Projekt ustawy o działalności ubezpieczeniowej

P r o j e k t

USTAWA
z dnia ............................... 2002 r.

o działalności ubezpieczeniowej

Rozdział 1
Przepisy ogólne

Art. 1.
1. Ustawa określa warunki wykonywania działalności w zakresie ubezpieczeń
osobowych i ubezpieczeń majątkowych.
2. Ustawa określa także zasady:
1) wykonywania zawodu aktuariusza,
2) sprawowania nadzoru ubezpieczeniowego,
3) organizacji i funkcjonowania ubezpieczeniowego samorządu gospodarczego.

Art. 2.
Ustala się podział ryzyka według działów, grup i rodzajów ubezpieczeń określony
w załączniku do ustawy.

Art. 3.
Określenia użyte w ustawie oznaczają:
1) biuro narodowe - biuro narodowe w rozumieniu ustawy z dnia ..... o
ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i
Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr ..., poz. ...),
2) główny oddział - oddział, w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. -
Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178, z 2000 r. Nr 86,
poz. 958 i Nr 114, poz. 1193, z 2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679,
Nr 102, poz. 1115 i Nr 147, poz. 1643 oraz z 2002 r. Nr 1, poz. 2), zakładu
ubezpieczeń z państwa nie będącego państwem członkowskim Unii Europejskiej,
3) koasekuracja - umowa ubezpieczenia, na podstawie której co najmniej dwa
zakłady ubezpieczeń zobowiązują się do spełnienia określonego świadczenia w
przypadku zajścia, przewidzianego w umowie, zdarzenia losowego,
4) krajowy zakład ubezpieczeń - przedsiębiorca, w rozumieniu ustawy z dnia 19
listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej, z siedzibą na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie
działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
5) oddział - oddział, w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo
działalności gospodarczej, zakładu ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii
Europejskiej,
6) organ nadzoru - Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, o
której mowa w ustawie z dnia .... 2002 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i
emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz. U. Nr ......., poz. .......),
7) podmiot dominujący – podmiot dominujący w rozumieniu ustawy z dnia 21
sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi (Dz.U.
z 2002 r. Nr 49, poz. 447),
8) reprezentant do spraw roszczeń - reprezentant do spraw roszczeń w rozumieniu
ustawy z dnia .... 2002 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym
Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych,
9) ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy - w ubezpieczeniu, o którym mowa w dziale
I grupa 3 załącznika do ustawy, wydzielony fundusz aktywów, stanowiący
rezerwę tworzoną ze składek ubezpieczeniowych, inwestowaną w sposób określony
w umowie ubezpieczenia,
10) ubezpieczeniowa grupa kapitałowa - co najmniej dwa zakłady ubezpieczeń
powiązane ze sobą,
11) Urząd - Urząd Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, o którym
mowa w ustawie z dnia .... 2002 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym
oraz Rzeczniku Ubezpieczonych,
12) zagraniczny ubezpieczeniowy fundusz gwarancyjny - podmiot, którego siedziba
znajduje się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gwarantujący
zaspokojenie roszczeń z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności
cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w przypadku niespełnienia
obowiązku ubezpieczenia lub nieustalenia sprawcy szkody,
13) zagraniczny zakład ubezpieczeń - przedsiębiorca zagraniczny, w rozumieniu
ustawy z dnia 19 listopada 1999 r.- Prawo działalności gospodarczej,
wykonujący działalność ubezpieczeniową,
14) zakład ubezpieczeń powiązany - zakład ubezpieczeń, który posiada akcje lub
udziały albo prawa z akcji lub udziałów w innym zakładzie ubezpieczeń lub
jakiekolwiek inne uprawnienia o charakterze właścicielskim zapewniające co
najmniej 20% głosów na walnym zgromadzeniu lub co najmniej 20% kapitału, lub
zakład ubezpieczeń wobec którego inny zakład ubezpieczeń posiada takie
uprawnienia.

Art. 4.
1. Przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności
ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek
ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.
2. Zakład ubezpieczeń nie może wykonywać innej działalności poza działalnością
ubezpieczeniową i bezpośrednio z nią związaną, z zastrzeżeniem ust. 8 i art.
27 ust. 1.
3. Czynnościami ubezpieczeniowymi, o których mowa w ust. 1, są:
1) zawieranie umów ubezpieczenia, umów reasekuracji oraz umów gwarancji
ubezpieczeniowych lub zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom
ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy z dnia .....2002 r. o pośrednictwie
ubezpieczeniowym (Dz.U. Nr ...., poz. ....), a także wykonywanie tych
umów,
2) składanie oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowania i inne
świadczenia należne z tytułu umów, o których mowa w pkt 1,
3) ustalanie składek i prowizji należnych z tytułu zawieranych umów, o
których mowa w pkt 1,
4) ustanawianie w drodze czynności cywilnoprawnych, zabezpieczeń rzeczowych
lub osobistych, jeżeli są one bezpośrednio związane z zawieraniem umów, o
których mowa w pkt 1.
4. Czynnościami ubezpieczeniowymi są również:
1) ocena ryzyka w ubezpieczeniach osobowych i ubezpieczeniach majątkowych
oraz w umowach gwarancji ubezpieczeniowych,
2) wypłacanie odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów, o
których mowa w ust. 3 pkt 1,
3) przejmowanie i zbywanie przedmiotów lub praw nabytych przez zakład
ubezpieczeń w związku z wykonywaniem umowy ubezpieczenia lub umowy
gwarancji ubezpieczeniowej,
4) prowadzenie kontroli przestrzegania przez ubezpieczających lub
ubezpieczonych, zastrzeżonych w umowie lub w ogólnych warunkach
ubezpieczeń, obowiązków i zasad bezpieczeństwa odnoszących się do
przedmiotów objętych ochroną ubezpieczeniową,
5) prowadzenie postępowań regresowych oraz postępowań windykacyjnych
odnoszących się do wierzytelności ubezpieczającego mających bezpośredni
wpływ na zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu umów, o
których mowa w ust. 3 pkt 1,
6) lokowanie środków zakładu ubezpieczeń,
7) wykonywanie innych czynności określonych w przepisach innych ustaw.
5. Czynnościami ubezpieczeniowymi są także następujące czynności, jeżeli są
wykonywane przez zakład ubezpieczeń:
1) ustalanie przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych,
2) ustalanie wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń
należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji
ubezpieczeniowych,
3) ustalanie wartości przedmiotu ubezpieczenia,
4) czynności zapobiegania powstawaniu albo zmniejszeniu skutków wypadków
ubezpieczeniowych lub finansowanie tych działań z funduszu prewencyjnego.
6. Zakład ubezpieczeń może zlecać wykonanie czynności, o których mowa w ust. 4
pkt 1-6 oraz ust. 5, innym podmiotom. Czynności, o których mowa w ust. 4 pkt
1-6 oraz ust. 5, wykonywane przez te podmioty są traktowane jak czynności
ubezpieczeniowe, w zakresie w jakim są wykonywane w imieniu i na rzecz
zakładu ubezpieczeń.
7. Czynności, o których mowa w ust. 4 pkt 5 oraz w ust. 5 pkt 1 i 2, uważa się
za czynności ubezpieczeniowe także wtedy, gdy ich wykonania podejmuje się
zakład ubezpieczeń na wniosek innego zakładu ubezpieczeń, Ubezpieczeniowego
Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych lub
osoby uprawnionej z tytułu umów, o których mowa w ust. 3 pkt 1, nawet jeżeli
umowy te są zawarte z innym zakładem ubezpieczeń.
8. Zakład ubezpieczeń może wykonywać działalność akwizycyjną na rzecz otwartych
funduszy emerytalnych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 sierpnia 1997r.
o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U. Nr 139, poz. 934,
z 1998 r. Nr 98, poz. 610, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr
110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 60, poz. 702, z 2001 r. Nr 8, poz. 64 i Nr 110,
poz. 1189 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253).

Rozdział 2
Zasady wykonywania działalności ubezpieczeniowej

Art. 5.
Zakład ubezpieczeń może wykonywać działalność ubezpieczeniową wyłącznie w formie
spółki akcyjnej albo towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.

Art. 6.
1. Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej wymaga zezwolenia organu nadzoru.
2. Działalność ubezpieczeniową wykonuje zakład ubezpieczeń działający jako
zakład ubezpieczeń i reasekuracji albo zakład ubezpieczeń, albo zakład
reasekuracji, będący krajowym albo zagranicznym zakładem ubezpieczeń.
3. Zakład ubezpieczeń, w formie spółki akcyjnej, ma obowiązek i wyłączne prawo
używania w nazwie lub firmie wyrazów "towarzystwo ubezpieczeń", "zakład
ubezpieczeń", "towarzystwo ubezpieczeń i reasekuracji", "zakład ubezpieczeń i
reasekuracji", "towarzystwo reasekuracji" lub "zakład reasekuracji".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie odpowiednio skrótów "TU", "ZU", "TUiR",
"ZUiR", "TR" lub "ZR".
4. Zakład ubezpieczeń, w formie towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, ma
obowiązek i wyłączne prawo używania w nazwie wyrazów "towarzystwo ubezpieczeń
wzajemnych". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "TUW".

Art. 7.
Organ nadzoru może być uczestnikiem postępowania rejestrowego dotyczącego
zakładu ubezpieczeń.

Art. 8.
1. Zakład ubezpieczeń nie może wykonywać jednocześnie działalności, o której
mowa w dziale I załącznika do ustawy, oraz w dziale II załącznika do ustawy.
2. Zakład ubezpieczeń wykonujący działalność, o której mowa w dziale I
załącznika do ustawy, używa w nazwie lub firmie wyrazy wyróżniające ten
rodzaj działalności.

Art. 9.
Zakład ubezpieczeń nie może w związku z wykonywaniem działalności
ubezpieczeniowej przysparzać ubezpieczającemu, ubezpieczonemu lub uprawnionemu
z umowy ubezpieczenia, korzyści wykraczających poza istotę czynności, o których
mowa w art. 4.

Art. 10.
Powództwo o roszczenia wynikające z umów ubezpieczenia można wytoczyć bądź
według przepisów o właściwości ogólnej, bądź przed sąd właściwy dla miejsca
zamieszkania lub siedziby ubezpieczonego, uposażonego lub uprawnionego do
odszkodowania lub innego świadczenia.

Art. 11.
1. Krajowy zakład ubezpieczeń lub zagraniczny zakład ubezpieczeń, wykonujący
działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w
zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów
mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, staje się
członkiem Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego i Polskiego Biura
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
2. Krajowy zakład ubezpieczeń lub zagraniczny zakład ubezpieczeń wykonujący
działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w
zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu
posiadania gospodarstwa rolnego, staje się członkiem Ubezpieczeniowego
Funduszu Gwarancyjnego.

Art. 12.
Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez krajowy zakład ubezpieczeń lub
zagraniczny zakład ubezpieczeń mający siedzibę w państwie nie będącym państwem
członkowskim Unii Europejskiej, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie
działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlega
nadzorowi organu nadzoru.

Art. 13.
1. Zakład ubezpieczeń udziela ochrony ubezpieczeniowej na podstawie umowy
ubezpieczenia zawartej z ubezpieczającym.
2. Umowa ubezpieczenia ma charakter dobrowolny, z zastrzeżeniem przepisów
ustawy z dnia .... 2002 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym
Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
3. Ogólne warunki ubezpieczenia oraz umowa ubezpieczenia powinny być
formułowane jednoznacznie i w sposób zrozumiały.
4. Postanowienia sformułowane niejednoznacznie interpretuje się na korzyść
ubezpieczającego lub ubezpieczonego.

Art. 14.
1. W zakresie ubezpieczeń, o których mowa w dziale I załącznika do ustawy,
zakład ubezpieczeń jest obowiązany do zawarcia w umowie ubezpieczenia:
1) definicji poszczególnych świadczeń,
2) wysokości składek odpowiadających poszczególnym świadczeniom podstawowym
i dodatkowym,
3) zasad ustalania świadczeń należnych z tytułu umowy, w szczególności
sposobu kalkulacji i przyznawania premii, rabatów i udziału w zyskach
ubezpieczonego, określenia stopy technicznej, wskazania wartości wykupu
oraz wysokości sumy ubezpieczenia w przypadku zmiany umowy ubezpieczenia
na bezskładkową, o ile są one gwarantowane, określenia kosztów oraz innych
obciążeń pobieranych przez zakład ubezpieczeń przy wypłacie świadczeń,
4) metod kalkulacji rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, w tym na premie i
rabaty, a w przypadku zmiany metody - czynników mających wpływ na wysokość
świadczenia zakładu ubezpieczeń,
5) informacji, czy świadczenie zakładu ubezpieczeń będzie podlegało
opodatkowaniu, ze wskazaniem zasad opodatkowania.
2. W zakresie ubezpieczeń, o których mowa w dziale I załącznika do ustawy, w
przypadku gdy strony umowy wyrażą zgodę na zmianę warunków umowy lub zmianę
prawa właściwego dla zawartej umowy ubezpieczenia, zakład ubezpieczeń jest
obowiązany przekazać pisemnie informacje w tym zakresie ubezpieczającemu i
ubezpieczonemu wraz z określeniem wpływu tych zmian na wartość świadczeń
przysługujących z tytułu zawartej umowy.
3. W zakresie ubezpieczeń, o których mowa w dziale I załącznika do ustawy,
zakład ubezpieczeń jest obowiązany do pisemnego informowania ubezpieczającego
i ubezpieczonego, nie rzadziej niż raz w roku, o wysokości świadczeń
przysługujących z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, w szczególności o
wartości rezerw techniczno - ubezpieczeniowych, wartości wykupu oraz premii.
4. W zakresie ubezpieczeń na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym
funduszem kapitałowym, o których mowa w dziale I grupy 3 załącznika do
ustawy, zakład ubezpieczeń jest obowiązany do określenia w umowie
ubezpieczenia:
1) wykazu oferowanych ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych,
2) zasad ustalania wartości świadczeń wypłacanych w przypadku dożycia
oznaczonego wieku oraz wartości wykupu ubezpieczenia, w tym również zasad
umarzania jednostek ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego i terminów ich
zamiany na środki pieniężne i wypłaty świadczenia,
3) regulaminu lokowania środków ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego
obejmującego w szczególności charakterystykę aktywów wchodzących w skład
tego funduszu, kryteria doboru aktywów oraz zasady ich dywersyfikacji i
inne ograniczenia inwestycyjne,
4) zasad i terminów wyceny jednostek ubezpieczeniowego funduszu
kapitałowego,
5) zasad ustalania wysokości kosztów oraz wszelkich innych obciążeń
potrącanych ze składek ubezpieczeniowych lub z ubezpieczeniowego funduszu
kapitałowego,
6) zasad alokacji składek ubezpieczeniowych w jednostki ubezpieczeniowego
funduszu kapitałowego, w szczególności w zakresie określonym w pkt 4 i 5
oraz termin zamiany składek na jednostki tego funduszu.
5. W zakresie umów ubezpieczenia z działu I grupy 3 załącznika do ustawy,
zakład ubezpieczeń jest obowiązany jest do:
1) dokonywania wyceny jednostek ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego z
zastrzeżeniem, że wycena jednostek powinna być dokonana nie rzadziej niż
raz w miesiącu,
2) publikowania w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym wartości jednostki
ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego niezwłocznie po jej ustaleniu,
3) sporządzania i publikowania rocznych i półrocznych sprawozdań
ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego.
6. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, zakres sprawozdań, o których mowa w ust. 5 pkt 3, a także
formę, sposób sporządzania oraz termin i sposób publikacji tych sprawozdań,
uwzględniając konieczność właściwego i pełnego poinformowania
ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych i uprawnionych z umów
ubezpieczenia, o ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym.

Art. 15.
1. W przypadku ubezpieczeń, o których mowa w dziale II grupa 17 załącznika do
ustawy, umowa ubezpieczenia nie może obejmować dodatkowo innych grup
ubezpieczenia.
2. W ramach ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1, ubezpieczony ma prawo
swobodnego wyboru reprezentującego go adwokata lub radcy prawnego.
3. Zakład ubezpieczeń wykonujący działalność w zakresie ubezpieczeń, o których
mowa w dziale II grupa 17 załącznika do ustawy, ma obowiązek zapewnić, aby
pracownik zakładu ubezpieczeń zajmujący się obsługą roszczeń z tytułu umowy
ubezpieczenia w tym zakresie nie wykonywał podobnej działalności:
1) w zakresie innej grupy ubezpieczeń prowadzonych przez ten zakład
ubezpieczeń,
2) w innym zakładzie ubezpieczeń, który jest podmiotem dominującym lub
podmiotem zależnym wobec tego zakładu ubezpieczeń, wykonującym działalność
ubezpieczeniową w dziale II załącznika do ustawy.

Art. 16.
Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie na podstawie uznania
roszczenia osoby uprawnionej do otrzymania świadczenia w wyniku własnych ustaleń
dokonanych w postępowaniu, o którym mowa w art. 17, zawartej z nią ugody lub
prawomocnego orzeczenia sądu.

Art. 17.
1. Niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu zdarzenia losowego
objętego ochroną ubezpieczeniową, zakład ubezpieczeń informuje o tym
ubezpieczającego i ubezpieczonego oraz przeprowadza postępowanie dotyczące
ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadności zgłoszonych roszczeń i
wysokości odszkodowania oraz informuje ubezpieczającego i ubezpieczonego lub
uprawnionego do otrzymania świadczenia, jakie dokumenty są potrzebne do
ustalenia odszkodowania.
2. Jeżeli w terminach określonych w umowie lub ustawie zakład ubezpieczeń nie
wypłaci odszkodowania, zawiadamia pisemnie osobę zgłaszającą roszczenie o
przyczynach niemożności zaspokojenia jej roszczeń w całości lub części, a
także wypłaca bezsporną część odszkodowania.
3. Jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości, niż
określona w zgłoszonym roszczeniu, zakład ubezpieczeń informuje o tym
pisemnie osobę występującą z roszczeniem, wskazując na okoliczności oraz na
podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty
odszkodowania. Informacja zakładu ubezpieczeń powinna zawierać pouczenie o
możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej.
4. Zakład ubezpieczeń ma obowiązek udostępnić osobom, o których mowa w ust. 1,
informacje i dokumenty, które miały wpływ na ustalenie odpowiedzialności
gwarancyjnej zakładu ubezpieczeń i wysokość odszkodowania.

Art. 18.
W przypadku okazania zakładowi ubezpieczeń przez podmioty, którym przysługuje
odszkodowanie faktury (faktur) za naprawę szkody komunikacyjnej, zakład
ubezpieczeń jest obowiązany wypłacić pełną kwotę wynikającą z faktury (faktur)
wraz z podatkiem od towarów i usług.

Art. 19.
1. Wysokość składek ubezpieczeniowych ustala zakład ubezpieczeń na podstawie
oceny ryzyka ubezpieczeniowego.
2. Składkę ubezpieczeniową ustala się w wysokości, która powinna co najmniej
zapewnić wykonanie wszystkich zobowiązań z umów ubezpieczenia i pokrycie
kosztów wykonywania działalności ubezpieczeniowej zakładu ubezpieczeń.
3. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany gromadzić odpowiednie dane statystyczne w
celu ustalania na ich podstawie składek ubezpieczeniowych i rezerw techniczno
- ubezpieczeniowych.
4. Składka powinna być ustalana według kryteriów przedstawionych w ogólnych
warunkach ubezpieczenia, zwłaszcza w zakresie zniżek lub podwyższeń kwot
zasadniczych.
5. Zakład ubezpieczeń może dokonywać indeksacji składki oraz innych opłat
pobieranych od ubezpieczającego lub należnych ubezpieczającemu z tytułu
zawartej umowy pod warunkiem przedstawienia w umowie ubezpieczenia metod i
terminów według których dokonuje się indeksacji.

Art. 20.
1. Zakład ubezpieczeń i osoby w nim zatrudnione lub osoby i podmioty za pomocą,
których zakład ubezpieczeń wykonuje czynności ubezpieczeniowe, są zobowiązane
do zachowania tajemnicy dotyczącej poszczególnych umów ubezpieczenia.
2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy informacji udzielanych na
żądanie:
1) sądu lub prokuratury, o ile są niezbędne w toczącym się postępowaniu,
2) Policji, jeżeli jest to konieczne do skutecznego zapobieżenia
przestępstwu, jego wykrycia albo ustalenia sprawców i uzyskania dowodów,
na zasadach i w trybie określonym w art. 20 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990
r. o Policji (Dz.U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58 i Nr 19, poz. 185),
3) komornika sądowego w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym,
4) organu nadzoru, w zakresie wykonywania ustawowych zadań,
5) Najwyższej Izby Kontroli, o treści umów ubezpieczenia zawartych przez
jednostki objęte kontrolą,
6) Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej, w związku z prowadzoną przez
organ kontroli skarbowej:
a) sprawą o przestępstwo skarbowe lub o wykroczenie skarbowe przeciwko,
będącej osobą fizyczną, stronie umowy ubezpieczenia, o ile informacje
mają związek z tą sprawą,
b) sprawą o przestępstwo skarbowe popełnione przy wykonywaniu czynności
związanych z działalnością osoby prawnej lub spółki handlowej nie
posiadającej osobowości prawnej, będącej stroną umowy ubezpieczenia, o
ile informacje mają związek z tą sprawą,
7) Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, w zakresie wykonywania
przez niego zadań określonych w ustawie z dnia 16 listopada 2000 r. o
przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych
pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł (Dz.U. Nr 116, poz.
1216, z 2001 r. Nr 63, poz. 641 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 32,
poz. 299 i Nr 41, poz. 365),
8) Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, w zakresie wykonywania
przez niego zadań określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o
ochronie danych osobowych (Dz. U. Nr 133, poz. 883, z 2000 r. Nr 12, poz.
136, Nr 50, poz. 580 i Nr 116, poz. 1216 oraz z 2001 r. Nr 42, poz. 474,
Nr 49, poz. 509 i Nr 100, poz. 1087),
9) Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w zakresie wykonywania
przez niego zadań określonych w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o
ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 122, poz. 1319 oraz z 2001
r. Nr 110, poz. 1189 i Nr 154, poz. 1800),
10) dyrektora izby celnej, w związku z prowadzoną przez organ celny:
a) sprawą o przestępstwo skarbowe lub o wykroczenie skarbowe przeciwko,
będącej osobą fizyczną, stronie umowy ubezpieczenia, o ile informacje
mają związek z tą sprawą,
b) sprawą o przestępstwo skarbowe popełnione przy wykonywaniu czynności
związanych z działalnością osoby prawnej lub spółki handlowej nie
posiadającej osobowości prawnej, będącej stroną umowy ubezpieczenia, o
ile informacje mają związek z tą sprawą,
11) centralnej ewidencji pojazdów, w rozumieniu ustawy z dnia 20 czerwca 1997
r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. Nr 98, poz. 602, Nr 123, poz. 779 i Nr
160, poz. 1086, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 133, poz. 872, z 1999 r.
Nr 106, poz. 1216, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 483 i Nr 53,
poz. 649, z 2001 r. Nr 27, poz. 298, Nr 106, poz. 1149, Nr 110, poz. 1189,
Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1371, Nr 129, poz. 1444
i Nr 130, poz. 1452 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253), w zakresie umów
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych
za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów,
12) Rzecznika Praw Obywatelskich, w zakresie wykonywania ustawowych zadań, w
związku z podjętą interwencją,
13) Rzecznika Ubezpieczonych, w zakresie wykonywania ustawowych zadań, w
związku z podjętą interwencją,
14) Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, w zakresie wykonywania
ustawowych zadań,
15) Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w zakresie wykonywania
ustawowych zadań,
16) Polskiej Izby Ubezpieczeń, w zakresie zadań, o których mowa w art. 225
ust. 2 pkt 7,
17) kas chorych, w związku z prowadzonym postępowaniem o zwrot kosztów
świadczeń zdrowotnych, o których mowa w przepisach o powszechnym
ubezpieczeniu zdrowotnym,
18) banku upoważnionego do dokonywania czynności obrotu dewizowego, w
zakresie ustalenia istnienia wymagalnego zobowiązania stanowiącego
podstawę do przekazania za granicę waluty obcej,
19) biegłego rewidenta, w zakresie wykonywania ustawowych zadań,
20) ubezpieczającego, ubezpieczonego, uposażonego, uprawnionego do
świadczenia wynikającego z umowy ubezpieczenia oraz osoby trzeciej, na
rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia,
21) innego zakładu ubezpieczeń, z którym zawarto umowę reasekuracji, w
zakresie umów ubezpieczeń ryzyk objętych tą umową,
22) innego zakładu ubezpieczeń, w zakresie niezbędnym dla potrzeb stosowania
taryfy w zależności od długości okresu bezszkodowego lub ustalania
proporcjonalnej odpowiedzialności, w przypadku zawarcia umów ubezpieczenia
obowiązkowego na ten sam okres w co najmniej dwóch zakładach ubezpieczeń,
23) podmiotu przetwarzającego, na zlecenie zakładu ubezpieczeń, dane
dotyczące ubezpieczonych, ubezpieczających, uposażonych i uprawnionych z
umów ubezpieczenia oraz administrujących indywidualnymi kontami jednostek
uczestnictwa w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym,
24) zleceniobiorców czynności określonych w art. 4 ust. 4 pkt 1-6 oraz w ust.
5 w zakresie w jakim dotyczą one umowy ubezpieczenia,
25) innych podmiotów, których uprawnienie do żądania informacji wynika z
przepisów innych ustaw.

Art. 21.
1. Zakład ubezpieczeń i osoby w nim zatrudnione oraz osoby za pośrednictwem
których zakład ubezpieczeń wykonuje czynności ubezpieczeniowe są obowiązane
zachować w tajemnicy informację o przekazaniu Policji danych na zasadach
określonych w art. 20 ust. 4 - 10 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji.
2. Zachowanie tajemnicy, o której mowa w ust. 1, obowiązuje wobec strony umowy
ubezpieczenia oraz osób trzecich.

Art. 22.
1. Zakład ubezpieczeń może zażądać, aby osoba ubezpieczona lub osoba na rzecz
której ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia poddała się badaniom lekarskim
lub badaniom diagnostycznym z minimalnym ryzykiem, z wyłączeniem badań
genetycznych, w celu oceny ryzyka ubezpieczeniowego, ustalenia prawa do
świadczenia i wysokości tego świadczenia.
2. Koszty badań, o których mowa w ust. 1, pokrywa zakład ubezpieczeń.
3. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany na żądanie ubezpieczonego albo osoby, na
rzecz której ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia udostępnić jej wyniki
badań, o których mowa w ust.1.

Art. 23.
1. Zakład ubezpieczeń może uzyskać odpłatnie od podmiotów, o których mowa w
art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U.
Nr 91, poz. 408, z 1992 r. Nr 63, poz. 315, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z
1995 r. Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, z 1997 r. Nr 104, poz.
661, Nr 121, poz. 769 i Nr 138, poz. 1041, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr
117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1115, z 1999 r. Nr 28 poz. 255 i 256 i Nr 84,
poz. 935, z 2000 r. Nr 3 poz. 28, Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 489, Nr 84,
poz. 948, Nr 114, poz. 1193 i Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 5, poz. 45,
Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz. 1083, Nr 111, poz. 1193, Nr 113, poz. 1207, Nr
126, poz. 1382, 1383 i 1384 i Nr 128, poz. 1407), które udzielały świadczeń
zdrowotnych osobie ubezpieczonej lub osobie na rzecz której ma zostać zawarta
umowa ubezpieczenia, informacji o okolicznościach związanych z oceną ryzyka
ubezpieczeniowego i weryfikacją podanych przez tę osobę danych o jej stanie
zdrowia, ustaleniem prawa tej osoby do świadczenia z zawartej umowy
ubezpieczenia i wysokością tego świadczenia, a także informacji o przyczynie
śmierci ubezpieczonego, z wyłączeniem wyników badań genetycznych.
2. Z żądaniem przekazania informacji, o których mowa w ust. 1, występuje lekarz
upoważniony przez zakład ubezpieczeń.
3. Wystąpienie zakładu ubezpieczeń o informację, o której mowa w ust. 1, wymaga
pisemnej zgody osoby ubezpieczonej lub osoby na rzecz której ma zostać
zawarta umowa ubezpieczenia albo jej przedstawiciela ustawowego.
4. Podmioty, o których mowa w art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o
zakładach opieki zdrowotnej są obowiązane przekazać posiadane informacje, o
stanie zdrowia osoby ubezpieczonej lub osoby na rzecz której ma zostać
zawarta umowa ubezpieczenia, zakładowi ubezpieczeń, który o te informacje
występuje, w terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty otrzymania wystąpienia
zakładu ubezpieczeń o przekazanie informacji.
5. Zakład ubezpieczeń może, za pisemną zgodą osoby, której dane dotyczą albo
jej przedstawiciela ustawowego, na pisemne żądanie innego zakładu
ubezpieczeń, udostępnić temu zakładowi ubezpieczeń przetwarzane przez siebie
dane osobowe, w zakresie potrzebnym do oceny ryzyka ubezpieczeniowego i
weryfikacji danych podanych przez ubezpieczającego lub osobę ubezpieczoną,
lub osobę na rzecz której ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia, ustalenia
prawa ubezpieczonego do świadczenia z zawartej umowy ubezpieczenia i
wysokości tego świadczenia, a także do udzielenia posiadanych przez siebie
informacji o przyczynie śmierci ubezpieczonego lub informacji niezbędnych do
ustalenia prawa osoby uprawnionej do odszkodowania z tytułu umowy
ubezpieczenia i jego wysokości.
6. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw instytucji finansowych, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy
zakres i tryb udzielania zakładom ubezpieczeń przez podmioty, o których mowa
w art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej,
informacji o stanie zdrowia osób ubezpieczonych lub osób na rzecz których ma
zostać zawarta umowa ubezpieczenia, a także sposób ustalania wysokości opłat
za udzielenie tych informacji, uwzględniając, niezbędny dla oceny ryzyka
ubezpieczeniowego, zakres tych informacji oraz zastosowanie odpowiedniej
stawki składki dla określenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.

Art. 24.
Przepisy art. 22 i 23 stosuje się odpowiednio do pozyskiwania danych osoby
zgłaszającej roszczenie z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
Udostępnianie danych może dotyczyć informacji niezbędnych zakładowi ubezpieczeń
do ustalenia prawa tej osoby do odszkodowania lub świadczenia, a także
określenia jego wysokości.

Art. 25.
1. Zakład ubezpieczeń może przetwarzać, w celu wykonania umowy ubezpieczenia,
zawarte w umowach ubezpieczenia dane osób ubezpieczonych lub uprawnionych do
otrzymywania, z umowy ubezpieczenia, odszkodowań lub świadczeń,
2. Przetwarzanie danych, o których mowa w ust. 1, nie wymaga powiadamiania
osób, o których mowa w ust. 1.

Art. 26.
1. Sądy, prokuratura, Policja oraz inne organy i instytucje, na wniosek zakładu
ubezpieczeń, w zakresie zadań przez ten zakład ubezpieczeń wykonywanych i w
celu ich wykonania, w związku z wypadkiem lub zdarzeniem będącym podstawą
ustalania odpowiedzialności, udzielają informacji, o stanie sprawy oraz
udostępniają zebrane materiały, jeżeli są one niezbędne do ustalenia
okoliczności tych wypadków i zdarzeń losowych oraz wysokości odszkodowania i
świadczenia.
2. Sądy, prokuratura, Policja oraz inne organy i instytucje, na wniosek
Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego lub Polskiego Biura Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych, w zakresie zadań przez nie wykonywanych i w celu ich
wykonania, udzielają informacji, w zakresie stanu sprawy oraz udostępniają
zebrane materiały.
3. Zakład ubezpieczeń ma obowiązek, na żądanie ubezpieczonego, uposażonego,
uprawnionego do odszkodowania, osoby poszkodowanej, udostępnić posiadane
przez siebie informacje związane z wypadkiem lub zdarzeniem będącym podstawą
ustalenia jego odpowiedzialności oraz ustalenia okoliczności wypadków i
zdarzeń losowych, jak również wysokości odszkodowania lub świadczenia.
Art. 27.
1. Dokumenty związane z zawieraniem i wykonywaniem umów ubezpieczenia mogą być
sporządzane na elektronicznych nośnikach informacji, jeżeli będą w sposób
należyty utworzone, utrwalone, przechowywane i zabezpieczone. Usługi związane
z zabezpieczeniem tych dokumentów mogą być wykonywane przez zakład
ubezpieczeń lub spółkę utworzoną przez zakład ubezpieczeń lub przez inne
podmioty.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe zasady tworzenia, utrwalania, przechowywania i
zabezpieczania, w tym przy zastosowaniu podpisu elektronicznego, dokumentów,
o których mowa w ust. 1, uwzględniając konieczność odpowiedniego
zabezpieczenia danych.

Art. 28.
1. Zarząd krajowego zakładu ubezpieczeń, z wyłączeniem towarzystwa ubezpieczeń
wzajemnych, składa się co najmniej z trzech osób.
2. Członkowie zarządu każdorazowo muszą spełniać łącznie następujące wymagania:
1) posiadać pełną zdolność do czynności prawnych,
2) posiadać wyższe wykształcenie,
3) nie być skazanym za umyślne przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem
sądu,
4) dawać rękojmię prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w sposób należyty.
3. Co najmniej dwie osoby wchodzące w skład zarządu, w tym prezes zarządu,
muszą biegle posługiwać się językiem polskim. W przypadku obywateli państw
obcych, znajomość języka polskiego powinna być potwierdzona egzaminem
państwowym z języka polskiego dla cudzoziemców ubiegających się o urzędowe
poświadczenie jego znajomości, o którym mowa w ustawie z dnia 7 października
1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999 oraz z 2000 r. Nr 29, poz.
358).
4. Co najmniej połowa członków zarządu musi legitymować się co najmniej
pięcioletnim stażem pracy na samodzielnych stanowiskach kierowniczych w
instytucjach finansowych, a prezes zarządu ponadto dwoma latami pracy w
zarządzie zakładu ubezpieczeń.
5. Powołanie dwóch członków zarządu, w tym prezesa, krajowego zakładu
ubezpieczeń następuje za zgodą organu nadzoru. O wyrażenie zgody występuje
organ zakładu ubezpieczeń właściwy w zakresie powołania członków zarządu, w
terminie nie późniejszym niż 21 dni przed dniem podjęcia uchwały w sprawie
powołania członka zarządu.
6. Ocena spełnienia wymogów określonych w ust. 2 – 4, następuje na podstawie
dokumentów przedkładanych organowi nadzoru.
7. Wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 5, następuje w drodze decyzji, w
terminie 14 dni od dnia otrzymania wystąpienia, o którym mowa w ust. 5.
8. Organ nadzoru może w drodze decyzji, w terminie 14 dni od dnia otrzymania
wystąpienia, o którym mowa w ust. 5, odmówić wyrażenia zgody na powołanie
osoby wchodzącej w skład zarządu, jeżeli nie spełnia ona warunków określonych
w ust. 2 - 4.
9. W przypadku nie udzielenia przez organ nadzoru zgody, o której mowa w ust.
5, powołanie członka zarządu nie wywołuje skutków.

Art. 29.
Organ krajowego zakładu ubezpieczeń właściwy w sprawie odwołania członków
zarządu jest obowiązany niezwłocznie poinformować organ nadzoru o odwołaniu
danej osoby z pełnienia funkcji członka zarządu.

Art. 30.
1. Członkiem rady nadzorczej krajowego zakładu ubezpieczeń może być osoba
spełniająca następujące wymagania:
1) posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych,
2) nie będącą skazaną za umyślne przestępstwo stwierdzone prawomocnym
wyrokiem sądu,
3) dająca rękojmię prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w sposób należyty.
2. Organ krajowego zakładu ubezpieczeń właściwy w sprawie powołania lub
odwołania członków rady nadzorczej jest obowiązany niezwłocznie poinformować
organ nadzoru o zmianach w składzie rady nadzorczej.

Art. 31.
1. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany do opracowania i stosowania regulaminów
wewnętrznych określających sposób wykonywania działalności ubezpieczeniowej,
w tym co najmniej regulaminu organizacyjnego, kontroli wewnętrznej,
działalności lokacyjnej i oceny ryzyka.
2. Obowiązki, o których mowa w ust. 1, dotyczą także ubezpieczeniowej grupy
kapitałowej.

Rozdział 3
Zakład ubezpieczeń wykonujący działalność w formie spółki akcyjnej

Art. 32.
W zakresie nieuregulowanym w ustawie, do krajowego zakładu ubezpieczeń
wykonującego działalność w formie spółki akcyjnej stosuje się przepisy Kodeksu
spółek handlowych.

Art. 33.
1. Statut zakładu ubezpieczeń wymaga, przed zarejestrowaniem, zatwierdzenia
przez organ nadzoru.
2. Zmiany w statucie wymagają, przed zarejestrowaniem, zatwierdzenia przez
organ nadzoru w zakresie:
1) zmiany siedziby lub firmy,
2) podwyższenia lub obniżenia kapitału zakładowego,
3) zmiany zasięgu terytorialnego lub rzeczowego zakresu działalności,
4) zmiany dotyczącej uprzywilejowania akcji lub uprawnień przyznanych
akcjonariuszom osobiście,
5) tworzenia w ciężar kosztów funduszy, rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
i innych rezerw,
6) zmiany zasad reprezentacji spółki,
7) zmian w gospodarowaniu majątkiem i aktywami zakładu ubezpieczeń, w tym w
zakresie określenia kompetencji władz zakładu ubezpieczeń,
8) zmian w funduszu organizacyjnym.

Art. 34.
1. Kapitał zakładowy krajowego zakładu ubezpieczeń nie może być niższy niż
najwyższa wysokość minimalnego kapitału gwarancyjnego wymaganego dla grup
ubezpieczeń, o których mowa w załączniku do ustawy, w zakresie których
krajowy zakład ubezpieczeń posiada zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej.
2. Kapitał zakładowy jest pokrywany wkładem pieniężnym i podlega wpłaceniu w
całości przed zarejestrowaniem krajowego zakładu ubezpieczeń w Krajowym
Rejestrze Sądowym.
3. Środki na opłacenie kapitału zakładowego nie mogą pochodzić z kredytu lub
pożyczki albo być obciążone.
4. Wpłaty na akcje nie mogą pochodzić z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł.

Art. 35.
1. Akcje zakładu ubezpieczeń mogą być tylko akcjami imiennymi, z wyjątkiem
akcji wprowadzanych do publicznego obrotu, za zgodą Komisji Papierów
Wartościowych i Giełd, na podstawie odrębnych przepisów.
2. Zbycie akcji imiennych wymaga, wydanej w drodze decyzji, zgody organu
nadzoru, jeżeli następuje w okresie do 12 miesięcy od dnia dokonania wpisu
zakładu ubezpieczeń do Krajowego Rejestru Sądowego.
3. Zbycie akcji z naruszeniem ust. 2 jest nieważne.
4. W celu ustalenia składu akcjonariuszy zakładu ubezpieczeń, Krajowy Depozyt
Papierów Wartościowych S.A., domy maklerskie, banki prowadzące działalność
maklerską oraz banki prowadzące rachunki papierów wartościowych, mają
obowiązek, na żądanie zakładu ubezpieczeń będącego spółką publiczną i na jego
koszt, w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia żądania, przekazać zakładowi
ubezpieczeń informację o posiadaniu przez poszczególnych akcjonariuszy akcji
tego zakładu ubezpieczeń w liczbie zapewniającej co najmniej 5% ogólnej
liczby głosów ma walnym zgromadzeniu.
5. Przekazanie zakładowi ubezpieczeń informacji, o których mowa w ust. 4, nie
narusza obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej określonej w przepisach
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami
wartościowymi.
6. W przypadku wydania decyzji o wykluczeniu lub o wycofaniu akcji z
publicznego obrotu albo o uchyleniu decyzji w sprawie wyrażenia zgody na
wprowadzenie akcji do publicznego obrotu zakład ubezpieczeń jest obowiązany,
w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia decyzji, dokonać zamiany akcji na
okaziciela na akcje imienne. W okresie od dnia doręczenia decyzji do dnia
dokonania zamiany nie można dokonywać obrotu akcjami na okaziciela.

Art. 36.
1. Podmiot nabywający albo obejmujący akcje lub prawa z akcji krajowego zakładu
ubezpieczeń w ilości zapewniającej przekroczenie 10% głosów na walnym
zgromadzeniu, jest obowiązany powiadomić o tym organ nadzoru w terminie 7 dni
od dnia nabycia albo objęcia.
2. Podmiot zamierzający nabyć, bezpośrednio lub pośrednio, akcje lub prawa z
akcji albo objąć akcje lub prawa z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń w
ilości zapewniającej przekroczenie odpowiednio 20%, 33%, 50% głosów na walnym
zgromadzeniu, jest obowiązany każdorazowo powiadomić organ nadzoru o zamiarze
nabycia albo objęcia.
3. Organ nadzoru może, w terminie 30 dni od dnia złożenia zawiadomienia, o
którym mowa w ust. 2, złożyć sprzeciw, w drodze decyzji, co do nabycia albo
objęcia tych akcji lub praw z akcji lub ustalić termin nabycia albo objęcia
tych akcji lub praw z akcji.
4. Organ nadzoru może złożyć sprzeciw, w drodze decyzji, co do nabycia albo
objęcia akcji lub praw z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń, o których mowa
w ust. 2, jeżeli:
1) nabywca albo obejmujący akcje lub prawa z akcji krajowego zakładu
ubezpieczeń nie daje rękojmi prowadzenia spraw krajowego zakładu
ubezpieczeń w sposób należycie zabezpieczający interesy ubezpieczających,
ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia,
2) środki przeznaczone na nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji
krajowego zakładu ubezpieczeń pochodzą z kredytu lub pożyczki albo są
obciążone,
3) nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń
przez określony podmiot zagraża obronności, bezpieczeństwu państwa lub
bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu,
4) wpłaty na akcje pochodzą z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł.
5. Nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń
przez podmiot zależny uważa się za nabycie albo objęcie przez podmiot
dominujący.
6. Przepisu ust. 5 nie stosuje się, gdy podmiotem dominującym jest Skarb
Państwa.
7. W przypadku nabycia albo objęcia akcji lub praw z akcji z naruszeniem
warunków, o których mowa w ust. 2, z akcji tych nie może być wykonywane prawo
głosu.
8. Uchwały walnego zgromadzenia podjęte z naruszeniem ust. 7 są nieważne.
9. Przepisy ust. 1-7 nie naruszają przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
- Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów ustawy z
dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.
10) Podmiot nabywający albo obejmujący akcje lub prawa z akcji krajowego zakładu
ubezpieczeń, w trybie ust. 1 - 7, jest obowiązany poinformować o nabyciu lub
objęciu, krajowy zakładu ubezpieczeń, którego akcji nabycie albo objęcie
dotyczy.

Art. 37.
1. Podmiot, który zamierza zbyć bezpośrednio lub pośrednio akcje lub prawa z
akcji krajowego zakładu ubezpieczeń, ma obowiązek każdorazowo powiadomić o
zamiarze zbycia organ nadzoru, jeżeli w wyniku zbycia, jego udział w liczbie
głosów na walnym zgromadzeniu lub w kapitale zakładowym spadłby odpowiednio
poniżej 10%, 20%, 33%, 50%.
2. Zamiar zbycia lub zbycie akcji lub praw z akcji krajowego zakładu
ubezpieczeń przez podmiot zależny uważa się za zamiar ich zbycia lub zbycie
przez podmiot dominujący.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, gdy podmiotem dominującym jest Skarb
Państwa.
4. Przepisy ust. 1-3 nie naruszają przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.-
Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów ustawy z
dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.
5. Podmiot zbywający akcje lub prawa z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń, w
trybie ust. 1 - 3, jest obowiązany poinformować o zbyciu, krajowy zakład
ubezpieczeń, którego zbycie dotyczy.

Art. 38.
1. Zakład ubezpieczeń ma obowiązek, po uzyskaniu informacji, zawiadomić organ
nadzoru o każdym nabyciu albo objęciu albo zbyciu akcji lub praw z akcji
przez akcjonariusza, jeżeli powoduje to powstanie sytuacji, o której mowa w
art. 36 ust. 1 i 2, w art. 37 ust. 1 oraz w art. 244 ust. 1 i 2.
2. Zakład ubezpieczeń ma obowiązek dołączyć do rocznego sprawozdania
finansowego przedstawianego organowi nadzoru, informację o posiadaniu przez
każdego akcjonariusza akcji dających mu minimum 5% głosów na walnym
zgromadzeniu lub 5% kapitału zakładowego.
3. Informacja, o której mowa w ust. 2, zawiera:
1) imię i nazwisko lub nazwę bądź firmę akcjonariusza,
2) miejsce zamieszkania i adres zamieszkania lub siedzibę i adres siedziby
akcjonariusza,
3) liczbę posiadanych akcji i procent odpowiadających im głosów na walnym
zgromadzeniu.

Rozdział 4
Towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych

Art. 39.
1. Zakład ubezpieczeń, który ubezpiecza swoich członków na zasadzie
wzajemności, jest towarzystwem ubezpieczeń wzajemnych, zwanym dalej
"towarzystwem".
2. Do zawierania umowy ubezpieczenia mienia komunalnego lub odpowiedzialności
cywilnej z towarzystwem ubezpieczeń wzajemnych, którego członkami są
jednostki samorządu terytorialnego zawierające umowę ubezpieczenia mienia
komunalnego lub odpowiedzialności cywilnej, nie stosuje się przepisów o
zamówieniach publicznych.

Art. 40.
1. Towarzystwo podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.
2. Towarzystwo uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego
Rejestru Sądowego.

Art. 41.
1. Statut towarzystwa jest sporządzany w formie aktu notarialnego.
2. Statut towarzystwa wymaga, przed zarejestrowaniem, zatwierdzenia przez organ
nadzoru.
3. Zmiany w statucie towarzystwa wymagają, przed zarejestrowaniem,
zatwierdzenia przez organ nadzoru w zakresie:
1) zmiany siedziby lub nazwy,
2) podwyższenia lub obniżenia kapitału zakładowego,
3) zmiany zasięgu terytorialnego lub rzeczowego zakresu działalności,
4) tworzenia w ciężar kosztów funduszy, rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
i innych rezerw,
5) zmiany zasad reprezentacji towarzystwa,
6) zmian w gospodarowaniu majątkiem i aktywami towarzystwa, w tym w zakresie
określenia kompetencji władz towarzystwa,
7) zmian w funduszu organizacyjnym.

Art. 42.
1. Statut towarzystwa określa w szczególności:
1) nazwę i siedzibę towarzystwa,
2) terytorialny zasięg działalności,
3) liczbę członków zarządu i rady nadzorczej,
4) zakres rzeczowy działalności z określeniem działu, grup i rodzajów
ubezpieczeń oraz zakres działalności reasekuracyjnej,
5) wysokość kapitału zakładowego,
6) zasady wykorzystania nadwyżki bilansowej oraz sposób pokrycia strat,
7) zasady umarzania udziałów,
8) zasady uzyskania i utraty członkostwa oraz rodzaje członkostwa,
9) sposób rozwiązania towarzystwa,
10) zasady dokonywania ogłoszeń towarzystwa, w tym oznaczenie pisma do
ogłoszeń.
2. Do statutu towarzystwa mogą być włączone ogólne warunki ubezpieczenia.

Art. 43.
W towarzystwie mogą być tworzone związki wzajemności członkowskiej, jeżeli tak
stanowi statut towarzystwa.

Art. 44.
1. Towarzystwo posiadające ograniczony zakres działalności ze względu na małą
liczbę członków oraz niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych umów
ubezpieczenia lub niewielki terytorialny zasięg działalności, może być uznane
przez organ nadzoru za małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych.
2. Organ nadzoru może uznać towarzystwo za małe towarzystwo ubezpieczeń
wzajemnych, po spełnieniu przez nie następujących warunków:
1) towarzystwo ubezpiecza jedynie swoich członków,
2) członkami towarzystwa jest zdefiniowany krąg podmiotów, wykonujących
określony zawód lub grupę zawodów lub wykonujących określony rodzaj
działalności gospodarczej lub działających na określonym terenie,
3) roczny obrót towarzystwa nie przekracza równowartości w złotych 3 mln
euro.
3. Decyzja o uznaniu towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych przez organ nadzoru za
małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych podlega wpisowi do Krajowego Rejestru
Sądowego.
4. Do małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych nie stosuje się przepisów art.
46 ust. 1, art. 47 i 48.
5. Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych nie może wykonywać działalności w
zakresie reasekuracji czynnej.
6. Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych nie może prowadzić ubezpieczeń
obowiązkowych odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych i
odpowiedzialności cywilnej rolników.

Art. 45.
1. Jeżeli statut towarzystwa nie stanowi inaczej, uzyskanie członkostwa
następuje z dniem zawarcia umowy ubezpieczenia, a jego utrata - z dniem
wygaśnięcia stosunku ubezpieczenia.
2. Statut towarzystwa może przewidywać, że towarzystwo będzie ubezpieczało
także osoby niebędące członkami towarzystwa. Osoby te nie mogą być
zobowiązane do udziału w pokrywaniu straty towarzystwa przez wnoszenie
dodatkowej składki ubezpieczeniowej.
3. Składki od osób, o których mowa w ust. 2, nie mogą stanowić więcej niż 10%
składki przypisanej brutto towarzystwa.

Art. 46.
1. Statut towarzystwa przewiduje tworzenie kapitału zapasowego według zasad, o
których mowa w art. 396 Kodeksu spółek handlowych.
2. Statut towarzystwa określa system świadczeń członków na rzecz towarzystwa;
przysługujące członkowi należności majątkowe od towarzystwa nie zwalniają
tego członka z obowiązku płacenia składek.
3. Statut towarzystwa może przewidywać zmniejszenie świadczeń towarzystwa na
rzecz członków z tytułu ubezpieczeń, chyba że przewiduje on nieograniczony
udział członków w pokryciu straty w technicznym rachunku ubezpieczeń.
4. Członkowie towarzystwa nie odpowiadają za jego zobowiązania.

Art. 47.
1. Kapitał zakładowy nie może być niższy niż najwyższa wysokość minimalnego
kapitału gwarancyjnego wymaganego dla grup ubezpieczeń, o których mowa w
załączniku do ustawy, w zakresie których towarzystwo posiada zezwolenie na
wykonywanie działalności ubezpieczeniowej.
2. Kapitał zakładowy jest pokrywany w całości wkładem pieniężnym w terminie
30 dni od dnia zarejestrowania towarzystwa.
3. Statut towarzystwa może przewidywać spłacanie kapitału zakładowego tylko z
nadwyżek rocznych i w okresie tworzenia kapitału zapasowego osobom, które
wniosły kapitał zakładowy, lub niespłacanie kapitału zakładowego określonym
osobom.
4. Kapitał zakładowy może być obniżony przez zmniejszenie nominalnej wartości
udziałów lub przez umorzenie części udziałów.
5. Osoby, które wniosły kapitał zakładowy, mogą być członkami zarządu
towarzystwa lub rady nadzorczej towarzystwa, w zakresie określonym w
statucie, do czasu spłacenia kapitału.
6. Spłata kapitału zakładowego osobie, o której mowa w ust. 5, powoduje nabycie
udziałów własnych przez towarzystwo.
7. Jeżeli udziały własne nie zostaną zbyte w terminie 12 miesięcy od dnia
nabycia, muszą być umorzone w drodze obniżenia kapitału zakładowego.
8. Udziały własne należy umieścić w bilansie jako osobną pozycję pod nazwą
"Udziały własne do zbycia".
9. Towarzystwo nie może wykonywać samo albo przez pełnomocników uprawnień
wynikających z własnych udziałów.

Art. 48.
Do towarzystwa stosuje się odpowiednio przepisy art. 36, 37 i 244.

Art. 49.
Organami towarzystwa są:
1) zarząd,
2) rada nadzorcza,
3) walne zgromadzenie członków towarzystwa.

Art. 50.
1. Zarząd prowadzi sprawy towarzystwa i reprezentuje towarzystwo.
2. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród członków towarzystwa lub spoza
ich grona.
3. Członków zarządu powołuje i odwołuje walne zgromadzenie, chyba że statut
towarzystwa stanowi inaczej.

Art. 51.
1. Mandat członka zarządu wygasa najpóźniej z dniem odbycia walnego
zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok
obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu.
2. Mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo
odwołania go ze składu zarządu.
3. Do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio
przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie.

Art. 52.
Członek zarządu może być w każdym czasie odwołany lub zawieszony w czynnościach.
Nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego
dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu.

Art. 53.
1. Prawo członka zarządu do prowadzenia spraw towarzystwa i reprezentowania
towarzystwa dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych towarzystwa,
z wyjątkiem spraw, które wymagają uchwały walnego zgromadzenia.
2. Prawa członka zarządu do prowadzenia spraw towarzystwa i reprezentowania
towarzystwa nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.

Art. 54.
1. Sposób reprezentowania towarzystwa określa statut towarzystwa; jeżeli statut
towarzystwa nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania
oświadczeń woli i podpisywania pism w imieniu towarzystwa jest wymagane
współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z
prokurentem.
2. Do ustanowienia prokury stosuje się przepisy dotyczące ustanowienia prokury
w spółce akcyjnej.
3. Przepisy ust. 1 i 2 nie wyłączają ustanowienia prokury jednoosobowej lub
łącznej i nie ograniczają praw prokurentów, wynikających z przepisów o
prokurze.
4. Oświadczenia pisemne kierowane do towarzystwa złożone w jego lokalu albo
jednemu z członków zarządu lub prokurentowi mają skutek prawny względem
towarzystwa.

Art. 55.
1. Oświadczenia pisemne towarzystwa kierowane do oznaczonej osoby zawierają:
1) nazwę towarzystwa, jego siedzibę i adres,
2) oznaczenie sądu rejestrowego i numeru, pod którym towarzystwo jest
wpisane do rejestru,
3) imiona i nazwiska członków zarządu.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy oświadczeń woli kierowanych
do osób pozostających z towarzystwem w stałych stosunkach umownych.

Art. 56.
W umowach między towarzystwem a członkami zarządu a także w sporach z nimi,
towarzystwo reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik wybrany przez walne
zgromadzenie.

Art. 57.
1. Członek zarządu nie może bez zgody towarzystwa zajmować się interesami
konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w podmiocie konkurencyjnym. Jeżeli
statut towarzystwa nie stanowi inaczej, zgody udziela organ uprawniony do
powołania zarządu.
2. W przypadku sprzeczności interesów towarzystwa z osobistymi interesami
członka zarządu, jego współmałżonka, krewnych i powinowatych do drugiego
stopnia oraz osób, z którymi jest on powiązany osobiście, członek zarządu
wstrzymuje się od udziału w rozstrzygnięciu takich spraw i żąda zaznaczenia
tego w protokole z posiedzenia zarządu.

Art. 58.
Uchwały zarządu są protokołowane. Protokoły zawierają porządek obrad, nazwiska i
imiona obecnych członków zarządu, liczbę głosów oddanych na poszczególne uchwały
oraz zdania odrębne. Protokoły podpisują obecni na posiedzeniu członkowie
zarządu.

Art. 59.
1. Rada nadzorcza składa się co najmniej z pięciu członków powoływanych i
odwoływanych przez walne zgromadzenie.
2. Statut towarzystwa może przewidywać inny sposób powoływania lub odwoływania
członków rady nadzorczej.
3. Członek zarządu, likwidator i pracownik towarzystwa zajmujący stanowisko
głównego księgowego, radcy prawnego lub inne podlegające bezpośrednio
członkowi zarządu, nie może być równocześnie członkiem rady nadzorczej.

Art. 60.
1. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością towarzystwa we
wszystkich dziedzinach jego działalności.
2. Do kompetencji rady nadzorczej należy w szczególności ocena sprawozdania
finansowego, zarówno co do zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze
stanem faktycznym, badanie sprawozdania zarządu z działalności towarzystwa,
badanie wniosków zarządu co do podziału nadwyżki bilansowej albo pokrycia
straty bilansowej oraz składanie walnemu zgromadzeniu corocznego sprawozdania
pisemnego z wyników powyższej oceny.
3. W celu wykonania obowiązków, o których mowa w ust. 2, rada nadzorcza może
badać każdą czynność towarzystwa, żądać od zarządu i pracowników towarzystwa
sprawozdań i wyjaśnień, dokonywać rewizji stanu majątku oraz sprawdzać księgi
i dokumenty.

Art. 61.
1. Do kompetencji rady nadzorczej należy również zawieszanie w czynnościach
poszczególnych lub wszystkich członków zarządu oraz delegowanie członków rady
nadzorczej do czasowego wykonywania czynności członków zarządu nie mogących
sprawować swoich czynności.
2. W przypadku długotrwałej niemożności sprawowania czynności przez członka
zarządu rada nadzorcza niezwłocznie podejmuje odpowiednie działania w celu
dokonania zmiany w składzie zarządu.

Art. 62.
1. Statut towarzystwa może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej, a w
szczególności przewidywać, że zarząd jest obowiązany uzyskać zgodę rady
nadzorczej przed dokonaniem określonych czynności.
2. Jeżeli rada nadzorcza nie wyrazi zgody na dokonanie określonej czynności,
zarząd może zwrócić się do walnego zgromadzenia, aby powzięło uchwałę
udzielającą zgody na dokonanie tej czynności.

Art. 63.
Rada nadzorcza wykonuje swoje obowiązki kolegialnie, może jednak delegować
swoich członków do samodzielnego pełnienia określonych czynności nadzorczych.

Art. 64.
1. Uchwały rady nadzorczej mogą być powzięte, jeżeli wszyscy członkowie zostali
zaproszeni do udziału w posiedzeniu rady nadzorczej. Uchwały zapadają
bezwzględną większością głosów, przy obecności co najmniej połowy członków
obecnych na posiedzeniu rady nadzorczej, chyba że statut towarzystwa stanowi
inaczej.
2. Do protokołów rady nadzorczej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące
protokołów zarządu.
3. Walne zgromadzenie uchwala dla rady nadzorczej regulamin, określający jej
organizację i sposób wykonywania czynności.

Art. 65.
Najwyższym organem towarzystwa jest walne zgromadzenie. W sprawach
niezastrzeżonych w ustawie lub statucie do właściwości innych organów
towarzystwa, podejmowanie uchwał należy do walnego zgromadzenia.

Art. 66.
1. Zwyczajne walne zgromadzenie odbywa się w terminie 6 miesięcy po upływie
każdego roku obrotowego.
2. Przedmiotem obrad zwyczajnego walnego zgromadzenia, poza innymi sprawami
wymienionymi w statucie, jest:
1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności
towarzystwa, bilansu oraz rachunku zysków i strat za rok ubiegły,
2) powzięcie uchwały o podziale nadwyżki bilansowej albo o pokryciu straty
bilansowej,
3) udzielenie członkom organów towarzystwa absolutorium z wykonania przez
nich obowiązków.

Art. 67.
Walne zgromadzenie odbywa się w siedzibie towarzystwa. Statut towarzystwa może
zawierać odmienne postanowienia dotyczące określenia miejsca zwołania walnego
zgromadzenia, jednakże walne zgromadzenie może odbywać się wyłącznie na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 68.
1. Walne zgromadzenie zwołuje zarząd.
2. Rada nadzorcza ma prawo zwołania zwyczajnego walnego zgromadzenia, jeżeli
zarząd nie zwoła go w terminie określonym w art. 66 ust. 1, oraz
nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, jeżeli zwołanie go uzna za wskazane, a
zarząd nie zwoła walnego zgromadzenia w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia
odpowiedniego żądania przez radę nadzorczą.
3. Statut towarzystwa może przyznać uprawnienie, o którym mowa w ust. 2, także
innym osobom.

Art. 69.
1. Członkowie towarzystwa uprawnieni do udziału w walnym zgromadzeniu
reprezentujący przynajmniej jedną dziesiątą udziałów lub głosów na walnym
zgromadzeniu, mogą żądać zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, jak
również umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego walnego
zgromadzenia. Żądanie takie należy złożyć na piśmie do zarządu najpóźniej na
30 dni przed proponowanym terminem walnego zgromadzenia.
2. Statut towarzystwa może przyznać uprawnienia, o których mowa w ust. 1,
członkom towarzystwa uprawnionym do udziału w walnym zgromadzeniu
przedstawiającym mniej niż jedną dziesiątą udziałów lub głosów na walnym
zgromadzeniu.
3. Jeżeli w terminie 14 dni od dnia przedstawienia żądania zarządowi
nadzwyczajne walne zgromadzenie nie będzie zwołane, sąd rejestrowy może po
wezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia, upoważnić do zwołania
nadzwyczajnego walnego zgromadzenia członków towarzystwa uprawnionych do
udziału w walnym zgromadzeniu, występujących z tym żądaniem. Sąd wyznacza
przewodniczącego tego walnego zgromadzenia. Walne zgromadzenie podejmie
uchwałę rozstrzygającą, czy koszty zwołania i odbycia walnego zgromadzenia ma
ponieść towarzystwo.
4. W ogłoszeniach i zawiadomieniach listami poleconymi, za zwrotnym
potwierdzeniem odbioru, o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, o
którym mowa w ust. 3, należy powołać się na postanowienie sądu rejestrowego.

Art. 70.
1. Walne zgromadzenie zwołuje się przez ogłoszenie, którego dokonuje się co
najmniej na 21 dni przed terminem walnego zgromadzenia.
2. W ogłoszeniu należy oznaczyć datę, godzinę i miejsce odbycia walnego
zgromadzenia oraz szczegółowy porządek obrad. W przypadku zamierzonej zmiany
statutu towarzystwa należy powołać dotychczas obowiązujące postanowienia, jak
również treść projektowanych zmian.
3. Członek towarzystwa uprawniony do udziału w walnym zgromadzeniu, który złoży
w towarzystwie przynajmniej jeden udział, może żądać zawiadomienia go listem
poleconym, za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, wysłanym najpóźniej
równocześnie z ogłoszeniem, o terminie i porządku obrad walnego zgromadzenia,
a następnie o powziętych uchwałach.

Art. 71.
Jeżeli statut towarzystwa nie stanowi inaczej, walne zgromadzenie jest ważne bez
względu na liczbę reprezentowanych na nim udziałów.

Art. 72.
Jeżeli statut nie stanowi inaczej, walne zgromadzenie otwiera przewodniczący
rady nadzorczej albo jego zastępca, a następnie spośród osób uprawnionych do
uczestnictwa na walnym zgromadzeniu wybiera się przewodniczącego.

Art. 73.
1. Lista obecności, zawierająca spis uczestników walnego zgromadzenia z
wymienieniem liczby udziałów na walnym zgromadzeniu, które każdy z nich
przedstawia i służących im głosów, podpisana przez przewodniczącego walnego
zgromadzenia, wyłożona jest podczas obrad tego walnego zgromadzenia. Statut
towarzystwa może zawierać inne postanowienia w tym zakresie.
2. Na wniosek członków towarzystwa uprawnionych do udziału w walnym
zgromadzeniu reprezentujących przynajmniej jedną dziesiątą udziałów, lista
obecności jest sprawdzona przez wybraną w tym celu komisję, złożoną co
najmniej z 3 osób. Wnioskodawcy mają prawo wyboru jednego członka komisji.

Art. 74.
1. Członkowie towarzystwa uprawnieni do udziału w walnym zgromadzeniu mogą
uczestniczyć w walnym zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub
przez pełnomocników.
2. Pełnomocnictwo udzielone jest, pod rygorem nieważności, na piśmie i
dołączone do protokołu walnego zgromadzenia.
3. Członek zarządu lub pracownik towarzystwa nie mogą być pełnomocnikami na
walnym zgromadzeniu.

Art. 75.
Członek towarzystwa uprawniony do udziału w walnym zgromadzeniu nie może ani
osobiście, ani przez pełnomocnika, ani jako pełnomocnik innej osoby, głosować
przy powzięciu uchwały, dotyczącej jego odpowiedzialności wobec towarzystwa z
jakiegokolwiek tytułu oraz w sprawie przyznania mu wynagrodzenia, umowy między
nim a towarzystwem oraz sporu między nim a towarzystwem.

Art. 76.
1. Uchwały walnego zgromadzenia zapadają bezwzględną większością głosów
oddanych, jeżeli przepisy statutu towarzystwa nie stanowią inaczej.
2. Głosowanie jest jawne. Tajne głosowanie zarządza się przy wyborach organów
towarzystwa lub likwidatorów oraz nad wnioskami o usunięcie członków organów
towarzystwa lub likwidatorów, o pociągnięcie ich do odpowiedzialności, jak
również w sprawach osobowych. Tajne głosowanie należy również zarządzić na
żądanie choćby jednego z obecnych.
3. Uchwały walnego zgromadzenia są protokołowane przez notariusza.
4. W protokole należy stwierdzić prawidłowość zwołania walnego zgromadzenia i
jego zdolność do powzięcia uchwał, wymienić powzięte uchwały, liczbę głosów
oddanych za każdą uchwałą i zgłoszone sprzeciwy. Do protokołu należy dołączyć
odpowiednie dokumenty, w tym dowody zwołania walnego zgromadzenia i listę
obecności z podpisami uczestników zgromadzenia.
5. Odpis protokołu zarząd umieści w księdze protokołów. Członkowie towarzystwa
uprawnieni do udziału w walnym zgromadzeniu mogą przeglądać księgę
protokołów, mogą także żądać wydania poświadczonych przez zarząd odpisów
uchwał.

Art. 77.
1. Uchwała walnego zgromadzenia sprzeczna z prawem, postanowieniami statutu
towarzystwa lub dobrymi obyczajami, może być zaskarżona w drodze wytoczonego
przeciwko towarzystwu powództwa o uchylenie uchwały.
2. Prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia
przysługuje:
1) zarządowi, radzie nadzorczej oraz poszczególnym członkom tych organów,
2) członkowi towarzystwa uprawnionemu do udziału w walnym zgromadzeniu,
który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał
zaprotokołowania sprzeciwu,
3) członkowi towarzystwa uprawnionemu do udziału w walnym zgromadzeniu
bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w walnym zgromadzeniu,
4) innym członkom towarzystwa uprawnionym do udziału w walnym zgromadzeniu,
którzy nie byli obecni na walnym zgromadzeniu, jedynie w przypadku
wadliwego zwołania zgromadzenia lub też powzięcia uchwały w sprawie
nieobjętej porządkiem obrad.
3. Uchwała walnego zgromadzenia może być zaskarżona przez członka towarzystwa
uprawnionego do udziału w walnym zgromadzeniu nawet w przypadku zgodności
uchwały z przepisami prawa i statutem towarzystwa, jeżeli jest sprzeczna z
interesem towarzystwa lub ma na celu pokrzywdzenie członka towarzystwa
uprawnionego do udziału w walnym zgromadzeniu.
4. Powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia należy wnieść w terminie
30 dni od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w
terminie 6 miesięcy od dnia powzięcia uchwały.

Art. 78.
1. W sporze dotyczącym uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwały walnego
zgromadzenia pozwane towarzystwo reprezentuje zarząd, jeżeli na mocy uchwały
walnego zgromadzenia nie został ustanowiony w tym celu pełnomocnik.
2. Jeżeli zarząd nie może działać za towarzystwo, a brak jest uchwały walnego
zgromadzenia o ustanowieniu pełnomocnika, sąd właściwy do rozstrzygnięcia
powództwa wyznacza kuratora towarzystwa.

Art. 79.
1. Prawomocny wyrok uchylający uchwałę ma moc obowiązującą w stosunkach między
towarzystwem a wszystkimi członkami towarzystwa uprawnionymi do udziału w
walnym zgromadzeniu.
2. W przypadkach, w których ważność czynności dokonanej przez towarzystwo jest
zależna od uchwały walnego zgromadzenia, uchylenie takiej uchwały nie ma
skutku wobec osób trzecich działających w dobrej wierze.

Art. 80.
1. Zmiana statutu towarzystwa wymaga uchwały walnego zgromadzenia, powziętej
większością co najmniej trzech czwartych oddanych głosów.
2. Walne zgromadzenie może upoważnić radę nadzorczą towarzystwa do dokonania w
jego uchwałach zmian o charakterze redakcyjnym.
3. Zmiany statutu towarzystwa nie mogą ograniczać praw wynikających z zawartych
umów ubezpieczenia.

Art. 81.
Uchwała o rozwiązaniu towarzystwa lub połączeniu z innym towarzystwem zapada
większością co najmniej trzech czwartych oddanych głosów.

Art. 82.
1. Towarzystwo może zostać przekształcone w spółkę akcyjną. Do przekształcenia
towarzystwa stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych
dotyczące powstania spółki akcyjnej.
2. Do przekształcenia, o którym mowa w ust. 1, wymaga się:
1) sporządzenia planu przekształcenia towarzystwa wraz z załącznikami oraz
opinią biegłego rewidenta,
2) powzięcia uchwały o przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną i jej
zatwierdzenia przez organ nadzoru,
3) powołania członków organów spółki akcyjnej powstałej w wyniku
przekształcenia towarzystwa,
4) podpisania, przez członków towarzystwa, statutu spółki akcyjnej powstałej
w wyniku przekształcenia towarzystwa,
5) wykreślenia towarzystwa z rejestru i dokonania wpisu do rejestru spółki
akcyjnej powstałej w wyniku przekształcenia towarzystwa.
3. Do przygotowania planu przekształcenia towarzystwa stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu spółek handlowych.

Art. 83.
1.Uchwała o przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną jest podejmowana
większością trzech czwartych głosów przez walne zgromadzenie.
2. Uchwała o przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną zawiera:
1) nazwę i siedzibę towarzystwa przekształcanego oraz firmę i siedzibę
spółki akcyjnej, która powstanie w wyniku przekształcenia towarzystwa,
2) zasady ustalenia wartości udziałów towarzystwa określonych na podstawie
sprawozdania finansowego sporządzanego dla celów przekształcenia,
3) określenie wysokości kapitału zakładowego spółki akcyjnej, która
powstanie w wyniku przekształcenia towarzystwa,
4) sposób objęcia akcji oraz zakres praw przyznanych akcjonariuszom
uczestniczącym w przekształconej spółce akcyjnej, która powstanie w wyniku
przekształcenia towarzystwa, jeżeli przyznanie takich praw jest
przewidziane,
5) zakres rzeczowy i terytorialny zasięg działalności spółki akcyjnej, która
powstanie w wyniku przekształcenia towarzystwa,
6) zgodę na brzmienie statutu spółki akcyjnej, która powstanie w wyniku
przekształcenia towarzystwa,
7) nazwiska i imiona członków zarządu oraz rady nadzorczej spółki akcyjnej,
która powstanie w wyniku przekształcenia towarzystwa.

Art. 84.
1. Towarzystwo, na 30 dni przed planowanym podjęciem uchwały o przekształceniu
towarzystwa w spółkę akcyjną, wzywa członków w sposób przewidziany dla ich
zawiadamiania, do złożenia oświadczeń o uczestnictwie w powstającej spółce
akcyjnej w zakresie:
1) zamiaru objęcia akcji spółki, która powstanie w wyniku przekształcenia
towarzystwa,
2) kontynuowania umowy ubezpieczenia w zakładzie ubezpieczeń, który
powstanie w wyniku przekształcenia towarzystwa.
2. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wymaga, pod rygorem nieważności, formy
pisemnej.
3. Członkowi, który nie złożył oświadczenia o uczestnictwie w powstającej
spółce akcyjnej, przysługuje roszczenie o zapłatę kwoty odpowiadającej
wartości jego udziału w towarzystwie, zgodnie ze sprawozdaniem finansowym
sporządzonym dla celów przekształcenia; przysługuje mu również prawo
wypowiedzenia umowy ubezpieczenia.
4. Towarzystwo ma obowiązek zapłaty kwoty, o której mowa w ust. 3, nie później
niż w terminie 6 miesięcy od dnia przekształcenia towarzystwa w spółkę
akcyjną.
5. Roszczenie o zapłatę kwoty, o której mowa w ust. 3, przedawnia się z upływem
2 lat od dnia powzięcia uchwały o przekształceniu towarzystwa w spółkę
akcyjną.

Art. 85.
Oświadczenia członków towarzystwa o nieuczestniczeniu w powstającej spółce
akcyjnej przedstawia się na walnym zgromadzeniu, które ma podjąć uchwałę o
przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną.

Art. 86.
1. Członkowie towarzystwa przystępujący do przekształconej spółki obejmują
akcje proporcjonalnie do ich udziałów.
2. Jeżeli kapitał zakładowy nie został w całości objęty w sposób, o którym mowa
w ust. 1, musi być do pełnej wysokości uzupełniony nowymi akcjami. Akcje te
są w całości obejmowane za wkłady pieniężne.

Art. 87.
1. Uchwała o przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną jest zatwierdzana
przez organ nadzoru.
2. Wniosek o zatwierdzenie uchwały o przekształceniu powinien zawierać:
1) plan przekształcenia, o którym mowa w art. 82 ust. 2 pkt 1,
2) uchwałę o przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną,
3) sprawozdanie finansowe przekształcanego towarzystwa,
4) dokumenty potwierdzające posiadanie środków finansowych wolnych od
obciążeń w wysokości równej kapitałowi zakładowemu wraz z oświadczeniem o
przeznaczeniu ich na pokrycie kapitału zakładowego,
5) informacje o obejmujących akcje osobach, które nie były członkami
przekształcanego towarzystwa,
6) oświadczenia członków towarzystwa o nieuczestniczeniu w powstającej
spółce akcyjnej, jako głos odrębny.

Art. 88.
Organ nadzoru zatwierdza, w drodze decyzji, uchwałę o przekształceniu
towarzystwa w spółkę akcyjną, jeżeli są spełnione następujące warunki:
1) został złożony wniosek spełniający warunki określone w art. 87 ust. 2,
2) przekształcenie towarzystwa w spółkę akcyjną jest zgodne z przepisami
prawa,
3) interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umowy ubezpieczenia są należycie zabezpieczone.

Art. 89.
1. Zarząd towarzystwa zgłosi do rejestru przekształcenie towarzystwa w spółkę
akcyjną.
2. Towarzystwo staje się spółką akcyjną z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru
Sądowego. Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla z rejestru
towarzystwo przekształcane (dzień przekształcenia).

Art. 90.
1. Majątek przekształconego towarzystwa staje się majątkiem powstałej spółki
akcyjnej.
2. Do majątku powstałej spółki i do akcji wydawanych akcjonariuszom stosuje się
przepisy Kodeksu spółek handlowych dotyczące wkładów niepieniężnych i akcji
wydawanych za te wkłady.

Art. 91.
1. Spółce akcyjnej powstałej w wyniku przekształcenia przysługują wszystkie
prawa i obowiązki, które przysługiwały towarzystwu przed przekształceniem.
2. Spółka akcyjna staje się podmiotem zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej, które zostało przyznane towarzystwu przed jego
przekształceniem.

Art. 92.
1. Powstała spółka akcyjna ogłosi trzykrotnie w dzienniku o zasięgu
ogólnopolskim o przekształceniu i poinformuje pisemnie ubezpieczonych, którzy
nie byli członkami przekształcanego towarzystwa o przysługującym im prawie do
wypowiedzenia umowy ubezpieczenia w okresie 3 miesięcy od dnia ostatniego
ogłoszenia.
2. Pierwsze ogłoszenie, o którym mowa w ust.1, powinno być dokonane w terminie
7 dni od dnia przekształcenia, a pozostałe w odstępach nie krótszych niż 7
dni i nie dłuższych niż 14 dni.

Rozdział 5
Warunki wykonywania działalności ubezpieczeniowej przez krajowe zakłady
ubezpieczeń

Art. 93.
1. Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej dla krajowego
zakładu ubezpieczeń wydaje, w drodze decyzji, po rozpatrzeniu wniosku
założycieli zakładu ubezpieczeń, organ nadzoru.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) określenie nazwy lub firmy, siedziby i adresu, zasięgu terytorialnego i
rzeczowego zakresu działalności krajowego zakładu ubezpieczeń,
2) określenie wysokości kapitału zakładowego,
3) wskazanie założycieli krajowego zakładu ubezpieczeń,
4) wskazanie formy prawnej w jakiej ma być wykonywana działalność,
5) określenie wysokości funduszu organizacyjnego przeznaczonego na
utworzenie administracji krajowego zakładu ubezpieczeń i zorganizowanie
sieci przedstawicielstw,
6) wskazanie imion i nazwisk osób przewidzianych na członków zarządu i rady
nadzorczej,
7) wskazanie imienia i nazwiska aktuariusza, osoby odpowiedzialnej za
prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz doradcy inwestycyjnego w przypadku gdy
obowiązek zatrudnienia tej osoby wynika z ustawy.
3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się:
1) statut krajowego zakładu ubezpieczeń,
2) projekty ogólnych warunków ubezpieczenia ryzyk, w zakresie których ma być
wydane zezwolenie,
3) sprawozdania finansowe założycieli, obejmujące bilanse, rachunki zysków i
strat, sprawozdania z przepływu środków pieniężnych za ostatnie trzy lata
przed datą złożenia wniosku lub z całego okresu działalności, jeżeli
założyciel wykonuje działalność gospodarczą przez czas krótszy niż okres
trzech lat – w przypadku gdy obowiązek sporządzania takich sprawozdań
finansowych założycieli, z prowadzonej przez nich działalności
gospodarczej, wynika z odrębnych przepisów prawa,
4) noty objaśniające do sprawozdań, o których mowa w pkt 3,
5) wyliczenie marginesu wypłacalności i wyliczenie wartości środków własnych
- w przypadku gdy założycielem jest zakład ubezpieczeń,
6) sprawozdania bankowe z przepływu środków pieniężnych na rachunkach
bankowych, obejmujące okres roku do dnia złożenia wniosku, zeznania
podatkowe, składane na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób
fizycznych, za ostatnie trzy lata podatkowe, oświadczenie o pochodzeniu
środków pieniężnych przeznaczonych na pokrycie kapitału zakładowego i
funduszu organizacyjnego – w przypadku założycieli będących osobami
fizycznymi, które nie mają obowiązku sporządzania sprawozdań finansowych,
7) oświadczenia założycieli o kapitale zakładowym ze wskazaniem podmiotów
obejmujących akcje lub udziały, sposobu objęcia akcji lub udziałów, ilości
obejmowanych akcji lub udziałów oraz rodzaju akcji lub udziałów,
8) oświadczenie założycieli o posiadaniu środków finansowych wolnych od
obciążeń w wysokości równej kapitałowi podstawowemu i funduszowi
organizacyjnemu wraz z oświadczeniem o przeznaczeniu ich na pokrycie
kapitału podstawowego i funduszu organizacyjnego, wraz z informacją o
wysokości funduszu organizacyjnego przeznaczonego na utworzenie
administracji krajowego zakładu ubezpieczeń i zorganizowanie sieci jego
przedstawicielstw,
9) plan działalności, obejmujący okres pierwszych trzech lat obrotowych
działalności,
10) odpis z Krajowego Rejestru Sądowego lub równoznaczny dokument wystawiony
poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, wydany nie później niż 3
miesiące przed złożeniem wniosku – w przypadku gdy założycielem jest osoba
prawna,
11) zaświadczenie organu nadzoru, właściwego dla siedziby zagranicznego
zakładu ubezpieczeń, dotyczące wykonywanej przez wnioskodawcę działalności
oraz spełnienia wymogów w zakresie wypłacalności,
12) poświadczone notarialnie kopie stron dowodu osobistego, zawierające serię
i numer dowodu osobistego, imię i nazwisko, numer ewidencyjny PESEL,
oznaczenie organu wydającego dowód osobisty oraz datę wydania dowodu
osobistego albo poświadczoną notarialnie kopią paszportu - w przypadku
założycieli będących osobami fizycznymi,
13) życiorysy założycieli będących osobami fizycznymi oraz osób
przewidzianych na członków zarządu, członków rady nadzorczej i
aktuariusza,
14) zgody osób przewidzianych na członków zarządu oraz rady nadzorczej na
objęcie stanowisk w zakładzie ubezpieczeń oraz oświadczenie aktuariusza o
wyrażeniu zgody na wykonywanie obowiązków w krajowym zakładzie
ubezpieczeń,
15) poświadczenie odpowiedniego wykształcenia i doświadczenia zawodowego
członków zarządu i rady nadzorczej, w tym świadectwa pracy i odpisy
dyplomów,
16) poświadczoną kopię decyzji o wpisie aktuariusza na listę aktuariuszy,
17) dane o wykształceniu i doświadczeniu zawodowym osoby proponowanej na
stanowisko aktuariusza, w tym świadectwa pracy i odpisy dyplomów,
18) zaświadczenie o niekaralności osób proponowanych na członków zarządu i
rady nadzorczej oraz aktuariusza, wydane nie później niż 3 miesiące przed
dniem złożenia wniosku, w przypadku obywateli polskich przez Krajowy
Rejestr Karny, a w przypadku obywateli państw obcych przez właściwy organ,
19) oświadczenia założycieli oraz osób przewidzianych na członków zarządu i
członków rady nadzorczej o toczących się postępowaniach sądowych w związku
ze sprawą gospodarczą,
20) oświadczenia założycieli oraz osób przewidzianych na członków zarządu i
członków rady nadzorczej o uczestnictwie w organach zarządzających spółek
handlowych,
21) oświadczenie doradcy inwestycyjnego o wyrażeniu zgody na zatrudnienie - w
przypadku wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w zakresie działu I grupa 3 załącznika do ustawy,
22) listę ustanowionych w każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej
reprezentantów do spraw roszczeń - w przypadku wniosku o wydanie
zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie działu
II grupy 10 załącznika do ustawy, z wyjątkiem ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej przewoźnika.
4. Dokumenty, o których mowa w ust. 3, powinny być sporządzone w języku polskim
lub być przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego.
Tłumaczenie dokumentów urzędowych powinno być potwierdzone przez konsulat
Rzeczypospolitej Polskiej.
5. Organ nadzoru może żądać od założycieli krajowego zakładu ubezpieczeń
informacji dotyczących ich:
1) struktury własnościowej,
2) sytuacji finansowej,
3) dotychczasowej działalności.

Art. 94.
l. Plan działalności, o którym mowa w art. 93 ust. 3 pkt 9, określa dane i
warunki, jakie ze względu na rodzaj i rozmiar prowadzonych ubezpieczeń, są
niezbędne do zapewnienia zdolności krajowego zakładu ubezpieczeń do
wykonywania zobowiązań. Plan działalności zawiera w szczególności:
1) określenie rodzaju ryzyk, które krajowy zakład ubezpieczeń zamierza
ubezpieczać,
2) program reasekuracji określający formę i zakres reasekuracji oraz
reasekuratorów,
3) określenie źródeł finansowania minimalnego kapitału gwarancyjnego i
marginesu wypłacalności,
4) oszacowanie kosztów utworzenia administracji krajowego zakładu
ubezpieczeń i organizacji działalności z określeniem źródeł finansowania
tych kosztów,
5) określenie środków będących w posiadaniu krajowego zakładu ubezpieczeń,
które są niezbędne do wykonania usług świadczenia pomocy, jeżeli krajowy
zakład ubezpieczeń zamierza ubezpieczać ryzyka określone w dziale II grupy
18 załącznika do ustawy,
6) określenie organizacji działalności ubezpieczeniowej, w tym:
a) struktury organizacyjnej krajowego zakładu ubezpieczeń,
b) sposobu zawierania umów ubezpieczenia,
c) zasad akceptacji ryzyk,
d) sposobu ustalania stawek ubezpieczeniowych,
e) sposobu ustalania rezerw techniczno-ubezpieczeniowych,
f) przyjętych zasad rachunkowości, w szczególności zasad rozliczania
kosztów, w tym kosztów administracyjnych i kosztów akwizycji,
g) systemu ustalania wartości odszkodowań i świadczeń,
h) systemu zarządzania aktywami,
i) systemu kontroli wewnętrznej.
2. Do planu działalności, o którym mowa w art. 93 ust. 3 pkt 9, dołącza się
rachunek symulacyjny pierwszych 3 lat obrotowych działalności, obejmujący:
1) oszacowanie kosztów działalności ubezpieczeniowej, w tym kosztów
administracyjnych i kosztów akwizycji,
2) oszacowanie składki i świadczeń z wyróżnieniem działalności bezpośredniej
i reasekuracji,
3) oszacowanie liczby zawieranych umów ubezpieczenia, stopy wypowiedzeń umów
i wartości sum ubezpieczenia, jeżeli krajowy zakład ubezpieczeń zamierza
ubezpieczać ryzyka określone w dziale I załącznika do ustawy,
4) oszacowanie i wskazanie źródeł finansowania niezbędnych do pokrycia
rezerw techniczno-ubezpieczeniowych i środków własnych w wysokości
marginesu wypłacalności,
5) projekt:
a) bilansu,
b) ogólnego rachunku zysków i strat,
c) zbiorczego technicznego rachunku ubezpieczeń,
d) technicznych rachunków ubezpieczeń dla grup ubezpieczeń,
e) wyliczenia środków własnych oraz marginesu wypłacalności i kapitału
gwarancyjnego,
6) uzasadnienie oszacowanych wartości, o których mowa w pkt 1-4.

Art. 95.
Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej jest wydawane w zakresie
jednej lub więcej grup ubezpieczeń, o których mowa w załączniku do ustawy.

Art. 96.
W zezwoleniu, o którym mowa w art. 93, określa się:
1) nazwę lub firmę, siedzibę i adres, zasięg terytorialny i rzeczowy zakres
działalności krajowego zakładu ubezpieczeń,
2) wysokość kapitału zakładowego,
3) założycieli krajowego zakładu ubezpieczeń,
4) formę organizacyjną działalności krajowego zakładu ubezpieczeń,
5) imiona i nazwiska osób przewidzianych na członków pierwszego zarządu.

Art. 97.
1. Zmiana zasięgu terytorialnego lub rzeczowego zakresu działalności krajowego
zakładu ubezpieczeń wymaga zezwolenia organu nadzoru.
2. Zezwolenie jest wydawane na wniosek krajowego zakładu ubezpieczeń.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, zawiera informacje, o których mowa w art.
93 ust. 2 pkt 1.
4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 3, dołącza się plan działalności, o którym
mowa w art. 93 ust. 3 pkt 9, oraz odpowiednio inne dokumenty, o których mowa
w art. 93 ust. 3.

Art. 98.
1. Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej nie może być wydane,
jeżeli zachodzi co najmniej jedna z następujących okoliczności:
1) wniosek o wydanie zezwolenia i dołączone do niego dokumenty nie spełniają
wymagań określonych w ustawie,
2) w skład zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń wchodzą osoby, które nie
spełniają wymogów określonych w ustawie,
3) założyciele krajowego zakładu ubezpieczeń byli karani za umyślne
przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu,
4) założyciele krajowego zakładu ubezpieczeń nie dają rękojmi prowadzenia
spraw krajowego zakładu ubezpieczeń w sposób należycie zabezpieczający
interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umów ubezpieczenia,
5) założyciele krajowego zakładu ubezpieczeń nie udowodnią posiadania
środków finansowych w wysokości równej co najmniej funduszowi
organizacyjnemu i ustalonym w planie działalności wartościom emisji akcji
(udziałów) krajowego zakładu ubezpieczeń,
6) założyciele posługują się wartościami majątkowymi pochodzącymi z
nielegalnych lub nieujawnionych źródeł,
7) plan działalności krajowego zakładu ubezpieczeń nie zapewnia zdolności
krajowego zakładu ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań,
8) wykonywanie działalności przez ten zakład ubezpieczeń zagraża obronności,
bezpieczeństwu państwa lub bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu.
2. Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie działu II
grupy 10 załącznika do ustawy, z wyjątkiem ubezpieczenia odpowiedzialności
cywilnej przewoźnika, nie może być wydane, jeżeli krajowy zakład ubezpieczeń
nie przedłoży listy reprezentantów do spraw roszczeń.

Art. 99.
Przepis art. 98 ust. 1 pkt 3 stosuje się odpowiednio do akcjonariuszy albo
udziałowców zakładu ubezpieczeń przy wtórnym nabyciu akcji albo udziałów.

Art. 100.
1. Krajowy zakład ubezpieczeń jest obowiązany rozpocząć wykonywanie
działalności ubezpieczeniowej w terminie nieprzekraczającym 12 miesięcy od
dnia wydania zezwolenia.
2. Za dzień rozpoczęcia wykonywania działalności ubezpieczeniowej uważa się
dzień zawarcia pierwszej umowy ubezpieczenia.

Art. 101.
1. Organ nadzoru może cofnąć krajowemu zakładowi ubezpieczeń, w drodze decyzji,
zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej, jeżeli:
1) przestał spełniać warunki wymagane do uzyskania zezwolenia lub
2) wykonuje działalność z naruszeniem prawa, statutu, planu działalności lub
nie zapewnia zdolności krajowego zakładu ubezpieczeń do wykonywania
zobowiązań, lub
3) nie wykonuje zaleceń organu nadzoru, w przypadku gdy narusza to w
znacznym stopniu interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych
lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, lub
4) nie zrealizuje w terminie planu przywrócenia prawidłowych stosunków
finansowych albo krótkoterminowego planu wypłacalności, lub
5) zaprzestanie wykonywania działalności ubezpieczeniowej przez okres
dłuższy niż 6 miesięcy, lub
4) złoży wniosek o cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej,
5) nie rozpoczął wykonywania działalności ubezpieczeniowej w terminie, o
którym mowa w art. 100 ust. 1,
6) jeżeli w stosunku odpowiednio do akcjonariuszy albo udziałowców zakładu
ubezpieczeń zaistniały przesłanki określone w art. 98 ust. 1 pkt 3 - 6.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 7, organ nadzoru może cofnąć
zezwolenie w zakresie grup ubezpieczeń w których działalność ubezpieczeniowa
nie została rozpoczęta.
3. Organ nadzoru cofa zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w
zakresie działu II grupy 10 załącznika do ustawy, z wyjątkiem ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, w przypadku stwierdzenia braku
reprezentanta do spraw roszczeń w państwie członkowskim Unii Europejskiej.
4. W przypadku cofnięcia zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej, organ nadzoru może ograniczyć lub zakazać krajowemu
zakładowi ubezpieczeń swobodnego rozporządzania jego aktywami oraz zaciągania
zobowiązań lub przekazać zarząd majątkiem zakładu ubezpieczeń wyznaczonej
osobie.
5. Z dniem przekazania zarządu majątkiem wyznaczonej osobie prawo reprezentacji
krajowego zakładu ubezpieczeń w zakresie praw i obowiązków, których
przedmiotem jest majątek krajowego zakładu ubezpieczeń, przechodzi na
wyznaczoną osobę.
6. Z dniem przekazania zarządu majątkiem wyznaczonej osobie, kompetencje
organów krajowego zakładu ubezpieczeń w zakresie praw i obowiązków, których
przedmiotem jest majątek krajowego zakładu ubezpieczeń, ulegają zawieszeniu
do dnia upływu terminu sprawowania zarządu przez wyznaczoną osobę.
7. Organ nadzoru ustala wynagrodzenie za sprawowanie zarządu majątkiem
krajowego zakładu ubezpieczeń przez wyznaczoną osobę. Koszty zarządu
majątkiem krajowego zakładu ubezpieczeń przez wyznaczoną osobę ponosi krajowy
zakład ubezpieczeń.
8. Osoba wyznaczona do sprawowania zarządu majątkiem krajowego zakładu
ubezpieczeń otrzymuje w razie potrzeby urlop bezpłatny w macierzystym
zakładzie pracy na czas pełnienia tej funkcji. Okres bezpłatnego urlopu
zalicza się do okresów pracy oraz innych okresów, od których zależy nabycie
uprawnień pracowniczych.
9. Organ nadzoru w decyzji o przekazaniu zarządu majątkiem, o którym mowa w
ust. 4, określa:
1) osobę, której przekazuje się zarząd majątkiem krajowego zakładu
ubezpieczeń,
2) okres, na który jest ustanawiany zarząd majątkiem,
3) szczegółowe zadania zarządu majątkiem,
4) sposób wykonywania zadań zarządu majątkiem,
5) wysokość wynagrodzenia za zarząd majątkiem.
10. Decyzja o cofnięciu zezwolenia jest natychmiast wykonalna.
11. Organ nadzoru, w terminie 7 dni od dnia wydania decyzji, trzykrotnie ogłasza
w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim informację o cofnięciu zezwolenia na
wykonywanie działalności ubezpieczeniowej.

Art. 102.
W przypadku cofnięcia zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej:
1) krajowy zakład ubezpieczeń nie może zawierać umów ubezpieczenia,
2) umowy ubezpieczenia już zawarte nie mogą być przedłużane i nie przedłużają
się,
3) sumy ubezpieczeń zawartych umów ubezpieczenia nie mogą być podwyższane.

Rozdział 6
Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej przez zagraniczne zakłady ubezpieczeń

Art. 103.
Przepisy ustawy stosuje się do głównych oddziałów zagranicznych zakładów
ubezpieczeń, o ile przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej.

Art. 104.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń może podejmować i wykonywać działalność
ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadzie
wzajemności.
2. Zasady wzajemności, o której mowa w ust. 1, nie stosuje się do państw
członkowskich Układu Ogólnego w Sprawie Handlu Usługami.
3. Podjęcie działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń,
z zastrzeżeniem przepisów rozdziału 7, wymaga zezwolenia organu nadzoru.

Art. 105.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń może podejmować i wykonywać działalność
ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jedynie przez główny
oddział, z zastrzeżeniem przepisów rozdziału 7.
2. Główny oddział działa na podstawie przepisów prawa polskiego i statutu
głównego oddziału sporządzanego przez zagraniczny zakład ubezpieczeń, w
formie aktu notarialnego.
3. Statut głównego oddziału i jego zmiany podlegają zatwierdzeniu przez organ
nadzoru.
4. Statut głównego oddziału określa w szczególności:
1) strukturę organizacyjną głównego oddziału,
2) zasady tworzenia jednostek terenowych oraz zasady ich reprezentacji,
3) rodzaje rezerw techniczno-ubezpieczeniowych tworzonych przez główny
oddział i metody ich tworzenia,
4) zasady rozliczeń z centralą zagranicznego zakładu ubezpieczeń.
5. Główny oddział podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego i może
rozpocząć działalność z chwilą dokonania wpisu.
6. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego może zostać dokonany po uzyskaniu
zezwolenia organu nadzoru na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez
zagraniczny zakład ubezpieczeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 106.
1. Główny oddział może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być
pozywany.
2. Głównym oddziałem kieruje dyrektor głównego oddziału.
3. Dyrektor głównego oddziału i jego zastępcy muszą każdorazowo spełniać
następujące wymagania:
1) posiadać pełną zdolność do czynności prawnych,
2) posiadać wyższe wykształcenie,
3) nie być skazanym za umyślne przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem
sądu,
4) dawać rękojmię prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w sposób należyty.
4. Co najmniej dwie osoby, o których w ust. 3, w tym dyrektor głównego
oddziału, muszą biegle posługiwać się językiem polskim. W przypadku obywateli
państw obcych, znajomość języka polskiego powinna być potwierdzona egzaminem
państwowym z języka polskiego dla cudzoziemców ubiegających się o urzędowe
poświadczenie jego znajomości, o którym mowa w ustawie z dnia 7 października
1999r. o języku polskim.
5. Co najmniej dwie osoby, o których w ust. 3, muszą legitymować się co
najmniej pięcioletnim stażem pracy na samodzielnych stanowiskach
kierowniczych w instytucjach finansowych, a dyrektor głównego oddziału
ponadto dwoma latami pracy w zarządzie zakładu ubezpieczeń.
6. Prawo reprezentacji głównego oddziału przysługuje dyrektorowi i jednemu z
zastępców lub dwóm zastępcom łącznie.
7. Dyrektor głównego oddziału oraz jego zastępcy są ujawniani w Krajowym
Rejestrze Sądowym.
8. Główny oddział jest obowiązany przechowywać wszelkie dokumenty dotyczące
jego działalności w siedzibie głównego oddziału na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
9. Główny oddział ma swoją siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w
miejscowości wskazanej w zezwoleniu.
10. Właściwe do rozpoznawania spraw, w których stroną lub uczestnikiem jest
zagraniczny zakład ubezpieczeń działający na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej przez główny oddział, są polskie sądy powszechne.

Art. 107.
1. Organ nadzoru, na wniosek zagranicznego zakładu ubezpieczeń, wydaje, w
drodze decyzji, zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez
główny oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) nazwę i siedzibę zagranicznego zakładu ubezpieczeń oraz nazwę państwa, w
którym znajduje się jego siedziba,
2) siedzibę oraz rzeczowy zakres działalności głównego oddziału,
3) imiona i nazwiska osób przewidzianych na dyrektora głównego oddziału,
jego zastępców, aktuariusza, osoby odpowiedzialnej za prowadzenie ksiąg
rachunkowych oraz doradcy inwestycyjnego, w przypadku gdy obowiązek
zatrudnienia tej osoby wynika z ustawy.
3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się:
1) statut zagranicznego zakładu ubezpieczeń,
2) projekty ogólnych warunków ubezpieczeń, w zakresie których ma być wydane
zezwolenie,
3) wyliczenie marginesu wypłacalności i wyliczenie wartości środków własnych
zagranicznego zakładu ubezpieczeń,
4) plan działalności spełniający warunki, o których mowa w art. 94,
dotyczący prowadzenia głównego oddziału na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, obejmujący okres pierwszych 3 lat działalności,
5) projekt statutu głównego oddziału,
6) zaświadczenie organu nadzoru ubezpieczeniowego państwa, w którym znajduje
się siedziba zagranicznego zakładu ubezpieczeń, o posiadaniu przez ten
zakład ubezpieczeń zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej
oraz o posiadaniu środków własnych oraz informację o sytuacji finansowej
tego zakładu ubezpieczeń,
7) sprawozdanie finansowe za okres ostatnich 3 lat działalności
zagranicznego zakładu ubezpieczeń wraz z opinią biegłego rewidenta,
8) dowód, że główne oddziały działające na terytorium Rzeczypospolite j
Polskiej, mogą podjąć działalność ubezpieczeniową na terytorium kraju, w
którym zakład ubezpieczeń ma siedzibę; wymóg ten nie dotyczy krajów, z
którymi Rzeczpospolita Polska podpisała stosowne umowy międzynarodowe,
9) informacje o wysokości funduszu organizacyjnego przeznaczonego na
utworzenie administracji głównego oddziału i zorganizowanie jego jednostek
terenowych,
10) określenie środków finansowych niezbędnych do wypłacenia świadczeń
ubezpieczeniowych i pokrycia marginesu wypłacalności,
11) zgodę osoby proponowanej na stanowisko dyrektora głównego oddziału oraz
osób proponowanych na stanowiska jego zastępców, a także zgodą aktuariusza
- na wykonywanie obowiązków w głównym oddziale,
12) życiorysy osób proponowanych na stanowiska dyrektora głównego oddziału i
jego zastępców oraz aktuariusza,
13) dokumenty potwierdzające odpowiednie wykształcenie i doświadczenie
zawodowe niezbędne do zarządzania zakładem ubezpieczeń osoby proponowanej
na stanowisko dyrektora i osób proponowanych na stanowiska jego zastępców,
w tym świadectwa pracy i odpisy dyplomów,
14) dane o wykształceniu i doświadczeniu zawodowym osoby proponowanej na
stanowisko aktuariusza, w tym świadectwa pracy i odpisy dyplomów oraz
potwierdzoną kopię decyzji o wpisie na listę aktuariuszy,
15) zaświadczenie o niekaralności osób proponowanych na stanowiska dyrektora
głównego oddziału i jego zastępców oraz aktuariusza, wydane nie później
niż 3 miesiące przed dniem złożenia wniosku, w przypadku obywateli
polskich przez Krajowy Rejestr Karny, a w przypadku obywateli państw
obcych przez właściwy organ,
16) oświadczenie osób proponowanych na stanowiska dyrektora głównego oddziału
i jego zastępców oraz aktuariusza o toczących się postępowaniach sądowych
w związku ze sprawą gospodarczą oraz o uczestnictwie w organach
zarządzających i nadzorujących spółek handlowych,
17) oświadczenie doradcy inwestycyjnego o wyrażeniu zgody na zatrudnienie - w
przypadku wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w zakresie działu I grupa 3 załącznika do ustawy,
18) listę ustanowionych w każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej
reprezentantów do spraw roszczeń - w przypadku wniosku o wydanie
zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie działu
II grupy 10 załącznika do ustawy, z wyjątkiem ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej przewoźnika.
4. Dokumenty, o których mowa w ust. 3, powinny być sporządzone w języku polskim
lub być przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego.
Tłumaczenie dokumentów urzędowych powinno być poświadczone przez konsulat
Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 108.
1. Zezwolenie, o którym mowa w art. 107 ust. 1, jest wydawane na wykonywanie
działalności ubezpieczeniowej w zakresie jednej lub więcej grup ubezpieczeń,
o których mowa w załączniku do ustawy.
2. Zezwolenie może być wydane, jeżeli w państwie, w którym znajduje się
siedziba zagranicznego zakładu ubezpieczeń, zakład ten posiada odpowiednie
zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej we wnioskowanym
zakresie i działa w formie spółki akcyjnej albo towarzystwa ubezpieczeń
wzajemnych.
3. Wymóg co do formy, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy podmiotów
zagranicznych wykonujących działalność ubezpieczeniową, których siedziba
znajduje się w państwach członkowskich Układu Ogólnego w Sprawie Handlu
Usługami.

Art. 109.
1. Powołanie dyrektora głównego oddziału i jednego z jego zastępców następuje
za zgodą organu nadzoru. O wyrażenie zgody występuje zagraniczny zakład
ubezpieczeń, w terminie nie późniejszym niż 21 dni przed dniem powołania
danej osoby.
2. Ocena spełnienia wymogów określonych w art. 106 ust. 4 i 5, następuje na
podstawie dokumentów przedkładanych organowi nadzoru.
3. Wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 1, następuje w drodze decyzji, w
terminie 14 dni od dnia otrzymania wystąpienia, o którym mowa w ust. 1.
4. Organ nadzoru może w drodze decyzji, w terminie 14 dni od dnia otrzymania
wystąpienia, o którym mowa w ust. 1, odmówić wyrażenia zgody na powołanie
danej osoby na stanowisko dyrektora głównego oddziału lub jego zastępcy,
jeżeli osoba ta nie spełnia warunków określonych w art. 106 ust. 4 i 5.
5. W przypadku nie udzielenia przez organ nadzoru zgody, o której mowa w ust.
1, powołanie osób, o których mowa w ust. 1, nie wywołuje skutków.

Art. 110.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń jest obowiązany niezwłocznie poinformować organ
nadzoru o odwołaniu danej osoby ze stanowiska dyrektora głównego oddziału lub
jego zastępcy.

Art. 111.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń jest obowiązany rozpocząć działalność
ubezpieczeniową w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia wydania
zezwolenia.

Art. 112.
Zmiana rzeczowego zakresu działalności głównego oddziału wymaga zezwolenia
organu nadzoru.

Art. 113.
1. Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład
ubezpieczeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może być rozpoczęte po
złożeniu kaucji, w celu zabezpieczenia jego przyszłych zobowiązań z tytułu
umów ubezpieczenia zawartych przez główny oddział na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Kaucja wynosi równowartość minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego, o
którym mowa w art. 117.
3. Kaucja jest utrzymywana przez cały okres działalności głównego oddziału na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
4. Kaucja wraz z oprocentowaniem, jest zaliczana na poczet posiadanych środków
własnych i podlega zdeponowaniu na wyodrębnionym, oprocentowanym rachunku w
banku mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który posiada
fundusze własne w wysokości stanowiącej równowartość w złotych co najmniej
100 mln euro.
5. Kaucja wraz z oprocentowaniem, podlega zwrotowi zagranicznemu zakładowi
ubezpieczeń po zaspokojeniu wszystkich roszczeń wynikających z umów
ubezpieczenia zawartych za pośrednictwem głównego oddziału na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
6. Kaucja nie podlega egzekucji; zaspokojenie z kaucji za zgodą organu nadzoru
wydaną w drodze decyzji, może nastąpić jedynie w trakcie likwidacji głównego
oddziału.

Art. 114.
Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład
ubezpieczeń nie może być wydane, jeżeli:
1) wniosek zagranicznego zakładu ubezpieczeń nie spełnia warunków określonych w
ustawie lub
2) osoby proponowane na stanowiska dyrektora głównego oddziału i jego zastępców
nie spełniają wymogów określonych w ustawie, lub
3) zagraniczny zakład ubezpieczeń nie daje rękojmi prawidłowego wykonywania
działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
4) zagraniczny zakład ubezpieczeń nie posiada środków finansowych w wysokości
równej co najmniej funduszowi organizacyjnemu i środków własnych głównego
oddziału ustalonych w planie działalności, lub
5) zagraniczny zakład ubezpieczeń nie posiada środków finansowych niezbędnych
do zapewnienia pokrycia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych głównego
oddziału, lub
6) zagraniczny zakład ubezpieczeń posługuje się wartościami majątkowymi
pochodzącymi z nielegalnych źródeł, lub
7) plan działalności nie zapewnia zdolności do wykonywania zobowiązań głównego
oddziału, lub
8) wykonywanie działalności zagraża obronności, bezpieczeństwu państwa lub
bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu.

Art. 115.
Główny oddział jest obowiązany do tworzenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych,
o których mowa w art. 149 ust. 1 pkt 2, na pokrycie zobowiązań, jakie mogą
wyniknąć z zawartych przez główny oddział umów ubezpieczenia na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 116.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej środki własne w wysokości nie niższej niż margines
wypłacalności i nie niższej niż kapitał gwarancyjny, przy czym podstawą do
wyliczenia marginesu wypłacalności jest:
1) wysokość rezerw techniczno-ubezpieczeniowych głównego oddziału oraz wielkość
sum ubezpieczenia umów zawartych przez główny oddział, w przypadku
zagranicznego zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w dziale I grupy 1-
3 lub 4 załącznika do ustawy,
2) składka lub świadczenia głównego oddziału, w przypadku zagranicznego zakładu
ubezpieczeń wykonującego działalność w dziale I grupy 5 załącznika do ustawy
albo w dziale II załącznika do ustawy.

Art. 117.
Minimalny kapitał gwarancyjny dla głównego oddziału wynosi 50% minimalnego
kapitału gwarancyjnego określonego dla zakładu ubezpieczeń.

Art. 118.
Przepisy określające uprawnienia organu nadzoru w stosunku do organów zakładu
ubezpieczeń stosuje się odpowiednio do dyrektora głównego oddziału i jego
zastępców.

Art. 119.
1. Organ nadzoru zatwierdza, w drodze decyzji, umowę o przeniesienie całości
lub części portfela ubezpieczeń posiadanego przez główny oddział, na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na rzecz zakładu ubezpieczeń mającego
siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Decyzja zatwierdzająca umowę, o której mowa w ust. 1, może być wydana jeżeli
zakład ubezpieczeń przejmujący portfel ubezpieczeń będzie posiadać środki
własne w wysokości marginesu wypłacalności.
3. Organ nadzoru zatwierdza, w drodze decyzji, przeniesienie całości lub części
portfela ubezpieczeń posiadanego przez główny oddział, na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, na rzecz zakładu ubezpieczeń mającego siedzibę w
innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, po uzyskaniu od właściwych
organów tego państwa informacji w zakresie:
1) dopuszczalności, według prawa krajowego tego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, przeniesienia portfela,
2) zgody na dokonanie przeniesienia portfela,
3) posiadania przez zakład ubezpieczeń przejmujący portfel ubezpieczeń
środków własnych w wysokości marginesu wypłacalności.
4. Organ nadzoru zatwierdza, w drodze decyzji, przeniesienie całości lub części
portfela ubezpieczeń posiadanego przez główny oddział, na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, na rzecz głównego oddziału, który uzyskał
zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w innym państwie
członkowskim Unii Europejskiej, po uzyskaniu od właściwych organów tego
państwa informacji w zakresie, o którym mowa w ust. 3.
5. W przypadku gdy ryzyko objęte umową ubezpieczenia zawartą przez główny
oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, umiejscowione jest w innym
państwie członkowskim Unii Europejskiej, organ nadzoru zatwierdza
przeniesienie portfela, o którym mowa w ust. 1, 3 lub 4, po uzyskaniu zgody
właściwych organów państwa, w którym jest umiejscowione ryzyko.

Art. 120.
1. Organ nadzoru cofa, w drodze decyzji, zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zakład ten w państwie, gdzie znajduje się
jego siedziba:
1) utracił zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej,
2) został postawiony w stan likwidacji lub ogłoszono jego upadłość.
2. Organ nadzoru może cofnąć, w drodze decyzji, zezwolenie na wykonywanie
działalności w zakresie jednej lub kilku grup ubezpieczeń albo jednego lub
kilku rodzajów ubezpieczeń przez zagraniczny zakład ubezpieczeń na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:
1) zagraniczny zakład ubezpieczeń przestał spełniać warunki niezbędne do
uzyskania zezwolenia,
2) główny oddział wykonuje działalność ubezpieczeniową z naruszeniem
przepisów prawa, statutu lub nie zapewnia zdolności zagranicznego zakładu
ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań,
3) zagraniczny zakład ubezpieczeń wystąpił do organu nadzoru z wnioskiem o
cofnięcie zezwolenia, przy czym należy zagwarantować zabezpieczenie
interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umów ubezpieczenia w szczególności w zakresie spełnienia świadczeń i
wypłaty odszkodowań,
4) zagraniczny zakład ubezpieczeń nie rozpoczął wykonywania działalności
ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie, o
którym mowa w art. 111.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, organ nadzoru może cofnąć
zezwolenie w zakresie grup ubezpieczeń w których działalność ubezpieczeniowa
nie została rozpoczęta.

Art. 121.
Rozwiązanie głównego oddziału następuje po przeprowadzeniu jego likwidacji.

Art. 122.
1. Organ nadzoru może zarządzić likwidację głównego oddziału w przypadku, gdy:
1) działalność głównego oddziału jest wykonywana z naruszeniem przepisów
prawa, statutu, planu działalności lub nie zapewnia zdolności zakładu
ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań,
2) główny oddział nie spełnia świadczeń ubezpieczeniowych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej albo spełnia je z opóźnieniem lub częściowo,
3) zostało wszczęte postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne wobec
zagranicznego zakładu ubezpieczeń w kraju jego siedziby.
2. W przypadku zarządzenia likwidacji organ nadzoru wyznacza likwidatora.

Art. 123.
1. Likwidatorzy są obowiązani składać sprawozdania o przebiegu likwidacji co 3
miesiące od dnia otwarcia likwidacji; organ nadzoru może żądać przedstawiania
sprawozdań o przebiegu likwidacji w terminach krótszych oraz przekazywania
dodatkowych informacji.
2. W przypadku zarządzenia likwidacji głównego oddziału:
1) główny oddział nie może zawierać nowych umów ubezpieczenia,
2) umowy już zawarte nie mogą być przedłużane i nie przedłużają się,
3) sumy ubezpieczeń zawartych umów ubezpieczenia nie mogą być podwyższane.
3. W przypadku likwidacji przez zagraniczny zakład ubezpieczeń działalności na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub utraty zezwolenia na wykonywanie
działalności ubezpieczeniowej w kraju, w którym znajduje się siedziba
zagranicznego zakładu ubezpieczeń, likwidatorem głównego oddziału jest jego
dyrektor.
4. Dyrektor głównego oddziału ma obowiązek powiadomić organ nadzoru i ogłosić
trzykrotnie w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim, o okolicznościach, o których
mowa w art. 120, w terminie 3 dni od dnia cofnięcia zezwolenia, otwarcia
likwidacji lub ogłoszenia upadłości. Ogłoszenia są dokonywane w odstępach nie
krótszych niż 7 dni i nie dłuższych niż 14 dni. Pierwsze ogłoszenie powinno
być dokonane w terminie 7 dni od dnia powiadomienia organu nadzoru.
5. Dyrektor głównego oddziału, który nie powiadomi organu nadzoru oraz nie
ogłosi trzykrotnie w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim, o okolicznościach, o
których mowa w art. 120, odpowiada majątkiem solidarnie z zagranicznym
zakładem ubezpieczeń za szkodę wyrządzoną z tego tytułu wierzycielom.
Ogłoszenia są dokonywane w odstępach nie krótszych niż 7 dni i nie dłuższych
niż 14 dni. Pierwsze ogłoszenie powinno być dokonane w terminie 7 dni od dnia
powiadomienia organu nadzoru.

Art. 124.
Jeżeli środki stanowiące pokrycie rezerw techniczno - ubezpieczeniowych nie
wystarczą na pokrycie wszystkich zobowiązań głównego oddziału, za wydaną w
drodze decyzji zgodą organu nadzoru, zaspokojenie nie pokrytej części zobowiązań
następuje z kaucji, o której mowa w art. 113.

Art. 125.
Do likwidacji głównego oddziału stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek
handlowych dotyczące likwidacji spółki akcyjnej.

Art. 126.
1. W przypadku ogłoszenia upadłości zagranicznego zakładu ubezpieczeń,
pierwszeństwo do zaspokojenia z masy upadłości w kraju mają należności z
tytułu umów ubezpieczenia, zawartych przez główny oddział na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
2. W przypadku ogłoszenia upadłości zagranicznego zakładu ubezpieczeń, do
likwidacji majątku masy upadłości głównego oddziału stosuje się odpowiednio
przepisy rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 24 października
1934 r. - Prawo upadłościowe (Dz.U. z 1991 r. Nr 118, poz. 512, z 1994 r. Nr
1, poz. 1, z 1995 r. Nr 85, poz. 426, z 1996 r. Nr 6, poz. 43, Nr 43, poz.
189, Nr 106, poz. 496 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 54,
poz. 349, Nr 117, poz. 751, Nr 121, poz. 770 i Nr 140, poz. 940, z 1998 r. Nr
117, poz. 756, z 2000 r. Nr 26, poz. 306, Nr 84, poz. 948, Nr 94, poz. 1037 i
Nr 114, poz. 1193 oraz z 2001 r. Nr 3, poz. 18).

Art. 127.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń odpowiada za zobowiązania głównego oddziału całym
swoim majątkiem.

Rozdział 7
Swoboda świadczenia usług ubezpieczeniowych

Art. 128.
1. Krajowy zakład ubezpieczeń, w ramach swobody świadczenia usług, może
wykonywać działalność ubezpieczeniową na terytorium państwa członkowskiego
Unii Europejskiej.
2. Działalność krajowego zakładu ubezpieczeń w zakresie, o którym mowa w ust.
1, podlega nadzorowi organu nadzoru.

Art. 129.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej
może wykonywać działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, jeżeli uzyskał odpowiednie zezwolenie na wykonywanie tej
działalności w państwie, w którym ma swoją siedzibę.
2. Wykonywanie działalności przez zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1,
podlega nadzorowi właściwego organu państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
w którym ma on swoją siedzibę.

Art. 130.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
wykonujący działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest
obowiązany stosować prawo polskie, chyba że co innego wynika z umowy
międzynarodowej, której Rzeczpospolita Polska jest stroną.
2. Za zobowiązania z tytułu wykonywanej działalności ubezpieczeniowej
zagraniczny zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1, odpowiada całym swoim
majątkiem.
3. Zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1, w zakresie określenia prawa
właściwego dla umowy ubezpieczenia jest obowiązany stosować następujące
zasady:
1) jeżeli ubezpieczający ma miejsce zamieszkania lub siedzibę zarządu w
państwie członkowskim Unii Europejskiej umiejscowienia ryzyka, do umów
ubezpieczenia stosuje się prawo tego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, z zastrzeżeniem, że gdy pozwala na to prawo tego państwa
członkowskiego strony mogą wybrać prawo innego państwa,
2) jeżeli ubezpieczający nie ma stałego miejsca zamieszkania lub siedziby
zarządu w państwie członkowskim Unii Europejskiej umiejscowienia ryzyka,
strony umowy ubezpieczenia mogą wybrać jako właściwe prawo państwa
członkowskiego Unii Europejskiej umiejscowienia ryzyka lub prawo państwa,
w którym ubezpieczający ma miejsce zamieszkania lub siedzibę organu
zarządzającego,
3) jeżeli ubezpieczający wykonuje działalność gospodarczą lub wykonuje wolny
zawód, a umowa ubezpieczenia obejmuje co najmniej dwa ryzyka, związane z
tą działalnością i umiejscowione w innych państwach członkowskich Unii
Europejskiej, swoboda wyboru prawa właściwego w odniesieniu do umowy
ubezpieczenia będzie rozciągać się na prawo tego państwa Unii
Europejskiej, w którym ubezpieczający ma miejsce zamieszkania lub siedzibę
organu zarządzającego,
4) w zakresie określonym w pkt 2 i 3 dopuszcza się możliwość swobody wyboru
prawa właściwego,
5) jeżeli ryzyko ogranicza się do zdarzeń zachodzących w państwie
członkowskim innym niż państwo umiejscowienia ryzyka, niezależnie od
przepisów pkt 1-3, strony mogą wybrać prawo pierwszego z tych państw,
6) dokonanie wyboru prawa właściwego przez strony umowy ubezpieczenia, gdy
wszystkie istotne elementy w czasie dokonania wyboru są związane tylko z
jednym państwem członkowskim Unii Europejskiej nie wyłącza stosowania
bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa tego państwa członkowskiego
Unii Europejskiej,
7) wybór prawa ma być jednoznacznie określony w umowie ubezpieczenia,
8) jeżeli wybór nie został dokonany zgodnie z pkt 1-7, prawem właściwym dla
danej umowy ubezpieczenia będzie prawo państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, z którym umowa jest najściślej związana.
4. Przepis ust. 3 nie ogranicza prawa właściwego dla siedziby sądu, jeżeli jest
ono bezwzględnie wiążące.

Art. 131.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej
może wykonywać działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez
oddział:
1) po otrzymaniu przez organ nadzoru od właściwego organu państwa, w którym
znajduje się siedziba zakładu ubezpieczeń odpowiednich informacji
dotyczących zagranicznego zakładu ubezpieczeń, o których mowa w art. 132 i
133,
2) po otrzymaniu od organu nadzoru informacji o warunkach, na których
działalność ta jest wykonywana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Organ nadzoru przekazuje informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 2, organowi
nadzoru państwa właściwego ze względu na siedzibę zakładu ubezpieczeń, w
terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania informacji, o których mowa w art. 132
i 133.

Art. 132.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej może
wykonywać działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w inny sposób niż
przez oddział w ramach swobody świadczenia usług, po otrzymaniu przez organ
nadzoru od właściwych organów państwa członkowskiego Unii Europejskiej, na
terenie którego znajduje się siedziba zakładu ubezpieczeń:
1) zaświadczenia potwierdzającego, że zakład ubezpieczeń posiada środki na
pokrycie marginesu wypłacalności,
2) informacji o grupach ubezpieczeń, na wykonywanie których posiada on
zezwolenie,
3) informacji o rodzaju ryzyk, które taki zakład ubezpieczeń zamierza
ubezpieczać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 133.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
wykonujący działalność w dziale II grupy 10 załącznika do ustawy, z wyjątkiem
odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej w ramach swobody świadczenia usług ma obowiązek przekazać organowi
nadzoru, za pośrednictwem właściwego organu państwa, w którym znajduje się
siedziba zakładu ubezpieczeń, dane osobowe przedstawicieli zakładu
ubezpieczeń upoważnionych do jego reprezentowania w zakresie niezbędnym dla:
1) podejmowania i zaspokajania roszczeń zgłaszanych przez osoby uprawnione
oraz
2) zapewnienia zastępstwa prawnego zakładu w sporach przed polskimi sądami
powszechnymi.
2. W przypadku, gdy zakład ubezpieczeń nie wyznaczy przedstawicieli, o których
mowa w ust. 1, organ nadzoru może wyrazić zgodę na reprezentowanie zakładu
ubezpieczeń w zakresie, o którym mowa w ust. 1, przez ustanowionego przez ten
zakład ubezpieczeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej reprezentanta do
spraw roszczeń.

Art. 134.
Krajowy zakład ubezpieczeń, który zamierza rozpocząć działalność ubezpieczeniową
na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, ma obowiązek
zawiadomienia organu nadzoru.

Art. 135.
1. Zawiadomienie, o którym mowa w art. 134, w przypadku zamiaru wykonywania
działalności przez oddział zawiera:
1) nazwę państwa członkowskiego Unii Europejskiej, na terytorium którego
zakład ubezpieczeń zamierza wykonywać działalność ubezpieczeniową,
2) rodzaj planowanej działalności,
3) strukturę organizacyjną oddziału,
4) plan działalności,
5) adres oddziału w państwie członkowskim Unii Europejskiej,
6) imię i nazwisko dyrektora oddziału upoważnionego do reprezentowania
zakładu ubezpieczeń oraz dwóch jego zastępców, którzy będą posiadać
łącznie upoważnienie do reprezentowania zakładu ubezpieczeń,
7) oświadczenie, że zakład ubezpieczeń jest członkiem biura narodowego i
zagranicznego funduszu gwarancyjnego, w przypadku gdy zamierza on
wykonywać działalność w dziale II grupy 10 załącznika do ustawy, z
wyłączeniem odpowiedzialności cywilnej przewoźnika.
2. W terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust.
1, organ nadzoru przekaże informacje, o których mowa w ust. 1, wraz z
oświadczeniem, że zakład ubezpieczeń posiada środki na pokrycie marginesu
wypłacalności, właściwym organom państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w
którym krajowy zakład ubezpieczeń zamierza wykonywać działalność.
3. Organ nadzoru może odmówić, w drodze decyzji, przekazania informacji, o
których mowa w ust. 1, jeżeli:
1) sytuacja finansowa zakładu ubezpieczeń nie pozwala na utworzenie
oddziału,
2) struktura organizacyjna oddziału nie zapewnia prawidłowego wykonywania
działalności,
3) dyrektor oddziału oraz jego zastępcy nie posiadają odpowiedniego
wykształcenia i doświadczenia zawodowego niezbędnego do zarządzania
zakładem ubezpieczeń lub nie dają rękojmi prowadzenia spraw zakładu
ubezpieczeń w sposób należyty lub byli karani za umyślne przestępstwo
stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu,
4) przedstawiony plan działalności nie zapewnia zdolności do wykonywania
zobowiązań.
4. Oddział może zostać ustanowiony, jeżeli po przekazaniu informacji, w trybie
ust. 2, zakład otrzyma od właściwych organów państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, w którym zakład zamierza ustanowić oddział, informacje o
warunkach, na jakich działalność ta będzie wykonywana. Oddział może być
ustanowiony w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania informacji przez zakład.
5. Organ nadzoru niezwłocznie powiadomi zakład ubezpieczeń o przyczynach
odmowy, o której mowa w ust. 3.

Art. 136.
Organ nadzoru przekazuje informacje, o których mowa w art. 135 ust. 1, oraz
oświadczenie, o którym mowa w art. 135 ust. 2, w języku urzędowym państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, w którym krajowy zakład ubezpieczeń zamierza
działać poprzez oddział lub w inny sposób niż przez oddział w ramach swobody
świadczenia usług, chyba że właściwe organy tego państwa, nie zgłoszą takiego
wymogu.

Art. 137.
1. Zawiadomienie, o którym mowa w art. 134, w przypadku zamiaru wykonywania
działalności w inny sposób niż przez oddział w ramach swobody świadczenia
usług, zawiera wskazanie rodzajów ryzyk jakie zakład ubezpieczeń zamierza
ubezpieczać.
2. W terminie 30 dni od dnia zawiadomienia, o którym mowa w art. 134, organ
nadzoru przekaże właściwemu organowi państwa, w którym zakład ubezpieczeń
zamierza wykonywać działalność:
1) zaświadczenie potwierdzające, że zakład ubezpieczeń posiada środki własne
na pokrycie marginesu wypłacalności,
2) informację o grupach ubezpieczeń, na które posiada zezwolenie,
3) informację o rodzaju ryzyk, które zakład ubezpieczeń zamierza ubezpieczać
w państwie członkowskim Unii Europejskiej.
3. Organ nadzoru może odmówić przekazania informacji, o których mowa w ust. 2,
jeżeli sytuacja finansowa zakładu ubezpieczeń nie pozwala na wykonywanie
działalności w zakresie określonym w zawiadomieniu, o którym mowa w art. 134.
4. Zakład ubezpieczeń może rozpocząć działalność, po otrzymaniu potwierdzenia
od właściwego organu państwa członkowskiego Unii Europejskiej o otrzymaniu
informacji, o których mowa w ust. 2.
5. Organ nadzoru niezwłocznie powiadomi zakład ubezpieczeń o przyczynach
odmowy, o której mowa w ust. 3.

Art. 138.
1. O zamiarze zmiany wszelkich danych lub informacji, o których mowa w art. 135
ust. 1 i art. 137 ust. 1 i 2, zakład ubezpieczeń ma obowiązek poinformowania
organu nadzoru oraz właściwych organów państwa, w którym znajduje się
siedziba oddziału zakładu ubezpieczeń, w terminie co najmniej 30 dni przed
planowanym wprowadzeniem tych zmian.
2. Wprowadzanie zmian informacji lub danych, o których mowa w art. 135 ust. 1 i
art. 137 ust. 1 i 2, następuje w trybie określonym w art. 135 ust. 2 i 3 i
art. 137 ust. 2 i 3.

Art. 139.
1. Jeżeli organ nadzoru stwierdzi, że zagraniczny zakład ubezpieczeń,
wykonujący działalność przez oddział lub w inny sposób niż przez oddział w
ramach swobody świadczenia usług, przy wykonywaniu tej działalności nie
przestrzega przepisów prawa polskiego, zobowiąże ten zakład ubezpieczeń do
usunięcia takiej nieprawidłowości.
2. Jeżeli zakład ten nie podejmie koniecznych działań, o których mowa w ust. 1,
organ nadzoru poinformuje o tym właściwe organy państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, w którym zakład ten ma siedzibę.
3. Jeżeli pomimo zastosowania środków przez właściwe organy państwa
członkowskiego Unii Europejskiej wobec zakładu ubezpieczeń lub jeżeli środki
te okażą się niedostateczne lub nie zostaną zastosowane, a zagraniczny zakład
ubezpieczeń w dalszym ciągu będzie naruszać przepisy prawa polskiego, organ
nadzoru, po poinformowaniu właściwych organów państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, w którym zakład ten ma siedzibę, może zastosować wszystkie
uprawnienia przysługujące mu z mocy ustawy w stosunku do krajowych zakładów
ubezpieczeń i zagranicznych zakładów ubezpieczeń, aby zapobiec dalszym
naruszeniom prawa.
4. Organ nadzoru w ramach czynności, o których mowa w ust. 3, może również
zakazać wykonywania, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, działalności
ubezpieczeniowej przez zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 3.

Art. 140.
Krajowy zakład ubezpieczeń, który wykonuje działalność w ramach swobody
świadczenia usług jest obowiązany do poinformowania ubezpieczającego, przed
zawarciem umowy ubezpieczenia, o siedzibie zakładu ubezpieczeń.

Art. 141.
Polisa lub inny dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia przez
oddział lub w inny sposób niż przez oddział w ramach swobody świadczenia usług,
musi zawierać informacje dotyczące:
1) adresu i siedziby zakładu ubezpieczeń lub odpowiednio adresu oddziału
zakładu ubezpieczeń, który udziela ochrony ubezpieczeniowej,
2) miejsca zawarcia umowy ubezpieczenia,
3) właściwości sądu w przypadku sporu między stronami umowy ubezpieczenia,
4) daty zawarcia umowy ubezpieczenia i terminu jej obowiązywania,
5) przedmiotu umowy ubezpieczenia i warunków jej wykonania,
6) oznaczenia stron umowy ubezpieczenia,
7) wysokości składki ubezpieczeniowej,
8) wskazania ogólnych warunków ubezpieczenia, w oparciu o które została zawarta
umowa ubezpieczenia oraz ich dostarczenia ubezpieczającemu.

Art. 142.
Krajowy zakład ubezpieczeń wykonujący działalność poza granicami kraju jest
obowiązany do informowania organu nadzoru, oddzielnie dla transakcji
przeprowadzanych w zakresie działalności oddziału oraz dla transakcji
przeprowadzanych w inny sposób niż przez oddział w ramach swobody świadczenia
usług, o wysokości składek, świadczeń i prowizji, nie pomniejszonych o
reasekurację, w podziale na państwa członkowskie Unii Europejskiej i grupy
ubezpieczeń, a także - w odniesieniu do działu II grupy 10 załącznika do ustawy,
z wyłączeniem odpowiedzialności cywilnej przewoźnika - o częstotliwości
występowania i średniej wysokości szkód.

Art. 143.
1. Krajowy zakład ubezpieczeń może zawrzeć umowę o przeniesienie portfela
ubezpieczeń zawartych poprzez oddział, z zakładem ubezpieczeń mającym
siedzibę w kraju członkowskim Unii Europejskiej.
2. Organ nadzoru zatwierdza umowę, o której mowa w ust. 1, z zachowaniem
warunków określonych w art. 179 - 184, po otrzymaniu od właściwego organu
nadzoru państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym przejmujący zakład
ubezpieczeń ma siedzibę, potwierdzenia, że zakład ten, po przejęciu portfela,
będzie posiadać środki własne w wysokości marginesu wypłacalności.

Art. 144.
Do likwidacji oddziału zagranicznego zakładu ubezpieczeń z państwa
członkowskiego Unii Europejskiej i krajowego zakładu ubezpieczeń za granicą
stosuje się odpowiednio art. 122 i 123.

Art. 145.
W przypadku ogłoszenia upadłości zagranicznego zakładu ubezpieczeń z państwa
członkowskiego Unii Europejskiej stosuje się odpowiednio art. 126.

Rozdział 8
Gospodarka finansowa zakładu ubezpieczeń

Art. 146.
1. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać środki własne w wysokości nie
niższej niż margines wypłacalności i nie niższej niż minimalna wysokość
kapitału gwarancyjnego.
2. Kapitał gwarancyjny jest równy większej z wartości:
1) jednej trzeciej marginesu wypłacalności,
2) minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego.

Art. 147.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, sposób wyliczenia wysokości marginesu wypłacalności oraz
minimalną wysokość kapitału gwarancyjnego dla działów i grup ubezpieczeń,
uwzględniając konieczność zapewnienia wypłacalności zakładów ubezpieczeń.

Art. 148.
1. Środki własne zakładu ubezpieczeń są to aktywa zakładu ubezpieczeń, z
wyłączeniem aktywów przeznaczonych na pokrycie wszelkich przewidywalnych
zobowiązań i wartości niematerialnych i prawnych.
2. Z aktywów stanowiących środki własne zakładu ubezpieczeń powiązanego wyłącza
się posiadane przez ten zakład ubezpieczeń akcje i inne aktywa finansujące
kapitały własne instytucji finansowych.
3. W szczególności środki własne zakładu ubezpieczeń powinny odpowiadać:
1) wartości opłaconego kapitału zakładowego,
2) wartości zobowiązań wobec członków towarzystwa, w przypadku towarzystwa
ubezpieczeń wzajemnych, pod warunkiem, że zgodnie ze statutem towarzystwa
zobowiązania wobec członków towarzystwa:
a) mogą być spłacone członkom towarzystwa tylko i wyłącznie wtedy, gdy nie
spowoduje to naruszenia art. 146 ust. 1,
b) w przypadku likwidacji towarzystwa, mogą być spłacone członkom
towarzystwa tylko i wyłącznie po spłaceniu wszelkich innych zobowiązań
towarzystwa,
c) z wyłączeniem indywidualnych płatności związanych z wygaśnięciem
członkostwa, nie mogą być spłacane przed przekazaniem informacji o
zamiarze dokonania spłaty, w terminie 30 dni przed dniem spłaty,
organowi nadzoru, który może zakazać w tym terminie dokonywania spłaty,
3) połowie należnych wpłat na kapitał zakładowy, pod warunkiem, że co
najmniej 25% kapitału zostało opłacone,
4) kapitałowi zapasowemu i kapitałom rezerwowym,
5) nie podzielonemu zyskowi z lat ubiegłych,
6) w przypadku towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, prowadzących działalność w
zakresie działu II załącznika do ustawy, należnościom towarzystwa od
członków z tytułu zażądanych dopłat do wysokości 50% należnych dopłat w
roku obrotowym i do wysokości 50% środków własnych.
4. Na wniosek zakładu ubezpieczeń i na podstawie przedstawionych przez niego
dowodów organ nadzoru może wyrazić, w drodze decyzji, zgodę na zaliczenie do
środków własnych:
1) wszelkich ukrytych rezerw, wynikających z niedoszacowania aktywów lub
przeszacowania pasywów w bilansie, o ile takie ukryte rezerwy nie mają
wyjątkowego charakteru,
2) kapitału pożyczek podporządkowanych spełniających łącznie następujące
warunki:
a) kapitał pożyczek podporządkowanych nie może stanowić więcej niż 25%
środków własnych,
b) kapitał pożyczek podporządkowanych jest opłacony w pełnej wysokości,
c) w umowie pożyczki zawarto warunki, zgodnie z którymi kapitał pożyczek
podporządkowanych w przypadku upadłości albo likwidacji zakładu
ubezpieczeń, może być spłacony dopiero po zaspokojeniu wszystkich innych
wierzycieli zakładu ubezpieczeń,
d) w przypadku pożyczek z określonym okresem spłaty, pierwotny okres
spłaty musi wynosić przynajmniej 5 lat; nie później jednak, niż 12
miesięcy przed terminem spłaty, zakład ubezpieczeń jest obowiązany
przedstawić do zatwierdzenia przez organ nadzoru, plan przedstawiający
sposób utrzymania lub podniesienia środków własnych do wymaganej
wartości przed terminem spłaty, chyba że warunki zaliczenia pożyczki do
środków własnych stopniowo ograniczają wartość pożyczki zaliczanej do
środków własnych przez okres co najmniej 5 lat przed terminem spłaty;
organ nadzoru może zezwolić na przedterminową spłatę pożyczek, na
wniosek zakładu ubezpieczeń pod warunkiem, że nie spowoduje to
naruszenia art. 146 ust. 1,
e) w przypadku pożyczek, których termin spłaty nie jest ustalony, pożyczki
te mogą być spłacane tylko i wyłącznie z zachowaniem pięcioletniego
okresu wypowiedzenia, chyba że nie są już zaliczane do środków własnych;
dokonanie przedterminowej spłaty może nastąpić tylko i wyłącznie po
uzyskaniu uprzedniej zgody organu nadzoru, na wniosek zakładu
ubezpieczeń, który jest obowiązany zawiadomić organ nadzoru o planowanej
spłacie co najmniej 6 miesięcy przed planowanym terminem spłaty i
przedstawić aktualne dane o wartości środków własnych i dane o wartości
środków własnych przed i po dokonaniu płatności; organ nadzoru może
zezwolić na spłatę pożyczek pod warunkiem, że nie spowoduje to
naruszenia art. 146 ust. 1,
f) w umowie pożyczki nie zawarto żadnych warunków przewidujących, że w
określonych okolicznościach, innych niż likwidacja zakładu ubezpieczeń,
zadłużenie zostanie spłacone przed uzgodnionym terminem spłaty,
g) w umowie pożyczki zawarto warunki, zgodnie z którymi umowa pożyczki
może być zmieniona tylko po otrzymaniu od organu nadzoru oświadczenia o
braku zastrzeżeń do planowanych zmian.
5. Na wniosek zakładu ubezpieczeń na życie i na podstawie przedstawionych przez
niego dowodów organ nadzoru może wyrazić, w drodze decyzji, zgodę na
zaliczenie do środków własnych:
1) kwoty 50% przyszłych zysków zakładu ubezpieczeń, ustalonych przez
pomnożenie przewidywanego rocznego zysku, którym jest średnia arytmetyczna
zysków zakładu wykazanych w okresie ostatnich 5 lat działalności, przez
współczynnik, który określa pozostały średni okres ważności umów
ubezpieczenia, nieprzekraczający 10 lat,
2) w przypadku gdy zakład ubezpieczeń nie stosuje metody Zillmera lub
stosuje ją, lecz nie uwzględnia przy tym kosztów akwizycji w pełnej
wysokości - różnicy między wysokością rezerwy obliczoną przez zakład
ubezpieczeń i wysokością rezerwy obliczoną przy zastosowaniu metody
Zillmera z uwzględnieniem kosztów akwizycji w pełnej wysokości; wielkość
ta nie może jednak przekroczyć 3,5% sumy różnicy pomiędzy sumami kapitału
i wysokości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla wszystkich umów
ubezpieczenia, dla których stosowanie metody Zillmera jest dopuszczalne;
różnica zaliczana do środków własnych jest pomniejszana o nie rozliczone
koszty akwizycji, wykazane w bilansie jako aktywa.
6. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, sposób kalkulacji współczynnika kwoty 50% przyszłych zysków
oraz współczynnika określającego maksymalną wysokość przyszłych zysków, które
mogą być zaliczone do środków własnych, zakładu ubezpieczeń wykonującego
działalność ubezpieczeniową w dziale I załącznika do ustawy, uwzględniając
konieczność zapewnienia spójności i przejrzystości dokonywanych obliczeń.
7. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowy sposób ustalania środków własnych zakładów
ubezpieczeń powiązanych, w taki sposób aby w ubezpieczeniowej grupie
kapitałowej do środków własnych nie były zaliczane podwójnie, w sposób
bezpośredni lub pośredni, te same aktywa.

Art. 149.
1. Zakład ubezpieczeń tworzy:
1) kapitał zapasowy oraz kapitały rezerwowe,
2) rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe.
2. Zakład ubezpieczeń może tworzyć w ciężar kosztów:
1) fundusz prewencyjny przeznaczony na finansowanie działalności
zapobiegawczej, w wysokości nie przekraczającej 1% składki przypisanej na
udziale własnym w ostatnim roku obrotowym,
2) fundusze i rezerwy specjalne określone w statucie.

Art. 150.
1. Wydatki związane z utworzeniem administracji zakładu ubezpieczeń oraz ze
zorganizowaniem sieci jego przedstawicielstw mogą być finansowane jedynie ze
środków pochodzących z funduszu organizacyjnego zakładu ubezpieczeń
gromadzonych na wyodrębnionym rachunku bankowym.
2. Przychody ze środków funduszu organizacyjnego zakładu ubezpieczeń, po
opodatkowaniu, zwiększają odpowiednio wartość tego funduszu.
3. Sposób tworzenia i gospodarowania funduszem organizacyjnym określa statut
zakładu ubezpieczeń.

Art. 151.
1. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe, o których mowa w art. 149 ust. 1 pkt 2,
są przeznaczone na pokrycie bieżących i przyszłych zobowiązań jakie mogą
wyniknąć z zawartych umów ubezpieczenia.
2. Na rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe składają się;
1) rezerwa składek
2) rezerwa na ryzyka niewygasłe,
3) rezerwa na niewypłacone odszkodowania i świadczenia, w tym rezerwa na
skapitalizowaną wartość rent,
4) rezerwa na wyrównanie szkodowości (ryzyka),
5) rezerwa ubezpieczeń na życie,
6) rezerwa ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający,
7) rezerwy na premie i rabaty dla ubezpieczonych,
8) inne rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe określone w statucie.
3. Rezerwy, o których mowa w ust. 2 pkt 5-7, oraz rezerwa na skapitalizowaną
wartość rent zwiększane są w całości lub określonej części o dochody z tytułu
lokat tych rezerw, z uwzględnieniem warunków umowy ubezpieczenia i
odpowiednich formuł matematycznych wykorzystywanych przy obliczaniu rezerw.
4. Obliczenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w zakładzie ubezpieczeń
wykonującym działalność w dziale I załącznika do ustawy, mogą być dokonywane
wyłącznie przez aktuariusza.
5. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe w zakładzie ubezpieczeń wykonującym
działalność w dziale II załącznika do ustawy, które są ustalane metodami
matematyki ubezpieczeniowej, muszą być potwierdzone opinią aktuariusza o ich
prawidłowości. Opinia ta stanowi załącznik do sprawozdania finansowego.

Art. 152.
W zakresie koasekuracji rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe są tworzone przez
każdy z zakładów ubezpieczeń zgodnie z zasadami przewidzianymi w ustawie, co
najmniej w wysokości proporcjonalnej do udziału zakładu w koasekurowanym ryzyku.

Art. 153.
Zakład ubezpieczeń jest obowiązany do lokowania środków finansowych w taki
sposób, aby uwzględniając rodzaj i strukturę prowadzonych ubezpieczeń osiągnąć
jak największy stopień bezpieczeństwa i rentowności przy jednoczesnym zachowaniu
płynności środków.

Art. 154.
1. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać aktywa spełniające warunki
określone w ustawie w wysokości nie niższej niż wartość rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych w ujęciu brutto.
2. Aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych są ustalone w
walucie, w której są wyrażone zobowiązania z umów ubezpieczenia, z tytułu
których tworzy się odpowiednie rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe zasady ustalania waluty, w której ma zostać
wypłacone odszkodowanie lub świadczenie z umowy ubezpieczenia oraz przypadki,
kiedy nie stosuje się zasady ustalania waluty, uwzględniając w szczególności
sytuację, gdy odszkodowanie lub świadczenie określone w umowie ubezpieczenia
nie jest wyrażone w żadnej walucie oraz możliwość zaistnienia niedopasowania
aktywów lub pasywów zakładu ubezpieczeń w danej walucie.
4. Aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych powinny być w
odpowiedni sposób zróżnicowane i rozproszone tak, aby nie były one związane z
jednym rodzajem aktywów lub jednym podmiotem, jak również nie były obciążone
innymi zobowiązaniami.
5. Termin wymagalności aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych powinien być dostosowany do terminu wymagalności zobowiązań
z umów ubezpieczenia.
6. Aktywami stanowiącymi pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych mogą być
następujące rodzaje aktywów:
1) papiery wartościowe emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb
Państwa oraz organizacje międzynarodowe, których członkiem jest
Rzeczpospolita Polska,
2) obligacje jednostek samorządu terytorialnego lub związków jednostek
samorządu terytorialnego, emitowane, poręczone lub gwarantowane przez
jednostki samorządu terytorialnego lub związki jednostek samorządu
terytorialnego,
3) inne dłużne papiery wartościowe o stałej stopie dochodu,
4) akcje, w tym dopuszczone do publicznego obrotu,
5) jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne w funduszach
inwestycyjnych,
6) inne dłużne papiery wartościowe o zmiennej stopie dochodu,
7) udziały,
8) listy zastawne,
9) pożyczki, w tym zabezpieczone hipotecznie lub przez instytucje finansowe,
oraz pożyczki pod zastaw praw wynikających z umów ubezpieczenia na życie,
10) nieruchomości,
11) środki pieniężne, w tym zgromadzone na rachunku bankowym,
12) depozyty bankowe,
13) należności od reasekuratorów,
14) udział reasekuratorów w rezerwach techniczno - ubezpieczeniowych,
15) należności depozytowe od cedentów,
16) należności od ubezpieczających wynikające z zawartych umów ubezpieczenia,
17) należności od pośredników ubezpieczeniowych wynikające z zawartych umów
ubezpieczenia lub umów reasekuracji,
18) należności od budżetu państwa,
19) środki trwałe, inne niż nieruchomości, jeżeli dokonuje się od nich
odpisów amortyzacyjnych według stawek amortyzacyjnych ustalonych z
zachowaniem zasady ostrożności,
20) zarachowane czynsze i odsetki,
21) aktywowane koszty akwizycji w zakresie zgodnym z ustaleniem wartości
rezerw techniczno-ubezpieczeniowych,
22) instrumenty pochodne, jak opcje, transakcje terminowe typu futures,
transakcje zamienne o ile służą zmniejszeniu ryzyka związanego z innymi
aktywami stanowiącymi pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.
7. Wartość aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
jest ustalana z zachowaniem zasady ostrożności, po pomniejszeniu o
zobowiązania wynikające z ich uzyskania. Jeżeli zakład ubezpieczeń ustala
wartość aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w
sposób naruszający zasadę ostrożności wyceny, organ nadzoru może zobowiązać
zakład ubezpieczeń do dokonywania wyceny indywidualnych aktywów po cenach
sprzedaży netto.
8. Nie stanowią aktywów na pokrycie rezerw techniczno - ubezpieczeniowych
zakładu ubezpieczeń aktywa w instytucjach finansowych.
9. Organ nadzoru może, na wniosek zakładu ubezpieczeń, udzielić, w drodze
decyzji, zezwolenia na uznawanie za aktywa stanowiące pokrycie rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych, aktywów innych niż określone w ust. 6, pod
warunkiem, że są one związane z nowymi instrumentami finansowymi. Organ
nadzoru w decyzji udzielającej zezwolenia, określa warunki dopuszczalności
uznawania za aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
wskazanych w zezwoleniu aktywów.
10. Przez państwo członkowskie umiejscowienia ryzyka rozumie się państwo
członkowskie Unii Europejskiej, w którym:
1) znajduje się nieruchomość wraz z częściami składowymi i przynależnościami
oraz znajdującym się w niej mieniem, o ile mienie to jest objęte tą samą
umową ubezpieczenia co nieruchomość,
2) jest zarejestrowany pojazd mechaniczny, w przypadku gdy umowa
ubezpieczenia dotyczy pojazdu mechanicznego,
3) została zawarta umowa ubezpieczenia, na okres nie dłuższy niż 4 miesiące,
dotycząca ubezpieczenia związanego z podróżą niezależnie od grupy,
określonej w załączniku do ustawy,
4) ubezpieczający będący osobą fizyczną ma stałe miejsce zamieszkania,
5) ubezpieczający, będący osobą prawną ma siedzibę jednostki organizacyjnej
objętej umową ubezpieczenia.
11. W przypadku, gdy ryzyko jest umiejscowione na terytorium państwa
członkowskiego Unii Europejskiej aktywa, o których mowa w ust. 6, mogą być
lokowane wyłącznie na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej.
12. Do uznania za środki stanowiące pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych, aktywów znajdujących się poza granicami państw
członkowskich Unii Europejskiej, jest wymagane zezwolenie ogólne udzielone
przez ministra właściwego do spraw instytucji finansowych.
13. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych może, w drodze
rozporządzenia, udzielić zezwolenia ogólnego na uznawanie za środki
stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych aktywów znajdujących
się poza granicami państw członkowskich Unii Europejskiej, uwzględniając
konieczność zachowania bezpieczeństwa i rentowności aktywów.

Art. 155.
1. Aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych nie mogą
przekraczać:
1) 40% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w papierach
wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu na rynku regulowanym i
jednostkach uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych,
2) 25% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w nieruchomościach oraz
inwestycjach w certyfikaty inwestycyjne funduszy inwestycyjnych,
dokonujących lokat wyłącznie w nieruchomości, a także pożyczkach
zabezpieczonych hipotecznie, z zastrzeżeniem, że aktywa te nie mogą
przekraczać:
a) 10% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w jednej nieruchomości
lub kilku nieruchomościach, które ze względu na swoje położenie powinny
być uznane za jedną lokatę,
b) 5% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w pożyczce
zabezpieczonej hipotecznie udzielonej temu samemu pożyczkobiorcy lub
grupie pożyczkobiorców związanych ze sobą,
3) 10% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w listach zastawnych,
udziałach, akcjach nie dopuszczonych do publicznego obrotu na rynku
regulowanym i innych papierach wartościowych o stałej lub zmiennej stopie
dochodu, z zastrzeżeniem, że udział zakładu ubezpieczeń w
przedsiębiorstwie, które jest emitentem tych papierów wartościowych nie
przekracza 10% jego kapitału podstawowego,
4) 10% wartości rezerw techniczno - ubezpieczeniowych w jednostkach
uczestnictwa funduszy inwestycyjnych zamkniętych,
5) 10% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w dłużnych papierach
wartościowych o stałej kwocie dochodu i pożyczkach zabezpieczonych przez
instytucje finansowe,
6) 5% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w papierach wartościowych
jednego emitenta lub grupy emitentów powiązanych albo w pożyczkach jednego
pożyczkobiorcy lub grupy pożyczkobiorców związanych ze sobą,
7) 5% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w pożyczkach, które nie
są zabezpieczone hipotecznie albo przez instytucje finansowe, przy czym
aktywa te nie mogą przekraczać 1% wartości rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych w jednej pożyczce,
8) łącznie 25% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w należnościach
od cedentów, reasekuratorów, ubezpieczających lub pośredników
ubezpieczeniowych, pod warunkiem, że minimum 20% tych należności jest
zabezpieczonych hipotecznie albo przez instytucje finansowe,
9) 5% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w środkach trwałych, z
zastrzeżeniem pkt 2,
10) 3% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w środkach pieniężnych,
11) 3% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w zarachowanych czynszach
i odsetkach.
2. Ograniczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 5 i 6, nie dotyczą papierów
wartościowych emitowanych, poręczonych lub gwarantowanych przez Skarb
Państwa, albo organizacje międzynarodowe, których członkiem jest
Rzeczpospolita Polska, pożyczek udzielanych Skarbowi Państwa lub poręczonych
lub gwarantowanych przez Skarb Państwa albo organizacje międzynarodowe,
których członkiem jest Rzeczpospolita Polska, papierów wartościowych
emitowanych, poręczonych lub gwarantowanych przez jednostki samorządu
terytorialnego lub związki jednostek samorządu terytorialnego, pożyczek
udzielonych jednostkom samorządu terytorialnego oraz poręczonych lub
gwarantowanych przez jednostki samorządu terytorialnego.
3. Z ograniczeń określonych w ust. 1, są wyłączone aktywa stanowiące pokrycie
rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla ubezpieczeń na życie, jeżeli ryzyko
lokaty ponosi ubezpieczający.
4. Z ograniczeń, o których mowa w ust.1 pkt 7, są wyłączone należności od
ubezpieczających wynikające z dobrowolnych ubezpieczeń majątkowych do
wysokości rezerwy składek utworzonej dla tych ubezpieczeń.

Art. 156.
W przypadku, gdy zakład ubezpieczeń wykonuje działalność ubezpieczeniową w
dziale I grupa 3 załącznika do ustawy, do zarządzania ubezpieczeniowym funduszem
kapitałowym lub ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi jest obowiązany
zatrudnić doradcę inwestycyjnego.

Rozdział 9
Aktuariusz

Art. 157.
Aktuariuszem jest osoba fizyczna wykonująca czynności w zakresie matematyki
ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki, wpisana do rejestru aktuariuszy.

Art. 158.
1. Do zadań aktuariusza należy:
1) ustalanie wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych,
2) kontrolowanie aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych, zgodnie z art. 166,
3) wyliczanie marginesu wypłacalności,
4) sporządzanie rocznego raportu o stanie portfela ubezpieczeń,
5) ustalanie wartości składników zaliczanych do środków własnych.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, zakres informacji, które muszą być zawarte w rocznym raporcie
o stanie portfela, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, uwzględniając konieczność
zapewnienia organowi nadzoru pełnej informacji o stanie portfela zakładu
ubezpieczeń.

Art. 159.
Rejestr aktuariuszy prowadzi organ nadzoru.

Art. 160.
1. Do rejestru aktuariuszy może być wpisana osoba fizyczna, spełniająca
następujące wymogi:
1) ukończyła studia wyższe,
2) przez okres co najmniej 2 lat wykonywała czynności z zakresu matematyki
ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki, pod kierunkiem aktuariusza,
3) złożyła z pozytywnym wynikiem egzamin aktuarialny,
4) posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
5) korzysta z pełni praw publicznych,
6) nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo przeciwko
wiarygodności dokumentów, przestępstwo przeciwko mieniu lub za
przestępstwo skarbowe.
2. Organ nadzoru dokonuje wpisu do rejestru aktuariuszy na wniosek
zainteresowanej osoby.
3. Wpis aktuariusza do rejestru obejmuje:
1) imię i nazwisko, datę urodzenia i miejsce zamieszkania,
2) numer zaświadczenia Komisji Egzaminacyjnej dla Aktuariuszy o złożeniu
egzaminów aktuarialnych,
3) datę wpisu.
4. Aktuariusz ma obowiązek niezwłocznego zgłoszenia organowi nadzoru zmiany
danych podlegających wpisowi.
5. Rejestr aktuariuszy jest ogłaszany przez ministra właściwego do spraw
instytucji finansowych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
"Monitor Polski".
6. Od wymogu złożenia egzaminu aktuarialnego organ nadzoru, po uzyskaniu opinii
ogólnopolskich organizacji aktuariuszy, może zwolnić, na zasadzie
wzajemności, osobę będącą obywatelem państwa członkowskiego Układu Ogólnego
w Sprawie Handlu Usługami, spełniającą warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 4-
6, jeżeli posiada uprawnienia do wykonywania zawodu aktuariusza w
przynajmniej jednym z tych państw.

Art. 161.
Organ nadzoru dokona skreślenia aktuariusza z rejestru aktuariuszy w przypadku:
1) wniosku aktuariusza,
2) zaprzestania wykonywania zawodu aktuariusza przez okres dłuższy niż 5 lat,
3) utraty pełnej zdolności do czynności prawnych,
4) prawomocnego orzeczenia utraty praw publicznych,
5) skazania aktuariusza prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa, o których
mowa w art. 160 ust. 1 pkt 6,
6) orzeczenia prawomocnym wyrokiem sądu o pozbawieniu prawa do wykonywania
zawodu aktuariusza,
7) śmierci aktuariusza.

Art. 162.
1. Tworzy się Komisję Egzaminacyjną dla Aktuariuszy, zwaną dalej "Komisją".
2. Osoby wchodzące w skład Komisji powołuje i odwołuje minister właściwy do
spraw instytucji finansowych na wniosek organu nadzoru.
3. Komisja składa się z:
1) przewodniczącego Komisji,
2) zastępcy przewodniczącego Komisji,
3) sekretarza Komisji,
4) trzech członków Komisji.
4. W skład Komisji wchodzą co najmniej 2 osoby posiadające wiedzę z zakresu
matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki.
5. Do zadań Komisji należy w szczególności:
1) przygotowywanie testów egzaminacyjnych,
2) przeprowadzanie egzaminów aktuarialnych oraz sprawdzanie testów
egzaminacyjnych,
3) sporządzanie protokołów z posiedzeń Komisji,
4) rozpatrywanie odwołań od wyników egzaminów, składanych przez jego
uczestników.
6. Za udział w każdej sesji egzaminacyjnej oraz za przygotowanie zadania
egzaminacyjnego członkom Komisji, o których mowa w ust. 3, przysługuje
wynagrodzenie.

Art. 163.
Obsługę administracyjno - biurową Komisji zapewnia Urząd.

Art. 164.
1. Tematy egzaminów aktuarialnych dotyczą w szczególności zagadnień z zakresu
matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki.
2. Warunkiem przystąpienia do egzaminu aktuarialnego jest zgłoszenie w Urzędzie
pisemnego wniosku o przystąpienie do egzaminu oraz wniesienie opłaty
egzaminacyjnej.
3. Wejście na salę egzaminacyjną odbywa się za okazaniem dowodu tożsamości.
4. Osoba przystępująca do egzaminu aktuarialnego potwierdza ten fakt
własnoręcznym podpisem na liście obecności.
5. Kontrolę nad organizacją i przebiegiem egzaminu aktuarialnego wykonują osoby
wchodzące w skład Komisji. W czasie egzaminu na sali egzaminacyjnej muszą być
obecne co najmniej 2 osoby wchodzące w skład Komisji.
6. Urząd jest odpowiedzialny za przechowywanie testów egzaminacyjnych.
7. Urząd nie ponosi kosztów uczestnika związanych z przystąpieniem do egzaminu
aktuarialnego.

Art. 165.
1. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii
ogólnopolskich organizacji aktuariuszy, w drodze rozporządzenia:
1) nadaje regulamin Komisji,
2) ustala wysokość opłat egzaminacyjnych, o których mowa w art. 163, dla
osób składających egzaminy aktuarialne przed Komisją,
3) ustala wysokość wynagrodzenia dla osób wchodzących w skład Komisji za
przeprowadzanie egzaminów oraz przypadki, gdy wynagrodzenie to nie
przysługuje.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, wydając rozporządzenie, o
którym mowa w ust. 1, uwzględnia sposób działania Komisji, terminy i miejsce
przeprowadzania egzaminów, kontrolę sposobu ich przeprowadzenia, terminy
przyjmowania zgłoszeń i uiszczania opłaty egzaminacyjnej oraz sposób
ogłaszania powyższych danych do publicznej wiadomości.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii
ogólnopolskich organizacji aktuariuszy, określi, w drodze rozporządzenia,
zakres obowiązujących tematów egzaminów aktuarialnych oraz tryb
przeprowadzania tych egzaminów, uwzględniając konieczność zapewnienia pełnego
sprawdzianu wiedzy kandydatów oraz sprawnego przeprowadzenia egzaminów.

Rozdział 10
Sprawozdawczość ubezpieczeniowa zakładu ubezpieczeń

Art. 166.
1. Zakład ubezpieczeń przedstawia organowi nadzoru roczne sprawozdanie
finansowe, sporządzone zgodnie z przepisami o rachunkowości, w terminie 6
miesięcy od ostatniego dnia roku obrotowego.
2. Sprawozdanie finansowe zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w
zakresie działu I załącznika do ustawy, obok osób określonych w odrębnych
ustawach, podpisuje również aktuariusz.
3. Do sprawozdania finansowego zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w
zakresie ubezpieczeń działu II załącznika do ustawy, w których rezerwy
techniczno-ubezpieczeniowe są ustalane metodami aktuarialnymi, dołącza się
opinię aktuariusza o prawidłowości wykazanych w sprawozdaniu rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych ustalanych metodami aktuarialnymi.
4. Do sprawozdania, o którym mowa w ust. 1, dołącza się raport o stanie
portfela ubezpieczeń, o którym mowa w art. 158 ust. 1 pkt 4.

Art. 167.
Do sprawozdań finansowych zakład ubezpieczeń dołącza dowód posiadania środków
własnych w wysokości co najmniej marginesu wypłacalności.

Art. 168.
1. Zakład ubezpieczeń przedstawia organowi nadzoru kwartalne i dodatkowe roczne
sprawozdania finansowe i statystyczne.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze
rozporządzenia, zakres, formę i sposób sporządzania sprawozdań, o których
mowa w ust. 1, oraz terminy ich przedstawiania organowi nadzoru,
uwzględniając wszystkie informacje mające wpływ na ocenę sytuacji finansowej
zakładu ubezpieczeń.

Art. 169.
1. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany zawiadomić organ nadzoru o zmianie osoby,
której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych i osoby będącej
aktuariuszem, w terminie 7 dni od dnia powstania tych zmian.
2. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany zawiadomić organ nadzoru, o zmianie
biegłego rewidenta badającego sprawozdanie finansowe zakładu ubezpieczeń, w
terminie 7 dni od dnia zmiany biegłego rewidenta.

Art. 170.
Biegły rewident, przeprowadzający badanie sprawozdania finansowego zakładu
ubezpieczeń, jest obowiązany powiadomić niezwłocznie organ nadzoru o ujawnionych
podczas badania sprawozdania finansowego zakładu ubezpieczeń faktach
wskazujących na:
1) popełnienie przestępstwa,
2) naruszenie przepisów prawa,
3) naruszenie interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub
uprawnionych z umów ubezpieczenia.

Art. 171.
1. Krajowy zakład ubezpieczeń powiązany oraz główny oddział jest obowiązany do
sporządzenia i przekazywania organowi nadzoru wraz ze sprawozdaniem, o którym
mowa w art. 168 ust. 1, rocznych sprawozdań dotyczących transakcji
przeprowadzanych w ubezpieczeniowej grupie kapitałowej w szczególności w
zakresie:
1) pożyczek,
2) gwarancji oraz innych transakcji pozabilansowych,
3) środków stanowiących pokrycie marginesu wypłacalności,
4) lokat,
5) działalności reasekuracyjnej,
6) porozumień co do podziału kosztów.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowy zakres, formę i zasady sporządzania sprawozdań, o
których mowa w ust. 1, uwzględniając wysokość i strukturę kapitału
zakładowego, wysokość rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, prawidłowość
polityki lokacyjnej, wysokość i pokrycie środkami własnymi marginesu
wypłacalności oraz informacje mające wpływ na sytuację finansową zakładu
ubezpieczeń.
3. Organ nadzoru w przypadku stwierdzenia, że transakcje, o których mowa w ust.
1, zagrażają bądź mogą zagrozić wypłacalności zakładu ubezpieczeń może podjąć
środki określone w art. 185, art. 186 ust. 1 i art. 220, w celu przywrócenia
prawidłowych stosunków finansowych.

Art. 172.
1. Zakład ubezpieczeń współubezpieczający lub główny oddział
współubezpieczający są obowiązane do sporządzania danych statystycznych
dotyczących zakresu operacji koasekuracyjnych oraz przekazywania ich organowi
nadzoru.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, zakres i rodzaje danych statystycznych, które mają być
sporządzone przez zakład ubezpieczeń współubezpieczający lub główny oddział
współubezpieczający oraz terminy i formy ich przekazywania organowi nadzoru,
uwzględniając szczegółowo dane pozwalające określić pełny zakres operacji
koasekuracyjnych.

Art. 173.
Organ nadzoru przekazuje organom nadzoru państwa członkowskiego Unii
Europejskiej niezbędne informacje dotyczące umów koasekuracji i współpracuje z
nimi w zakresie nadzoru nad takimi umowami.

Rozdział 11
Łączenie się zakładów ubezpieczeń, przeniesienie umów ubezpieczenia

Art. 174.
1) Połączenie zakładów ubezpieczeń może nastąpić, jeżeli wykonują one
działalność w takiej samej formie organizacyjnej.
2) Przepisy niniejszego rozdziału nie wyłączają stosowania przepisów ustawy z
dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

Art. 175.
Do łączenia się zakładów ubezpieczeń stosuje się przepisy Kodeksu spółek
handlowych o łączeniu się spółek kapitałowych, z uwzględnieniem przepisów
niniejszego rozdziału. W przypadku towarzystw ubezpieczeń wzajemnych przepisy te
stosuje się odpowiednio.

Art. 176.
Na zakład ubezpieczeń przejmujący lub na zakład ubezpieczeń nowo zawiązany
przechodzi, z dniem połączenia, portfel ubezpieczeń zakładu przejmowanego lub
łączących się zakładów.

Art. 177.
1. Łączące się zakłady ubezpieczeń uzgadniają na piśmie plan połączenia
zakładów ubezpieczeń.
2. Plan połączenia zakładów ubezpieczeń, oprócz danych określonych w Kodeksie
spółek handlowych, zawiera:
1) grupy ryzyk, w zakresie których połączony zakład ubezpieczeń będzie
wykonywać działalność,
2) imiona i nazwiska:
a) osób, które będą wchodzić w skład władz połączonego zakładu
ubezpieczeń,
b) osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych,
c) aktuariusza, jeżeli obowiązek wykonywania przez tę osobę przypisanych
jej czynności wynika z ustawy.
3. Do planu połączenia zakładów ubezpieczeń należy dołączyć:
1) projekty uchwał o połączeniu zakładów ubezpieczeń,
2) projekt statutu zakładu przejmującego lub zakładu ubezpieczeń nowo
zawiązanego,
3) dowód posiadania aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych połączonego zakładu ubezpieczeń oraz dowód posiadania
środków własnych na pokrycie marginesu wypłacalności,
4) sprawozdania finansowe,
5) dowód posiadania środków własnych na pokrycie marginesu wypłacalności.

Art. 178.
1. Organ nadzoru, w terminie 21 dni od dnia powiadomienia o planie połączenia
zakładów ubezpieczeń może, w drodze decyzji, złożyć sprzeciw wobec
planowanego połączenia zakładów ubezpieczeń, jeżeli z przedłożonych
dokumentów nie wynika, że:
1) po połączeniu nowo powstały zakład ubezpieczeń będzie dysponować środkami
własnymi w wysokości wymaganego marginesu wypłacalności lub zakład
ubezpieczeń posiada aktywa na pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych, oraz
2) interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umów ubezpieczenia zostały należycie zabezpieczone.
2. Sprzeciw, złożony przez organ nadzoru, powoduje bezskuteczność planu
połączenia zakładów ubezpieczeń.
3. Powiadomienie, o którym mowa w ust. 1, następuje nie później niż w terminie
14 dni od ogłoszenia planu połączenia zakładów ubezpieczeń, przez jeden z
łączących się zakładów ubezpieczeń.

Art. 179.
1. Zakład ubezpieczeń może zawrzeć z innym zakładem ubezpieczeń umowę o
przeniesienie całości lub części umów ubezpieczeń, zwaną dalej
"przeniesieniem portfela ubezpieczeń".
2. Umowa, o której mowa w ust. 1, wymaga zatwierdzenia przez organ nadzoru.

Art. 180.
1. Przeniesienie portfela ubezpieczeń może nastąpić pod warunkiem, że zakład
ubezpieczeń przejmujący portfel ubezpieczeń i zakład ubezpieczeń przekazujący
portfel ubezpieczeń, po wykonaniu umowy będą posiadać środki własne w
wysokości co najmniej marginesu wypłacalności oraz będą posiadać aktywa na
pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.
2. Organ nadzoru może zwolnić zakład ubezpieczeń przekazujący lub przejmujący
portfel od warunku, o którym mowa w ust. 1, jeżeli umowa ma na celu ochronę
interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umów ubezpieczenia, w sytuacji zagrożenia wypłacalności zakładu ubezpieczeń
przekazującego.

Art. 181.
1. Przed zatwierdzeniem przeniesienia portfela ubezpieczeń organ nadzoru, na
koszt zainteresowanych zakładów ubezpieczeń, ogłosi trzykrotnie w dzienniku o
zasięgu ogólnopolskim o zamierzonym przeniesieniu portfela ubezpieczeń i
wezwie ubezpieczonych do zgłaszania sprzeciwów w terminie 3 miesięcy od dnia
ostatniego ogłoszenia. Ogłoszenia są dokonywane w odstępach nie krótszych niż
7 dni i nie dłuższych niż 14 dni.
2. Ubezpieczeni, którzy zgłosili sprzeciw, mają prawo wypowiedzenia
przenoszonej umowy ubezpieczenia na ostatni dzień 3 miesiąca licząc od dnia
zatwierdzenia przeniesienia portfela ubezpieczeń.

Art. 182.
1. Wniosek o zatwierdzenie przeniesienia portfela ubezpieczeń składają wspólnie
zainteresowane zakłady ubezpieczeń.
2. Wniosek o zatwierdzenie przeniesienia portfela ubezpieczeń określa:
1) nazwy i siedziby zakładów ubezpieczeń przejmującego i przekazującego
portfel ubezpieczeń,
2) wykaz przenoszonych umów ubezpieczenia,
3) wykaz rezerw techniczno-ubezpieczeniowych ustalonych dla przenoszonych
umów ubezpieczenia,
4) wykaz aktywów przenoszonych wraz z umowami ubezpieczenia.
3. Do wniosku o zatwierdzenie przeniesienia portfela ubezpieczeń należy
dołączyć:
1) umowę o przeniesienie portfela ubezpieczeń,
2) dowód posiadania środków własnych w wysokości marginesu wypłacalności
zakładów ubezpieczeń przejmującego i przekazującego portfel ubezpieczeń
lub wniosek o zwolnienie od warunku określonego w art. 180 ust. 1,
3) dowód posiadania aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych przez zakład ubezpieczeń przejmujący i przekazujący
portfel ubezpieczeń, z wyjątkiem przypadku określonego w art. 180 ust. 2.

Art. 183.
Organ nadzoru zatwierdza, w drodze decyzji, przeniesienie portfela ubezpieczeń,
jeżeli są spełnione następujące warunki:
1) został złożony wniosek spełniający warunki określone w art. 182,
2) zakłady ubezpieczeń przekazujący i przejmujący portfel ubezpieczeń spełniają
warunki określone w art. 180,
3) interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umowy ubezpieczenia są należycie zabezpieczone.

Art. 184.
1. Wraz z przeniesieniem portfela ubezpieczeń następuje przeniesienie aktywów
zakładu ubezpieczeń przekazującego do zakładu ubezpieczeń przyjmującego, w
wysokości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych ustalonej dla przenoszonego
portfela ubezpieczeń.
2. W przypadku uzasadnionym ochroną interesów ubezpieczających, ubezpieczonych,
uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, organ nadzoru może, na
wniosek zainteresowanego zakładu ubezpieczeń, określić wartość aktywów
przenoszonych wraz z portfelem ubezpieczeń lub wyrazić zgodę na przeniesienie
portfela ubezpieczeń bez przekazania środków finansowych.

Rozdział 12
Postępowanie naprawcze, likwidacja i upadłość zakładów ubezpieczeń

Art. 185.
1. Jeżeli rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe zakładu ubezpieczeń nie są pokryte
aktywami zgodnie z prawem, organ nadzoru może zobowiązać zakład ubezpieczeń
do przedłożenia planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych w
zakresie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.
2. Jeżeli środki własne zakładu ubezpieczeń są niższe niż wymagany margines
wypłacalności, organ nadzoru może zobowiązać zakład ubezpieczeń do
przedłożenia planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych, do
zatwierdzenia przez organ nadzoru.
3. Jeżeli środki własne zakładu ubezpieczeń są niższe niż wymagany kapitał
gwarancyjny, zakład ubezpieczeń jest obowiązany niezwłocznie:
1) zawiadomić organ nadzoru o zaistniałej sytuacji,
2) przedłożyć do zatwierdzenia przez organ nadzoru krótkoterminowy plan
wypłacalności.
4. W przypadkach, o których mowa w ust. 1-3, organ nadzoru może:
1) zakazać zakładowi ubezpieczeń swobodnego rozporządzania aktywami lub
ograniczyć zakres działalności,
2) wyznaczyć zakładowi ubezpieczeń termin przedłożenia planów, o których
mowa w ust. 1 i 2, lub termin, do którego zakład ubezpieczeń powinien
przywrócić prawidłowe stosunki finansowe albo wypłacalność,
3) zakazać zakładowi ubezpieczeń dokonywania wypłat z zysku.
5. Jeżeli w przypadkach, o których mowa w ust. 1-3, organ nadzoru uzna, że
zostały zagrożone interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub
uprawnionych z umów ubezpieczenia, może podjąć czynności określone w ustawie,
które uzna za konieczne w celu ochrony interesów tych osób.
6. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany do przedłożenia na żądanie organu nadzoru
w celu jego zatwierdzenia, programu naprawczego, gdy organ nadzoru uzna, że
interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umów ubezpieczenia mogą zostać lub zostały zagrożone.

Art. 186.
1. Organ nadzoru może ustanowić, w drodze decyzji, zarząd komisaryczny w celu
doprowadzenia do prawidłowych stosunków finansowych w przypadku, gdy zakład
ubezpieczeń:
1) nie przedłoży krótkoterminowego planu wypłacalności lub organ nadzoru
odmówi jego zatwierdzenia lub
2) nie zrealizuje w terminie krótkoterminowego planu wypłacalności, lub
3) w każdym innym przypadku zagrożenia wypłacalności zakładu ubezpieczeń.
2. Organ nadzoru może ustanowić zarząd komisaryczny w przypadku zaistnienia w
zakładzie ubezpieczeń sytuacji niemożności wykonywania przez organy tego
zakładu ubezpieczeń powierzonych im zadań, co może w istotny sposób zagrozić
interesom ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych do
świadczeń wynikających z umów ubezpieczenia.
3. Decyzja, o której mowa w ust. 1 i 2, jest natychmiast wykonalna.
4. Na decyzję o ustanowieniu zarządu komisarycznego skarga do Naczelnego Sądu
Administracyjnego może być złożona przez radę nadzorczą zakładu ubezpieczeń.
5. Ustanowienie zarządu komisarycznego podlega zgłoszeniu do Krajowego Rejestru
Sądowego. Zgłoszenia dokonuje zarząd komisaryczny w dniu jego ustanowienia.
6. Ustanowienie zarządu komisarycznego nie wpływa na prawa i obowiązki zakładu
ubezpieczeń, z wyjątkiem zmian określonych w ustawie.
7. Z dniem ustanowienia zarządu komisarycznego:
1) zostaje odwołany zarząd zakładu ubezpieczeń,
2) ustanowione prokury i pełnomocnictwa wygasają,
3) prawa i obowiązki innych organów zakładu ubezpieczeń ulegają zawieszeniu
na okres zarządu komisarycznego, z zastrzeżeniem w ust. 4.
8. Zarząd komisaryczny ma prawo podejmowania decyzji we wszelkich sprawach
zastrzeżonych w przepisach prawa i statucie do właściwości zarządu, rady
nadzorczej i walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń.
9. Organ nadzoru wydaje decyzję o odwołaniu zarządu komisarycznego w każdym
przypadku, w którym przestały istnieć przesłanki ustanowienia zarządu
komisarycznego albo została zarządzona likwidacja przymusowa albo zakład
ubezpieczeń został postawiony w stan upadłości.
10. Zarząd komisaryczny po poinformowaniu organu nadzoru podejmuje wszelkie
niezbędne czynności w celu zabezpieczenia interesów ubezpieczających,
ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia.
11. Organ nadzoru w decyzji o ustanowieniu zarządu komisarycznego określa:
1) skład zarządu komisarycznego i liczbę jego członków,
2) dzień ustanowienia zarządu komisarycznego i okres, na jaki jest
ustanawiany zarząd komisaryczny, a także wskazanie czy ustanowienie
zarządu komisarycznego będzie mogło być przedłużone,
3) szczegółowe zadania zarządu komisarycznego,
4) sposób wykonywania zadań zarządu komisarycznego,
5) zasady reprezentacji,
6) wynagrodzenie zarządu komisarycznego.
12. Koszty zarządu komisarycznego obciążają zakład ubezpieczeń.
13. Członkowie zarządu komisarycznego otrzymują w razie potrzeby urlop bezpłatny
w macierzystym zakładzie pracy na czas pełnienia tej funkcji. Okres
bezpłatnego urlopu zalicza się do okresów pracy oraz innych okresów, od
których zależy nabycie uprawnień pracowniczych.
14. Decyzja o ustanowieniu zarządu komisarycznego jest wykonalna z dniem
wskazanym w decyzji.

Art. 187.
Likwidacja zakładu ubezpieczeń następuje w przypadku:
1) podjęcia uchwały walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń o rozwiązaniu
zakładu ubezpieczeń (likwidacja dobrowolna),
2) zarządzenia likwidacji przez organ nadzoru (likwidacja przymusowa).

Art. 188.
W przypadku otwarcia likwidacji:
1) zakład ubezpieczeń nie może zawierać umów ubezpieczenia,
2) umowy już zawarte nie mogą być przedłużane i nie przedłużają się,
3) sumy ubezpieczeń zawartych umów ubezpieczenia nie mogą być podwyższane.

Art. 189.
1. O zamiarze podjęcia uchwały o rozwiązaniu zakładu ubezpieczeń, organ
zwołujący walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń jest obowiązany, przed
zwołaniem walnego zgromadzenia, zawiadomić organ nadzoru.
2. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 1, zawiadamiający określa:
1) przyczyny rozwiązania zakładu ubezpieczeń,
2) osoby mające pełnić funkcje likwidatorów.
3. Organ nadzoru może, w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, o
którym mowa w ust. 1, wyrazić, w drodze decyzji, sprzeciw, w przypadku gdy
rozwiązanie zakładu ubezpieczeń zagraża interesom ubezpieczających,
ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia. W
przypadku zgłoszenia sprzeciwu organ, który zwołał walne zgromadzenie zakładu
ubezpieczeń, jest obowiązany do niezwłocznego odwołania posiedzenia.
4. Organ nadzoru, z ważnych powodów, może wyznaczyć, w drodze decyzji,
likwidatorów z urzędu.

Art. 190.
1. Organ nadzoru może zarządzić likwidację przymusową zakładu ubezpieczeń,
jeżeli:
1) zakład ubezpieczeń wykonuje działalność z naruszeniem prawa lub statutu
lub planu działalności niezapewniając zdolności zakładu ubezpieczeń do
wykonywania zobowiązań,
2) zakład ubezpieczeń nie zrealizuje w terminie planu przywrócenia
prawidłowych stosunków finansowych albo krótkoterminowego planu
wypłacalności,
3) walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń nie podejmie uchwały o pokryciu
straty finansowej albo strata finansowa nie zostanie pokryta w terminie i
w sposób określony w uchwale,
4) zarząd komisaryczny nie doprowadzi do przywrócenia prawidłowych stosunków
finansowych zakładu ubezpieczeń w ustalonym terminie,
5) zakład ubezpieczeń nie spełnia świadczeń z tytułu umów ubezpieczenia albo
spełnia je z opóźnieniem lub częściowo,
6) zostało cofnięte zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej
w zakresie całej działalności.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, jest natychmiast wykonalna.

Art. 191.
1. W przypadku zarządzenia likwidacji przymusowej, organ nadzoru:
1) wyznacza likwidatora,
2) powiadamia o otwarciu likwidacji znane mu podmioty, które udzielały
zakładowi ubezpieczeń kredytu,
3) powiadamia o otwarciu likwidacji organy nadzoru państw członkowskich Unii
Europejskiej.
2. Organ nadzoru ogłasza otwarcie likwidacji w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej.

Art. 192.
Likwidator posiada umocowanie do wykonywania obowiązków, wynikających z
prowadzonego postępowania likwidacyjnego w stosunku do zakładu ubezpieczeń,
także na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, z zachowaniem prawa
krajowego tych państw.

Art. 193.
Informacja o likwidacji zakładu ubezpieczeń podlega wpisowi do właściwych
rejestrów państw członkowskich Unii Europejskiej, w których zakład ubezpieczeń
wykonuje działalność, zgodnie z przepisami rozdziału 7.

Art. 194.
Likwidator składa organowi nadzoru:
1) bilans otwarcia likwidacji i sprawozdanie likwidacyjne, sporządzone w
terminie wyznaczonym przez organ nadzoru - niezwłocznie po ich sporządzeniu,
2) sprawozdanie finansowe za każdy rok likwidacji, w terminie ustalonym dla
zakładów ubezpieczeń,
3) sprawozdania o przebiegu likwidacji, w terminach i w sposób określony przez
organ nadzoru.

Art. 195.
Likwidator ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia organu nadzoru o ukończeniu
likwidacji.

Art. 196.
1. W przypadku likwidacji zakładu ubezpieczeń aktywa stanowiące pokrycie rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych tworzą osobną masę przeznaczoną na zaspokojenie
roszczeń z tytułu umów ubezpieczenia.
2. Inne zobowiązania zakładu ubezpieczeń mogą być pokryte z aktywów
stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych wyłącznie po
zaspokojeniu wszystkich roszczeń z tytułu umów ubezpieczenia.

Art. 197.
1. Do likwidacji towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, z wyjątkiem małych
towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu
spółek handlowych.
2. Likwidacja małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych następuje w sposób
określony w uchwale walnego zgromadzenia. W przypadku stwierdzenia przez
organ nadzoru niepodjęcia lub niewykonywania czynności likwidacyjnych wobec
małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, do likwidacji towarzystwa stosuje
się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych.

Art. 198.
W przypadku likwidacji zakładu ubezpieczeń, zobowiązania wynikające z umów
koasekuracji zawartych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej,
będą zaspokajane w ten sam sposób, jak zobowiązania wynikające z innych umów
ubezpieczenia zawartych przez ten zakład ubezpieczeń.

Art. 199.
Do upadłości zakładów ubezpieczeń stosuje się przepisy rozporządzenia Prezydenta
Rzeczypospolitej z dnia 24 października 1934 r. - Prawo upadłościowe, o ile
ustawa nie stanowi inaczej.

Art. 200.
O ogłoszeniu upadłości orzeka sąd okręgowy właściwy dla siedziby zakładu
ubezpieczeń.

Art. 201.
Organ nadzoru może złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń.

Art. 202.
Organ nadzoru jest uczestnikiem postępowania upadłościowego.

Art. 203.
1. W przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, sąd:
1) wyznacza syndyka masy upadłości po zasięgnięciu opinii organu nadzoru,
2) powiadamia pisemnie o ogłoszeniu upadłości znane mu podmioty, które
udzielały zakładowi ubezpieczeń kredytu.
2. Syndykiem, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, może być inny zakład ubezpieczeń.
3. Wszelkie urzędy, instytucje oraz inne zakłady ubezpieczeń mają obowiązek
udzielania syndykowi informacji niezbędnych do realizowania jego zadań.
4. Ogłoszenie upadłości sąd z urzędu ogłasza w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej. Koszty tego ogłoszenia są pokrywane z funduszów masy upadłości
i zalicza się je do kosztów postępowania upadłościowego.
5. Syndyk przedkłada organowi nadzoru, co najmniej raz do roku, sprawozdanie ze
swoich czynności oraz sprawozdanie rachunkowe, po jego rozpoznaniu i
zatwierdzeniu przez sędziego komisarza.

Art. 204.
Syndyk jest umocowany do wykonywania obowiązków wynikających z prowadzonego
postępowania upadłościowego w stosunku do zakładu ubezpieczeń także na
terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, z zachowaniem prawa krajowego
tych państw.

Art. 205.
Informacja o ogłoszeniu upadłości zakładu ubezpieczeń podlega wpisowi do
właściwych rejestrów państw członkowskich Unii Europejskiej, w których zakład
ubezpieczeń wykonuje działalność, zgodnie z przepisami rozdziału 7.

Art. 206.
1. W przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń aktywa stanowiące
pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych tworzą osobną masę przeznaczoną
na zaspokojenie roszczeń z tytułu umów ubezpieczenia.
2. Koszty likwidacji masy utworzonej zgodnie z ust. 1, będą zaspokojone z tej
masy.

Art. 207.
1. Do reprezentowania w postępowaniu upadłościowym interesów ubezpieczających,
ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia sąd, po
zasięgnięciu opinii organu nadzoru, wyznacza kuratora, który ma prawo
wnoszenia środków zaskarżenia na rzecz tych podmiotów.
2. Kuratorowi przysługuje wynagrodzenie w wysokości ustalonej przez sędziego -
komisarza na wniosek organu nadzoru. Wynagrodzenie wypłaca się z funduszów
masy upadłości i zalicza się do kosztów postępowania upadłościowego.
3. Kurator jest uprawniony do przeniesienia portfela ubezpieczeń przez zawarcie
z innym zakładem ubezpieczeń umowy.
4. Przeniesienie portfela może przewidywać obniżenie sum ubezpieczenia lub
wysokości wypłacanych odszkodowań lub świadczeń.
5. Niezwłocznie po zatwierdzeniu przeniesienia portfela przez organ nadzoru,
kurator ogłasza treść umowy trzykrotnie w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim.
6. Do przeniesienia portfela ubezpieczeń zawartego przez kuratora stosuje się
odpowiednio przepisy art. 179 - 184, z zastrzeżeniem ust. 2 – 5 i art. 209.

Art. 208.
W przypadku nie przeniesienia przez kuratora portfela ubezpieczeń, umowy
ubezpieczenia zawarte z zakładem ubezpieczeń, którego upadłość została
ogłoszona, wygasają w terminie:
1) 3 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości - w przypadku ubezpieczeń
obowiązkowych i ubezpieczeń na życie,
2) 30 dni od dnia ogłoszenia upadłości - w przypadku pozostałych ubezpieczeń.

Art. 209.
W przypadku upadłości zakładu ubezpieczeń, ubezpieczonym w tym zakładzie nie
przysługuje prawo sprzeciwu, o którym mowa w art. 181 ust. 1.

Art. 210.
Wierzytelności z tytułu umów ubezpieczenia ulegają zaspokojeniu przed podatkami
i innymi daninami publicznymi należnymi za ostatnie 2 lata przed ogłoszeniem
upadłości.

Art. 211.
W przypadku ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń, bądź oddalenia wniosku o
ogłoszenie upadłości zakładu ubezpieczeń, umorzenia postępowania upadłościowego,
jeżeli majątek dłużnika oczywiście nie wystarcza nawet na zaspokojenie kosztów
postępowania upadłościowego, a także zarządzenia likwidacji przymusowej zakładu
ubezpieczeń, który nie spełnia świadczeń ubezpieczeniowych, Ubezpieczeniowy
Fundusz Gwarancyjny zaspokaja roszczenia osób poszkodowanych i uprawnionych, w
trybie i na zasadach określonych w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych.

Rozdział 13
Zasady sprawowania nadzoru ubezpieczeniowego

Art. 212.

1. Organ nadzoru sprawuje nadzór nad zakładami ubezpieczeń wykonującymi
działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Do zadań organu nadzoru należy w szczególności:
1) ochrona interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub
uprawnionych z umów ubezpieczenia, przez zapobieganie sytuacji, w której
zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacać tym osobom należnego
świadczenia,
2) wydawanie zezwoleń na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej,
3) podejmowanie innych działań określonych w ustawie.

Art. 213.
1. Postępowanie przed organem nadzoru toczy się w trybie Kodeksu postępowania
administracyjnego, z uwzględnieniem przepisów ustawy.
2. Do decyzji organu nadzoru stosuje się art. 127 ust. 3 Kodeksu postępowania
administracyjnego.
3. Organ nadzoru może nadać decyzji rygor natychmiastowej wykonalności również
jeżeli wymaga tego interes ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub
uprawnionych z umów ubezpieczenia.

Art. 214.
Organ nadzoru, na zasadach wzajemności, stosownie do porozumień może, na wniosek
organu nadzoru państwa członkowskiego Unii Europejskiej, przeprowadzić kontrolę
ubezpieczeniowej grupy kapitałowej lub poszczególnych zakładów ubezpieczeń
wchodzących w jej skład lub umożliwić przeprowadzenie takiej kontroli
bezpośrednio przez organ nadzoru państwa członkowskiego Unii Europejskiej.

Art. 215.
1. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w przeprowadzonym badaniu
sprawozdania finansowego na zlecenie zakładu ubezpieczeń, organ nadzoru, może
zobowiązać zakład ubezpieczeń do zlecenia biegłym rewidentom badania
prawidłowości i rzetelności wszystkich sprawozdań finansowych sporządzanych
przez zakład ubezpieczeń, kontroli ksiąg rachunkowych oraz innych czynności
mających na celu badanie gospodarki finansowej i wypłacalności zakładu
ubezpieczeń.
2. Organ nadzoru pokrywa koszty zleconego przez siebie badania, o którym mowa
w ust. 1.

Art. 216.
1. Organ nadzoru może żądać od zakładu ubezpieczeń informacji i wyjaśnień
dotyczących działalności zakładu ubezpieczeń i jego gospodarki finansowej.
2. Organ nadzoru może zażądać okresowego przekazywania przez zakład ubezpieczeń
danych określonych przez organ nadzoru.
3. Zakład ubezpieczeń przekazuje organowi nadzoru ogólne i szczególne warunki
ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia wprowadzenia ich do obrotu.

Art. 217.
1. Organ nadzoru może przeprowadzać2. , w każdym czasie, kontrolę działalności
i stanu majątkowego zakładu ubezpieczeń.
2. W ramach kontroli, o której mowa w ust. 1, organ nadzoru może przeprowadzić,
w każdym czasie, kontrolę działalności i stanu majątkowego podmiotów
powiązanych kapitałowo lub osobowo z zakładem ubezpieczeń oraz podmiotów,
które wykonują czynności ubezpieczeniowe w imieniu i na rzecz zakładu
ubezpieczeń.
3. Kontrola działalności i stanu majątkowego zakładu ubezpieczeń jest
przeprowadzana, przez upoważnionych przez organ nadzoru, pracowników Urzędu
tworzących zespół inspekcyjny.
4. Pracownicy, o których mowa w ust. 3, w zakresie ustalonym w upoważnieniu
organu nadzoru, mają prawo do:
1) wstępu do wszystkich pomieszczeń kontrolowanego zakładu ubezpieczeń,
2) swobodnego dostępu do oddzielnego pomieszczenia biurowego i środków
łączności,
3) wglądu do wszelkich dokumentów kontrolowanego zakładu ubezpieczeń oraz
żądania sporządzenia kopii, odpisów i wyciągów z tych dokumentów,
4) wglądu do danych zawartych w systemie informatycznym kontrolowanego
zakładu ubezpieczeń oraz żądania sporządzenia kopii lub wyciągów z tych
danych,
5) wglądu do wszelkich dokumentów pośrednika ubezpieczeniowego
kontrolowanego zakładu ubezpieczeń oraz żądania sporządzenia odpisów i
wyciągów z tych dokumentów,
6) żądania wyjaśnień ustnych lub pisemnych, od pracowników i pośredników
ubezpieczeniowych kontrolowanego zakładu ubezpieczeń,
7) żądania sporządzenia niezbędnych danych,
8) zabezpieczenia dokumentów i innych dowodów.
5. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi w drodze
rozporządzenia, zakres i tryb przeprowadzania kontroli działalności i stanu
majątkowego zakładu ubezpieczeń oraz podmiotów powiązanych kapitałowo lub
osobowo z zakładem ubezpieczeń, a także podmiotów, które wykonują czynności
ubezpieczeniowe w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, uwzględniając
konieczność zapewnienia skutecznej kontroli.

Art. 218.
Organ nadzoru może wydawać zalecenia w stosunku do zakładu ubezpieczeń w celu
zapewnienia zgodności działalności zakładu ubezpieczeń z przepisami prawa,
statutu i planem działalności w zakresie zapewnienia zdolności zakładu
ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań lub zapobiegania lub usuwania
nieprawidłowości w działalności zakładu ubezpieczeń, które mogą naruszać
interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów
ubezpieczenia.

Art. 219.
1. Zakład ubezpieczeń zawiadamia organ nadzoru o terminie walnego zgromadzenia
zakładu ubezpieczeń lub posiedzenia rady nadzorczej, w terminie 7 dni przed
datą posiedzenia.
2. Organ nadzoru może delegować swojego przedstawiciela do udziału w
posiedzeniu walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń, rady nadzorczej lub
zarządu zakładu ubezpieczeń.
3. Organ nadzoru może żądać od organów zakładu ubezpieczeń zwołania, w
określonym terminie, walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń lub
umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego walnego
zgromadzenia.
4. Jeżeli w terminie 14 dni od dnia przedstawienia żądania, o którym mowa w
ust. 3, walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń nie zostanie zwołane, w
terminie określonym przez organ nadzoru lub określone sprawy nie zostaną
umieszczone w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia, organ nadzoru
zwołuje walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń lub umieszcza określone sprawy
w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia. Koszty zwołania i odbycia
walnego zgromadzenia ponosi zakład ubezpieczeń.
5. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 i 4, organ nadzoru deleguje swojego
przedstawiciela do udziału w walnym zgromadzeniu zakładu ubezpieczeń.
6. Przedstawiciel organu nadzoru może zabierać głos we wszystkich sprawach na
walnym zgromadzeniu zakładu ubezpieczeń.

Art. 220.
1. Jeżeli zakład ubezpieczeń nie wykonuje, w wyznaczonym terminie, zaleceń
organu nadzoru lub wykonuje działalność z naruszeniem przepisów prawa,
statutu, zawartych umów ubezpieczenia, planu działalności nie zapewniając
zdolności zakładu ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań lub nie udziela
informacji lub wyjaśnień, organ nadzoru może, w drodze decyzji:
1) nakładać na członków zarządu zakładu ubezpieczeń lub prokurentów kary
pieniężne do wysokości równowartości w złotych 50 tysięcy euro,
2) nakładać na zakład ubezpieczeń kary pieniężne do wysokości równowartości
w złotych 500 tysięcy euro,
3) zawieszać w czynnościach członków zarządu zakładu ubezpieczeń do czasu
rozpatrzenia wniosku o ich odwołanie,
4) zwołać posiedzenie zarządu lub rady nadzorczej zakładu ubezpieczeń, z
określonym porządkiem obrad.
2. Organ nadzoru może występować do właściwego organu zakładu ubezpieczeń z
wnioskiem o odwołanie członka zarządu lub odwołanie udzielonej prokury.
3. Kwoty, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, są ustalane przy zastosowaniu
kursu średniego walut obcych ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski po raz
pierwszy w roku, w którym kara została nałożona.
4. Wpływy z tytułu kar pieniężnych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, stanowią
dochód budżetu państwa.

Rozdział 14
Ubezpieczeniowy samorząd gospodarczy

Art. 221.
1. Krajowe zakłady ubezpieczeń i zagraniczne zakłady ubezpieczeń wykonujące
działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tworzą ubezpieczeniowy
samorząd gospodarczy.
2. Polska Izba Ubezpieczeń, zwana dalej "Izbą", jest organizacją
ubezpieczeniowego samorządu gospodarczego, reprezentującą zakłady
ubezpieczeń, o których mowa w ust. 1, i które z mocy ustawy są członkami
Izby, działającej na rzecz rozwiązywania problemów rynku ubezpieczeń w
Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Członkostwo w Izbie jest obowiązkowe i powstaje z chwilą podjęcia przez
zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1, działalności ubezpieczeniowej na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
4. Członkostwo w Izbie ustaje z chwilą wydania prawomocnej decyzji o
dobrowolnej lub przymusowej likwidacji.

Art. 222.
1. Izba posiada osobowość prawną.
2. Siedzibą Izby jest Warszawa.

Art. 223.
1. Organami Izby są:
1) Walne Zgromadzenie Polskiej Izby Ubezpieczeń, zwane dalej "Walnym
Zgromadzeniem Izby",
2) Zarząd Polskiej Izby Ubezpieczeń, składający się z Prezesa Zarządu, który
jest Prezesem Izby i z pozostałych członków Zarządu, w tym Wiceprezesów,
których liczbę określa statut Izby,
3) Komisja Rewizyjna Polskiej Izby Ubezpieczeń.
2. Wybory do organów Izby są powszechne i odbywają się w głosowaniu tajnym.
Każdy członek Izby ma jeden głos.
3. Kadencja organów, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, nie może być dłuższa
niż 4 lata.

Art. 224.
1. Statut Izby i jego zmiany są uchwalane przez Walne Zgromadzenie Izby
bezwzględną większością głosów przy obecności co najmniej połowy uprawnionych
do głosowania.
2. Statut Izby określa w szczególności:
1) nazwę Izby i jej siedzibę,
2) zadania Izby i formy ich realizacji,
3) zakres uprawnień organów Izby oraz tryb ich wyboru,
4) prawa i obowiązki członków Izby,
5) zasady gospodarki finansowej Izby oraz zasady wykonywania działalności
gospodarczej,
6) strukturę organizacyjną Izby.

Art. 225.
1. Podstawowymi zadaniami Izby jest reprezentowanie i podejmowanie działań w
celu ochrony wspólnych interesów członków Izby, współdziałanie w zapobieganiu
zagrożeniom rynku ubezpieczeń, kształtowanie, upowszechnianie i czuwanie nad
przestrzeganiem zasad uczciwej konkurencji i zasad etyki w działalności
ubezpieczeniowej.
2. Do zadań Izby należy w szczególności:
1) reprezentowanie członków Izby wobec organów władzy publicznej oraz
podejmowanie działań w celu ochrony ich interesów,
2) wyrażanie opinii o projektach aktów prawnych zawierających regulacje
dotyczące działalności ubezpieczeniowej, lub z nią związane i
współdziałanie na wniosek przy ich opracowywaniu,
3) reprezentowanie członków Izby w międzynarodowych organizacjach
ubezpieczeniowych,
4) współdziałanie z organizacjami, stowarzyszeniami i instytucjami krajowymi
i zagranicznymi w zakresie ubezpieczeń,
5) inicjowanie i wykonywanie działalności edukacyjnej i informacyjnej w
dziedzinie ubezpieczeń oraz współpraca w zakresie szkolenia i doskonalenia
zawodowego kadr ubezpieczeniowych,
6) pozyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji o
funkcjonowaniu rynków ubezpieczeniowych w kraju i za granicą oraz
opracowywanie na ich podstawie i udostępnianie dla potrzeb działalności
ubezpieczeniowej analiz i prognoz oraz wydawanie biuletynu Izby,
7) tworzenie i wykonywanie informatycznych baz danych w zakresie statystyki
ubezpieczeniowej, a w szczególności danych o przebiegu szkodowości w
poszczególnych rodzajach ubezpieczeń oraz baz danych niezbędnych do
przeciwdziałania przestępczości ubezpieczeniowej, w tym informacji o
wypłaconych odszkodowaniach i świadczeniach oraz o agentach
ubezpieczeniowych, z którymi zakład ubezpieczeń rozwiązał umowę agencyjną
z przyczyn leżących po stronie agenta i o osobach, przeciwko którym było
prowadzone postępowanie karne w związku z podejrzeniem popełnienia przez
nie przestępstwa na szkodę zakładu ubezpieczeń, zakończone wyrokiem
skazującym albo warunkowym umorzeniem postępowania,
8) stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów
między członkami Izby.
3. Ustalenie zakresu pozyskiwanych informacji i danych od zakładów ubezpieczeń,
o których mowa w ust. 2 pkt 6 i 7, wymaga uchwały Walnego Zgromadzenia Izby.
4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
Ministrem Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń,
określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres danych gromadzonych w
bazach danych, o których mowa w ust. 2 pkt 7, w odniesieniu do agentów
ubezpieczeniowych, z którymi zakład ubezpieczeń rozwiązał umowę agencyjną z
przyczyn leżących po stronie agenta oraz w odniesieniu do osób prawomocnie
skazanych lub w stosunku do których zostało warunkowo umorzone postępowanie
karne w przypadku popełnienia przez nie przestępstwa na szkodę zakładu
ubezpieczeń, a także okres przechowywania tych danych, uwzględniając w
szczególności przepisy o ochronie danych osobowych oraz przepisy regulujące
funkcjonowanie Krajowego Rejestru Karnego.

Art. 226.
Izba, w przypadku naruszenia przez członka Izby zasad, o których mowa w art.
225, podejmuje działania i stosuje środki określone w statucie i uchwałach
Walnego Zgromadzenia Izby.

Art. 227.
Izba może wykonywać działalność gospodarczą w ramach powołanego przez Walne
Zgromadzenie Izby, przedsiębiorcy.

Art. 228.
1. Majątek Izby powstaje ze składek członkowskich, dotacji, darowizn, spadków,
zapisów, dochodów z majątku Izby oraz dochodów z działalności gospodarczej, o
której mowa w art. 227.
2. Dochód z działalności gospodarczej służy do realizacji zadań Izby i nie może
być przeznaczony do podziału między jej członków.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa w drodze
rozporządzenia, maksymalną wysokość składki, którą zakład ubezpieczeń ma
prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, uwzględniając zadania Izby
wynikające z ustawy.
4. Sposób opłacania i egzekwowania składki oraz ustalania wysokości odsetek za
nieterminowe jej opłacanie określa statut Izby.

Rozdział 15
Przepisy karne

Art. 229.
1. Kto biorąc udział w czynnościach mających na celu powstanie zakładu
ubezpieczeń albo będąc członkiem władz zakładu ubezpieczeń lub likwidatorem
działa na szkodę zakładu ubezpieczeń podlega grzywnie i karze pozbawienia
wolności do lat 5.
2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w ust. 1,
działając w imieniu osoby prawnej.

Art. 230.
1. Kto bez wymaganego zezwolenia wykonuje czynności ubezpieczeniowe podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w ust. 1,
działając w imieniu osoby prawnej.

Art. 231.
1. Kto nie będąc uprawnionym przez zakład ubezpieczeń zawiera w jego imieniu
umowy ubezpieczenia podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
pozbawienia wolności do lat 2.
2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w ust. 1,
działając w imieniu osoby prawnej.

Art. 232.
1. Kto przy wykonywaniu obowiązków określonych w ustawie ogłasza dane
nieprawdziwe albo przedstawia je organowi zakładu ubezpieczeń, władzom
państwowym lub osobie powołanej do rewizji podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Art. 233.
Kto będąc członkiem władz zakładu ubezpieczeń podaje organowi nadzoru informacje
niezgodne ze stanem faktycznym albo w inny sposób wprowadza w błąd ten organ
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat
2.

Art. 234.
Kto będąc członkiem zarządu zakładu ubezpieczeń albo likwidatorem, nie zgłasza
wniosku o upadłość zakładu ubezpieczeń pomimo powstania warunków uzasadniających
według przepisów upadłość zakładu ubezpieczeń podlega grzywnie, karze
ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Art. 235.
1. Kto wykonując działalność gospodarczą, nie będąc zakładem ubezpieczeń używa
w nazwie albo do określenia wykonywanej działalności lub w reklamie wyrazów
wskazujących na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej podlega grzywnie,
karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w ust. 1,
działając w imieniu osoby prawnej.

Art. 236.
Dyrektor głównego oddziału, który nie wykonuje obowiązków, o których mowa w art.
123 ust. 4 podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia
wolności do roku.

Rozdział 16
Zmiany w przepisach obowiązujących

Art. 237.
W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny wprowadza się następujące
zmiany:
1) w art. 384 dodaje się § 4 w brzmieniu:
"§ 4. W przypadku umowy ubezpieczenia przepisy niniejszego rozdziału stosuje
się do stron umowy, także gdy ubezpieczający nie jest konsumentem, w
rozumieniu § 3.";
2) w art. 807 § 2 otrzymuje brzmienie:
"§ 2. W ubezpieczeniach dotyczących obrotu z zagranicą mogą być stosowane
warunki ubezpieczeń, odbiegające od przepisów niniejszego tytułu.";
3) art. 812 otrzymuje brzmienie:
"Art. 812. §1. Przed zawarciem umowy ubezpieczenia zakład ubezpieczeń ma
obowiązek doręczyć ubezpieczającemu tekst ogólnych warunków
ubezpieczenia.
§2. Ogólne warunki ubezpieczenia określają w szczególności:
1) przedmiot i zakres ubezpieczenia,
2) sposób zawierania umowy ubezpieczenia,
3) zakres i czas trwania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń,
4) prawa i obowiązki stron umowy,
5) tryb, warunki, sposób oraz przesłanki i terminy wypowiedzenia
umowy przez ubezpieczającego lub zakład ubezpieczeń,
6) sposób ustalania i opłacania składki ubezpieczeniowej lub opłat
pobieranych przez zakład ubezpieczeń oraz metod ich indeksacji, a
także ich wysokość,
7) sposób indeksacji składki ubezpieczeniowej,
8) tryb, warunki oraz sposób dokonywania zmiany umowy ubezpieczenia
zawartej na czas nieokreślony,
9) sposób ustalania wysokości szkody oraz wypłaty, odszkodowania lub
innego świadczenia,
10) sposób i tryb dochodzenia roszczeń z umowy ubezpieczenia,
12) informację o sądzie właściwym dla rozstrzygnięcia sporu mogącego
wynikać z danej umowy ubezpieczenia,
13) sumę ubezpieczenia i warunki jej zmiany.
§3. Oprócz obowiązku, o którym mowa w §1, zakład ubezpieczeń udziela
ubezpieczającemu, będącemu osobą fizyczną, informacji o sposobie i
trybie rozpatrywania skarg i zażaleń zgłaszanych przez
ubezpieczającego lub inne osoby uprawnione z umowy ubezpieczenia, a
także informacji o organie właściwym do ich rozpatrzenia.
§4. Jeżeli umowa ubezpieczenia jest zawarta na okres dłuższy niż sześć
miesięcy ubezpieczający ma prawo odstąpienia od umowy ubezpieczenia,
w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpieczający jest
przedsiębiorcą w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy. Odstąpienie
od umowy ubezpieczenia nie zwalnia ubezpieczającego z obowiązku
zapłacenia składki za okres, w jakim zakład ubezpieczeń udzielał
ochrony ubezpieczeniowej.
§5. Zastrzeżony w umowie ubezpieczenia termin, w którym wypowiedzenie
umowy nie jest możliwe nie może być dłuższy niż dwa lata.
§6. Umowa ubezpieczenia może regulować prawa i obowiązki stron w
sposób odbiegający od ogólnych warunków ubezpieczenia.
§7. Umowa ubezpieczenia zawierająca element międzynarodowy wskazuje
prawo właściwe dla tej umowy ubezpieczenia.
§8. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany, w formie pisemnej pod rygorem
nieważności, przedstawić ubezpieczającemu różnice między
postanowieniami umowy, a ogólnymi warunkami. Przepisu nie stosuje
się do umów ubezpieczenia zawieranych w drodze rokowań.";
4) w art. 817 § 2 otrzymuje brzmienie:
"§2. Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do
ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości świadczenia
okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w ciągu 14 dni
od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych
okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część świadczenia zakład
ubezpieczeń powinien spełnić w terminie przewidzianym w § 1.";
5) art. 822 otrzymuje brzmienie
"Art. 822. §1. Przez umowę ubezpieczenia odpowie-dzialności cywilnej
zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w
umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem
których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo
osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.
§2. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o
których mowa w §1, będące następstwem przewidzianego w umowie
wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia.
§3. Jeżeli strony tak postanowiły umowa może obejmować także szkody
powstałe, ujawnione lub zgłoszone w okresie ubezpieczenia, będące
następstwem wypadków, które miały miejsce w okresie przed zawarciem
umowy ubezpieczenia pod warunkiem, że w chwili zawierania umowy ich
skutki nie były znane żadnej ze stron, pomimo zachowania przez
strony należytej staranności.
§4. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia
bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.";
6) po art. 824 dodaje się art. 8241 w brzmieniu:
"Art. 8241. §1. O ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona
przez zakład ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia nie może być
wyższa od poniesionej szkody.
§2. Jeżeli ten sam przedmiot ubezpieczenia w tym samym czasie jest
ubezpieczony od tego samego ryzyka w dwóch lub więcej zakładach
ubezpieczeń na sumy, które łącznie przewyższają jego wartość
ubezpieczeniową, każdy z zakładów ubezpieczeń odpowiada do wysokości
szkody w takim stosunku, w jakim przyjęta przez niego suma
ubezpieczenia pozostaje do łącznych sum wynikających z podwójnego
lub wielokrotnego ubezpieczenia.".

Art. 238.
W ustawie z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.
z 2000 r. Nr 14, poz. 176, Nr 22, poz. 270, Nr 60, poz. 703, Nr 70, poz. 816, Nr
104, poz. 1104, Nr 117, poz. 1228 i Nr 122, poz. 1324, z 2001 r. Nr 4, poz. 27,
Nr 8, poz. 64, Nr 52, poz. 539, Nr 73, poz. 764, Nr 74, poz. 784, Nr 88, poz.
961, Nr 89, poz. 968, Nr 102, poz. 1117, Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190,
Nr 125, poz. 1363 i 1370 i Nr 134, poz. 1509 oraz z 2002r. Nr 25, poz. 253)
wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 21 dodaje się ust. 11 w brzmieniu:
"11. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, w zakresie dotyczącym wypłaty
odszkodowań z tytułu umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej
posiadaczy pojazdów mechanicznych oraz z tytułu umów ubezpieczenia auto
caso, ma zastosowanie do wypłaconej kwoty odszkodowania za szkodę:
1) jeżeli pojazd mechaniczny został zakwalifikowany do likwidacji
(kasacji) - w całości,
2) jeżeli pojazd mechaniczny nie został zakwalifikowany do likwidacji
(kasacji) - w części odpowiadającej kosztom naprawy, potwierdzonym
fakturą (fakturami) wystawioną wyłącznie na podatnika podatku od towarów
i usług, nie korzystającego ze zwolnienia od tego podatku.";
2) w art. 35:
a) w ust. 1 dodaje się pkt 7 w brzmieniu:
"7) zakłady ubezpieczeń - od jednorazowych odszkodowań z tytułu umów
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów
mechanicznych oraz z tytułu umów ubezpieczenia auto casco, z
zastrzeżeniem art. 21 ust. 11 pkt 2,",
b) w ust. 6 wyrazy "5 i 6" zastępuje się wyrazami "5 - 7".

Art. 239.
W ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr
91, poz. 408, z 1992 r. Nr 63, poz. 315, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z 1995 r.
Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, z 1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121,
poz. 769 i Nr 138, poz. 1041, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr
162, poz. 1115, z 1999 r. Nr 28, poz. 255 i 256 i Nr 84, poz. 935, z 2000 r. Nr
3, poz. 28, Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 489, Nr 84, poz. 948, Nr 114, poz. 1193
i Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 5, poz. 45, Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz.
1083, Nr 111, poz. 1193, Nr 113, poz. 1207, Nr 126, poz. 1382, 1383 i 1384 i Nr
128, poz. 1407) w art. 18 w ust. 3:
1) w pkt 6 skreśla się wyrazy "zakładom ubezpieczeniowym",
2) dodaje się pkt 8 w brzmieniu:
"8) zakładom ubezpieczeń na zasadach określonych w przepisach o działalności
ubezpieczeniowej.".

Art. 240.
W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami
wartościowymi (Dz.U. z 2002 r. Nr 49, poz. 447) w art. 25 w ust. 1 po pkt 36
dodaje się pkt 3c w brzmieniu:
"3c) z zakładem ubezpieczeń,".

Art. 241.
W ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. z 2002
r. Nr 49, poz. 448) w art. 11 w ust. 4 skreśla się wyrazy "oraz ubezpieczeń na
życie, jeżeli są one związane z ubezpieczeniowym funduszem inwestycyjnym w
rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U.
z 1996 r. Nr 11, poz. 62, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 107,
poz. 685, Nr 121, poz. 769 i 770 i Nr 139, poz. 934, z 1998 r. Nr 155, poz.
1015, z 1999 r. Nr 49, poz. 483, Nr 101, poz. 1178 i Nr 110, poz. 1255, z 2000
r. Nr 43, poz. 483, Nr 48, poz. 552, Nr 70, poz. 819, Nr 114, poz. 1193 i Nr
116, poz. 1216 oraz z 2001 r. Nr 37, poz. 424, Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz.
1084 i Nr 110, poz. 1189 oraz z 2002r. Nr 25, poz. 253 i Nr 41, poz. 365)".
Rozdział 17
Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 242.
Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej przez zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej
podlega nadzorowi organu nadzoru.

Art. 243.
1. Rezydent, w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, może zawrzeć umowę
ubezpieczenia wyłącznie z zakładem ubezpieczeń posiadającym zezwolenie na
wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej.
2. Nierezydent, w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, podejmujący
działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, może
ubezpieczyć ryzyka związane z tą działalnością wyłącznie w zakładzie
ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1.
3. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, przypadki
dopuszczalności zawierania umów ubezpieczenia z innym zakładem ubezpieczeń
niż zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając warunki
zawarcia umowy ubezpieczenia za granicą oraz procedurę uprawniającą do
zawarcia takiej umowy.

Art. 244.
1. Podmiot, który nabył albo objął akcje lub prawa z akcji zakładu ubezpieczeń
w ilości zapewniającej przekroczenie 10% głosów na walnym zgromadzeniu, jest
obowiązany powiadomić o tym organ nadzoru w terminie 7 dni od dnia nabycia
albo objęcia.
2. Podmiot zamierzający nabyć bezpośrednio lub pośrednio akcje lub prawa z
akcji albo objąć akcje lub prawa z akcji zakładu ubezpieczeń zapewniające
przekroczenie odpowiednio 25%, 50%, 75% głosów na walnym zgromadzeniu jest
obowiązany każdorazowo uzyskać, wydaną w drodze decyzji, zgodę organu nadzoru
na nabycie albo objęcie.
3. Organ nadzoru odmawia wyrażenia zgody, o której mowa w ust. 2, jeżeli:
1) podmiot, zamierzający nabyć albo objąć akcje lub prawa z akcji zakładu
ubezpieczeń, nie daje rękojmi prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w
sposób należycie zabezpieczający interesy ubezpieczających,
ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia,
2) środki przeznaczone na nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji
pochodzą z kredytu lub pożyczki albo są obciążone,
3) nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji zakładu ubezpieczeń przez
określony podmiot zagraża obronności, bezpieczeństwu państwa lub
bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu,
4) wpłaty na akcje pochodzą z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł.
4. Decyzja organu nadzoru, o której mowa w ust. 2, zawiera:
1) oznaczenie ilości nabywanych albo obejmowanych akcji lub praw z akcji,
2) oznaczenie wartości nominalnej nabywanych albo obejmowanych akcji lub
praw z akcji,
3) procentowe oznaczenie liczby głosów, jakie będą przysługiwały nabywcy
albo obejmującemu akcje lub prawa z akcji na walnym zgromadzeniu,
4) oznaczenie rodzaju kodu i emisji nabywanych albo obejmowanych akcji lub
praw z akcji.
5. Organ nadzoru jest obowiązany wydać decyzję w terminie 30 dni od dnia
złożenia wniosku o wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 2.
6. Nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji zakładu ubezpieczeń przez
podmiot zależny uważa się za nabycie albo objęcie przez podmiot dominujący.
7. Przepisu ust. 6 nie stosuje się, gdy podmiotem dominującym jest Skarb
Państwa.
8. Nie można wykonywać prawa głosu z akcji nabytych albo objętych z naruszeniem
ust. 2.
9. Wykonywanie prawa głosu z akcji nabytych albo objętych z naruszeniem ust. 1
i 2 jest bezskuteczne.
10. Zakład ubezpieczeń nie może nabywać albo obejmować akcji w podmiocie
dominującym.
11. Przepisy ust. 1-10 nie naruszają przepisów ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r.
- Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów ustawy o
ochronie konkurencji i konsumentów.
12. Podmiot nabywający albo obejmujący akcje lub prawa z akcji zakładu
ubezpieczeń, w trybie ust. 1-10, jest obowiązany poinformować zakład
ubezpieczeń, którego nabycie albo objęcie dotyczy.

Art. 245.
1. W przypadku, gdy ryzyko umiejscowione jest na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej aktywa, o których mowa w art. 154 ust. 6, mogą być lokowane
wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Do uznania za środki stanowiące pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych, aktywów znajdujących się poza granicami Rzeczypospolitej
Polskiej, jest wymagane zezwolenie ogólne udzielone przez ministra
właściwego do spraw instytucji finansowych.

3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w drodze rozporządzenia,
może udzielić zezwolenia ogólnego na uznawanie za aktywa stanowiące pokrycie
rezerw techniczno-ubezpieczeniowych aktywów znajdujących się poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej, uwzględniając konieczność zachowania
bezpieczeństwa i rentowności aktywów.

Art. 246.
1. Organ nadzoru może żądać od zakładu ubezpieczeń przedstawienia wzorów umów
ubezpieczenia, informacji o poszczególnych produktach oferowanych na
podstawie indywidualnych negocjacji z ubezpieczającymi, wniosków o zawarcie
ubezpieczenia, ogólnych i szczególnych warunków ubezpieczenia, taryf składek
ubezpieczeniowych i innych formularzy lub innych drukowanych dokumentów
stosowanych przez zakład ubezpieczeń przy zawieraniu umów ubezpieczenia, w
celu zbadania ich zgodności z przepisami prawa.
2. W przypadku stwierdzenia, że określone w ust. 1, dokumenty nie są zgodne z
prawem organ nadzoru w formie zalecenia może zażądać od zakładu ubezpieczeń
dokonania odpowiednich zmian.

Art. 247.
1. Zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej wydane na podstawie
ustawy, o której mowa w art. 262, zachowują swoją ważność.
2. W stosunku do zakładów ubezpieczeń, które uzyskały zezwolenie na prowadzenie
działalności ubezpieczeniowej na podstawie ustawy, o której mowa w art. 262,
a które przed dniem wejścia w życie ustawy, nie rozpoczęły działalności
ubezpieczeniowej, organ nadzoru, po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia
ustawy w życie, cofa zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej
w zakresie grup ubezpieczeń, w których działalność ubezpieczeniowa nie
została rozpoczęta.

Art. 248.
1. Do wniosków o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej lub na zmianę obszaru lub rzeczowego zakresu działania
zakładu ubezpieczeń, złożonych na podstawie ustawy, o których mowa w art.
262, co do których nie została wydana decyzja, stosuje się przepisy ustawy.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w terminie 3 miesięcy od
dnia wejścia w życie ustawy, przekaże organowi nadzoru wnioski, o którym mowa
w ust. 1, wraz z dołączonymi do nich dokumentami.

Art. 249.
Postępowanie upadłościowe zakładu ubezpieczeń wszczęte i niezakończone przed
dniem wejścia w życie ustawy, toczy się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Art. 250.
1. Do dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii
Europejskiej, przepisu art. 10 nie stosuje się do podmiotów zagranicznych.
2. Od dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii
Europejskiej, przepisu art. 10 nie stosuje się do podmiotów zagranicznych z
państw nie będących państwami członkowskimi Unii Europejskiej.

Art. 251.
1. Zakłady ubezpieczeń, które posiadają zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w zakresie działu II grupy 10 załącznika do ustawy, z
wyjątkiem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, są obowiązane
do ustanowienia reprezentantów do spraw roszczeń, o których mowa w ustawie o
ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i
Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w terminie 12 miesięcy od
dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
2. W przypadku nie dopełnienia przez zakład ubezpieczeń obowiązku, o którym
mowa w ust. 1, organ nadzoru cofa zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w zakresie działu II grupy 10, z wyjątkiem ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej przewoźnika.

Art. 252.
1. Zakłady ubezpieczeń, które w dniu wejścia w życie ustawy nie spełniają
wymagań, o których mowa w art. 6 ust. 3, są obowiązane dostosować do tych
wymagań nazwę lub firmę, w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy.
2. Treść umów ubezpieczenia, o których mowa w dziale I załącznika do ustawy,
która w dniu wejścia w życie ustawy nie spełnia wymagań, o których mowa w
art. 14, powinna być dostosowana do tych wymagań w terminie 12 miesięcy od
dnia wejścia w życie ustawy. Przepis art. 14 stosuje się do umów zawartych po
dniu wejścia w życie ustawy. W terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy do umów zawartych przed tą datą stosuje się przepisy dotychczasowe.
3. Zakłady ubezpieczeń wykonujące działalność ubezpieczeniową w formie
towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, które w dniu wejścia w życie ustawy nie
spełniają wymagań, o których mowa w rozdziale 4, są obowiązane dostosować się
do tych wymagań w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Art. 253.
Zakłady ubezpieczeń, które w dniu wejścia w życie ustawy nie spełniają wymagań,
o których mowa w art. 156, są obowiązane dostosować się do tych wymagań w
terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Art. 254.
1. Do zobowiązań powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się
przepisy dotychczasowe.
2. Do spraw rozpoczętych przed dniem wejścia w życie ustawy i niezakończonych
stosuje się przepisy ustawy, o ile nie są one mniej korzystne dla
ubezpieczającego, ubezpieczonego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia.

Art. 255.
Z dniem wejścia w życie ustawy zawarte dotychczas umowy ubezpieczenia na życie
jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem inwestycyjnym, przekształcają
się z mocy prawa w umowy ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z
ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym.

Art. 256.
1. Do osób będących członkami zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń oraz do
dyrektora głównego oddziału i jego zastępcy powołanych na podstawie zezwoleń
wydanych przez Ministra Finansów, zgodnie z przepisami ustawy, o której mowa
w art. 262, przepisy odpowiednio art. 28 ust. 3 oraz art. 106 ust. 4 stosuje
się po upływie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy.
2. Do osób będących członkami zarządu i rady nadzorczej krajowego zakładu
ubezpieczeń oraz do dyrektora głównego oddziału i jego zastępcy, powołanych
na podstawie zezwoleń wydanych przez Ministra Finansów, zgodnie z przepisami
ustawy, o której mowa w art. 262, przepisy odpowiednio art. 28 ust. 1, 2, 4 -
9, art. 30, art. 106 ust. 3 i 5 oraz 109 stosuje się po upływie 12 miesięcy
od dnia wejścia w życie ustawy.

Art. 257.
Przepisy art. 21 ust. 11 i art. 35 ust. 1 pkt 7 i ust. 6 ustawy, o której mowa w
art. 238, stosuje się do dochodu uzyskanego z tytułu wypłat odszkodowań
dokonywanych na podstawie umów ubezpieczenia zawartych lub przedłużonych po dniu
wejścia w życie ustawy.

Art. 258.
Z dniem wejścia w życie ustawy Polska Izba Ubezpieczeń utworzona na podstawie
przepisów ustawy, o której mowa w art. 262, staje się Polską Izbą Ubezpieczeń w
rozumieniu ustawy.

Art. 259.
1. Osoby, które zdały egzamin kwalifikacyjny dla aktuariuszy przed dniem
wejścia w życie ustawy oraz spełniają warunki określone w art. 160 ust. 1 pkt
1 i 4-6 zostają z dniem wejścia w życie ustawy wpisane do rejestru
aktuariuszy.
2. Osoby, które zostały wpisane na listę aktuariuszy przed dniem wejścia w
życie ustawy, podlegają z urzędu wpisowi do rejestru aktuariuszy.

Art. 260.
Do czasu wydania przepisów wykonawczych na podstawie niniejszej ustawy, ustawy
z dnia ... 2002 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku
Ubezpieczonych, ustawy z dnia ... 2002 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych,
Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych oraz ustawy z dnia ... 2002 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym,
nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie tych ustaw,
zachowują moc przepisy wykonawcze, wydane na podstawie ustawy, o której mowa w
art. 262, w zakresie w jakim nie są sprzeczne z przepisami tych ustaw.

Art. 261.
1. Do dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii
Europejskiej stosuje się art. 242 – 246.
2. Od dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii
Europejskiej stosuje się art. 3 pkt 2, art. 12, art. 15, art. 36, art. 37,
art. 93 ust. 3 pkt 8, art. 101 ust. 3, art. 107 ust. 3 pkt 18, art. 119
przepisu rozdziału 7, art. 154 ust. 11-13, art. 173, art. 191 ust. 1 pkt 2 i
3 oraz ust. 2 art. 192, art. 193, art. 198, art. 203 ust. 1 pkt 2 i ust. 4,
art. 204, art. 205 oraz art. 214.

Art. 262.
Traci moc ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U.
z 1996 r. Nr 11, poz. 62, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 107,
poz. 685, Nr 121, poz. 769 i 770 i Nr 139, poz. 934, z 1998 r. Nr 155, poz.
1015, z 1999 r. Nr 49, poz. 483, Nr 101, poz. 1178 i Nr 110, poz. 1255, z 2000
r. Nr 43, poz. 483, Nr 48, poz. 552, Nr 70, poz. 819, Nr 114, poz. 1193 i Nr
116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 37, poz. 424, Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz. 1084 i
Nr 110, poz. 1189 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 41, poz. 365).

Art. 263.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.

Załącznik do ustawy
z dnia ......................

PODZIAŁ RYZYKA WEDŁUG DZIAŁÓW
GRUP I RODZAJÓW UBEZPIECZEŃ

DZIAŁ I
Ubezpieczenia na życie

1. Ubezpieczenia na życie.
2. Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci.
3. Ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem
kapitałowym.
4. Ubezpieczenia rentowe.
5. Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem ubezpieczeń
wymienionych w grupach 1-4.

DZIAŁ II
Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe

1. Ubezpieczenia wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej:
1) świadczenia jednorazowe,
2) świadczenia powtarzające się,
3) świadczenia kombinowane,
4) przewóz osób.
2. Ubezpieczenia choroby:
1) świadczenia jednorazowe,
2) świadczenia powtarzające się,
3) świadczenia kombinowane.
3. Ubezpieczenia casco pojazdów lądowych, z wyjątkiem pojazdów szynowych,
obejmujące szkody w:
1) pojazdach samochodowych,
2) pojazdach lądowych bez własnego napędu.
4. Ubezpieczenia casco pojazdów szynowych, obejmujące szkody w pojazdach
szynowych.
5. Ubezpieczenia casco statków powietrznych, obejmujące szkody w statkach
powietrznych.
6. Ubezpieczenia żeglugi morskiej i śródlądowej casco statków żeglugi morskiej
i statków żeglugi śródlądowej, obejmujące szkody w:
1) statkach żeglugi morskiej,
2) statkach żeglugi śródlądowej.
7. Ubezpieczenia przedmiotów w transporcie, obejmujące szkody na
transportowanych przedmiotach, niezależnie od każdorazowo stosowanych środków
transportu.
8. Ubezpieczenia szkód spowodowanych żywiołami, obejmujące szkody rzeczowe nie
ujęte w grupach 3-7, spowodowane przez:
1) ogień,
2) eksplozję,
3) burzę,
4) inne żywioły,
5) energię jądrową,
6) obsunięcia ziemi lub tąpnięcia.
9. Ubezpieczenia pozostałych szkód rzeczowych (jeżeli nie zostały ujęte w
grupie 3, 4, 5, 6 lub 7), wywołanych przez grad lub mróz oraz inne przyczyny
(jak np. kradzież), jeżeli przyczyny te nie są ujęte w grupie 8.
10. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju, wynikającej z
posiadania i użytkowania pojazdów lądowych z napędem własnym, łącznie z
ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika.
11. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju, wynikającej z
posiadania i użytkowania statków powietrznych, łącznie z ubezpieczeniem
odpowiedzialności przewoźnika.
12. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za żeglugę morską i śródlądową,
wynikającej z posiadania i użytkowania statków żeglugi śródlądowej i statków
morskich, łącznie z ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika.
13. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (ubezpieczenie odpowiedzialności
cywilnej ogólnej) nie ujętej w grupach 10-12.
14. Ubezpieczenia kredytu, w tym:
1) ogólnej niewypłacalności,
2) kredytu eksportowego, spłaty rat, kredytu hipotecznego, kredytu
rolniczego.
15. Gwarancja ubezpieczeniowa:
1) bezpośrednia,
2) pośrednia.
16. Ubezpieczenia różnych ryzyk finansowych, w tym:
1) ryzyka zatrudnienia,
2) niewystarczającego dochodu,
3) złych warunków atmosferycznych,
4) utraty zysków,
5) stałych wydatków ogólnych,
6) nieprzewidzianych wydatków handlowych,
7) utraty wartości rynkowej,
8) utraty stałego źródła dochodu,
9) pośrednich strat handlowych poza wyżej wymienionymi,
10) innych strat finansowych.
17. Ubezpieczenia ochrony prawnej.
18. Ubezpieczenia świadczenia pomocy na korzyść osób, które popadły w trudności
w czasie podróży lub podczas nieobecności w miejscu zamieszkania.