Dz.U. z 2003 r. Nr 56, poz. 498
U S T A W A
z dnia 27 marca 2003 r.
o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych oraz niektórych innych ustaw[1]
Art. 1.
W ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. Nr 162, poz. 1118, z późn. zm.)[2] wprowadza się
następujące zmiany:
1) art. 19 otrzymuje brzmienie:
"Art. 19. Kwota bazowa wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia
pomniejszonego o potrącone od ubezpieczonych składki na
ubezpieczenia społeczne, określone w przepisach o systemie
ubezpieczeń społecznych, w roku kalendarzowym poprzedzającym termin
waloryzacji.";
2) po art. 19 dodaje się art. 19a w brzmieniu:
"Art. 19a. Kwota bazowa ustalona na podstawie art. 19 obowiązuje od dnia
1 marca roku, w którym przeprowadzono waloryzację, do końca
lutego następnego roku.";
3) art. 20 otrzymuje brzmienie:
"Art. 20. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza, w formie
komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
"Monitor Polski" w terminie:
1) do 9 roboczego dnia lutego każdego roku:
a) kwotę przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej
w poprzednim roku kalendarzowym,
b) kwotę bazową, o której mowa w art. 19,
2) do 7 roboczego dnia drugiego miesiąca każdego kwartału kwotę
przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale.";
4) w art. 32:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za
pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się
pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla
zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających
wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo
własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy
stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.",
b) w ust. 3 zdanie wstępne otrzymuje brzmienie:
"Dla celów ustalenia uprawnień, o których mowa w ust. 1, za
pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze uważa się:",
c) w ust. 4 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się wyrazy "z
uwzględnieniem ust. 4a.",
d) po ust. 4 dodaje się ust. 4a w brzmieniu:
"4a. Przepis ust. 4 stosuje się do pracowników, którzy:
1) kontynuują pracę, o której mowa w ust. 2, w podmiotach
powstałych w wyniku przekształcenia lub restrukturyzacji,
2) zostali przejęci w trybie art. 231 Kodeksu pracy od
pracodawców będących podmiotami, o których mowa w ust. 2.";
5) w art. 85 po ust. 4 dodaje się ust. 5 w brzmieniu:
"5. Przepis ust. 4 stosuje się do świadczeń przyznanych zgodnie z
postanowieniami umów międzynarodowych ubezpieczonym zamieszkałym w
Polsce, w taki sposób, aby suma świadczenia przyznanego na podstawie
ustawy i świadczenia zagranicznego nie była niższa od kwoty świadczeń
określonych w ust. 1-3.";
6) w dziale VII rozdział 2 otrzymuje brzmienie:
"Rozdział 2
Waloryzacja świadczeń
Art. 88. 1. Emerytury i renty podlegają corocznie waloryzacji od dnia 1
marca. Waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i
podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji.
2. Waloryzacji podlega kwota świadczenia i podstawa jego wymiaru w
wysokości przysługującej w ostatnim dniu lutego, bez uwzględniania
dodatkowej waloryzacji, o której mowa w art. 91.
3. Waloryzacja obejmuje emerytury i renty przyznane przed dniem 1
marca.
Art. 89. 1. Wskaźnik waloryzacji wynosi nie mniej niż średnioroczny
wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku
kalendarzowym powiększony o co najmniej 20% realnego wzrostu
przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim roku kalendarzowym,
z uwzględnieniem art. 91.
2. Wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych, o którym mowa w
ust. 1, jest wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla
gospodarstw domowych emerytów i rencistów albo wskaźnik cen towarów
i usług konsumpcyjnych ogółem, jeżeli jest on wyższy od wskaźnika
cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych
emerytów i rencistów.
Art. 90. 1. Wskaźnik waloryzacji, o którym mowa w art. 89 ust. 1, jest
corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Trójstronnej Komisji do
Spraw Społeczno-Gospodarczych.
2. Jeżeli Trójstronna Komisja do Spraw Społeczno-Gospodarczych w
terminie 2 dni od dnia ogłoszenia przez Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
"Monitor Polski" komunikatu, o którym mowa w art. 94 ust. 1 pkt 1 i
2, uzgodni, w drodze uchwały, wysokość wskaźnika waloryzacji,
wskaźnik ten podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w drodze obwieszczenia
Prezesa Rady Ministrów.
3. Jeżeli nie nastąpi uzgodnienie stanowiska Trójstronnej Komisji do
Spraw Społeczno-Gospodarczych w trybie określonym w ust. 1 i 2,
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wskaźnik
waloryzacji, biorąc pod uwagę wskaźniki, o których mowa w art. 89.
Art. 91. 1. Jeżeli wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w
czerwcu danego roku w stosunku do grudnia poprzedniego roku wynosi
co najmniej 105%, świadczenia waloryzuje się dodatkowo od dnia
1 września, na poczet kolejnej waloryzacji, z zastrzeżeniem ust. 3.
2. Dodatkowa waloryzacja polega na pomnożeniu kwoty świadczenia i
podstawy jego wymiaru przez wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych, o którym mowa w ust. 1.
3. Dodatkowa waloryzacja obejmuje emerytury i renty przyznane przed
terminem kolejnej waloryzacji.
4. Emerytury i renty w wysokości uwzględniającej podwyżkę, o której
mowa w ust. 2, przysługują od dnia nabycia prawa do świadczenia,
ustalonego w decyzji organu rentowego, nie wcześniej jednak niż od
dnia 1 września, do dnia poprzedzającego termin kolejnej
waloryzacji, z zastrzeżeniem art. 101 i 102.
5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio do podstawy wymiaru
emerytury i renty.
Art. 92. Jeżeli w poprzednim roku kalendarzowym świadczenia waloryzowano
dodatkowo, wskaźnik bieżącej waloryzacji nie może być niższy niż
wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych, o którym mowa w art. 91
ust. 1.
Art. 93. Zmiana wysokości emerytur i rent w ramach waloryzacji następuje z
urzędu, a jeżeli wypłata świadczenia była wstrzymana - po jej
wznowieniu, z uwzględnieniem wszystkich kolejnych waloryzacji
i waloryzacji dodatkowych, przypadających w okresie wstrzymania
wypłaty.
Art. 94. 1. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego ogłasza, w formie
komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
"Monitor Polski":
1) w terminie do końca stycznia:
a) średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych
ogółem,
b) średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych dla
gospodarstw domowych emerytów i rencistów
- w poprzednim roku kalendarzowym,
2) w terminie do 9 roboczego dnia lutego każdego roku wskaźnik
przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim
roku kalendarzowym,
3) w terminie do końca lipca wskaźnik cen towarów i usług
konsumpcyjnych ogółem w czerwcu bieżącego roku w stosunku do
grudnia poprzedniego roku.
2. Prezes Zakładu ogłasza, w formie komunikatu, w Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski" co najmniej na
7 dni roboczych przed najbliższym terminem:
1) waloryzacji i waloryzacji dodatkowej, o których mowa w art. 88
ust. 1 i w art. 91 ust. 1, należne od tego dnia kwoty:
a) najniższej emerytury i renty,
b) dodatku pielęgnacyjnego i dodatku dla sieroty zupełnej,
2) waloryzacji, o której mowa w art. 88 ust. 1, obowiązujące od dnia
1 marca kwoty maksymalnych zmniejszeń obliczonych zgodnie z
art. 104 ust. 9.";
7) w art. 103:
a) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty
rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, może ulec zawieszeniu
również na wniosek emeryta lub rencisty.",
b) uchyla się ust. 4;
8) po art. 107 dodaje się art. 107a w brzmieniu:
"Art. 107a. 1. Jeżeli do renty rodzinnej uprawnionych jest więcej niż jedna
osoba i jedna lub kilka z tych osób zgłosi wniosek o wyłączenie z
kręgu osób uprawnionych do renty, prawo do renty rodzinnej ulegnie
ponownemu ustaleniu z pominięciem tej osoby (osób).
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, jest okolicznością powodującą
ustanie prawa do renty rodzinnej osób wymienionych w ust. 1. Przepis
art. 134 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2 stosuje się odpowiednio.
3. Ponowne ustalenie wysokości renty rodzinnej dla pozostałych osób
uprawnionych do renty następuje od miesiąca, od którego wstrzymano
wypłatę renty osobie, o której mowa w ust. 1.
4. Na wniosek osoby, o której mowa w ust. 1, prawo do renty rodzinnej
ulega ponownemu ustaleniu, nie wcześniej jednak niż od miesiąca
zgłoszenia wniosku.";
9) w art. 133 w ust. 1 w pkt 1 na końcu dodaje się wyrazy "z zastrzeżeniem art.
107a ust. 3,".
Art. 2.
W ustawie z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych
oraz ich rodzin (Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 87 i Nr 181, poz. 1515) w art. 64 po
wyrazach "107," dodaje się wyrazy "107a,".
Art. 3.
W ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy
zawodowych oraz ich rodzin (Dz.U. z 2002 r. Nr 11, poz. 108 i Nr 74, poz. 676)
wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 5 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w
brzmieniu:
"2. Jeżeli w okresie między zwolnieniem ze służby żołnierza zawodowego a
ustaleniem prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej przypadały
waloryzacje emerytur i rent inwalidzkich, przy ustalaniu podstawy
wymiaru tych świadczeń uwzględnia się wszystkie kolejne waloryzacje
przypadające w tym okresie.";
2) art. 6 otrzymuje brzmienie:
"Art. 6. Emerytury i renty oraz podstawy ich wymiaru podlegają waloryzacji
na zasadach i w terminach przewidzianych w ustawie z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz.U. Nr 162, poz. 1118, z późn. zm.)[3], z tym że:
1) waloryzacja, o której mowa w art. 88 tej ustawy, obejmuje
emerytury i renty osób:
a) którym prawo do świadczenia ustalono przed dniem 1 marca,
b) które nabyły prawo do renty rodzinnej po żołnierzach zawodowych
zmarłych nie później niż w ostatnim dniu lutego,
2) dodatkowa waloryzacja, o której mowa w art. 91 tej ustawy,
obejmuje emerytury i renty osób:
a) którym prawo do świadczenia ustalono przed terminem kolejnej
waloryzacji,
b) które nabyły prawo do renty rodzinnej po żołnierzach zawodowych
zmarłych nie później niż w ostatnim dniu lutego następującego po
roku, w którym przeprowadzono dodatkową waloryzację.".
Art. 4.
W ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy
Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Straży
Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej
oraz ich rodzin (Dz.U. Nr 53, poz. 214, z późn. zm.)[4] wprowadza się następujące
zmiany:
1) w art. 5 po ust. 2 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
"3. Jeżeli w okresie między zwolnieniem ze służby funkcjonariusza a
ustaleniem prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej przypadały
waloryzacje emerytur i rent inwalidzkich, podstawę wymiaru tych
świadczeń podwyższa się wskaźnikami wszystkich kolejnych waloryzacji
przypadających w tym okresie.";
2) art. 6 otrzymuje brzmienie:
"Art. 6. Emerytury i renty oraz podstawy ich wymiaru podlegają waloryzacji
na zasadach i w terminach przewidzianych w ustawie z dnia 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(Dz.U. Nr 162, poz. 1118, z późn. zm.)[5], z tym że:
1) waloryzacja, o której mowa w art. 88 tej ustawy, obejmuje
emerytury i renty osób:
a) którym prawo do świadczenia ustalono przed dniem 1 marca,
b) które nabyły prawo do renty rodzinnej po funkcjonariuszach
zmarłych nie później niż w ostatnim dniu lutego,
2) dodatkowa waloryzacja, o której mowa w art. 91 tej ustawy,
obejmuje emerytury i renty osób:
a) którym prawo do świadczenia ustalono przed terminem kolejnej
waloryzacji,
b) które nabyły prawo do renty rodzinnej po funkcjonariuszach
zmarłych nie później niż w ostatnim dniu lutego następującego po
roku, w którym przeprowadzono dodatkową waloryzację.".
Art. 5.
W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(Dz.U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm.)[6], w art. 28:
1) ust. 3a otrzymuje brzmienie:
"3a. Należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych
będących równocześnie płatnikami składek na te ubezpieczenia mogą być w
uzasadnionych przypadkach umarzane pomimo braku ich całkowitej
nieściągalności.";
2) po ust. 3a dodaje się ust. 3b w brzmieniu:
"3b. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w
drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady umarzania, o którym mowa w
ust. 3a, z uwzględnieniem przesłanek uzasadniających umorzenie, biorąc
pod uwagę ważny interes osoby zobowiązanej do opłacenia należności z
tytułu składek oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych.".
Art. 6.
W ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności
publicznoprawnych od przedsiębiorców (Dz.U. Nr 155, poz. 1287) w art. 11 w ust.
1 wyrazy "w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy" zastępuje się
wyrazami "w terminie 11 miesięcy od dnia otrzymania decyzji, o której mowa w
art. 18 ust. 1".
Art. 7.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2004 r., z wyjątkiem:
1) art. 6, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia,
2) art. 1 pkt 4, 5, 7-9 oraz art. 2 i 5, które wchodzą w życie po upływie 30
dni od dnia ogłoszenia.
---------------------------------------------------------------------------------
[1] Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 29 maja 1974 r. o
zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, ustawę z dnia
10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich
rodzin, ustawę z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym
funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu,
Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby
Więziennej oraz ich rodzin, ustawę z dnia 13 października 1998 r. o systemie
ubezpieczeń społecznych oraz ustawę z dnia 30 sierpnia 2002 r. o
restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców.
[2] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 70,
poz. 774, Nr 72, poz. 801 i 802 i Nr 106, poz. 1215, z 2000 r. Nr 2, poz. 26,
Nr 9, poz. 118, Nr 19, poz. 238, Nr 56, poz. 678 i Nr 84, poz. 948, z 2001 r.
Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 85, poz. 924, Nr 89, poz. 968, Nr 111,
poz. 1194 i Nr 154, poz. 1792 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 199, poz.
1673, Nr 200, poz. 1679, Nr 240, poz. 2054 i Nr 241, poz. 2074.
[3] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 70,
poz. 774, Nr 72, poz. 801 i 802 i Nr 106, poz. 1215, z 2000 r. Nr 2, poz. 26,
Nr 9, poz. 118, Nr 19, poz. 238, Nr 56, poz. 678 i Nr 84, poz. 948, z 2001 r.
Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 85, poz. 924, Nr 89, poz. 968, Nr 111,
poz. 1194 i Nr 154, poz. 1792, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 199, poz. 1673,
Nr 200, poz. 1679 i Nr 240, poz. 2054 i Nr 241, poz. 2074 oraz z 2003 r. Nr …,
poz. …
[4] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1995 r. Nr 4, poz. 17, z 1997 r. Nr
28, poz. 153, z 1998 r. Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 106, poz. 1215, z 2000
r. Nr 122, poz. 1313, z 2001 r. Nr 27, poz. 298 i Nr 81, poz. 877 oraz z 2002
r. Nr 74, poz. 676.
[5] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 70,
poz. 774, Nr 72, poz. 801 i 802 i Nr 106, poz. 1215, z 2000 r. Nr 2, poz. 26,
Nr 9, poz. 118, Nr 19, poz. 238, Nr 56, poz. 678 i Nr 84, poz. 948, z 2001 r.
Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 85, poz. 924, Nr 89, poz. 968, Nr 111,
poz. 1194 i Nr 154, poz. 1792, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 199, poz. 1673,
Nr 200, poz. 1679, Nr 240, poz. 2054 i Nr 241, poz. 2074 oraz z 2003 r. Nr …,
poz. …
[6] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1118 i 1126,
z 1999 r. Nr 26, poz. 228, Nr 60, poz. 636, Nr 72, poz. 802, Nr 78, poz. 875 i
Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 9, poz. 118, Nr 95, poz. 1041, Nr 104, poz.
1104 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr 39,
poz. 459, Nr 72, poz. 748, Nr 100, poz. 1080, Nr 110, poz. 1189, Nr 111, poz.
1194, Nr 130, poz. 1452 i Nr 154, poz. 1792 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr
41, poz. 365, Nr 74, poz. 676, Nr 155, poz. 1287, Nr 169, poz. 1387, Nr 199,
poz. 1673, Nr 200, poz. 1679 i Nr 241, poz. 2074.