P r o j e k t
USTAWA
z dnia ................... 2002 r.
o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych
w szczególnych okolicznościach
Art. 1.
Ustawa określa:
1) rodzaje wypadków powstałych w szczególnych okolicznościach uzasadniających
przyznanie świadczeń
2) rodzaje świadczeń z tytułu wypadków i chorób zawodowych powstałych w
szczególnych okolicznościach,
3) zasady ustalania wysokości świadczeń,
4) zasady finansowania świadczeń.
Art. 2.
1. Za wypadek uzasadniający przyznanie świadczeń określonych w art. 3 uważa się
nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć,
które nastąpiło:
1) przy ratowaniu innych osób od grożącego ich życiu niebezpieczeństwa,
2) przy chronieniu własności publicznej przed grożącą jej szkodą,
3) przy udzielaniu przedstawicielowi organu państwowego lub organu samorządu
terytorialnego pomocy przy spełnianiu czynności urzędowych,
4) przy ściganiu lub ujęciu osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa lub
przy chronieniu innych osób przed napaścią,
5) przy wykonywaniu funkcji radnego lub członka komisji rady wszystkich
jednostek samorządu terytorialnego albo przy wykonywaniu przez sołtysa
czynności związanych z tym stanowiskiem
6) przy wykonywaniu funkcji ławnika w sądzie,
7) w czasie zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych
realizowanych przez jednostki organizacyjne systemu oświaty, zajęć w
szkole wyższej lub zajęć na studiach doktoranckich albo w czasie odbywania
praktyki przewidzianej organizacją studiów lub nauki,
8) przy pracy w Ochotniczych Hufcach Pracy na innej podstawie niż umowa o
pracę,
9) przy pracy wykonywanej w ramach terapii zajęciowej w jednostkach
organizacyjnych pomocy społecznej oraz publicznych zakładach opieki
zdrowotnej,
10) przy wykonywaniu bezpośredniej ochrony przed klęskami żywiołowymi,
11) przy wykonywaniu funkcji członka komisji powołanej przez organ państwowy
lub organ samorządu terytorialnego do przeprowadzenia wyborów lub
referendum.
2. Za choroby zawodowe uprawniające do świadczeń przewidzianych w ustawie
uważa się choroby określone w wykazie chorób zawodowych, o którym mowa w art.
237 § 1 Kodeksu pracy, jeżeli zostały spowodowane działaniem czynników
szkodliwych dla zdrowia, występujących w środowisku pracy, lub sposobem
wykonywania pracy.
Art. 3.
1. Osobom, które stały się niezdolne do pracy wskutek wypadku w szczególnych
okolicznościach, o których mowa w art. 2 ust. 1, przysługuje:
1) renta z tytułu niezdolności do pracy,
2) jednorazowe odszkodowanie,
3) świadczenia zdrowotne określone w ustawie z dnia 6 lutego 1997 r. o
powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz. U. Nr 28, poz. 153 i Nr 75, poz.
468, z 1998 r. Nr 117, poz. 756, Nr 137, poz. 887, Nr 144, poz. 929 i Nr
162, poz. 1116, z 1999 r. Nr 45, poz. 439, Nr 49, poz. 483, Nr 63, poz.
700, Nr 70, poz. 777, Nr 72, poz. 802, Nr 109, poz. 1236 i Nr 110, poz.
1255 i 1256, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 18, poz. 230, Nr 95, poz. 1041
i Nr 122, poz. 1311 i 1324, z 2002 r. Nr 8, poz. 64, Nr 52, poz. 539, Nr
88, poz. 961, Nr 97, poz. 1050, Nr 126, poz. 1382 i 1384 i Nr 154, poz.
1796 i 1801 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253) w zakresie niezbędnym do
leczenia następstw wypadku lub choroby zawodowej, pod warunkiem, że osoby
te nie są objęte powszechnym ubezpieczeniem zdrowotnym.
2. Świadczenia określone w ust. 1 przysługują również osobie, która stała się
niezdolna do pracy wskutek choroby zawodowej powstałej w związku z
wykonywaniem zajęć lub pracy, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 7 i 8.
3. Członkom rodziny osób, które zmarły wskutek wypadków, o których mowa w art.
2 ust. 1, oraz członkom rodziny osób, które zmarły wskutek choroby zawodowej,
przysługuje renta rodzinna i jednorazowe odszkodowanie.
4. Członkami rodziny są małżonek, dzieci własne, przysposobione oraz przyjęte
na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, wnuki,
rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej rodzice
osoby przysposabiające, ojczym i macocha, jeżeli spełniają warunki wymagane
do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998
r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr
162,poz. 1118,z 1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 70, poz. 774, Nr 72, poz. 801 i
802 i Nr 106, poz. 1215, z 2000 r. Nr 2, poz. 26, Nr 9, poz. 118, Nr 19, poz.
238, Nr 56, poz. 678 i Nr 84, poz. 948 oraz z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27,
poz. 298, Nr 85, poz. 924, Nr 89, poz. 968, Nr 111, poz. 1194 i Nr 154, poz.
1792) zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS".
Art. 4.
1. Osobie, która stała się niezdolna do pracy całkowicie lub częściowo wskutek
wypadku w szczególnych okolicznościach, o których mowa w art. 2 ust. 1,
przysługuje renta z tytułu niezdolności do pracy na stałe, jeżeli niezdolność
do pracy jest trwała, lub na okres wskazany w decyzji organu rentowego -
jeżeli niezdolność do pracy jest okresowa.
2. Osobie, która doznała stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu
spowodowanego wypadkiem w szczególnych okolicznościach, o których mowa w art.
2 ust. 1, przysługuje jednorazowe odszkodowanie z tytułu tego uszczerbku,
jeżeli osoba ta wskutek wypadku stała się całkowicie niezdolna do pracy.
3. Renta i jednorazowe odszkodowanie, na warunkach, o których mowa w ust. 1 i
2, przysługuje również osobie, która zachorowała na chorobę zawodową w
związku z wykonywaniem zajęć lub pracy, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 7
i 8.
4. W sprawach nie uregulowanych w ustawie, do jednorazowego odszkodowania
przysługującego osobie, która uległa wypadkowi w szczególnych okolicznościach
lub zachorowała na chorobę zawodową albo zmarła wskutek następstw wypadku lub
choroby zawodowej stosuje się przepisy ustawy z dnia .... o ubezpieczeniu
społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. Nr ....,
poz. ...).
Art. 5.
1. Świadczenia, o których mowa w art. 3 ust. 1, nie przysługują, jeżeli śmierć
w wyniku wypadku, o którym mowa w art. 2 ust. 1, lub uszczerbek na zdrowiu
osoby poszkodowanej, nastąpiły z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa tej
osoby.
2. Świadczenia, o których mowa w art. 3, nie przysługują również osobie, która,
będąc w stanie nietrzeźwości, pod wpływem środków odrzurzających lub
substancji psychotropowych przyczyniła się w znacznym stopniu do spowodowania
wypadku, o ile powyższy stan został udokumentowany w aktach sprawy przez
odpowiednie organy policji lub prokuratury.
Art. 6.
Renta z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w szczególnych
okolicznościach, o których mowa w art. 2 ust. 1, lub chorobą zawodową, o której
mowa w art. 2 ust. 2, oraz renta rodzinna wynosi 120% najniższej odpowiedniej
renty określonej w przepisach ustawy o emeryturach i rentach z FUS.
Art. 7.
1. W razie zbiegu prawa do rent określonych w ustawie, wypłaca się jedną rentę
- wyższą lub wybraną przez osobę uprawnioną.
2. W razie zbiegu prawa do rent określonych w ustawie z prawem do emerytury lub
renty przysługującej na podstawie odrębnych przepisów, wypłaca się jedno
świadczenie - wyższe lub wybrane przez osobę uprawnioną.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do osób pobierających uposażenie w
stanie spoczynku ze względu na wiek lub utratę sił, albo uposażenie rodzinne.
Art. 8.
W sprawach rent z tytułu niezdolności do pracy oraz rent rodzinnych nie
uregulowanych ustawą, stosuje się odpowiednio przepisy o emeryturach i rentach z
FUS dotyczące:
1) postępowania w sprawach rent,
2) orzekania o niezdolności do pracy,
3) powstania i ustania prawa do rent oraz zasad ich wypłaty,
4) zwrotu nieprawnie pobranych rent i potrąceń,
5) zawierzania i zmniejszania rent w razie osiągania przychodów,
6) waloryzacji rent.
Art. 9.
Niezdolność do pracy oraz jej związek z wypadkiem w szczególnych
okolicznościach, o których mowa w art. 2 ust. 1, lub chorobą zawodową, o której
mowa w art. 2 ust. 2, związek śmierci z takim wypadkiem lub chorobą ustala
lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zwany dalej "lekarzem
orzecznikiem". Lekarz orzecznik ustala również stały lub długotrwały uszczerbek
na zdrowiu oraz jego związek z takim wypadkiem lub chorobą zawodową.
Art. 10.
1. Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku i stwierdzeniu, że spełnione
zostały warunki wymagane do przyznania świadczeń, o których mowa w art. 3
ust. 1 pkt 1 i 2, Zakład Ubezpieczeń Społecznych kieruje osobę ubiegającą się
o te świadczenia na badania przez lekarza orzecznika.
2. W sprawach zgłaszania i stwierdzania chorób zawodowych w stosunku do osób,
które zachorowały na chorobę zawodową w związku z wykonywaniem zajęć lub
pracy, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 7 i 8, stosuje się odpowiednio
przepisy, o których mowa w art. 237 § 1 Kodeksu pracy.
Art. 11.
1. Świadczenia określone w ustawie są pokrywane ze środków budżetu państwa.
2. Świadczenia, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1 i 2, przyznaje i wypłaca
Zakład Ubezpieczeń Społecznych na wniosek osoby uprawnionej, a w razie jej
śmierci - na wniosek członków rodziny uprawnionych do tych świadczeń.
3. Wniosek może zgłosić w imieniu uprawnionego również jego pełnomocnik.
4. Od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje odwołanie do
właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu
postępowania cywilnego.
5. Świadczenia, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 3, są pokrywane ze środków
pozostających w dyspozycji ministra właściwego do spraw zdrowia.
Art. 12.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.