Dz.U. z 2004 r. Nr 92, poz. 882
                                        
                                        
                                        
                                        
                                        
                                        
                                   U S T A W A
                           z dnia 20 kwietnia 2004 r.
                                        
 o zmianie ustawy - Prawo farmaceutyczne, ustawy o zawodzie lekarza oraz ustawy
    - Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo farmaceutyczne, ustawę o wyrobach
      medycznych oraz ustawę o Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych,
                   Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych
                                        
                                     Art. 1.
 W ustawie z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz.U. Nr 126, poz.
1381, z późn. zm.)[1] wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 w ust. 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:
  "1a) warunki prowadzenia badań klinicznych produktów leczniczych,";
2) w art. 2:
   a) po pkt 2 dodaje się pkt 2a-2d w brzmieniu:
     "2a) badaczem - jest osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe
       upoważniające do badań klinicznych, z uwzględnieniem podstaw naukowych i
       doświadczenia w pracy z pacjentami koniecznym do takich badań; jeżeli
       badanie jest prowadzone przez zespół osób to kierownikiem
       odpowiedzialnym jest lekarz lub lekarz stomatolog, a w przypadkach
       badania produktów leczniczych weterynaryjnych na zwierzętach lekarz
       weterynarii,
     2b) badaniem klinicznym weterynaryjnym - jest każde doświadczenie, którego
       celem jest potwierdzenie przewidywanej skuteczności lub bezpieczeństwa
       badanego produktu leczniczego weterynaryjnego prowadzone z udziałem
       docelowego lub docelowych gatunków zwierząt,
     2c) badanym produktem leczniczym - jest substancja albo mieszanina
       substancji, którym nadano postać farmaceutyczną substancji czynnej lub
       placebo, badana lub wykorzystywana jako produkt referencyjny w badaniu
       klinicznym, w tym również produkt już dopuszczony do obrotu, ale
       stosowany lub przygotowany w sposób odmienny od postaci dopuszczonej do
       obrotu lub stosowany we wskazaniu nieobjętym pozwoleniem, lub stosowany
       w celu uzyskania dodatkowych informacji dotyczących postaci już
       dopuszczonych do obrotu,
     2d) badanym produktem leczniczym weterynaryjnym - jest substancja albo
       mieszanina substancji, którym nadano postać farmaceutyczną albo
       biologiczną, i które są wykorzystywane w badaniach klinicznych
       weterynaryjnych,",
    b) pkt 3 otrzymuje brzmienie:
     "3) działaniem niepożądanym badanego produktu leczniczego albo badanego
       produktu leczniczego weterynaryjnego - jest każde niekorzystne i
     niezamierzone działanie tych produktów, występujące po zastosowaniu
       jakiejkolwiek dawki tych produktów,",
    c) po pkt 3 dodaje się pkt 3a-3d w brzmieniu:
     "3a) działaniem niepożądanym produktu leczniczego - jest każde
       niekorzystne i niezamierzone działanie produktu leczniczego występujące
       podczas stosowania dawek zalecanych u ludzi w celach profilaktycznych,
       diagnostycznych, terapeutycznych lub dla modyfikacji funkcji
       fizjologicznych,
     3b) działaniem niepożądanym produktu leczniczego weterynaryjnego - jest
       każde niekorzystne i niezamierzone działanie produktu leczniczego
       weterynaryjnego występujące podczas stosowania dawek zalecanych u
       zwierząt w celach profilaktycznych, diagnostycznych, terapeutycznych lub
       dla modyfikacji funkcji fizjologicznych lub działanie występujące u
       ludzi po ekspozycji na produkt leczniczy weterynaryjny, a także
       wynikające z konsumpcji produktów i tkanek pochodzących od tych
       zwierząt,
     3c) ciężkim niepożądanym zdarzeniem po użyciu badanego produktu
       leczniczego albo badanego produktu leczniczego weterynaryjnego - jest
       takie zdarzenie, które bez względu na zastosowaną dawkę badanego
       produktu leczniczego albo badanego produktu leczniczego weterynaryjnego
       powoduje: zgon pacjenta, zagrożenie życia lub zdrowia, konieczność
       hospitalizacji lub jej przedłużenie, trwały lub znaczny uszczerbek na
       zdrowiu lub wadę wrodzoną,
     3d) ciężkim niepożądanym działaniem produktu leczniczego - jest takie
       działanie, które bez względu na zastosowaną dawkę produktu leczniczego
       powoduje: zgon pacjenta, zagrożenie życia lub zdrowia, konieczność
       hospitalizacji lub jej przedłużenie, trwały lub znaczny uszczerbek na
       zdrowiu lub wadę wrodzoną lub inne działanie leku, które lekarz według
       swojego stanu wiedzy uzna za ciężkie,",
   d) pkt 6 otrzymuje brzmienie:
     "6) Dobrą Praktyką Kliniczną - jest zespół uznawanych przez społeczność
       międzynarodową wymagań dotyczących etyki i jakości badań naukowych, przy
       prowadzeniu badań klinicznych, gwarantujących ochronę praw,
       bezpieczeństwo, dobro uczestników tych badań oraz wiarygodność ich
       wyników,",
   e) po pkt 6 dodaje się pkt 6a w brzmieniu:
     "6a) Dobrą Praktyką Kliniczną Weterynaryjną - jest zespół uznawanych przez
       społeczność międzynarodową wymagań dotyczących etyki i jakości badań
       klinicznych weterynaryjnych, mających na celu zapewnienie dobrostanu
       zwierząt i bezpieczeństwa personelu, biorących udział w badaniu
       klinicznym weterynaryjnym oraz ochrony środowiska i zdrowia konsumenta
       żywności pochodzenia zwierzęcego,",
   f) po pkt 7 dodaje się pkt 7a i 7b w brzmieniu:
     "7a) importem produktów leczniczych - jest każde działanie, polegające na
       sprowadzaniu gotowego produktu leczniczego spoza państw członkowskich
       Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o
       Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
       w tym w szczególności ich magazynowanie, kontrola jakości przy
       zwalnianiu serii i dystrybucja,
     7b) importem równoległym - jest każde działanie polegające na sprowadzeniu
       produktu leczniczego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw
       członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony
       umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym spełniającego łącznie
       następujące warunki:
        - sprowadzony produkt leczniczy posiada tę samą substancję czynną
         (substancje czynne), co najmniej te same wskazania, tę samą postać,
         moc i drogę podania jak produkt leczniczy dopuszczony do obrotu na
         terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
        - sprowadzony produkt leczniczy posiada pozwolenie na dopuszczenie do
         obrotu wydane na tych samych zasadach w kraju, z którego jest
         sprowadzony i na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
        - pozwolenie na dopuszczenie do obrotu w Rzeczypospolitej Polskiej jest
         wydane na rzecz podmiotu odpowiedzialnego posiadającego pozwolenie na
         dopuszczenie do obrotu w państwie, z którego produkt jest sprowadzany
         lub podmiotu odpowiedzialnego będącego w stosunku do tego podmiotu -
         podmiotem zależnym lub dominującym w rozumieniu ustawy z dnia 21
         sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi
         (Dz.U. z 2002 r. Nr 49, poz. 447, z późn. zm.)[2], lub jego
         licencjodawcą albo licencjobiorcą,",
   g) pkt 16 otrzymuje brzmienie:
     "16) niepożądanym zdarzeniem - jest każde zdarzenie natury medycznej,
       wywołujące negatywne skutki u pacjenta lub uczestnika badania
       klinicznego, któremu podano produkt leczniczy lub badany produkt
       leczniczy albo badany produkt leczniczy weterynaryjny, chociażby nie
       miały one związku przyczynowego ze stosowaniem tego produktu,",
   h) pkt 17 otrzymuje brzmienie:
     "17) niespodziewanym działaniem niepożądanym - jest każde negatywne
       działanie produktu leczniczego, którego charakter lub stopień nasilenia
       nie jest zgodny z danymi zawartymi w odpowiedniej informacji o produkcie
       leczniczym - dla produktów leczniczych w badaniach klinicznych
       najczęściej - w broszurze badacza, dla produktów leczniczych
       dopuszczonych do obrotu - w Charakterystyce Produktu Leczniczego,",
   i) po pkt 17 dodaje się pkt 17a w brzmieniu:
     "17a) niespodziewanym ciężkim niepożądanym działaniem produktu leczniczego
       - jest każde niepożądane działanie produktu leczniczego, którego
       charakter lub stopień nasilenia nie jest zgodny z danymi zawartymi w
       odpowiedniej informacji o produkcie leczniczym - dla produktów
       leczniczych w badaniach klinicznych najczęściej - w broszurze badacza,
       dla produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu - w Charakterystyce
       Produktu Leczniczego, które bez względu na zastosowaną dawkę produktu
       leczniczego powoduje: zgon pacjenta, zagrożenie życia lub zdrowia,
       konieczność hospitalizacji lub jej przedłużenie, trwały lub znaczny
       uszczerbek na zdrowiu lub wadę wrodzoną lub inne działanie leku, które
       lekarz według swojego stanu wiedzy uzna za ciężkie,",
    j) po pkt 22 dodaje się pkt 22a w brzmieniu:
     "22a) państwem referencyjnym - jest państwo członkowskie Unii Europejskiej
       lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
       (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które w
       ramach procedury wzajemnego uznania wydało pozwolenie, będące podstawą
       do wszczęcia procedury wzajemnego uznania,",
   k) pkt 24 otrzymuje brzmienie:
     "24) podmiotem odpowiedzialnym - jest przedsiębiorca, w rozumieniu art. 2
       ust. 2 i 3 oraz art. 4 pkt 6 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo
       działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178, z późn. zm.)[3], lub
       podmiot prowadzący działalność gospodarczą w państwie członkowskim Unii
       Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o
       Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
       który wnioskuje lub uzyskał pozwolenie na dopuszczenie do obrotu
       produktu leczniczego,",
   l) po pkt 27 dodaje się pkt 27a w brzmieniu:
     "27a) produktem leczniczym przeznaczonym do specjalnych celów żywieniowych
       - jest produkt leczniczy przeznaczony do leczenia żywieniowego
       odpowiednio przetworzony i produkowany, o ściśle określonym składzie,
       stosowany u ludzi, na zlecenie i pod kontrolą lekarza,",
    m) pkt 29 otrzymuje brzmienie:
     "29) produktem leczniczym homeopatycznym - jest produkt leczniczy
       przygotowany z różnych składników lub ich mieszanin, zgodnie z procedurą
       homeopatyczną opisaną w odpowiednich farmakopeach oficjalnie uznanych
       przez państwa członkowskie Unii Europejskiej lub państwa członkowskie
       Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o
       Europejskim Obszarze Gospodarczym,",
    n) uchyla się pkt 36,
    o) po pkt 37 dodaje się pkt 37a w brzmieniu:
     "37a) sponsorem - jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka
       organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, odpowiedzialna za
       podjęcie, prowadzenie i finansowanie badania klinicznego, która ma
       siedzibę na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej
       lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
       (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli
       sponsor nie ma siedziby na terytorium jednego z państw Europejskiego
       Obszaru Gospodarczego, może działać wyłącznie przez swojego prawnego
       przedstawiciela posiadającego siedzibę na tym terytorium,",
   p) po pkt 40 dodaje się pkt 40a w brzmieniu:
     "40a) uczestnikiem badania klinicznego - jest osoba, która po
       poinformowaniu o istocie, znaczeniu, skutkach i ryzyku badania
       klinicznego wyraziła świadomą zgodę na uczestniczenie w badaniu;
       dokument potwierdzający wyrażenie świadomej zgody przechowuje się wraz z
       dokumentacją badania klinicznego,",
   r) pkt 43 otrzymuje brzmienie:
     "43) wytwórcą - jest podmiot, który na podstawie zezwolenia na wytwarzanie
       produktu leczniczego, wydanego przez upoważniony organ, wykonuje
       przynajmniej jedno z działań wymienionych w pkt 42,",
   s) pkt 44 otrzymuje brzmienie:
     "44) zwolnieniem serii - jest poświadczenie przez osobę wykwalifikowaną,
       że dana seria produktu leczniczego lub badanego produktu leczniczego
       została wytworzona i skontrolowana zgodnie z przepisami prawa oraz
       wymaganiami pozwolenia na dopuszczenie do obrotu lub warunkami
       rozpoczęcia prowadzenia badania klinicznego.";
 3) w art. 3:
   a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
     "2. Do obrotu dopuszczone są także produkty lecznicze, które uzyskały
       pozwolenie wydane przez Radę Unii Europejskiej lub Komisję Europejską.",
   b) w ust. 4 w pkt 5 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 6 w
     brzmieniu:
     "6) immunologiczne produkty lecznicze weterynaryjne wytworzone z patogenów
       lub antygenów pochodzących od zwierząt znajdujących się w danym
       gospodarstwie i przeznaczonych do leczenia zwierząt występujących w tym
       samym gospodarstwie.";
 4) w art. 4 dodaje się ust. 9 w brzmieniu:
   "9. Minister właściwy do spraw zdrowia, a w odniesieniu do produktów
     leczniczych weterynaryjnych na wniosek ministra właściwego do spraw
     rolnictwa, może w przypadku klęski żywiołowej bądź też innego zagrożenia
     życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt wydać zgodę na sprowadzenie z
     zagranicy, zgodnie z warunkami określonymi w ust. 2, 3, 5 i 6, produktu
     leczniczego, który jednocześnie:
     1) posiada pozwolenie, o którym mowa w art. 3 ust. 1,
     2) jest dopuszczony do obrotu w państwie z którego jest sprowadzany,
     3) jest niedostępny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
      - pod warunkiem, że na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie jest
       dostępny produkt leczniczy zawierający tę samą lub te same substancje
       czynne, tę samą dawkę i postać co produkt leczniczy sprowadzany.";
 5) po art. 4 dodaje się art. 4a w brzmieniu:
     "Art. 4a. Do obrotu dopuszczone są również produkty lecznicze będące
           przedmiotem importu równoległego, które uzyskały pozwolenie na
           import równoległy.";
 6) art. 5 otrzymuje brzmienie:
     "Art. 5. Nie wymagają uzyskania pozwolenia:
           1) produkty lecznicze wykorzystywane wyłącznie do badań naukowych,
             prowadzonych przez jednostki naukowe w rozumieniu ustawy z dnia 12
             stycznia 1991 r. o Komitecie Badań Naukowych (Dz.U. z 2001 r. Nr
             33, poz. 389 oraz z 2003 r. Nr 39, poz. 335), prowadzące
             działalność o profilu medycznym ,
           2) produkty lecznicze wykorzystywane przez wytwórców,
           3) badane produkty lecznicze wykorzystywane wyłącznie do badań
             klinicznych albo badań klinicznych weterynaryjnych, wpisanych do
             Centralnej Ewidencji Badań Klinicznych oraz,
           4) półprodukty wytworzone w celu wykorzystania w dalszym procesie
             wytwórczym realizowanym przez wytwórcę.";
 7) uchyla się art. 6;
 8) w art. 7:
   a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
     "1. Wnioski o wydanie pozwolenia, zmianę danych stanowiących podstawę
       wydania pozwolenia, zmianę terminu ważności pozwolenia podmiot
       odpowiedzialny składa do ministra właściwego do spraw zdrowia za
       pośrednictwem Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów
       Medycznych i Produktów Biobójczych, zwanego dalej "Prezesem Urzędu.",
   b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
     "4. Ważność pozwolenia wydanego dla weterynaryjnego produktu leczniczego,
       stosowanego u zwierząt, których tkanki lub pozyskiwane od nich produkty
       są przeznaczone do spożycia przez ludzi, nie może przekraczać terminu
       obowiązywania przepisów określających tymczasową wartość Najwyższego
       Dopuszczalnego Stężenia Pozostałości substancji będącej składnikiem tego
       produktu.";
 9) w art. 8 ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie:
     "3. Decyzja o wydaniu pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu
       leczniczego weterynaryjnego, z wyłączeniem produktów immunologicznych,
       stosowanego u zwierząt, których tkanki lub produkty przeznaczone są do
       spożycia przez ludzi, może być podjęta tylko wtedy, jeżeli zostały
       wyznaczone przynajmniej tymczasowe Najwyższe Dopuszczalne Stężenia
       Pozostałości akceptowane na terytorium państw członkowskich Unii
       Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o
       Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym
       albo zostało uznane, że dla ich substancji czynnych limity takie nie są
       wymagane.
     4. Dane i dokumenty dołączone do wniosku, raporty oraz inne dokumenty
       gromadzone w postępowaniu o dopuszczenie do obrotu o przedłużenie
       pozwolenia lub o zmianie powinny być przechowywane w Urzędzie
       Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów
       Biobójczych, zwanym dalej: "Urzędem Rejestracji", przez 10 lat po
       wygaśnięciu pozwolenia na dopuszczenie do obrotu.";
 10) w art. 10:
    a) w ust. 1:
     - wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
          "Wniosek o dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego, z
           zastrzeżeniem art. 15, 19, 20, 21 i 21a, powinien zawierać w
           szczególności:",
     - pkt 4 otrzymuje brzmienie:
         "4) postać farmaceutyczną, moc i drogę podania oraz okres ważności
           produktu leczniczego, a także dane dotyczące ochrony środowiska
           związane ze stosowaniem oraz ze zniszczeniem produktu leczniczego,
           jeżeli jest to niezbędne i wynika z charakteru produktu.",
    b) w ust. 2:
     - pkt 6 otrzymuje brzmienie:
         "6) kopię wszelkich pozwoleń oraz tłumaczeń na język angielski
           Charakterystyki Produktu Leczniczego i ulotek jeżeli ma to
           zastosowanie,",
     - pkt 8 otrzymuje brzmienie:
     "8) kopię zezwolenia na wytwarzanie produktu leczniczego w państwie
       wytwarzania.",
    c) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
     "4. Dane i dokumenty, o których mowa w ust. 2, mogą być przedstawione w
       języku angielskim, z wyjątkiem dokumentów wymienionych w pkt 4 i 5,
       które przedstawia się w języku polskim.",
   d) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
     "6. Inspekcja dokonywana jest przez inspektorów do spraw wytwarzania
       Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego lub inspektorów do spraw
       wytwarzania właściwych organów państw członkowskich Europejskiego
       Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim
       Obszarze Gospodarczym lub państw wzajemnie uznających inspekcję do spraw
       wytwarzania, na wniosek i koszt podmiotu odpowiedzialnego lub na wniosek
       i koszt wytwórcy, jeżeli nie jest nim podmiot odpowiedzialny.",
    e) po ust. 6 dodaje się ust. 6a w brzmieniu:
     "6a. Koszty przeprowadzenia inspekcji, o której mowa w ust. 5,
       uwzględniają koszty podróży, pobytu i czasu pracy inspektora.";
 11) w art. 11:
   a) w ust. 1 w pkt 10 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 11 w
     brzmieniu:
     "11) środki ostrożności dotyczące ochrony środowiska związane ze
       stosowaniem oraz zniszczeniem produktu leczniczego lub materiałów
       odpadowych pochodzących z tego produktu leczniczego, jeżeli jest to
       niezbędne i wynika z właściwości produktu.",
    b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
     "2. W przypadku produktów leczniczych weterynaryjnych w Charakterystyce
       Produktu Leczniczego, należy podać dodatkowo: gatunki zwierząt dla
       których produkt jest przeznaczony, specjalne środki ostrożności dla osób
       podających produkt leczniczy zwierzęciu, okres karencji, który musi
       upłynąć od ostatniego podania produktu stosowanego u zwierząt, których
       tkanki lub produkty przeznaczone są do spożycia przez ludzi.";
 12) w art. 15:
   a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
     "1. Podmiot odpowiedzialny nie jest obowiązany do przedstawienia wyników
       badań toksykologicznych, farmakologicznych i klinicznych, z
       zastrzeżeniem ust. 2-4, jeżeli wykaże, że:
         1) produkt leczniczy jest odpowiednikiem oryginalnego gotowego
           produktu leczniczego, który został dopuszczony do obrotu na
           terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i podmiot odpowiedzialny za
           wprowadzenie na rynek oryginalnego produktu leczniczego wyraził
           zgodę na wykorzystanie do oceny wniosku o dopuszczenie do obrotu
           tego odpowiednika wyników badań toksykologicznych, farmakologicznych
           i klinicznych zawartych w dokumentacji oryginalnego produktu
           leczniczego albo
         2) substancja czynna lub substancje czynne produktu leczniczego mają
           ugruntowane zastosowanie medyczne oraz uznaną skuteczność i
           bezpieczeństwo stosowania potwierdzone publikacjami w literaturze
           fachowej, albo
         3) produkt leczniczy jest odpowiednikiem oryginalnego gotowego
           produktu leczniczego, który jest lub był dopuszczony do obrotu na
           terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo innego państwa
           członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego
           Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o
           Europejskim Obszarze Gospodarczym, a od daty pierwszego dopuszczenia
           do obrotu oryginalnego gotowego produktu leczniczego w którymkolwiek
           z tych państw do daty złożenia wniosku o dopuszczenie do obrotu na
           terytorium Rzeczypospolitej Polskiej upłynął okres 6 lat, chyba że
           ochrona patentowa oryginalnego gotowego produktu leczniczego na
           terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wygasła wcześniej; w przypadku
           produktu leczniczego pochodzącego z istotnie innowacyjnej
           technologii, dopuszczonego do obrotu zgodnie z art. 3 ust. 2, okres
           ten wynosi 10 lat, niezależnie od terminu wygaśnięcia ochrony
           patentowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jeżeli
           oryginalny gotowy produkt leczniczy nie jest lub nie był dopuszczony
           do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wnioskodawca
           wskazuje we wniosku państwo członkowskie Unii Europejskiej lub
           państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
           (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, w którym
           oryginalny gotowy produkt leczniczy jest lub był dopuszczony do
           obrotu. W takim przypadku Prezes Urzędu zwraca się do odpowiedniego
           organu tego państwa o potwierdzenie, że oryginalny gotowy produkt
           leczniczy jest lub był dopuszczony do obrotu w tym państwie oraz o
           przekazanie co najmniej informacji o składzie tego produktu. Prezes
           Urzędu również na żądanie państwa członkowskiego Unii Europejskiej
           lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym
           Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym
           potwierdza, że oryginalny gotowy produkt leczniczy jest lub był
           dopuszczony do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz
           przekazuje informacje co najmniej o składzie tego produktu.
     2. Jeżeli produkt leczniczy posiada inne wskazania, inną drogę podania lub
       inne dawkowanie w porównaniu z oryginalnym gotowym produktem leczniczym
       dopuszczonym do obrotu, różni się w zakresie substancji czynnych lub gdy
       biorównoważności nie da się wykazać za pomocą badań biodostępności,
       podmiot odpowiedzialny jest zobowiązany do przedstawienia wyników
       stosownych badań toksykologicznych, farmakologicznych a także badań
       klinicznych.",
   b) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
     "4. W przypadku produktu leczniczego homeopatycznego ze wskazaniami
       terapeutycznymi, zawierającego mieszaninę substancji homeopatycznych
       leczniczych niestosowanych dotychczas w lecznictwie lub nieopisanych w
       literaturze fachowej, podmiot odpowiedzialny jest obowiązany do
       przedstawienia wyników odpowiednich badań toksykologicznych i
       farmakologicznych, a także badań klinicznych w odniesieniu do produktu
       leczniczego homeopatycznego złożonego oraz jest obowiązany do
       przedstawienia wyników takich badań w odniesieniu do każdego
       składnika.";
 13) w art. 17 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
  "3. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia,
     grupy produktów leczniczych obejmujące w szczególności: produkty
     radiofarmaceutyczne, produkty lecznicze roślinne, produkty lecznicze
     homeopatyczne inne niż te, o których mowa w art. 21 ust. 1, produkty
     lecznicze przeznaczone do specjalnych celów żywieniowych, antyseptyki oraz
     wymagania dotyczące dokumentacji wyników badań tych produktów,
     uwzględniając w szczególności specyfikę określonych produktów oraz
     konieczność przedstawienia raportów eksperta.";
 14) w art. 18:
   a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
     "1. Postępowanie w sprawie dopuszczenia do obrotu produktu leczniczego
       powinno zakończyć się nie później niż w ciągu 210 dni.",
   b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a oraz 1b w brzmieniu:
     "1a. Po złożeniu wniosku Minister Zdrowia w terminie 30 dni dokonuje
       badania formalnego wniosku. Badanie formalne polega na sprawdzeniu czy
       wniosek zawiera wszystkie elementy oraz czy przedłożone zostały
       wszystkie dodatkowe dokumenty przewidziane przepisami niniejszego
       rozdziału. W przypadku stwierdzenia braków formalnych Minister Zdrowia
       wzywa wnioskodawcę do ich uzupełnienia.
     1b. W przypadku wezwania wnioskodawcy do uzupełnienia braków, termin, o
       którym mowa w ust. 1 liczy się od dnia ich uzupełnienia.",
   c) ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:
     "2. Bieg terminu, o którym mowa w ust. 1, liczy się od dnia złożenia
       wniosku o dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego zawierającego
       kompletne informacje z dołączoną wymaganą dokumentacją.
     3. Postępowanie w sprawie dopuszczenia do obrotu produktu leczniczego, o
       którym mowa w art. 4a, powinno zakończyć się nie później niż w ciągu 45
       dni od dnia złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na import równoległy,
       zawierającego kompletne informacje oraz do którego dołączona została
       wymagana dokumentacja.";
 15) art. 19 otrzymuje brzmienie:
      "Art. 19. 1. Jeżeli podmiot odpowiedzialny złoży w jednym z państw
             członkowskich Unii Europejskiej lub państwie członkowskim
             Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o
             Europejskim Obszarze Gospodarczym wniosek o wszczęcie procedury
             wzajemnego uznania, mającej na celu dopuszczenie do obrotu
             produktu leczniczego na podstawie pozwolenia wydanego przez
             właściwy organ państwa referencyjnego i złoży do ministra
             właściwego do spraw zdrowia za pośrednictwem Prezesa Urzędu
             wniosek o wydanie pozwolenia na dopuszczenie do obrotu produktu
             leczniczego w trybie procedury wzajemnego uznania, minister
             właściwy do spraw zdrowia na wniosek Prezesa Urzędu zawiesza
             postępowanie o dopuszczenie do obrotu tego produktu a Prezes
             Urzędu występuje do właściwego organu państwa referencyjnego o
             przesłanie raportu oceniającego.
         2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1 zawiera dane, o których mowa w art.
           10 ust. 1 i 2, oraz deklarację zgodności składanej dokumentacji z
           dokumentacją będącą przedmiotem raportu oceniającego.
         3. Wniosek i dokumenty, o których mowa w ust. 2 mogą być przedstawiane
           w języku polskim lub angielskim, z wyjątkiem Charakterystyki
           Produktu Leczniczego, wzorów opakowań bezpośrednich i zewnętrznych
           oraz ulotki, które przedstawia się w języku polskim.
         4. Jeżeli w toku prowadzonego postępowania o dopuszczenie do obrotu
           produktu leczniczego Prezes Urzędu poweźmie informację, że w innym
           państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim
           Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o
           Europejskim Obszarze Gospodarczym zostało wszczęte postępowanie o
           dopuszczenie do obrotu tego produktu leczniczego, minister właściwy
           do spraw zdrowia na wniosek Prezesa Urzędu może zawiesić
           postępowanie o dopuszczenie do obrotu tego produktu na terytorium
           Rzeczypospolitej Polskiej, a Prezes Urzędu może wystąpić do tego
           państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego
           Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o
           Europejskim Obszarze Gospodarczym o przesłanie raportu oceniającego.
         5. Jeżeli w toku prowadzonego postępowania o dopuszczenie do obrotu
           produktu leczniczego Prezes Urzędu poweźmie informację, że produkt
           leczniczy został już dopuszczony do obrotu w innym państwie
           członkowskim Unii Europejskiej lub państwie członkowskim
           Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o
           Europejskim Obszarze Gospodarczym, minister właściwy do spraw
           zdrowia na wniosek Prezesa Urzędu zawiesza postępowanie o
           dopuszczenie do obrotu tego produktu na terytorium Rzeczypospolitej
           Polskiej, a Prezes Urzędu występuje do tego państwa członkowskiego
           Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego
           Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim
           Obszarze Gospodarczym o przesłanie raportu oceniającego.
          6. Z zastrzeżeniem ust. 7, minister właściwy do spraw zdrowia na
           wniosek Prezesa Urzędu uznaje pozwolenie na dopuszczenie do obrotu
           produktu leczniczego wydane przez właściwy organ państwa
           referencyjnego w ciągu 90 dni od raportu oceniającego. Prezes Urzędu
           informuje o uznaniu właściwy organ państwa referencyjnego oraz
           pozostałych państw biorących udział w procedurze wzajemnego
           uznawania, Europejską Agencję Oceny Leków oraz podmiot
           odpowiedzialny.
          7. Jeżeli w toku procedury wzajemnego uznania powstaną uzasadnione
           wątpliwości, iż pozwolenie na dopuszczenie do obrotu, lub zmiana
           danych objętych tym pozwoleniem, lub zmiana dokumentacji będącej
           podstawą tego pozwolenia, może spowodować zagrożenie dla zdrowia
           publicznego minister właściwy do spraw zdrowia na wniosek Prezesa
           Urzędu wszczyna procedurę wyjaśniającą określoną w przepisach Unii
           Europejskiej.
          8. W ciągu 30 dni od uznania przez ministra właściwego do spraw
           zdrowia pozwolenia wydanego przez właściwy organ państwa
           członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego
           Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o
           Europejskim Obszarze Gospodarczym minister właściwy do spraw zdrowia
           wydaje pozwolenie na dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego na
           terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
          9. Jeżeli pozwolenie na dopuszczenie do obrotu wydane na podstawie
           art. 7 ust. 2 stanowić ma podstawę do wydania pozwolenia na
           dopuszczenie do obrotu w innym państwie członkowskim Unii
           Europejskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o
           wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze
           Gospodarczym Prezes Urzędu przesyła do właściwego organu tego
           państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego
           Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o
           Europejskim Obszarze Gospodarczym raport oceniający uwzględniając
           ewentualne uzupełnienia w ciągu 90 dni od wystąpienia organu
           właściwego tego państwa lub wystąpienia w formie wniosku o
           aktualizację lub przygotowanie raportu oceniającego przed złożeniem
           wniosku o wszczęcie procedury wzajemnego uznania.";
 16) po art. 19 dodaje się art. 19a-19c w brzmieniu:
      "Art. 19a. 1. Jeżeli złożono kilka wniosków o wydanie pozwolenia na
             dopuszczenie do obrotu tego samego produktu leczniczego w kilku
             państwach członkowskich Unii Europejskiej i państwa te podjęły
             różne decyzje w kwestii dopuszczenia do obrotu, zmian w
             dokumentacji dotyczącej dopuszczenia do obrotu tego produktu lub
             przedłużenia ważności pozwolenia na dopuszczenie do obrotu,
             minister właściwy do spraw zdrowia lub podmiot odpowiedzialny
             wszczyna procedurę wyjaśniającą, określoną w przepisach Unii
             Europejskiej dotyczących wzajemnego uznania.
         2. Minister właściwy do spraw zdrowia lub podmiot odpowiedzialny, w
           celu ujednolicenia oceny danych objętych pozwoleniem oraz oceny
           danych w dokumentacji stanowiącej podstawę wydania tego pozwolenia,
           mogą wszcząć procedurę wyjaśniającą przed wydaniem, cofnięciem albo
           zmianą danych objętych pozwoleniem oraz zmianą dokumentacji będącej
           podstawą wydania pozwolenia, uwzględniając w szczególności
           informacje z zakresu monitorowania działań niepożądanych.
        Art. 19b. Minister właściwy do spraw zdrowia określi w drodze
              rozporządzenia szczegółowy tryb postępowania dotyczący procedury
              wzajemnego uznania oraz wzory wniosków, o których mowa w art. 19
              ust. 9 uwzględniając w szczególności przebieg procedury
              wzajemnego uznania obejmującej rozpatrzenie wniosku, wydanie
              decyzji o uznaniu pozwolenia oraz przedłużenie ważności
              pozwolenia na dopuszczenie do obrotu.
      Art. 19c. W ramach procedury wzajemnego uznania pobierane są opłaty za:
           1) aktualizację raportu oceniającego, o którym mowa w art. 19 ust.
             5,
           2) złożenie wniosków, o których mowa w art. 19 ust. 1 i 6,
           3) przygotowanie dokumentów, stanowiących podstawę wszczęcia
             procedury wyjaśniającej.";
 17) w art. 21:
    a) w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
     "1) nazwę i adres podmiotu odpowiedzialnego, miejsca wytwarzania, w tym
       miejsca, gdzie następuje zwolnienie serii, wytwórcę, u którego następuje
       zwolnienie serii, jeżeli nie jest nim podmiot odpowiedzialny, oraz numer
       zezwolenia na wytwarzanie,",
   b) w ust. 3 po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:
     "3a) wyniki, streszczenia i sprawozdania z badań jakościowych,
       biologicznych i farmaceutycznych wraz z raportem eksperta,",
   c) po ust. 7 dodaje się ust. 7a w brzmieniu:
     "7a. Wniosek o dopuszczenie do obrotu może obejmować listę produktów
       leczniczych homeopatycznych pochodzących z tego samego surowca lub
       surowców homeopatycznych.";
 18) po art. 21 dodaje się art. 21a w brzmieniu:
      "Art. 21a. 1. Wniosek o wydanie pozwolenia na import równoległy albo
             wniosek o zmianę w pozwoleniu składa się do ministra właściwego do
             spraw zdrowia za pośrednictwem Prezesa Urzędu.
         2. Wydanie pozwolenia na import równoległy, odmowa wydania pozwolenia,
           zmiana w pozwoleniu oraz cofnięcie pozwolenia dokonywane jest w
           drodze decyzji, wydawanej przez ministra właściwego do spraw zdrowia
           na podstawie raportu Prezesa Urzędu.
         3. Pozwolenie na import równoległy wydaje się na okres 5 lat.
         4. Do pozwoleń na import równoległy oraz do cofnięcia tych pozwoleń
           stosuje się odpowiednio przepisy art. 23 ust. 1 oraz art. 33.
         5. W przypadku gdy minister właściwy do spraw zdrowia nie jest w
           stanie, na podstawie posiadanej dokumentacji, rozstrzygnąć czy
           różnice pomiędzy produktem leczniczym z importu równoległego a
           produktem leczniczym posiadającym pozwolenie na dopuszczenie do
           obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogłyby być uznane za
           istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa lub skuteczności tego
           produktu występuje do odpowiednich władz państwa członkowskiego Unii
           Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o
           Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze
           Gospodarczym, z którego produkt leczniczy jest sprowadzany, o
           dodatkową dokumentację, inną niż określoną w ust. 7 i 8.
         6. Jeżeli minister właściwy do spraw zdrowia uzna, że różnice pomiędzy
           produktem leczniczym z importu równoległego, a produktem leczniczym
           posiadającym pozwolenie na dopuszczenie do obrotu na terytorium
           Rzeczypospolitej Polskiej są istotne i mogą stwarzać zagrożenie dla
           życia i zdrowia ludzi lub zwierząt odmawia wydania pozwolenia na
           import równoległy tego produktu leczniczego albo wprowadzenia zmian
           w pozwoleniu na import równoległy.
         7. Wniosek o wydanie pozwolenia na import równoległy zawiera:
           1) podstawowe dane zawarte w pozwoleniu wydanym przez państwo
             członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie
             Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o
             Europejskim Obszarze Gospodarczym, z którego produkt leczniczy jest
             sprowadzany,
           2) dane importera równoległego.
         8. Do wniosku o wydanie pozwolenia na import równoległy, dołącza się:
           1) wzór oznakowania opakowania oraz ulotki,
           2) kopię zezwolenia na wytwarzanie wydane przez upoważniony organ
             państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego
             Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o
             Europejskim Obszarze Gospodarczym, w tym w zakresie
             przepakowywania,
           3) potwierdzenie uiszczenia opłaty za złożenie wniosku.
         9. Za złożenie wniosków, o których mowa w ust. 1, pobierane są opłaty.
         10. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem
           właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, wzór
           wniosku o wydanie pozwolenia na import równoległy oraz szczegółowy
           wykaz danych i dokumentów objętych wnioskiem o zmianę pozwolenia,
           uwzględniając dane i dokumenty, o których mowa w ust. 7 i 8, biorąc
           pod uwagę rodzaj produktu leczniczego oraz zakres danych objętych
           pozwoleniem na import równoległy.";
 19) w art. 23:
   a) w ust. 1 po pkt 11 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 12 w
     brzmieniu:
     "12) podmiot uprawniony do importu równoległego,",
   b) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
     "4. Pozwolenie może obejmować listę produktów leczniczych homeopatycznych
       bez wskazań do stosowania, spełniających wymagania określone w art. 21
       ust. 1 i 4.";
 20) w art. 24 w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
  "3) przedstawiania Prezesowi Urzędu:
     a) raportów bieżących dotyczących pojedynczych przypadków działań
       niepożądanych produktu leczniczego, a w szczególnych przypadkach na
       każde żądanie Prezesa Urzędu zgodnie z zakresem określonym w żądaniu,
     b) raportów okresowych dotyczących bezpieczeństwa produktów leczniczych:
         - co sześć miesięcy w ciągu dwóch pierwszych lat po uzyskaniu przez
           dany produkt leczniczy pierwszego na świecie pozwolenia,
         - co dwanaście miesięcy od trzeciego roku po uzyskaniu przez dany
           produkt leczniczy pierwszego na świecie pozwolenia,
         -  wraz z wnioskiem o przedłużenie okresu ważności pozwolenia, o
           którym mowa w art. 29 ust. 1,
         - na każde uzasadnione żądania Prezesa Urzędu,";
 21) art. 25 otrzymuje brzmienie:
     "Art. 25. Podstawowe wymagania jakościowe oraz metody badań produktów
           leczniczych i ich opakowań oraz surowców farmaceutycznych określa
           Farmakopea Europejska albo Farmakopea Polska, lub odpowiednie
           farmakopee uznawane w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub
           państwach członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
           (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.";
 22) w art. 29:
   a) ust. 1 i 2 otrzymują brzmienie:
     "1. Okres ważności pozwolenia może zostać przedłużony lub skrócony na
       wniosek podmiotu odpowiedzialnego.
     2. Okres ważności pozwolenia może zostać przedłużony na okres kolejnych 5
       lat, na podstawie wniosku złożonego przez podmiot odpowiedzialny, co
       najmniej na 6 miesięcy przed upływem terminu ważności. Wniosek powinien
       zawierać w szczególności dane z zakresu monitorowania bezpieczeństwa
       terapii zebrane przez podmiot odpowiedzialny w sposób i na zasadach
       określonych w art. 24 ust. 4 wraz z ich oceną.",
   b) po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
     "3a. Wniosek o przedłużenie ważności pozwolenia na dopuszczenie do obrotu
       wydanego w procedurze wzajemnego uznania powinien zostać złożony we
       wszystkich krajach, które uprzednio dopuściły ten produkt do obrotu w
       tej procedurze. Przepisy art. 19 stosuje się odpowiednio do postępowania
       o przedłużenie ważności pozwolenia.",
   c) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
     "5. Produkt leczniczy, z wyłączeniem weterynaryjnych produktów
       leczniczych, o których mowa w art. 7 ust. 4, który nie uzyskał
       przedłużenia pozwolenia może być wytwarzany i wprowadzany do obrotu
       przez 6 miesięcy, licząc od daty wydania ostatecznej decyzji oraz
       pozostawać w obrocie do czasu upływu terminu ważności, chyba że decyzji
       odmawiającej przedłużenia został nadany rygor natychmiastowej
       wykonalności.";
 23) w art. 32 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
   "1. W przypadku zmiany podmiotu odpowiedzialnego minister właściwy do spraw
     zdrowia wydaje nowe pozwolenie na podstawie wniosku osoby wstępującej w
     prawa i obowiązki dotychczasowego podmiotu odpowiedzialnego. Decyzja
     wydana na rzecz nowego podmiotu odpowiedzialnego wchodzi w życie nie
     później niż 6 miesięcy od dnia jej wydania. Nowe pozwolenie jest wydawane
     nie później niż w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku i zachowuje
     dotychczasowy numer oraz kod zgodny z systemem EAN UCC.";
 24) art. 35 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 35. W sprawach nieuregulowanych w ustawie w odniesieniu do
           dopuszczenia do obrotu produktów leczniczych oraz badań klinicznych
           stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.";
 25) art. 36 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 36. Podmiot odpowiedzialny wnosi opłatę związaną z dopuszczeniem do
           obrotu produktu leczniczego za złożenie wniosku o:
           1) wydanie pozwolenia,
           2) przedłużenie terminu ważności pozwolenia,
           3) zmianę danych stanowiących podstawę wydania pozwolenia,
           4) zmianę oznakowania opakowania, w ulotce i Charakterystyce
             Produktu Leczniczego,
           5) inne zmiany wynikające z czynności administracyjnych związanych z
             wydanym pozwoleniem.";
 26) po art. 36 dodaje się art. 36a w brzmieniu:
    "Art. 36a. Minister właściwy do spraw zdrowia, a w odniesieniu do produktów
           leczniczych weterynaryjnych w porozumieniu z ministrem właściwym do
           spraw rolnictwa, określi w drodze rozporządzenia szczegółowy sposób
           ustalania opłat, o których mowa w art. 19c, art. 21a ust. 9 oraz
           art. 36, oraz sposób ich uiszczania, uwzględniając wysokość opłaty w
           państwach członkowskich Unii Europejskiej o zbliżonym dochodzie
           narodowym brutto na jednego mieszkańca oraz nakład pracy związanej z
           wykonaniem danej czynności i poziom kosztów ponoszonych przez Urząd
           Rejestracji.";
 27) po rozdziale 2 dodaje się rozdział 2a w brzmieniu:
                                  "Rozdział 2a
                     Badania kliniczne produktów leczniczych
    Art. 37a. 1. Badania kliniczne przeprowadza się zgodnie z zasadami
            określonymi w art. 37b-37ag, a badania kliniczne weterynaryjne w
            art. 37ah-37ak.
         2. Badanie kliniczne produktu leczniczego jest eksperymentem medycznym
           z użyciem produktu leczniczego przeprowadzanym na ludziach w
           rozumieniu przepisów ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie
           lekarza (Dz.U. z 2002 r. Nr 21, poz. 204, Nr 76, poz. 691, Nr 152,
           poz. 1266 i Nr 153, poz. 1271 oraz z 2003 r. Nr 90 poz. 845), zwanej
           dalej "ustawą o zawodzie lekarza".
      Art. 37b. 1. Badania kliniczne, w tym badania dotyczące dostępności
             biologicznej i równoważności biologicznej planuje się i prowadzi
             oraz przedstawia sprawozdania z badań klinicznych zgodnie z
             zasadami Dobrej Praktyki Klinicznej.
         2. Badanie kliniczne przeprowadza się uwzględniając, że dobro pacjenta
           jest nadrzędne w stosunku do interesu nauki lub społeczeństwa jeżeli
           w szczególności:
           1) porównano możliwe do przewidzenia ryzyko i niedogodności z
             przewidywanymi korzyściami dla poszczególnych uczestników badania
             klinicznego oraz dla obecnych i przyszłych pacjentów, a komisja
             bioetyczna, o której mowa w art. 29 ustawy o zawodzie lekarza oraz
             minister właściwy do spraw zdrowia uznali, że przewidywane korzyści
             terapeutyczne oraz korzyści dla zdrowia publicznego
             usprawiedliwiają dopuszczenie ryzyka, przy czym badanie kliniczne
             może być kontynuowane tylko wtedy gdy zgodność z protokołem badania
             jest stale monitorowana,
           2) uczestnik badania klinicznego, a w przypadku gdy osoba ta nie
             jest zdolna do wyrażenia świadomej zgody - jej przedstawiciel
             ustawowy, podczas przeprowadzonej przed badaniem klinicznym rozmowy
             z badaczem lub z członkiem jego zespołu, zapoznali się z celami,
             ryzykiem i niedogodnościami związanymi z tym badaniem klinicznym
             oraz warunkami w jakich ma ono zostać przeprowadzone, a także
             zostali poinformowani o przysługującym ich prawie do wycofania się
             z badania klinicznego w każdej chwili,
           3) przestrzegane jest prawo uczestnika badania klinicznego do
             zapewnienia jego integralności fizycznej i psychicznej, prywatności
             oraz ochrony danych osobowych,
           4) uczestnik badania klinicznego, a w przypadku gdy osoba ta nie
             jest zdolna do wyrażenia świadomej zgody - jej przedstawiciel
             ustawowy, po poinformowaniu go o istocie, znaczeniu, skutkach i
             ryzyku badania klinicznego wyraził świadomą zgodę na uczestniczenie
             w badaniu; dokument potwierdzający wyrażenie świadomej zgody
             przechowuje się wraz z dokumentacją badania klinicznego,
           5) przewidziano postępowanie zapewniające, że wycofanie się
             uczestnika z badania klinicznego nie spowoduje dla niego szkody,
           6) sponsor i badacz zawarli umowę obowiązkowego ubezpieczenia
             odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z
             prowadzeniem badania klinicznego.
         3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w porozumieniu z
           ministrem właściwym do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii
           Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia,
           szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust.
           2 pkt 6, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną
           sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę badania
           klinicznego.
    Art. 37c. Prowadzenie badania klinicznego nie zwalnia sponsora i badacza od
           odpowiedzialności karnej lub cywilnej wynikającej z prowadzonego
           badania klinicznego.
       Art. 37d. 1. Uczestnik badania klinicznego może w każdej chwili bez
             szkody dla siebie wycofać się z badania klinicznego.
         2. Uczestnika badania klinicznego, podmiot wskazany w wymaganiach
           Dobrej Praktyki Klinicznej, informuje o możliwości uzyskania
           dodatkowych informacji dotyczących przysługujących mu praw.
     Art. 37e. W badaniach klinicznych, z wyjątkiem badań klinicznych
           przeprowadzanych na pełnoletnich i zdrowych uczestnikach badania
           klinicznego, nie można stosować żadnych zachęt ani gratyfikacji
           finansowych z wyjątkiem rekompensaty poniesionych kosztów.
      Art. 37f. 1. Za wyrażenie świadomej zgody uznaje się wyrażone na piśmie,
             opatrzone datą i podpisane oświadczenie woli o wzięciu udziału w
             badaniu klinicznym, złożone dobrowolnie przez osobę zdolną do
             złożenia takiego oświadczenia, a w przypadku osoby niezdolnej do
             złożenia takiego oświadczenia - przez jej przedstawiciela
             ustawowego; oświadczenie to zawiera również wzmiankę iż zostało
             złożone po otrzymaniu odpowiednich informacji dotyczących istoty,
             znaczenia, skutków i ryzyka związanego z badaniem klinicznym.
         2. Jeżeli świadoma zgoda, o której mowa w ust. 1, nie może być złożona
           na piśmie, za równoważną uznaje się zgodę wyrażoną ustnie w
           obecności co najmniej dwóch świadków. Zgodę tak złożoną odnotowuje
           się w dokumentacji badania klinicznego.
     Art. 37g. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze
           rozporządzenia, szczegółowe wymagania Dobrej Praktyki Klinicznej,
           uwzględniając w szczególności sposób planowania, prowadzenia,
           monitorowania, dokumentowania i raportowania wyników badań
           klinicznych kierując się przepisami obowiązującymi w Unii
           Europejskiej w zakresie Dobrej Praktyki Klinicznej.
       Art. 37h 1. Badanie kliniczne z udziałem małoletnich może być
             prowadzone, jeżeli są spełnione dodatkowo następujące warunki:
           1) uzyskano świadomą zgodę przedstawiciela ustawowego i małoletniego
             na zasadach określonych w art. 25 ustawy o zawodzie lekarza,
           2) badacz lub osoba wskazana przez badacza posiadająca doświadczenie
             w postępowaniu z małoletnimi udzielił małoletniemu zrozumiałych dla
             niego informacji dotyczących badania klinicznego oraz związanego z
             nim ryzyka i korzyści,
           3) badacz zapewni, że w każdej chwili uwzględni życzenie
             małoletniego, zdolnego do wyrażania opinii i oceny powyższych
             informacji, dotyczące jego odmowy udziału w badaniu klinicznym lub
             wycofania się z tego badania,
           4) grupa pacjentów potencjalnie odniesie bezpośrednie korzyści z
             badania klinicznego, a przeprowadzenie takiego badania klinicznego
             jest niezbędne dla potwierdzenia danych uzyskanych w badaniach
             klinicznych, których uczestnikami były osoby zdolne do wyrażenia
             świadomej zgody, lub w badaniach klinicznych prowadzonych innymi
             metodami naukowymi,
           5) badanie kliniczne bezpośrednio dotyczy choroby występującej u
             danego małoletniego lub jest możliwe do przeprowadzenia tylko z
             udziałem małoletnich,
           6) badanie kliniczne zaplanowano w taki sposób, aby zminimalizować
             ból, lęk i wszelkie inne możliwe do przewidzenia ryzyko związane z
             chorobą i wiekiem pacjenta.
         2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze
           rozporządzenia, sposób prowadzenia badań klinicznych z udziałem
           małoletnich, uwzględniając w szczególności zasadność udziału
           małoletnich w badaniu klinicznym, sposoby zminimalizowania ryzyka w
           takich badaniach klinicznych, kolejność wykonywania badań
           klinicznych z uwzględnieniem wieku pacjentów, klasyfikację badań
           klinicznych ze względu na rodzaj i charakter schorzenia, harmonogram
           przeprowadzania badań klinicznych z udziałem małoletnich z
           uwzględnieniem stopnia zaawansowania badań klinicznych nad badanym
           produktem leczniczym, rodzaj wykonywanych badań, rodzaj dokumentacji
           klinicznej wymaganej przed rozpoczęciem badań klinicznych z udziałem
           małoletnich, kierując się przepisami Unii Europejskiej dotyczącymi
           zasad prowadzenia badań klinicznych z udziałem dzieci.
       Art. 37i. 1. W przypadku badania klinicznego z udziałem:
           1) osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej - świadomą zgodę na udział
             tej osoby w badaniach klinicznych wyraża jej przedstawiciel
             ustawowy, a jeżeli osoba taka jest w stanie z rozeznaniem wyrazić
             opinię w sprawie swojego uczestnictwa w badaniu klinicznym,
             konieczne jest ponadto uzyskanie pisemnej zgody tej osoby,
           2) osoby mającej pełną zdolność do czynności prawnych, która nie
             jest w stanie wyrazić opinii w sprawie swojego uczestnictwa w
             badaniu klinicznym - świadomą zgodę na udział tej osoby w badaniu
             klinicznym wydaje sąd opiekuńczy, właściwy ze względu na miejsce
             prowadzenia badania klinicznego.
          2. Osób wymienionych w ust. 1 w pkt 2 nie można poddać badaniom
           klinicznym, jeżeli osoby te posiadając pełną zdolność do czynności
           prawnych świadomie odmówiły uczestnictwa w tych badaniach
           klinicznych.
         3. Badanie kliniczne z udziałem osób, o których mowa w ust. 1, może
           być prowadzone, jeżeli są spełnione dodatkowo następujące warunki:
           1) osobie tej udzielono zrozumiałych informacji dotyczących badania
             klinicznego oraz związanego z nim ryzyka i korzyści,
           2) badacz zapewni, że w każdej chwili będzie uwzględnione życzenie
             tej osoby, zdolnej do wyrażania opinii i oceny powyższych
             informacji, dotyczące odmowy udziału w badaniu klinicznym lub
             wycofania się z tego badania,
           3) badanie kliniczne jest niezbędne w celu potwierdzenia danych
             uzyskanych w badaniach klinicznych, których uczestnikami były osoby
             zdolne do wyrażenia świadomej zgody oraz bezpośrednio dotyczy
             występującej u danej osoby choroby zagrażającej jej życiu lub
             powodującej kalectwo,
           4) badanie kliniczne zaplanowano tak, aby zminimalizować ból, lęk i
             wszelkie inne możliwe do przewidzenia ryzyko związane z chorobą i
             wiekiem pacjenta,
           5) istnieją podstawy, aby przypuszczać, że zastosowanie badanego
             produktu leczniczego będzie wiązało się z odniesieniem przez
             pacjenta korzyści i nie będzie wiązało się z żadnym ryzykiem.
     Art. 37j. Za szkody wyrządzone w związku z prowadzeniem badania
           klinicznego odpowiedzialny jest sponsor i badacz.
       Art. 37k. 1. Sponsor dostarcza bezpłatnie uczestnikom badania
             klinicznego badane produkty lecznicze oraz urządzenia stosowane do
             ich podawania.
         2. Badane produkty lecznicze, o których mowa w ust. 1, muszą spełniać
           w zakresie wytwarzania wymagania Dobrej Praktyki Wytwarzania.
         3. Przywóz z zagranicy badanych produktów leczniczych oraz sprzętu
           niezbędnego do prowadzenia badań klinicznych wymaga uzyskania
           zaświadczenia Prezesa Urzędu, potwierdzającego, że badanie kliniczne
           zostało wpisane do Centralnej Ewidencji Badań Klinicznych, badany
           produkt leczniczy spełnia wymagania, o których mowa w ust. 2 oraz,
           że dany produkt lub sprzęt jest sprowadzany na potrzeby tego
           badania.
      Art. 37l. 1. Badanie kliniczne można rozpocząć, jeżeli komisja bioetyczna
             wydała pozytywną opinię w sprawie prowadzenia badania oraz
             minister właściwy do spraw zdrowia wydał pozwolenie na prowadzenie
             badania klinicznego.
         2. Badanie kliniczne można rozpocząć również, jeżeli minister właściwy
           do spraw zdrowia nie wydał w terminie określonym w art. 37p ust. 1
           pozwolenia na prowadzenie badania klinicznego.
         3. Przepis ust. 2 nie dotyczy badań klinicznych badanych produktów
           leczniczych przeznaczonych do terapii genowej lub terapii
           komórkowej, bądź badanych produktów leczniczych zawierających
           organizmy genetycznie zmodyfikowane.
         4. Wydanie pozwolenia, o którym mowa w ust. 1, i odmowa wydania
           takiego pozwolenia następuje w drodze decyzji administracyjnej.
         5. Prezes Urzędu dokonuje wpisu badania klinicznego do Centralnej
           Ewidencji Badań Klinicznych; wpis obejmuje również informację o
           odmowie wydania pozwolenia na prowadzenie badania klinicznego.
       Art. 37m. 1. Wniosek o rozpoczęcie badania klinicznego sponsor albo
             badacz składa do ministra właściwego do spraw zdrowia za
             pośrednictwem Prezesa Urzędu.
         2. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się w szczególności:
           1) dane dotyczące badanego produktu leczniczego,
           2) protokół badania klinicznego, który jest dokumentem opisującym
             cele, plan, metodologię, zagadnienia statystyczne i organizację
             badania klinicznego,
           3) informacje dla pacjenta i formularz świadomej zgody,
           4) dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia, o której
             mowa w art. 37b ust. 2 pkt 6,
           5) kartę obserwacji klinicznej,
           6) dane dotyczące badaczy i ośrodków uczestniczących w badaniu
             klinicznym,
           7) potwierdzenie uiszczenia opłaty za złożenie wniosku,
           8) podpisany i opatrzony datą opis działalności naukowej i zawodowej
             badacza,
           9) umowy dotyczące badania klinicznego zawierane między stronami
             biorącymi udział w badaniu klinicznym.
         3. Za złożenie wniosku, o którym mowa w ust. 1, pobiera się opłatę.
       Art. 37n. 1. Jeżeli złożona dokumentacja, o której mowa w art. 37m,
             wymaga uzupełnienia, minister właściwy do spraw zdrowia wyznacza
             sponsorowi albo badaczowi termin do jej uzupełnienia, z
             pouczeniem, że brak uzupełnienia spowoduje pozostawienie wniosku
             bez rozpoznania.
         2. W trakcie postępowania o wydanie pozwolenia na prowadzenie badania
           klinicznego, minister właściwy do spraw zdrowia może jednorazowo
           żądać od sponsora albo badacza dostarczenia informacji
           uzupełniających, niezbędnych do wydania pozwolenia. Termin na
           przekazanie informacji uzupełniających nie może przekraczać 90 dni.
        Art. 37o. Brak zgodności dokumentacji z wymaganiami Dobrej Praktyki
              Klinicznej stanowi podstawę do odmowy wydania pozwolenia.
       Art. 37p. 1. Wydania pozwolenia na prowadzenie badania klinicznego albo
             odmowy wydania takiego pozwolenia, minister właściwy do spraw
             zdrowia dokonuje w terminie nie dłuższym niż 60 dni.
         2. Termin, o którym mowa w ust. 1, liczy się od dnia złożenia
           dokumentacji określonej w art. 37m.
         3. Termin, o którym mowa w ust. 1, może zostać przedłużony nie więcej
           niż o 30 dni, a w przypadku zasięgania opinii eksperta o kolejne 90
           dni w odniesieniu do badań klinicznych dotyczących badanych
           produktów leczniczych przeznaczonych do terapii genowej lub terapii
           komórkowej, bądź badanych produktów leczniczych zawierających
           organizmy genetycznie zmodyfikowane.
         4. Termin, określony w ust. 1, ulega zawieszeniu do czasu uzyskania
           informacji, o których mowa w art. 37n ust. 2, nie dłużej jednak niż
           o 90 dni.
         5. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się do badań klinicznych dotyczących
           terapii ksenogenicznej.
       Art. 37r. 1. Komisja bioetyczna wydaje opinię o badaniu klinicznym na
             wniosek sponsora albo badacza złożony wraz z dokumentacją
             stanowiącą podstawę jej wydania.
         2. Komisja bioetyczna wydając opinię, o której mowa w ust. 1, ocenia w
           szczególności:
           1) zasadność, wykonalność i plan badania klinicznego,
           2) analizę przewidywanych korzyści i ryzyka,
           3) poprawność protokołu badania klinicznego,
           4) poprawność wyboru badacza i członków zespołu,
           5) jakość broszury badacza,
           6) jakość ośrodka,
           7) poziom i kompletność pisemnej informacji wręczanej uczestnikowi
             badania klinicznego,
           8) poprawność procedury, którą stosuje się przy uzyskiwaniu
             świadomej zgody, a także uzasadnienie dla prowadzenia badania
             klinicznego z udziałem osób niezdolnych do wyrażenia świadomej
             zgody, z uwzględnieniem szczególnych ograniczeń wymienionych w art.
             37h i 37i,
           9) wysokość odszkodowania lub rekompensaty przewidzianych w
             przypadku ewentualnego uszkodzenia ciała lub zgonu spowodowanego
             uczestnictwem w badaniu klinicznym,
          10) wysokość wynagradzania lub rekompensaty dla prowadzących badanie
            kliniczne i uczestników badania klinicznego oraz umowy dotyczące
            badania klinicznego między sponsorem a ośrodkiem,
          11) zasady rekrutacji uczestników badania klinicznego,
          12) umowę, o ktrej mowa w art. 37b ust. 2 pkt 6.
       Art. 37s. 1. Jeżeli badania kliniczne prowadzone są przez różnych
             badaczy na podstawie jednego protokołu i w wielu ośrodkach
             badawczych położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub
             innych państw (wieloośrodkowe badania kliniczne) sponsor wybiera,
             spośród wszystkich badaczy prowadzących badanie kliniczne na
             terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, koordynatora badania
             klinicznego.
         2. W przypadku badań klinicznych, o których mowa w ust. 1,
           prowadzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sponsor lub
           koordynator badania klinicznego, składa wniosek do komisji
           bioetycznej właściwej ze względu na siedzibę koordynatora badania
           klinicznego.
         3. Opinia wydana przez komisję, o której mowa w ust. 2, wiąże
           wszystkie ośrodki, w imieniu których sponsor lub koordynator badania
           klinicznego wystąpił z wnioskiem o wydanie opinii.
         4. O planowanym udziale danego ośrodka w badaniu klinicznym komisja
           bioetyczna, o której mowa w ust. 2, informuje wszystkie komisje
           bioetyczne właściwe ze względu na miejsce prowadzenia badania
           klinicznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Komisje te mogą
           w ciągu 14 dni zgłosić zastrzeżenia co do udziału badacza lub
           ośrodka w danym badaniu klinicznym; niezgłoszenie zastrzeżeń w wyżej
           wymienionym terminie oznacza akceptację udziału badacza i ośrodka w
           danym badaniu klinicznym.
       Art. 37t. 1. Komisja bioetyczna w terminie nie dłuższym niż 60 dni
             przedstawia opinię sponsorowi albo badaczowi oraz ministrowi
             właściwemu do spraw zdrowia za pośrednictwem Prezesa Urzędu.
         2. Przepisy art. 37n oraz art. 37p stosuje się odpowiednio.
         3. Jeżeli w skład komisji bioetycznej wydającej opinię o badaniu
           klinicznym:
           1) z udziałem małoletniego - nie wchodzi lekarz specjalista
             pediatrii, komisja bioetyczna zasięga jego opinii,
           2) z udziałem osób niezdolnych do samodzielnego wyrażenia świadomej
             zgody - nie wchodzi lekarz specjalista z dziedziny medycyny, której
             dotyczy prowadzone badanie kliniczne, komisja bioetyczna zasięga
             jego opinii.
        Art. 37u. Od negatywnej opinii komisji bioetycznej sponsorowi lub
              badaczowi przysługuje odwołanie do odwoławczej komisji
              bioetycznej, o której mowa w art. 29 ustawy o zawodzie lekarza.
       Art. 37w. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze
             rozporządzenia:
           1) wzór wniosku oraz dokumentację, o których mowa w art. 37r ust. 1,
           2)  wzór wniosku o rozpoczęcie badania klinicznego oraz
             dokumentację, o których mowa w art. 37m ust. 1 i 2,
           3)  wysokość opłat, o których mowa w art. 37m ust. 3, oraz sposób
             ich uiszczania - biorąc pod uwagę w szczególności fazę badania
             klinicznego, nakład pracy związanej z wykonywaniem danej czynności
             i poziom kosztów ponoszonych przez Urząd Rejestracji oraz wysokość
             opłaty w państwach członkowskich Unii Europejskiej o zbliżonym
             produkcie krajowym brutto na jednego mieszkańca.
      Art. 37x. 1. Dokonanie istotnych i mających wpływ na bezpieczeństwo
             uczestników badania klinicznego zmian w protokole badania
             klinicznego, po rozpoczęciu badania, wymaga uzyskania w tym
             zakresie, opinii komisji bioetycznej, która wyraziła opinię o tym
             badaniu oraz wyrażenia zgody ministra właściwego do spraw zdrowia.
         2. Zgodę, o której mowa w ust. 1, wydaje się w terminie nie dłuższym
           niż 35 dni od dnia złożenia wniosku.
         3. Dokonanie zmian, o których mowa w ust. 1, można również wprowadzić
           jeżeli minister właściwy do spraw zdrowia nie wyda zgody w terminie,
           o którym mowa w ust. 2.
      Art. 37y. 1. W przypadku wystąpienia jakiegokolwiek zdarzenia, które
             mogłoby wpłynąć na bezpieczeństwo uczestników badania klinicznego,
             sponsor albo badacz odstępują od prowadzenia badania klinicznego
             zgodnie z obowiązującym protokołem badania klinicznego. W takim
             przypadku sponsor i badacz mają obowiązek zastosować odpowiednie
             środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa uczestnikom badania
             klinicznego.
         2. O zaistniałej sytuacji i zastosowanych środkach bezpieczeństwa
           sponsor niezwłocznie informuje Prezesa Urzędu i komisję bioetyczną,
           która opiniowała badanie kliniczne.
       Art. 37z. 1. Do obowiązków badacza prowadzącego badanie kliniczne w
             danym ośrodku należy w szczególności:
           1) zapewnienie opieki medycznej nad uczestnikami badania
             klinicznego,
           2) monitorowanie zgodności przeprowadzanego badania klinicznego z
             zasadami Dobrej Praktyki Klinicznej,
           3) zgłaszanie sponsorowi ciężkiego niepożądanego zdarzenia badanego
             produktu leczniczego, z wyjątkiem tego zdarzenia, które protokół
             lub broszura badacza określa jako niewymagające niezwłocznego
             zgłoszenia.
         2. Wraz ze zgłaszaniem zdarzenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, badacz
           obowiązany jest do sporządzenia w formie pisemnej, sprawozdania
           zawierającego opis ciężkiego niepożądanego zdarzenia, w którym
           uczestnicy badania klinicznego identyfikowani są za pomocą numerów
           kodowych.
         3. Zgłaszanie sponsorowi, innych niż określone w ust. 1 pkt 3,
           niepożądanych zdarzeń oraz nieprawidłowych wyników badań
           laboratoryjnych odbywa się w sposób określony w protokole badań
           klinicznych.
         4. W przypadku zgłoszenia zgonu uczestnika badania badacz, na wniosek
           sponsora lub komisji bioetycznej, przedstawia wszelkie dostępne
           informacje nieujęte w sprawozdaniu, o którym mowa w ust. 2.
         5. Sponsor przechowuje dokumentację, o której mowa w ust. 2-4, zgodnie
           z zasadami Dobrej Praktyki Klinicznej i udostępnia ją na wniosek
           państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich
           Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o
           Europejskim Obszarze Gospodarczym, na których terytorium
           przeprowadzane jest dane badanie kliniczne, z zastrzeżeniem art.
           37aa.
       Art. 37aa. 1. Jeżeli zachodzi podejrzenie, że niepożądane zdarzenie, o
             którym mowa w art. 37z ust. 1 pkt 3, stanowi niespodziewane
             ciężkie niepożądane działanie produktu leczniczego, które
             doprowadziło do zgonu albo zagroziło życiu lub zdrowiu uczestnika
             badania klinicznego, sponsor niezwłocznie, nie później jednak niż
             w ciągu 7 dni od dnia otrzymania informacji, przekazuje ją
             właściwym organom państw członkowskich Unii Europejskiej lub
             państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
             (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, na
             terytorium których prowadzone jest dane badanie kliniczne i
             komisji bioetycznej, która wydała opinię o tym badaniu klinicznym.
         2. Informacje, zawierające opis dotyczący niespodziewanego ciężkiego
           niepożądanego działania produktu leczniczego, sponsor przekazuje
           komisji bioetycznej, która wydała opinię o tym badaniu klinicznym, w
           terminie 8 dni od dnia przesłania informacji, o której mowa w ust.
           1.
         3. Jeżeli zachodzi podejrzenie, że niepożądane zdarzenie stanowi
           niespodziewane ciężkie niepożądane działanie produktu leczniczego,
           inne niż określone w ust. 1, sponsor niezwłocznie, nie później
           jednak niż w ciągu 15 dni od dnia otrzymania informacji, przekazuje
           ją właściwym organom państw członkowskich Unii Europejskiej lub
           państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
           (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, na
           terytorium których prowadzone jest dane badanie kliniczne oraz
           komisji bioetycznej, która wydała opinię o tym badaniu klinicznym.
         4. Niezależnie od informacji przekazywanych w sposób określony w ust.
           1-3 sponsor o tym, że zachodzi podejrzenie niespodziewanego
           ciężkiego niepożądanego działania informuje wszystkich badaczy,
           prowadzących dane badanie kliniczne na terytorium Rzeczypospolitej
           Polskiej.
         5. W każdym roku prowadzenia badania klinicznego sponsor przedkłada
           właściwym organom państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw
           członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) -
           strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, na terytorium
           których przeprowadzane jest badanie kliniczne oraz komisji
           bioetycznej, która wydała opinię o badaniu klinicznym, wykaz
           zawierający wszystkie podejrzenia o wystąpieniu ciężkich
           niepożądanych działań, które wystąpiły w danym roku oraz
           dokumentację, o której mowa w art. 37z ust. 5.
         6. Prezes Urzędu gromadzi informacje dotyczące niespodziewanych
           ciężkich niepożądanych działań produktu leczniczego, które wystąpiły
           w związku z prowadzeniem na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
           badań klinicznych oraz przekazuje je do europejskiej bazy danych
           dotyczącej badań klinicznych.
         7. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze
           rozporządzenia, tryb zgłaszania niespodziewanego ciężkiego
           niepożądanego działania produktu leczniczego, dane objęte
           dokumentacją, o której mowa w art. 37z ust. 5, oraz wzory formularzy
           zgłoszeniowych niespodziewanego ciężkiego niepożądanego działania,
           uwzględniając w szczególności sposób zbierania, weryfikacji i
           przedstawiania informacji dotyczących niespodziewanego ciężkiego
           niepożądanego działania produktu leczniczego i niespodziewanego
           zdarzenia.
       Art. 37ab. 1. O zakończeniu badania klinicznego prowadzonego na
             terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, sponsor informuje komisję
             bioetyczną, która wydała opinię o badaniu oraz ministra właściwego
             do spraw zdrowia za pośrednictwem Prezesa Urzędu, w terminie 90
             dni od dnia zakończenia badania klinicznego.
         2. W przypadku zakończenia badania klinicznego przed upływem
           zadeklarowanego terminu, sponsor informuje komisję bioetyczną, która
           wydała opinię o tym badaniu klinicznym, oraz ministra właściwego do
           spraw zdrowia za pośrednictwem Prezesa Urzędu, w terminie 15 dni od
           dnia zakończenia tego badania i podaje przyczyny wcześniejszego
           zakończenia badania klinicznego.
       Art. 37 ac. 1. Jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie, że warunki
             określone w pozwoleniu na prowadzenie badania klinicznego
             przestały być spełniane lub uzyskane informacje poddają w
             wątpliwość bezpieczeństwo lub naukową zasadność prowadzonego
             badania klinicznego minister właściwy do spraw zdrowia może:
           1) wydać decyzję o zawieszeniu badania klinicznego,
           2) cofnąć pozwolenie na prowadzenie badania klinicznego,
           3) wskazać działania, jakie muszą być podjęte, aby badanie mogło być
             kontynuowane.
         2. Jeżeli nie występuje bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa
           uczestników badania klinicznego, przed wydaniem decyzji, o których
           mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw zdrowia zwraca się do
           sponsora i badacza o zajęcie w terminie 7 dni stanowiska.
         3. O podjęciu decyzji, o których mowa w ust. 1, minister właściwy do
           spraw zdrowia powiadamia sponsora, państwa uczestniczące w badaniu
           klinicznym, komisję bioetyczną, która wydała opinię o tym badaniu
           klinicznym, Europejską Agencję Oceny Produktów Leczniczych oraz
           Komisję Europejską.
       Art. 37ad. 1. Prezes Urzędu wprowadza informacje dotyczące badania
             klinicznego do europejskiej bazy danych dotyczącej badań
             klinicznych.
         2. Informacje, o których mowa w ust. 1, obejmują w szczególności:
           1) wymagane dane z wniosku o rozpoczęcie badania klinicznego,
           2) wszelkie zmiany dokonane w złożonej dokumentacji,
           3) datę otrzymania opinii komisji bioetycznej,
           4) oświadczenie o zakończeniu badania klinicznego,
           5) informacje dotyczące kontroli badania klinicznego
             przeprowadzonego zgodnie z zasadami Dobrej Praktyki Klinicznej.
         3. Na uzasadniony wniosek państw członkowskich Unii Europejskiej lub
           państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
           (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
           Europejskiej Agencji Oceny Produktów Leczniczych lub Komisji
           Europejskiej, Prezes Urzędu, dostarcza dodatkowych informacji
           dotyczących danego badania klinicznego innych niż już dostępne w
           europejskiej bazie danych.
       Art. 37ae. 1. Kontrolę badań klinicznych w zakresie zgodności badań z
             wymaganiami Dobrej Praktyki Klinicznej przeprowadza Inspekcja
             Badań Klinicznych.
         2. Kontroli, o której mowa w ust. 1, dokonuje osoba upoważniona przez
           Prezesa Urzędu, zwana dalej "przeprowadzającym  kontrolę".
         3. Przeprowadzający kontrolę może w szczególności:
           1) kontrolować ośrodki przeprowadzające badanie kliniczne, siedzibę
             sponsora, organizację prowadzącą badanie kliniczne na zlecenie lub
             inne miejsca uznane za istotne z punktu widzenia prowadzenia
             badania klinicznego,
           2) żądać przedstawienia dokumentacji związanej z prowadzonym
             badaniem klinicznym,
           3) żądać wyjaśnień dotyczących przeprowadzonego badania klinicznego
             oraz przedstawionej dokumentacji.
         4. Prezes Urzędu informuje Europejską Agencję Oceny Produktów
           Leczniczych o wynikach kontroli oraz udostępnia Europejskiej Agencji
           Oceny Produktów Leczniczych, innym państwom członkowskim Unii
           Europejskiej lub państwom członkowskim Europejskiego Porozumienia o
           Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze
           Gospodarczym, komisji bioetycznej, która wydała opinię o tym badaniu
           klinicznym, na ich uzasadniony wniosek, raport z przeprowadzonej
           kontroli.
         5. Inspekcja Badań Klinicznych może przeprowadzić kontrolę również na
           wniosek Komisji Europejskiej.
         6. Wyniki kontroli badań klinicznych przeprowadzonej na terytorium
           innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej są uznawane przez
           Prezesa Urzędu.
         7. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze
           rozporządzenia, tryb i zakres prowadzenia kontroli badań
           klinicznych, uwzględniając w szczególności charakter prowadzonych
           badań kierując się wymaganiami Dobrej Praktyki Klinicznej.
     Art. 37af. Minister właściwy do spraw zdrowia współpracuje z Komisją
           Europejską, Europejską Agencją Oceny Produktów Leczniczych oraz
           właściwymi organami państw członkowskich Unii Europejskiej lub
           państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
           (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w zakresie
           przeprowadzenia kontroli badań klinicznych; minister właściwy do
           spraw zdrowia na wniosek, Prezesa Urzędu może wystąpić do Komisji
           Europejskiej z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli w państwie spoza
           obszaru państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw
           członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) -
           strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.
        Art. 37ag. Do badań klinicznych badanego produktu leczniczego w
              zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale stosuje się
              przepisy o eksperymencie medycznym, o którym mowa w rozdziale IV
              ustawy o zawodzie lekarza.
       Art. 37ah. 1. Sponsor albo badacz występuje z wnioskiem o wydanie
             pozwolenia na przeprowadzenie badania klinicznego weterynaryjnego
             do ministra właściwego do spraw zdrowia za pośrednictwem Prezesa
             Urzędu.
         2. Przepis ust. 1 stosuje się także do badań klinicznych
           weterynaryjnych dotyczących pozostałości badanego produktu
           leczniczego weterynaryjnego w tkankach i innych badań klinicznych
           weterynaryjnych dotyczących zwierząt, których tkanki lub produkty są
           przeznaczone do spożycia.
         3. Za złożenie wniosku, o którym mowa w ust. 1, pobierane są opłaty.
         4. Badanie kliniczne weterynaryjne można rozpocząć lub prowadzić, po
           uzyskaniu pozwolenia ministra właściwego do spraw zdrowia, jeżeli
           stwierdzi, że proponowane badanie kliniczne jest zgodne z
           wymaganiami Dobrej Praktyki Klinicznej Weterynaryjnej. Minister
           właściwy do spraw zdrowia wydaje pozwolenie lub odmawia jego wydania
           w drodze decyzji.
         5. Prezes Urzędu dokonuje wpisu do Centralnej Ewidencji Badań
           Klinicznych badania klinicznego weterynaryjnego, które uzyskało
           pozwolenie ministra właściwego do spraw zdrowia albo jego odmowę.
         6. Przywóz z zagranicy badanych produktów leczniczych weterynaryjnych
           oraz sprzętu niezbędnego do prowadzenia badań klinicznych
           weterynaryjnych wymaga uzyskania zaświadczenia Prezesa Urzędu,
           potwierdzającego, że badanie kliniczne weterynaryjne zostało wpisane
           do Centralnej Ewidencji Badań Klinicznych oraz że dany produkt lub
           sprzęt jest sprowadzany na potrzeby tego badania.
       Art. 37ai. 1. Kontrolę badań klinicznych weterynaryjnych w zakresie
             zgodności badań z wymaganiami Dobrej Praktyki Klinicznej
             Weterynaryjnej przeprowadza Inspekcja Badań Klinicznych.
         2. Przeprowadzający kontrolę, upoważniony przez Prezesa Urzędu może w
           szczególności:
           1) kontrolować ośrodki przeprowadzające badanie kliniczne
             weterynaryjne, siedzibę sponsora, organizację prowadzącą badanie
             kliniczne weterynaryjne na zlecenie lub inne miejsca uznane za
             istotne z punktu widzenia prowadzenia badania klinicznego
             weterynaryjnego,
           2) żądać przedstawienia dokumentacji związanej z prowadzonym
             badaniem klinicznym weterynaryjnym,
           3) żądać wyjaśnień dotyczących przeprowadzonego badania klinicznego
             weterynaryjnego oraz złożonej dokumentacji.
         3. Jeżeli badanie kliniczne badanego produktu leczniczego
           weterynaryjnego zagraża życiu lub zdrowiu zwierząt poddanych badaniu
           klinicznemu weterynaryjnemu lub jest prowadzone niezgodnie z
           protokołem badań klinicznych weterynaryjnych, lub posiada znikomą
           wartość naukową, minister właściwy do spraw zdrowia na wniosek
           Prezesa Urzędu, w drodze decyzji, nakazuje wstrzymanie lub
           przerwanie badania klinicznego weterynaryjnego; Prezes Urzędu
           występuje z wnioskiem po przeprowadzeniu kontroli badań klinicznych
           weterynaryjnych.
        Art. 37aj. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z
              ministrem właściwym do spraw rolnictwa określi, w drodze
              rozporządzenia:
           1) wzór wniosku, o którym mowa w art. 37ah ust. 1,
           2) sposób i zakres prowadzenia kontroli badań klinicznych
             weterynaryjnych w zakresie zgodności tych badań z wymaganiami
             Dobrej Praktyki Klinicznej Weterynaryjnej, uwzględniając rodzaj
             badanego produktu leczniczego weterynaryjnego oraz jego
             przeznaczenie, a także zakres prowadzonych badań klinicznych
             weterynaryjnych,
           3) sposób i tryb prowadzenia Centralnej Ewidencji Badań Klinicznych
             w zakresie badanego produktu leczniczego weterynaryjnego,
             uwzględniając w szczególności dane objęte ewidencją,
           4) wysokość opłat, o których mowa w art. 37ah ust. 3, oraz sposób
             ich uiszczania, uwzględniając nakład pracy związany z daną
             czynnością,
           5) szczegółowe wymagania Dobrej Praktyki Klinicznej Weterynaryjnej,
             uwzględniając w szczególności sposób planowania, prowadzenia,
             monitorowania, dokumentowania i raportowania wyników badań
             klinicznych weterynaryjnych oraz obowiązki podmiotów
             uczestniczących lub ubiegających się o przeprowadzenie badań
             klinicznych.
       Art. 37ak. W zakresie spraw nieuregulowanych w ustawie do
              przeprowadzania badań klinicznych weterynaryjnych stosuje się
              przepisy ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt
              (Dz.U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002).
       Art. 37al. Przepisów niniejszego rozdziału nie stosuje się do
              nieinterwencyjnych badań, w których:
           1) produkty lecznicze są stosowane w sposób określony w pozwoleniu
             na dopuszczenie do obrotu,
           2) przydzielenie chorego do grupy, w której stosowana jest określona
             metoda leczenia, nie następuje na podstawie protokołu badania, ale
             zależy od aktualnej praktyki, a decyzja o podaniu leku jest
             jednoznacznie oddzielona od decyzji o włączeniu pacjenta do
             badania,
           3) u pacjentów nie wykonuje się żadnych dodatkowych procedur
             diagnostycznych ani monitorowania, a do analizy zebranych danych
             stosuje się metody epidemiologiczne.";
 28) tytuł rozdziału 3 otrzymuje brzmienie:
     "Wytwarzanie i import produktów leczniczych";
 29) w art. 38:
   a) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
     "1a. Podjęcie działalności gospodarczej w zakresie importu produktu
       leczniczego wymaga, z zastrzeżeniem ust. 4, uzyskania zezwolenia na
       import.",
   b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
     "3. Jeżeli zezwolenie dotyczy wytwarzania lub importu wyłącznie produktów
       leczniczych weterynaryjnych, właściwym do wydania, odmowy wydania i
       cofnięcia oraz zmian zezwolenia jest Główny Lekarz Weterynarii; decyzję
       tę Główny Lekarz Weterynarii wydaje w porozumieniu z Głównym Inspektorem
       Farmaceutycznym; przepisy ust. 1, 2, 4 i 5, art. 41-44 i art. 48-50
       stosuje się odpowiednio.",
   c) po ust. 3 dodaje się ust 3a w brzmieniu:
     "3a. Do działalności gospodarczej prowadzonej w zakresie importu produktu
       leczniczego stosuje się przepisy niniejszego rozdziału.",
   d) w ust. 4 wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
      "Główny Inspektor Farmaceutyczny może, w drodze decyzji, uznać lub
       odmówić uznania zezwolenia na wytwarzanie produktu leczniczego lub
       zezwolenia na import produktu leczniczego, wytwarzanego za granicą,
       wydanego przez uprawniony organ innego państwa, jeżeli:",
   e) ust. 7 otrzymuje brzmienie:
     "7. Przepisów ust. 4-6 nie stosuje się w odniesieniu do państw
       członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego
       Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim
       Obszarze Gospodarczym innych, niż Rzeczpospolita Polska oraz państw
       mających równoważne z Unią Europejską wymagania Dobrej Praktyki
       Wytwarzania i równoważny system inspekcji.";
 30) po art. 47 dodaje się art. 47a i 47b w brzmieniu:
      "Art. 47a. 1. Wytwórca może wystąpić do Głównego Inspektora
             Farmaceutycznego z wnioskiem o wydanie zaświadczenia, stanowiącego
             certyfikat potwierdzający zgodność warunków wytwarzania z zasadami
             Dobrej Praktyki Wytwarzania.
         2. Główny Inspektor Farmaceutyczny wydaje zaświadczenie, o którym mowa
           w ust. 1, jeżeli wyniki inspekcji przeprowadzanej przez inspektora
           do spraw wytwarzania Głównego Inspektoratu Farmaceutycznego
           potwierdzą zgodność warunków wytwarzania z zasadami Dobrej Praktyki
           Wytwarzania.
         3. Inspekcja, o której mowa w ust. 2, przeprowadzana jest na koszt
           wytwórcy ubiegającego się o wydanie zaświadczenia, o którym mowa w
           ust. 1.
      Art. 47b. 1. Koszty przeprowadzenia inspekcji, o której mowa w art. 47a
             ust. 2, obejmują w szczególności koszty podróży, pobytu i czasu
             pracy inspektora do spraw wytwarzania Głównego Inspektoratu
             Farmaceutycznego.
         2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze
           rozporządzenia, wysokość i sposób pokrywania kosztów związanych z
           przeprowadzeniem inspekcji, o których mowa w art. 10 ust. 5, art. 38
           ust. 6 i art. 47a, kierując się w szczególności nakładem pracy
           związanej z wykonywaniem danej czynności, poziomem kosztów
           ponoszonych przez Główny Inspektorat Farmaceutyczny oraz wysokością
           opłaty w państwach członkowskich Unii Europejskiej o zbliżonym
           produkcie krajowym brutto na jednego mieszkańca.";
 31) w art. 48:
   a) w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
     "2) w przypadku produktu leczniczego pochodzącego z importu - dla każdej
       serii produktu leczniczego wykonano na terytorium Rzeczypospolitej
       Polskiej pełną analizę jakościową i ilościową przynajmniej w odniesieniu
       do substancji czynnych oraz wykonano badania, o których mowa w art. 10
       ust. 2 pkt 2, niezbędne, aby upewnić się, że jakość produktu leczniczego
       jest zgodna z wymaganiami jakościowymi określonymi w dokumentacji
       dopuszczenia do obrotu.",
   b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
     "2. Serie produktów leczniczych, które przeszły kontrolę w jednym z państw
       członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego
       Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim
       Obszarze Gospodarczym, są wyłączone z kontroli, o której mowa w ust. 1
       pkt 2, jeżeli znajdują się w obrocie w jednym z państw członkowskich
       Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o
       Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym
       i jeżeli zostało przedłożone świadectwo zwolnienia serii podpisane przez
       osobę wykwalifikowaną.";
 32) w art. 55 ust. 3a otrzymuje brzmienie:
  "3a. Reklama kierowana do publicznej wiadomości nie może polegać na:
     1) prezentowaniu produktu leczniczego przez naukowców, osoby pełniące
       funkcje publiczne, bądź osoby posiadające wykształcenie medyczne lub
       farmaceutyczne, lub sugerujące posiadanie takiego wykształcenia,
     2) odwoływaniu się do zaleceń naukowców, osób pełniących funkcje
       publiczne, osób posiadających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne,
       lub sugerujących posiadanie takiego wykształcenia.";
 33) w art. 62:
   a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
     "2. Organy, o których mowa w ust. 1, mogą w drodze decyzji nakazać:
         1) zaprzestania ukazywania się lub prowadzenia reklamy produktów
           leczniczych sprzecznej z obowiązującymi przepisami,
         2) publikację wydanej decyzji w miejscach, w których ukazała się
           reklama sprzeczna z obowiązującymi przepisami, oraz publikację
           sprostowania błędnej reklamy,
         3) usunięcie stwierdzonych naruszeń.",
   b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
     "3. Decyzje, o których mowa w ust. 2 pkt 1 i 3, mają rygor natychmiastowej
       wykonalności.";
 34) w art. 65 w ust. 4:
   a) pkt 3 otrzymuje brzmienie:
     "3) produkty lecznicze pochodzące z importu,",
   b) dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
     "4) surowce do sporządzania leków recepturowych oraz leków aptecznych.";
 35) w art. 68 po ust. 4 dodaje się ust. 4a w brzmieniu:
  "4a. Nie uznaje się za obrót detaliczny bezpośredniego zastosowania u
     zwierzęcia przez lekarza weterynarii produktów leczniczych weterynaryjnych
     lub produktów leczniczych, których potrzeba zastosowania wynika z rodzaju
     świadczonej usługi lekarsko-weterynaryjnej.";
 36) w art. 69 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
   "4. Dokumentację, o której mowa w ust. 1 i 3 lekarz weterynarii, właściciel
     zwierzęcia i osoba odpowiedzialna za zwierzęta przechowuje przez okres 3
     lat.";
 37) w art. 70 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
   "3. Punkty apteczne tworzone po dniu wejścia w życie ustawy mogą być
     usytuowane jedynie na terenach wiejskich, jeżeli na terenie danej wsi nie
     jest prowadzona apteka ogólnodostępna.";
 38) w art. 72:
   a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
     "1. Obrót hurtowy produktami leczniczymi, z zastrzeżeniem ust. 8 pkt 2,
       mogą prowadzić wyłącznie hurtownie farmaceutyczne, składy celne i
       konsygnacyjne produktów leczniczych.",
   b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
     "4. Obrotem hurtowym w rozumieniu ust. 3 jest wywóz produktów leczniczych
       z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz przywóz produktów
       leczniczych z terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej lub
       Państw Członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) -
       strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.",
   c) w ust. 5 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
     "2) środkami spożywczymi specjalnego przeznaczenia żywieniowego,";
 39) w art. 75 w ust. 2:
   a) pkt 2 i 3 otrzymują brzmienie:
     "2) tytuł prawny do pomieszczeń hurtowni lub komory przeładunkowej,
     3) plan i opis techniczny pomieszczeń hurtowni, z uwzględnieniem ust. 1
       pkt 5, sporządzony przez osobę uprawnioną do ich wykonania,",
   b) po pkt 5 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje pkt 6 i 7 brzmienie:
     "6) opinię wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego o przydatności lokalu
       przeznaczonego na hurtownię, a w przypadku hurtowni produktów
       leczniczych weterynaryjnych opinię wojewódzkiego lekarza weterynarii,
     7) opinię Państwowej Inspekcji Sanitarnej o lokalu zgodnie z odrębnymi
       przepisami.";
 40) w art. 76 uchyla się ust. 6;
 41) po art. 76 dodaje się art. 76a w brzmieniu:
      "Art. 76a. 1. Uruchomienie komory przeładunkowej wymaga zmiany w
             zezwoleniu na prowadzenie hurtowni farmaceutycznej.
         2. Wniosek o zmianę zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, zawiera dane
           wymienione w art. 75 ust. 1 pkt 1, 2, 5 i 7.
         3. Do wniosku dołącza się:
           1) tytuł prawny do pomieszczeń komory przeładunkowej,
           2) plan i opis techniczny pomieszczeń komory przeładunkowej,
             sporządzony przez osobę uprawnioną do ich wykonania,
           3) postanowienie, o którym mowa w art. 76 ust. 4.";
 42) w art. 88:
   a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
     "2. Kierownikiem apteki może być farmaceuta, o którym mowa w ust. 1, który
       nie przekroczył 65 roku życia i ma co najmniej 5-letni staż pracy w
       aptece lub 3-letni staż pracy w aptece, w przypadku, gdy posiada
       specjalizację z zakresu farmacji aptecznej.",
   b) uchyla się ust. 2a;
 43) w art. 99 w ust. 3 pkt 2 i 3 otrzymują brzmienie:
   "2) prowadzi na terenie województwa więcej niż 1% aptek ogólnodostępnych
     albo podmioty przez niego kontrolowane w sposób bezpośredni lub pośredni,
     w szczególności podmioty zależne w rozumieniu ustawy z dnia 15 grudnia
     2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. z 2003 r. Nr 86, poz.
     804, Nr 170, poz. 1652), prowadzą łącznie więcej niż 1% aptek na terenie
     województwa,
   3) jest członkiem grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy o ochronie
     konkurencji i konsumentów, której członkowie prowadzą na terenie
     województwa więcej niż 1% aptek ogólnodostępnych.
 44) w art. 100:
   a) w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
     "2) numer NIP oraz numer PESEL lub - gdy ten numer nie został nadany -
       numer paszportu, dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego
       tożsamość, w przypadku gdy podmiot jest osobą fizyczną,",
   b) w ust. 2 po pkt 5 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 6 i 7
     w brzmieniu:
     "6) oświadczenie, w którym wymienione będą wszystkie podmioty kontrolowane
       przez wnioskodawcę w sposób bezpośredni lub pośredni, w szczególności
       podmioty zależne w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i
       konsumentów. Wnioskodawca podaje oznaczenie podmiotu, jego siedzibę i
       adres, a w przypadku osoby fizycznej imię, nazwisko oraz adres,
     7) oświadczenie, w którym wymienione będą wszystkie podmioty będące
       członkami grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy o ochronie konkurencji i
       konsumentów, której członkiem jest wnioskodawca. Wnioskodawca podaje
       oznaczenie podmiotu, jego siedzibę i adres, a w przypadku osoby
       fizycznej imię, nazwisko oraz adres.";
 45) w art. 101 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
  "2) wnioskodawcy w okresie trzech lat przed złożeniem wniosku cofnięto
     zezwolenie na prowadzenie apteki lub hurtowni farmaceutycznej,";
 46) tytuł Rozdziału 8 otrzymuje brzmienie:
   "Państwowa Inspekcja Farmaceutyczna";
 47) w art. 108 ust. 1-3 otrzymują brzmienie:
     "1. Państwowa Inspekcja Farmaceutyczna, zwana dalej "Inspekcją
       Farmaceutyczną" sprawuje nadzór nad warunkami wytwarzania i importu
       produktów leczniczych, z zastrzeżeniem ust. 2, jak również nad jakością
       i obrotem produktami leczniczymi oraz wyrobami medycznymi, w celu
       zabezpieczenia interesu społecznego w zakresie bezpieczeństwa zdrowia i
       życia obywateli przy stosowaniu produktów leczniczych i wyrobów
       medycznych, znajdujących się w hurtowniach farmaceutycznych, aptekach,
       punktach aptecznych i placówkach obrotu pozaaptecznego.
     2. Nadzór nad warunkami importu i wytwarzania w wytwórniach wytwarzających
       produkty lecznicze weterynaryjne, Inspekcja Farmaceutyczna sprawuje przy
       współudziale Inspekcji Weterynaryjnej.
     3. Współudział, o którym mowa w ust. 2 dotyczy przeprowadzania kontroli
       tych warunków.";
 48) w art. 109 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
  "1) kontrolowanie warunków wytwarzania i importu produktów leczniczych oraz
     warunków transportu, przeładunku i przechowywania produktów leczniczych i
     wyrobów medycznych,";
 49) w art. 115 po pkt 5 dodaje się pkt 5a w brzmieniu:
  "5a) w ramach państwowych badań jakości produktów leczniczych sprawuje nadzór
     nad jakością produktów leczniczych znajdujących się w obrocie,";
 50) w art. 118 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
   "2. W stosunku do produktów leczniczych weterynaryjnych i wyrobów medycznych
     przeznaczonych wyłącznie dla zwierząt nadzór nad obrotem sprawuje Główny
     Lekarz Weterynarii oraz wojewódzcy lekarze weterynarii, a w przypadku pasz
     leczniczych - powiatowi lekarze weterynarii. Przepisy art. 119 ust. 3,
     art. 120 ust. 1 pkt 2, ust. 2 i 3, art. 121 ust. 1 i 2, art. 121a, art.
     122 i art. 123 ust. 1 stosuje się odpowiednio.";
 51) w art. 119:
   a) w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
     "1) wstępu do wszystkich pomieszczeń, w których wytwarza się, kontroluje i
       dokonuje czynności związanych z importem produktów leczniczych,",
   b) w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
     "1) wstępu o każdej porze do wszystkich pomieszczeń, w których wytwarza
       się, kontroluje i dokonuje czynności związanych z importem produktów
       leczniczych,";
 52) w art. 120 w ust. 1 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
  "1) warunków wytwarzania i importu produktów leczniczych,";
 53) art. 125 otrzymuje brzmienie:
       "Art. 125. Kto bez wymaganego zezwolenia podejmuje działalność
              gospodarczą w zakresie wytwarzania lub importu produktu
              leczniczego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo
              pozbawienia wolności do lat 2.";
 54) po art. 132b dodaje się art. 132c w brzmieniu:
       "Art. 132c. Kto prowadząc obrót detaliczny produktami leczniczymi
              weterynaryjnymi lub paszami leczniczymi nie prowadzi dokumentacji
              obrotu produktami leczniczymi weterynaryjnymi lub paszami
              leczniczymi, podlega grzywnie albo karze pozbawienia wolności do
              lat 2 albo obu tym karom łącznie.";
 55) użyte w ustawie w różnej liczbie i przypadku wyrazy:
   a) "produkt homeopatyczny" - zastępuje się użytymi w odpowiedniej liczbie i
     przypadku wyrazami "produkt leczniczy homeopatyczny",
   b) "przyszły produkt leczniczy" - zastępuje się użytymi w odpowiedniej
     liczbie i przypadku wyrazami "badany produkt leczniczy".
                                        
                                     Art. 2.
 Użyte w obowiązujących przepisach w różnej liczbie i przypadku wyrazy:
   1) "produkt homeopatyczny" zastępuje się użytymi w odpowiedniej liczbie i
     przypadku wyrazami "produkt leczniczy homeopatyczny";
   2) "przyszły produkt leczniczy" zastępuje się użytymi w odpowiedniej liczbie
     i przypadku wyrazami "badany produkt leczniczy".
                                        
                                     Art. 3.
W ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza (Dz.U. z 2002 r. Nr 21,
poz. 204, z późn. zm.)[4] w art. 29 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
  "2a. Komisje bioetyczne i Odwoławcza Komisja Bioetyczna wydają także opinie
     dotyczące badań klinicznych, jeżeli inne ustawy tak stanowią, w zakresie
     określonym w tych ustawach.".
                                        
                                     Art. 4.
W ustawie z dnia 6 września 2001 r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo
farmaceutyczne, ustawę o wyrobach medycznych oraz ustawę o Urzędzie Rejestracji
Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (Dz.U. Nr 126,
poz. 1382, z pźn. zm.)[5] w art. 19 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
   "3. Do przedłużenia okresu ważności pozwoleń, o których mowa w ust. 1 i 2
     przepisy art. 14 stosuje się odpowiednio.".
                                        
                                     Art. 5.
Z dniem 1 maja 2004 r. podmiot odpowiedzialny, który wystąpił z wnioskiem o
dopuszczenie do obrotu produktu leczniczego, na podstawie dotychczasowych
przepisów, może wystąpić do ministra właściwego do spraw zdrowia, za
pośrednictwem Prezesa Urzędu, z wnioskiem o wydanie pozwolenia na dopuszczenie
do obrotu produktu leczniczego w trybie, o którym mowa w art. 19 ustawy
wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
                                        
                                     Art. 6.
 Świadectwa rejestracji i świadectwa dopuszczenia do obrotu wydane przed dniem 1
października 2002 r., które stały się pozwoleniami w rozumieniu przepisów ustawy
- Prawo farmaceutyczne, dotyczące środków farmaceutycznych, które nie są
produktami leczniczymi w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo
farmaceutyczne, wygasają z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy.
                                        
                                     Art. 7.
Produkty lecznicze, posiadające pozwolenie na dopuszczenie do obrotu wydane
przez Radę Unii Europejskiej lub Komisję Europejską oraz pozwolenie na
dopuszczenie do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wydane przed
dniem uzyskania członkostwa przez Rzeczpospolitą Polską w Unii Europejskiej,
mogą być przedmiotem obrotu na warunkach określonych w pozwoleniu na
dopuszczenie do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres 12
miesięcy od dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii
Europejskiej.
                                        
                                     Art. 8.
 1. Do dnia 31 grudnia 2004 r. podmioty, które na podstawie dotychczasowych
  przepisów prowadziły import produktów leczniczych są obowiązane do uzyskania
  zezwolenia, o którym mowa w art. 38 ust. 1a, ustawy wymienionej w art. 1, w
  brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
 2. Do dnia 31 grudnia 2004 r. produkty lecznicze sprowadzane przez podmioty, o
  których mowa w ust. 1, podlegają kontroli seryjnej wstępnej, o której mowa w
  art. 65 ust. 4 pkt 3 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym
  niniejszą ustawą.
                                        
                                     Art. 9.
Przepis art. 65 ust. 4 pkt 3 ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą, stosuje się do dnia 31 grudnia 2004 r.
                                        
                                    Art. 10.
Przepis art. 99 ust. 3 ustawy wymienionej w art. 1, w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą nie narusza uprawnień nabytych przez przedsiębiorców, którzy
przed dniem wejścia w życie ustawy, o której mowa w art. 1 prowadzili apteki lub
hurtownie zgodnie z obowiązującymi przepisami.
                                        
                                    Art. 11.
Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 6, art. 17 ust. 3
oraz art. 36 ustawy, o której mowa w art. 1, zachowują moc do czasu wydania
nowych przepisów wykonawczych, na podstawie art. 17 ust. 3, art. 36a, art. 37w,
art. 37ae ust. 7, art. 37aj, ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym
niniejszą ustawą, nie dłużej niż do dnia 1 maja 2005 r.
                                        
                                    Art. 12.
Ustawa wchodzi w życie z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa
w Unii Europejskiej, z wyjątkiem art. 1 pkt 29 lit. a, c, d oraz art. 6, 8 i 9,
które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.



_______________________________
[1]  Zmiany  wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2002 r. Nr 113,  poz.
984,  Nr 141, poz. 1181, Nr 152, poz. 1265 oraz z 2003 r. Nr 45, poz. 391  i  Nr
189, poz. 1852.
[2] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2002
 r.  Nr 240, poz. 2055 oraz z 2003 r. Nr 50, poz. 424, Nr 84, poz. 774, Nr  124,
 poz. 1151, Nr 170, poz. 1651 i Nr 223, poz. 2216.
[3] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2000 r. Nr 86, poz. 958
 i  Nr  114, poz. 1193, z 2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679, Nr 102, poz.
 1115  i  Nr 147, poz. 1643, z 2002 r. Nr 1, poz. 2, Nr 115, poz. 995 i Nr  130,
 poz.  1112  oraz z 2003 r. Nr 86, poz. 789, Nr 128, poz. 1176 i  Nr  217,  poz.
 2125.
[4] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2002
 r.  Nr  76, poz. 691, Nr 152, poz. 1266 i Nr 153, poz. 1271 oraz z 2003  r.  Nr
 90, poz. 845.
[5]  Zmiany  tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w  Dz.U.  Nr
154, poz. 1801, z 2002 r. Nr 32, poz. 300, Nr 152, poz. 1266, oraz z 2004 r.  Nr
10, poz. 77.