed wprowadzeniem do ruchu pojazdów, o których mowa w art. 2 pkt 10
lit. b), oraz pojazdów historycznych, które nie zostały dopuszczone do
ruchu,
6) przed wprowadzeniem do ruchu pojazdów zarejestrowanych za granicą,
niedopuszczonych do ruchu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
7) najpóźniej w dniu ustania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń w
przypadku określonym w art. 28 ust. 3,
8) najpóźniej w dniu rozwiązania się dotychczasowej umowy w przypadkach
określonych w art. 31 ust. 1 i 4.
2. Jeżeli umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest
zawierana przed rejestracją pojazdu, o którym mowa w art. 2 pkt 10 lit. a),
posiadacz pojazdu mechanicznego, na żądanie zakładu ubezpieczeń, jest
obowiązany przedstawić zaświadczenie o pozytywnym wyniku badania technicznego
tego pojazdu lub wyciąg ze świadectwa homologacji albo odpis decyzji
zwalniającej z konieczności uzyskania homologacji na dany pojazd mechaniczny.
3. Jeżeli w przypadku, o którym mowa w ust. 2, pojazd mechaniczny, w terminie
30 dni od dnia zawarcia umowy, nie został zarejestrowany, każda ze stron może
odstąpić od umowy, powiadamiając o tym na piśmie drugą stronę umowy.
Art. 30.
1. Z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych
zakład ubezpieczeń uiszcza opłatę ewidencyjną w wysokości równowartości w
złotych 1,0 euro, ustalanej przy zastosowaniu kursu średniego Narodowego
Banku Polskiego według tabeli kursów obowiązującej w dniu zawarcia umowy.
2. Opłata, o której mowa w ust. 1, stanowi przychód środka specjalnego
utworzonego na podstawie odrębnych przepisów, będącego w dyspozycji ministra
właściwego do spraw administracji publicznej.
Art. 31.
1. W razie zbycia pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę
ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, na nabywcę pojazdu
przechodzą prawa i obowiązki zbywcy wynikające z tej umowy. Umowa
ubezpieczenia ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta,
chyba że nabywca wypowie ją przed upływem 30 dni od dnia nabycia pojazdu
mechanicznego. W przypadku wypowiedzenia umowy, rozwiązuje się ona z upływem
30 dni następujących po dniu nabycia pojazdu mechanicznego.
2. W razie nie wypowiedzenia przez nabywcę pojazdu umowy ubezpieczenia w
terminie określonym w ust.1, zakład ubezpieczeń dokonuje ponownej kalkulacji
należnej składki z tytułu udzielanej ochrony ubezpieczeniowej, poczynając od
dnia zbycia pojazdu, z uwzględnieniem zniżek przysługujących nabywcy oraz
zwyżek go obciążających, w ramach obowiązującej taryfy składek.
3. W razie nabycia pojazdu mechanicznego zarejestrowanego, którego zbywca wbrew
obowiązkowi nie zawarł umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów
mechanicznych, nabywca jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia OC
posiadaczy pojazdów mechanicznych w dniu nabycia pojazdu mechanicznego.
4. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych
przez posiadacza pojazdu mechanicznego niebędącego właścicielem tego pojazdu,
prawa i obowiązki tego posiadacza, wynikające z zawartej umowy ubezpieczenia
przechodzą na właściciela pojazdu mechanicznego z chwilą, gdy posiadacz
utracił posiadanie tego pojazdu na rzecz właściciela. Umowa ubezpieczenia
ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta, chyba że
właściciel pojazdu mechanicznego wypowie ją przed upływem 30 dni od dnia
przejścia posiadania pojazdu na rzecz właściciela. W razie wypowiedzenia
umowy, rozwiązuje się ona z upływem 30 dni od dnia przejścia posiadania
pojazdu mechanicznego na rzecz właściciela.
5. W razie wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów
mechanicznych w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 4, posiadacz pojazdu
mechanicznego wypowiadający umowę jest obowiązany do zawarcia nowej umowy
ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych najpóźniej w ostatnim dniu
przed rozwiązaniem się umowy wypowiedzianej.
Art. 32.
1. Zbywca pojazdu mechanicznego jest obowiązany do przekazania nabywcy
dokumentów potwierdzających zawarcie umowy ubezpieczenia OC posiadaczy
pojazdów mechanicznych oraz do powiadomienia zakładu ubezpieczeń, w terminie
30 dni od dnia zbycia pojazdu mechanicznego, o fakcie zbycia tego pojazdu i o
danych osobowych nabywcy.
2. Skutki wyrządzenia szkody po dniu zbycia pojazdu mechanicznego nie obciążają
zbywcy tego pojazdu.
3. Zbywca pojazdu mechanicznego ponosi wraz z nabywcą odpowiedzialność
solidarną wobec zakładu ubezpieczeń za zapłatę składki ubezpieczeniowej
należnej zakładowi ubezpieczeń za okres do dnia powiadomienia zakładu
ubezpieczeń o okolicznościach, o których mowa w ust. 1.
4. Przepisy ust. 1 i 3 stosuje się do posiadacza pojazdu mechanicznego, o
którym mowa w art. 31 ust. 4.
Art. 33.
Umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych ulega rozwiązaniu:
1) z upływem okresu, na który została zawarta,
2) z chwilą wyrejestrowania pojazdu mechanicznego,
3) z dniem odstąpienia od umowy w przypadku określonym w art. 29 ust. 3,
4) w przypadkach określonych w art. 31 ust. 1 i 4,
5) z chwilą udokumentowania trwałej i zupełnej utraty posiadania pojazdu
mechanicznego w okolicznościach niepowodujących zmiany posiadacza, z
uwzględnieniem art. 79 ust. 1 pkt 5 ustawy - Prawo o ruchu drogowym,
6) z upływem 3 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, z
uwzględnieniem art. 207 i 208 ustawy z dnia ........................... o
działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr ..., poz. ...), zwanej dalej
"ustawą o działalności ubezpieczeniowej".
Art. 34.
1. Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje
odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są
obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu
szkodę, której następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia
bądź też utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia.
2. Za szkodę powstałą w związku z ruchem pojazdu mechanicznego uważa się
również szkodę powstałą:
1) przy wsiadaniu do pojazdu mechanicznego i wysiadaniu z niego,
2) bezpośrednio przy załadowaniu i rozładowaniu pojazdu mechanicznego,
3) podczas zatrzymania, postoju lub garażowania.
Art. 35.
Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność
cywilna każdej osoby, która, kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania
odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego
pojazdu.
Art. 36.
1. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej
posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do
ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej. Suma gwarancyjna nie może
być niższa niż równowartość w złotych:
1) w przypadku szkód na osobie - 350 000 euro na każdego poszkodowanego,
2) w przypadku szkód w mieniu - 200 000 euro w odniesieniu do jednego
zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę
poszkodowanych
- ustalana przy zastosowaniu kursu średniego Narodowego Banku Polskiego według
tabeli kursów obowiązującej w dniu wyrządzenia szkody.
2. Za szkody spowodowane w państwach, o których mowa w art. 25 ust. 2, zakład
ubezpieczeń odpowiada do wysokości sumy gwarancyjnej określonej przepisami
tego państwa, nie niższej jednak niż suma określona w ust. 1.
Art. 37.
1. Jeżeli szkoda zostaje wyrządzona ruchem zespołu pojazdów mechanicznych,
ubezpieczeniem OC posiadacza pojazdu mechanicznego ciągnącego jest objęta
szkoda spowodowana przyczepą, która:
1) jest złączona z pojazdem silnikowym bądź
2) odłączyła się od pojazdu silnikowego ciągnącego i jeszcze się toczyła.
2. Ubezpieczeniem OC posiadacza przyczepy są objęte szkody spowodowane
przyczepą, która:
1) nie jest złączona z pojazdem silnikowym ciągnącym bądź
2) odłączyła się od pojazdu silnikowego ciągnącego i przestała się już
toczyć.
3. Przepis ust. 1 stosuje się również w razie złączenia pojazdów mechanicznych
w celu holowania.
Art. 38.
Zakład ubezpieczeń nie odpowiada za szkody:
1) polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia, wyrządzone
przez kierującego posiadaczowi pojazdu mechanicznego; dotyczy to również
sytuacji, w której posiadacz pojazdu mechanicznego, którym szkoda została
wyrządzona, jest posiadaczem lub współposiadaczem pojazdu mechanicznego, w
którym szkoda została wyrządzona,
2) wynikłe w przewożonych za opłatą ładunkach, przesyłkach lub bagażu, chyba
że odpowiedzialność za powstałą szkodę ponosi posiadacz innego pojazdu
mechanicznego niż pojazd przewożący te przedmioty,
3) polegające na utracie gotówki, biżuterii, papierów wartościowych,
wszelkiego rodzaju dokumentów oraz zbiorów filatelistycznych,
numizmatycznych i podobnych,
4) polegające na zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska.
Art. 39.
1. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy
i zapłacenia składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty, z zastrzeżeniem
ust. 2 i 3.
2. Jeżeli w umowie ubezpieczenia zakład ubezpieczeń wskazał późniejszy termin
płatności składki lub jej pierwszej raty, odpowiedzialność zakładu
ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy.
3. Termin rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń inny niż określony
w ust. 1 i 2 można określić w umowie ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów
mechanicznych wtedy, gdy umowę zawiera się:
1) na okres krótszy niż 12 miesięcy w przypadkach określonych w art. 27
ust. 1,
2) przed zarejestrowaniem pojazdu mechanicznego, o którym mowa art. 2 pkt 10
lit. a), oraz pojazdu historycznego,
3) na okres kolejnych 12 miesięcy przed rozpoczęciem tego okresu.
Art. 40.
Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń, wynikająca z umowy ubezpieczenia OC
posiadaczy pojazdów mechanicznych, ustaje z chwilą rozwiązania umowy w
przypadkach określonych w art. 33.
Art. 41.
1. Zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia przysługuje, z
zastrzeżeniem ust. 2, w przypadku:
1) wyrejestrowania pojazdu mechanicznego lub udokumentowania trwałej i
zupełnej utraty posiadania pojazdu mechanicznego w okolicznościach nie
powodujących zmiany posiadacza, z uwzględnieniem art. 79 ust. 1 pkt 5
ustawy - Prawo o ruchu drogowym,
2) odstąpienia od umowy w przypadku określonym w art. 29 ust. 3,
3) rozwiązania się umowy w przypadku określonym w art. 31 ust. 1,
4) utraty posiadania pojazdu mechanicznego przez posiadacza, o którym mowa w
art. 31 ust. 4.
2. Zwrot składki, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, jeżeli szkoda, za
którą zakład ubezpieczeń wypłacił lub jest zobowiązany wypłacić odszkodowanie
z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, nastąpiła w
okresie poprzedzającym rozwiązanie umowy w przypadkach określonych w art. 33
pkt 2-5.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w stosunku do zbywcy pojazdu mechanicznego,
jeżeli szkoda została wyrządzona po dniu zbycia tego pojazdu.
4. Zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia w przypadkach
określonych w art. 31 ust. 1 i 4, następuje po przedstawieniu kopii lub
odpisu dokumentu ubezpieczenia zbywcy pojazdu mechanicznego lub
ubezpieczonego, o którym mowa w art. 31 ust. 4.
Art. 42.
1. Zwrot składki, o którym mowa w art. 41 ust. 1, przysługuje za każdy pełny
miesiąc nie wykorzystanego okresu ubezpieczenia.
2. W przypadku umowy ubezpieczenia zawartej na okres 12 miesięcy, wysokość
miesięcznej składki podlegającej zwrotowi stanowi 1/12 składki należnej za
dwunastomiesięczny okres ubezpieczenia.
Art. 43.
Zakładowi ubezpieczeń przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem
mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów
mechanicznych odszkodowania, jeżeli kierujący:
1) wyrządził szkodę umyślnie lub w stanie po użyciu alkoholu albo pod
wpływem środków odurzających, substancji psychotropowych lub środków
zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii,
2) wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa,
3) nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z
wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia
albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią
przestępstwa,
4) zbiegł z miejsca zdarzenia.
Rozdział 3
Ubezpieczenie OC rolników
Art. 44.
Rolnik jest obowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników z tytułu
posiadania gospodarstwa rolnego.
Art. 45.
Umowę ubezpieczenia OC rolników zawiera się na okres 12 miesięcy.
Art. 46.
1. Jeżeli rolnik nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12
miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC rolników została zawarta, nie
powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że
została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy, z zastrzeżeniem ust.
2.
2. Zawarcie następnej umowy nie następuje pomimo braku powiadomienia, o którym
mowa w ust. 1, jeżeli:
1) nie została opłacona określona w umowie składka za mijający okres 12
miesięcy lub w przypadku cofnięcia zakładowi ubezpieczeń zezwolenia na
wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie obowiązkowego
ubezpieczenia OC rolników albo
2) w przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, ogłoszenia lub
zarządzenia likwidacji zakładu ubezpieczeń albo oddalenia wniosku o
ogłoszenie upadłości lub umorzenia postępowania upadłościowego w
przypadku, o którym mowa w art. 98 ust. 2.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2, odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń
kończy się z upływem 12 miesięcy, z uwzględnieniem art. 49.
Art. 47.
1. Obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia OC rolników powstaje w dniu objęcia w
posiadanie gospodarstwa rolnego.
2. Jeżeli po zawarciu przez rolnika umowy ubezpieczenia OC rolników posiadanie
gospodarstwa rolnego przeszło na inną osobę, prawa i obowiązki rolnika
wynikające z umowy ubezpieczenia OC rolników przechodzą na tę osobę. Umowa
ubezpieczenia rozwiązuje się z upływem 12 miesięcy, na które została zawarta,
chyba że osoba obejmująca gospodarstwo rolne w posiadanie wypowie ją przed
upływem 30 dni od dnia objęcia gospodarstwa rolnego w posiadanie. W przypadku
wypowiedzenia umowy rozwiązuje się ona z upływem 30 dni następujących po dniu
objęcia gospodarstwa rolnego w posiadanie.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w przypadku oddania przez rolnika w
posiadanie części gospodarstwa rolnego stanowiącej odrębne gospodarstwo
rolne. W takim przypadku do osoby obejmującej w posiadanie tę część
gospodarstwa rolnego stosuje się przepis ust. 1.
4. W razie wypowiedzenia umowy ubezpieczenia OC rolników w przypadku, o którym
mowa w ust. 2, rolnik wypowiadający umowę jest obowiązany do zawarcia nowej
umowy ubezpieczenia OC rolników najpóźniej w ostatnim dniu przed rozwiązaniem
się umowy wypowiedzianej.
Art. 48.
1. Obowiązek niezwłocznego zawiadomienia zakładu ubezpieczeń o zmianie w
posiadaniu gospodarstwa rolnego spoczywa na rolniku dotychczas posiadającym
gospodarstwo rolne. W przypadku, gdy zmiana w posiadaniu gospodarstwa rolnego
nastąpiła wskutek śmierci tego rolnika, obowiązek zawiadomienia zakładu
ubezpieczeń spoczywa na osobie obejmującej gospodarstwo rolne w posiadanie.
2. Rolnik dotychczas posiadający gospodarstwo rolne i jego następca obejmujący
gospodarstwo rolne w posiadanie, ponoszą odpowiedzialność solidarną wobec
zakładu ubezpieczeń za zapłatę składki ubezpieczeniowej, należnej zakładowi
ubezpieczeń, za czas do końca miesiąca, w którym zawiadomiono zakład
ubezpieczeń o zmianie w stanie posiadania gospodarstwa rolnego.
Art. 49.
Umowa ubezpieczenia OC rolników ulega rozwiązaniu:
1) z upływem 12 miesięcy, na które została zawarta,
2) z chwilą, kiedy użytki i grunty określone w art. 2 pkt 5, tracą charakter
gospodarstwa rolnego,
3) z dniem zwolnienia rolnika od uiszczania podatku rolnego na skutek
zaprzestania przez niego produkcji rolnej lub z dniem zmiany stanu
prawnego lub faktycznego powodującego niepodleganie opodatkowaniu
podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu prowadzenia produkcji
rolnej stanowiącej dział specjalny,
4) w przypadku, o którym mowa w art. 47 ust. 2,
5) z upływem 3 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, z
uwzględnieniem art. 207 i 208 ustawy o działalności ubezpieczeniowej.
Art. 50.
1. Z ubezpieczenia OC rolników przysługuje odszkodowanie, jeżeli rolnik, osoba
pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub osoba pracująca w
gospodarstwie rolnym rolnika są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w
związku z posiadaniem przez rolnika tego gospodarstwa rolnego szkodę, której
następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też utrata,
zniszczenie lub uszkodzenie mienia.
2. Przepis ust. 1 stosuje się również, jeżeli szkoda powstała w związku z
ruchem pojazdów wolnobieżnych w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym,
będących w posiadaniu rolników posiadających gospodarstwo rolne i
użytkowanych w związku z posiadaniem tego gospodarstwa rolnego.
Art. 51.
Ubezpieczeniem OC rolników jest objęta odpowiedzialność cywilna rolnika oraz
każdej osoby, która pracując w gospodarstwie rolnym w okresie trwania ochrony
ubezpieczeniowej wyrządziła szkodę w związku z posiadaniem przez rolnika tego
gospodarstwa rolnego.
Art. 52.
Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej osoby
odpowiedzialnej, najwyżej jednak do ustalonej w umowie sumy gwarancyjnej. Suma
gwarancyjna nie może być niższa niż równowartość w złotych:
1) w przypadku szkód na osobie - 350 000 euro na każdego poszkodowanego,
2) w przypadku szkód w mieniu - 200 000 euro w odniesieniu do jednego
zdarzenia, którego skutki są objęte ubezpieczeniem bez względu na liczbę
poszkodowanych
- ustalana przy zastosowaniu kursu średniego Narodowego Banku Polskiego według
tabeli kursów obowiązującej w dniu wyrządzenia szkody.
Art. 53.
Zakład ubezpieczeń nie odpowiada za szkody:
1) w mieniu, wyrządzone rolnikowi przez osoby pracujące w jego gospodarstwie
rolnym lub pozostające z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym albo
osobom pozostającym z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub
pracującym w jego gospodarstwie rolnym,
2) spowodowane przeniesieniem chorób zakaźnych niepochodzących od zwierząt,
3) w mieniu, spowodowane wadą towarów dostarczonych przez osobę objętą
ubezpieczeniem albo wykonywaniem usług; jeżeli wskutek tych wad nastąpiła
szkoda na osobie, zakład ubezpieczeń nie ponosi odpowiedzialności tylko
wtedy, gdy osoba objęta ubezpieczeniem wiedziała o tych wadach,
4) powstałe wskutek uszkodzenia, zniszczenia, utraty lub zaginięcia rzeczy
wypożyczonych lub przyjętych przez osobę objętą ubezpieczeniem OC rolników
do użytkowania, przechowania lub naprawy,
5) polegające na utracie gotówki, biżuterii, dzieł sztuki, papierów
wartościowych, wszelkiego rodzaju dokumentów oraz zbiorów
filatelistycznych, numizmatycznych i innych,
6) polegające na zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska,
7) wynikłe z kar pieniężnych, grzywien sądowych i administracyjnych, a także
kar lub grzywien związanych z należnościami wobec budżetu państwa.
Art. 54.
1. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy
i zapłacenia składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty, z zastrzeżeniem
ust. 2 i 3.
2. Jeżeli w umowie ubezpieczenia zakład ubezpieczeń wskazał późniejszy termin
płatności składki lub jej pierwszej raty, odpowiedzialność zakładu
ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy.
3. Termin rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń inny niż wskazany w
ust. 1 i 2, można określić w umowie wtedy, gdy umowę zawiera się:
1) przed objęciem w posiadanie gospodarstwa rolnego,
2) na okres kolejnych 12 miesięcy przed rozpoczęciem tego okresu.
Art. 55.
Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń wynikająca z umowy ubezpieczenia OC
rolników ustaje z chwilą rozwiązania umowy w przypadkach określonych w art. 49.
Art. 56.
1. Zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia przysługuje, z
zastrzeżeniem ust. 2, w przypadku:
1) zwolnienia rolnika od uiszczania podatku rolnego na skutek zaprzestania
przez niego produkcji rolnej lub z dniem zmiany stanu prawnego lub
faktycznego powodującego niepodleganie opodatkowaniu podatkiem dochodowym
od osób fizycznych z tytułu prowadzenia produkcji rolnej stanowiącej dział
specjalny,
2) utraty przez użytki i grunty określone w art. 2 pkt 5, charakteru
gospodarstwa rolnego,
3) rozwiązania się umowy w przypadku określonym w art. 47 ust. 2.
2. Zwrot składki, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, jeżeli szkoda, za
którą zakład ubezpieczeń wypłacił lub jest obowiązany wypłacić odszkodowanie
nastąpiła w okresie poprzedzającym rozwiązanie umowy w przypadkach
określonych w art. 49 pkt 2-4.
3. Zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia w przypadku określonym
w art. 47 ust. 2, następuje po przedstawieniu kopii lub odpisu dokumentu
ubezpieczenia dotychczasowego posiadacza gospodarstwa rolnego.
Art. 57.
1. Zwrot składki, o którym mowa w art. 56 ust. 1, przysługuje za każdy pełny
miesiąc nie wykorzystanego okresu ubezpieczenia.
2. Wysokość miesięcznej składki podlegającej zwrotowi stanowi 1/12 składki
należnej za dwunastomiesięczny okres ubezpieczenia.
Art. 58.
Zakładowi ubezpieczeń przysługuje uprawnienie do dochodzenia od sprawcy szkody
zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC rolników odszkodowania, jeżeli
wyrządził on szkodę umyślnie lub po użyciu alkoholu albo pod wpływem środków
odurzających, substancji psychotropowych lub środków zastępczych w rozumieniu
przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii.
Rozdział 4
Ubezpieczenie budynków rolniczych
Art. 59.
Rolnik jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia budynku wchodzącego w skład
gospodarstwa rolnego, zwanego dalej "budynkiem rolniczym", od ognia i innych
zdarzeń losowych.
Art. 60.
Obowiązek ubezpieczenia budynku rolniczego powstaje z dniem pokrycia budynku
dachem.
Art. 61.
Umowę ubezpieczenia budynków rolniczych zawiera się na okres 12 miesięcy.
Art. 62.
1. Jeżeli rolnik posiadający budynki rolnicze nie później niż na jeden dzień
przed upływem okresu 12 miesięcy, na jaki została zawarta umowa ubezpieczenia
budynków rolniczych, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej
wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12
miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Zawarcie następnej umowy nie następuje, pomimo braku powiadomienia, o którym
mowa w ust. 1, jeżeli:
1) nie została opłacona w całości określona w umowie składka za mijający
okres 12 miesięcy lub w przypadku cofnięcia zakładowi ubezpieczeń
zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie
obowiązkowego ubezpieczenia budynków rolniczych albo
2) w przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, ogłoszenia lub
zarządzenia likwidacji zakładu ubezpieczeń albo oddalenia wniosku o
ogłoszenie upadłości lub umorzenia postępowania upadłościowego, w
przypadku, o którym mowa w art. 98 ust. 2.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2, odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń
kończy się z upływem 12 miesięcy, z uwzględnieniem art. 65.
Art. 63.
1. Jeżeli po zawarciu umowy ubezpieczenia budynków rolniczych posiadanie
gospodarstwa rolnego, w skład którego wchodzą te budynki, przeszło na inną
osobę, prawa i obowiązki wynikające z umowy ubezpieczenia budynków rolniczych
przechodzą na tę osobę. Umowa ubezpieczenia rozwiązuje się z upływem 12
miesięcy, na które została zawarta, chyba że osoba obejmująca gospodarstwo
rolne w posiadanie wypowie ją przed upływem 30 dni od dnia objęcia
gospodarstwa rolnego w posiadanie. W przypadku wypowiedzenia umowy rozwiązuje
się ona z upływem 30 dni następujących po dniu objęcia gospodarstwa rolnego w
posiadanie.
2. Obejmujący w posiadanie gospodarstwo rolne, w którym budynki rolnicze nie są
ubezpieczone, jest obowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia budynków
rolniczych najpóźniej w dniu objęcia gospodarstwa rolnego w posiadanie.
3. W razie wypowiedzenia umowy ubezpieczenia budynków rolniczych w przypadku, o
którym mowa w ust. 1, posiadacz budynków rolniczych wypowiadający umowę jest
obowiązany do zawarcia nowej umowy ubezpieczenia budynków rolniczych
najpóźniej w ostatnim dniu przed rozwiązaniem się umowy wypowiedzianej.
Art. 64.
1. Obowiązek niezwłocznego zawiadomienia zakładu ubezpieczeń o zmianie w
posiadaniu gospodarstwa rolnego spoczywa na rolniku dotychczas posiadającym
gospodarstwo rolne.
2. Dotychczasowy posiadacz gospodarstwa rolnego i obejmujący gospodarstwo rolne
w posiadanie ponoszą odpowiedzialność solidarną wobec zakładu ubezpieczeń za
zapłatę składki ubezpieczeniowej, należnej zakładowi ubezpieczeń za czas do
końca miesiąca, w którym zawiadomiono zakład ubezpieczeń o zmianie w stanie
posiadania gospodarstwa rolnego.
Art. 65.
Umowa ubezpieczenia budynków rolniczych ulega rozwiązaniu:
1) z upływem 12 miesięcy, na które została zawarta,
2) w przypadku określonym w art. 63 ust. 1,
3) z chwilą, kiedy użytki i grunty określone w art. 2 pkt 5, na których jest
położony budynek rolniczy, tracą charakter gospodarstwa rolnego,
4) z upływem 3 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, z
uwzględnieniem art. 207 i 208 ustawy o działalności ubezpieczeniowej.
Art. 66.
Jeżeli w czasie trwania umowy ubezpieczenia budynków rolniczych budynek przestał
spełniać warunki wymagane do objęcia go ubezpieczeniem, budynek ten zostaje
wyłączony z ubezpieczenia, a suma ubezpieczenia zostaje obniżona o zadeklarowaną
do ubezpieczenia wartość tego budynku.
Art. 67.
1. Z tytułu ubezpieczenia budynków rolniczych przysługuje odszkodowanie za
szkody powstałe w budynkach na skutek zdarzeń losowych w postaci: ognia,
huraganu, powodzi, podtopienia, deszczu nawalnego, gradu, opadów śniegu,
uderzenia pioruna, eksplozji, obsunięcia się ziemi, tąpnięcia, lawiny lub
upadku statku powietrznego.
2. Za szkody spowodowane przez:
1) ogień - uważa się szkody powstałe w wyniku działań ognia, który
przedostał się poza palenisko lub powstał bez paleniska i rozszerzył się o
własnej sile,
2) huragan - uważa się szkody powstałe w wyniku działania wiatru o prędkości
nie mniejszej niż 24 m/s, którego działanie wyrządza masowe szkody;
pojedyncze szkody uważa się za spowodowane przez huragan, jeżeli w
najbliższym sąsiedztwie stwierdzono działanie huraganu,
3) powódź - uważa się szkody powstałe wskutek zalania terenów w następstwie
podniesienia się poziomu wody w korytach wód płynących lub stojących,
4) podtopienie - uważa się szkody powstałe wskutek zalania terenów w wyniku
deszczu nawalnego lub spływu wód po zboczach lub stokach na terenach
górskich i falistych,
5) deszcz nawalny - uważa się szkody powstałe w wyniku opadów deszczu o
współczynniku wydajności co najmniej 4,
6) grad - uważa się szkody powstałe wskutek opadu atmosferycznego
składającego się z bryłek lodu,
7) opady śniegu - uważa się szkody powstałe w wyniku opadów śniegu
przekraczających 85% wartości charakterystycznej (normowej) obciążenia
śniegiem gruntu, właściwej dla strefy, w której znajduje się ubezpieczony
budynek, określonej według obowiązującej normy polskiej "Obciążenie
śniegiem"; warunkiem uznania szkody za spowodowaną opadami śniegu jest,
aby przynajmniej jedna stacja meteorologiczna Instytutu Meteorologii i
Gospodarki Wodnej, zlokalizowana na terenie tej samej strefy lub strefy o
niższej wartości charakterystycznej obciążenia śniegiem w promieniu 100 km
od ubezpieczonego budynku, zmierzyła ciężar pokrywy śnieżnej
przekraczający 85% wartości charakterystycznej (normowej) właściwej dla
miejsca lokalizacji budynku,
8) piorun - uważa się szkody będące następstwem uderzenia pioruna,
9) eksplozję - uważa się szkody powstałe w wyniku gwałtownej zmiany stanu
równowagi układu z jednoczesnym wyzwoleniem się gazów, pyłów lub pary,
wywołane ich właściwością rozprzestrzeniania się w odniesieniu do naczyń
ciśnieniowych i innych tego rodzaju zbiorników; warunkiem uznania szkody
za spowodowaną eksplozją jest, aby ściany tych naczyń i zbiorników uległy
rozdarciu w takich rozmiarach, iż wskutek ujścia gazów, pyłów, pary lub
cieczy nastąpiło nagłe wyrównanie ciśnień; za spowodowane eksplozją uważa
się również szkody powstałe wskutek implozji, polegające na uszkodzeniu
zbiornika lub aparatu próżniowego ciśnieniem zewnętrznym,
10) obsunięcie się ziemi - uważa się szkody spowodowane przez zapadanie się
ziemi oraz usuwanie się ziemi, z tym że za szkody spowodowane przez:
a) zapadanie się ziemi - uważa się szkody powstałe wskutek obniżenia się
terenu z powodu zawalenia się podziemnych pustych przestrzeni w gruncie,
b) usuwanie się ziemi - uważa się szkody powstałe wskutek ruchów ziemi na
stokach,
11) tąpnięcie - uważa się szkody powstałe wskutek wstrząsów podziemnych,
spowodowanych pęknięciem skał, wywołanych naruszeniem równowagi sił w tych
skałach,
12) lawinę - uważa się szkody powstałe wskutek gwałtownego zsuwania się lub
staczania ze zboczy górskich lub falistych: mas śniegu, lodu, skał,
kamieni, ziemi lub błota,
13) upadek statku powietrznego - uważa się szkody powstałe wskutek katastrofy
bądź przymusowego lądowania samolotu silnikowego, bezsilnikowego lub
innego obiektu latającego, a także spowodowane upadkiem ich części lub
przewożonego ładunku.
3. Szkody, o których mowa w ust. 2 pkt 2-7, ustala się w oparciu o informacje
uzyskane z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. W przypadku braku
możliwości uzyskania odpowiednich informacji przyjmuje się stan faktyczny i
rozmiar szkód świadczący o działaniu tych zjawisk.
Art. 68.
1. Wysokość szkody ustala się, z uwzględnieniem art. 69, na podstawie:
1) cenników stosowanych przez zakład ubezpieczeń; ustalenie wysokości szkody
na podstawie tych cenników następuje w każdym przypadku niepodejmowania
odbudowy, naprawy lub remontu budynku,
2) kosztorysu wystawionego przez podmiot dokonujący odbudowy lub remontu
budynku, odzwierciedlającego koszty związane z odbudową lub remontem,
określone zgodnie z obowiązującymi w budownictwie zasadami kalkulacji i
ustalania cen robót budowlanych - przy uwzględnieniu dotychczasowych
wymiarów, konstrukcji, materiałów i wyposażenia; jeżeli suma ubezpieczenia
została ustalona według wartości rzeczywistej, uwzględnia się również
faktyczne zużycie budynku od dnia rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu
ubezpieczeń do dnia powstania szkody.
2. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany do corocznego aktualizowania cenników, o
których mowa w ust. 1 pkt 1.
3. Zakład ubezpieczeń może zweryfikować zasadność wielkości i wartości robót
ujętych w przedstawionym przez ubezpieczającego kosztorysie, o którym mowa w
ust. 1 pkt 2. Kosztorys ten powinien zostać przedłożony przez
ubezpieczającego najpóźniej w terminie 12 miesięcy od dnia powstania szkody.
4. Zakład ubezpieczeń nie uwzględnia stopnia zużycia budynku przy szkodach
drobnych, których wartość nie przekracza równowartości w złotych 100 euro,
ustalanej przy zastosowaniu kursu średniego Narodowego Banku Polskiego według
tabeli kursów obowiązującej w dniu ustalania odszkodowania.
Art. 69.
Wysokość szkody w budynkach rolniczych:
1) zmniejsza się o wartość pozostałości, które mogą być przeznaczone do
dalszego użytku, przeróbki lub odbudowy,
2) zwiększa się w granicach sumy ubezpieczenia o udokumentowane koszty
uprzątnięcia miejsca szkody w wysokości do 5% wartości szkody.
Art. 70.
1. Sumę ubezpieczenia, odrębnie dla każdego budynku rolniczego, ustala
ubezpieczający z zakładem ubezpieczeń.
2. Suma ubezpieczenia budynku rolniczego może odpowiadać wartości:
1) rzeczywistej tego budynku, przez którą rozumie się wartość w stanie nowym
w dniu zawarcia umowy, pomniejszoną o stopień zużycia budynku rolniczego,
2) nowej - w odniesieniu do budynków nowych oraz takich, których stopień
zużycia w dniu zawarcia umowy ubezpieczenia nie przekracza 10%.
3. Suma ubezpieczenia może być ustalona na podstawie:
1) cenników stosowanych przez zakład ubezpieczeń do szacowania wartości
budynków,
2) załączonego powykonawczego kosztorysu budowlanego, sporządzonego zgodnie
z zasadami kalkulacji i ustalenia wartości robót budowlanych
obowiązującymi w budownictwie, przez osobę posiadającą uprawnienia w tym
zakresie albo wyceny rzeczoznawcy; w tych przypadkach ustalenie sumy
ubezpieczenia następuje na wniosek ubezpieczającego w razie ubezpieczenia
budynku według wartości określonej w ust. 2 pkt 2.
4. Normy zużycia budynków rolniczych określa zakład ubezpieczeń stosownie do
przepisów prawa budowlanego.
Art. 71.
1. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany do aktualizacji wartości budynków
przyjętych do ubezpieczenia, nie częściej jednak niż w okresach rocznych, w
przypadku gdy zmiany cen materiałów budowlanych i kosztów robocizny oraz
innych materiałów spowodowały podwyższenie lub obniżenie wartości budynków co
najmniej o 20%.
2. Zaktualizowana wartość budynku stanowi podstawę ustalenia nowej sumy
ubezpieczenia zgodnie z art. 70.
Art. 72.
Nie są objęte ubezpieczeniem w gospodarstwach rolnych:
1) budynki, których stan techniczny osiągnął 100% normy zużycia,
2) budynki przeznaczone do rozbiórki na podstawie ostatecznych decyzji
właściwych organów,
3) namioty i tunele foliowe.
Art. 73.
Zakład ubezpieczeń nie odpowiada za zaistniałe w budynkach rolniczych szkody:
1) wyrządzone umyślnie przez ubezpieczającego lub przez osobę, za którą
ubezpieczający ponosi odpowiedzialność lub która pozostaje z
ubezpieczającym we wspólnym gospodarstwie domowym,
2) wyrządzone wskutek rażącego niedbalstwa przez osoby, o których mowa w pkt
1,
3) górnicze w rozumieniu przepisów prawa geologicznego i górniczego,
4) powstałe wskutek trzęsienia ziemi.
Art. 74.
1. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy
i zapłacenia składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty, z zastrzeżeniem
ust. 2 i 3.
2. Jeżeli w umowie ubezpieczenia zakład ubezpieczeń wskazał późniejszy termin
płatności składki lub jej pierwszej raty, odpowiedzialność zakładu
ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy.
3. Termin rozpoczęcia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń inny niż określony
w ust. 1 i 2 można określić w umowie ubezpieczenia budynków rolniczych wtedy,
gdy umowę zawiera się:
1) przed objęciem budynków rolniczych w posiadanie,
2) na okres kolejnych 12 miesięcy przed rozpoczęciem tego okresu.
Art. 75.
Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń wynikająca z umowy ubezpieczenia budynków
rolniczych ustaje z chwilą rozwiązania umowy w przypadkach określonych w art.
65.
Art. 76.
1. Zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia przysługuje w
przypadku:
1) utraty przez użytki i grunty określone w art. 2 pkt 5, na których jest
położony budynek rolniczy, charakteru gospodarstwa rolnego,
2) rozwiązania się umowy w przypadku określonym w art. 63 ust.1.
2. Zwrot składki za niewykorzystany okres ubezpieczenia w przypadku określonych
w art. 63 ust. 1, następuje po przedstawieniu kopii lub odpisu dokumentu
ubezpieczenia dotychczasowego posiadacza gospodarstwa rolnego.
Art. 77.
1. Zwrot składki, o którym mowa w art. 76 ust. 1, przysługuje za każdy pełny
miesiąc nie wykorzystanego ubezpieczenia.
2. Wysokość miesięcznej składki podlegającej zwrotowi stanowi 1/12 składki
należnej za dwunastomiesięczny okres ubezpieczenia.
Rozdział 5
Reprezentant do spraw roszczeń
Art. 78.
1. Zakład ubezpieczeń wykonujący działalność ubezpieczeniową w zakresie działu
II grupy 10, określonej w załączniku do ustawy o działalności
ubezpieczeniowej, z wyjątkiem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej
przewoźnika, ustanawia w każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej
reprezentanta do spraw roszczeń.
2. Reprezentant do spraw roszczeń może wykonywać czynności na rzecz jednego lub
wielu zakładów ubezpieczeń.
Art. 79.
Zakład ubezpieczeń jest obowiązany do powiadomienia ośrodków informacyjnych
wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej o nazwie i adresie
reprezentanta do spraw roszczeń ustanowionego w każdym państwie członkowskim
Unii Europejskiej.
Art. 80.
Zadaniem reprezentanta do spraw roszczeń jest likwidacja szkód będących
następstwem zdarzeń, które miały miejsce na terytorium państwa członkowskiego
Unii Europejskiej, innego niż państwo, w którym poszkodowany ma miejsce
zamieszkania lub siedzibę, lub na terytorium państw trzecich.
Art. 81.
1. Reprezentantem do spraw roszczeń może być osoba prawna lub osoba fizyczna
dająca rękojmię należytego wykonywania czynności likwidacyjnych i regulowania
płatności odszkodowawczych, mająca siedzibę lub miejsce zamieszkana na
terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym został
ustanowiony.
2. Reprezentant do spraw roszczeń wykonuje swoje obowiązki na podstawie
pełnomocnictwa udzielonego przez zakład ubezpieczeń, o którym mowa w art. 78
ust. 1.
3. Reprezentant do spraw roszczeń prowadzi postępowanie wyjaśniające w języku
lub językach urzędowych państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym
poszkodowany ma miejsce zamieszkania lub siedzibę.
Art. 82.
Reprezentant do spraw roszczeń podejmuje działanie na wniosek osoby
poszkodowanej lub uprawnionej, a także reprezentowanego zakładu ubezpieczeń.
Art. 83.
1. Zakład ubezpieczeń lub jego reprezentant do spraw roszczeń są obowiązani, w
terminie 3 miesięcy od dnia zgłoszenia przez poszkodowanego lub uprawnionego
żądania odszkodowawczego, do udzielenia odpowiedzi na zgłoszone żądanie wraz
z uzasadnieniem.
2. W przypadku gdy nie została ustalona odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń
lub nie została określona wysokość odszkodowania, zakład ubezpieczeń lub jego
reprezentant do spraw roszczeń są obowiązani do poinformowania o tym
poszkodowanego lub uprawnionego w terminie, o którym mowa w ust. 1.
3. W przypadku niedopełnienia obowiązków, o których mowa w ust. 1 i 2, organ
nadzoru stosuje wobec zakładu ubezpieczeń środki nadzorcze określone w
ustawie o działalności ubezpieczeniowej.
Rozdział 6
Kontrola spełnienia obowiązku zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC
posiadaczy pojazdów mechanicznych, OC rolników i budynków rolniczych oraz
opłaty za niespełnienie tego obowiązku
Art. 84.
1. Spełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym
mowa w art. 4 pkt 1-3, podlega kontroli wykonywanej przez organy do tego
obowiązane lub uprawnione.
2. Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy
ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych:
1) są obowiązane:
a) Policja,
b) organy celne,
c) Straż Graniczna,
d) organy właściwe w sprawach rejestracji pojazdów,
2) są uprawnione:
a) Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny,
b) inne organy uprawnione do kontroli ruchu drogowego.
3. Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy
ubezpieczenia OC rolników:
1) jest obowiązany starosta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa
rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika,
2) są uprawnione:
a) zarząd gminy właściwej ze względu na miejsce położenia gospodarstwa
rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika,
b) Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
4. Do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy
ubezpieczenia budynków rolniczych:
1) jest obowiązany starosta właściwy ze względu na położenie gospodarstwa
rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika,
2) jest uprawniony zarząd gminy właściwej ze względu na miejsce położenia
gospodarstwa rolnego lub miejsce zamieszkania rolnika.
5. Organy obowiązane i uprawnione przeprowadzają kontrolę na zasadach i w
trybie określonych w przepisach regulujących działalność tych organów.
Art. 85.
Spełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego ustala się na
podstawie polisy lub innego dokumentu ubezpieczenia, potwierdzającego zawarcie
umowy tego ubezpieczenia, wystawionego ubezpieczającemu przez zakład
ubezpieczeń, z uwzględnieniem przepisów wydanych na podstawie art. 5 ust. 3.
Art. 86.
Osoba kontrolowana jest obowiązana okazać na żądanie organu obowiązanego lub
uprawnionego do kontroli dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia
obowiązkowego, zgodnie z warunkami tego ubezpieczenia, ważnej w dniu kontroli,
lub dowód opłacenia składki za to ubezpieczenie.
Art. 87.
1. Jeżeli osoba kontrolowana nie okaże dokumentu potwierdzającego zawarcie
umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2, lub
dowodu opłacenia składki za to ubezpieczenie, organ przeprowadzający kontrolę
zawiadamia o tym na piśmie Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w terminie 14
dni od dnia przeprowadzenia lub zakończenia kontroli.
2. Jeżeli osoba kontrolowana nie okaże dokumentu potwierdzającego zawarcie
umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 3, lub dowodu
opłacenia składki za to ubezpieczenie, starosta zawiadamia o tym na piśmie
zarząd gminy właściwej ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego w
terminie 14 dni od dnia przeprowadzenia lub zakończenia kontroli.
Art. 88.
1. Osoba, która nie spełniła obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia
obowiązkowego, zgodnie z warunkami tego ubezpieczenia określonymi w ustawie,
jest obowiązana wnieść opłatę.
2. Wysokość opłaty, o której mowa w ust. 1, obowiązującej w każdym roku
kalendarzowym, stanowi równowartość w złotych:
1) w ubezpieczeniu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych:
a) samochody osobowe - 500 euro,
b) samochody ciężarowe i autobusy - 800 euro,
c) pozostałe pojazdy - 100 euro,
2) w ubezpieczeniu OC rolników - 30 euro,
3) w ubezpieczeniu budynków rolniczych - 100 euro
- ustalana przy zastosowaniu kursu średniego Narodowego Banku Polskiego według
tabeli kursów nr 1 w roku kontroli.
3. W przypadku posiadaczy pojazdów mechanicznych, którzy nie spełnili obowiązku
zawarcia umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zgodnie z
warunkami tego ubezpieczenia, wysokość opłaty jest uzależniona od okresu
pozostawania tego posiadacza bez ochrony ubezpieczeniowej w każdym roku
kalendarzowym i wynosi:
1) 20 % opłaty w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1 - w przypadku gdy okres
ten nie przekracza 3 dni,
2) 50 % opłaty w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1 - w przypadku gdy okres
ten nie przekracza 14 dni,
3) 100 % opłaty w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1 - w przypadku gdy
okres ten przekracza 14 dni.
4. Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1, nie przedstawi dokumentów stanowiących
podstawę do ustalenia wysokości opłaty zgodnie z ust. 3, jest ona obowiązana
wnieść opłatę w wysokości określonej w ust. 2 pkt 1.
5. Kwoty wyliczane zgodnie z ust. 2 i 3, zaokrągla się do pełnych 10 zł.
6. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny ustala przynależność pojazdów do
kategorii wymienionej w ust. 2 pkt 1, kierując się przepisami ustawy - Prawo
o ruchu drogowym.
7. Opłata za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia
obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2, jest wnoszona na rzecz
Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
8. Opłata za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia
obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 3, jest wnoszona na rzecz gminy
właściwej ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego.
Art. 89.
1. Jeżeli osoba kierująca pojazdem mechanicznym zarejestrowanym poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej w państwie innym niż określone w art. 25 ust. 2,
przy wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie przedstawi Zielonej
Karty, organy dokonujące kontroli granicznej lub celnej nie dopuszczą tego
pojazdu do przekroczenia granicy, chyba że posiadacz pojazdu mechanicznego
zawrze umowę ubezpieczenia granicznego.
2. Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1, przy wyjeździe z terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej nie przedstawi dokumentu zawarcia umowy
ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1, ważnego do dnia wyjazdu włącznie,
organy dokonujące kontroli granicznej lub celnej nie dopuszczą pojazdu
mechanicznego do przekroczenia granicy bez uiszczenia opłaty w wysokości
określonej w art. 88 ust. 2 pkt 1.
3. Jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1, w trakcie kontroli na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej nie przedstawi organowi obowiązanemu lub
uprawnionemu do kontroli dokumentu potwierdzającego zawarcie przed dokonaniem
kontroli umowy ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1, warunkiem zwrotu dowodu
rejestracyjnego zatrzymanego zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym jest
wniesienie opłaty w wysokości określonej w art. 88 ust. 2 pkt 1 oraz
przedstawienie dokumentu zawarcia umowy ubezpieczenia, o którym mowa w ust.
1.
4. Opłatę w wysokości określonej w art. 88 ust. 2 pkt 1 pobierają urzędy celne
oraz przekazują na rzecz Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w terminie
30 dni od dnia pobrania.
5. Potwierdzenie wniesienia opłaty w wysokości określonej w art. 88 ust. 2 pkt
1 jest dokonywane na druku Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
Art. 90.
1. Po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w art. 87 ust. 1, Ubezpieczeniowy
Fundusz Gwarancyjny wzywa osobę wskazaną w tym zawiadomieniu do uiszczenia, w
terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania, opłaty, o której mowa w art. 88
ust. 1, albo do przedstawienia dokumentów potwierdzających zawarcie umowy
ubezpieczenia obowiązkowego, zgodnie z warunkami tego ubezpieczenia
określonymi w ustawie.
2. Po przeprowadzeniu kontroli lub po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w
art. 87 ust. 2, zarząd gminy właściwej ze względu na miejsce położenia
gospodarstwa rolnego wzywa osobę wskazaną w tym zawiadomieniu do uiszczenia,
w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania, opłaty, o której mowa w art.
88 ust. 1, albo do przedstawienia dokumentów potwierdzających zawarcie umowy
ubezpieczenia obowiązkowego, zgodnie z warunkami tego ubezpieczenia,
określonymi w ustawie.
3. W przypadku przedstawienia w terminie, o którym mowa w ust. 1 i 2, dokumentu
potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia obowiązkowego, opłaty nie
pobiera się.
4. Opłata staje się wymagalna następnego dnia po upływie terminu, o którym mowa
w ust. 1 i 2, jeżeli zobowiązany nie udokumentował zawarcia umowy
ubezpieczenia obowiązkowego lub nie wniósł powództwa do sądu powszechnego,
zgodnie z art. 10 ust. 2.
Art. 91.
1. Do egzekucji opłaty za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy obowiązkowego
ubezpieczenia, o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2, stosuje się przepisy o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji, z tym że tytuł wykonawczy wystawia
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.
2. Egzekucję, o której mowa w ust. 1, stosuje się, jeżeli:
1) należność z tytułu opłaty wynika z wezwania do zapłaty, o którym mowa w
art. 90 ust. 1, w stosunku do którego zobowiązany nie wystąpił z
powództwem do sądu powszechnego, zgodnie z art. 10 ust. 2, w terminie 30
dni od dnia otrzymania wezwania do zapłaty, albo
2) sąd ustalił prawomocnym orzeczeniem istnienie obowiązku ubezpieczenia.
3. Od postanowień wydanych przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w toku
postępowania egzekucyjnego w administracji przysługuje zażalenie do Rady
Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
Art. 92.
1. Roszczenia z tytułu opłaty ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia
dokonania kontroli, nie później jednak niż z upływem 3 lat od ostatniego dnia
roku kalendarzowego, w którym nie spełniono obowiązku zawarcia umowy
ubezpieczenia obowiązkowego, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Bieg przedawnienia przerywa:
1) każda czynność organu egzekucyjnego podjęta w celu wyegzekwowania opłaty,
2) uznanie przez zobowiązanego niespełnienia obowiązku ubezpieczenia
i dochodzonej w związku z tym opłaty,
3) wszczęcie postępowania przed sądem powszechnym o ustalenie nieistnienia
obowiązku ubezpieczenia bądź dochodzonej opłaty,
4) zawieszenie postępowania egzekucyjnego.
3. Po przerwaniu biegu przedawnienia z przyczyny, o której mowa w ust. 2:
1) pkt 1 i 2 - biegnie ono na nowo,
2) pkt 3 - okres przedawnienia biegnie na nowo od dnia zakończenia
postępowania sądowego,
3) pkt 4 - okres przedawnienia biegnie od dnia podjęcia postępowania
egzekucyjnego.
Art. 93.
Wniesienie opłaty nie zwalnia z obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia
obowiązkowego.
Art. 94.
1. W uzasadnionych przypadkach, kierując się przede wszystkim wyjątkowo trudną
sytuacją materialną i majątkową zobowiązanego, jak również jego sytuacją
życiową, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny może umorzyć opłatę w całości
lub w części albo udzielić ulgi w jej spłacie.
2. Tryb postępowania przy rozpatrywaniu spraw, o których mowa w ust. 1, określa
statut Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
Art. 95.
Przepisy rozdziału nie dotyczą:
1) posiadaczy i kierujących pojazdami mechanicznymi zarejestrowanymi w
państwach, o których mowa w art. 25 ust. 2,
2) upoważnionych osób kierujących pojazdami mechanicznymi obcych
przedstawicielstw dyplomatycznych, urzędów konsularnych, misji specjalnych
i organizacji międzynarodowych oraz innych obcych przedstawicielstw
korzystających z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub
konsularnych na podstawie umów, ustaw lub powszechnie uznanych zwyczajów
międzynarodowych.
Rozdział 7
Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny
Art. 96.
1. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, zwany dalej "Funduszem", jest
instytucją wykonującą zadania określone w ustawie.
2. Fundusz jest właściwy w zakresie egzekucji administracyjnej należności
pieniężnych w związku z kontrolą spełnienia obowiązku zawierania umów
obowiązkowych ubezpieczeń odpowiedzialności cywilnej, o których mowa w art. 4
pkt 1 i 2.
3. Fundusz ma osobowość prawną. Siedzibą Funduszu jest miasto stołeczne
Warszawa.
4. Nadzór nad działalnością Funduszu sprawuje minister właściwy do spraw
instytucji finansowych w oparciu o kryterium legalności i zgodności ze
statutem.
Art. 97.
1. Członkiem Funduszu jest zakład ubezpieczeń posiadający zezwolenie na
wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w grupach obejmujących
ubezpieczenia obowiązkowe, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2. Zakład
ubezpieczeń staje się członkiem Funduszu z chwilą zawarcia pierwszej umowy
ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2.
2. Członkiem Funduszu jest również zagraniczny zakład ubezpieczeń, działający
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z przepisami prawa polskiego
i posiadający zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w
grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe, o których mowa w art. 4 pkt 1
i 2.
3. Zakłady ubezpieczeń wykonujące działalność ubezpieczeniową w dziale I
(ubezpieczenia na życie), zgodnie z załącznikiem do ustawy o działalności
ubezpieczeniowej, stają się członkiem Funduszu w przypadku, o którym mowa w
art. 98 ust. 2.
4. Zakłady ubezpieczeń posiadające zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w grupach obejmujących ubezpieczenie obowiązkowe, o którym
mowa w art. 4 pkt 3, niebędące członkami Funduszu zgodnie z ust. 1 i 2, stają
się członkami Funduszu w przypadku, o którym mowa w art. 98 ust. 2.
5. Członkostwo w Funduszu ustaje z upływem roku kalendarzowego, w którym zakład
ubezpieczeń nie zawarł umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w
art. 4 pkt 1 i 2.
6. Wcześniejsze ustanie członkostwa zakładu ubezpieczeń, o którym mowa w ust.
1, następuje z dniem:
1) cofnięcia przez organ nadzoru zezwolenia na wykonywanie przez zakład
ubezpieczeń działalności ubezpieczeniowej w grupach obejmujących
ubezpieczenia obowiązkowe, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2,
2) zarządzenia przez organ nadzoru likwidacji przymusowej zakładu
ubezpieczeń,
3) podjęcia przez zakład ubezpieczeń uchwały o likwidacji,
4) ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń.
7. Członkostwo zakładów ubezpieczeń, o których mowa w ust. 3 i 4, ustaje z
dniem zakończenia postępowania upadłościowego. Wcześniejsze ustanie
członkostwa zakładu ubezpieczeń następuje z dniem cofnięcia przez organ
nadzoru zezwolenia na wykonywanie przez zakład ubezpieczeń działalności
ubezpieczeniowej w dziale I (ubezpieczenia na życie), zgodnie z załącznikiem
do ustawy o działalności ubezpieczeniowej lub cofnięcia przez organ nadzoru
zezwolenia na wykonywanie przez zakład ubezpieczeń działalności
ubezpieczeniowej w grupach obejmujących ubezpieczenie obowiązkowe, o którym
mowa w art. 4 pkt 4, oraz w przypadkach określonych w ust. 6 pkt 2-4.
Art. 98.
1. Do zadań Funduszu należy zaspokajanie roszczeń z tytułu ubezpieczeń
obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2, w granicach określonych na
podstawie przepisów rozdziałów 2 i 3, za szkody powstałe na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej:
1) na osobie, gdy szkoda została wyrządzona w okolicznościach
uzasadniających odpowiedzialność cywilną posiadacza pojazdu mechanicznego
lub kierującego pojazdem mechanicznym, a nie ustalono ich tożsamości,
2) w mieniu i na osobie, gdy:
a) posiadacz zidentyfikowanego pojazdu mechanicznego, którego ruchem
szkodę tę wyrządzono, nie był ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem
OC posiadaczy pojazdów mechanicznych,
b) rolnik, osoba pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub
osoba pracująca w jego gospodarstwie rolnym wyrządzili szkodę, której
następstwem jest śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia bądź też
utrata, zniszczenie lub uszkodzenie mienia, a rolnik nie był
ubezpieczony obowiązkowym ubezpieczeniem OC rolników.
2. W przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń albo oddalenia wniosku
o ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń lub umorzenia postępowania
upadłościowego, jeżeli majątek dłużnika oczywiście nie wystarcza nawet na
zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego albo w przypadku zarządzenia
likwidacji przymusowej zakładu ubezpieczeń, jeżeli roszczenia osób
uprawnionych nie mogą być pokryte z aktywów stanowiących pokrycie rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych, do zadań Funduszu należy również zaspokajanie
roszczeń osób uprawnionych z:
1) umów ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1-3, za
szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w granicach
określonych na podstawie przepisów rozdziałów 2-4,
2) umów ubezpieczenia na życie w wysokości 50% wierzytelności, do kwoty nie
większej niż równowartość w złotych 30 000 euro, według średniego kursu
Narodowego Banku Polskiego zgodnie z tabelą kursową ogłaszaną przez
Narodowy Bank Polski obowiązującą w dniu ogłoszenia upadłości, oddalenia
wniosku o ogłoszenie upadłości lub umorzenia postępowania upadłościowego
albo w dniu zarządzenia likwidacji przymusowej.
3. W przypadku zaspokojenia przez Fundusz roszczeń osób poszkodowanych i
uprawnionych z tytułu umów ubezpieczenia obowiązkowego, objętych umową o
przeniesienie portfela zgodnie z art. 189 ust. 3 i 4 ustawy o działalności
ubezpieczeniowej, Fundusz występuje do zakładu ubezpieczeń przejmującego
portfel upadłego zakładu ubezpieczeń o zwrot wypłaconych odszkodowań i
świadczeń do wysokości wynikającej z umowy o przeniesienie portfela.
4. W razie ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń Fundusz jest obowiązany do
składania sprawozdań z działalności do organu nadzoru na koniec każdego
kwartału.
Art. 99.
1. Fundusz może udzielać zwrotnej pomocy finansowej zakładowi ubezpieczeń
przejmującemu portfel ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt
1 i 2, jeżeli posiadane środki własne w wysokości co najmniej marginesu
wypłacalności oraz aktywa na pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych nie
gwarantują w pełni wypłacalności tego zakładu ubezpieczeń.
2. Pomoc finansowa, o której mowa w ust. 1, ma charakter pożyczki zwrotnej,
której wysokość nie może przekroczyć wysokości rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych, wynikających z przejmowanego portfela ubezpieczeń i która
może być przeznaczona przez zakład ubezpieczeń tylko na zaspokojenie
interesów uprawnionych z umów ubezpieczeń przejmowanego portfela.
3. Udzielanie pomocy finansowej, o której mowa w ust. 1, następuje na wniosek
zakładu ubezpieczeń.
4. Wniosek, o którym mowa w ust. 3, powinien zawierać:
1) sprawozdania finansowe wraz z opinią biegłego rewidenta,
2) pozytywną opinię organu nadzoru co do celowości przejęcia portfela
ubezpieczeń.
5. Pomoc finansowa, o której mowa w ust. 1, jest udzielana przez Fundusz na
warunkach korzystniejszych od ogólnie stosowanych.
6. Warunki udzielanej pomocy finansowej, w szczególności termin oraz wysokość
rat i odsetek określa umowa zawierana pomiędzy Funduszem a zakładem
ubezpieczeń przejmującym portfel ubezpieczeń.
Art. 100.
1. Fundusz sprawuje kontrolę nad prawidłowością wykorzystania przez zakład
ubezpieczeń udzielonej pomocy finansowej, o której mowa w art. 99 ust. 1.
2. Fundusz nabywa wierzytelności zakładu ubezpieczeń, korzystającego z pomocy
finansowej, o której mowa w art. 99 ust. 1, do wysokości udzielonej pomocy.
Art. 101.
Fundusz realizuje pomoc finansową, o której mowa w art. 99 ust. 1, ze środków
wpłacanych przez członków Funduszu, o których mowa w art. 97 ust. 1 i 2, w
trybie określonym w art. 116 ust. 4, 6 i 7 oraz zgodnie z przepisami wydanymi na
podstawie art. 116 ust. 5.
Art. 102.
1. Fundusz pełni funkcję ośrodka informacji.
2. Do zadań Funduszu jako ośrodka informacji należy prowadzenie rejestru umów
ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, zawierającego:
1) nazwę i adres zakładu ubezpieczeń, który zawarł umowę ubezpieczenia,
2) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres
siedziby i numer REGON ubezpieczonego,
3) cechy identyfikujące dokument potwierdzający zawarcie umowy
ubezpieczenia,
4) cechy identyfikujące dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia
granicznego w odniesieniu do posiadaczy pojazdów mechanicznych ustawowo
zwolnionych w kraju rejestracji z obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia
OC posiadaczy pojazdów mechanicznych,
5) datę zawarcia umowy,
6) okres ubezpieczenia,
7) datę rozwiązania umowy ubezpieczenia przed upływem końcowego terminu
odpowiedzialności, określonego w umowie,
8) dane dotyczące pojazdu mechanicznego i jego posiadacza:
a) numer rejestracyjny,
b) numer VIN lub numer nadwozia (podwozia) pojazdu mechanicznego,
c) numer silnika pojazdu mechanicznego,
d) marka, typ i model,
e) rodzaj pojazdu mechanicznego,
f) imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL lub nazwę, adres
siedziby i numer REGON posiadacza pojazdu mechanicznego.
3. Fundusz gromadzi dane dotyczące dat:
1) zdarzenia powodującego odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń z tytułu
zawartej umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych,
2) zgłoszenia roszczenia odszkodowawczego,
3) wypłaty odszkodowania.
4. Dane, o których mowa w ust. 2 i 3, gromadzone przez Fundusz są przechowywane
przez okres 11 lat.
Art. 103.
Fundusz gromadzi dane dotyczące reprezentantów do spraw roszczeń każdego zakładu
ubezpieczeń oraz dane organu odszkodowawczego ustanowionego w każdym państwie
członkowskim Unii Europejskiej.
Art. 104.
1. Fundusz udostępnia zgromadzone dane, o których mowa w art. 102 ust. 2 i 3
oraz w art. 103:
1) poszkodowanemu lub uprawnionemu z prawem wglądu we własne akta szkodowe
albo innemu podmiotowi, jeżeli mają oni interes prawny w uzyskaniu tych
danych w związku z zaistniałą szkodą,
2) Rzecznikowi Praw Obywatelskich,
3) organowi nadzoru,
4) zakładom ubezpieczeń oraz Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych,
5) Rzecznikowi Ubezpieczonych,
6) Polskiej Izbie Ubezpieczeń w zakresie określonym w 225 ust. 2 pkt 7
ustawy o działalności ubezpieczeniowej,
7) organowi prowadzącemu centralną ewidencję pojazdów drogą teletransmisji
danych,
8) zagranicznym ośrodkom informacji ustanowionym w państwach członkowskich
Unii Europejskiej.
2. Fundusz korzysta ze zgromadzonych w rejestrze danych do realizacji zadań
ustawowych.
3. Z danych zgromadzonych w rejestrze korzysta organ prowadzący centralną
ewidencję pojazdów.
4. Dane, o których mowa w art. 102 ust. 2 pkt 8 lit. b)-e), dotyczące pojazdów,
o których mowa w art. 73 ust. 3 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, udostępnia
się za pisemną zgodą jednostek użytkujących te pojazdy, z zastrzeżeniem ust.
5.
5. W przypadku, gdy w terminie 30 dni od dnia otrzymania wystąpienia jednostka
określona w ust. 4, nie wyrazi zgody na udostępnienie danych, o których mowa
w art. 102 ust. 2 pkt 8 lit. b)-e), lub nie zajmie stanowiska w tej sprawie,
Fundusz udostępnia te dane.
6. Udostępnianie danych jest bezpłatne i podlega ewidencjonowaniu.
7. Do udostępniania danych przez Fundusz stosuje się przepisy o ochronie danych
osobowych.
Art. 105.
1. Centralna ewidencja pojazdów przekazuje drogą teletransmisji danych do
Funduszu dane, o których mowa w art. 102 ust. 2 pkt 8.
2. Zakład ubezpieczeń przekazuje do Funduszu dane, o których mowa w art. 102
ust. 2 pkt 1-7 i ust. 3, drogą elektroniczną niezwłocznie, nie później jednak
niż w terminie 7 dni od dnia ich pozyskania.
3. Dane są przekazywane do Funduszu przez centralną ewidencję pojazdów oraz
zakłady ubezpieczeń bezpłatnie oraz bez wiedzy i zgody osoby, której te dane
dotyczą.
4. Podmioty, o których mowa w ust. 3, przekazujące dane do Funduszu są
obowiązane do aktualizacji tych danych w przypadku ich zmiany.
5. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw administracji publicznej, określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe warunki, sposób i tryb współdziałania Funduszu z
organem prowadzącym centralną ewidencję pojazdów, uwzględniając w
szczególności konieczność zapewnienia bezpiecznego przesyłu i weryfikacji
danych i informacji drogą teletransmisji danych.
Art. 106.
1. Jeżeli poszkodowany, w przypadku szkody w mieniu, może zaspokoić roszczenie
na podstawie umowy ubezpieczenia dobrowolnego, Fundusz wyrównuje szkodę w
części, w której nie może być zaspokojona, wraz z uwzględnieniem utraconych
zniżek składki oraz prawa do zniżek składki.
2. Fundusz nie spełnia świadczenia za szkody w mieniu i na osobie w przypadku
zaspokojenia roszczenia o naprawienie wyrządzonej szkody przez osobę, o
której mowa w art. 98 ust. 1 pkt 2, lub przez kierującego pojazdem
mechanicznym, którego ruchem szkoda została wyrządzona.
3. Fundusz nie spełnia świadczenia z tytułu ubezpieczenia obowiązkowego, o
którym mowa w art. 4 pkt 1, za szkody spowodowane ruchem pojazdów
mechanicznych zarejestrowanych za granicą. Nie dotyczy to poszkodowanych
obywateli polskich.
4. Fundusz nie spełnia świadczenia za szkody w mieniu i na osobie powstałe w
związku z ruchem pojazdów mechanicznych, o których mowa w art. 24 ust. 2,
niewprowadzonych do ruchu.
5. Fundusz nie spełnia świadczenia z tytułu ubezpieczeń obowiązkowych, o
których mowa w art. 4 pkt 1 i 2, za szkody w mieniu i na osobie wyrządzone:
1) posiadaczowi pojazdu mechanicznego przez kierującego tym pojazdem,
2) rolnikowi przez osoby pracujące w jego gospodarstwie rolnym lub
pozostające z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym.
Art. 107.
Wypłaty z Funduszu, o których mowa w art. 98 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, na rzecz
poszkodowanych niebędących podmiotami polskimi i podmiotami państw, których
biura narodowe są Sygnatariuszami Wielostronnego Porozumienia Gwarancyjnego, są
dokonywane na zasadzie wzajemności.
Art. 108.
1. Uprawniony do odszkodowania zgłasza swoje roszczenia do Funduszu przez
którykolwiek zakład ubezpieczeń wykonujący działalność ubezpieczeniową w
grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe, o którym mowa w art. 4 pkt 1
i 2. Zakład ubezpieczeń nie może odmówić przyjęcia zgłoszenia szkody.
2. Zakład ubezpieczeń, po otrzymaniu zgłoszenia roszczenia, przeprowadza
postępowanie w zakresie ustalenia zasadności i wysokości dochodzonych
roszczeń i niezwłocznie przesyła zebraną dokumentację do Funduszu,
powiadamiając o tym osobę zgłaszającą roszczenie.
Art. 109.
1. Fundusz jest obowiązany zaspokoić roszczenie, o którym mowa w art. 98 ust.
1, w terminie 30 dni licząc od dnia otrzymania akt szkody od zakładu
ubezpieczeń.
2. W przypadku, gdy wyjaśnienie okoliczności niezbędnych do ustalenia
odpowiedzialności Funduszu albo wysokości świadczenia w terminie, o którym
mowa w ust. 1, było niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w terminie
14 dni od dnia wyjaśnienia tych okoliczności, z tym, że bezsporna część
świadczenia powinna być spełniona przez Fundusz w terminie określonym w ust.
1. Przepis art. 17 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio.
3. Odpowiedzialność za zwłokę w spełnieniu świadczenia ponoszą odpowiednio
Fundusz i zakład ubezpieczeń, każdy w swoim zakresie.
Art. 110.
1. Z chwilą wypłaty przez Fundusz odszkodowania, w przypadkach określonych w
art. 98 ust. 1 pkt 2, sprawca szkody i osoba, która nie dopełniła obowiązku
zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 4 pkt 1 i 2,
są obowiązani do zwrotu Funduszowi spełnionego świadczenia.
2. W uzasadnionych przypadkach, kierując się przede wszystkim wyjątkowo trudną
sytuacją materialną i majątkową zobowiązanego, jak również jego sytuacją
życiową, Fundusz może odstąpić od dochodzenia zwrotu części lub całości
świadczenia.
3. Tryb postępowania przy rozpatrywaniu spraw, o których mowa w ust. 2, określa
statut Funduszu.
4. Roszczenia Funduszu wynikające z ust. 1 ulegają przedawnieniu na zasadach
określonych w Kodeksie cywilnym, nie wcześniej jednak niż z upływem 3 lat od
dnia spełnienia przez Fundusz świadczenia.
Art. 111.
1. W przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń wykonującego
działalność ubezpieczeniową w grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe,
o których mowa w art. 4 pkt 1-3, Fundusz przejmuje od syndyka upadłości akta
szkodowe oraz wypłaca poszkodowanym i uprawnionym świadczenia z umów
ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1-3, po ustaleniu
odpowiedzialności i wysokości świadczenia.
2. W sprawach, w których szkody nie zostały zgłoszone do zakładu ubezpieczeń
przed ogłoszeniem jego upadłości, Fundusz przyjmuje zgłoszenie szkody oraz
wypłaca poszkodowanym i uprawnionym świadczenia po ustaleniu
odpowiedzialności i wysokości świadczenia. Poszkodowany i uprawniony do
odszkodowania zgłasza swoje roszczenia do Funduszu przez którykolwiek zakład
ubezpieczeń wykonujący działalność ubezpieczeniową w grupach obejmujących
ubezpieczenia obowiązkowe, o którym mowa w art. 4 pkt 1-3. Zakład ubezpieczeń
nie może odmówić przyjęcia zgłoszenia szkody.
3. Świadczenia rentowe, wynikające z realizacji zadań, o których mowa w art. 98
ust. 2, Fundusz może wypłacać w formie skapitalizowanej za zgodą
poszkodowanego lub uprawnionego.
4. Odpowiedzialność Funduszu za zwłokę w spełnieniu świadczenia jest
ograniczona do okresu, przez jaki upadły zakład ubezpieczeń pozostawał w
zwłoce do dnia ogłoszenia upadłości.
5. Po wypłaceniu świadczeń, o których mowa w ust. 1-3, Fundusz niezwłocznie
przedstawia syndykowi wypłacone kwoty jako swoją wierzytelność wobec masy
upadłości.
6. Wierzytelności, o których mowa w ust. 5, Fundusz może zgłaszać syndykowi do
czasu prawomocnego wykonania planu podziału funduszu masy.
Art. 112.
1. W przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń wykonującego
działalność ubezpieczeniową w dziale I zgodnie z załącznikiem do ustawy o
działalności ubezpieczeniowej albo oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości
zakładu ubezpieczeń lub umorzenia postępowania upadłościowego, jeżeli majątek
dłużnika oczywiście nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania
upadłościowego albo w przypadku zarządzenia likwidacji przymusowej zakładu
ubezpieczeń, pozostałe zakłady ubezpieczeń wykonujące działalność
ubezpieczeniową w tym dziale są obowiązane wnieść składkę na rzecz Funduszu.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii
organu nadzoru, określi, w drodze rozporządzenia, procent składki, o której
mowa w ust. 1, uwzględniając w szczególności zagwarantowanie płynności
finansowej Funduszu.
3. Fundusz wyodrębnia rachunek, na który są wnoszone składki, o których mowa w
ust. 1.
4. Fundusz zaspokaja roszczenia do wysokości, o której mowa w art. 98 ust. 2
pkt 2, na podstawie ustalanej w postępowaniu upadłościowym listy
wierzytelności.
5. Przepisy art. 111 ust. 5 i 6 stosuje się odpowiednio.
6. Środki pozostałe po zaspokojeniu roszczeń Fundusz zwraca zakładom
ubezpieczeń wykonującym działalność ubezpieczeniową w dziale I,
proporcjonalnie do wysokości składki wniesionej przez zakłady ubezpieczeń,
określonej zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie ust. 2.
Art. 113.
1. W odniesieniu do zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność
ubezpieczeniową w dziale I (ubezpieczenia na życie) zgodnie z załącznikiem do
ustawy o działalności ubezpieczeniowej albo wykonującego działalność
ubezpieczeniową w grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe, o których
mowa w art. 4 pkt 1-3, w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości
zakładu ubezpieczeń lub umorzenia postępowania upadłościowego, jeżeli majątek
dłużnika oczywiście nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów postępowania
upadłościowego albo w przypadku zarządzenia likwidacji przymusowej zakładu
ubezpieczeń, który nie spełnia świadczeń ubezpieczeniowych, do zadań Funduszu
należy zaspokajanie roszczeń osób uprawnionych z tytułu umów ubezpieczenia, o
których mowa w art. 98 ust. 2.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, Fundusz przejmuje z zakładu ubezpieczeń
akta szkodowe oraz wypłaca poszkodowanym i uprawnionym świadczenia, po
ustaleniu odpowiedzialności tego zakładu i wysokości świadczenia.
3. Odpowiedzialność Funduszu za zwłokę w spełnieniu świadczenia jest
ograniczona do okresu, przez jaki zakład ubezpieczeń pozostawał w zwłoce do
dnia oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości lub umorzenia postępowania
upadłościowego albo zarządzenia likwidacji przymusowej.
4. Z dniem wypłaty przez Fundusz świadczenia, o którym mowa w ust. 2, na
Fundusz przechodzi z mocy prawa roszczenie o zwrot wypłaconego świadczenia do
zakładu ubezpieczeń, którego zobowiązanie zrealizował.
Art. 114.
1. Organami Funduszu są:
1) Zgromadzenie Członków,
2) Rada Funduszu,
3) Zarząd.
2. W skład Rady Funduszu, poza członkami określonymi statutowo, wchodzi
przedstawiciel organu nadzoru.
Art. 115.
1. Statut Funduszu określa organizację, sposób działania oraz zasady gospodarki
finansowej, a w szczególności:
1) sposób powołania, organizację oraz kadencję organów Funduszu,
2) zakres kompetencji organów Funduszu,
3) prawa i obowiązki członków oraz sposób głosowania,
4) zasady działania Funduszu,
5) zasady prowadzenia gospodarki finansowej,
6) tryb postępowania w sprawach dochodzenia roszczeń z tytułu opłat i
regresów.
2. Statut Funduszu i jego zmiany są uchwalane przez Zgromadzenie Członków.
3. Organ nadzoru zatwierdza statut Funduszu i jego zmiany.
4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, na wniosek organu
nadzoru, ogłasza statut Funduszu i jego zmiany w Dzienniku Urzędowym
Ministerstwa Finansów.
Art. 116.
1. Koszty działalności Funduszu wynikające z realizacji zadań, o których mowa w
art. 98 i 99, są pokrywane z dochodów Funduszu.
2. Dochody, o których mowa w ust. 1, są uzyskiwane z następujących źródeł:
1) wpłat zakładów ubezpieczeń wykonujących działalność w zakresie
ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2,
2) wpłat zakładów ubezpieczeń prowadzących ubezpieczenia w dziale I
załącznika do ustawy o działalności ubezpieczeniowej w przypadku
ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, oddalenia wniosku o ogłoszenie
upadłości zakładu ubezpieczeń, umorzenia postępowania upadłościowego lub
zarządzenia likwidacji przymusowej zakładu ubezpieczeń wykonującego
działalność ubezpieczeniową w tym zakresie,
3) wpłat zakładów ubezpieczeń wykonujących działalność ubezpieczeniową w
grupie obejmującej ubezpieczenie obowiązkowe, o którym mowa w art. 4 pkt
3, w przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, oddalenia wniosku
o ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń, umorzenia postępowania
upadłościowego lub zarządzenia likwidacji przymusowej zakładu ubezpieczeń
wykonującego działalność ubezpieczeniową w tym zakresie,
4) wpływów z tytułu opłat za niespełnienie obowiązku zawarcia umów
ubezpieczeń obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1 i 2,
5) wpływów z tytułu roszczeń regresowych,
6) zwrotów zakładu ubezpieczeń przejmującego portfel upadłego zakładu
ubezpieczeń, o których mowa w art. 98 ust. 3,
7) wpłat uzyskanych z podziału masy upadłości, o których mowa w art. 111
ust. 5,
8) zwrotów zakładów ubezpieczeń wykonujących działalność ubezpieczeniową w
dziale I, o których mowa w art. 113 ust. 4,
9) przychodów z oprocentowania pożyczek, o których mowa w art. 99 ust. 2,
10) przychodów z lokat środków Funduszu dokonywanych według zasad określonych
w ustawie o działalności ubezpieczeniowej.
3. Zakłady ubezpieczeń posiadające zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe, o których
mowa w art. 4 pkt 1-3, jak również zagraniczne zakłady ubezpieczeń,
działające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z przepisami
prawa polskiego i posiadające zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w grupach obejmujących ubezpieczenia obowiązkowe, o których
mowa w art. 4 pkt 1-3, są obowiązane wnieść składkę na rzecz Funduszu.
4. Fundusz przedstawia ministrowi właściwemu do spraw instytucji finansowych
oraz organowi nadzoru analizę stanu finansów Funduszu, na podstawie której
jest określany procent składki, o której mowa w ust. 3, wnoszonej przez
członków Funduszu na jego rzecz.
5. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, na wniosek Funduszu, po
zasięgnięciu opinii organu nadzoru określa, w drodze rozporządzenia, wysokość
procentu składki, o której mowa w ust. 3, oraz terminy uiszczania tej
składki, uwzględniając w szczególności zagwarantowanie płynności finansowej
Funduszu oraz możliwości udzielania przez Fundusz zwrotnej pomocy finansowej,
o której mowa w art. 99 ust. 1.
6. Wysokość składki wnoszonej przez zakład ubezpieczeń na rzecz Funduszu jest
wyliczana od składki przypisanej brutto w ubezpieczeniach obowiązkowych, o
których mowa w art. 4 pkt 1-3.
7. Wysokość składki wnoszonej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń na rzecz
Funduszu jest wyliczana od składki przypisanej brutto w ubezpieczeniach
obowiązkowych, o których mowa w art. 4 pkt 1-3, z działalności wykonywanej na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 117.
1. Fundusz jest obowiązany, w terminie 4 miesięcy od zakończenia roku
obrotowego, sporządzić roczne sprawozdanie z działalności, które podlega
badaniu przez biegłego rewidenta.
2. Zgromadzenie Członków Funduszu zatwierdza sprawozdanie, o którym mowa w ust.
1, w terminie 6 miesięcy od zakończenia roku obrotowego.
3. Zatwierdzone przez Zgromadzenie Członków Funduszu sprawozdanie, o którym
mowa w ust. 1, Fundusz przedstawia ministrowi właściwemu do spraw instytucji
finansowych oraz organowi nadzoru.
4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe warunki i tryb składania sprawozdań, o których
mowa w ust. 1 i art. 98 ust. 4, w tym terminy ich składania oraz niezbędne
dane, jakie powinny zawierać te sprawozdania, uwzględniając w szczególności
zapewnienie prawidłowości i przejrzystości sporządzanych sprawozdań.
Rozdział 8
Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych
Art. 118.
1. Polskie Biuro Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zwane dalej "Biurem", jest
instytucją wykonującą zadania określone w ustawie.
2. Biuro ma osobowość prawną. Siedzibą Biura jest miasto stołeczne Warszawa.
Art. 119.
1. Członkami Biura są zakłady ubezpieczeń wykonujące na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej działalność ubezpieczeniową w grupie obejmującej
ubezpieczenie obowiązkowe, o którym mowa w art. 4 pkt 1.
2. Zakłady ubezpieczeń, o których mowa w ust. 1, stają się członkami Biura z
dniem uzyskania zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej
wydanego przez organ nadzoru, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Zakłady ubezpieczeń z państw członkowskich Unii Europejskiej, wykonujące
działalność ubezpieczeniową za zezwoleniem właściwego organu państwa, w
którym mają siedzibę, stają się członkami Biura z dniem złożenia deklaracji
członkowskiej.
4. Przynależność do Biura jest obowiązkowa.
Art. 120.
1. Przedmiotem działalności Biura jest:
1) wystawianie dokumentów ubezpieczeniowych ważnych w innych państwach,
2) zawieranie z zagranicznymi biurami narodowymi umów o wzajemnym uznawaniu
dokumentów ubezpieczeniowych,
3) organizowanie likwidacji szkód lub bezpośrednia likwidacja szkód
spowodowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez posiadaczy
pojazdów mechanicznych zarejestrowanych za granicą posiadających ważne
dokumenty ubezpieczeniowe wystawione przez zagraniczne biura narodowe,
4) organizowanie likwidacji szkód lub bezpośrednia likwidacja szkód
spowodowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez posiadaczy
pojazdów mechanicznych zarejestrowanych w państwach, o których mowa w art.
25 ust. 2,
5) określanie zasad i trybu dystrybucji dokumentów ubezpieczeń granicznych,
a w szczególności ustalanie wzorów tych dokumentów oraz ich
ewidencjonowanie.
2. Biuro może powierzać zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, wyłącznie
członkom Biura.
Art. 121.
Biuro odpowiada za szkody będące następstwem wypadków, które wydarzyły się na
terytorium:
1) Rzeczypospolitej Polskiej i powstały w związku z ruchem pojazdów
mechanicznych, zarejestrowanych w państwach, których biura narodowe są
Sygnatariuszami Wielostronnego Porozumienia Gwarancyjnego,
2) Rzeczypospolitej Polskiej i powstały w związku z ruchem pojazdów
mechanicznych, zarejestrowanych w państwach, których biura narodowe
podpisały z Biurem umowy o wzajemnym uznawaniu dokumentów
ubezpieczeniowych i zaspokajaniu roszczeń, pod warunkiem istnienia ważnej
Zielonej Karty, wystawionej przez zagraniczne biuro narodowe,
3) państw, których biura narodowe są Sygnatariuszami Wielostronnego
Porozumienia Gwarancyjnego i powstały w związku z ruchem pojazdów
mechanicznych,
4) państw, których biura narodowe podpisały z Biurem umowy o wzajemnym
uznawaniu dokumentów ubezpieczeniowych i likwidacji szkód i powstały w
związku z ruchem pojazdów mechanicznych, pod warunkiem istnienia ważnej
Zielonej Karty, wystawionej przez Biuro,
5) państw, o których mowa w pkt 4, i na warunkach określonych w pkt 4,
jeżeli poszkodowanym jest obywatel polski, a sprawca posiadał Zieloną
Kartę wystawioną przez członka Biura, którego upadłość ogłoszono.
Art. 122.
1. W przypadku szkód będących następstwem wypadków, które wydarzyły się na
terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub na terytorium państwa
trzeciego i powstałych w związku z ruchem pojazdów mechanicznych
zarejestrowanych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Biuro ustala i
udostępnia dane:
1) zakładu ubezpieczeń posiadacza pojazdu mechanicznego, którym spowodowano
szkodę,
2) reprezentanta do spraw roszczeń ustanowionego przez zakład ubezpieczeń, o
którym mowa w pkt 1,
3) identyfikujące dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia
posiadacza pojazdu mechanicznego, którym spowodowano szkodę,
4) osobowe posiadacza lub właściciela pojazdu mechanicznego, którym
spowodowano szkodę.
2. Jeżeli szkoda została spowodowana ruchem pojazdu mechanicznego, którego
posiadacz, zgodnie z prawem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, jest
ustawowo zwolniony w kraju rejestracji z obowiązku zawarcia umowy
ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, Biuro ustala i udostępnia
dane organu lub instytucji w państwie członkowskim Unii Europejskiej,
odpowiedzialnej za likwidację zaistniałej szkody.
3. Biuro ustala i udostępnia dane, o których mowa w ust. 1 i 2, na pisemny
wniosek poszkodowanego lub uprawnionego, po wykazaniu przez nich interesu
prawnego w uzyskaniu tych danych.
4. Udostępnianie danych jest dokonywane nieodpłatnie i podlega
ewidencjonowaniu.
Art. 123.
1. W przypadku szkód będących następstwem wypadków, które wydarzyły się na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i powstałych w związku z ruchem pojazdów
mechanicznych Biuro ustala i udostępnia dane:
1) zakładu ubezpieczeń posiadacza pojazdu mechanicznego, którym spowodowano
szkodę,
2) identyfikujące dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia
posiadacza pojazdu mechanicznego, którym spowodowano szkodę,
3) reprezentanta do spraw roszczeń ustanowionego przez zakład ubezpieczeń, o
którym mowa w pkt 1, w państwie członkowskim Unii Europejskiej, w którym
poszkodowany lub uprawniony ma miejsce zamieszkania lub siedzibę,
4) osobowe posiadacza lub właściciela pojazdu mechanicznego, którym
spowodowano szkodę.
2. Biuro ustala i udostępnia dane, o których mowa w ust. 1, na pisemny wniosek
poszkodowanego lub uprawnionego, po wykazaniu przez nich interesu prawnego w
uzyskaniu tych danych.
3. Biuro ustala dane, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3, na wniosek ośrodka
informacji z państwa członkowskiego Unii Europejskiej i udostępnia je drogą
elektroniczną.
4. Biuro ustala i udostępnia dane, o których mowa w ust. 1 pkt 4, na pisemny
wniosek ośrodka informacji z państwa członkowskiego Unii Europejskiej, po
wykazaniu interesu prawnego poszkodowanego lub uprawnionego w uzyskaniu tych
danych
5. Udostępnianie danych jest dokonywane nieodpłatnie i podlega
ewidencjonowaniu.
Art. 124.
1. Biuro ustala dane, o których mowa w art. 122 ust. 1 pkt 1, 3 i 4 oraz ust.
2, uzyskując je z ośrodków informacji państw członkowskich Unii Europejskiej.
2. Biuro ustala dane, o których mowa w art. 122 ust 1 pkt 2 oraz art. 123 ust.
1, uzyskując je z rejestru, o którym mowa w art. 102 ust. 2, prowadzonego
przez Fundusz.
Art. 125.
1. Biuro pełni funkcję organu odszkodowawczego, który rozpatruje, z
zastrzeżeniem ust. 2, żądania odszkodowawcze zgłoszone przez poszkodowanych
lub uprawnionych i wypłaca odszkodowanie, jeżeli:
1) zakład ubezpieczeń lub jego reprezentant do spraw roszczeń nie dopełnią
obowiązku, o którym mowa w art. 83 ust. 1 lub 2,
2) zakład ubezpieczeń nie ustanowił reprezentanta do spraw roszczeń zgodnie
z art. 78 ust. 1, chyba że poszkodowany lub uprawniony zgłosił swoje
?9danie bezpośrednio do zakładu ubezpieczeń i otrzymał odpowiedź określoną
w art. 83 ust. 1 lub 2,
3) zidentyfikowanie pojazdu mechanicznego jest niemożliwe,
4) w terminie 60 dni od dnia zdarzenia nie został zidentyfikowany zakład
ubezpieczeń.
2. Biuro nie rozpatruje zgłoszonego żądania odszkodowawczego, jeżeli
poszkodowany lub uprawniony wytoczył powództwo przeciwko zakładowi
ubezpieczeń.
Art. 126.
O zgłoszeniu żądania odszkodowawczego Biuro informuje niezwłocznie:
1) organ odszkodowawczy w państwie członkowskim Unii Europejskiej, gdzie
jest ustanowiony zakład ubezpieczeń posiadacza pojazdu mechanicznego,
którym spowodowano szkodę,
2) reprezentanta do spraw roszczeń lub zakład ubezpieczeń posiadacza pojazdu
mechanicznego, którym spowodowano szkodę,
3) osobę, która spowodowała szkodę, jeżeli została ustalona, oraz posiadacza
pojazdu mechanicznego.
Art. 127.
1. Biuro podejmuje czynności w celu ustalenia odpowiedzialności za spowodowanie
szkody i wysokości odszkodowania w terminie 60 dni od dnia otrzymania żądania
odszkodowawczego.
2. Biuro odstępuje od czynności określonych w ust. 1, jeżeli w terminie, o
którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń lub jego reprezentant do spraw
roszczeń udzieli poszkodowanemu lub uprawnionemu odpowiedzi na zgłoszone do
Biura żądanie odszkodowawcze.
3. Biuro wypłaca odszkodowanie lub jego bezsporną część nie wcześniej niż po
upływie 60 dni od dnia otrzymania żądania odszkodowawczego.
Art. 128.
Decyzja Biura działającego jako organ odszkodowawczy jest ostateczna.
Poszkodowanemu lub uprawnionemu przysługuje prawo dochodzenia roszczeń na drodze
postępowania cywilnego przeciwko zakładowi ubezpieczeń posiadacza pojazdu
mechanicznego, którym spowodowano szkodę.
Art. 129.
Po wypłacie odszkodowania w przypadkach, o których mowa w art. 125 ust. 1 pkt 1
i 2, Biuro występuje do organu odszkodowawczego w państwie członkowskim Unii
Europejskiej, gdzie jest ustanowiony zakład ubezpieczeń posiadacza pojazdu
mechanicznego, którym spowodowano szkodę, o zwrot wypłaconego odszkodowania,
świadczeń i innych poniesionych kosztów.
Art. 130.
1. Jeżeli do wypłaty odszkodowania jest obowiązany zakład ubezpieczeń mający
siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a odszkodowanie wypłacił
organ odszkodowawczy państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Biuro jest
obowiązane do zwrotu na rzecz tego organu odszkodowawczego wypłaconego
odszkodowania, świadczeń i innych poniesionych kosztów.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń posiadacza pojazdu
mechanicznego, którym spowodowano szkodę, jest obowiązany do zwrotu kwoty
wypłaconej przez Biuro.
Art. 131.
Biuro występuje o zwrot wypłaconego odszkodowania, świadczenia i poniesionych
kosztów w przypadkach, o których mowa w art. 125 ust. 1:
1) pkt 3 - do ubezpieczeniowego funduszu gwarancyjnego ustanowionego w
państwie członkowskim Unii Europejskiej, gdzie miało miejsce zdarzenie,
2) pkt 4 - do ubezpieczeniowego funduszu gwarancyjnego ustanowionego w
państwie członkowskim Unii Europejskiej, gdzie jest zarejestrowany pojazd
mechaniczny, którym spowodowano szkodę,
3) pkt 3 lub 4 - gdy szkodę spowodowano pojazdem mechanicznym
zarejestrowanym w państwie trzecim, do funduszu gwarancyjnego
ustanowionego w państwie członkowskim Unii Europejskiej, gdzie miało
miejsce zdarzenie.
Art. 132.
1. Likwidacja szkód w przypadkach, o których mowa w art. 121 pkt 1, 2 i 5,
następuje na zasadach określonych przepisami rozdziału 2.
2. Likwidacja szkód w przypadkach, o których mowa w art. 121 pkt 3 i 4,
następuje zgodnie z przepisami prawa właściwego dla miejsca zdarzenia, z
uwzględnieniem ust. 3.
3. W przypadkach, o których mowa w art. 121 pkt 3 i 4, suma gwarancyjna nie
może być niższa niż określona w umowie ubezpieczenia, ale nie niższa niż
obowiązująca w państwie, na terytorium którego miało miejsce zdarzenie.
Art. 133.
1. W przypadkach, o których mowa w art. 121 pkt 2, Biuro jest obowiązane
wypłacić odszkodowanie w terminie 30 dni od dnia ustalenia ważności umowy
ubezpieczenia sprawcy szkody.
2. Jeżeli w terminie 90 dni licząc od dnia otrzymania zawiadomienia o szkodzie
Biuro nie ustali ważności umowy ubezpieczenia sprawcy szkody, właściwym do
wypłaty odszkodowania, na zasadach określonych przepisami rozdziału 7, jest
Fundusz, z tym, że nie wyklucza to roszczenia Funduszu do Biura o zwrot
wypłaconego odszkodowania z chwilą późniejszego ustalenia ważnego
ubezpieczenia sprawcy.
Art. 134.
1. Biuro z dniem wypłacenia odszkodowania za jednego ze swoich członków
dochodzi od niego zwrotu wypłaconego odszkodowania.
2. Sprawca szkody powstałej w warunkach, o których mowa w art. 121 pkt 3,
i posiadacz pojazdu mechanicznego, który nie dopełnił obowiązku zawarcia
umowy ubezpieczenia obowiązkowego, a szkoda powstała w związku z ruchem tego
pojazdu, są obowiązani do zwrotu Biuru wypłaconego odszkodowania.
Art. 135.
1. Koszty działalności Biura są pokrywane ze składek członków Biura.
2. Wysokość składki wnoszonej przez członków Biura na rzecz Biura jest ustalana
przez Walne Zgromadzenie Członków i wyliczana od składki przypisanej brutto z
ubezpieczenia, o którym mowa w art. 4 pkt 1.
3. Wysokość składki wnoszonej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń jest
wyliczana od składki przypisanej brutto w ubezpieczeniu, o którym mowa w art.
4 pkt 1, z działalności wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 136.
1. Organami Biura są:
1) Walne Zgromadzenie Członków,
2) Rada Biura,
3) Zarząd.
2. Szczegółowe zasady i tryb wnoszenia składek, o których mowa w art. 135,
zadania, organizację i zasady działania Biura oraz zasady gospodarki
finansowej Biura określa statut, uchwalany przez Walne Zgromadzenie Członków
Biura.
3. Organ nadzoru zatwierdza statut Biura i jego zmiany.
4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, na wniosek organu
nadzoru, ogłasza statut Biura i jego zmiany w Dzienniku Urzędowym
Ministerstwa Finansów.
Rozdział 9
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 137.
W ustawie z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze (Dz. U. Nr 16, poz. 124 i
Nr 25, poz. 187, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1986 r. Nr 42, poz. 202, z 1990 r.
Nr 36, poz. 206, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1996 r. Nr 77, poz. 367, z 1997 r.
Nr 28, poz. 153, Nr 75, poz. 471 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 106, poz. 668,
z 1999 r. Nr 75, poz. 853, z 2000 r. Nr 39, poz. 439 i Nr 94, poz. 1037 oraz z
2001 r. Nr 98, poz. 1070) art. 8b otrzymuje brzmienie:
"Art. 8b. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w
porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii
Naczelnej Rady Adwokackiej oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń
określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres
ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 8a, termin
powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę
gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę
wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zadań.".
Art. 138.
W ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. Nr 19, poz. 145, z
1989 r. Nr 33, poz. 175, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 75, poz. 471,
z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 75, poz. 853 i Nr 83, poz. 931, z 2000
r. Nr 48, poz. 545 i Nr 94, poz. 1037 oraz z 2001 r. Nr 98, poz. 1070) art. 228
otrzymuje brzmienie:
"Art. 228. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w
porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii
Krajowej Rady Radców Prawnych oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń,
określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres
ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 227, termin
powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę
gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę
wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zadań.".
Art. 139.
W ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz. U. z 2002 r. Nr 42,
poz. 369) art. 19b otrzymuje brzmienie:
"Art. 19b. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w
porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii
Krajowej Rady Notarialnej oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń,
określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres
ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 19a, termin
powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę
gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę
wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zadań.".
Art. 140.
W ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr
91, poz. 408, z 1992 r. Nr 63, poz. 315, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z 1995 r.
Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, z 1997 r. Nr 104, poz. 661 i Nr
121, poz. 769, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1115,
z 1999 r. Nr 28, poz. 255 i 256 i Nr 84, poz. 935, z 2000 r. Nr 3, poz. 28, Nr
12, poz. 136, Nr 43, poz. 489, Nr 84, poz. 948 i Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001
r. Nr 5, poz. 45, Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz. 1083, Nr 111, poz. 1193, Nr 113,
poz. 1207, Nr 126, poz. 1383 i 1384 i Nr 128, poz. 1407) w art. 35 ust. 8
otrzymuje brzmienie:
"8. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii samorządów
zawodów medycznych oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa
w ust. 6, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę
gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę wykonywanego zawodu
oraz zakres realizowanych zadań.".
Art. 141.
W ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. Nr 121, poz. 591, z
1997 r. Nr 32, poz. 183, Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 118, poz. 754, Nr
139, poz. 933 i 934, Nr 140, poz. 939 i Nr 141, poz. 945, z 1998 r. Nr 60, poz.
382, Nr 106, poz. 668, Nr 107, poz. 669 i Nr 155, poz. 1014, z 1999 r. Nr 9,
poz. 75 i Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 60, poz. 703, Nr 94, poz. 1037 i Nr 113,
poz. 1186, z 2001 r. Nr 102, poz. 1117 i Nr 111 poz. 1195 oraz z 2002 r. Nr 25,
poz. 253) po art. 80 dodaje się art. 80a w brzmieniu:
"Art. 80a 1. Podmioty uprawnione do wykonywania działalności usługowej w
zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych, o których mowa w art. 11
ust. 3, są obowiązane do zawarcia umowy ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z
prowadzoną działalnością.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po
zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o
którym mowa w ust. 1, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz
minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę
specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zadań.".
Art. 142.
W ustawie z dnia 13 października 1994 r. o biegłych rewidentach i ich
samorządzie (Dz. U. z 2001 r. Nr 31, poz. 359) w art. 12 dodaje się ust. 4 w
brzmieniu:
"4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii
Krajowej Izby Biegłych Rewidentów oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w
drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o
którym mowa w ust. 3, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną
sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę wykonywanego
zawodu oraz zakres realizowanych zadań.".
Art. 143.
W ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 2002 r. Nr 9,
poz. 86) art. 46 otrzymuje brzmienie:
"Art. 46. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po
zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Doradców Podatkowych oraz
Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w
art. 44, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną
sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę
wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zadań.".
Art. 144.
W ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 98, poz.
602, Nr 123, poz. 779 i Nr 160, poz. 1086, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 133,
poz. 872, z 1999 r. Nr 106, poz. 1216, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz.
483 i Nr 53, poz. 649, z 2001 r. Nr 27, poz. 298, Nr 106, poz. 1149, Nr 110,
poz. 1189, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1371, Nr 129, poz.
1444 i Nr 130, poz. 1452 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253) wprowadza się
następujące zmiany:
1) w art. 75 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Dowód rejestracyjny, pozwolenie czasowe, zalegalizowane tablice
(tablica) rejestracyjne i nalepka kontrolna są wydawane za opłatą oraz po
uiszczeniu opłaty ewidencyjnej. Opłatę oraz opłatę ewidencyjną pobiera
organ dokonujący rejestracji.";
2) w art. 77 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Kartę pojazdu dla pojazdu samochodowego, innego niż określony w ust. 1,
wydaje, za opłatą i po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej, właściwy w sprawach
rejestracji starosta przy pierwszej rejestracji pojazdu na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.";
3) w art. 80c w ust. 1 po pkt 9 dodaje się pkt 9a w brzmieniu:
"9a) Polskiemu Biuru Ubezpieczycieli Komunikacyjnych,";
4) w art. 80d dodaje się ust. 3 i 4 w brzmieniu:
"3. Opłata ewidencyjna, o której mowa w art. 75 ust. 2, art. 77 ust. 3, art.
82 ust. 2, art. 97 ust. 1 i art. 150 ust. 1, oraz opłata ewidencyjna, o
której mowa w art. 30 ust. 1 ustawy z dnia ... o ubezpieczeniach
obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr ..., poz. ...), stanowi
przychód środka specjalnego, o którym mowa w ust. 2, będącego w dyspozycji
ministra właściwego do spraw administracji publicznej i jest przeznaczona
na inwestycje związane z utworzeniem, rozwojem oraz eksploatacją bazy
technicznej centralnej ewidencji pojazdów i centralnej ewidencji
kierowców.
4. Minister właściwy do spraw administracji publicznej, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw transportu oraz ministrem właściwym do spraw
instytucji finansowych, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłaty
ewidencyjnej, o której mowa w art. 75 ust. 2, art. 77 ust. 3, art. 82 ust.
2, art. 97 ust. 1 i art. 150 ust. 1, uwzględniając w szczególności
przypadki jej uiszczania, zróżnicowaną wysokość opłaty w zależności od
rodzaju czynności, której dokonanie jest uzależnione od jej uiszczenia, a
także koszty związane z funkcjonowaniem centralnej ewidencji pojazdów i
centralnej ewidencji kierowców.";
5) w art. 82 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Jeżeli pojazd jest zarejestrowany, kolejny termin badania technicznego
wpisuje do dowodu rejestracyjnego uprawniony diagnosta po stwierdzeniu
pozytywnego wyniku badania i po uiszczeniu przez właściciela pojazdu
opłaty ewidencyjnej.";
6) w art. 83 w ust. 6 po wyrazach "o których mowa w ust. 2" dodaje się wyrazy
"i art. 82 ust. 2,";
7) w art. 97 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem wydaje, za
opłatą oraz po uiszczeniu opłaty ewidencyjnej, starosta właściwy ze
względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się, a w uzasadnionych
przypadkach - właściwy ze względu na miejsce czasowego pobytu, z
zastrzeżeniem ust. 2.";
8) w art. 150 w ust. 1 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:
"Osoba uprawniona dokonująca wymiany jest obowiązana do uiszczenia opłaty
ewidencyjnej.".
Art. 145.
W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z
2000 r. Nr 46, poz. 543, z 2001 r. Nr 129, poz. 1447 i Nr 154, poz. 1800 oraz z
2002 r. Nr 25, poz. 253) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 175 dodaje się ust. 5 w brzmieniu:
"5. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i
mieszkaniowej, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi,
w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o
którym mowa w ust. 4, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz
minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę
wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zadań.";
2) w art. 181 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
"4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i
mieszkaniowej, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi,
w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o
którym mowa w ust. 3, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz
minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę
wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zadań.";
3) w art. 186 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
"4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i
mieszkaniowej, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi,
w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o
którym mowa w ust. 3, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz
minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę
wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zadań.".
Art. 146.
W ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z
2001 r. Nr 120, poz. 1298 i Nr 123, poz. 1353) w art. 20 ust. 2 otrzymuje
brzmienie:
"2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw kultury fizycznej i sportu, po zasięgnięciu
opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust. 1,
termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną,
biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres
realizowanych zadań.".
Art. 147.
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji (Dz. U.
Nr 133, poz. 882, z 1999 r. Nr 110, poz. 1255, z 2000 r. Nr 48, poz. 554 oraz z
2001 r. Nr 41, poz. 465, Nr 98, poz. 1069 i 1070 i Nr 130, poz. 1452) art. 24
otrzymuje brzmienie:
"Art. 24. 1. Komornik jest obowiązany do zawarcia umowy ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą zostać wyrządzone
w związku z jego działalnością egzekucyjną, a w przypadku gdy
komornik zatrudnia pracowników, również do zawarcia umowy
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą
zostać wyrządzone działaniem jego pracowników w związku z
postępowaniem egzekucyjnym.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu
z Ministrem Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady
Komorniczej oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o
którym mowa w ust. 1, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz
minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę
specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres realizowanych zadań.".
Art. 148.
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2001 r.
Nr 55, poz. 578) w art. 10:
1) w ust. 2 skreśla się pkt 2;
2) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
"3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw turystyki, po zasięgnięciu opinii Polskiej
Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres
ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b),
termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną,
biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres
realizowanych zadań.".
Art. 149.
W ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów,
inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42 oraz z
2002 r. Nr 23, poz. 221) w art. 6 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i
mieszkaniowej, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w
drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o
którym mowa w ust. 2, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną
sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę wykonywanego
zawodu oraz zakres realizowanych zadań.".
Art. 150.
W ustawie z dnia 11 kwietnia 2001 r. o rzecznikach patentowych (Dz. U. Nr 49,
poz. 509) w art. 16 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw gospodarki, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby
Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres
ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust. 2, termin powstania
obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w
szczególności pod uwagę specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres
realizowanych zadań.".
Art. 151.
W ustawie z dnia 6 lipca 2001r. o usługach detektywistycznych (Dz. U. z 2002 r.
Nr 12, poz. 110) w art. 24 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii Polskiej
Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres
ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust. 1, termin powstania
obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w
szczególności pod uwagę specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres
realizowanych zadań.".
Art. 152.
W ustawie z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz. U. Nr
113, poz. 1207 i Nr 154, poz. 1801) w art. 12 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
"4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii samorządów
zawodów medycznych oraz Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa
w ust. 2, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę
gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę wykonywanego zawodu
oraz zakres realizowanych zadań.".
Art. 153.
W ustawie z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130,
poz. 1450) w art. 10 ust. 5 otrzymuje brzmienie:
"5. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw gospodarki, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby
Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres
ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, termin powstania
obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w
szczególności pod uwagę specyfikę wykonywanego zawodu oraz zakres
realizowanych zadań.".
Rozdział 10
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 154.
1. Postępowania dotyczące roszczeń odszkodowawczych wszczęte i niezakończone
przed dniem wejścia w życie ustawy toczą się według przepisów
dotychczasowych.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do postępowań dotyczących roszczeń
Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.
3. W sprawach roszczeń Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego z tytułu opłat
za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia obowiązkowego
przepisy ustawy mają zastosowanie do zdarzeń zaistniałych po dniu wejścia
ustawy w życie.
Art. 155.
1. Działające na podstawie dotychczasowych przepisów Ubezpieczeniowy Fundusz
Gwarancyjny oraz Polskie Biuro Ubezpieczeń Komunikacyjnych stają się z mocy
prawa Ubezpieczeniowym Funduszem Gwarancyjnym i Polskim Biurem
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w rozumieniu przepisów ustawy.
2. Pracownicy działających na podstawie dotychczasowych przepisów
Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego oraz Polskiego Biura Ubezpieczeń
Komunikacyjnych stają się z mocy prawa pracownikami Ubezpieczeniowego
Funduszu Gwarancyjnego i Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w
rozumieniu przepisów ustawy.
Art. 156.
Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie upoważnień ustawowych
zmienianych w art. 137-153 zachowują moc do czasu wydania nowych przepisów
wykonawczych, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia ustawy w
życie.
Art. 157.
Przepisy art. 3 ust. 2, rozdziału 5, art. 95, art. 120 ust. 1 pkt 4 oraz art.
125-131 mają zastosowanie od dnia uzyskania członkostwa Rzeczypospolitej
Polskiej w Unii Europejskiej.
Art. 158.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r., z wyjątkiem:
1) art. 25 ust. 2, art. 102-105, art. 121 pkt 1 i 3, art. 122-124, art. 132
ust. 2 i 3 - w zakresie dotyczącym art. 121 pkt 3 oraz art. 134 ust. 2, które
wchodzą w życie po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia,
2) art. 30 oraz art. 144 pkt 1 i 2 oraz pkt 4-8, które wchodzą w życie po
upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2000
r. Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 5, poz. 42, Nr 100,
poz. 1085, Nr 110, poz. 1190, Nr 115, poz. 1229, Nr 129, poz. 1439 i Nr 154,
poz. 1800.
[2] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 123, poz. 779 i Nr 160,
poz.1086, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 133, poz. 872, z 1999 r. Nr 106,
poz. 1216, z 2000 r. Nr 12, poz. 126, Nr 43, poz. 483 i Nr 53, poz. 649, z
2001 r. Nr 27, poz. 298, Nr 106, poz. 1149, Nr 110, poz. 1189, Nr 111, poz.
1194, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1371, Nr 129, poz. 1444 i Nr 130, poz.
1452 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253.