Tekst ustawy ustalony ostatecznie po rozpatrzeniu poprawek Senatu
U S T A W A
z dnia 30 czerwca 2005 r.
o finansach publicznych
Dział I
Zasady ogólne finansów publicznych
Rozdział 1
Podstawowe definicje
Art. 1.
Ustawa określa:
1) zasady i sposoby zapewnienia jawności i przejrzystości finansów
publicznych;
2) formy organizacyjno-prawne jednostek sektora finansów publicznych;
3) zasady planowania i dysponowania środkami publicznymi;
4) zasady kontroli finansowej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora
finansów publicznych;
5) zasady zarządzania państwowym długiem publicznym oraz procedury ostrożnoś
ciowe i sanacyjne wprowadzane w razie nadmiernego zadłużenia;
6) sposób finansowania deficytu i zasady operacji finansowych dokonywanych
przez jednostki sektora finansów publicznych;
7) zakres projektowanych i uchwalanych budżetów opartych na dochodach
publicznych;
8) zasady opracowywania projektów i uchwalania budżetów;
9) zasady i tryb wykonywania budżetów;
10) zasady i tryb gospodarowania środkami pochodzącymi z:
a) budżetu Unii Europejskiej,
b) innych źródeł zagranicznych niepodlegającymi zwrotowi.
Art. 2.
1. Ilekroć w ustawie jest mowa o Ministrze Finansów rozumie się przez to
odpowiednio ministra właściwego do spraw budżetu, ministra właściwego do
spraw finansów publicznych oraz ministra właściwego do spraw instytucji
finansowych.
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o zarządzie jednostki samorządu terytorialnego
rozumie się przez to również wójta, burmistrza i prezydenta miasta.
Art. 3.
Finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych
oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:
1) gromadzenie dochodów i przychodów publicznych;
2) wydatkowanie środków publicznych;
3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
4) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu jednostki samorządu
terytorialnego;
5) zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne;
6) zarządzanie środkami publicznymi;
7) zarządzanie długiem publicznym;
8) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.
Art. 4.
1. Sektor finansów publicznych tworzą:
1) organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy
kontroli państwowej i ochrony prawa, sądy i trybunały;
2) gminy, powiaty i samorząd województwa, zwane dalej "jednostkami samorządu
terytorialnego", oraz ich związki;
3) jednostki budżetowe, zakłady budżetowe i gospodarstwa pomocnicze
jednostek budżetowych;
4) państwowe i samorządowe fundusze celowe;
5) państwowe szkoły wyższe;
6) jednostki badawczo-rozwojowe;
7) samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej;
8) państwowe i samorządowe instytucje kultury;
9) Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
i zarządzane przez nie fundusze;
10) Narodowy Fundusz Zdrowia;
11) Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne;
12) inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie od
rębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przed
siębiorstw, banków i spółek prawa handlowego.
2. Sektor finansów publicznych dzieli się na podsektory:
1) rządowy, obejmujący organy władzy publicznej, organy kontroli państwowej
i ochrony prawa, sądy i trybunały, organy administracji rządowej, Polską
Akademię Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne oraz jednostki
wymienione w ust. 1 pkt 3-8, 10 i 12, dla których organem założycielskim
lub nadzorującym jest organ administracji rządowej albo inna jednostka
zaliczana do podsektora rządowego;
2) samorządowy, obejmujący jednostki samorządu terytorialnego, ich organy
oraz związki i jednostki organizacyjne wymienione w ust. 1 pkt 3, 4, 7, 8
i 12, dla których organem założycielskim lub nadzorującym jest jednostka
samorządu terytorialnego;
3) ubezpieczeń społecznych, obejmujący jednostki wymienione w ust. 1 pkt 9.
Art. 5.
1. Środkami publicznymi są:
1) dochody publiczne;
2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej;
3) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, niepodlegające zwrotowi, inne
niż wymienione w pkt 2;
4) przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego
oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:
a) ze sprzedaży papierów wartościowych oraz z innych operacji finansowych,
b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu
terytorialnego,
c) ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych,
d) z otrzymanych pożyczek i kredytów;
5) przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej
przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.
2. Dochodami publicznymi są:
1) daniny publiczne, do ktrych zalicza się: podatki, składki, opłaty oraz
inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa,
jednostek samorządu terytorialnego, funduszy celowych oraz innych
jednostek sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw niż ustawa
budżetowa, zwanych dalej "odrębnymi ustawami";
2) inne dochody należne, na podstawie odrębnych ustaw, budżetowi państwa,
jednostkom samorządu terytorialnego oraz innym jednostkom sektora finansów
publicznych;
3) wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług świadczonych przez jednostki sektora
finansów publicznych;
4) dochody z mienia jednostek sektora finansów publicznych, do których
zalicza się w szczególności:
a) wpływy z umów najmu, dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze,
b) odsetki od środków na rachunkach bankowych,
c) odsetki od udzielonych pożyczek i od posiadanych papierów
wartościowych,
d) dywidendy z tytułu posiadanych praw majątkowych;
5) spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz jednostek
sektora finansów publicznych;
6) odszkodowania należne jednostkom sektora finansów publicznych;
7) kwoty uzyskane przez jednostki sektora finansów publicznych z tytułu
udzielonych poręczeń i gwarancji;
8) dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw, niestanowiące przychodów w
rozumieniu ust. 1 pkt 4 lit. a i b;
9) inne dochody należne jednostkom sektora finansów publicznych określone w
odrębnych przepisach lub umowach międzynarodowych.
3. Do środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej zalicza się:
1) środki przeznaczone na realizację programów przedakcesyjnych;
2) środki pochodzące z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności;
3) środki Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnych "Sekcja
Gwarancji";
4) inne środki.
Art. 6.
1. Środki publiczne przeznacza się na:
1) wydatki publiczne;
2) rozchody publiczne, w tym na rozchody budżetu państwa i budżetów
jednostek samorządu terytorialnego.
2. Rozchodami publicznymi są:
1) spłaty otrzymanych pożyczek i kredytów;
2) wykup papierów wartościowych;
3) udzielone pożyczki;
4) płatności wynikające z odrębnych ustaw, których źródłem finansowania są
przychody z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek
samorządu terytorialnego;
5) pożyczki udzielone na finansowanie przejściowe zadań realizowanych z
udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, zwane dalej
"prefinansowaniem";
6) inne operacje finansowe związane z zarządzaniem długiem publicznym i
płynnością.
Art. 7.
1. Dodatnia różnica między dochodami publicznymi a wydatkami publicznymi,
ustalona dla okresu rozliczeniowego, stanowi nadwyżkę sektora finansów
publicznych, zaś ujemna różnica jest deficytem sektora finansów publicznych.
2. Dochody publiczne i wydatki publiczne oraz nadwyżkę lub deficyt sektora
finansów publicznych ustala się po wyeliminowaniu przepływów finansowych
pomiędzy jednostkami tego sektora.
Art. 8.
Przez potrzeby pożyczkowe budżetu państwa rozumie się zapotrzebowanie na środki
finansowe niezbędne do:
1) sfinansowania deficytu budżetu państwa;
2) spłat wcześniej zaciągniętych zobowiązań;
3) sfinansowania udzielanych przez Skarb Państwa pożyczek;
4) wykonywania innych operacji finansowych związanych z długiem Skarbu
Państwa.
Art. 9.
Przez potrzeby pożyczkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego rozumie się
zapotrzebowanie na środki finansowe niezbędne do:
1) sfinansowania deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
2) spłat wcześniej zaciągniętych zobowiązań;
3) wykonywania innych operacji finansowych związanych z długiem jednostki
samorządu terytorialnego;
4) sfinansowania udzielonych przez jednostkę samorządu terytorialnego
pożyczek;
5) prefinansowania zadań realizowanych z udziałem środkw pochodzących z
budżetu Unii Europejskiej;
6) przeprowadzenia postępowania ostrożnościowego lub naprawczego,
realizowanych na podstawie odrębnych przepisów.
Art. 10.
1. Przez państwowy dług publiczny rozumie się wartość nominalną zadłużenia
jednostek sektora finansów publicznych ustaloną po wyeliminowaniu wzajemnych
zobowiązań pomiędzy jednostkami tego sektora.
2. Przez dług Skarbu Państwa rozumie się wartość nominalną zadłużenia Skarbu
Państwa.
Art. 11.
1. Państwowy dług publiczny obejmuje zobowiązania sektora finansów publicznych
z następujących tytułów:
1) wyemitowanych papierów wartościowych opiewających na wierzytelności
pieniężne;
2) zaciągniętych kredytów i pożyczek;
3) przyjętych depozytów;
4) wymagalnych zobowiązań:
a) wynikających z odrębnych ustaw oraz prawomocnych orzeczeń sądów lub
ostatecznych decyzji administracyjnych,
b) uznanych za bezsporne przez właściwą jednostkę sektora finansów publicz
nych, będącą dłużnikiem.
2. Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób
klasyfikacji tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu publicznego,
w tym do długu Skarbu Państwa, uwzględniając w szczególności podstawowe
kategorie przedmiotowe i podmiotowe zadłużenia oraz okresy zapadalności.
Rozdział 2
Jawność i przejrzystość finansów publicznych
Art. 12.
1. Gospodarka środkami publicznymi jest jawna.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do środków publicznych, których pochodzenie
lub przeznaczenie zostało uznane za informację niejawną na podstawie
odrębnych przepisów lub jeżeli wynika to z umów międzynarodowych.
3. Zasada jawności gospodarowania środkami publicznymi jest realizowana przez:
1) jawność debaty budżetowej w Sejmie i Senacie oraz debat budżetowych w or
ganach stanowiących jednostek samorządu terytorialnego;
2) jawność debaty nad sprawozdaniem z wykonania budżetu państwa w Sejmie
i debat nad sprawozdaniami z wykonania budżetów jednostek samorządu
terytorialnego;
3) podawanie do publicznej wiadomości:
a) kwot dotacji udzielanych z budżetu państwa i budżetów jednostek
samorządu terytorialnego,
b) kwot dotacji udzielanych przez państwowe i samorządowe fundusze celowe,
c) zbiorczych danych dotyczących finansów publicznych,
d) informacji o wykonaniu budżetu państwa za okresy miesięczne;
4) podawanie do publicznej wiadomości przez jednostki sektora finansów
publicznych informacji dotyczących:
a) zakresu zadań lub usług, wykonywanych lub świadczonych przez jednostkę
oraz wysokości środków publicznych, przekazanych na ich realizację,
b) zasad i warunków świadczenia usług dla podmiotów uprawnionych,
c) zasad odpłatności za świadczone usługi;
5) zapewnianie radnym dostępu do:
a) dowodów księgowych i dokumentów inwentaryzacyjnych - z zachowaniem
przepisów o rachunkowości oraz o ochronie danych osobowych,
b) informacji o wynikach kontroli finansowej, będących w dyspozycji
jednostki samorządu terytorialnego, której są radnymi;
6) udostępnianie przez Narodowy Fundusz Zdrowia informacji o przychodach i
kosztach oraz o świadczeniodawcach realizujących świadczenia zdrowotne, z
którymi ten Fundusz zawarł umowy, o zakresie przedmiotowym tych umów oraz
o sposobie ustalania ceny za zamówione świadczenia;
7) udostępnianie przez jednostki sektora finansów publicznych wykazu
podmiotów spoza sektora finansów publicznych, którym ze środków
publicznych została udzielona dotacja, dofinansowanie realizacji zadania
lub pożyczka, albo umorzona należność wobec jednostki sektora finansów
publicznych;
8) udostępnianie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności
jednostek organizacyjnych należących do sektora finansów publicznych;
9) podejmowanie, w głosowaniu jawnym, uchwał dotyczących gospodarowania
środkami publicznymi.
4. Minister Finansów ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
"Monitor Polski" sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej przyjęte przez
Radę Ministrów.
5. Klauzule umowne dotyczące wyłączenia jawności ze względu na tajemnicę
handlową w umowach zawieranych przez jednostki sektora finansów publicznych
lub inne podmioty, o ile wynikające z umowy zobowiązanie jest realizowane ze
środków publicznych, uważa się za niezastrzeżone, z wyłączeniem informacji
technicznych w rozumieniu przepisów o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, co
do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu ich zachowania w
tajemnicy.
Art. 13.
1. Minister Finansów podaje do publicznej wiadomości zbiorcze dane dotyczące:
1) ogółu operacji finansowych sektora finansów publicznych, obejmujące w
szczególności dochody i wydatki, przychody i rozchody, zobowiązania i
należności, gwarancje i poręczenia;
2) wykonania budżetu państwa za okresy miesięczne, w tym kwotę deficytu lub
nadwyżki.
2. Minister Finansów podaje do publicznej wiadomości, w terminie, o którym mowa
w art. 15 ust. 2, informacje obejmujące:
1) wykaz udzielonych przez Skarb Państwa poręczeń i gwarancji, z
wymienieniem podmiotów, których te poręczenia i gwarancje dotyczą;
2) wykaz osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych
nieposiadających osobowości prawnej, którym umorzono znaczne kwoty
zaległości podatkowych, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej wraz
ze wskazaniem wysokości umorzonych kwot i przyczyn umorzenia.
3. Podanie do publicznej wiadomości wykazu, o którym mowa w ust. 2 pkt 2, nie
narusza przepisów o tajemnicy skarbowej.
4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wysokość i sposób ustalania
kwot oraz sposób podawania do publicznej wiadomości wykazu, o którym mowa w
ust. 2 pkt 2, uwzględniając rodzaje podmiotów, których informacje dotyczą.
Art. 14.
Zarząd jednostki samorządu terytorialnego podaje do publicznej wiadomości
w terminie:
1) do końca miesiąca następującego po zakończeniu kwartału - kwartalną
informację o wykonaniu budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym
kwotę deficytu lub nadwyżki;
2) o którym mowa w art. 15 ust. 2 - informację obejmującą:
a) wykonanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego w poprzednim roku
budżetowym, w tym kwotę deficytu lub nadwyżki,
b) kwotę zobowiązań, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 4,
c) kwoty dotacji otrzymanych z budżetu jednostek samorządu terytorialnego
oraz kwoty dotacji udzielonych innym jednostkom samorządu
terytorialnego,
d) wykaz udzielonych poręczeń i gwarancji, z wymienieniem podmiotów,
których gwarancje i poręczenia dotyczą,
e) wykaz osób prawnych i fizycznych oraz jednostek organizacyjnych
nieposiadających osobowości prawnej, którym w zakresie podatków lub
opłat udzielono ulg, odroczeń, umorzeń lub rozłożono spłatę na raty,
f) wykaz osób prawnych i fizycznych, którym udzielono pomocy publicznej.
Art. 15.
1. Minister Finansów ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski":
1) kwotę i relacje do produktu krajowego brutto:
a) państwowego długu publicznego,
b) długu Skarbu Państwa;
2) kwotę niewymagalnych zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych
przez jednostki sektora finansów publicznych, w tym udzielonych przez
Skarb Państwa.
2. Kwoty, o których mowa w ust. 1, są podawane za rok budżetowy - w terminie do
dnia 31 maja roku następnego.
3. Ogłoszenie relacji, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jest dokonywane dla stanu
za rok budżetowy - w terminie do dnia 31 maja roku następnego.
Art. 16.
1. Dochody publiczne, wydatki publiczne, przychody, o których mowa w art. 5
ust. 1 pkt 5, oraz środki, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3,
klasyfikuje się, z zastrzeżeniem ust. 2, według:
1) działów i rozdziałów - określających rodzaj działalności;
2) paragrafów - określających rodzaj dochodu, przychodu lub wydatku oraz
środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3.
2. Wydatki publiczne klasyfikuje się również według dodatkowej klasyfikacji
dotyczącej obszarów, kategorii i podkategorii wydatków strukturalnych.
3. Przychody, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 4, oraz rozchody, o których
mowa w art. 6 ust. 2, klasyfikuje się według paragrafów określających źródło
przychodu lub rodzaj rozchodu.
4. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółową klasyfikację dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz
środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3, z uwzględnieniem
Polskiej Klasyfikacji Działalności;
2) szczegółową klasyfikację wydatków strukturalnych, o których mowa w ust.
2, uwzględniając potrzebę identyfikacji wydatków o charakterze
strukturalnym, ponoszonych przez jednostki sektora finansów publicznych.
5. Minister Finansów może określić w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 4 pkt
1, klasyfikację wydatków o większej szczegółowości niż określona w ust. 1 dla
zadań z zakresu bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego.
Art. 17.
1. Plany kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
jednostek budżetowych, zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych
jednostek budżetowych oraz jednostek budżetowych mających siedzibę poza
granicami Rzeczypospolitej Polskiej powinny uwzględniać zasady określone
w przepisach o rachunkowości i standardach międzynarodowych, z tym że:
1) dochody i wydatki ujmuje się w terminie ich zapłaty, niezależnie od rocz
nego budżetu, którego dotyczą;
2) ujmuje się również wszystkie etapy rozliczeń poprzedzające płatność docho
dów i wydatków, a w zakresie wydatków i kosztów - także zaangażowanie
środków;
3) odsetki od nieterminowych płatności nalicza się i ewidencjonuje nie póź
niej niż na koniec każdego kwartału;
4) przeszacowania wartości aktywów i pasywów dewizowych według bieżących
kursów walutowych dokonuje się nie później niż na koniec kwartału;
5) zobowiązania wycenia się według wartości emisyjnej powiększonej o narosłe
kwoty z tytułu oprocentowania;
6) należności i zobowiązania nominowane w walutach obcych wycenia się
również według bieżących kursów walutowych.
2. Szczególne zasady rachunkowości dla jednostek, o których mowa w ust. 1,
dotyczą:
1) ewidencji wykonania budżetu;
2) ewidencji majątku trwałego stanowiącego własność Skarbu Państwa lub
jednostek samorządu terytorialnego;
3) wyceny poszczególnych składników aktywów i pasywów;
4) sporządzania sprawozdań finansowych oraz odbiorców tych sprawozdań.
3. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczególne zasady rachunkowości oraz plany kont, o których mowa w ust. 1;
2) zasady rachunkowości oraz plany kont dla organów podatkowych w zakresie
poboru i rozliczenia podatków, opłat oraz innych niepodatkowych należności
budżetowych, do których ustalania lub określania uprawnione są organy
podatkowe
- uwzględniając przejrzystość planów kont, charakter działalności prowadzonej
przez te jednostki oraz wymogi wynikające z przepisów o rachunkowości.
4. Minister Finansów może określić, w drodze rozporządzenia, jednolite plany
kont dla poszczególnych rodzajów jednostek sektora finansów publicznych,
posiadających osobowość prawną, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 4-12,
z uwzględnieniem rodzaju działalności prowadzonej przez te jednostki oraz
wymogów wynikających z przepisów o rachunkowości.
5. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia, szczególne zasady
rachunkowości i plany kont dla środków, o których mowa w art. 5 ust. 1
pkt 2 i 3, z uwzględnieniem wymogów wynikających z przepisów o rachunkowości,
standardów Unii Europejskiej i umów międzynarodowych.
Art. 18.
1. Jednostki sektora finansów publicznych sporządzają sprawozdania z wykonania
procesów, o których mowa w art. 3.
2. Minister Finansów, po zasięgnięciu opinii Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego, określi, w drodze rozporządzenia:
1) rodzaje, formy, terminy i sposoby sporządzania sprawozdań:
a) z wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego,
b) z wykonania planów finansowych jednostek budżetowych, a w przypadku gdy
jednostka budżetowa dysponuje rachunkiem dochodów własnych - również
z dochodów własnych i wydatków nimi sfinansowanych, zakładów budżetowych
i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych oraz funduszy celowych,
c) z wykonania planów finansowych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Kasy
Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
d) w zakresie należności i zobowiązań, w tym państwowego długu
publicznego, jednostek, o których mowa w lit. a i b, oraz poręczeń
i gwarancji udzielonych przez jednostki samorządu terytorialnego,
e) o stanie środkw finansowych na rachunkach bankowych jednostek samorządu
terytorialnego;
2) jednostki obowiązane do sporządzania poszczególnych rodzajów sprawozdań,
o których mowa w pkt 1, oraz odbiorców tych sprawozdań.
3. Minister Finansów, po zasięgnięciu opinii Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego, określi, w drodze rozporządzenia:
1) rodzaje, formy, terminy i sposoby sporządzania przez jednostki sektora
finansów publicznych posiadające osobowość prawną, w tym Narodowy Fundusz
Zdrowia, z wyłączeniem jednostek samorządu terytorialnego oraz Zakładu
Ubezpieczeń Społecznych i Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
sprawozdań w zakresie ogółu operacji finansowych, a w szczególności w
zakresie należności i zobowiązań, w tym państwowego długu publicznego,
oraz udzielonych poręczeń i gwarancji;
2) odbiorców sprawozdań, o których mowa w pkt 1.
4. Minister Finansów, wydając rozporządzenia, o których mowa w ust. 2 i 3,
uwzględni konieczność określenia wzorów formularzy sprawozdań i szczegółowość
danych, umożliwiające podanie do publicznej wiadomości informacji, o których
mowa w art. 13 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 oraz w art. 15, a także sporządzenie
informacji z wykonania budżetu państwa.
5. Prezes Głównego Urzędu Statystycznego gromadzi i przetwarza dane oraz
sporządza zbiorcze sprawozdania w zakresie sprawozdań budżetowych,
określonych w rozporządzeniu wydanym na podstawie ust. 3.
Rozdział 3
Formy organizacyjno-prawne jednostek sektora finansów publicznych
Art. 19.
Jednostki sektora finansów publicznych mogą być tworzone w formach określonych
w niniejszym rozdziale oraz na podstawie odrębnych ustaw jako państwowe lub samo
rządowe osoby prawne albo jako państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające
osobowości prawnej.
Art. 20.
1. Jednostkami budżetowymi są takie jednostki organizacyjne sektora finansów
publicznych, które pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu, a pobrane
dochody odprowadzają na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo
budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z zastrzeżeniem art. 22 ust. 1-3.
2. Jednostka budżetowa działa na podstawie statutu określającego w szczególności
jej nazwę, siedzibę i przedmiot działalności, w tym działalności podstawowej.
3. Jednostka budżetowa prowadzi gospodarkę finansową według zasad określonych
w ustawie.
4. Podstawą gospodarki finansowej jednostki budżetowej jest plan dochodów i
wydatków, zwany dalej "planem finansowym jednostki budżetowej".
Art. 21.
1. Jednostki budżetowe, z zastrzeżeniem odrębnych przepisów, tworzą, łączą,
przekształcają w inną formę organizacyjno-prawną i likwidują:
1) ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy
działające na podstawie odrębnych przepisów - państwowe jednostki
budżetowe;
2) organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego - gminne, powiatowe
lub wojewódzkie jednostki budżetowe.
2. Tworząc jednostkę budżetową organ, o którym mowa w ust. 1, nadaje jej statut
oraz określa mienie przekazywane tej jednostce w zarząd.
3. Likwidując jednostkę budżetową organ, o którym mowa w ust. 1, określa przez
naczenie mienia znajdującego się w użytkowaniu jednostki; w przypadku
państwowej jednostki budżetowej decyzja o przeznaczeniu tego mienia jest
podejmowana w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.
4. Należności i zobowiązania likwidowanej jednostki budżetowej przejmuje organ,
który podjął decyzję o likwidacji, z zastrzeżeniem ust. 7.
5. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do łączenia jednostek budżetowych.
6. Przekształcenie jednostki budżetowej w inną formę organizacyjno-prawną
wymaga uprzednio jej likwidacji.
7. Należności i zobowiązania jednostki budżetowej likwidowanej w celu
przekształcenia w inną formę organizacyjno-prawną może przejąć utworzona
jednostka.
Art. 22.
1. Jednostki budżetowe uzyskujące dochody z:
1) opłat za udostępnianie dokumentacji przetargowej;
2) spadków, zapisów i darowizn w postaci pieniężnej na rzecz jednostki
budżetowej;
3) odszkodowań i wpłat za utracone lub uszkodzone mienie będące w zarządzie
bądź użytkowaniu jednostki budżetowej
- mogą je gromadzić na wydzielonym rachunku dochodów własnych.
2. Państwowe jednostki budżetowe mogą gromadzić na rachunku dochodów własnych
dochody uzyskiwane:
1) z działalności wykraczającej poza zakres działalności podstawowej,
określonej w statucie, polegającej między innymi na świadczeniu usług, w
tym szkoleniowych i informacyjnych;
2) z opłat egzaminacyjnych, za wydawanie świadectw i certyfikatów, jak
również za sprawdzanie kwalifikacji;
3) z wpisów i wpłat z tytułu prowadzenia postępowań odwoławczych;
4) ze sprzedaży zapasów mobilizacyjnych;
5) w związku z realizacją zadań i przedsięwzięć we współpracy ze służbami
specjalnymi innych państw;
6) za czynności polegające na zapewnieniu bezpieczeństwa imprez masowych;
7) z Narodowego Funduszu Zdrowia za udzielanie świadczeń zdrowotnych
z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej i podstawowych świadczeń lekarza
dentysty w jednostkach utworzonych przez Ministra Obrony Narodowej,
Ministra Sprawiedliwości i ministra właściwego do spraw wewnętrznych;
8) z opłat za wykonywanie czynności, o których mowa w art. 16 ust. 1 ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz.U. Nr 33,
poz. 287 i Nr 91, poz. 877);
9) z opłat, o których mowa w art. 22a ust. 5, art. 68b ust. 6 i art. 77a
ust. 9 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U.
z 1996 r. Nr 67, poz. 329, z późn. zm.1));
10) z wpływów z działalności, o której mowa w art. 1 ust. 4 ustawy
z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz.U.
z 2001 r. Nr 55, poz. 577, z późn. zm.2))
11) z opłat z tytułu zryczałtowanych kosztów rzeczywistych za wykonane
czynności konsularne;
12) z wpływów z najmu, dzierżawy lub sprzedaży składników majątkowych
placówek zagranicznych w wysokości 75% tych wpływw;
13) z odsetek z tytułu wkładów i lokat na rachunkach bankowych placówek
zagranicznych;
14) z opłat, o których mowa w art. 64 § 1 i § 6, art. 64c § 2 oraz art. 66 §
3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w
administracji (Dz. U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968, z późn. zm.3)).
3. Jednostki budżetowe, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 2, mogą gromadzić
na rachunku dochodów własnych dochody określone w uchwale przez organ
stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.
4. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwalając uchwałę, o
której mowa w ust. 3, ustala źródła dochodw własnych oraz ich przeznaczenie,
a także wskazuje jednostki budżetowe, które utworzą rachunek, o którym mowa w
ust. 1. Uchwały mogą także ustalać wysokość wpłaty do budżetu jednostki
samorządu terytorialnego nadwyżki środków obrotowych ustalonej na dzień 31
grudnia.
5. Decyzje o utworzeniu rachunku, o którym mowa w ust. 1, podejmują:
1) kierownicy jednostek budżetowych - jeżeli dochody będą pochodziły
z tytułów wymienionych w ust. 1;
2) kierownicy państwowych jednostek budżetowych, po uzyskaniu zgody
odpowiednio ministra, kierownika urzędu centralnego lub wojewody - jeżeli
dochody będą pochodziły z tytułów wymienionych w ust. 2.
6. Dochody własne jednostek budżetowych wraz z odsetkami są przeznaczone na:
1) sfinansowanie wydatków bieżących i inwestycyjnych związanych
z uzyskiwaniem przez jednostkę budżetową dochodów z tytułów wymienionych
w ust. 1 pkt 1, a przez państwową jednostkę budżetową również z tytułów
wymienionych w ust. 2 pkt 1-3, 5-11 i 14;
2) cele wskazane przez darczyńcę;
3) remont lub odtworzenie mienia w przypadku uzyskiwania dochodów z tytułów
wymienionych w ust. 1 pkt 3, a przez państwową jednostkę budżetową również
z tytułów wymienionych w ust. 2 pkt 4, 12 i 13.
7. Dochody własne wraz z odsetkami nie mogą być przeznaczane na finansowanie
wynagrodzeń osobowych, z wyjątkiem dodatkowego wynagrodzenia, o którym mowa w
art. 112 ust. 3 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2002 r.
Nr 7, poz. 58, z późn. zm4).) oraz wynagrodzeń określonych dla pracowników
urzędów skarbowych na podstawie art. 94 ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o
służbie cywilnej (Dz. U. z 1999 r. Nr 49, poz. 483, z późn. zm.5)).
8. Państwowa jednostka budżetowa, która utworzyła rachunek, o którym mowa
w ust. 1, odprowadza do budżetu państwa ustaloną na dzień 31 grudnia nadwyżkę
dochodów własnych, uzyskanych ze źródeł, o których mowa w ust. 1
pkt 1 i w ust. 2 pkt 1-3, 8 i 10, przekraczającą 1/6 planowanych na dany rok
budżetowy wydatków finansowanych z dochodów własnych.
9. Odrębne ustawy nie mogą określać innych źródeł dochodów własnych, niż wy
mienione w ust. 1 i 2, i innego ich przeznaczenia niż wymienione
w ust. 6 i 7.
Art. 23.
1. Fundusze motywacyjne są środkami finansowymi gromadzonymi przez państwowe
jednostki budżetowe na wyodrębnionych rachunkach bankowych, z części dochodów
budżetu państwa uzyskanych z tytułu przepadku rzeczy lub korzyści majątkowych
pochodzących z ujawnienia przestępstw i wykroczeń przeciwko mieniu oraz
przestępstw skarbowych i wykroczeń skarbowych.
2. Fundusze motywacyjne są przeznaczone na nagrody dla pracowników, żołnierzy i
funkcjonariuszy, którzy bezpośrednio przyczynili się do uzyskania dochodów
budżetu państwa z tytułów, o których mowa w ust. 1.
3. W przypadku gdy więcej niż jedna jednostka budżetowa jest uprawniona do
gromadzenia funduszu, o którym mowa w ust. 1, wielkość części dochodów
budżetu państwa przeznaczonych na fundusz motywacyjny w sumie nie może być
większa niż wielkość określona odrębną ustawą.
4. Fundusze motywacyjne nie są funduszami celowymi w rozumieniu niniejszej
ustawy.
Art. 24.
1. Zakładami budżetowymi są takie jednostki organizacyjne sektora finansów pub
licznych, które:
1) odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania;
2) pokrywają koszty swojej działalności z przychodów własnych, z
zastrzeżeniem ust. 4 i 5.
2. Do przychodów własnych, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 2, nie zalicza się
dochodów z najmu i dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze
dotyczących składników majątkowych odpowiednio Skarbu Państwa lub jednostki
samorządu terytorialnego.
3. Podstawą gospodarki finansowej zakładu budżetowego jest roczny plan
finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu, koszty i inne
obciążenia, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek
i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem.
4. Zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe.
5. W zakresie określonym w odrębnych przepisach zakład budżetowy może
otrzymywać dotację podmiotową lub dotację celową na dofinansowanie kosztów
realizacji inwestycji.
6. Nowo tworzonemu zakładowi budżetowemu może być przyznana jednorazowa dotacja
z budżetu na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe.
7. Dotacje dla zakładu budżetowego nie mogą przekroczyć 50% kosztów jego
działalności.
8. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 7, nie dotyczy dotacji inwestycyjnych
oraz dotacji otrzymywanych w związku z realizacją projektu lub zadania
współfinansowanego ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych lub
Funduszu Spójności Unii Europejskiej.
9. Zakład budżetowy wpłaca do budżetu nadwyżki środków obrotowych, ustalone na
koniec okresu rozliczeniowego.
10. W planie finansowym zakładu budżetowego mogą być dokonywane zmiany w ciągu
roku w przypadku realizowania wyższych od planowanych przychodów i kosztów,
pod warunkiem że nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do budżetu ani
zwiększenia dotacji z budżetu.
11. Organ, o którym mowa w art. 25 ust. 1, może upoważnić kierownika zakładu
budżetowego do dokonywania innych niż określone w ust. 10 zmian w planie
finansowym w ciągu roku, pod warunkiem że nie spowoduje to zmniejszenia wpłat
do budżetu ani zwiększenia dotacji z budżetu.
Art. 25.
1. Zakłady budżetowe tworzą, łączą, przekształcają w inną formę organizacyjno-
prawną i likwidują:
1) ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, wojewodowie oraz inne organy
działające na podstawie odrębnych przepisów - państwowe zakłady budżetowe;
2) organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego - gminne, powiatowe
lub wojewódzkie zakłady budżetowe.
2. Tworząc zakład budżetowy organ, o którym mowa w ust. 1, określa:
1) nazwę i siedzibę;
2) przedmiot działalności;
3) właściwą część budżetu, z którą zakład będzie się rozliczał;
4) źródła przychodów własnych;
5) stan wyposażenia w środki obrotowe oraz składniki majątkowe przekazane
w użytkowanie zakładowi.
3. Likwidując zakład budżetowy, organ, o którym mowa w ust. 1, określa
przeznaczenie mienia znajdującego się w użytkowaniu zakładu; w przypadku
państwowego zakładu budżetowego decyzja o przeznaczeniu tego mienia jest
podejmowana w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.
4. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio do łączenia zakładów budżetowych.
5. Przekształcenie zakładu budżetowego w inną formę organizacyjno-prawną wymaga
uprzednio jego likwidacji.
6. Należności i zobowiązania likwidowanego zakładu budżetowego przejmuje organ,
który podjął decyzję o likwidacji, z zastrzeżeniem ust. 7.
7. Należności i zobowiązania zakładu budżetowego likwidowanego w celu
przekształcenia w inną formę organizacyjno-prawną przejmuje utworzona
jednostka.
Art. 26.
1. Gospodarstwem pomocniczym jednostki budżetowej, zwanym dalej "gospodarstwem
pomocniczym", jest wyodrębniona z jednostki budżetowej, pod względem
organizacyjnym i finansowym, część jej podstawowej działalności lub
działalność uboczna.
2. Gospodarstwo pomocnicze pokrywa koszty swojej działalności z uzyskiwanych
przychodów własnych, z zastrzeżeniem ust. 4. Do przychodów własnych nie
zalicza się dochodów z najmu i dzierżawy oraz innych umów o podobnym
charakterze dotyczących składników majątkowych odpowiednio Skarbu Państwa lub
jednostki samorządu terytorialnego.
3. Podstawą gospodarki finansowej gospodarstwa pomocniczego jest roczny plan
finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu, koszty i inne
obciążenia, rachunek zysków i strat, stan środków obrotowych, stan należności
i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem.
4. Gospodarstwo pomocnicze może otrzymywać z budżetu dotacje przedmiotowe.
5. Nowo utworzonemu gospodarstwu pomocniczemu może być przyznana z budżetu
dotacja na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe.
6. Sprzedaży usług na rzecz macierzystej jednostki budżetowej gospodarstwo
pomocnicze dokonuje według kosztów własnych.
7. Gospodarstwo pomocnicze wpłaca do budżetu połowę osiągniętego zysku.
8. W planie finansowym gospodarstwa pomocniczego mogą być dokonywane zmiany
w ciągu roku w przypadku realizowania wyższych od planowanych przychodów
i kosztów, pod warunkiem że nie spowoduje to zmniejszenia wpłat do budżetu
ani zwiększenia dotacji z budżetu.
9. Kierownik jednostki budżetowej może upoważnić kierownika gospodarstwa pomoc
niczego do dokonywania innych niż określone w ust. 8 zmian w planie
finansowym w ciągu roku, pod warunkiem że nie spowoduje to zmniejszenia wpłat
do budżetu ani zwiększenia dotacji z budżetu.
10. Kierownik państwowej jednostki budżetowej jest właściwy do podjęcia decyzji
w zakresie inwestycji gospodarstwa pomocniczego tej jednostki.
Art. 27.
1. Gospodarstwo pomocnicze tworzy, przekształca w inną formę organizacyjno-
prawną i likwiduje kierownik jednostki budżetowej, po uprzednim uzyskaniu
zgody:
1) właściwego ministra, kierownika urzędu centralnego, wojewody - w przypad
ku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych;
2) zarządu jednostki samorządu terytorialnego - w przypadku gospodarstw
pomocniczych gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych.
2. Tworząc gospodarstwo pomocnicze kierownik jednostki budżetowej określa
nazwę i siedzibę gospodarstwa pomocniczego, nazwę i siedzibę jednostki
budżetowej, przedmiot działalności wyodrębnionej z zakresu działalności
jednostki budżetowej oraz składniki majątkowe przydzielone gospodarstwu przez
jednostkę budżetową.
3. Składniki majątkowe, należności i zobowiązania zlikwidowanego gospodarstwa
pomocniczego przejmuje jednostka budżetowa, przy której funkcjonowało
gospodarstwo.
4. Przekształcenie gospodarstwa pomocniczego w inną formę organizacyjno-prawną
wymaga uprzedniej jego likwidacji.
5. Decyzję o przeznaczeniu składników majątkowych przydzielonych gospodarstwu
pomocniczemu, w przypadku jego przekształcenia, podejmuje organ tworzący
jednostkę budżetową, przy której funkcjonowało gospodarstwo. W przypadku
gospodarstwa pomocniczego państwowej jednostki budżetowej decyzja o
przeznaczeniu składników majątkowych jest podejmowana w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw Skarbu Państwa.
Art. 28.
Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia
gospodarki finansowej jednostek budżetowych, zakładów budżetowych, gospodarstw
pomocniczych, a także tryb postępowania przy przekształcaniu w inną formę
organizacyjno-prawną, w szczególności:
1) sposób i tryb sporządzania planów finansowych, dokonywania zmian w tych
planach oraz zatwierdzania tych zmian;
2) tryb pobierania dochodów i dokonywania wydatków państwowych jednostek bud
żetowych;
3) sposób ustalania nadwyżki środków obrotowych w zakładach budżetowych;
4) sposób ustalania nadwyżki dochodów własnych jednostek budżetowych oraz
terminy i sposób ustalania zaliczkowych wpłat do budżetu nadwyżki środków
obrotowych zakładów budżetowych oraz połowy zysku gospodarstw pomocniczych
jednostek budżetowych;
5) sposb i terminy rocznych rozliczeń i dokonywania wpłat do budżetu
- z uwzględnieniem specyfiki działalności jednostek organizacyjnych podległych
lub nadzorowanych przez Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego
do spraw wewnętrznych, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Szefa
Agencji Wywiadu, jednostek więziennictwa podległych Ministrowi
Sprawiedliwości oraz jednostek organizacyjnych działających poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej, a także specyfiki finansowania szkoleń, które na
mocy odrębnych ustaw są prowadzone i rozliczane w semestrach nie
pokrywających się z rokiem budżetowym oraz specyfiki organizacji i obsługi
postępowań odwoławczych.
Art. 29.
1. Funduszem celowym jest fundusz powołany ustawowo, którego przychody pochodzą
ze środków publicznych, a wydatki są przeznaczone na realizację
wyodrębnionych zadań, z zastrzeżeniem ust. 9.
2. Fundusz celowy może działać jako osoba prawna lub stanowić wyodrębniony ra
chunek bankowy, którym dysponuje organ wskazany w ustawie tworzącej fundusz.
3. Do funduszy celowych nie zalicza się:
1) ustawowo tworzonych rachunków bankowych, których ustawa tworząca nie o
kreśliła jako fundusz celowy;
2) funduszy, których jedynym źródłem przychodów, z wyłączeniem odsetek od ra
chunku bankowego i darowizn, jest dotacja z budżetu.
4. Fundusz celowy, który realizuje zadania wyodrębnione z budżetu:
1) państwa - jest państwowym funduszem celowym;
2) gminy, powiatu lub województwa - jest gminnym, powiatowym lub wojewódzkim
funduszem celowym.
5. Podstawą gospodarki finansowej funduszu celowego jest roczny plan finansowy.
6. Wydatki funduszu celowego mogą być dokonywane, z zastrzeżeniem ust. 7, tylko
w ramach posiadanych środków finansowych obejmujących bieżące przychody,
w tym dotacje z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu
terytorialnego i pozostałości środków z okresów poprzednich.
7. Fundusze celowe mogą zaciągać kredyty i pożyczki, o ile ustawa tworząca
fundusz tak stanowi.
8. Minister nadzorujący państwowy fundusz celowy lub dysponujący nim, w porozu
mieniu z Ministrem Finansów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe
zasady gospodarki finansowej państwowego funduszu celowego w zakresie
nieuregulowanym ustawą tworzącą fundusz, z uwzględnieniem przepisów
niniejszej ustawy i ustawy tworzącej fundusz.
9. Ustawa budżetowa może określać inne, niż ustawa tworząca fundusz, przezna
czenie środków funduszu celowego, o ile nie otrzymuje on dotacji z budżetu
państwa.
10. W planie finansowym funduszu ujmuje się wydatki na cel wskazany w ustawie
budżetowej.
11. W przypadku, o którym mowa w ust. 9, środki funduszu są wpłacane w trzech
równych ratach do końca miesiąca marca, czerwca i września na rachunek
dochodów dysponenta części budżetowej, sprawującego nadzór nad funduszem.
12. Dysponent, o którym mowa w ust. 11, informuje Ministra Finansów i dysponenta
części budżetowej sprawującego nadzór nad jednostką realizującą cel, o którym
mowa w ust. 10, o otrzymaniu dochodów i ich kwocie.
13. W przypadku niewykorzystania otrzymanych środków do końca roku budżetowego
jednostka realizująca cel wskazany w ustawie budżetowej zwraca pozostałe
środki w terminie do dnia 15 stycznia następnego roku budżetowego na rachunek
funduszu celowego i informuje o tym Ministra Finansów, dysponenta części
budżetowej nadzorującego jednostkę i dysponenta części budżetowej
sprawującego nadzór nad funduszem.
Art. 30.
Ze środków publicznych nie można tworzyć fundacji.
Rozdział 4
Zasady gospodarki finansowej jednostek sektora finansów publicznych
Art. 31.
1. Sposób gromadzenia środków publicznych z poszczególnych tytułów określają
odrębne ustawy.
2. Środki publiczne pochodzące z poszczególnych tytułów nie mogą być
przeznaczane na finansowanie imiennie wymienionych wydatków, chyba że odrębna
ustawa stanowi inaczej.
3. Ograniczenia wynikającego z ust. 2 nie stosuje się do:
1) wydatków finansowanych z kredytów udzielonych przez międzynarodowe in
stytucje finansowe;
2) wydatków finansowanych ze środków pochodzących z budżetu Unii
Europejskiej;
3) wydatków finansowanych ze środków pochodzących ze źródeł zagranicznych
niepodlegających zwrotowi;
4) jednostek prowadzących działalność gospodarczą, zakładów budżetowych i
gospodarstw pomocniczych.
Art. 32.
1. Zamieszczenie w budżecie państwa dochodów z określonych źródeł lub wydatków
na określone cele nie stanowi podstawy roszczeń bądź zobowiązań państwa wobec
osób trzecich ani roszczeń tych osób wobec państwa.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do wydatków budżetu państwa na subwencje dla
jednostek samorządu terytorialnego.
3. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do budżetów jednostek samorządu
terytorialnego.
Art. 33.
1. Prawo realizacji zadań finansowanych ze środków publicznych przysługuje
ogółowi podmiotów, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej.
2. Podmiot wnioskujący o przyznanie środków publicznych na realizację
wyodrębnionego zadania powinien przedstawić ofertę wykonania zgodnie z
zasadami uczciwej konkurencji, gwarantującą wykonanie zadania w sposób
efektywny, oszczędny i terminowy.
Art. 34.
1. Ujęte w budżecie państwa, budżetach jednostek samorządu terytorialnego i
planach finansowych jednostek budżetowych:
1) dochody - stanowią prognozy ich wielkości;
2) wydatki, z wyłączeniem wydatków finansowanych z dochodów własnych
jednostek budżetowych, oraz rozchody - stanowią nieprzekraczalny limit.
2. Ujęte w rocznych planach finansowych jednostek sektora finansów publicznych:
1) przychody - stanowią prognozy ich wielkości;
2) koszty - mogą ulec zwiększeniu, jeżeli:
a) zrealizowano przychody własne wyższe od prognozowanych,
b) zwiększenie kosztów nie spowoduje zwiększenia dotacji z budżetu oraz
nie zmniejszy wielkości planowanych wpłat do budżetu albo zysków oraz
planowanego stanu środków obrotowych na dzień 31 grudnia roku objętego
planowaniem.
3. Zmiany przychodów i kosztów, o których mowa w ust. 2, wymagają dokonania
zmian w rocznym planie finansowym.
Art. 35.
1. Wydatki publiczne mogą być ponoszone na cele i w wysokości ustalonych w
ustawie budżetowej, uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego i w
planie finansowym jednostki sektora finansów publicznych.
2. Jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z
przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.
3. Wydatki publiczne powinny być dokonywane:
1) w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych
efektów z danych nakładów;
2) w sposób umożliwiający terminową realizację zadań;
3) w wysokości i terminach wynikających z wcześniej zaciągniętych
zobowiązań.
4. Jednostki sektora finansów publicznych zawierają umowy, których przedmiotem
są usługi, dostawy lub roboty budowlane, na zasadach określonych w przepisach
o zamówieniach publicznych.
Art. 36.
1. Jednostki sektora finansów publicznych mogą zaciągać zobowiązania do
sfinansowania w danym roku do wysokości wynikającej z planu wydatków lub
kosztów jednostki, pomniejszonej o wydatki na wynagrodzenia i uposażenia,
składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy, inne składki i opłaty
obligatoryjne oraz płatności wynikające z zobowiązań zaciągniętych w latach
poprzednich.
2. Dysponent części budżetowej lub zarząd jednostki samorządu terytorialnego
może ustalić dla podległych jednostek dodatkowe ograniczenia zaciągania
zobowiązań bądź dokonywania wydatków.
Art. 37.
1. Jednostki sektora finansów publicznych, z wyłączeniem jednostek, o których
mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 i 2, nie mogą obejmować lub nabywać udziałów lub
akcji w spółkach oraz nabywać obligacji emitowanych przez podmioty inne niż
Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy objęcia lub nabycia akcji i
udziałów lub nabycia obligacji określonych w ust. 1, w celu zaspokojenia
roszczeń, zabezpieczenia wierzytelności lub zabezpieczenia należytego
wykonania umowy o zamówienie publiczne, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Jednostka sektora finansów publicznych zbywa - w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw Skarbu Państwa - akcje, udziały lub obligacje,
przeznaczone na cele określone w ust. 2, w okresie 3 lat od ich nabycia.
4. Wpływy ze zbycia akcji, udziałów i obligacji stanowią przychody budżetu
państwa.
Art. 38.
Jednostki sektora finansów publicznych, z wyłączeniem jednostek, o których mowa
w art. 4 ust. 1 pkt 1 i 3, mogą lokować wolne środki:
1) w skarbowych papierach wartościowych;
2) w obligacjach emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego;
3) na rachunkach bankowych w bankach mających siedzibę na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 39.
1. Środki, o ktrych mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3, są:
1) przeznaczone wyłącznie na cele określone w umowie międzynarodowej,
przepisach odrębnych lub deklaracji dawcy;
2) wydatkowane zgodnie z procedurami zawartymi w tej umowie lub innymi
procedurami obowiązującymi przy ich wykorzystywaniu.
2. Środki, o których mowa w ust. 1, są gromadzone na wyodrębnionych rachunkach
bankowych i mogą być wydatkowane do wysokości kwot zgromadzonych na tych
rachunkach.
3. Przy wydatkowaniu środków, o których mowa w ust. 1, a także środków
przeznaczonych na współfinansowanie programów i projektów realizowanych z
tych środków stosuje się odpowiednio zasady rozliczania określone dla dotacji
z budżetu państwa.
Art. 40.
1. Przedstawiane Radzie Ministrów projekty aktów prawnych, których skutkiem
finansowym może być zwiększenie wydatków lub zmniejszenie dochodów jednostek
sektora finansów publicznych w stosunku do wielkości wynikających z
obowiązujących przepisów, wymagają określenia wysokości tych skutków.
2. Projekt ustawy skutkującej zmianą poziomu dochodów własnych bądź wydatków
jednostek samorządu terytorialnego wymaga określenia wysokości skutków tych
zmian oraz zaopiniowania przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorial
nego.
3. Rada Ministrów przekazując do Sejmu projekt ustawy, o którym mowa w ust. 2,
dołącza opinię Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Art. 41.
1. Państwowe osoby prawne zaliczone do sektora finansów publicznych,
sporządzają plany finansowe zgodnie z przepisami stanowiącymi podstawę ich
utworzenia, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.
2. Jednostki, o których mowa w ust. 1, wyodrębniają w planach finansowych:
1) przychody własne;
2) dotacje z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu
terytorialnego;
3) koszty, w tym:
a) wynagrodzenia i składki od nich naliczane,
b) płatności odsetkowe wynikające z zaciągniętych zobowiązań,
c) majątkowe.
3. Plany finansowe jednostek, o których mowa w ust. 1, po ich zatwierdzeniu
bądź uchwaleniu przez organ wskazany w przepisach, na podstawie których
jednostka została utworzona, są przekazywane Ministrowi Finansów w terminie
14 dni od dnia ich zatwierdzenia bądź uchwalenia.
4. W przypadku osiągnięcia przychodów wyższych niż ujęte w planie finansowym,
jednostki, o których mowa w ust. 1, mogą dokonywać odpowiednich zmian
w planie kosztów.
Art. 42.
1. Należności pieniężne, do których nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 29
sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926, z późn.
zm.6)), zwanej dalej "ustawą - Ordynacja podatkowa", przypadające:
1) państwowym jednostkom sektora finansów publicznych, o których mowa
w art. 20, 21, 24-27 oraz 29;
2) jednostkom samorządu terytorialnego z tytułu realizacji zadań z zakresu
administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu
terytorialnego ustawami
- mogą być, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, umarzane, a ich spłata
odraczana lub rozkładana na raty.
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb odraczania
lub rozkładania na raty oraz umarzania należności, o których mowa w ust. 1,
a także wskaże organy do tego uprawnione, z uwzględnieniem:
1) kwot należności umarzanej, odroczonej lub rozłożonej na raty;
2) przesłanek uzasadniających umorzenie, odroczenie lub rozłożenie na raty
należności;
3) rodzaju i zakresu udzielonych ulg w spłaceniu należności;
4) wysokości kwot udzielonej ulgi.
3. Egzekucja należności, o których mowa w ust. 1, z wyjątkiem należności o
charakterze cywilnoprawnym, następuje w trybie i na zasadach określonych w
przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Art. 43.
1. W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem
publicznym należności pieniężne, do ktrych nie stosuje się przepisw ustawy -
Ordynacja podatkowa, przypadające jednostce samorządu terytorialnego lub jej
jednostkom organizacyjnym mogą być umarzane, a ich spłata odraczana lub
rozkładana na raty, na zasadach określonych przez organ stanowiący.
2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określi szczegółowe
zasady i tryb udzielania ulg, o ktrych mowa w ust. 1, oraz wskaże organ lub
osobę do tego uprawnioną.
Art. 44.
1. Kierownik jednostki sektora finansów publicznych, zwany dalej "kierownikiem
jednostki", jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej, w tym za
wykonywanie określonych ustawą obowiązków w zakresie kontroli finansowej.
2. Kierownik jednostki może powierzyć określone obowiązki w zakresie gospodarki
finansowej pracownikom jednostki. Przyjęcie obowiązków przez te osoby powinno
być potwierdzone dokumentem w formie odrębnego imiennego upoważnienia albo
wskazania w regulaminie organizacyjnym jednostki.
Art. 45.
1. Głównym księgowym jednostki sektora finansów publicznych, zwanym dalej "głów
nym księgowym", jest pracownik, któremu kierownik jednostki powierza
obowiązki i odpowiedzialność w zakresie:
1) prowadzenia rachunkowości jednostki;
2) wykonywania dyspozycji środkami pieniężnymi;
3) dokonywania wstępnej kontroli zgodności operacji gospodarczych i
finansowych z planem finansowym;
4) dokonywania wstępnej kontroli kompletności i rzetelności dokumentów doty
czących operacji gospodarczych i finansowych.
2. Głównym księgowym może być osoba, która:
1) ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, chyba że przepisy odrębne
uzależniają zatrudnienie w jednostce sektora finansów publicznych od
posiadania obywatelstwa polskiego;
2) ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw
publicznych;
3) nie była prawomocnie skazana za przestępstwa: przeciwko mieniu, przeciwko
obrotowi gospodarczemu, przeciwko działalności instytucji państwowych oraz
samorządu terytorialnego, przeciwko wiarygodności dokumentów lub za przes
tępstwo karne skarbowe;
4) spełnia jeden z poniższych warunków:
a) ukończyła ekonomiczne jednolite studia magisterskie, ekonomiczne wyższe
studia zawodowe, uzupełniające ekonomiczne studia magisterskie lub
ekonomiczne studia podyplomowe i posiada co najmniej 3 letnią praktykę
w księgowości,
b) ukończyła średnią, policealną lub pomaturalną szkołę ekonomiczną
i posiada co najmniej 6 letnią praktykę w księgowości,
c) jest wpisana do rejestru biegłych rewidentów na podstawie odrębnych
przepisów,
d) posiada świadectwo kwalifikacyjne uprawniające do usługowego prowadze
nia ksiąg rachunkowych lub certyfikat księgowy, wydane na podstawie od
rębnych przepisów.
3. Dowodem dokonania przez głównego księgowego wstępnej kontroli, o której mowa
w ust. 1 pkt 3 i 4, jest jego podpis złożony na dokumentach dotyczących danej
operacji. Złożenie podpisu przez głównego księgowego na dokumencie, obok
podpisu pracownika właściwego rzeczowo, oznacza, że:
1) nie zgłasza zastrzeżeń do przedstawionej przez właściwych rzeczowo pra
cowników oceny prawidłowości tej operacji i jej zgodności z prawem;
2) nie zgłasza zastrzeżeń do kompletności oraz formalno-rachunkowej
rzetelności i prawidłowości dokumentów, dotyczących tej operacji;
3) zobowiązania wynikające z operacji mieszczą się w planie finansowym
jednostki.
4. Główny księgowy, w razie ujawnienia nieprawidłowości w zakresie określonym
w ust. 3, zwraca dokument właściwemu rzeczowo pracownikowi, a w razie nieusu
nięcia nieprawidłowości odmawia jego podpisania.
5. O odmowie podpisania dokumentu i jej przyczynach główny księgowy zawiadamia
pisemnie kierownika jednostki. Kierownik jednostki może wstrzymać realizację
zakwestionowanej operacji albo wydać w formie pisemnej polecenie jej
realizacji.
6. W celu realizacji swoich zadań główny księgowy ma prawo:
1) żądać od kierowników innych komórek organizacyjnych jednostki udzielania
w formie ustnej lub pisemnej niezbędnych informacji i wyjaśnień, jak
również udostępnienia do wglądu dokumentów i wyliczeń będących źródłem
tych informacji i wyjaśnień;
2) wnioskować do kierownika jednostki o określenie trybu, według którego
mają być wykonywane przez inne komórki organizacyjne jednostki prace
niezbędne do zapewnienia prawidłowości gospodarki finansowej oraz
ewidencji księgowej, kalkulacji kosztów i sprawozdawczości finansowej.
7. Przepisy dotyczące głównego księgowego stosuje się odpowiednio do głównego
księgowego budżetu państwa, głównego księgowego części budżetowej oraz skarb
nika (głównego księgowego budżetu jednostki samorządu terytorialnego).
Art. 46.
1. Organ sprawujący, na podstawie odrębnych przepisów, nadzór nad jednostką
sektora finansów publicznych kontroluje przestrzeganie przez tę jednostkę
realizacji procedur kontroli finansowej.
2. Kontrola, o której mowa w ust. 1, obejmuje w każdym roku co najmniej 5%
wydatków nadzorowanej jednostki.
Art. 47.
1. Kontrola finansowa w jednostkach sektora finansów publicznych dotyczy proce
sów związanych z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych oraz
gospodarowaniem mieniem.
2. Kontrola finansowa obejmuje:
1) przeprowadzanie wstępnej oceny celowości zaciągania zobowiązań
finansowych i dokonywania wydatków;
2) badanie i porównanie stanu faktycznego ze stanem wymaganym w zakresie
dotyczącym procesw pobierania i gromadzenia środków publicznych,
zaciągania zobowiązań finansowych i dokonywania wydatków ze środków
publicznych, udzielania zamówień publicznych oraz zwrotu środków
publicznych;
3) prowadzenie gospodarki finansowej oraz stosowanie procedur dotyczących
procesw, o ktrych mowa w pkt 2.
3. Kierownik jednostki ustala w formie pisemnej procedury, o ktrych mowa w ust.
2, biorąc pod uwagę standardy, o których mowa w art. 63 ust. 1 pkt 1, oraz
zapewnia ich przestrzeganie.
Rozdział 5
Audyt wewnętrzny oraz koordynacja kontroli finansowej i audytu
wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych
Art. 48.
1. Audytem wewnętrznym jest ogół działań obejmujących:
1) niezależne badanie systemów zarządzania i kontroli w jednostce, w tym
procedur kontroli finansowej, o których mowa w art. 47 ust. 3, w wyniku
którego kierownik jednostki uzyskuje obiektywną i niezależną ocenę
adekwatności, efektywności i skuteczności tych systemów;
2) czynności doradcze, w tym składanie wniosków, mające na celu usprawnienie
funkcjonowania jednostki.
2. Ocena, o której mowa w ust. 1 pkt 1, dotyczy w szczególności:
1) zgodności prowadzonej działalności z przepisami prawa oraz obowiązującymi
w jednostce procedurami wewnętrznymi;
2) efektywności i gospodarności podejmowanych działań w zakresie systemów
zarządzania i kontroli;
3) wiarygodności sprawozdania finansowego oraz sprawozdania z wykonania
budżetu.
Art. 49.
1. Audyt wewnętrzny prowadzi się w:
1) jednostkach, o których mowa w art. 121 ust. 2;
2) ministerstwach;
3) Kancelarii Prezesa Rady Ministrów;
4) urzędach centralnych;
5) Rządowym Centrum Studiów Strategicznych;
6) Rządowym Centrum Legislacji;
7) Urzędzie Komitetu Integracji Europejskiej;
8) urzędach wojewódzkich;
9) urzędach celnych;
10) izbach celnych;
11) urzędach kontroli skarbowej;
12) urzędach skarbowych;
13) izbach skarbowych;
14) funduszach celowych, stanowiących wyodrębnione jednostki organizacyjne;
15) Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych, Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecz
nego i zarządzanych przez nie funduszach;
16) Narodowym Funduszu Zdrowia;
17) należących do sektora finansów publicznych państwowych osobach prawnych
utworzonych na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań
publicznych;
18) powszechnych jednostkach organizacyjnych prokuratury;
19) jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej;
20) regionalnych izbach obrachunkowych.
2. Audyt wewnętrzny prowadzi się także w innych, niż wymienione w ust. 1,
jednostkach sektora finansów publicznych, w tym w jednostkach podsektora
samorządowego, jeżeli jednostki te gromadzą znaczne środki publiczne lub
dokonują znacznych wydatków publicznych.
3. Do środków publicznych, o których mowa w ust. 2, dolicza się odpowiednio do
chody własne i wydatki nimi finansowane jednostek budżetowych oraz dochody
i wydatki funduszu motywacyjnego państwowej jednostki budżetowej.
4. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia, dla jednostek, o których
mowa w ust. 2:
1) łączną kwotę środków publicznych gromadzonych w ciągu roku
kalendarzowego, której przekroczenie powoduje obowiązek prowadzenia audytu
wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych;
2) łączną kwotę wydatków i rozchodów środków publicznych, dokonywanych
w ciągu roku kalendarzowego, której przekroczenie powoduje obowiązek
prowadzenia audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów
publicznych;
3) termin, w ciągu którego jednostki sektora finansów publicznych będą
zobowiązane do rozpoczęcia audytu wewnętrznego.
5. Jeżeli ujęte w budżecie jednostki samorządu terytorialnego gromadzone środki
publiczne lub wydatki i rozchody środków publicznych przekroczą kwotę
określoną w rozporządzeniu wydanym na podstawie ust. 4, to audyt wewnętrzny
prowadzi się w urzędzie danej jednostki samorządu terytorialnego.
6. Kwoty określone w rozporządzeniu wydanym na podstawie ust. 4, nie mogą być
niższe niż 0,001% produktu krajowego brutto.
7. Dla ustalenia kwot, o których mowa w ust. 4 pkt 1 i 2, do środków
publicznych, o których mowa w ust. 5, zalicza się kwoty środków państwowych
funduszy celowych przekazywane jednostkom samorządu terytorialnego na
wykonanie zadań własnych i zadań zleconych z zakresu administracji rządowej
jednostek samorządu terytorialnego.
Art. 50.
1. W urzędach w rozumieniu przepisów o służbie cywilnej, zadania związane
z kontrolą finansową i audytem wewnętrznym przypisane kierownikowi jednostki,
wykonuje dyrektor generalny.
2. W jednostkach podsektora samorządowego zadania związane z kontrolą finansową
i audytem wewnętrznym wykonuje kierownik jednostki.
Art. 51.
1. Audyt wewnętrzny w jednostce sektora finansów publicznych prowadzi audytor
wewnętrzny zatrudniony w tej jednostce, z zastrzeżeniem ust. 2-7 i ust. 12.
2. W państwowej jednostce budżetowej działającej poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej audyt wewnętrzny przeprowadza audytor wewnętrzny
zatrudniony w jednostce nadrzędnej lub nadzorującej.
3. W państwowych szkołach wyższych, w których nie zostały przekroczone kwoty
określone w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 49 ust. 4, audyt
wewnętrzny przeprowadza audytor wewnętrzny zatrudniony:
1) w nadzorującym je ministerstwie albo
2) w jednej ze szkół wyższych nadzorowanych przez ministra właściwego do
spraw szkolnictwa wyższego na podstawie porozumień zawartych pomiędzy
rektorami tych szkół.
4. W sądzie rejonowym audyt wewnętrzny przeprowadza audytor wewnętrzny zatrud
niony w sądzie okręgowym.
5. W prokuraturze rejonowej audyt wewnętrzny przeprowadza audytor wewnętrzny
zatrudniony w prokuraturze okręgowej.
6. W jednostkach organizacyjnych Służby Więziennej podległych Dyrektorowi Gene
ralnemu Służby Więziennej, z wyjątkiem okręgowych inspektoratów Służby Wię
ziennej, audyt wewnętrzny przeprowadza audytor wewnętrzny zatrudniony w Cen
tralnym Zarządzie Służby Więziennej. W jednostce organizacyjnej Służby
Więziennej podległej dyrektorowi okręgowemu Służby Więziennej audyt
wewnętrzny przeprowadza audytor wewnętrzny zatrudniony w okręgowym
inspektoracie Służby Więziennej.
7. W zakładzie budżetowym utworzonym przez Ministra Sprawiedliwości audyt wew
nętrzny przeprowadza audytor wewnętrzny zatrudniony w Ministerstwie Sprawied
liwości, z zastrzeżeniem ust. 6.
8. Audytor wewnętrzny podlega bezpośrednio kierownikowi jednostki, który
zapewnia organizacyjną odrębność wykonywania przez audytora zadań określonych
w ustawie.
9. Rozwiązanie stosunku pracy z audytorem wewnętrznym, zatrudnionym w
jednostkach, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 2-20 i ust. 2, nie może
nastąpić bez zgody Głównego Inspektora Audytu Wewnętrznego.
10. Zmiana warunków pracy audytora wewnętrznego zatrudnionego w jednostkach, o
których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 2-20 i ust. 2, może być dokonana po zasięg
nięciu opinii Głównego Inspektora Audytu Wewnętrznego.
11. Główny Inspektor Audytu Wewnętrznego może zażądać informacji i dokumentów
dotyczących rozwiązania stosunku pracy z audytorem wewnętrznym, w zakresie
niezbędnym do wyrażenia zgody, o której mowa w ust. 9.
12. W uzasadnionych przypadkach, z wyłączeniem jednostek podsektora
samorządowego, Minister Finansów może wyrazić zgodę na prowadzenie audytu
wewnętrznego w jednostkach nadzorowanych lub podległych przez audytora
zatrudnionego w jednostce nadzorującej lub nadrzędnej.
Art. 52.
Kierownik jednostki sektora finansów publicznych obowiązanej do prowadzenia
audytu wewnętrznego może utworzyć komórkę audytu wewnętrznego, w której są
zatrudnieni audytorzy i inne osoby. Działalność tej komórki koordynuje audytor
wewnętrzny wyznaczony przez kierownika jednostki.
Art. 53.
1. Audyt wewnętrzny, z zastrzeżeniem ust. 2, przeprowadza się na podstawie
rocznego planu audytu wewnętrznego jednostki sektora finansów publicznych,
zwanego dalej "planem audytu".
2. W uzasadnionych przypadkach audyt wewnętrzny przeprowadza się poza planem
audytu.
3. Plan audytu przygotowuje audytor wewnętrzny w porozumieniu z kierownikiem
jednostki.
4. Plan audytu zawiera w szczególności:
1) analizę obszarów ryzyka w zakresie gromadzenia środków publicznych i dys
ponowania nimi;
2) tematy audytu wewnętrznego;
3) proponowany harmonogram realizacji audytu wewnętrznego;
4) planowane obszary, które powinny zostać objęte audytem wewnętrznym w
kolejnych latach.
5. Audytor wewnętrzny przedstawia kierownikowi jednostki i Głównemu
Inspektorowi Audytu Wewnętrznego:
1) do końca marca każdego roku - sprawozdanie z wykonania planu audytu za
rok poprzedni;
2) do końca października każdego roku - plan audytu na rok następny.
6. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia, tryb sporządzania oraz
wzór sprawozdania, o którym mowa w ust. 5 pkt 1, uwzględniając informacje
wynikające ze sprawozdań z przeprowadzenia audytu wewnętrznego zrealizowanego
na podstawie planu audytu.
Art. 54.
1. Do przeprowadzania audytu wewnętrznego uprawnia imienne upoważnienie wysta
wione przez kierownika jednostki oraz legitymacja służbowa lub dowód
tożsamości.
2. W przypadkach wymagających specjalnych kwalifikacji audytor wewnętrzny
może, w uzgodnieniu z kierownikiem jednostki, powołać rzeczoznawcę.
Art. 55.
1. Przed rozpoczęciem audytu wewnętrznego w komórce organizacyjnej audytor wew
nętrzny zawiadamia kierownika tej komórki o przedmiocie i czasie trwania
audytu wewnętrznego.
2. Kierownik komórki, o której mowa w ust. 1, zapewnia audytorowi wewnętrznemu
warunki niezbędne do sprawnego przeprowadzania audytu wewnętrznego, przed
stawia żądane dokumenty oraz ułatwia terminowe udzielanie wyjaśnień przez pra
cowników tej komórki.
3. Obowiązkiem audytora wewnętrznego jest rzetelne, obiektywne i niezależne:
1) ustalenie stanu faktycznego w zakresie funkcjonowania jednostki;
2) określenie oraz analiza przyczyn i skutków uchybień;
3) przedstawienie zaleceń w sprawie usunięcia uchybień lub wprowadzenia
usprawnień.
4. Wyniki audytu wewnętrznego przedstawia się w sprawozdaniu z przeprowadzenia
audytu wewnętrznego.
Art. 56.
1. Sprawozdanie z przeprowadzenia audytu wewnętrznego jest przekazywane kierow
nikowi jednostki.
2. Kierownik jednostki, na podstawie sprawozdania z przeprowadzenia audytu
wewnętrznego, podejmuje działania mające na celu usunięcie uchybień lub
usprawnienie funkcjonowania jednostki, informując o tym audytora
wewnętrznego.
3. Jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania sprawozdania z przepro
wadzenia audytu wewnętrznego nie zostaną podjęte działania mające na celu
usunięcie uchybień, kierownik jednostki informuje o tym Głównego Inspektora
Audytu Wewnętrznego oraz audytora wewnętrznego, uzasadniając brak podjęcia
działań, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. W jednostkach podległych lub nadzorowanych przez właściwych ministrów, w
przypadku, o którym mowa w ust. 3, kierownik jednostki informuje również
właściwego ministra.
Art. 57.
Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób i tryb
przeprowadzania audytu wewnętrznego, a w szczególności:
1) szczegółowe warunki planowania audytu wewnętrznego, w tym wzór planu
audytu;
2) sposób dokumentowania wyników audytu wewnętrznego;
3) sposób współpracy z pracownikami komórki, w której jest przeprowadzany
audyt wewnętrzny;
4) tryb sporządzania oraz elementy sprawozdania, o którym mowa w art. 55
ust. 4
- z uwzględnieniem powszechnie uznawanych standardów.
Art. 58.
Audytorem wewnętrznym może być osoba, która:
1) ma obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa
członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony
umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, chyba że przepisy odrębne
uzależniają zatrudnienie w jednostce sektora finansów publicznych od
posiadania obywatelstwa polskiego;
2) ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw
publicznych;
3) nie była karana za przestępstwo popełnione umyślnie;
4) posiada wyższe wykształcenie;
5) złożyła z pozytywnym wynikiem egzamin przed Komisją Egzaminacyjną, zwaną
dalej "Komisją".
Art. 59.
1. Komisję powołuje na czteroletnią kadencję Minister Finansów spośród
pracowników urzędu obsługującego Ministra Finansów, zwanego dalej
"Ministerstwem", pracowników naukowych lub naukowo-dydaktycznych
w dziedzinach objętych zakresem tematycznym egzaminu. W skład Komisji mogą
wchodzić także przedstawiciele organizacji, których celem jest promowanie i
rozwój audytu wewnętrznego.
2. W skład Komisji wchodzi nie więcej niż 8 członków.
3. Przewodniczącego Komisji i sekretarza Komisji wyznacza Minister Finansów
z grona jej członków.
4. Członkowie Komisji wykonują swoje funkcje za wynagrodzeniem.
Art. 60.
1. W celu sprawdzenia praktycznego i teoretycznego przygotowania kandydata na
audytora wewnętrznego Komisja przeprowadza egzamin.
2. Egzamin obejmuje zagadnienia z zakresu metodyki przeprowadzenia audytu, stan
dardów audytu, administracji publicznej, finansów publicznych, mikroekonomii
oraz szacowania ryzyka.
3. Komisja ustala szczegółowy zakres tematów egzaminów.
4. Egzamin składa się z części pisemnej i ustnej. Warunkiem dopuszczenia do
części ustnej jest złożenie z wynikiem pozytywnym części pisemnej egzaminu.
5. Za egzamin pobiera się opłatę, która stanowi dochód budżetu państwa.
6. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia:
1) regulamin działania Komisji;
2) sposób organizowania i regulamin przeprowadzania egzaminu;
3) wzór zaświadczenia o złożeniu egzaminu z wynikiem pozytywnym;
4) wysokość opłaty za egzamin;
5) sposób ustalania i wysokość wynagrodzeń członków Komisji
- mając na uwadze zapewnienie sprawnego, obiektywnego i rzetelnego
sprawdzenia przygotowania kandydatów oraz uwzględnienie rzeczywistych
kosztów postępowania egzaminacyjnego.
Art. 61.
Do egzaminu może zostać dopuszczona osoba spełniająca warunki, o których mowa
w art. 58 pkt 1-4.
Art. 62.
1. Organem administracji rządowej właściwym w sprawach koordynacji kontroli
finansowej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych
jest Minister Finansów.
2. Zadania określone w ust. 1 Minister Finansów wykonuje przy pomocy:
1) Głównego Inspektora Audytu Wewnętrznego, zatrudnionego w Ministerstwie w
trybie i na zasadach określonych w przepisach o służbie cywilnej;
2) komórki organizacyjnej, wyodrębnionej w tym celu w strukturze
Ministerstwa.
3. Główny Inspektor Audytu Wewnętrznego sprawuje nadzór merytoryczny nad ko
mórką, o której mowa w ust. 2 pkt 2.
4. Do Głównego Inspektora Audytu Wewnętrznego stosuje się art. 58.
5. W odniesieniu do jednostek podsektora samorządowego kompetencje Głównego
Inspektora Audytu Wewnętrznego, z wyłączeniem wyrażania zgody na rozwiązanie
stosunku pracy z audytorem wewnętrznym, wykonują odpowiednio wójt, burmistrz,
prezydent, starosta lub marszałek województwa.
6. Do wójta, burmistrza, prezydenta, starosty i marszałka województwa nie
stosuje się art. 58 pkt 4 i 5.
Art. 63.
1. Koordynacja kontroli finansowej i audytu wewnętrznego w jednostkach sektora
finansów publicznych obejmuje:
1) określanie i upowszechnianie standardów kontroli finansowej, zgodnych
z powszechnie uznawanymi standardami;
2) określanie i upowszechnianie standardów audytu wewnętrznego, zgodnych
z powszechnie uznawanymi standardami;
3) współpracę z zagranicznymi instytucjami zajmującymi się audytem
wewnętrznym;
4) uzyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie i analizowanie informacji w
trybie określonym w niniejszym rozdziale oraz podejmowanie działań w celu
poprawy funkcjonowania audytu wewnętrznego i kontroli finansowej w
jednostkach sektora finansów publicznych.
2. Minister Finansw określi w formie komunikatu oraz ogłosi w Dzienniku
Urzędowym Ministra Finansw standardy, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 1 i 2.
3. Minister Finansów dokonuje w jednostkach, o których mowa w art. 49 ust. 1 i
2, z wyłączeniem jednostek podsektora samorządowego, oceny:
1) stosowania przepisów ustawy w zakresie kontroli finansowej i audytu
wewnętrznego,
2) funkcjonowania standardów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2
- zwanej dalej "oceną".
4. Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów, co najmniej raz w roku,
zbiorcze sprawozdanie z funkcjonowania kontroli finansowej i audytu
wewnętrznego w jednostkach sektora finansów publicznych, o których mowa w
art. 49 ust. 1 i 2, z wyłączeniem jednostek podsektora samorządowego, wraz z
oceną przestrzegania powszechnie uznawanych standardów w tym zakresie oraz
propozycjami działań zmierzających do ich usprawnienia.
Art. 64.
Główny Inspektor Audytu Wewnętrznego opracowuje roczny plan przeprowadzania
oceny zatwierdzany przez Ministra Finansów.
Art. 65.
1. Ocenę w jednostkach, o których mowa w art. 49 ust. 1 i 2, z wyłączeniem
jednostek podsektora samorządowego, przeprowadzają pracownicy komórki,
określonej w art. 62 ust. 2 pkt 2, na podstawie pisemnego upoważnienia
Głównego Inspektora Audytu Wewnętrznego, zwani dalej "upoważnionymi
pracownikami".
2. Upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) imię i nazwisko upoważnionego pracownika;
2) wskazanie jednostki, w której dokonuje się oceny;
3) szczegółowy przedmiot oceny;
4) termin przeprowadzenia oceny.
3. Przeprowadzenie oceny następuje po okazaniu upoważnienia, o którym mowa
w ust. 1, oraz legitymacji służbowej lub dowodu tożsamości.
Art. 66.
Upoważnieni pracownicy, w zakresie przeprowadzanej oceny, mają prawo do:
1) wstępu do obiektów i pomieszczeń jednostki, w której przeprowadza się
ocenę;
2) wglądu do dokumentów i innych materiałów;
3) uzyskania od pracowników jednostki, w której przeprowadza się ocenę,
ustnych i pisemnych wyjaśnień.
Art. 67.
1. Po zakończeniu oceny upoważniony pracownik przedstawia na piśmie wyniki
oceny kierownikowi jednostki, w której przeprowadzono ocenę, oraz, za
pośrednictwem Głównego Inspektora Audytu Wewnętrznego, Ministrowi Finansów.
2. Kierownik jednostki, w której przeprowadzono ocenę, może przedstawić
Ministrowi Finansów, za pośrednictwem Głównego Inspektora Audytu
Wewnętrznego, zastrzeżenia do wyników oceny.
Dział II
Państwowy dług publiczny
Rozdział 1
Zasady ogólne
Art. 68.
1. Łączną kwotę państwowego długu publicznego oblicza się jako wartość
nominalną zobowiązań, przy wyłączeniu zobowiązań wzajemnych jednostek sektora
finansów publicznych.
2. Przez wartość nominalną zobowiązania rozumie się wartość nominalną:
1) wyemitowanych papierów wartościowych;
2) zaciągniętej pożyczki, kredytu lub innego zobowiązania, to jest kwotę
świadczenia głównego, należną do zapłaty w dniu wymagalności zobowiązania.
3. Wartość nominalna zobowiązań indeksowanych lub kapitalizowanych odpowiada
początkowej wartości nominalnej z uwzględnieniem przyrostu kapitału,
wynikającego z indeksacji lub kapitalizacji, naliczonego na koniec okresu
sprawozdawczego.
4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się do obliczania kwot niewymagalnych zobowiązań z
tytułu poręczeń i gwarancji niezaliczanych do państwowego długu publicznego,
a także odpowiednio do obliczania długu Skarbu Państwa oraz kwot zobowiązań z
tytułu poręczeń i gwarancji niezaliczanych do długu Skarbu Państwa.
5. Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób
ustalania:
1) wartości zobowiązań zaliczanych do:
a) państwowego długu publicznego,
b) długu Skarbu Państwa;
2) wartości zobowiązań z tytułu poręczeń i gwarancji
- uwzględniając klasyfikację tytułów dłużnych zaliczanych do państwowego długu
publicznego oraz konieczność prawidłowego obliczenia relacji państwowego
długu publicznego do produktu krajowego brutto.
Art. 69.
1. Minister Finansów sprawuje kontrolę nad sektorem finansów publicznych w
zakresie przestrzegania zasady stanowiącej, iż państwowy dług publiczny nie
może przekroczyć 60% wartości rocznego produktu krajowego brutto.
2. Minister Finansów sprawuje kontrolę nad stanem długu Skarbu Państwa w celu
zapewnienia przestrzegania zasady, o której mowa w ust. 1.
Art. 70.
1. Minister Finansów opracowuje trzyletnią strategię zarządzania długiem Skarbu
Państwa oraz oddziaływania na państwowy dług publiczny, uwzględniając
w szczególności:
1) uwarunkowania zarządzania długiem, związane ze stabilnością makroekono
miczną gospodarki;
2) analizę poziomu państwowego długu publicznego;
3) prognozy poziomu państwowego długu publicznego i długu Skarbu Państwa;
4) prognozy kosztów obsługi długu Skarbu Państwa;
5) kształtowanie struktury zadłużenia.
2. Dokument, o którym mowa w ust. 1, Minister Finansów przedstawia Radzie Minis
trów do zatwierdzenia.
3. Rada Ministrów po zatwierdzeniu dokumentu, o którym mowa w ust. 1,
przedstawia go Sejmowi wraz z uzasadnieniem projektu ustawy budżetowej.
Rozdział 2
Finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa
Art. 71.
Minister Finansów, w celu sfinansowania potrzeb pożyczkowych budżetu państwa
oraz w związku z zarządzaniem długiem Skarbu Państwa, jest upoważniony do:
1) zaciągania zobowiązań finansowych w imieniu Skarbu Państwa, w
szczególności w drodze emisji papierów wartościowych oraz zaciągania
pożyczek i kredytów na rynku krajowym i zagranicznym;
2) spłaty zaciągniętych zobowiązań, o których mowa w pkt 1;
3) przeprowadzania innych operacji finansowych związanych z zarządzaniem
długiem, w tym operacji związanych z finansowymi instrumentami pochodnymi.
Art. 72.
1. Minister Finansów realizuje zadania wynikające z zarządzania długiem Skarbu
Państwa w szczególności przez:
1) dokonywanie czynności prawnych i faktycznych związanych z:
a) pozyskiwaniem zwrotnych środków finansujących potrzeby pożyczkowe
budżetu państwa,
b) obsługą zobowiązań Skarbu Państwa z tytułu wyemitowanych papierów
wartościowych oraz zaciągniętych kredytów i pożyczek;
2) zarządzanie wolnymi środkami budżetu państwa, a także zarządzanie
aktywami finansowymi Skarbu Państwa, w tym środkami publicznymi
wyodrębnionymi w związku z zarządzaniem długiem Skarbu Państwa.
2. Zarządzanie wolnymi środkami, o których mowa w ust. 1 pkt 2, obejmuje w
szczególności ich lokowanie na rynku finansowym.
3. Zarządzanie aktywami finansowymi, o których mowa w ust. 1 pkt 2, obejmuje
w szczególności wykonywanie operacji i działań na rynkach finansowych, które
wpływają na zmianę struktury zadłużenia Skarbu Państwa, w celu:
1) zwiększenia bezpieczeństwa finansowego potrzeb pożyczkowych budżetu
państwa;
2) obniżenia ryzyka i kosztów obsługi długu Skarbu Państwa;
3) realizacji innych celów zarządzania długiem Skarbu Państwa, określonych w
dokumencie, o którym mowa w art. 70 ust. 1.
Art. 73.
1. Z chwilą wykupu skarbowe papiery wartościowe podlegają umorzeniu.
2. Nie podlegają umorzeniu skarbowe papiery wartościowe nabywane przez Skarb
Państwa w celu zarządzania długiem Skarbu Państwa.
Art. 74.
1. Skarb Państwa może zaciągać pożyczki i kredyty wyłącznie na finansowanie
potrzeb pożyczkowych Skarbu Państwa, z zastrzeżeniem art. 75.
2. W imieniu Skarbu Państwa pożyczki i kredyty może zaciągać, z zastrzeżeniem
ust. 3, wyłącznie Minister Finansów.
3. W przypadku zaciągania pożyczki lub kredytu w drodze umowy, w tym umowy
międzynarodowej, w której wymagane jest, aby organem działającym w imieniu
pożyczkobiorcy (kredytobiorcy) był rząd, Rada Ministrów upoważnia Ministra
Finansów do podpisania umowy i określa warunki jej wykonywania.
Art. 75.
1. Na wniosek Rady Polityki Pieniężnej, Skarb Państwa może zaciągnąć średnio
terminowe pożyczki i kredyty od Wspólnoty Europejskiej i jej państw
członkowskich w celu wsparcia bilansu płatniczego.
2. Na wniosek Rady Unii Europejskiej, Skarb Państwa może uczestniczyć w
udzieleniu pożyczki na wsparcie bilansu płatniczego innego państwa
członkowskiego, na zasadach określanych w ustawie budżetowej.
Art. 76.
Kwota zaciągniętych pożyczek i kredytów, o których mowa w art. 74 ust. 1 i
art. 75 ust. 1, nie może przekroczyć limitów określonych w ustawie budżetowej.
Art. 77.
Minister Finansów może dokonywać lokat w złotych i walutach obcych oraz
przeprowadzać inne operacje finansowe w Narodowym Banku Polskim lub innym
wybranym banku.
Art. 78.
Do zaciągania pożyczek i kredytów przez Skarb Państwa, emisji skarbowych
papierów wartościowych oraz innych operacji związanych bezpośrednio z
zarządzaniem państwowym długiem publicznym, nie stosuje się przepisów
o zamówieniach publicznych.
Rozdział 3
Procedury ostrożnościowe i sanacyjne
Art. 79.
1. W przypadku, gdy wartość relacji kwoty państwowego długu publicznego do
produktu krajowego brutto, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. a,
ogłoszonej zgodnie z art. 15 ust. 3:
1) jest większa od 50%, a nie większa od 55%, to na kolejny rok:
a) Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej, w którym relacja defi
cytu budżetu państwa do dochodów budżetu państwa nie może być wyższa niż
analogiczna relacja z roku bieżącego,
b) relacja, o której mowa w lit. a, stanowi górne ograniczenie relacji
deficytu każdej jednostki samorządu terytorialnego do jej dochodów, jaka
może zostać uchwalona w budżecie jednostki samorządu terytorialnego;
2) jest większa od 55%, a mniejsza od 60%, to na kolejny rok:
a) Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej, przyjmując jako górne
ograniczenie deficytu jego poziom zapewniający, że relacja długu Skarbu
Państwa do produktu krajowego brutto przewidywana na koniec roku
budżetowego, którego dotyczy projekt ustawy, będzie niższa od relacji, o
której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. b, ogłoszonej zgodnie z art. 15
ust. 3,
b) górne ograniczenie relacji deficytu każdej jednostki samorządu
terytorialnego do jej dochodów, jaka może zostać uchwalona w budżecie
jednostki samorządu terytorialnego, określone w pkt 1 lit. b, zostaje
zmniejszone przez pomnożenie przez współczynnik R, wyliczany w
następujący sposób:
R = (0,6 - PDP/PKB) : 0,05,
gdzie PKB - oznacza wartość produktu krajowego brutto, PDP -
oznacza kwotę państwowego długu publicznego, ogłoszone za poprzedni
rok budżetowy,
c) Rada Ministrów przedstawia Sejmowi program sanacyjny mający na celu
obniżenie relacji, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. a;
3) jest równa lub większa od 60%, to:
a) poczynając od siódmego dnia po dniu ogłoszenia relacji, o której mowa
w art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. a, jednostki sektora finansów publicznych
nie mogą udzielać nowych poręczeń i gwarancji,
b) Rada Ministrów, najpóźniej w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia
relacji, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. a, przedstawia
Sejmowi program sanacyjny mający na celu ograniczenie tej relacji do
poziomu poniżej 60%,
c) w kolejnym roku budżetowym obowiązuje zakaz udzielania nowych poręczeń
i gwarancji przez jednostki sektora finansów publicznych,
d) w projekcie ustawy budżetowej na kolejny rok budżetowy oraz w uchwalo
nych budżetach jednostek samorządu terytorialnego kwota wydatków jest
równa lub niższa od kwoty dochodów.
2. Ograniczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 1, pkt 2 lit. a i b oraz pkt 3
lit. d, nie stosuje się do:
1) kwot deficytu budżetu państwa sfinansowanych nadwyżką budżetową z lat po
przednich, a także sfinansowanych przychodami budżetu państwa pochodzącymi
ze sprzedaży wydzielonych aktywów Skarbu Państwa, a wydatkowanymi na sfi
nansowanie reformy systemu ubezpieczenia społecznego, zgodnie z ustawą
z dnia 25 czerwca 1997 r. o wykorzystaniu wpływów z prywatyzacji części
mienia Skarbu Państwa na cele związane z reformą systemu ubezpieczeń
społecznych (Dz.U. Nr 106, poz. 673 oraz z 2000 r. Nr 31, poz. 383);
2) kwot deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego sfinansowanych
nadwyżką budżetową z lat poprzednich, a także sfinansowanych emisją
papierów wartościowych, zaciągniętymi kredytami i pożyczkami w związku ze
środkami określonymi w umowie zawartej z podmiotem dysponującym funduszami
strukturalnymi lub Funduszem Spójności Unii Europejskiej.
Art. 80.
Program sanacyjny obejmuje:
1) podanie przyczyn kształtowania się relacji państwowego długu publicznego,
o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. a;
2) program przedsięwzięć mających na celu doprowadzenie do ograniczenia
relacji, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. a, uwzględniający
analizę limitów ilościowych i analizę uwarunkowań prawnych;
3) trzyletnią prognozę dotyczącą relacji państwowego długu publicznego do
produktu krajowego brutto wraz z przewidywanym rozwojem sytuacji
makroekonomicznej kraju.
Art. 81.
Przepisów art. 79 i 80 nie stosuje się w przypadku wprowadzenia:
1) stanu wojennego;
2) stanu wyjątkowego na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
3) stanu klęski żywiołowej na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Rozdział 4
Ogólne zasady zaciągania zobowiązań przez inne niż Skarb Państwa jednostki
sektora finansów publicznych
Art. 82.
1. Jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać kredyty i pożyczki oraz
emitować papiery wartościowe na:
1) pokrycie występującego w ciągu roku przejściowego deficytu budżetu
jednostki samorządu terytorialnego;
2) finansowanie planowanego deficytu budżetu jednostki samorządu
terytorialnego;
3) spłatę wcześniej zaciągniętych zobowiązań z tytułu emisji papierów
wartościowych oraz zaciągniętych pożyczek i kredytów.
2. Zaciągnięte kredyty i pożyczki oraz wyemitowane papiery wartościowe, z
przeznaczeniem na cel, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, podlegają spłacie lub
wykupowi w tym samym roku, w którym zostały zaciągnięte lub wyemitowane.
Art. 83.
1. Suma zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz zobowiązań z wyemitowanych papie
rów wartościowych, o których mowa w art. 82 ust. 1, nie może przekroczyć
kwoty określonej w uchwale budżetowej jednostki samorządu terytorialnego.
2. W przypadku ubiegania się przez jednostkę samorządu terytorialnego o
udzielenie kredytu lub pożyczki, a także w przypadku zamiaru emisji przez
jednostkę samorządu terytorialnego papierów wartościowych, organ wykonawczy
tej jednostki jest obowiązany uzyskać opinię regionalnej izby obrachunkowej o
możliwości spłaty kredytu lub pożyczki lub wykupu papierów wartościowych.
3. Opinia, o której mowa w ust. 2, jest przekazywana przez zarząd jednostki
samorządu terytorialnego podmiotowi udzielającemu kredytu lub pożyczki oraz
podawana jest do wiadomości podmiotom, do których kierowana jest oferta
nabycia papierów wartościowych.
Art. 84.
1. Jednostki samorządu terytorialnego mogą zaciągać jedynie takie zobowiązania
finansowe, z przeznaczeniem na cel, o którym mowa w art. 82 ust. 1 pkt 2 i 3,
których koszty obsługi są ponoszone co najmniej raz do roku, przy czym:
1) dyskonto od emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego papierów
wartościowych nie może przekraczać 5% wartości nominalnej;
2) kapitalizacja odsetek jest niedopuszczalna.
2. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio do jednostek
sektora finansów publicznych innych niż Skarb Państwa.
Art. 85.
1. Jednostki sektora finansów publicznych, z wyjątkiem Skarbu Państwa, nie mogą
zaciągać zobowiązań finansowych, których wartość nominalna należna do zapłaty
w dniu wymagalności, wyrażona w złotych, nie została ustalona w dniu
zawierania transakcji.
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, przypadki, w których nie
stosuje się ograniczeń, o których mowa w ust. 1, uwzględniając w
szczególności kredyty i pożyczki z instytucji międzynarodowych lub od
pożyczkodawców rządowych, jak również biorąc pod uwagę w szczególności
zdolność spłaty zaciągniętych zobowiązań oraz ograniczenie wzrostu poziomu
państwowego długu publicznego.
Art. 86.
1. Jednostki samorządu terytorialnego mogą udzielać poręczeń i gwarancji, z
uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy. Łączna kwota poręczeń i gwarancji
określana jest w uchwale budżetowej.
2. Poręczenia i gwarancje, o których mowa w ust. 1, są terminowe i udzielane do
określonej kwoty.
Rozdział 5
Zasady i tryb emisji skarbowych papierów wartościowych
Art. 87.
1. Skarbowy papier wartościowy jest papierem wartościowym, w którym Skarb
Państwa stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela takiego papieru, i
zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia, które może
mieć charakter pieniężny lub niepieniężny.
2. Skarbowe papiery wartościowe mogą być emitowane lub wystawiane w granicach
limitów określonych w ustawie budżetowej.
3. Skarbowe papiery wartościowe opiewające na świadczenia pieniężne mogą być
emitowane lub wystawiane wyłącznie przez Ministra Finansów.
4. Skarbowe papiery wartościowe opiewające na świadczenia niepieniężne, emituje
minister właściwy do spraw Skarbu Państwa w porozumieniu z Ministrem
Finansów.
5. Skarbowe papiery wartościowe opiewające na świadczenia pieniężne
uprawniające do określonych świadczeń niepieniężnych w zamian za te skarbowe
papiery wartościowe emituje Minister Finansów w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw Skarbu Państwa.
6. Skarb Państwa odpowiada całym majątkiem za zobowiązania wynikające z wye
mitowanych lub wystawionych skarbowych papierów wartościowych.
Art. 88.
Skarbowe papiery wartościowe mogą być emitowane lub wystawiane jako papiery
wartościowe o pierwotnym terminie wykupu:
1) krótszym niż rok (do 364 dni włącznie), do których zalicza się
w szczególności bony skarbowe (krótkoterminowe skarbowe papiery wartoś
ciowe);
2) nie krótszym niż rok (365 dni), do których zalicza się w szczególności
obligacje skarbowe.
Art. 89.
1. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia, warunki emitowania
danego rodzaju skarbowych papierów wartościowych, a w szczególności:
1) jednostkową wartość nominalną;
2) walutę, w której może następować emisja, lub sposób określenia waluty
emisji;
3) zasady i tryb sprzedaży, w tym termin lub sposób ustalenia ceny sprzedaży
emitowanych papierów wartościowych na rynku pierwotnym;
4) podmioty, którym skarbowe papiery wartościowe danej emisji są oferowane
do nabycia na rynku pierwotnym;
5) ograniczenia co do obrotu skarbowymi papierami wartościowymi na rynku
pierwotnym i wtórnym;
6) sposób realizacji świadczeń z tytułu skarbowych papierów wartościowych
- kierując się koniecznością optymalnego zaspokajania potrzeb pożyczkowych bud
żetu państwa lub efektywnego zarządzania długiem Skarbu Państwa.
2. Minister Finansów w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Pań
stwa określi, w drodze rozporządzenia, warunki emitowania skarbowych
papierów, o których mowa w art. 87 ust. 5, a w szczególności:
1) walutę, w której może następować emisja;
2) zasady i tryb sprzedaży papierów wartościowych;
3) rodzaj świadczeń niepieniężnych wydawanych w zamian za skarbowe papiery
wartościowe;
4) podmioty, którym skarbowe papiery wartościowe danej emisji mogą być ofero
wane do nabycia na rynku pierwotnym;
5) ograniczenia co do obrotu skarbowymi papierami wartościowymi na rynku
pierwotnym i wtórnym
- kierując się koniecznością zapewnienia efektywnego zarządzania długiem lub
aktywami Skarbu Państwa.
Art. 90.
1. Minister Finansów określi przez wydanie listu emisyjnego szczegółowe warunki
emisji skarbowych papierów wartościowych dotyczące treści świadczeń wynikają
cych ze skarbowego papieru wartościowego i sposób ich realizacji.
2. Minister Finansów w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw Skarbu Pań
stwa określi, przez wydanie listu emisyjnego, szczegółowe warunki emisji
skarbowych papierów wartościowych, o których mowa w art. 87 ust. 5, dotyczące
treści świadczeń wynikających z tego papieru i sposobu ich realizacji.
Przepisy ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.
3. Minister Finansów może upoważnić inny podmiot do wydania listu emisyjnego
dotyczącego skarbowych papierów wartościowych przeznaczonych na rynki
finansowe.
4. List emisyjny zawiera w szczególności:
1) datę emisji;
2) powołanie podstawy prawnej emisji;
3) cenę zbycia lub sposób jej ustalenia;
4) stopę procentową lub sposób jej obliczania;
5) określenie sposobu i terminów wypłaty należności głównej oraz należności
ubocznych;
6) datę, od której nalicza się oprocentowanie skarbowych papierów
wartościowych tej emisji;
7) termin wykupu oraz zastrzeżenia w przedmiocie możliwości wcześniejszego
wykupu.
5. Minister Finansów podaje do publicznej wiadomości szczegółowe warunki danej
emisji. Podanie do publicznej wiadomości listu emisyjnego jest warunkiem
dojścia emisji do skutku.
Art. 91.
Bon skarbowy jest krótkoterminowym papierem wartościowym oferowanym do sprzedaży
w kraju na rynku pierwotnym z dyskontem i wykupywanym według wartości no
minalnej, po upływie okresu, na jaki został wyemitowany.
Art. 92.
1. Obligacja skarbowa jest papierem wartościowym oferowanym do sprzedaży w
kraju lub za granicą, oprocentowanym w postaci dyskonta lub odsetek.
2. Obligacja skarbowa sprzedawana jest na rynku pierwotnym:
1) z dyskontem;
2) według wartości nominalnej;
3) powyżej wartości nominalnej
- i wykupywana po upływie okresu, na jaki została wyemitowana.
Art. 93.
1. Skarbowy papier oszczędnościowy jest skarbowym papierem wartościowym ofero
wanym do sprzedaży osobom fizycznym. Nabywcami skarbowych papierów oszczęd
nościowych mogą być również stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawo
dowe oraz fundacje wpisane do rejestru sądowego, a w przypadku nierezydentw,
rwnież wpisane do innego rejestru urzędowego, o ile warunki emitowania tak
stanowią.
2. Skarbowy papier oszczędnościowy może być wyłączony z obrotu na rynku wtórnym
albo może być przedmiotem obrotu tylko pomiędzy osobami fizycznymi, o ile
warunki emitowania tak stanowią.
Art. 94.
1. Skarbowe papiery wartościowe zbywane są na rynku pierwotnym odpłatnie.
2. Emisja następuje z dniem rozliczenia zaoferowanych do nabycia skarbowych
papierów wartościowych oraz w kwocie równej wartości nominalnej zbytych papie
rów wartościowych.
Dział III
Budżet państwa
Rozdział 1
Określenie budżetu
Art. 95.
1. Budżet państwa jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów
i rozchodów:
1) organów władzy publicznej, w tym organw administracji rządowej, organw
kontroli i ochrony prawa;
2) sądów i trybunałów.
2. Budżet państwa jest uchwalany w formie ustawy budżetowej na okres roku kalen
darzowego, zwanego dalej "rokiem budżetowym".
3. Ustawa budżetowa stanowi podstawę gospodarki finansowej państwa w roku budże
towym.
Art. 96.
Dochodami budżetu państwa są:
1) podatki i opłaty, które zgodnie z odrębnymi ustawami nie stanowią
dochodów jednostek samorządu terytorialnego, przychodów funduszów celowych
oraz innych jednostek sektora finansów publicznych;
2) cła;
3) wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek
Skarbu Państwa;
4) wpłaty z tytułu dywidendy;
5) wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego;
6) wpłaty nadwyżek dochodów własnych państwowych jednostek budżetowych,
nadwyżek środków obrotowych państwowych zakładów budżetowych oraz części
zysku gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych;
7) dochody pobierane przez państwowe jednostki budżetowe, o ile odrębne
przepisy nie stanowią inaczej;
8) dochody z najmu i dzierżawy oraz z innych umów o podobnym charakterze
dotyczące składników majątkowych Skarbu Państwa, o ile odrębne przepisy
nie stanowią inaczej;
9) odsetki od środków na rachunkach bankowych państwowych jednostek budżeto
wych, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
10) odsetki od lokat terminowych ustanowionych ze środków zgromadzonych na
centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa;
11) odsetki od udzielonych z budżetu państwa pożyczek krajowych i
zagranicznych;
12) grzywny, mandaty i inne kary pieniężne, o ile zgodnie z odrębnymi
przepisami nie stanowią dochodów innych jednostek sektora finansów
publicznych;
13) spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej na rzecz Skarbu Państwa;
14) dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy, praw, niestanowiące przychodów w
rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 4 lit. a i b, o ile odrębne przepisy nie
stanowią inaczej;
15) inne dochody określone w odrębnych ustawach lub umowach
międzynarodowych;
16) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej przeznaczone na
finansowanie programw i projektw realizowanych przez administrację
rządową.
Art. 97.
1. Wydatki budżetu państwa są przeznaczone na:
1) utrzymanie i funkcjonowanie organów władzy publicznej, kontroli i ochrony
prawa;
2) zadania wykonywane przez administrację rządową;
3) funkcjonowanie sądów i trybunałów;
4) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego;
5) dotacje dla jednostek samorządu terytorialnego;
6) środki wpłacane do budżetu Unii Europejskiej, zwane dalej "środkami
własnymi Unii Europejskiej";
7) subwencje dla partii politycznych;
8) dotacje na zadania określone odrębnymi ustawami;
9) obsługę długu publicznego;
10) finansowanie programw i projektw, na realizację których uzyskano środki
pochodzące z budżetu Unii Europejskiej, zwane dalej "współfinansowaniem";
11) realizację Wsplnej Polityki Rolnej.
2. Z budżetu państwa są finansowane także zadania określone w odrębnych
ustawach i umowach międzynarodowych.
Art. 98.
1. Różnica między dochodami a wydatkami budżetu państwa stanowi odpowiednio
nadwyżkę budżetu państwa lub deficyt budżetu państwa.
2. Deficyt budżetu państwa oraz inne pożyczkowe potrzeby budżetu państwa mogą
być pokryte przychodami pochodzącymi z:
1) sprzedaży skarbowych papierów wartościowych na rynku krajowym i zagra
nicznym;
2) kredytów zaciąganych w bankach krajowych i zagranicznych;
3) pożyczek;
4) prywatyzacji majątku Skarbu Państwa;
5) nadwyżki budżetu państwa z lat ubiegłych.
Art. 99.
1. Ustawa budżetowa:
1) określa prognozę dochodów budżetu państwa oraz limit wydatków budżetu
państwa;
2) ustala:
a) deficyt budżetu państwa oraz źródła jego pokrycia,
b) limity zatrudnienia osób objętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń
w państwowych jednostkach budżetowych,
c) przychody i rozchody budżetu państwa,
d) rozchody obejmujące prefinansowanie zadań przewidzianych do finansowa
nia ze środków Unii Europejskiej,
e) dotacje celowe dla jednostek samorządu terytorialnego na realizację
zadań z zakresu administracji rządowej, zadań inspekcji i straży oraz
innych zadań zleconych odrębnymi ustawami,
f) zakres i kwoty dotacji przedmiotowych.
2. Ustawa budżetowa zawiera także:
1) zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych i gospodarstw po
mocniczych jednostek budżetowych;
2) plany finansowe państwowych funduszy celowych;
3) plany finansowe jednostek podsektora rządowego, o których mowa w art. 120
ust. 2;
4) wykaz programów wieloletnich;
5) wykaz inwestycji wieloletnich;
6) wykaz wydatków budżetu państwa na współfinansowanie programów i
projektów, realizowanych z udziałem środków o których mowa w art. 5 ust. 3
pkt 2-4;
7) wykaz jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe i celowe oraz kwoty
dotacji;
8) wykaz wieloletnich limitów zobowiązań w kolejnych latach realizacji
Narodowego Planu Rozwoju oraz wykaz wieloletnich limitów wydatków w
kolejnych latach realizacji Narodowego Planu Rozwoju;
9) zestawienie programów i projektów realizowanych ze środków, o których
mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3 i ust. 3 pkt 1 i 4, w podziale na poszczególne
okresy realizacji;
10) zestawienie programów i projektów realizowanych ze środków, o których
mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2, w podziale na poszczególne okresy realizacji i
źródła pochodzenia środków na ich realizację; w odniesieniu do programów
zestawienie sporządza się według kategorii interwencji funduszy
strukturalnych.
3. Ustawa budżetowa może ustalać plany finansowe innych jednostek podsektora
rządowego.
Art. 100.
1. Dochody budżetu państwa ujmuje się w ustawie budżetowej według:
1) źródeł dochodów;
2) części i działów klasyfikacji budżetowej.
2. Wydatki budżetu państwa ujmuje się w ustawie budżetowej w podziale na:
części, działy, rozdziały klasyfikacji wydatków oraz kategorie (grupy)
wydatków, o których mowa w art. 106 ust. 1.
3. Plany finansowe państwowych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych
państwowych jednostek budżetowych, włączone do ustawy budżetowej, ujmuje się
w podziale na części budżetowe i rodzaje działalności, z wyodrębnieniem stanu
początkowego i końcowego środków obrotowych, przychodów własnych, dotacji z
budżetu państwa, wydatków na wynagrodzenia i składek naliczanych od
wynagrodzeń, wydatków majątkowych oraz wpłat do budżetu.
4. Plany finansowe państwowych funduszy celowych ujmuje się w ustawie
budżetowej oddzielnie dla każdego funduszu, z wyodrębnieniem stanu
początkowego i końcowego funduszu, w tym:
1) środków pieniężnych, należności i zobowiązań;
2) przychodów własnych;
3) dotacji z budżetu państwa oraz innych jednostek sektora finansów
publicznych;
4) wydatków na realizację zadań, w tym wydatków na wynagrodzenia i składek
naliczanych od wynagrodzeń.
5. Dotacje celowe dla jednostek samorządu terytorialnego na zadania z zakresu
administracji rządowej, zadania inspekcji i straży oraz inne zlecone
odrębnymi ustawami ujmuje się w ustawie budżetowej w podziale na poszczególne
stopnie jednostek samorządu terytorialnego, części budżetowe, z których
przekazywane są dotacje, oraz działy klasyfikacji budżetowej.
6. Plany finansowe, o których mowa w art. 99 ust. 2 pkt 3 oraz ust. 3, ujmuje
się w ustawie budżetowej odrębnie dla każdej jednostki, z wyodrębnieniem
stanu początkowego i końcowego środków obrotowych oraz stanu środków
pieniężnych, należności i zobowiązań, przychodów własnych, dotacji z budżetu
państwa oraz kosztów realizacji zadań.
7. Ustawa budżetowa nie może zawierać przepisów zmieniających inne ustawy.
Art. 101.
1. Z budżetu państwa, w zakresie ustalonym w ustawie budżetowej, z
zastrzeżeniem art. 209, mogą być udzielane pożyczki:
1) dla jednostek samorządu terytorialnego w ramach postępowań
ostrożnościowych lub naprawczych, realizowanych na podstawie odrębnych
przepisów;
2) wynikające z umów międzynarodowych;
3) wynikające z ustaw innych niż ustawa budżetowa.
2. Pożyczki udzielane z budżetu państwa są oprocentowane. Wysokość
oprocentowania określa umowa.
Art. 102.
1. W budżecie państwa tworzy się rezerwę ogólną, nie wyższą niż 0,2% wydatków
budżetu.
2. W budżecie państwa mogą być tworzone rezerwy celowe:
1) na wydatki, których szczegółowy podział na pozycje klasyfikacji
budżetowej nie może być dokonany w okresie opracowywania budżetu;
2) na wydatki, których realizacja uwarunkowana jest zaciągnięciem kredytu
w międzynarodowej instytucji finansowej;
3) na wydatki związane z realizacją Wspólnej Polityki Rolnej oraz programów
i projektów realizowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii
Europejskiej;
4) gdy odrębne ustawy tak stanowią.
3. Suma rezerw celowych, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 4, nie może
przekroczyć 5% wydatków budżetu.
4. W częściach budżetu państwa, których dysponentami są poszczególni
wojewodowie, może być tworzona rezerwa w wysokości do 1% planowanych
wydatków, z wyłączeniem dotacji dla jednostek samorządu terytorialnego.
Art. 103.
1. Budżet państwa składa się z części odpowiadających organom władzy
publicznej, kontroli, ochrony prawa, sądów i trybunałów, wymienionym w art.
121 ust. 2, administracji rządowej, przy czym dla poszczególnych działów
administracji rządowej oraz dla urzędów nadzorowanych przez Prezesa Rady
Ministrów ustala się odpowiednio odrębne części budżetu.
2. W odrębnych częściach budżetu państwa ujmuje się:
1) subwencje ogólne dla jednostek samorządu terytorialnego;
2) rezerwę ogólną;
3) rezerwy celowe;
4) obsługę długu Skarbu Państwa;
5) środki własne Unii Europejskiej;
6) przychody i rozchody związane z:
a) finansowaniem potrzeb pożyczkowych budżetu państwa;
b) prefinansowaniem zadań realizowanych z udziałem środków pochodzących z
budżetu Unii Europejskiej.
3. W uzasadnionych przypadkach, na wniosek właściwego ministra, w budżecie
państwa mogą być tworzone odrębne części dla:
1) urzędów centralnych nadzorowanych przez ministra;
2) państwowych jednostek organizacyjnych niebędących organami władzy lub
administracji rządowej;
3) zadań ogólnych, jeżeli wyodrębnienie części jest uzasadnione
koniecznością zapewnienia bieżącej kontroli dochodów lub wydatków.
4. Częściami budżetu państwa dysponują kierownicy jednostek oraz organy
wymienione w art. 121 ust. 2, a dla sądownictwa powszechnego Minister
Sprawiedliwości, właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych,
wojewodowie oraz kierownicy państwowych jednostek organizacyjnych, o których
mowa w ust. 3 pkt 2, zwani dalej "dysponentami części budżetowej".
5. W przypadku gdy jeden minister kieruje więcej niż jednym działem
administracji rządowej, minister ten jest dysponentem wszystkich części
budżetu wyodrębnionych dla tych działów.
Art. 104.
1. Dochody i wydatki oraz przychody i rozchody budżetu państwa klasyfikuje się
według zasad określonych w art. 16 oraz według części budżetowych, o których
mowa w art. 103.
2. Minister Finansów ustala, w drodze rozporządzenia, klasyfikację części
budżetowych oraz dysponentów części budżetowych, z uwzględnieniem przepisów o
działach administracji rządowej oraz wyodrębnionych zadań i wydatków, o
których mowa w art. 103 ust. 2 i ust. 3 pkt 3.
Art. 105.
Środki własne Unii Europejskiej ujmuje się w ustawie budżetowej w wysokości
ustalonej w toku procedury budżetowej Unii Europejskiej.
Rozdział 2
Przeznaczenie środków budżetowych
Art. 106.
1. Wydatki budżetu państwa dzielą się na:
1) dotacje i subwencje;
2) świadczenia na rzecz osób fizycznych;
3) wydatki bieżące jednostek budżetowych;
4) wydatki majątkowe;
5) wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa;
6) wpłaty środków własnych Unii Europejskiej.
2. Dotacjami są, podlegające szczególnym zasadom rozliczania, wydatki budżetu
państwa przeznaczone na:
1) finansowanie lub dofinansowanie:
a) zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jed
nostkom samorządu terytorialnego ustawami,
b) ustawowo określonych zadań, w tym zadań z zakresu mecenatu państwa nad
kulturą, realizowanych przez jednostki inne niż jednostki samorządu
terytorialnego,
c) bieżących zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego,
d) zadań zleconych do realizacji organizacjom pozarządowym oraz podmiotom
wymienionym w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. Nr 96, poz.
873 oraz z 2004 r. Nr 64, poz. 593, Nr 116, poz. 1203 i Nr 210, poz.
2135), zwanym dalej "organizacjami pozarządowymi",
e) kosztów realizacji inwestycji
- zwane dalej "dotacjami celowymi";
2) dofinansowanie działalności bieżącej ustawowo wskazanego podmiotu, zwane
dalej "dotacjami podmiotowymi";
3) dopłaty do określonych rodzajów wyrobów lub usług, kalkulowanych według
stawek jednostkowych, zwane dalej "dotacjami przedmiotowymi";
4) dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych w zakresie określonym w od
rębnej ustawie;
5) pierwsze wyposażenie w środki obrotowe nowo tworzonych zakładów budże
towych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych.
3. Świadczenia na rzecz osób fizycznych obejmują wydatki budżetu państwa
kierowane, na podstawie odrębnych przepisów, bezpośrednio lub pośrednio do
osób fizycznych, a niebędące wynagrodzeniem za świadczoną pracę.
4. Wydatki bieżące jednostek budżetowych obejmują:
1) wynagrodzenia i uposażenia osób zatrudnionych w państwowych jednostkach
budżetowych oraz składki naliczane od tych wynagrodzeń i uposażeń;
2) zakupy towarów i usług;
3) koszty utrzymania oraz inne wydatki związane z funkcjonowaniem jednostek
budżetowych i realizacją ich statutowych zadań;
4) koszty zadań zleconych do realizacji jednostkom niezaliczonym do sektora
finansów publicznych, z wyłączeniem fundacji i stowarzyszeń.
5. Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa obejmują w szczególności wydatki bud
żetu państwa z tytułu oprocentowania i dyskonta od skarbowych papierów wartoś
ciowych, oprocentowania zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wypłat
związanych z udzielonymi przez Skarb Państwa poręczeniami i gwarancjami oraz
koszty związane z emisją skarbowych papierów wartościowych.
6. Wydatki majątkowe obejmują:
1) wydatki na zakup i objęcie akcji oraz wniesienie wkładów do spółek prawa
handlowego;
2) wydatki inwestycyjne państwowych jednostek budżetowych oraz dotacje
celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji realizowanych
przez inne jednostki.
7. Do środków własnych Unii Europejskiej zalicza się:
1) udział we wpływach z ceł, opłat rolnych i cukrowych;
2) środki obliczone na podstawie podatku od towarów i usług, zgodnie z
metodologią wynikającą z przepisów Unii Europejskiej;
3) środki obliczone na podstawie wartości rocznego produktu krajowego
brutto.
8. Do środków własnych Unii Europejskiej są również zaliczane odsetki i kary za
nieterminowe lub nieprawidłowo naliczone płatności.
Art. 107.
Dotacjami celowymi są także:
1) środki z budżetu państwa, przeznaczone na współfinansowanie programów
realizowanych z udziałem środków, o ktrych mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3,
wydatkowane przez podmioty realizujące te programy, inne niż państwowe
jednostki budżetowe,
2) środki przekazywane przez jednostki, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 4
i 12, na finansowanie lub dofinansowanie zadań realizowanych przez
jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty.
Art. 108.
Udzielanie dotacji celowych dla jednostek samorządu terytorialnego określają
odrębne ustawy. Dotacje te mogą być przyznane na:
1) realizację zadań z zakresu administracji rządowej, zadań inspekcji i
straży oraz innych zadań zleconych odrębnymi ustawami;
2) dofinansowanie zadań własnych bieżących i inwestycyjnych.
Art. 109.
1. Z budżetu państwa mogą być udzielane dotacje przedmiotowe kalkulowane według
stawek jednostkowych dla:
1) przedsiębiorców wytwarzających określone rodzaje wyrobów lub świadczących
określone rodzaje usług, z uwzględnieniem ich równoprawności;
2) państwowych zakładów budżetowych;
3) gospodarstw pomocniczych;
4) różnych podmiotów wykonujących zadania na rzecz rolnictwa;
5) publicznych zakładów opieki zdrowotnej utworzonych przez Ministra Obrony
Narodowej.
2. Ustawa budżetowa określa kwoty i przedmiot dotacji, o których mowa w ust. 1.
3. Minister Finansów ustala, w drodze rozporządzenia, stawki dotacji
przedmiotowych, o których mowa w ust. 1 pkt 1-3, oraz określa szczegółowy
sposób i tryb udzielania i rozliczania tych dotacji, z zastrzeżeniem ust. 4-
6.
4. Minister właściwy do spraw rolnictwa oraz minister właściwy do spraw rozwoju
wsi w porozumieniu z Ministrem Finansów ustala, w drodze rozporządzenia,
stawki dotacji, o których mowa w ust. 1 pkt 4, na jednostkę usługi lub
produktu oraz szczegółowy sposób i tryb udzielania oraz rozliczania tych
dotacji, z uwzględnieniem równoprawności podmiotów.
5. W przypadku gdy ustawa budżetowa określi dotacje przedmiotowe do
podręczników szkolnych i akademickich, minister właściwy do spraw oświaty i
wychowania oraz minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego w
porozumieniu z Ministrem Finansów ustala, w drodze rozporządzenia, stawki
oraz określa szczegółowy sposób oraz tryb udzielania i rozliczania tych
dotacji.
6. W przypadku gdy ustawa budżetowa określi dotacje przedmiotowe dla
publicznych zakładów opieki zdrowotnej, utworzonych przez Ministra Obrony
Narodowej, Minister ten w porozumieniu z Ministrem Finansów ustala, w drodze
rozporządzenia, stawki oraz szczegółowy sposób i tryb udzielania i
rozliczania tych dotacji.
7. Ministrowie, wydając rozporządzenia, o których mowa w ust. 3-6, określą
formę składania wniosków, w tym informowania o ich przyjęciu lub odrzuceniu,
warunki i terminy przekazywania, wykorzystania i rozliczenia dotacji oraz
termin zwracania dotacji, uwzględniając globalne kwoty dotacji na
poszczególne cele określone w ustawie budżetowej.
Art. 110.
Z budżetu państwa mogą być udzielane dotacje podmiotowe wyłącznie na cele i w
zakresie określonym w ustawach innych niż ustawa budżetowa lub w umowach
międzynarodowych.
Art. 111.
1. Dotacje celowe dla przedsiębiorców mogą być udzielane na realizację
inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej oraz ochrony środowiska,
mających szczególne znaczenie dla gospodarki narodowej, z zastrzeżeniem art.
112.
2. Dotacja celowa może być udzielona przedsiębiorcy, w przypadku dokonywania
przez przedsiębiorcę nowej inwestycji, na zasadach określonych w przepisach o
finansowym wspieraniu inwestycji.
Art. 112.
1. Łączna kwota dotacji, o których mowa w art. 111 ust. 1, przyznanych w
kolejnych latach na dofinansowanie inwestycji realizowanej przez
przedsiębiorcę, nie może być wyższa niż 50% planowanej wartości kosztorysowej
inwestycji, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej.
2. Łączną kwotę dotacji, o której mowa w art. 111 ust. 1, oraz jej przewidywaną
wysokość w kolejnych latach realizacji inwestycji ustala się przy
wprowadzeniu tej inwestycji do ustawy budżetowej.
3. Ustawa budżetowa zawiera wykaz przedsiębiorców, dla których zaplanowano
dotacje celowe na dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji.
Art. 113.
1. Z budżetu państwa finansowane są, z zastrzeżeniem ust. 3, inwestycje
państwowych jednostek budżetowych, w tym ich gospodarstw pomocniczych.
2. Z budżetu państwa mogą być udzielane dotacje celowe na finansowanie lub dofi
nansowanie kosztów realizacji inwestycji:
1) państwowych zakładów budżetowych;
2) innych państwowych jednostek organizacyjnych, dla których zasady
gospodarki finansowej określają odrębne ustawy;
3) jednostek niezaliczanych do sektora finansów publicznych, na podstawie
odrębnego upoważnienia zamieszczonego w ustawie budżetowej lub innej
ustawie;
4) realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego jako zadania:
a) własne,
b) z zakresu administracji rządowej;
5) związanych z badaniami naukowymi, pracami badawczo-rozwojowymi lub roz
wojowymi.
3. Inwestycje państwowych jednostek budżetowych mogą być dofinansowane z części
zysku gospodarstwa pomocniczego państwowej jednostki budżetowej pozostającego
w tej jednostce.
Art. 114.
Zwiększenie w okresie realizacji inwestycji jej planowanej wartości
kosztorysowej, wynikające z:
1) zwiększenia zakresu rzeczowego inwestycji;
2) zmian w dokumentacji projektowej;
3) wydłużenia okresu realizacji inwestycji;
4) zwiększenia wartości kosztorysowej wynikającego z innych przyczyn niż
wzrost cen dóbr inwestycyjnych
- nie stanowi podstawy do zwiększenia łącznej kwoty dotacji celowej.
Art. 115.
1. Inwestycje finansowane lub dofinansowywane z budżetu państwa, których:
1) okres realizacji przekracza rok budżetowy;
2) wartość kosztorysowa jest wyższa od kwoty określonej w rozporządzeniu
wydanym na podstawie art. 120 ust. 5
- zwane dalej "inwestycjami wieloletnimi", są ujmowane w wykazie stanowiącym
załącznik do ustawy budżetowej.
2. W wykazie, o którym mowa w ust. 1, określa się:
1) nazwę i lokalizację inwestycji;
2) nazwę inwestora;
3) planowane efekty rzeczowe inwestycji;
4) termin jej rozpoczęcia i zakończenia;
5) planowaną wartość kosztorysową inwestycji;
6) źródła finansowania inwestycji w podziale na nakłady finansowane:
a) z budżetu państwa,
b) ze środków własnych inwestora,
c) z kredytu lub pożyczki objętej poręczeniem lub gwarancją Skarbu
Państwa,
d) z dotacji od jednostek samorządu terytorialnego,
e) z dotacji z funduszy celowych,
f) ze środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej,
g) z innych źródeł;
7) nakłady do poniesienia i źródła ich finansowania w roku budżetowym oraz
w dwóch kolejnych latach.
Art. 116.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób i tryb
finansowania inwestycji z budżetu państwa, w tym określania wysokości kwot
dotacji w kolejnych latach realizacji inwestycji, oraz sposób i tryb
aktualizowania wartości kosztorysowej inwestycji, w szczególności:
1) warunki finansowania inwestycji ze środków budżetu państwa i efektywność
ich wykorzystania;
2) sposób przekazywania środków budżetu państwa przeznaczonych na
finansowanie inwestycji;
3) sposób rozliczania inwestycji finansowanych ze środków budżetu państwa
- z uwzględnieniem warunków dokonywania wydatków przez państwowe jednostki
budżetowe oraz zasad udzielania dotacji na realizację inwestycji innym
jednostkom.
Art. 117.
1. Ustawa budżetowa może określać, w ramach limitów wydatków na okres roku
budżetowego, limity wydatków na programy wieloletnie, ujmowane w wykazie
stanowiącym załącznik do ustawy budżetowej.
2. Programy wieloletnie ustanawiane są przez Radę Ministrów w celu realizacji
Narodowego Planu Rozwoju oraz innych strategii przyjętych przez Radę
Ministrów, w tym w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa. Rada
Ministrów ustanawiając program wskazuje jego wykonawcę.
3. Wykaz, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) nazwę programu;
2) jednostkę organizacyjną realizującą program lub koordynującą jego
wykonanie;
3) cel programu;
4) zadania, które mają być sfinansowane z budżetu państwa;
5) okres realizacji programu;
6) łączne nakłady, w tym z budżetu państwa, na realizację programu;
7) wysokość wydatków w roku budżetowym oraz w dwóch kolejnych latach.
4. Realizacja programów wieloletnich może być podzielona na etapy.
5. Inwestycje realizowane w ramach programu wieloletniego nie są ujmowane w wy
kazie inwestycji wieloletnich, o którym mowa w art. 115.
Art. 118.
1. Przepisów art. 117 nie stosuje się do wieloletnich programów i projektów
realizowanych ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2.
2. Programy i projekty, o których mowa w ust. 1, są ustanawiane przez Radę
Ministrów i ujmowane w załączniku do ustawy budżetowej w zestawieniu
określonym w art. 99 ust. 2 pkt 10.
3. Wydatki budżetu państwa na współfinansowanie programów i projektów, o
których mowa w ust. 1, ujmowane są w wykazie stanowiącym załącznik do ustawy
budżetowej.
4. W wykazie, o którym mowa w ust. 3, określa się:
1) klasyfikację budżetową wydatku w szczegółowości: część, dział, rozdział
klasyfikacji wydatków;
2) nazwę programu lub projektu;
3) kwotę wydatków w roku budżetowym i dwóch kolejnych latach.
Art. 119.
1. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, sposób finansowania zadań
realizowanych w ramach międzynarodowej współpracy z zakresu wewnętrznego
i zewnętrznego bezpieczeństwa państwa, wynikających z umów i porozumień.
2. Rada Ministrów wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, określi
w szczególności rodzaj realizowanych zadań, źródła, sposób i formę ich
finansowania oraz wykorzystania wpływów uzyskanych w wyniku realizowanych
zadań w przypadku przejściowego ich finansowania uwzględniając postanowienia
umów i porozumień wymienionych w ust. 1.
Rozdział 3
Tryb opracowania budżetu państwa
Art. 120.
1. Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów założenia projektu budżetu
państwa na rok następny.
2. Łącznie z założeniami, o których mowa w ust. 1, Minister Finansów może przed
stawić Radzie Ministrów wykaz jednostek podsektora rządowego, których plany
finansowe mogą być ujęte w ustawie budżetowej.
3. Materiały do projektu ustawy budżetowej opracowują i przedstawiają
Ministrowi Finansów dysponenci części budżetowych.
4. Kierownicy jednostek sektora finansów publicznych, opracowują i
przedstawiają projekty planów finansowych właściwym ministrom w terminach
określonych w rozporządzeniu wydanym na podstawie ust. 5.
5. Minister Finansów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób, tryb
i terminy opracowania materiałów, o których mowa w ust. 3, w tym:
1) planów rzeczowych zadań realizowanych ze środków budżetowych;
2) projektów planów dochodów i wydatków poszczególnych części budżetowych;
3) kwotę wartości kosztorysowej inwestycji wieloletniej;
4) wykazów inwestycji i programów wieloletnich;
5) wykaz wydatkw związanych z realizacją Wsplnej Polityki Rolnej oraz
programw i projektw dofinansowywanych ze środkw pochodzących z budżetu
Unii Europejskiej;
6) wzory formularzy
- kierując się koniecznością uwzględnienia klasyfikacji dochodów i wydatków
budżetowych oraz zakresem podmiotowym i przedmiotowym spraw wymagających
ujęcia w projekcie ustawy budżetowej.
Art. 121.
1. Minister Finansów przedstawia Radzie Ministrów projekt ustawy budżetowej na
rok następny wraz z uzasadnieniem.
2. Minister Finansów włącza do projektu ustawy budżetowej dochody i wydatki
Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej
Polskiej, Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego, Krajowej Rady
Sądownictwa, sądownictwa powszechnego i administracyjnego, Najwyższej Izby
Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, Krajowej Rady
Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych,
Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi
Polskiemu, Krajowego Biura Wyborczego oraz Państwowej Inspekcji Pracy.
Art. 122.
1. Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej i wraz z uzasadnieniem
przedstawia go Sejmowi w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego
rok budżetowy.
2. Rada Ministrów wraz z projektem ustawy budżetowej przedstawia Sejmowi opinię
w sprawie projektu dochodw i wydatkw w częściach, o których mowa w art. 121
ust. 2.
Art. 123.
1. W przypadku gdy z określonych w odrębnych przepisach zasad i trybu
udzielania dotacji wynika, że nie jest możliwe ujęcie jednostki w wykazie, o
którym mowa w art. 99 ust. 2 pkt 7, wykaz może zawierać grupy jednostek i
łączną kwotę dotacji.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, dysponent części budżetowej, w której
zaplanowane zostały dotacje, podaje do publicznej wiadomości, w drodze
obwieszczenia, wykaz jednostek wraz z kwotami dotacji przyznanych
poszczególnym jednostkom.
Art. 124.
Do projektu ustawy budżetowej dołącza się uzasadnienie zawierające w
szczególności:
1) główne cele polityki społecznej i gospodarczej;
2) założenia makroekonomiczne na rok budżetowy i dwa kolejne lata, dotyczące
prognozy:
a) produktu krajowego brutto i jego składowych, w tym:
- wielkości eksportu netto,
- popytu krajowego, w tym konsumpcji prywatnej i zbiorowej,
- nakładów brutto na środki trwałe,
b) poziomu cen towarów i usług konsumpcyjnych,
c) kursu walutowego,
d) przeciętnego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej,
e) poziomu zatrudnienia i bezrobocia,
f) salda obrotów bieżących;
3) przewidywane wykonanie budżetu państwa za rok budżetowy poprzedzający rok
budżetowy, którego dotyczy projekt ustawy budżetowej;
4) omówienie projektowanych:
a) przychodów i rozchodów oraz dochodów i wydatków budżetowych,
b) przychodów i wydatków państwowych funduszy celowych,
c) zestawień określonych w art. 99 ust. 2 pkt 8 i 9;
5) omówienie przewidywanego salda i długu sektora finansów publicznych;
6) omówienie wielkości środków własnych Unii Europejskiej oraz środków
pochodzących z budżetu Unii Europejskiej;
7) informacje o udzielonych przez Skarb Państwa kwotach poręczeń i
gwarancji, według przewidywanego wykonania na koniec roku budżetowego
poprzedzającego rok budżetowy, którego dotyczy projekt ustawy budżetowej;
8) kierunki prywatyzacji majątku Skarbu Państwa.
Art. 125.
1. Dysponenci części budżetowych, w terminie do dnia 25 października,
przekazują informacje:
1) jednostkom podległym - o kwotach dochodów i wydatków, w tym wynagrodzeń,
oraz limitach zatrudnienia osób objętych mnożnikowymi systemami
wynagrodzeń;
2) jednostkom samorządu terytorialnego - o kwotach dotacji na zadania z
zakresu administracji rządowej, zadania inspekcji i straży, dotacji na
realizację zadań własnych oraz o kwotach dochodów związanych z realizacją
zadań z zakresu administracji rządowej
- przyjętych w projekcie ustawy budżetowej.
2. W terminie do dnia 1 grudnia jednostki, o których mowa w ust. 1 pkt 1,
opracowują i przekazują właściwym dysponentom części budżetowych projekty
planów finansowych na następny rok budżetowy, zgodnie z projektem ustawy
budżetowej.
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do kwot dochodów z podatków i ceł
pobieranych przez jednostki podległe Ministrowi Finansów.
Art. 126.
1. W przypadku gdy Rada Ministrów przedstawia Sejmowi projekt ustawy o prowi
zorium budżetowym, przepis art. 122 stosuje się odpowiednio.
2. Do projektu ustawy o prowizorium budżetowym stosuje się przepisy odnoszące
się do projektu ustawy budżetowej.
3. W przypadku przedstawienia Sejmowi projektu ustawy o prowizorium budżetowym
Rada Ministrów przedstawia Sejmowi projekt ustawy budżetowej nie później niż
na 3 miesiące przed zakończeniem okresu obowiązywania ustawy o prowizorium
budżetowym.
Art. 127.
1. W przypadku gdy ustawa budżetowa lub ustawa o prowizorium budżetowym nie
zostaną ogłoszone przed dniem 1 stycznia, to do czasu ogłoszenia odpowiedniej
ustawy:
1) podstawą gospodarki finansowej jest przedstawiony Sejmowi odpowiedni
projekt ustawy, o którym mowa w art. 122 lub 126;
2) obowiązują stawki należności budżetowych oraz składki na fundusze celowe
w wysokości ustalonej dla roku poprzedzającego rok budżetowy.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy podstawą gospodarki
finansowej państwa jest ustawa lub projekt ustawy o prowizorium budżetowym na
określoną część roku, a przed upływem terminu obowiązywania ustawy o
prowizorium budżetowym nie zostanie uchwalona ustawa budżetowa.
Rozdział 4
Wykonywanie ustawy budżetowej
Art. 128.
1. W terminie 21 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej dysponenci części bud
żetowych przedstawiają Ministrowi Finansów szczegółowy plan dochodów i wydat
ków danej części budżetowej, zwany dalej "układem wykonawczym".
2. Układ wykonawczy opracowuje się w podziale na działy, rozdziały i paragrafy
klasyfikacji dochodów i wydatków.
3. Dysponenci części budżetowych w terminie, o którym mowa w ust. 1,
przekazują jednostkom podległym informacje o kwotach dochodów i wydatków,
w tym wynagrodzeń, oraz limitach zatrudnienia osób objętych mnożnikowymi
systemami wynagrodzeń.
4. Jednostki, o których mowa w ust. 3, sporządzają plany finansowe celem
zapewnienia ich zgodności z ustawą budżetową.
5. Przepisu ust. 3 nie stosuje się do kwot dochodów z podatków i ceł,
pobieranych przez jednostki podległe Ministrowi Finansów.
Art. 129.
1. Minister Finansów, w porozumieniu z dysponentami części budżetowych
opracowuje harmonogram realizacji budżetu państwa.
2. Harmonogram, o którym mowa w ust. 1, obejmuje:
1) prognozę dochodów budżetu państwa w poszczególnych miesiącach roku;
2) wielkość wydatków, planowanych do sfinansowania w poszczególnych mie
siącach roku.
3. Harmonogram realizacji wydatków podlega aktualizacji na wniosek dysponenta
części budżetowej.
4. Dysponent części budżetowej może poinformować podległe i nadzorowane
jednostki o harmonogramie, o którym mowa w ust. 1.
Art. 130.
Dysponent części budżetowej lub dysponent środków, o których mowa w art. 107,
udzielając dotacji celowej, w tym jednostce sektora finansów publicznych, w
przypadku gdy odrębne przepisy lub umowa międzynarodowa nie określają trybu i
zasad udzielania lub rozliczania tej dotacji, zawiera umowę, w której określa w
szczególności:
1) wysokość dotacji, cel lub opis zakresu rzeczowego zadania, na którego
realizację środki dotacji są przekazywane;
2) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego
roku budżetowego;
3) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji oraz termin zwrotu
niewykorzystanej części dotacji celowej, z tym że termin ten nie może być
dłuższy niż 15 dni od określonego w umowie dnia wykonania zadania.
Art. 131.
1. Dysponent części budżetowej może zlecić organizacji pozarządowej realizację
swoich zadań na podstawie zawartej z tą organizacją umowy, przyznając
jednocześnie dotację celową na realizację tych zadań.
2. Umowa, o której mowa w ust. 1, powinna określać:
1) szczegółowy opis zadania, w tym cel, na jaki dotacja została przyznana, i
termin jego wykonania;
2) wysokość dotacji celowej udzielanej organizacji wykonującej zadanie i
tryb płatności;
3) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego
roku budżetowego;
4) tryb kontroli wykonywania zadania;
5) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji celowej;
6) termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji celowej, nie dłuższy niż 15
dni od określonego w umowie dnia wykonania zadania, a w przypadku zadania
realizowanego za granicą - 30 dni od określonego w umowie dnia jego
wykonania.
Art. 132.
1. Jednostki, którym udzielona została dotacja, o której mowa w art. 130 i w
art. 131 ust. 1, są obowiązane do prowadzenia wyodrębnionej ewidencji
księgowej środków otrzymanych z dotacji oraz wydatków dokonywanych z tych
środków.
2. Zatwierdzenie przez dysponenta części budżetowej lub dysponenta środków, o
których mowa w art. 107, rozliczenia dotacji w zakresie rzeczowym i
finansowym, przedstawionego przez obowiązaną do tego jednostkę, powinno
nastąpić w terminie 30 dni od dnia jego przedstawienia, a w przypadku dotacji
na realizację zadania za granicą - 60 dni od dnia jego przedstawienia.
3. W przypadku stwierdzenia na podstawie rozliczenia, o którym mowa w ust. 2,
że dotacja została w części lub całości wykorzystana niezgodnie z
przeznaczeniem albo pobrana w nadmiernej wysokości, dysponent części
budżetowej lub dysponent środków, o których mowa w art. 107, określa wysokość
kwoty podlegającej zwrotowi do budżetu państwa.
Art. 133.
1. Podziału rezerw celowych dokonuje, z zastrzeżeniem ust. 2, Minister Finansów
w porozumieniu z właściwymi ministrami lub innymi dysponentami części
budżetowych, nie później niż do dnia 15 października, z wyjątkiem rezerw, o
których mowa w art. 102 ust. 2 pkt 2 i 3, oraz rezerw przeznaczonych na
finansowanie zobowiązań Skarbu Państwa.
2. Podziału rezerwy celowej na zwiększenie wynagrodzeń i limitów zatrudnienia
wynikających ze zmian organizacyjnych i nowych zadań w państwowych
jednostkach budżetowych dokonuje Rada Ministrów.
3. Rezerwy celowe mogą być przeznaczone, z zastrzeżeniem ust. 5, wyłącznie na
cel, na jaki zostały utworzone, oraz wykorzystane zgodnie z klasyfikacją
wydatków.
4. Zmiana klasyfikacji wydatków, o której mowa w ust. 3, może być dokonana
przez Ministra Finansów w porozumieniu z właściwym ministrem lub innym
dysponentem części budżetowej, nie później niż do dnia 15 listopada.
5. Minister Finansów może, po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej komisji
właściwej do spraw budżetu, dokonać zmiany przeznaczenia rezerwy celowej.
Art. 134.
1. Rezerwą ogólną dysponuje Rada Ministrów.
2. Rada Ministrów może upoważnić, w drodze rozporządzenia, Prezesa Rady
Ministrów i Ministra Finansów do dysponowania rezerwą ogólną do wysokości
określonych kwot, uwzględniając zróżnicowanie kwot.
3. Rezerwa ogólna nie może być przeznaczona na zwiększenie wydatków, które w wy
niku przeniesień, dokonanych na podstawie art. 148, zostały zmniejszone.
Art. 135.
O podziale rezerwy, o której mowa w art. 102 ust. 4, wojewodowie zawiadamiają
Ministra Finansów.
Art. 136.
Ograniczenia, o których mowa art. 133 ust. 1, 3 i 5 oraz w art. 134 ust. 3, nie
mają zastosowania w przypadku realizacji zadań wynikających z przepisów
dotyczących wprowadzenia stanów nadzwyczajnych na terytorium państwa lub jego
części.
Art. 137.
1. Rada Ministrów kieruje wykonywaniem budżetu państwa i w tym celu może, w
drodze rozporządzenia, wydawać wytyczne, w szczególności określając:
1) organy administracji rządowej uprawnione do dokonywania określonych ro
dzajów wydatków;
2) szczegółowy sposób dokonywania wydatków, o których mowa w pkt 1;
3) szczegółowy sposób i terminy sporządzania informacji z wykonania
wydatków, o których mowa w pkt 1, oraz jednostki obowiązane do ich
sporządzania;
4) jednostki sektora finansów publicznych, w których przeprowadza się audyt
zewnętrzny;
5) tryb i zasady wydawania decyzji dotyczących zapewnienia finansowania z
budżetu państwa projektów dofinansowywanych z budżetu Unii Europejskiej.
2. Rada Ministrów wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, uwzględnia
właściwość podmiotów realizujących zadania oraz zakres przedmiotowy tych
zadań.
Art. 138.
W toku wykonywania budżetu państwa obowiązują następujące zasady gospodarki
finansowej:
1) ustalanie, pobieranie i odprowadzanie dochodów budżetu państwa następuje
na zasadach i w terminach wynikających z obowiązujących przepisów;
2) pełna realizacja zadań następuje w terminach określonych przepisami i
harmonogramem, o którym mowa w art. 129 ust. 1;
3) dokonywanie wydatków następuje w granicach kwot określonych w planie
finansowym, z uwzględnieniem prawidłowo dokonanych przeniesień i zgodnie z
planowanym przeznaczeniem, w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem
zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów;
4) przeniesienia wydatków w budżecie państwa mogą być dokonywane na zasadach
i w zakresie określonych w art. 148 i 149;
5) zlecanie zadań powinno następować na zasadzie wyboru najkorzystniejszej
oferty, z uwzględnieniem przepisów o zamówieniach publicznych, a w
odniesieniu do organizacji pozarządowych, z odpowiednim zastosowaniem art.
33 i art. 131.
Art. 139.
1. Wydatki nieprzewidziane, których obowiązkowe płatności wynikają z tytułów
egzekucyjnych lub wyroków sądowych, mogą być dokonywane bez względu na poziom
środków finansowych zaplanowanych na ten cel. Odpowiednia zmiana planu
wydatków powinna nastąpić w trybie przeniesień wydatków z innych podziałek
klasyfikacji wydatków lub z rezerw celowych.
2. Do przeniesień, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się ograniczeń
wynikających z art. 148 ust. 1-4.
Art. 140.
1. Wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa są dokonywane przed innymi wydatkami
budżetu państwa.
2. Minister Finansów może dokonywać przeniesień wydatków planowanych na
obsługę długu publicznego Skarbu Państwa pomiędzy częściami budżetu państwa,
w których ujmuje się obsługę długu zagranicznego Skarbu Państwa oraz obsługę
długu krajowego Skarbu Państwa.
Art. 141.
1. Środki finansowe uzyskane przez Ministra Finansów z tytułu transakcji
finansowych na instrumentach pochodnych, polegających na wymianie płatności
odsetkowych, pomniejszają wydatki związane z obsługą długu Skarbu Państwa.
2. Środki finansowe uzyskane przez Ministra Finansów z tytułu transakcji
finansowych na instrumentach pochodnych, polegających na wymianie płatności
kapitałowych, pomniejszają rozchody.
Art. 142.
Wydatki na współfinansowanie programów i projektów realizowanych ze środków, o
których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 mogą być dokonywane po podpisaniu umów
finansowych z dawcą środków, a dla projektów realizowanych ze środków, o których
mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2, pochodzących z Funduszu Spójności – od dnia
otrzymania przez Komisję Europejską wniosku o dofinansowanie projektu
spełniającego wymogi określone w odrębnych przepisach.
Art. 143.
1.Wpłaty środków własnych Unii Europejskiej do jej budżetu dokonywane są w
terminach i wysokości wynikającej z umowy międzynarodowej, z zastrzeżeniem
ust. 2.
2. W przypadku, gdy w trakcie roku budżetowego - w wyniku zmian wprowadzonych w
budżecie ogólnym Unii Europejskiej - wpłata środków własnych, o których mowa
w ust. 1, ulegnie zwiększeniu, Rada Ministrów przedstawia sejmowej komisji
właściwej do spraw budżetu propozycje sfinansowania zwiększonego wydatku.
3. W pierwszej kolejności na cel, o którym mowa w ust. 2, przeznacza się:
1) wydatki zablokowane na podstawie art. 154;
2) niepodzielone rezerwy celowe.
4. Pozytywna opinia sejmowej komisji właściwej do spraw budżetu o propozycjach
sfinansowania zwiększonych wpłat środków własnych Unii Europejskiej oznacza:
1) upoważnienie dla Ministra Finansów do przeniesienia wydatków między
częściami i działami w przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 1;
2) zgodę komisji na zmianę przeznaczenia rezerw celowych bez stosowania
trybu określonego w art. 133 w przypadku, o którym mowa w ust. 3 pkt 2;
3) upoważnienie dla Rady Ministrów do dokonania przeniesienia planowanych
wydatków pomiędzy częściami i działami budżetu państwa - w przypadku
innych wydatków.
Art. 144.
1. Dotacje udzielone z budżetu państwa w części niewykorzystanej do końca roku
budżetowego lub w terminie określonym w rozporządzeniu, wydanym na podstawie
art. 157, podlegają zwrotowi do budżetu państwa odpowiednio do 15 stycznia
następnego roku albo w terminie 7 dni od dnia określonego w tym
rozporządzeniu.
2. Dotacje udzielone z budżetu państwa na realizację zadań za granicą w części
niewykorzystanej do końca roku budżetowego podlegają zwrotowi do budżetu
państwa do 28 lutego następnego roku.
3. Od kwot dotacji zwróconych po terminie, określonym w ust. 1 i 2, nalicza się
odsetki w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, począwszy od
dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin zwrotu dotacji.
4. Wykorzystanie dotacji następuje w szczególności przez zapłatę za
zrealizowane zadania, na które dotacja była udzielona, albo w przypadku gdy
przepisy odrębne stanowią o sposobie udzielenia i rozliczenia dotacji,
wykorzystanie następuje przez realizację celów wskazanych w tych przepisach.
5. Dotacje celowe przyznane jednostkom samorządu terytorialnego na realizację
zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami,
w części niewykorzystanej w danym roku, podlegają zwrotowi do budżetu państwa
w części, w jakiej zadanie nie zostało wykonane w terminie określonym w ust.
1.
Art. 145.
1. Dotacje udzielone z budżetu państwa:
1) wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem,
2) pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości
- podlegają zwrotowi do budżetu państwa wraz z odsetkami w wysokości
określonej jak dla zaległości podatkowych, w terminie do dnia 28 lutego roku
następującego po roku, w którym udzielono dotacji.
2. Dotacjami pobranymi w nadmiernej wysokości są dotacje otrzymane z budżetu
w wysokości wyższej niż określona w odrębnych przepisach, umowie lub wyższej
niż niezbędna na dofinansowanie lub finansowanie dotowanego zadania.
3. Dotacjami nienależnymi są dotacje udzielone bez podstawy prawnej.
4. Zwrotowi do budżetu państwa podlega ta część dotacji, która została
wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, nienależnie udzielona lub pobrana w
nadmiernej wysokości.
5. Odsetki od dotacji podlegających zwrotowi do budżetu państwa nalicza się po
cząwszy od dnia:
1) przekazania z budżetu państwa dotacji wykorzystanych niezgodnie z przezna
czeniem;
2) stwierdzenia nieprawidłowego naliczenia lub nienależnego pobrania
dotacji.
6. Wykorzystanie dotacji niezgodnie z przeznaczeniem wyklucza prawo otrzymania
dotacji przez kolejne 3 lata, licząc od dnia stwierdzenia nieprawidłowego
wykorzystania dotacji, z wyłączeniem dotacji celowych przyznawanych
jednostkom samorządu terytorialnego na realizację:
1) zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych
ustawami;
2) zadań własnych, których obowiązek dotowania z budżetu państwa wynika
z odrębnych ustaw.
Art. 146.
1. W przypadku niedokonania zwrotu dotacji w terminie, o którym mowa w art. 144
ust. 1 i 2 oraz art. 145 ust. 1, organ lub inny dysponent części budżetowej,
który udzielił dotacji, wydaje decyzję określającą kwotę przypadającą do
zwrotu i termin, od którego nalicza się odsetki.
2. Organem odwoławczym od decyzji wydanych w pierwszej instancji przez wojewodę
jest Minister Finansów.
3. W zakresie nieuregulowanym w ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio przepisy
działu III ustawy - Ordynacja podatkowa, z wyjątkiem art. 57 tej ustawy.
4. Kompetencje organu podatkowego określone w dziale III ustawy - Ordynacja
podatkowa, wykonuje organ lub inny dysponent części budżetowej, o których
mowa w ust. 1.
Art. 147.
1. Zmiany kwot dotacji celowych na zadania zlecone jednostkom samorządu
terytorialnego mogą następować w terminie do dnia 15 listopada roku
budżetowego, a zmiany kwot dotacji na dofinansowanie zadań własnych jednostek
samorządu terytorialnego - do dnia 30 listopada roku budżetowego.
2. Terminy określone w ust. 1 nie obowiązują w przypadku dofinansowania zadań
jednostek samorządu terytorialnego realizowanych w związku ze zdarzeniem
losowym.
Art. 148.
1. Dysponenci części budżetowych mogą dokonywać przeniesień wydatków między
rozdziałami i paragrafami klasyfikacji wydatków, z zastrzeżeniem ust. 4, w
ramach danej części i działu budżetu państwa.
2. Przeniesienie polegające na zmniejszeniu lub zwiększeniu wydatków
majątkowych wymaga zgody Ministra Finansów.
3. Dysponenci części budżetowych mogą upoważnić kierowników podległych
jednostek do dokonywania przeniesień wydatków w obrębie jednego rozdziału, z
wyłączeniem wydatków majątkowych.
4. Przeniesienia wydatków, o których mowa w ust. 1 i 3, nie mogą zwiększać pla
nowanych wydatków na uposażenia i wynagrodzenia ze stosunku pracy, o ile
odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
5. Przepisy ust. 1-4 nie mają zastosowania do podziału rezerw budżetu państwa.
6. Ministrowie będący dysponentami więcej niż jednej części budżetowej mogą
dokonywać przeniesień wydatków między częściami w ramach jednego działu i
rozdziału budżetu państwa. O podjętych decyzjach ministrowie informują
niezwłocznie Radę Ministrów. Rada Ministrów, w drodze uchwały, może uchylić
decyzję ministra.
Art. 149.
1. Prezes Rady Ministrów może, w razie zniesienia lub przekształcenia
ministerstwa, w drodze rozporządzenia, dokonywać przeniesienia planowanych
dochodów i wydatków budżetowych między częściami budżetu państwa, z
zachowaniem przeznaczenia środków publicznych wynikającego z ustawy
budżetowej.
2. Prezes Rady Ministrów w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, może
określić dla utworzonego lub przekształconego ministerstwa limity
zatrudnienia i kwoty wynagrodzeń w podziale na części i działy budżetu
państwa.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się również w przypadku zniesienia lub
przekształcenia, będących dysponentami części budżetowych, organów, urzędów i
jednostek organizacyjnych podległych lub nadzorowanych przez Prezesa Rady
Ministrów albo ministra.
Art. 150.
1. Środki z budżetu państwa, przeznaczone na finansowanie inwestycji i
programów wieloletnich, ujętych w wykazach, o których mowa w art. 99 ust. 2
pkt 5 i 6, nie mogą być, z zastrzeżeniem ust. 2, wykorzystane na inne cele.
2. Rada Ministrów może wyrazić zgodę na zmianę wykorzystania środków budże
towych przeznaczonych uprzednio na finansowanie inwestycji i programów
wieloletnich, po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji sejmowej właściwej do
spraw budżetu. Środki te nie mogą być wykorzystane na finansowanie wydatków
bieżących oraz inwestycji, które nie były ujęte w planie.
3. Zgoda, o której mowa w ust. 2, nie stanowi podstawy do zmiany w trakcie roku
budżetowego wartości kosztorysowej oraz innych wielkości charakteryzujących
tę inwestycję.
Art. 151.
1. Dokonywanie zmian w planie przychodów - z wyłączeniem dotacji z budżetu pań
stwa - państwowego funduszu celowego jest niedozwolone.
2. Wydatki wyższe niż planowane mogą być dokonywane bez zmiany planu, jeżeli
znajdą pokrycie w ponadplanowych przychodach i pozostałości środków z okresów
poprzednich, po uzyskaniu, na wniosek ministra nadzorującego państwowy
fundusz celowy lub dysponującego nim, pozytywnej opinii komisji sejmowej
właściwej do spraw budżetu.
3. Przeniesienia wydatków pomiędzy poszczególnymi pozycjami planu mogą być doko
nywane, przez organy lub dysponenta funduszu, po uzyskaniu zgody ministra nad
zorującego państwowy fundusz celowy wydanej po uzyskaniu zgody Ministra
Finansów oraz uzyskaniu pozytywnej opinii komisji sejmowej właściwej do spraw
budżetu.
Art. 152.
Dokonywanie zmian w planie finansowym jednostki podsektora rządowego, ujętym
w ustawie budżetowej, wymaga zgody ministra nadzorującego tę jednostkę wydanej
po uzyskaniu zgody Ministra Finansów oraz uzyskaniu pozytywnej opinii komisji
sejmowej właściwej do spraw budżetu.
Art. 153.
1. Minister Finansów sprawuje ogólną kontrolę:
1) realizacji dochodów i wydatków oraz przychodw i rozchodw budżetu państwa;
2) wykorzystania środkw pochodzących z budżetu Unii Europejskiej;
3) poziomu deficytu.
2. Dysponenci części budżetowych sprawują nadzór i kontrolę:
1) nad całością gospodarki finansowej podległych im jednostek
organizacyjnych oraz przestrzegania przez te jednostki realizacji
procedury kontroli oraz zasady wstępnej oceny celowości poniesionych
wydatków;
2) wykorzystania dotacji udzielonych z budżetu państwa;
3) realizacji zadań finansowanych z budżetu państwa;
4) przestrzegania realizacji procedur kontroli finansowej w toku wykonywania
budżetu.
3. Przedmiotem nadzoru i kontroli, o których mowa w ust. 2, jest w
szczególności:
1) prawidłowość i terminowość pobierania dochodów;
2) zgodność wydatków z planowanym przeznaczeniem;
3) prawidłowość wykorzystania środków finansowych, w tym zakres zrealizo
wanych zadań;
4) wysokość i terminy przekazywania dotacji;
5) prawidłowość wykorzystania dotacji udzielonych z budżetu państwa, pod
względem zgodności z przeznaczeniem oraz wysokości wykorzystanej dotacji
a stopniem realizacji zadań przewidzianych do sfinansowania dotacją z
budżetu państwa.
Art. 154.
1. W przypadku stwierdzenia:
1) niegospodarności w określonych jednostkach;
2) opóźnień w realizacji zadań;
3) nadmiaru posiadanych środków;
4) naruszenia zasad gospodarki finansowej, o których mowa w art. 138
- może być podjęta decyzja o blokowaniu planowanych wydatków budżetowych.
2. Blokowanie planowanych wydatkw budżetowych oznacza okresowy lub obowiązujący
do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków.
3. Decyzje o blokowaniu planowanych wydatków, w przypadkach określonych w ust.
1, podejmują:
1) Minister Finansów - w zakresie całego budżetu państwa, z wyłączeniem
wydatków podmiotów, o których mowa w art. 121 ust. 2;
2) dysponenci części budżetowych - w zakresie ich części budżetu państwa.
4. O decyzjach, o których mowa w ust. 3 pkt 2, dysponenci części budżetowych
niezwłocznie informują Ministra Finansów.
5. W decyzjach, o których mowa w ust. 3, może być zawarty wykaz wydatków, które
nie mogą być dokonywane.
6. Minister Finansów, po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej komisji właściwej
do spraw budżetu, może utworzyć nową rezerwę celową i przenieść do tej
rezerwy kwoty wydatków zablokowane na podstawie ust. 1 pkt 2 i 3.
7. W przypadku stwierdzenia okoliczności, o których mowa w ust. 1, dotyczących
wydatkowania środków przeznaczonych na współfinansowanie programów i projek
tów, o których mowa w art. 118 ust. 1, Minister Finansów, na wniosek ministra
właściwego do spraw rozwoju regionalnego, może utworzyć nową rezerwę celową
i przenieść do niej zablokowane kwoty wydatków, po poinformowaniu sejmowej
komisji właściwej do spraw budżetu.
8. Rezerwę, o której mowa w ust. 6, przeznacza się na sfinansowanie zobowiązań
Skarbu Państwa lub na cele osobno wskazane w ustawie budżetowej.
9. Rezerwę, o której mowa w ust. 7, przeznacza się na współfinansowanie tych
programów lub projektów, o których mowa w art. 118 ust. 1, w których
realizacji nie występują opóźnienia.
10. Minister Finansów informuje niezwłocznie Radę Ministrów o przyczynach
podjęcia decyzji, o których mowa w ust. 3 pkt 1. Rada Ministrów może uchylić
decyzję Ministra Finansów.
Art. 155.
1. W przypadku zagrożenia realizacji ustawy budżetowej może nastąpić blokowanie
na czas oznaczony planowanych wydatków budżetu państwa.
2. Blokowanie planowanych wydatkw budżetu państwa, o ktrym mowa w ust. 1,
oznacza wstrzymanie przekazywania środków na realizację zadań finansowanych z
budżetu państwa lub okresowy albo obowiązujący do końca roku zakaz
dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków.
3. Rada Ministrów, po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji sejmowej właściwej
do spraw budżetu podejmuje, w drodze rozporządzenia, decyzję o blokowaniu
wydatków.
4. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 3, Rada Ministrów określa w
szczególności:
1) część budżetu państwa;
2) łączną kwotę wydatków, która podlega blokadzie
- uwzględniając stopień zagrożenia realizacji poszczególnych zadań oraz
stopień zagrożenia realizacji ustawy budżetowej.
5. Szczegółową klasyfikację wydatków, które podlegają blokowaniu, ustala
dysponent części budżetowej.
Art. 156.
W przypadku wprowadzenia stanu nadzwyczajnego na terytorium państwa lub jego
części Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, dokonywać przeniesienia
planowanych wydatków budżetowych między częściami i działami budżetu państwa w
celu realizacji zadań wynikających z przepisów dotyczących wprowadzenia tych
stanów.
Art. 157.
1. Niezrealizowane kwoty wydatków budżetu państwa wygasają, z zastrzeżeniem
ust. 2 i 3, z upływem roku budżetowego.
2. Nie wygasają z upływem roku budżetowego wydatki budżetu państwa:
1) których planowanym źródłem finansowania są przychody z kredytów
zagranicznych;
2) przeznaczone na finansowanie zadań, programów i projektów realizowanych
ze środków, o ktrych mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3;
3) których źródłem finansowania są dochody własne państwowych jednostek
budżetowych;
4) zgromadzone na rachunkach funduszy motywacyjnych.
3. Nie później niż do dnia 15 grudnia roku budżetowego Rada Ministrów może
ustalić, w drodze rozporządzenia, po uzyskaniu w tej sprawie opinii komisji
sejmowej właściwej do spraw budżetu:
1) wykaz wydatków, do których nie stosuje się przepisu ust. 1;
2) plan finansowy wydatków, do których nie stosuje się przepisu ust. 1, w
szczegółowości określonej w art. 100 ust. 2;
3) plan finansowy wydatków, o których mowa w ust. 2;
4) ostateczne terminy dokonania wydatków, które nie wygasają z upływem roku
budżetowego.
4. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 3, Rada Ministrów uwzględni:
1) terminy zakończenia procedur wynikających z przepisów o zamówieniach pub
licznych;
2) w przypadku wydatków inwestycyjnych - zrealizowany, ale niezafakturowany
zakres zadań rzeczowych danej inwestycji;
3) stopień zaawansowania realizacji inwestycji i programów wieloletnich.
5. W wykazie, o którym mowa w ust. 3 pkt 1, nie mogą być ujęte wydatki, które w
toku realizacji budżetu zostały zwiększone w trybie art. 148 ust. 2 oraz
art. 150 ust. 2.
6. Ostateczne terminy określone w rozporządzeniu wydanym na podstawie ust. 3
pkt 4 nie mogą upłynąć później niż do dnia 30 czerwca roku następnego.
7. Środki finansowe na wydatki:
1) ujęte w wykazie, o którym mowa w ust. 3 pkt 1;
2) o których mowa w ust. 2
- są gromadzone na wyodrębnionym rachunku wydatków centralnego rachunku
bieżącego budżetu państwa.
8. Minister Finansów, do dnia 31 grudnia roku budżetowego, przekazuje na
rachunek, o którym mowa w ust. 7, środki finansowe w wysokości równej łącznej
kwocie wydatków ujętych w planach, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 3.
9. Środki finansowe niewykorzystane w terminie określonym przez Radę Ministrów
podlegają przekazaniu na dochody budżetu państwa na wyodrębniony rachunek
dochodów centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa w terminie 7 dni od
dnia określonego w rozporządzeniu wydanym na podstawie ust. 3.
Art. 158.
1. Wykonanie budżetu państwa podlega kontroli Sejmu.
2. Rada Ministrów przedstawia Sejmowi i Najwyższej Izbie Kontroli, w terminie
do dnia 31 maja roku następującego po upływie roku budżetowego, roczne
sprawozdanie z wykonania budżetu państwa wraz ze:
1) sprawozdaniem o dochodach i wydatkach związanych z zadaniami z zakresu
administracji rządowej, realizowanymi przez jednostki samorządu
terytorialnego, i innymi zadaniami zleconymi jednostkom samorządu
terytorialnego odrębnymi ustawami;
2) zbiorczą informację o wykonaniu budżetów jednostek samorządu
terytorialnego;
3) ocenę realizacji założeń makroekonomicznych oraz przebiegu prywatyzacji
majątku Skarbu Państwa.
3. Sprawozdanie z wykonania ustawy budżetowej powinno zawierać:
1) dochody, wydatki oraz nadwyżkę lub deficyt sektora finansów publicznych;
2) dochody i wydatki wynikające z zamknięć rachunków budżetu państwa, sporzą
dzone według szczegółowości i układu ustawy budżetowej;
3) przychody i wydatki państwowych zakładów budżetowych i gospodarstw po
mocniczych państwowych jednostek budżetowych oraz państwowych funduszy
celowych;
4) omówienie wykonania budżetu państwa, z uwzględnieniem różnic między bud
żetem uchwalonym a wykonanym;
5) informację o realizacji wydatków, które nie wygasły z upływem roku budże
towego;
6) omówienie wielkości środków własnych Unii Europejskiej oraz środków
pochodzących z budżetu Unii Europejskiej, z uwzględnieniem różnic między
wielkościami uchwalonymi a wykonanymi;
7) informację o wykorzystaniu środków funduszy motywacyjnych z wyodręb
nieniem poszczególnych funduszy;
8) zestawienie dochodów własnych państwowych jednostek budżetowych oraz
wydatków nimi sfinansowanych.
4. Zbiorcza informacja o wykonaniu budżetów jednostek samorządu terytorialnego
powinna zawierać odrębnie dla każdego stopnia jednostki samorządu
terytorialnego:
1) zestawienie dochodów według ważniejszych źródeł;
2) zestawienie wydatków według działów;
3) zestawienie wydatków według ważniejszych rodzajów wydatków;
4) zestawienie przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw
pomocniczych jednostek budżetowych oraz funduszy celowych;
5) omówienie wykonania budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
5. Do sprawozdania, o którym mowa w ust. 2, Rada Ministrów dołącza:
1) sprawozdanie dotyczące przestrzegania zasady stanowiącej, że:
a) łączna kwota państwowego długu publicznego,
b) łączna kwota długu Skarbu Państwa
- nie może przekroczyć 60% wartości rocznego produktu krajowego brutto w da
nym roku budżetowym;
2) informację dotyczącą długu, deficytu, poręczeń i gwarancji sektora
finansów publicznych, o których mowa w art. 15 ust. 1;
3) informacje dotyczące otrzymanych i wydatkowanych środków, o których mowa
w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3.
Art. 159.
Minister Finansów przedstawia komisji sejmowej właściwej do spraw budżetu i Naj
wyższej Izbie Kontroli informację o przebiegu wykonania budżetu państwa za
pierwsze półrocze w terminie do dnia 10 września tego roku.
Rozdział 5
Bankowa obsługa budżetu państwa
Art. 160.
1. Dla obsługi budżetu państwa są prowadzone następujące rachunki bankowe:
1) centralny rachunek bieżący budżetu państwa, z wyodrębnieniem rachunków
dochodów i wydatków budżetu państwa oraz rachunków środków do sfinansowa
nia pożyczkowych potrzeb budżetu państwa;
2) rachunki bieżące państwowych jednostek budżetowych, z wyodrębnieniem
rachunków dochodów i wydatków;
3) rachunki bieżące urzędów obsługujących organy podatkowe, dla gromadzenia
dochodów budżetu państwa, z wyodrębnieniem rachunków dla niektórych
rodzajów dochodów;
4) rachunki bieżące państwowych funduszy celowych, o ile przepisy odrębnych
ustaw nie stanowią inaczej;
5) rachunki bieżące zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych
jednostek budżetowych;
6) rachunki pomocnicze;
7) rachunki bieżące jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Obsługę bankową budżetu państwa w zakresie rachunków bankowych wymienionych
w ust. 1 pkt 1-6 prowadzi Narodowy Bank Polski lub Bank Gospodarstwa
Krajowego, z zastrzeżeniem ust. 3-5.
3. Wyboru podmiotu prowadzącego obsługę rachunków, o których mowa w ust. 1 pkt
1-4, dokonuje Minister Finansów, uwzględniając niezbędne warunki techniczne
i organizacyjne, które powinny być spełnione przez ten podmiot, kwalifikacje
zawodowe pracowników, jak również wpływ na stan finansów publicznych w
związku z podjęciem i prowadzeniem obsługi tych rachunków.
4. Bank Gospodarstwa Krajowego może podjąć obsługę rachunków, o których mowa w
ust. 1 pkt 1-3, nie wcześniej niż z dniem przyjęcia przez Rzeczpospolitą
Polską waluty euro.
5. Obsługę bankową budżetu państwa w zakresie rachunków wymienionych w ust. 1
pkt 5 i 6 oraz rachunków państwowych osób prawnych, o których mowa w art. 4
ust. 1 pkt 12, może prowadzić Narodowy Bank Polski, Bank Gospodarstwa Krajo
wego lub inny bank. Wyboru banku innego niż Narodowy Bank Polski lub Bank Gos
podarstwa Krajowego dla obsługi tych rachunków dokonuje się w trybie
przepisów o zamówieniach publicznych.
Art. 161.
1. Dochody budżetu państwa są gromadzone odpowiednio na rachunkach urzędów
obsługujących organy podatkowe dla gromadzenia dochodów lub na rachunkach
bieżących dochodów państwowych jednostek budżetowych, i przekazywane na
centralny rachunek bieżący budżetu państwa, którego dysponentem jest Minister
Finansów.
2. Wydatki budżetu państwa są dokonywane przez dysponentów środków budżetowych
z ich rachunków bieżących wydatków ze środków otrzymanych bezpośrednio lub
poprzez rachunek bieżący wydatkw dysponenta nadrzędnego, z centralnego
rachunku bieżącego budżetu państwa.
3. Niewykorzystane przez dysponentów środków budżetowych środki, o których mowa
w ust. 2, są przekazywane bezpośrednio lub poprzez rachunek bieżący wydatkw
dysponenta nadrzędnego, na centralny rachunek bieżący budżetu państwa.
4. Operacje z tytułu przychodów i rozchodów budżetu państwa są dokonywane na
centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa.
Art. 162.
Minister Finansów, kierując się ogólnie sprawowaną kontrolą realizacji dochodów
i wydatków budżetu państwa określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób
wykonywania budżetu państwa, w tym w szczególności:
1) sposób i warunki ustanawiania przez dysponentów części budżetowych
dysponentów niższego stopnia;
2) tryb i terminy przekazywania:
a) na centralny rachunek bieżący budżetu państwa dochodów pobieranych
przez urzędy będące organami podatkowymi i państwowe jednostki budżetowe
z rachunków, o których mowa w art. 160 ust. 1 pkt 2 i 3,
b) z centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa środków na rachunki,
o których mowa w art. 160 ust. 1 pkt 2 i 3, z tytułu zwrotu nadpłat
dochodów, określonych w odrębnych przepisach, dokonywanych z tych
rachunków,
c) z centralnego rachunku bieżącego budżetu państwa środków na rachunki,
o których mowa w art. 160 ust. 1 pkt 2, w celu dokonywania wydatków tych
jednostek,
d) na centralny rachunek bieżący budżetu państwa niewykorzystanych
środków, o których mowa w art. 161 ust. 3;
3) rodzaje operacji dokonywanych z tytułu dochodów i wydatków budżetu
państwa na rachunkach państwowych jednostek budżetowych i urzędów będących
organami podatkowymi, o których mowa w art. 160 ust. 1 pkt 1-3;
4) tryb dokonywania operacji z tytułu przychodów i rozchodów budżetu państwa
na centralnym rachunku bieżącym budżetu państwa, o ktrych mowa w art. 161
ust. 4.
Art. 163.
1. Obsługa bankowa rachunków budżetu państwa jest prowadzona w ramach umowy
rachunku bankowego.
2. W ramach obsługi bankowej budżetu państwa podmiot prowadzący obsługę
udostępnia:
1) Ministrowi Finansw i Najwyższej Izbie Kontroli informacje o stanach środ
ków na rachunkach, o których mowa w art. 160 ust. 1;
2) właściwym dysponentom informacje o stanach środków w podległych im jed
nostkach, na rachunkach bieżących, o których mowa w art. 160 ust. 1 pkt 2
i 3
- w zakresie i terminach określonych w rozporządzeniu wydanym na podstawie
ust. 3.
3. Minister Finansów mając na względzie ujednolicenie zasad obsługi rachunków
budżetu państwa oraz kierując się koniecznością zapewnienia płynnego
przepływu informacji określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje i tryb
dokonywania operacji na rachunkach, o których mowa w art. 160 ust. 1, oraz
zakres i terminy udostępniania informacji, o których mowa w ust. 2, w ramach
prowadzonej obsługi bankowej budżetu państwa, z zastrzeżeniem ust. 4.
4. Jeżeli podmiotem prowadzącym obsługę centralnego rachunku bieżącego budżetu
państwa jest Narodowy Bank Polski, Minister Finansów, wydając rozporządzenie,
o którym mowa w ust. 3, zasięga opinii Prezesa Narodowego Banku Polskiego.
Art. 164.
W przypadku występowania przejściowych nadwyżek środków na centralnym rachunku
bieżącym budżetu państwa Minister Finansów może dokonywać oprocentowanych lokat
w Narodowym Banku Polskim lub w Banku Gospodarstwa Krajowego.
Dział IV
Budżet jednostki samorządu terytorialnego
Rozdział 1
Podstawowe definicje i zasady
Art. 165.
1. Budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wy
datków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki.
2. Budżet jednostki samorządu terytorialnego jest uchwalany w formie uchwały
budżetowej na rok budżetowy.
3. Uchwała budżetowa stanowi podstawę gospodarki finansowej jednostki samorządu
terytorialnego w roku budżetowym.
4. Uchwała budżetowa zawiera także plany przychodów i wydatków zakładów
budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i funduszy
celowych oraz dochodów własnych jednostek budżetowych.
Art. 166.
1. Uchwała budżetowa może określać, oprócz limitów wydatków na okres roku
budżetowego, limity wydatków na wieloletnie programy inwestycyjne, na
programy i projekty realizowane ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 1
pkt 2 i 3, oraz zadania wynikające z kontraktów wojewódzkich zawartych między
Radą Ministrów a samorządem województwa, ujmowane w wykazie stanowiącym
załącznik do uchwały budżetowej.
2. Załącznik, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) nazwę i cel programu, projektu lub zadania;
2) jednostkę organizacyjną odpowiedzialną za realizację lub koordynującą
wykonywanie programu, projektu lub zadania;
3) okres realizacji i łączne nakłady finansowe;
4) wysokość wydatków w roku budżetowym oraz w dwóch kolejnych latach.
3. Kolejne uchwały budżetowe określają nakłady na uruchomiony program, projekt
lub zadanie, o ktrych mowa w ust. 1, w wysokości umożliwiającej ich terminowe
zakończenie.
4. Zmiana kwot wydatków na realizację programu, projektu lub zadania, o ktrych
mowa w ust. 1, następuje w drodze uchwały organu stanowiącego jednostki
samorządu terytorialnego, zmieniającej zakres wykonywania lub wstrzymującej
ich wykonywanie.
Art. 167.
1. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego określa odrębna ustawa.
2. Wydatki budżetów jednostek samorządu terytorialnego są przeznaczone na
realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, w szczególności na:
1) zadania własne jednostek samorządu terytorialnego;
2) zadania z zakresu administracji rządowej i inne zadania zlecone
jednostkom samorządu terytorialnego ustawami;
3) zadania przejęte przez jednostki samorządu terytorialnego do realizacji w
drodze umowy lub porozumienia;
4) zadania realizowane wspólnie z innymi jednostkami samorządu
terytorialnego;
5) pomoc rzeczową lub finansową dla innych jednostek samorządu
terytorialnego, określoną przez organ stanowiący jednostki samorządu
terytorialnego odrębną uchwałą.
Art. 168.
1. Różnica między dochodami a wydatkami budżetu jednostki samorządu
terytorialnego stanowi odpowiednio nadwyżkę budżetu jednostki samorządu
terytorialnego lub deficyt budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
2. Deficyt budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być sfinansowany
przychodami pochodzącymi z:
1) sprzedaży papierów wartościowych wyemitowanych przez jednostkę samorządu
terytorialnego;
2) kredytów;
3) pożyczek;
4) prywatyzacji majątku jednostki samorządu terytorialnego;
5) nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego z lat ubiegłych;
6) wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym
budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym wynikających z rozliczeń
kredytów i pożyczek z lat ubiegłych.
Art. 169.
1. Łączna kwota przypadających w danym roku budżetowym:
1) spłat rat kredytów i pożyczek, o których mowa w art. 82 ust. 1 pkt 2 i 3
wraz z należnymi w danym roku odsetkami od kredytów i pożyczek, o których
mowa w art. 82 ust. 1,
2) wykupów papierów wartościowych emitowanych przez jednostki samorządu
terytorialnego na cele określone w art. 82 ust. 1 pkt 2 i 3 wraz z
należnymi odsetkami i dyskontem od papierów wartościowych emitowanych na
cele określone w art. 82 ust. 1,
3) potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych przez jednostki
samorządu terytorialnego poręczeń oraz gwarancji
- nie może przekroczyć 15% planowanych na dany rok budżetowy dochodów
jednostki samorządu terytorialnego.
2. W przypadku gdy relacja, o której mowa w art. 15 ust. 1 pkt 1 lit. a,
przekroczy 55%, to kwota, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć 12%
planowanych dochodów jednostki samorządu terytorialnego, chyba że obciążenia
te w całości wynikają z zobowiązań zaciągniętych przed datą ogłoszenia tej
relacji.
3.Ograniczeń określonych w ust. 1 nie stosuje się do:
1) emitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek zaciągniętych w
związku ze środkami określonymi w umowie zawartej z podmiotem dysponującym
funduszami strukturalnymi lub Funduszem Spójności Unii Europejskiej,
2) poręczeń i gwarancji udzielonych samorządowym osobom prawnym realizującym
zadania jednostki samorządu terytorialnego z wykorzystaniem środków
pochodzących z funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności Unii
Europejskiej.
Art. 170.
1. Łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec roku
budżetowego nie może przekroczyć 60% wykonanych dochodów ogółem tej jednostki
w tym roku budżetowym.
2. W trakcie roku budżetowego łączna kwota długu jednostki samorządu
terytorialnego na koniec kwartału nie może przekraczać 60% planowanych w
danym roku budżetowym dochodów tej jednostki.
3. Ograniczeń, o których mowa w ust. 1 i 2, nie stosuje się do emitowanych
papierów wartościowych, kredytów i pożyczek zaciąganych w związku ze środkami
określonymi w umowie zawartej z podmiotem dysponującym funduszami
strukturalnymi lub Funduszem Spójności Unii Europejskiej.
4. Przepisu ust. 3 nie stosuje się po zakończeniu realizacji i ostatecznym
rozliczeniu programu, projektu lub zadania współfinansowanego ze środków
funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności Unii Europejskiej.
5. W przypadku, gdy określone w umowie środki z funduszy strukturalnych lub
Funduszu Spójności Unii Europejskiej nie zostaną przekazane lub po ich
przekazaniu orzeczony zostanie ich zwrot, jednostka samorządu terytorialnego
nie może emitować papierów wartościowych, zaciągać kredytów, pożyczek i
udzielać poręczeń do czasu spełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2
oraz w art. 169 ust. 1 i 2.
Art. 171.
Przepisy art. 169 i 170 stosuje się odpowiednio do związkw jednostek samorządu
terytorialnego.
Art. 172.
1. Regionalna izba obrachunkowa przedstawia opinie w sprawach:
1) możliwości sfinansowania deficytu przedstawionego przez jednostkę
samorządu terytorialnego;
2) prawidłowości dołączonej do budżetu prognozy kwoty długu jednostki
samorządu terytorialnego, ze szczególnym uwzględnieniem zapewnienia
przestrzegania przepisów ustawy dotyczących uchwalania i wykonywania
budżetów lat następnych.
2. Opinie, o których mowa w ust. 1, powinny być opublikowane w terminie
miesiąca od dnia przekazania uchwały budżetowej jednostki samorządu
terytorialnego do regionalnej izby obrachunkowej, w trybie określonym dla
opublikowania uchwały budżetowej.
3. W przypadku negatywnej opinii regionalnej izby obrachunkowej, w zakresie,
o którym mowa w ust. l pkt 2, jednostka samorządu terytorialnego dokonuje
takiej zmiany uchwały budżetowej, aby zostały zachowane relacje określone w
art. 169 i 170.
Art. 173.
1. W budżecie jednostki samorządu terytorialnego mogą być tworzone rezerwy
celowe i rezerwa ogólna.
2. Rezerwy celowe są tworzone na wydatki, których szczegółowy podział na
pozycje klasyfikacji budżetowej nie może być dokonany w okresie opracowywania
budżetu.
3. Suma rezerw celowych nie może przekroczyć 5% wydatków budżetu jednostki samo
rządu terytorialnego.
4. Rezerwa ogólna nie może być wyższa niż 1% wydatków budżetu jednostki samo
rządu terytorialnego.
5. Rezerwami, o których mowa w ust. 1, dysponuje zarząd jednostki samorządu
terytorialnego.
Art. 174.
1. Z budżetu jednostki samorządu terytorialnego mogą być udzielane dotacje
przedmiotowe dla zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych, kalkulowane
według stawek jednostkowych.
2. Z budżetu jednostki samorządu terytorialnego mogą być udzielane dotacje
przedmiotowe również innym podmiotom niż wymienione w ust. 1, o ile tak sta
nowią odrębne przepisy.
3. Kwoty i zakres dotacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określa uchwała
budżetowa.
4. Stawki dotacji przedmiotowych ustala organ stanowiący jednostki samorządu
terytorialnego.
Art. 175.
1. Z budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być udzielona pomoc
finansowa innym jednostkom samorządu terytorialnego w formie dotacji celowej
albo pomoc rzeczowa.
2. Podstawą przekazania środków na realizację pomocy, o której mowa w ust. 1,
jest umowa określająca przeznaczenie i zasady rozliczenia środków.
Art. 176.
1. Podmioty niezaliczane do sektora finansów publicznych i niedziałające w celu
osiągnięcia zysku mogą otrzymywać z budżetu jednostki samorządu
terytorialnego dotacje na cele publiczne związane z realizacją zadań tej
jednostki.
2. Zlecenie zadania i udzielenie dotacji następuje zgodnie z przepisami ustawy
z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie, a jeżeli dotyczy ono innych zadań niż określone w tej ustawie
- na podstawie umowy jednostki samorządu terytorialnego z podmiotem, o którym
mowa w ust. 1; przepis art. 131 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
3. Tryb postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania niż określone w
ustawie, o której mowa w ust. 2, sposób jej rozliczania oraz sposób kontroli
wykonywania zleconego zadania określa w drodze uchwały organ stanowiący jed
nostki samorządu terytorialnego, mając na uwadze zapewnienie jawności
postępowania o udzielenie dotacji i jej rozliczenia.
Art. 177.
1. Jednostce samorządu terytorialnego może być udzielona pożyczka z budżetu
państwa, o której mowa w art. 101 ust. 1 pkt 1, jeżeli:
1) jednostka samorządu terytorialnego realizuje lub przystępuje do
realizacji postępowania naprawczego oraz
2) z analizy programu postępowania naprawczego wynika, iż w stopniu wysoce
prawdopodobnym:
a) nastąpi poprawa sytuacji finansowej tej jednostki oraz skuteczności w
wykonywaniu jej ustawowych zadań,
b) zachowane zostaną limity określone w art. 169 i 170, na koniec roku, w
którym upływa termin spłaty pożyczki,
c) zapewniona zostanie spłata pożyczki wraz z odsetkami.
2. Pożyczka i odsetki nie podlegają umorzeniu.
3. Wniosek o udzielenie pożyczki jednostka samorządu terytorialnego składa do
Ministra Finansów, a w przypadku zlecenia przez Ministra Finansów Bankowi
Gospodarstwa Krajowego czynności, o której mowa w art. 178 ust. 1, do Banku
Gospodarstwa Krajowego. Do wniosku o udzielenie pożyczki jednostka samorządu
terytorialnego załącza program postępowania naprawczego, dokumenty
zawierające dane umożliwiające dokonanie bieżącej i prognozowanej oceny
sytuacji finansowej tej jednostki oraz propozycje zabezpieczeń spłaty
pożyczki.
4. W przypadku niedokonania spłaty pożyczki w terminie, określonym w umowie
pożyczki, Minister Finansów może potrącić niespłaconą kwotę pożyczki wraz z
odsetkami z należnej subwencji ogólnej ustalonej dla tej jednostki samorządu
terytorialnego.
5. Przepisy ust. 1- 4 stosuje się odpowiednio do pożyczki udzielanej jednostce
samorządu terytorialnego realizującej lub przystępującej do realizacji
programu postępowania ostrożnościowego, jeżeli zagrożenie wykonania zadań
publicznych powstało z przyczyn niezależnych od tej jednostki.
6. Minister Finansów określi w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy zakres danych zawartych we wniosku o udzielenie pożyczki;
2) wykaz dokumentów dołączonych do wniosku;
3) rodzaje i zakres przyjmowanych zabezpieczeń
- biorąc pod uwagę rodzaj prowadzonego przez jednostkę samorządu
terytorialnego postępowania, zakres informacji niezbędnych do dokonania
oceny, o której mowa w ust. 3, oraz zapewnienie sprawności rozpatrywania
wniosków.
Art. 178.
1. Minister Finansów może, w drodze umowy, zlecić Bankowi Gospodarstwa
Krajowego dokonywanie czynności związanych z udzieleniem jednostce samorządu
terytorialnego pożyczki oraz jej rozliczaniem i egzekucją, polegających w
szczególności na:
1) przyjmowaniu od jednostki samorządu terytorialnego wniosku o udzielenie
pożyczki oraz weryfikacji czy wniosek spełnia wymogi określone w
przepisach wydanych na podstawie art. 177 ust. 6;
2) dokonywaniu ocen i analiz programu postępowania ostrożnościowego lub
naprawczego;
3) przygotowaniu i zawieraniu, w imieniu Ministra Finansów, umowy pożyczki z
jednostką samorządu terytorialnego;
4) kontroli spłaty pożyczki i ocenie sytuacji finansowej jednostki samorządu
terytorialnego w okresie spłaty;
5) podejmowaniu czynności zmierzających do odzyskania kwot niespłaconej
pożyczki lub odsetek od tej pożyczki i należnych opłat, w tym czynności
sądowych i egzekucyjnych.
2. Umowa określa wysokość wynagrodzenia za czynności dokonywane przez Bank
Gospodarstwa Krajowego oraz zakres czynności zleconych Bankowi.
3. W przypadku zlecenia Bankowi Gospodarstwa Krajowego dokonywania czynności
związanych z udzieleniem jednostkom samorządu terytorialnego pożyczek oraz
ich rozliczaniem i egzekucją, Minister Finansów może otworzyć w Banku
Gospodarstwa Krajowego rachunek bankowy do obsługi pożyczek, na który
przekazane zostaną środki przewidziane na ten cel w ustawie budżetowej.
4. Rachunek bankowy, o którym mowa w ust. 3, jest oprocentowany. Oprocentowanie
rachunku ustalone zostanie w umowie, o której mowa w ust.1.
5. Przy podejmowaniu czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 5, Bank
Gospodarstwa Krajowego ma prawo wystawić bankowy tytuł egzekucyjny, stosownie
do art. 96-98 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz.U z
2002 r. Nr 72, poz. 665 z późn. zm.7)).
Rozdział 2
Opracowywanie i uchwalanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego
Art. 179.
Przygotowanie projektu uchwały budżetowej wraz z objaśnieniami, a także
inicjatywa w sprawie zmian tej uchwały, należą do wyłącznej kompetencji zarządu
jednostki samorządu terytorialnego.
Art. 180.
Zarząd jednostki samorządu terytorialnego opracowuje prognozę łącznej kwoty
długu na koniec roku budżetowego i lata następne, wynikającej z planowanych i
zaciągniętych zobowiązań oraz informację o stanie mienia komunalnego,
zawierającą:
1) dane dotyczące przysługujących jednostce samorządu terytorialnego praw
własności;
2) dane dotyczące:
a) innych niż własność praw majątkowych, w tym w szczególności
o ograniczonych prawach rzeczowych, użytkowaniu wieczystym, wierzytel
nościach, udziałach w spółkach, akcjach,
b) posiadania;
3) dane o zmianach w stanie mienia komunalnego, w zakresie określonym w pkt
1 i 2, od dnia złożenia poprzedniej informacji;
4) dane o dochodach uzyskanych z tytułu wykonywania prawa własności i innych
praw majątkowych oraz z wykonywania posiadania;
5) inne dane i informacje o zdarzeniach mających wpływ na stan mienia komu
nalnego.
Art. 181.
1. Projekt uchwały budżetowej wraz z objaśnieniami oraz prognozę i informację,
o których mowa w art. 180, zarząd jednostki samorządu terytorialnego
przedstawia:
1) regionalnej izbie obrachunkowej - celem zaopiniowania,
2) organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego
- do dnia 15 listopada roku poprzedzającego rok budżetowy.
2. Opinię regionalnej izby obrachunkowej o projekcie uchwały budżetowej zarząd
jednostki samorządu terytorialnego jest obowiązany przedstawić, przed uchwa
leniem budżetu, organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego.
3. W przypadku gdy dochody i wydatki państwa określa ustawa o prowizorium
budżetowym, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, na wniosek
zarządu, może podjąć uchwałę o prowizorium budżetowym jednostki samorządu
terytorialnego na okres objęty ustawą o prowizorium budżetowym.
Art. 182.
Uchwałę budżetową organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego uchwala
przed rozpoczęciem roku budżetowego, a w szczególnie uzasadnionych przypadkach -
nie później niż do dnia 31 marca roku budżetowego.
Art. 183.
1. Do czasu uchwalenia uchwały budżetowej, jednak nie później niż do dnia
31 marca roku budżetowego, podstawą gospodarki finansowej jest projekt
uchwały budżetowej przedstawiony organowi stanowiącemu jednostki samorządu
terytorialnego.
2. Bez zgody zarządu jednostki samorządu terytorialnego organ stanowiący
jednostki samorządu terytorialnego nie może wprowadzić w projekcie uchwały
budżetowej jednostki samorządu terytorialnego zmian powodujących zmniejszenie
dochodów lub zwiększenie wydatków i jednocześnie zwiększenie deficytu budżetu
jednostki samorządu terytorialnego.
3. W przypadku nieuchwalenia uchwały budżetowej w terminie, o którym mowa
w ust. 1, regionalna izba obrachunkowa w terminie do dnia 30 kwietnia roku
budżetowego ustala budżet jednostki samorządu terytorialnego w zakresie zadań
własnych oraz zadań zleconych. Do dnia ustalenia budżetu przez regionalną
izbę obrachunkową podstawą gospodarki finansowej jest projekt uchwały, o
której mowa w ust. 1.
Art. 184.
1. Uchwała budżetowa jednostki samorządu terytorialnego określa:
1) prognozowane dochody jednostki samorządu terytorialnego według źródeł i
działów klasyfikacji;
2) wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego w podziale na działy i
rozdziały klasyfikacji wydatków, z wyodrębnieniem:
a) wydatków bieżących, w tym w szczególności:
– wynagrodzeń i pochodnych od wynagrodzeń,
– dotacji,
– wydatków na obsługę długu jednostki samorządu terytorialnego,
– wydatków przypadających do spłaty w danym roku budżetowym, zgodnie z
zawartą umową, z tytułu poręczeń i gwarancji udzielonych przez
jednostkę samorządu terytorialnego,
b) wydatków majątkowych;
3) źródła pokrycia deficytu lub przeznaczenie nadwyżki budżetu jednostki
samorządu terytorialnego;
4) przychody i rozchody budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
5) wydatki związane z wieloletnimi programami inwestycyjnymi, z
wyodrębnieniem wydatków na finansowanie poszczególnych programów;
6) wydatki na programy i projekty realizowane ze środków, o których mowa w
art. 5 ust. 3 pkt 1, 2 i 4, w części związanej z realizacją zadań
jednostki samorządu terytorialnego;
7) plany przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw
pomocniczych jednostek budżetowych i dochodów własnych jednostek
budżetowych;
8) plany przychodów i wydatków funduszy celowych;
9) limit zobowiązań z tytułu zaciąganych kredytów i pożyczek oraz
emitowanych papierów wartościowych, o których mowa w art. 82 ust. 1,
10) upoważnienia dla zarządu jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania
zobowiązań:
a) na finansowanie wydatków, o których mowa w art. 166 ust. 1;
b) z tytułu umów, których realizacja w roku następnym jest niezbędna dla
zapewnienia ciągłości działania jednostki i termin zapłaty upływa w roku
następnym;
11) zakres i kwoty dotacji przedmiotowych;
12) zakres i kwoty dotacji celowych na finansowanie kosztów realizacji
inwestycji, o których mowa w art. 24 ust. 5;
13) dochody i wydatki związane z realizacją zadań z zakresu administracji
rządowej i innych zadań zleconych jednostce samorządu terytorialnego
odrębnymi ustawami;
14) dotacje inne niż określone w pkt 11 i 12, przekazywane na podstawie
odrębnych przepisów, związane z realizacją zadań jednostki samorządu
terytorialnego;
15) dochody i wydatki związane z realizacją zadań wspólnych realizowanych w
drodze umów lub porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego.
2. Uchwała budżetowa jednostki samorządu terytorialnego może zawierać:
1) upoważnienie dla zarządu jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania
kredytów i pożyczek oraz emisji papierów wartościowych na pokrycie
występującego w ciągu roku budżetowego deficytu budżetu jednostki
samorządu terytorialnego;
2) upoważnienie dla zarządu jednostki samorządu terytorialnego do
dokonywania zmian w budżecie, w zakresie określonym w art. 188 ust. 2;
3) inne postanowienia dotyczące wykonywania budżetu jednostki samorządu tery
torialnego.
3. W uchwale budżetowej gminy i województwa określa się także dochody z tytułu
wydawania zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych i wydatki na realizację
zadań określonych w programie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoho
lowych.
4. Uchwała budżetowa gminy może również określać:
1) wydatki jednostek pomocniczych gminy;
2) uprawnienia jednostki pomocniczej do prowadzenia gospodarki finansowej
w ramach budżetu gminy.
Rozdział 3
Wykonywanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego
Art. 185.
1. W terminie 7 dni od dnia przekazania projektu uchwały budżetowej organowi
stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego zarząd jednostki samorządu
terytorialnego przekazuje podległym jednostkom informacje niezbędne do
opracowania projektów ich planów finansowych.
2. Jednostki, o których mowa w ust. 1, opracowują projekty planów finansowych
w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji określonej w ust. 1, nie
później jednak niż do dnia 22 grudnia.
Art. 186.
1. W terminie 21 dni od dnia uchwalenia uchwały budżetowej zarząd jednostki
samorządu terytorialnego:
1) opracowuje układ wykonawczy budżetu jednostki samorządu terytorialnego
w szczegółowości określonej w art. 128 ust. 2;
2) przekazuje podległym jednostkom informacje o ostatecznych kwotach
dochodów i wydatków tych jednostek oraz wysokości dotacji i wpłat do
budżetu;
3) opracowuje plan finansowy zadań z zakresu administracji rządowej oraz
innych zadań zleconych jednostce samorządu terytorialnego odrębnymi
ustawami, przyjmując jako podstawę dla tego planu kwotę dotacji
przyznanych na ten cel w danym roku budżetowym oraz wielkość dochodów
związanych z realizacją tych zadań, które podlegają przekazaniu do budżetu
państwa.
2. Jednostki organizacyjne jednostki samorządu terytorialnego dostosowują
projekty planów do uchwały budżetowej.
3. W planie finansowym urzędu jednostki samorządu terytorialnego ujmuje się
wszystkie wydatki budżetowe nieujęte w planach finansowych innych jednostek
budżetowych, w tym wydatki związane z funkcjonowaniem organu stanowiącego i
zarządu jednostki samorządu terytorialnego.
4. W planie, o którym mowa w ust. 3, ujmuje się także:
1) dotacje dla zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek bud
żetowych;
2) pozostałe dotacje i środki przekazywane na rzecz budżetów innych
jednostek samorządu terytorialnego i związków komunalnych;
3) wpłaty na rzecz związków jednostek samorządu terytorialnego;
4) wpłaty do budżetu państwa z przeznaczeniem na zwiększenie części
subwencji oglnej, określone w odrębnych przepisach;
5) płatności oraz składki wpłacane na rzecz instytucji krajowych i
zagranicznych.
5. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może opracować harmonogram
realizacji budżetu jednostki samorządu terytorialnego i poinformować o nim
podległe i nadzorowane jednostki. Opracowanie harmonogramu w jednostce, o
ktrej mowa w art. 49 ust. 2, jest obowiązkowe.
6. Harmonogram, o którym mowa w ust. 5, obejmuje:
1) prognozowane dochody budżetu jednostek samorządu terytorialnego w
podziale na poszczególne miesiące roku;
2) wielkość wydatków, planowanych do sfinansowania w poszczególnych mie
siącach roku.
7. Minister Finansów określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowy sposób, tryb i terminy opracowania planów finansowych zadań z
zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych odrębnymi
ustawami jednostkom samorządu terytorialnego;
2) tryb przekazywania do jednostek samorządu terytorialnego dotacji celowych
na realizację zadań z zakresu administracji rządowej oraz zadań zleconych
odrębnymi ustawami;
3) tryb i terminy przekazywania przez jednostki samorządu terytorialnego
pobranych dochodw związanych z realizacją zadań z zakresu administracji
rządowej oraz innych zadań zleconych odrębnymi ustawami.
8. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 7, Minister Finansów uwzględni:
1) terminy przekazywania jednostkom samorządu terytorialnego przez
dysponentów części budżetowych informacji o kwocie dotacji celowych;
2) szczegółowość, z jaką jest opracowywany plan finansowy;
3) terminy realizacji zadań wynikających z odrębnych przepisw;
4) terminy poboru dochodw budżetu państwa.
Art. 187.
1. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego sprawuje ogólny nadzór nad
realizacją, określonych uchwałą budżetową, dochodów i wydatków, przychodów i
rozchodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
2. Przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego kontroluje
przestrzeganie, przez podległe i nadzorowane przez siebie jednostki sektora
finansów publicznych, realizacji procedur w zakresie celowości zaciągania
zobowiązań finansowych i dokonywania wydatków.
3. Kontrola, o której mowa w ust. 2, obejmuje w każdym roku co najmniej 5% wy
datków podległych jednostek organizacyjnych.
Art. 188.
1. W toku wykonywania budżetu zarząd jednostki samorządu terytorialnego może
dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu
terytorialnego, polegających na:
1) zmianach planu dochodów i wydatków związanych ze zmianą kwot lub
uzyskaniem dotacji celowych przekazywanych z budżetu państwa oraz z
budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
2) przenoszeniu wydatków z rezerw budżetowych, zgodnie z planowanym przez
naczeniem wydatków;
3) zmianach w planie dochodów jednostki samorządu terytorialnego, wynika
jących ze zmian kwot subwencji w wyniku podziału rezerw.
2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd
jednostki samorządu terytorialnego do:
1) dokonywania innych zmian w planie wydatków, z wyłączeniem przeniesień wy
datków między działami;
2) przekazania niektórych uprawnień do dokonywania przeniesień planowanych
wydatków innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu tery
torialnego.
3. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może, po uzyskaniu pozytywnej
opinii komisji właściwej do spraw budżetu, dokonać zmiany przeznaczenia
rezerwy celowej.
4. Kierownicy jednostek organizacyjnych dokonujący przeniesień planowanych wy
datków na podstawie uprawnień, o których mowa w ust. 2 pkt 2, wprowadzając
zmiany w planach finansowych informują o dokonanych przeniesieniach zarząd
jednostki samorządu terytorialnego.
Art. 189.
1. W toku wykonywania budżetu jednostki samorządu terytorialnego obowiązują od
powiednio zasady gospodarki finansowej określone w art. 138 i 139.
2. Pobrane przez jednostkę samorządu terytorialnego dochody związane z
realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych
jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami, zarząd jednostki
samorządu terytorialnego odprowadza na rachunek dochodów budżetu państwa w
trybie i terminach określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów wydanym na
podstawie art. 186 ust. 7, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
3. Od dochodów nie odprowadzonych w terminach, określonych w rozporządzeniu
wydanym na podstawie art. 186 ust. 7, naliczane są odsetki w wysokości jak
dla zaległości podatkowych.
Art. 190.
Przepisy art. 145 i art. 146 stosuje się odpowiednio do dotacji udzielonych z
budżetu jednostki samorządu terytorialnego. Decyzję w sprawie zwrotu dotacji
wydaje wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta lub marszałek województwa.
Organem odwoławczym od decyzji jest właściwe miejscowo samorządowe kolegium
odwoławcze.
Art. 191.
1. Niezrealizowane kwoty wydatków zamieszczonych w budżecie jednostki samorządu
terytorialnego, z wyjątkiem wydatków, których źródłem finansowania są dochody
własne jednostki budżetowej, wygasają z upływem roku budżetowego, z zastrze
żeniem ust. 2.
2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może ustalić wykaz
wydatków, do których nie stosuje się przepisu ust. 1, oraz określić
ostateczny termin dokonania każdego wydatku ujętego w tym wykazie w następnym
roku budżetowym.
3. Łącznie z wykazem wydatków, które nie wygasają z upływem roku budżetowego,
organ stanowiący ustala plan finansowy tych wydatków w podziale na działy i
rozdziały klasyfikacji wydatków z wyodrębnieniem wydatków majątkowych.
4. Środki finansowe na wydatki ujęte w wykazie, o którym mowa w ust. 3, są gro
madzone na wyodrębnionym subkoncie podstawowego rachunku bankowego jednostki
samorządu terytorialnego.
Art. 192.
1. W przypadkach stwierdzenia okoliczności określonych w art. 154 ust. 1 zarząd
jednostki samorządu terytorialnego może podjąć decyzję o blokowaniu
planowanych wydatków budżetowych.
2. O podjętej decyzji zarząd jednostki samorządu terytorialnego zawiadamia
organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.
3. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może, po uzyskaniu pozytywnej
opinii komisji właściwej do spraw budżetu, przenieść zablokowane kwoty
wydatków do rezerwy celowej, z tym że decyzje o przeznaczeniu tych środków
podejmuje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.
4. Rezerwa celowa, o której mowa w ust. 3, nie może być przeznaczona na finanso
wanie wynagrodzeń .
Art. 193.
Kierownik jednostki budżetowej jednostki samorządu terytorialnego może, w celu
realizacji zadań, zaciągać zobowiązania pieniężne do wysokości kwot wydatków
określonych w zatwierdzonym planie finansowym jednostki.
Art. 194.
1. Czynności prawnych polegających na zaciąganiu kredytów i pożyczek oraz udzie
laniu pożyczek, poręczeń i gwarancji oraz emisji papierów wartościowych
dokonuje dwch członkw zarządu wskazanych w uchwale przez zarząd, z za
strzeżeniem ust. 2. Dla ważności tych czynności konieczna jest kontrasygnata
skarbnika jednostki samorządu terytorialnego.
2. Czynności prawnych, o których mowa w ust. 1, w gminie dokonuje wójt
(burmistrz, prezydent miasta).
3. Skarbnik, który odmówi kontrasygnaty, dokonuje jej na pisemne polecenie
przewodniczącego zarządu jednostki samorządu terytorialnego, z wyjątkiem
przypadku, gdy wykonanie polecenia stanowiłoby przestępstwo albo wykroczenie;
w takim przypadku powiadamia o tym organ stanowiący jednostki samorządu
terytorialnego i regionalną izbę obrachunkową.
Art. 195.
1. Bankową obsługę budżetu jednostki samorządu terytorialnego wykonuje bank
wybrany w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych,
z zastrzeżeniem art. 210 ust. 1.
2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd
danej jednostki do lokowania wolnych środków budżetowych na rachunkach
w innych bankach.
3. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego może w granicach upoważnień
zawartych w uchwale budżetowej zaciągać kredyty w wybranych przez siebie
bankach, w trybie określonym w przepisach o zamówieniach publicznych.
4. W celu zabezpieczenia kredytu lub pożyczki nie można udzielać pełnomocnictwa
do dysponowania rachunkiem bankowym jednostki samorządu terytorialnego.
Art. 196.
1. Jednostka samorządu terytorialnego składa sprawozdanie o stanie środkw
finansowych na rachunkach bankowych jednostki i jej jednostek
organizacyjnych.
2. Terminy i sposb sporządzania sprawozdania, o ktrym mowa w ust. 1, określają
przepisy o sprawozdawczości budżetowej.
Art. 197.
Jednostki, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 7, 8 i 12, zaliczone do podsektora
samorządowego przedstawiają właściwemu zarządowi jednostki samorządu
terytorialnego w terminie do dnia:
1) 31 lipca roku budżetowego - informację o przebiegu wykonania planu
finansowego jednostki za pierwsze półrocze, uwzględniającą w szczególności
stan należności i zobowiązań, w tym wymagalnych;
2) 28 lutego roku następującego po roku budżetowym - sprawozdanie roczne z
wykonania planu finansowego jednostki, w szczegółowości nie mniejszej niż
w planie finansowym.
Art. 198.
1. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedstawia organowi stanowiącemu
jednostki samorządu terytorialnego i regionalnej izbie obrachunkowej
informację o przebiegu wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego
za pierwsze półrocze oraz informacje, o których mowa w art. 197 pkt 1, w
terminie do dnia 31 sierpnia, w szczegółowości nie mniejszej niż w uchwale
budżetowej.
2. Zakres i formę informacji o przebiegu wykonania budżetu jednostki samorządu
terytorialnego za pierwsze półrocze oraz informacji, o której mowa w art. 197
pkt l, określa organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.
Art. 199.
1. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedstawia, w terminie do dnia 20
marca roku następującego po roku budżetowym, organowi stanowiącemu:
1) sprawozdanie roczne z wykonania budżetu tej jednostki, zawierające
zestawienie dochodów i wydatków wynikające z zamknięć rachunków budżetu
jednostki samorządu terytorialnego, w szczegółowości nie mniejszej niż w
uchwale budżetowej;
2) sprawozdanie, o którym mowa w art. 197 pkt 2.
Sprawozdanie, o którym mowa w pkt 1, obejmuje również wykaz jednostek
budżetowych, które utworzyły rachunki dochodów własnych oraz zestawienie
dochodów własnych i wydatków nimi sfinansowanych.
2. Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, zarząd jednostki samorządu
terytorialnego przedstawia, w terminie do dnia 20 marca roku następującego po
roku budżetowym, regionalnej izbie obrachunkowej.
3. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego rozpatruje sprawozdanie
z wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego w terminie do dnia 30
kwietnia roku następującego po roku budżetowym i podejmuje uchwałę w sprawie
absolutorium dla zarządu jednostki samorządu terytorialnego.
Dział V
Środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej
Rozdział 1
Zasady i tryb gospodarowania środkami pochodzącymi z Unii Europejskiej
Art. 200.
1. Środki, o których mowa w art. 5 ust. 3 są:
1) przeznaczane wyłącznie na cele określone w umowie międzynarodowej,
przepisach odrębnych lub deklaracji dawcy;
2) wydatkowane zgodnie z procedurami zawartymi w umowie międzynarodowej lub
innymi procedurami obowiązującymi przy ich wykorzystywaniu.
2. Środki, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 3, przeznaczone są wyłącznie na
cele określone w przepisach Unii Europejskiej dotyczących realizacji Wspólnej
Polityki Rolnej i wydatkowane przez agencje płatnicze, o których mowa w
odrębnych przepisach, zgodnie z ustalonymi w tych przepisach procedurami.
Art. 201.
1. Środki, o których mowa w art. 5 ust. 3, są gromadzone na wyodrębnionych
rachunkach bankowych, prowadzonych w euro, i mogą być wydatkowane do
wysokości kwot zgromadzonych na tych rachunkach.
2. Obsługę bankową rachunków, o których mowa w ust. 1, prowadzi Narodowy Bank
Polski lub Bank Gospodarstwa Krajowego na podstawie umów rachunku bankowego.
3. W ramach obsługi, o której mowa w ust. 2, Narodowy Bank Polski i Bank
Gospodarstwa Krajowego są obowiązane do dokonywania wypłat w złotych lub w
euro na podstawie dyspozycji właściciela rachunku lub jego pełnomocników.
Art. 202.
Przy wydatkowaniu środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 3 i w ust. 3 pkt
1, 2 i 4, a także środków przeznaczonych na współfinansowanie programów i
projektów realizowanych z tych środków stosuje się odpowiednio zasady
rozliczania określone dla dotacji z budżetu państwa.
Art. 203.
1. Szczegółowe warunki wykorzystania i rozliczania przyznanych środków, o
których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1, 2 i 4, określa umowa zawarta z
beneficjentem pomocy udzielanej z tych środków. Do rozliczenia środków, o
których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 3, stosuje się odrębne przepisy.
2. Minister Finansów sprawuje nadzór finansowy w zakresie środków, o których
mowa w art. 5 ust. 3, w szczególności nad podmiotami:
1) nadzorującymi programy lub projekty realizowane z tych środków;
2) dysponującymi tymi środkami.
3. Sposób zarządzania środkami, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1, 2 i 4
służącymi do realizacji określonych programów lub projektów określają
porozumienia między Ministrem Finansów a podmiotami określonymi w ust. 2.
Art. 204.
1. Nadzorujący programy lub projekty realizowane ze środków, o których mowa w
art. 5 ust. 3 pkt 1, 2 i 4, sprawują kontrolę nad wykorzystaniem tych środków
i dokonują oceny ich wykorzystania.
2. Przedmiotem oceny, o której mowa w ust. 1, jest w szczególności:
1) zakres zrealizowanych zadań;
2) terminowość wykorzystania środków;
3) prawidłowość wykorzystania środków pod względem zgodności z planowanym
przeznaczeniem oraz procedurami.
3. Wyniki kontroli i oceny, o których mowa w ust. 1, przekazuje się Ministrowi
Finansów i dawcy środków.
Art. 205.
1.W przypadku wykorzystania środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1,2 i
4:
1) niezgodnie z przeznaczeniem;
2) bez zachowania procedur, o których mowa w art. 200 ust. 1 pkt 2;
3) pobrania ich w sposób nienależny albo w nadmiernej wysokości
- podlegają one zwrotowi przez beneficjenta pomocy udzielonej z tych środków
wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych na
rachunek, na którym są gromadzone lub z którego zostały wypłacone.
2. Wykorzystanie środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1, 2 i 4, w sposób
określony w ust. 1 wyklucza prawo otrzymania tych środków przez kolejne 3
lata, licząc od dnia stwierdzenia nieprawidłowego wykorzystania tych środków,
chyba że obowiązek ich przyznania danemu podmiotowi lub grupie podmiotów
wynika z umowy zawartej z dawcą środków, wskazującej bezpośrednio ten
podmiot.
3. Do zwrotu środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 3 stosuje się odrębne
przepisy.
Art. 206.
1. Minister Finansów może określić, w drodze rozporządzenia, sposób, warunki i
tryb dysponowania środkami, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1, w
szczególności:
1) tryb ustalania podmiotów dysponujących tymi środkami;
2) tryb uruchamiania tych środków i rodzaje rachunków bankowych;
3) tryb i terminy sporządzania planów finansowych dokonywania wydatków;
4) sposób oceny przebiegu programów i projektów realizowanych z tych środków
oraz zakres i tryb sporządzania sprawozdań z wykorzystywania tych środków;
5) tryb i terminy zamykania oraz rozliczania programów i projektów
realizowanych z tych środków
- uwzględniając postanowienia umów międzynarodowych.
2. Minister Finansów może określić, w drodze rozporządzenia, sposób, warunki i
tryb dysponowania środkami, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2, w
szczególności:
1) tryb uruchamiania tych środków i rodzaje rachunków bankowych;
2) tryb i terminy sporządzania planów finansowych dokonywania wydatków
- uwzględniając procedury określające wykorzystanie tych środków, obowiązujące
w Unii Europejskiej.
Art. 207.
Minister Finansów w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rozwoju wsi oraz
ministrem właściwym do spraw rynków rolnych określi, w drodze rozporządzenia,
warunki i tryb udzielania i rozliczania pożyczek na prefinansowanie zadań
Wspólnej Polityki Rolnej, przekazywania na rachunek bieżący agencji płatniczych,
o których mowa w odrębnych przepisach, zwanych dalej "agencjami płatniczymi",
środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i
Gwarancji Rolnej i środków krajowych przeznaczonych na realizację zadań Wspólnej
Polityki Rolnej oraz sposób rozliczania tych środków, mając na względzie
zachowanie przez agencje płatnicze terminów i warunków dokonywanych płatności, a
także konieczność kontroli środków będących w dyspozycji agencji płatniczych.
Art. 208.
1. Należności i wierzytelności przypadające agencjom płatniczym, pochodzące z
Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej i
środków krajowych przeznaczonych na realizację Wspólnej Polityki Rolnej, mogą
być, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, umarzane w całości lub w
części, a ich spłata odraczana lub rozkładana na raty.
2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i tryb
umarzania w całości lub w części, odraczania lub rozkładania na raty spłaty
należności, o których mowa w ust. 1, a także wskaże organy do tego
uprawnione, z uwzględnieniem:
1) przesłanek uzasadniających umorzenie w całości lub w części, odroczenie
lub rozłożenie na raty spłaty tych należności;
2) rodzaju i zakresu udzielonych ulg w spłaceniu należności;
3) wskazania organów właściwych do umarzania należności w całości lub w
części, odraczania lub rozkładania ich spłaty na raty w zależności od
wysokości kwot udzielonej ulgi.
Rozdział 2
Prefinansowanie programów i projektów współfinansowanych środkami pochodzącymi
z budżetu Unii Europejskiej.
Art. 209.
1. Jednostki sektora finansów publicznych realizujące programy i projekty
finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 2 , mogą
otrzymać z budżetu państwa środki na prefinansowanie tych programów i
projektów.
2. Agencje płatnicze realizujące zadania Wspólnej Polityki Rolnej mogą otrzymać
z budżetu państwa środki na prefinansowanie tych zadań.
3. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, warunki, jakie
powinna spełniać jednostka sektora finansów publicznych, aby otrzymać środki,
o których mowa w ust. 1, uwzględniając zróżnicowanie form organizacyjno-
prawnych i sytuację finansową tych jednostek, możliwości budżetu państwa a
ponadto, w odniesieniu do jednostek samorządu terytorialnego, kwotę dochodów
na jednego mieszkańca i stan ich wyposażenia w obiekty infrastrukturalne.
4. Środki na prefinansowanie udostępniane są w formie oprocentowanych pożyczek,
z zastrzeżeniem ust. 5.
5. Pożyczki, o których mowa w ust. 4, udzielane państwowym jednostkom
budżetowym, samorządom województw na zadania z zakresu zwalczania bezrobocia
realizowane przez wojewódzkie urzędy pracy oraz agencjom płatniczym nie są
oprocentowane.
Art. 210.
1. Jednostka sektora finansów publicznych, która otrzyma z budżetu państwa
środki na prefinansowanie, jest obowiązana do otwarcia w Narodowym Banku
Polskim lub w Banku Gospodarstwa Krajowego rachunku bankowego do obsługi
finansowej realizowanego projektu, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Jednostka samorządu terytorialnego, która otrzyma z budżetu państwa środki
na prefinansowanie, może otworzyć odrębny rachunek bankowy do obsługi
finansowej realizowanego projektu w banku prowadzącym obsługę budżetu tej
jednostki.
Art. 211.
1. Zwrot pożyczki udzielonej na prefinansowanie następuje po otrzymaniu środków
z budżetu Unii Europejskiej.
2. W przypadku niewpłynięcia środków z budżetu Unii Europejskiej, z przyczyn
zależnych od jednostki sektora finansów publicznych, zwrot pożyczki następuje
ze środków własnych jednostki sektora finansów publicznych.
3. Minister Finansów w porozumieniu z ministrem odpowiedzialnym za zarządzanie
programem lub projektem finansowanym z udziałem środków, o których mowa w
art. 5 ust. 3 pkt 2, zwanym dalej "właściwym ministrem", określi, w drodze
rozporządzenia, tryb i terminy przekazywania środków z budżetu państwa na
prefinansowanie oraz tryb i terminy zwrotu pożyczek do budżetu państwa, a w
szczególności:
1) dokumenty niezbędne do przekazania pożyczki;
2) sposób ustalania transz pożyczki i warunki przekazywania środków;
3) tryb i termin rozliczenia pożyczki;
4) sposób zwrotu pożyczki;
5) tryb i termin zwrotu pożyczki, w przypadku o którym mowa w ust. 2;
6) wysokość prowizji bankowych;
7) wysokość oprocentowania, nie wyższą niż rentowność 52-tygodniowych bonów
skarbowych
- uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego wydatkowania środków z
budżetu państwa.
Art. 212.
1. Przepisów art. 211 nie stosuje się do agencji płatniczej.
2. Rozliczenie pożyczki udzielonej agencji płatniczej następuje po wpłynięciu
środków, o których mowa w art. 5 ust. 3 pkt 3 na rachunek bankowy do obsługi
tych środków.
Art. 213.
1. Umowę pożyczki z jednostką sektora finansów publicznych zawiera właściwy
minister, z zastrzeżeniem ust. 5.
2. Właściwy minister może zlecić Bankowi Gospodarstwa Krajowego zawieranie
umów, o których mowa w ust. 1.
3. Minister Finansów może, na wniosek właściwego ministra, otworzyć w Banku
Gospodarstwa Krajowego rachunek bankowy do obsługi pożyczek, o których mowa w
ust. 2.
4. Rachunek bankowy, o którym mowa w ust. 3 jest oprocentowany. Oprocentowanie
rachunku ustalone zostanie w umowie rachunku bankowego.
5. Umowę pożyczki z państwową jednostką budżetową, państwową osobą prawną
działającą w formie agencji lub agencją płatniczą zawiera Minister Finansów.
Art. 214.
1. Pożyczka wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem podlega zwrotowi do
budżetu państwa wraz z odsetkami ustalonymi jak dla zaległości podatkowych w
terminie 7 dni od dnia stwierdzenia nieprawidłowego wykorzystania pożyczki.
2. Zwrotowi podlega ta część pożyczki udzielonej na prefinansowanie, która
została nieprawidłowo wykorzystana.
3. W przypadku niedokonania zwrotu w terminie, o którym mowa w ust. 1, Minister
Finansów może:
1) potrącić pożyczkę wraz z odsetkami z należnej jednostce samorządu
terytorialnego subwencji lub udziałów w podatkach;
2) dokonać blokady wydatków, w trybie art. 154, przewidzianych na dotacje
lub inne dofinansowanie wydatków jednostki sektora finansów publicznych,
jeżeli jednostka takie finansowanie z budżetu państwa otrzymuje.
4. Wykorzystanie pożyczki niezgodnie z przeznaczeniem wyklucza prawo do
otrzymania środków na współfinansowanie programów i projektów oraz
prefinansowanie przez okres 3 lat, licząc od dnia stwierdzenia
nieprawidłowego wykorzystania pożyczki.
5. Przepisy ust. 1-4 nie dotyczą agencji płatniczych.
Dział VI
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i końcowe
Rozdział 1
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 215.
W ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91,
poz. 408, z późn. zm.8)) w art. 50 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Do żłobka prowadzonego w formie zakładu budżetowego nie stosuje się
przepisu art. 24 ust. 7 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach
publicznych (Dz.U. Nr ..., poz. ...).".
Art. 216.
W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 1996 r. Nr 67,
poz. 329, z późn. zm.9)) w art. 79 ust. 1b otrzymuje brzmienie:
"1b. Do dotacji, o których mowa w ust. 1a, nie stosuje się przepisu art. 24
ust. 7 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr
..., poz. ...).".
Art. 217.
W ustawie z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych
(Dz.U. z 2001 r. Nr 55, poz. 577 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 113,
poz. 984) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 13 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
"2) opiniowanie możliwości sfinansowania deficytu budżetu jednostki
samorządu terytorialnego oraz prognozy kształtowania się długu jednostki
samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 172 ustawy z dnia 30
czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr ..., poz. ...);";
2) w art. 18 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) ustalanie budżetu jednostki samorządu terytorialnego w przypadku, o
którym mowa w art. 183 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, oraz
orzekanie o nieważności uchwał i zarządzeń, o których mowa w art. 11 ust.
1;".
Art. 218.
W ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych
(Dz.U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335, z późn. zm.10)) w art. 3 ust. 2 otrzymuje
brzmienie:
"2. Pracodawcy prowadzący działalność w formach organizacyjno-prawnych
jednostek sektora finansów publicznych, o których mowa w art. 20, 21 i 24-
27 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr ...,
poz. ...), tworzą Fundusz, bez względu na liczbę zatrudnianych
pracowników.".
Art. 219.
W ustawie z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach (Dz.U. z 2001 r. Nr 20,
poz. 1300 oraz z 2002 r. Nr 216, poz. 1824) w art. 23b ust. 7 otrzymuje
brzmienie:
"7. Środków, o których mowa w ust. 2, oraz świadczeń emitenta należnych
obligatariuszom od emitenta obligacji w wykonaniu zobowiązań wynikających
z tych obligacji nie uwzględnia się przy ustalaniu ograniczeń zadłużenia
jednostek samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 169 ustawy
z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr ..., poz.
...).".
Art. 220.
W ustawie z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów (Dz. U. z 2003 r. Nr 24
poz. 199 i Nr 80 poz. 717 oraz z 2004 r. Nr 238 poz. 2390 i Nr 273 poz. 2703) w
art. 39 uchyla się ust. 1b-1d.
Art. 221.
W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o ustroju sądów wojskowych (Dz.U.
Nr 117, poz. 753, z późn. zm.11)) w art. 4:
1) § 2 otrzymuje brzmienie:
"§ 2. Minister Obrony Narodowej, jako dysponent części budżetowej, nie jest
uprawniony do dokonywania przeniesień, o których mowa w art. 148 ustawy
z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr ..., poz.
...), jeżeli powodowałoby to zmniejszenie wydatków w rozdziale
klasyfikacji wydatków dotyczących sądów wojskowych.";
2) § 5 otrzymuje brzmienie:
"§ 5. Organy wymienione w § 4 są związane założeniami, o których mowa
w art. 120 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.".
Art. 222.
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych
(Dz.U z 2003 r. Nr 99, poz. 919) w art. 3 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
"4. Bank hipoteczny, udzielając kredytu jednostce samorządu terytorialnego,
jak również nabywając papiery wartościowe emitowane przez jednostkę
samorządu terytorialnego, jest obowiązany uzyskać pozytywną, na dzień
przyznania kredytu lub nabycia papierów wartościowych, opinię regionalnej
izby obrachunkowej o możliwości spłaty kredytu lub wykupu papierów
wartościowych, o której mowa w art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca
2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr ..., poz. ...).".
Art. 223.
W ustawie z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla
pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. Nr 160, poz. 1080, z późn. zm.12))
w art. 1 w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
"2) zatrudnionych w urzędach organów władzy publicznej, kontroli, ochrony
prawa, sądach i trybunałach, wymienionych w art. 121 ust. 2 ustawy z dnia
30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr ..., poz. ...),".
Art. 224.
W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych
(Dz.U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm.13)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 47 w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
"2) do 5 dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych, zakładów
budżetowych i gospodarstw pomocniczych w rozumieniu art. 20 ust. 1,
art. 24 ust. 1 i art. 26 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o
finansach publicznych (Dz.U. Nr ..., poz. ...);";
2) w art. 52:
a) w ust. 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:
"1a) ze środków rekompensujących kwoty składek przekazanych na rzecz
otwartych funduszy emerytalnych;",
b) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
"4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazuje na
rachunek bankowy Funduszu Ubezpieczeń Społecznych środki, o których
mowa w ust. 1 pkt 1a, w terminie 3 dni po przedstawieniu przez Zakład
wniosku zawierającego informacje o terminie i wysokości składek
przekazanych na rzecz otwartych funduszy emerytalnych.".
Art. 225.
W ustawie z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie cywilnej (Dz. U. z 1999 r. Nr 49,
poz. 483, z późn. zm.)[5] w art. 2 uchyla się ust. 1b.
Art. 226.
W ustawie z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej
sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 110, poz. 1255, z
późn. zm.)[14] wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) państwowa sfera budżetowa - rozumie się państwowe jednostki budżetowe,
państwowe zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze państwowych jednostek
budżetowych, które prowadzą gospodarkę finansową na zasadach określonych w
art. 20, 21 i 24-27 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach
publicznych (Dz.U. Nr ..., poz. ...), zwanej dalej "ustawą o finansach
publicznych", oraz państwowe szkoły wyższe i inne jednostki prowadzące
gospodarkę finansową na zasadach określonych w art. 30 ustawy z dnia 12
września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385,
z późn. zm.)[15], zwanej dalej "ustawą o szkolnictwie wyższym".";
2) w art. 3 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) pracowników zatrudnionych w urzędach organów władzy publicznej,
kontroli, ochrony prawa, sądach i trybunałach, wymienionych w art. 121
ust. 2 ustawy o finansach publicznych;".
Art. 227.
W ustawie z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju
Przedsiębiorczości (Dz.U. Nr 109, poz. 1158 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253,
Nr 66, poz. 596 i Nr 216, poz. 1824) w art. 14:
1) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Agencja działa zgodnie z rocznym planem działania, w którego skład
wchodzi plan finansowy, o którym mowa w art. 41 ustawy z dnia 30 czerwca
2005 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr ..., poz. ...).";
2) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
"5. Prezes, w terminie miesiąca od dnia otrzymania informacji, o której mowa
w art. 128 ust. 3 ustawy wymienionej w ust. 1, przedstawia do
zatwierdzenia ministrowi właściwemu do spraw gospodarki plan działania
Agencji wraz z opinią Rady.";
3) ust. 5b otrzymuje brzmienie:
"5b. Prezes, w terminie 30 dni od zakończenia każdego kwartału, z wyjątkiem
ostatniego kwartału roku obrotowego, przedstawia ministrowi właściwemu
do spraw gospodarki sprawozdanie z działalności Agencji w danym
kwartale, wraz z opinią Rady, w celu dokonania oceny, o której mowa w
art. 153 ust. 2 ustawy wymienionej w ust. 1.".
Art. 228.
W ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62,
poz. 627, z późn. zm.)[16] wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 411 po ust. 6 dodaje się ust. 6a w brzmieniu:
"6a. Narodowy Fundusz może obejmować lub nabywać udziały lub akcje w spółkach
oraz nabywać obligacje emitowane przez inne podmioty niż Skarb Państwa lub
jednostki samorządu terytorialnego, za zgodą ministra właściwego do spraw
środowiska i ministra właściwego do spraw finansów publicznych, jeżeli
jest to związane z rozwojem przemysłu i usług w zakresie ochrony
środowiska.";
2) w art. 414 w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
"4) zatwierdzanie wniosków zarządu w sprawach emisji obligacji własnych,
nabywania obligacji oraz obejmowania lub nabywania akcji i udziałów w
spółkach, zaciągania kredytów i pożyczek, wnoszenia udziałów do spółek,".
Art. 229.
W ustawie z dnia 25 maja 2001 r. o przebudowie i modernizacji technicznej oraz
finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 76, poz. 804,
Nr 85, poz. 925 i Nr 154, poz. 1802 oraz z 2002 r. Nr 205, poz. 1731) w art. 5
ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. W celu realizacji programu:
1) mogą być zawierane umowy wieloletnie, do których nie stosuje się
przepisu art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach
publicznych (Dz.U. Nr ..., poz. ...) i art. 143 ustawy z dnia 29
stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz.U. Nr 19, poz. 177, Nr
96, poz. 959 i Nr 116, poz. 1207),
2) nie stosuje się art. 21 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, w
zakresie konieczności uzgadniania z ministrem właściwym do spraw Skarbu
Państwa decyzji o przeznaczeniu mienia likwidowanych jednostek
budżetowych w przypadku, gdy mienie to jest przekazywane między
jednostkami budżetowymi Ministerstwa Obrony Narodowej.".
Art. 230.
W ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U.
Nr 98, poz. 1070, z późn. zm.)[17] w art. 178 § 4 otrzymuje brzmienie:
"§ 4. Projekt planów dochodów i wydatków sądów powszechnych sporządzony w
trybie określonym w przepisach § 1-3 Minister Sprawiedliwości przekazuje
ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych w celu włączenia tego
projektu do projektu ustawy budżetowej, na zasadach określonych w art.
121 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych
(Dz.U. Nr ..., poz. ...).".
Art. 231.
W ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U. Nr 100,
poz. 1082 oraz z 2002 r. Nr 153, poz. 1271) w art. 15 ust. 4 otrzymuje
brzmienie:
"4. Projekt planu dochodów i wydatków uchwalony przez Radę Przewodniczący
Rady przekazuje ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w
celu włączenia tego projektu do projektu ustawy budżetowej, na zasadach
określonych w art. 121 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o
finansach publicznych (Dz.U. Nr ..., poz. ...).".
Art. 232.
W ustawie z dnia 20 marca 2002 r. o finansowym wspieraniu inwestycji (Dz.U.
Nr 41, poz. 363 i Nr 141, poz. 1177) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 w ust. 1 pkt 4 otrzymuje brzmienie:
"4) wsparciu finansowym inwestycji - należy przez to rozumieć dotacje celowe
określone w art. 111 ust. 2 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach
publicznych (Dz.U. Nr ..., poz. ...),";
2) w art. 15 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. W przypadku niewywiązania się przedsiębiorcy z zobowiązań inwestycyjnych
zawartych w umowie określonej w art. 12, wykorzystania wsparcia
finansowego niezgodnie z przeznaczeniem lub pobrania go nienależnie lub w
nadmiernej wysokości, przedsiębiorca obwiązany jest zwrócić wsparcie
finansowe wraz z odsetkami zgodnie z przepisami ustawy, o której mowa w
art. 2 ust. 1 pkt 4.".
Art. 233.
W ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie (Dz.U. Nr 96, poz. 873 oraz z 2004 r. Nr 64, poz. 593, Nr 116,
poz. 1203 i Nr 210, poz. 2135) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) dotacji - rozumie się przez to dotację w rozumieniu art. 106 ust. 2 pkt
1 lit. d oraz art. 176 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach
publicznych (Dz.U. Nr ..., poz. ...);";
2) w art. 5 w ust. 4 zdanie wstępne otrzymuje brzmienie:
"Zlecanie realizacji zadań publicznych, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 - jako
zadań zleconych w rozumieniu art. 106 ust. 2 pkt 1 lit. d, art. 131 ust. 1
oraz art. 176 ustawy o finansach publicznych - może mieć formy:";
3) w art. 16 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Organizacje pozarządowe, podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 oraz
jednostki organizacyjne podległe organom administracji publicznej lub
przez nie nadzorowane, przyjmując zlecenie realizacji zadania publicznego
w trybie określonym w art. 11 ust. 2, zobowiązują się do wykonania
zadania w zakresie i na zasadach określonych w umowie, odpowiednio o
powierzenie zadania lub wsparcie realizacji zadania, sformułowanej z
uwzględnieniem art. 131 ust. 2 ustawy o finansach publicznych oraz prze
pisów niniejszej ustawy, a organ administracji publicznej zobowiązuje się
do przekazania na realizację zadania odpowiednich środków publicznych w
formie dotacji.".
Art. 234.
W ustawie z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu
terytorialnego (Dz.U. Nr 203, poz. 1966) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 32:
a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Dla ustalenia części wyrównawczej subwencji ogólnej i wpłat przyjmuje
się dochody, które jednostka samorządu terytorialnego może uzyskać z
podatku rolnego, stosując do ich obliczenia średnią cenę skupu żyta, a z
podatku leśnego - średnią cenę sprzedaży drewna, ogłoszone przez Prezesa
Głównego Urzędu Statystycznego, a w przypadku innych podatków, stosując
do ich obliczenia górne granice stawek podatków obowiązujące w danym
roku, bez uwzględnienia, przewidzianych w przepisach prawa podatkowego:
1) ulg podatkowych;
2) zaniechań poboru podatków;
3) ulg w spłacie zobowiązań podatkowych.",
b) uchyla się ust. 3;
2) po art. 50 dodaje się art. 50a w brzmieniu:
"Art. 50a. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego decyduje
o przeznaczeniu dotacji, otrzymanych z budżetu państwa na
podstawie odrębnych przepisów, stanowiących zwrot poniesionych
wydatków na realizację zadań określonych w tych przepisach oraz
dotacji z tytułu rekompensaty utraconych dochodów własnych.";
3) po art. 96 dodaje się art. 96a w brzmieniu:
"Art. 96a. W sprawach wpłat gmin przeznaczonych na zwiększenie części
podstawowej subwencji ogólnej, zwrotu nienależnych kwot subwencji
ogólnej oraz w sprawach rozkładania na raty, odraczania terminu
płatności i umarzaniu – w całości lub w części – podlegających
zwrotowi nienależnych kwot subwencji ogólnej oraz odsetek,
przekazanych na podstawie przepisów obowiązujących do dnia 31
grudnia 2003 r., stosuje się odpowiednio przepisy niniejszej
ustawy.".
Art. 235.
W ustawie z dnia 25 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych
oraz niektórych ustaw (Dz. U. Nr 273, poz. 2703) wprowadza się następujące
zmiany:
1) w art. 26 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
"2) uchyla się art. 8a;";
2) w art. 79 uchyla się ust. 4 i 5.
Art. 236.
W ustawie z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny
finansów publicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114) art. 2 otrzymuje
brzmienie:
"Art. 2. Określenia zawarte w dziale II: "finanse publiczne", "środki
publiczne", "jednostka sektora finansów publicznych", "budżet",
"plan finansowy", "wydatek", "dotacja", "rezerwa budżetowa",
"sprawozdanie budżetowe" oraz "kontrola finansowa" mają znaczenie
nadane im w ustawie z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach
publicznych (Dz.U. Nr .., poz. ...), przy czym:
1) budżet - oznacza odpowiednio budżet państwa i budżet jednostki
samorządu terytorialnego;
2) rezerwa budżetowa - oznacza odpowiednio tworzoną w budżecie
rezerwę celową i rezerwę ogólną.".
Rozdział 2
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 237.
1. Ilekroć przepisy odrębnych ustaw odwołują się do przepisów, zasad lub
definicji zawartych w ustawie z dnia 5 stycznia 1991 r. - Prawo budżetowe,
należy przez to rozumieć odpowiednie przepisy, zasady lub definicje zawarte w
niniejszej ustawie.
2. Ilekroć w przepisach ustaw odrębnych jest mowa o formach gospodarki poza
budżetowej, należy przez to rozumieć odpowiednio zakład budżetowy lub gos
podarstwo pomocnicze.
3. Ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o formach organizacyjno-prawnych
jednostek sektora finansów publicznych określonych w art. 19-22 ustawy
wymienionej w art. 244 ust. 1 należy przez to rozumieć formy organizacyjno-
prawne jednostek sektora finansów publicznych określone odpowiednio w art. 24-
27 oraz w art. 29.
4. Ilekroć w odrębnych przepisach jest mowa o przepisach lub ustawie
wymienionej w art. 244 ust. 1, należy przez to rozumieć odpowiednio przepisy
niniejszej ustawy lub niniejszą ustawę.
Art. 238.
1. Statuty nadane jednostkom budżetowym na podstawie dotychczasowych przepisów
pozostają w mocy, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Organy, o których mowa w art. 21 ust. 1, dostosują statuty jednostek
budżetowych do przepisów niniejszej ustawy w terminie 6 miesięcy od dnia
wejścia w życie ustawy.
3. Jednostkom budżetowym nieposiadającym statutów, organy, o których mowa w
art. 21 ust. 1, nadają statuty w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy.
Art. 239.
Państwowe fundusze celowe oraz pozostałe jednostki sektora finansów publicznych,
o których mowa w art. 37 ust. 1, w terminie nie dłuższym niż 3 lata od dnia
wejścia w życie ustawy, zbywają posiadane akcje i udziały.
Art. 240.
1. Programy wieloletnie w rozumieniu art. 80 ustawy wymienionej w art. 244
ust. 1 ustanowione przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy są
realizowane zgodnie z dotychczasowymi przepisami.
2. Przepis art. 117 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 241.
1. Przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustawy, o której mowa w art. 244
ust. 1, zachowują moc do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie ustawy w zakresie, w jakim nie pozostają w sprzeczności
z przepisami ustawy, nie dłużej jednak niż do dnia 30 czerwca 2006 r.
2. Wydane na podstawie dotychczasowych przepisów zarządzenia i rozporządzenia
w sprawie emisji skarbowych papierów wartościowych zachowują moc i wyemito
wane na ich podstawie obligacje są oferowane i wykupywane na zasadach w nich
zawartych.
Art. 242.
1. Wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy sprawy dotyczące zwrotu dotacji,
rozpatrywane przez naczelnika urzędu skarbowego, organy kontroli skarbowej
oraz organy odwoławcze, prowadzą w dalszym ciągu te organy aż do zakończenia
postępowania. Właściwość organu odwoławczego określają odrębne przepisy.
2. W sprawach wznowienia postępowania o zwrot dotacji zakończonego decyzją
ostateczną, stwierdzenia nieważności oraz uchylenia lub zmiany takiej
decyzji, właściwe są organy właściwe w takich sprawach po dniu wejścia w
życie ustawy, przy czym wszystkie już podjęte w postępowaniu czynności
pozostają w mocy.
Art. 243.
Środki pieniężne, należności i zobowiązania dochodów własnych urzędów
skarbowych, gromadzonych w 2005 roku na podstawie art. 79 ust. 1 pkt 2 ustawy z
dnia 25 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz
niektórych ustaw (Dz. U. Nr 273, poz. 2703), stają się z dniem wejścia w życie
ustawy środkami pieniężnymi, należnościami i zobowiązaniami dochodów własnych
urzędów skarbowych gromadzonych na podstawie art. 22 ust. 2 pkt 14.
Art. 244.
1. Traci moc ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U.
z 2003 r. Nr 15, poz. 148, Nr 45, poz. 391, Nr 65, poz. 594 i Nr 96, poz.
874).
2. Umowy zawarte na podstawie art. 118 ust. 2 ustawy wymienionej w ust. 1, w
brzmieniu obowiązującym przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy,
zachowują moc do czasu ich wygaśnięcia lub rozwiązania.
Art. 245.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2006 r., z wyjątkiem art. 235 pkt 1,
który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
_______________________________
[1] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1996
r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r.
Nr 117, poz. 759 i Nr 162, poz. 1126, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 19,
poz. 239, Nr 48, poz. 550, Nr 104, poz. 1104, Nr 120, poz. 1268 i Nr 122,
poz. 1320, z 2001 r. Nr 111, poz. 1194 i Nr 144, poz. 1615, z 2002 r. Nr 41,
poz. 362, Nr 113, poz. 984, Nr 141, poz. 1185 i Nr 200, poz. 1683, z 2003 r.
Nr 6, poz. 65, Nr 128, poz. 1176, Nr 137, poz. 1304 i Nr 203, poz. 1966 oraz
z 2004 r. Nr 69, poz. 624, Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 109,
poz. 1161, Nr 145, poz. 1532, Nr 162, poz. 1690 i Nr 173, poz. 1808.
[2] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2001
r. Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 149,
poz. 1454
[3] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2002
r. Nr 113, poz. 984, Nr 127, poz. 1090, Nr 141, poz. 1178, Nr 153, poz. 1271,
Nr 169, poz. 1387, Nr 199, poz. 1672, Nr 200, poz. 1679 i Nr 216, poz. 1824, z
2003 r. Nr 80, poz. 718, Nr 135, poz. 1268, Nr 137, poz. 1302, Nr 193, poz.
1884, Nr 217, poz. 2124 i Nr 228, poz. 2255 oraz z 2004 r. Nr 68, poz. 623, Nr
91, poz. 870 i 871, Nr 96, poz. 959 i Nr 116, poz. 1203.
[4] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2002
r. Nr 19, poz. 185, Nr 74, poz. 676, Nr 81, poz. 731, Nr 113, poz. 984, Nr
115, poz. 996, Nr 153, poz. 1271, Nr 176, poz. 1457 i Nr 200, poz. 1688, z
2003 r. Nr 90, poz. 844, Nr 113, poz. 1070, Nr 130, poz. 1188 i 1190, Nr 137,
poz. 1302, Nr 166, poz. 1609, Nr 192, poz. 1873 i Nr 210, poz. 2036, z 2004 r.
Nr 171, poz. 1800, Nr 179, poz. 1842, Nr 210, poz. 2135, Nr 273, poz. 2703 i
Nr 277, poz. 2742 oraz z 2005 r. Nr 10, poz. 70.
[5] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. u. z
1999 r. Nr 70, poz. 778 i Nr 110, poz. 1255, z 2001 r. Nr 102, poz. 1116, Nr
111, poz. 1194, Nr 128, poz. 1403 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 150, poz.
1237, Nr 153, poz. 1271, Nr 238, poz. 2025 i Nr 240, poz. 2052, z 2003 r. Nr
228, poz. 2256 i 2257, z 2004 r. Nr 33, poz. 287, Nr 179, poz. 1845 i Nr 273.
poz. 2703 oraz z 2005 r. Nr 10, poz. 71.
[6] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 160, poz.
1083, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 i Nr 92, poz. 1062,
z 2000 r. Nr 94, poz. 1037, Nr 116, poz. 1216, Nr 120, poz. 1268 i Nr 122,
poz. 1315, z 2001 r. Nr 16, poz. 166, Nr 39, poz. 459, Nr 42, poz. 475, Nr
110, poz. 1189, Nr 125, poz. 1368 i Nr 130, poz. 1452 oraz z 2002 r. Nr 89,
poz. 804, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 169, poz. 1387.
[7] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2002
r. Nr 126, poz. 1070, Nr 141, poz. 1178, Nr 144, poz. 1208, Nr 153, poz. 1271,
Nr 169, poz. 1385 i poz. 1387 i Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 50, poz. 424,
Nr 60, poz. 535, Nr 65, poz. 594, Nr 228, poz. 2260 i Nr 229, poz. 2276, z
2004 r. Nr 64, poz. 594, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr
121, poz. 1264, Nr 146, poz. 1546 i Nr 173, poz. 1808 oraz z 2005 r. Nr 83,
poz. 719.
[8] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1992 r. Nr 63, poz.
315, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z 1995 r. Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24,
poz. 110, z 1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i Nr 158, poz. 1041, z
1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1115, z 1999 r. Nr
28, poz. 255 i 256 i Nr 84, poz. 935, z 2000 r. Nr 3, poz. 28, Nr 12, poz.
136, Nr 43, poz. 489, Nr 84, poz. 948, Nr 114, poz. 1193 i Nr 120, poz. 1268,
z 2001 r. Nr 5, poz. 45, Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz. 1083, Nr 111, poz.
1193, Nr 113, poz. 1207, Nr 126, poz. 1382, 1383 i 1384 i Nr 128, poz. 1407,
z 2002 r. Nr 113, poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 45, poz. 391 i Nr 145, poz. 1151
i 1152.
[9] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1996
r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 28, poz. 153 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r.
Nr 117, poz. 759 i Nr 162, poz. 1126, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 19, poz.
239, Nr 48, poz. 550, Nr 104, poz. 1104, Nr 120, poz. 1268 i Nr 122, poz.
1320, z 2001 r. Nr 111, poz. 1194 i Nr 144, poz. 1615 oraz z 2002 r. Nr 41,
poz. 362, Nr 113, poz. 984, Nr 141, poz. 1185 i Nr 200, poz. 1683 oraz z 2003
r. Nr 6, poz. 65 i Nr 128, poz. 1176.
[10] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1996
r. Nr 118, poz. 561, Nr 139, poz. 647 i Nr 147, poz. 686, z 1997 r. Nr 82,
poz. 518 i Nr 121, poz. 770, z 1998 r. Nr 75, poz. 486 i Nr 113, poz. 717 oraz
z 2002 r. Nr 135, poz. 1146.
[11] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1999 r. Nr 75, poz.
853, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070 oraz z 2002 r. Nr 153, poz. 1271 i Nr 240,
poz. 2052.
[12] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1998 r. Nr 155,
poz. 1014, z 1999 r. Nr 72, poz. 802 i Nr 110, poz. 1255 oraz z 2002 r. Nr 74,
poz. 676.
[13] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1998 r. Nr 162, poz.
1118 i 1126, z 1999 r. Nr 26, poz. 228, Nr 60, poz. 636, Nr 72, poz. 802, Nr
78, poz. 875 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 9, poz. 118, Nr 95, poz. 1041,
Nr 104, poz. 1104 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz.
298, Nr 39, poz. 459, Nr 72, poz. 748, Nr 100, poz. 1080, Nr 110, poz. 1189,
Nr 111, poz. 1194, Nr 130, poz. 1452 i Nr 154, poz. 1792, z 2002 r. Nr 25,
poz. 253, Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz. 676, Nr 155, poz. 1287, Nr 169, poz.
1387, Nr 199, poz. 1673, Nr 200, poz. 1679 i Nr 241, poz. 2074 oraz z 2003 r.
Nr 56, poz. 498 i Nr 65, poz. 595.
[14] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2000 r. Nr 19, poz.
239, z 2001 r. Nr 85, poz. 924, Nr 100, poz. 1080 i Nr 154, poz. 1784 i 1799
oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 152, poz. 1267, Nr 213, poz. 1802 i Nr 214,
poz. 1805.
[15] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1991 r. Nr 104, poz.
450, z 1992 r. Nr 54, poz. 254 i Nr 63, poz. 314, z 1994 r. Nr 1, poz. 3, Nr
43, poz. 163, Nr 105, poz. 509 i Nr 121, poz. 591, z 1996 r. Nr 5, poz. 34
i Nr 24, poz. 110, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 96, poz. 590, Nr 104, poz.
661, Nr 121, poz. 770 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 50, poz. 310, Nr 106,
poz. 668 i Nr 162, poz. 1115 i 1118, z 2000 r. Nr 120, poz. 1268 i Nr 122,
poz. 1314, z 2001 r. Nr 85, poz. 924, Nr 103, poz. 1129, Nr 111, poz. 1193 i
1194 i Nr 126, poz. 1383, z 2002 r. Nr 4, poz. 33 i 34, Nr 150, poz. 1239, Nr
153, poz. 1271 i Nr 200, poz. 1683 oraz z 2003 r. Nr 65, poz. 595 i Nr 128,
poz. 1176.
[16] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2001 r. Nr 115, poz.
1229, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 113, poz. 984, Nr 153, poz. 1271 i Nr 233,
poz. 1957 oraz z 2003 r. Nr 46, poz. 392 i Nr 80, poz. 717 i 721.
[17] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2001 r. Nr 154, poz.
1876 oraz z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, Nr 213, poz. 1802 i Nr 240, poz. 2052.