Dz.U. z 2005 r. Nr 167, poz. 1398
U S T A W A
z dnia 28 lipca 2005 r.
o kosztach sądowych w sprawach cywilnych[1]
TYTUŁ I
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa zasady i tryb pobierania kosztów sądowych w sprawach cywilnych,
zasady ich zwrotu, wysokość opłat sądowych w sprawach cywilnych, zasady
zwalniania od kosztów sądowych oraz umarzania, rozkładania na raty i odraczania
terminu zapłaty należności sądowych.
Art. 2.
1. Koszty sądowe obejmują opłaty i wydatki.
2. Do uiszczenia kosztów sądowych obowiązana jest strona, która wnosi do sądu
pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, chyba że ustawa stanowi
inaczej.
Art. 3.
1. Opłacie podlega pismo, jeżeli przepis ustawy przewiduje jej pobranie.
2. Opłacie podlegają w szczególności następujące pisma:
1) pozew i pozew wzajemny;
2) apelacja i zażalenie;
3) skarga kasacyjna i skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia;
4) sprzeciw od wyroku zaocznego;
5) zarzuty od nakazu zapłaty;
6) interwencja główna i uboczna;
7) wniosek:
a) o wszczęcie postępowania nieprocesowego,
b) o ogłoszenie upadłości,
c) o wpis i wykreślenie w księdze wieczystej,
d) o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym i w rejestrze zastawów oraz o
zmianę i wykreślenie tych wpisów;
8) skarga:
a) o wznowienie postępowania,
b) o uchylenie wyroku sądu polubownego,
c) na orzeczenie referendarza sądowego,
d) na czynności komornika;
9) odwołanie od decyzji oraz zażalenie na postanowienie Prezesa Urzędu
Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki,
Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty, Prezesa Urzędu
Transportu Kolejowego, Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i
Telewizji.
3. Opłacie podlega wniosek o wydanie na podstawie akt: odpisu, wypisu,
zaświadczenia, wyciągu, innego dokumentu oraz kopii, a nadto wniosek o
wydanie odpisu księgi wieczystej (opłata kancelaryjna).
Art. 4.
1. Pismo wnoszone przez kilka osób podlega jednej opłacie. Jeżeli jednak
przedmiotem sprawy są roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju i oparte na
jednakowej podstawie faktycznej i prawnej (współuczestnictwo formalne), każdy
współuczestnik uiszcza opłatę oddzielnie, stosownie do swojego roszczenia lub
zobowiązania.
2. Opłatę od wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej pobiera się od
osoby, która wystąpiła z takim wnioskiem, także wówczas, gdy na jego
podstawie mają być ujawnione prawa osób ktre nie są wnioskodawcami.
3. Nie pobiera się opłaty od wniosku o sporządzenie uzasadnienia oraz
doręczenie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem, zgłoszonego w terminie
tygodniowym od dnia ogłoszenia sentencji.
Art. 5.
1.Wydatki obejmują w szczególności:
1) koszty podróży strony zwolnionej od kosztów sądowych związane z nakazanym
przez sąd jej osobistym stawiennictwem;
2) zwrot kosztów podróży i noclegu oraz utraconych zarobków lub dochodów
świadków;
3) wynagrodzenie i zwrot kosztów poniesionych przez biegłych, tłumaczy oraz
kuratorów ustanowionych dla strony w danej sprawie;
4) wynagrodzenie należne innym osobom lub instytucjom oraz zwrot
poniesionych przez nie kosztów;
5) koszty przeprowadzenia innych dowodów;
6) koszty przewozu zwierząt i rzeczy, utrzymywania ich lub przechowywania;
7) koszty ogłoszeń;
8) koszty osadzenia i pobytu w areszcie;
9) ryczałty należne kuratorom sądowym za przeprowadzenie wywiadu
środowiskowego w sprawach: o unieważnienie małżeństwa, o rozwód oraz
separację, a także za uczestniczenie przy ustalonych przez sąd kontaktach
rodziców z dziećmi.
2. Wydatki związane z doręczaniem pism sądowych nie obciążają stron.
3. Wydatki związane ze zwrotem opłat nie obciążają stron.
Art. 6.
Koszty mediacji nie stanowią wydatków.
Art. 7.
1. Stroną w rozumieniu ustawy jest każdy uczestnik postępowania sądowego, w tym
także świadek, biegły i tłumacz, a kosztami procesu są również koszty innych
rodzajów postępowania.
2. Przez pismo wnoszone do sądu rozumie się również składany ustnie do
protokołu pozew, wniosek wszczynający innego rodzaju postępowanie lub inny
wniosek, jeżeli podlega opłacie.
Art. 8.
1. W postępowaniu dotyczącym kosztów sądowych stosuje się przepisy Kodeksu
postępowania cywilnego, chyba że ustawa stanowi inaczej.
2. Postanowienie sądu lub referendarza sądowego w przedmiocie kosztów sądowych
może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
Art. 9.
Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób uiszczania opłat sądowych w sprawach cywilnych, w tym wnoszonych
na rachunek bankowy sądu lub w formie znaków opłaty sądowej według
ustalonego wzoru, mając na względzie łatwość uiszczenia opłat przez strony
oraz skutek w postaci zwrotu lub odrzucenia pisma, od którego przy jego
wniesieniu nie została uiszczona należna opłata;
2) wzór oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach
utrzymania, o którym mowa w art. 102 ust. 2, a także sposób udostępniania
osobom fizycznym wzoru druków tych oświadczeń w siedzibach sądów, mając na
względzie komunikatywność niezbędnych pouczeń dla stron co do sposobu
wypełnienia, skutków niezłożenia lub złożenia nieprawdziwego oświadczenia;
3) wysokość wynagrodzenia i zwrot wydatków poniesionych przez biegłych,
kuratorów ustanowionych dla strony w danej sprawie oraz innych osób i
instytucji, mając na względzie nakład pracy i kwalifikacje niezbędne do
wykonywania zleconych przez sąd czynności oraz poziom wynagrodzeń
uzyskiwanych przez pracowników wykonujących podobne zawody.
TYTUŁ II
Opłaty
Dział 1
Przepisy ogólne
Art. 10.
Opłatę należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie.
Art. 11.
Opłata jest stała, stosunkowa albo podstawowa.
Art. 12.
Opłatę stałą pobiera się w sprawach o prawa niemajątkowe oraz we wskazanych w
ustawie niektórych sprawach o prawa majątkowe, w wysokości jednakowej,
niezależnie od wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu zaskarżenia.
Opłata stała nie może być niższa niż 30 złotych i wyższa niż 5 000 złotych.
Art. 13.
Opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5 %
wartości przedmiotu sporu lub przedmiotu zaskarżenia, jednak nie mniej niż 30
złotych i nie więcej niż 100 000 złotych.
Art. 14.
1. Opłatę podstawową pobiera się w sprawach, w których przepisy nie przewidują
opłaty stałej, stosunkowej lub tymczasowej.
2. Opłatę podstawową pobiera się także od podlegających opłacie pism, o ktrych
mowa w art. 3 ust. 2, wnoszonych przez stronę zwolnioną od kosztów sądowych
przez sąd, chyba że ustawa stanowi inaczej.
3. Opłata podstawowa wynosi 30 złotych i stanowi minimalną opłatę, którą strona
jest obowiązana uiścić od pisma podlegającego opłacie, chyba że ustawa
stanowi inaczej.
4. Pobranie od pisma opłaty podstawowej wyłącza pobranie innej opłaty.
5. Przepisów o opłacie podstawowej nie stosuje się w postępowaniu
wieczystoksięgowym oraz w postępowaniu rejestrowym.
Art. 15.
1. Od pisma wniesionego w sprawie o prawa majątkowe, w której wartości
przedmiotu sprawy nie da się ustalić w chwili jej wszczęcia, przewodniczący
określa opłatę tymczasową.
2. Opłatę tymczasową określa się w granicach od 30 złotych do 1 000 złotych.
3. W orzeczeniu kończącym postępowanie w pierwszej instancji sąd określa
wysokość opłaty ostatecznej, która jest bądź opłatą stosunkową, obliczoną od
wartości przedmiotu sporu ustalonej w toku postępowania, bądź opłatą
określoną przez sąd, jeżeli wartości tej nie udało się ustalić. W tym wypadku
opłatę ostateczną sąd określa w kwocie nie wyższej niż 5 000 złotych, mając
na względzie społeczną doniosłość rozstrzygnięcia i stopień zawiłości sprawy.
Art. 16.
1. Jeżeli opłata ostateczna jest wyższa od opłaty tymczasowej, sąd orzeka o
obowiązku uiszczenia różnicy, stosując odpowiednio zasady obowiązujące przy
zwrocie kosztów procesu.
2. Jeżeli opłata ostateczna jest niższa od opłaty tymczasowej, różnicę sąd
zwraca z urzędu na koszt strony.
Art. 17.
W wypadku wstąpienia do sprawy osoby, na której rzecz prokurator wytoczył
powództwo lub zgłosił wniosek o wszczęcie postępowania, pobiera się od tej osoby
opłatę należną od takiego pozwu lub wniosku.
Art. 18.
1. Całą opłatę pobiera się od pozwu i pozwu wzajemnego oraz wniosku o wszczęcie
postępowania nieprocesowego lub samodzielnej jego części, chyba że przepis
szczególny stanowi inaczej.
2. Przepisy ustawy przewidujące pobranie opłaty od pozwu lub wniosku
wszczynającego postępowanie w sprawie stosuje się również do opłaty od
apelacji, skargi kasacyjnej, skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, interwencji głównej, skargi o wznowienie
postępowania, skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego, chyba że przepis
szczególny stanowi inaczej.
Art. 19.
1. Połowę opłaty pobiera się od sprzeciwu od wyroku zaocznego.
2. Czwartą część opłaty pobiera się od pozwu w postępowaniu nakazowym lub
upominawczym, z wyłączeniem spraw podlegających rozpoznaniu w postępowaniu
uproszczonym.
3. Piątą część opłaty pobiera się od:
1) interwencji ubocznej;
2) zażalenia, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
4. Trzy czwarte części opłaty pobiera się od:
1) pozwanego w razie wniesienia zarzutów od nakazu zapłaty wydanego w
postępowaniu nakazowym;
2) powoda w razie prawidłowego wniesienia przez pozwanego sprzeciwu
przeciwko nakazowi zapłaty wydanemu w postępowaniu upominawczym.
Art. 20.
1. Opłata, o której mowa w art. 19, nie może wynosić mniej niż 30 złotych.
2. Jeżeli opłata ta ma być pobrana przed ustaleniem opłaty ostatecznej, pobiera
się odpowiednią część opłaty tymczasowej, nie mniej jednak niż 30 złotych.
Art. 21.
Końcówkę opłaty zaokrągla się w górę do pełnego złotego.
Dział 2
Wysokość opłat we wszystkich rodzajach spraw
Art. 22.
Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od zażalenia na postanowienie w
przedmiocie:
1) oddalenia wniosku o wyłączenie sędziego, ławnika, biegłego lub tłumacza;
2) skazania na grzywnę strony, świadka, biegłego, tłumacza lub innej osoby
oraz odmowy zwolnienia od grzywny;
3) przymusowego sprowadzenia lub aresztowania świadka oraz odmowy zwolnienia
od przymusowego sprowadzenia;
4) wynagrodzenia i zwrotu kosztów poniesionych przez biegłego, tłumacza i
kuratora;
5) należności świadka.
Art. 23.
Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od:
1) wniosku o wszczęcie postępowania nieprocesowego lub samodzielnej jego
części, chyba e przepis szczególny stanowi inaczej;
2) apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej, skargi o wznowienie postępowania
i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
w sprawie, w której postępowanie nieprocesowe zostało wszczęte z urzędu;
3) wniosku o przeprowadzenie postępowania pojednawczego;
4) wniosku o zabezpieczenie dowodu.
Art. 24.
Opłatę stałą w kwocie 300 złotych pobiera się od wniosku o:
1) uznanie orzeczenia sądu zagranicznego;
2) uznanie ugody zawartej przed sądem zagranicznym;
3) stwierdzenie wykonalności orzeczenia sądu zagranicznego lub ugody
zawartej przed sądem zagranicznym;
4) wydanie postanowienia co do wykonalności wyroku sądu polubownego lub
ugody zawartej przed sądem polubownym;
5) stwierdzenie wykonalności orzeczenia zagranicznego sądu polubownego lub
ugody zawartej przed zagranicznym sądem polubownym.
Art. 25.
1. Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od:
1) skargi na czynności komornika;
2) zaalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej.
2. Opłatę od skargi na orzeczenie referendarza pobiera się w wysokości opłaty
od wniosku o wydanie tego orzeczenia, nie więcej jednak niż 100 złotych.
Dział 3
Wysokość opłat w procesie
Rozdział 1
Sprawy z zakresu prawa cywilnego i rodzinnego
Art. 26.
1. Opłatę stałą w kwocie 600 złotych pobiera się od pozwu o:
1) rozwód;
2) separację;
3) ochronę dóbr osobistych;
4) ochronę niemajątkowych praw autorskich;
5) ochronę niemajątkowych praw wynikających z opatentowania wynalazków lub
rejestracji wzorów użytkowych i zdobniczych oraz znaków towarowych
(ochronę praw twórcy projektu wynalazczego);
6) ochronę innych praw niemajątkowych, chyba że przepis szczególny stanowi
inaczej.
2. W sprawach o rozwód, o separację lub o unieważnienie małżeństwa, w razie
zasądzenia alimentów na rzecz małżonka w orzeczeniu kończącym postępowanie w
instancji, pobiera się od małżonka zobowiązanego opłatę stosunkową od
zasądzonego roszczenia, a w razie nakazania eksmisji jednego z małżonków albo
podziału wspólnego majątku pobiera się także opłatę w wysokości przewidzianej
od pozwu lub wniosku w takiej sprawie.
Art. 27.
Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od pozwu w sprawie o:
1) ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa;
2) unieważnienie małżeństwa;
3) rozwiązanie przysposobienia;
4) zaprzeczenie ojcostwa lub macierzyństwa;
5) unieważnienie uznania dziecka;
6) ustanowienie przez sąd rozdzielności majątkowej;
7) naruszenie posiadania;
8) uchylenie uchwały organu spółdzielni;
9) uchylenie uchwały wspólnoty mieszkaniowej;
10) przyjęcie w poczet członków spółdzielni mieszkaniowej;
11) opróżnienie lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu;
12) ustalenie wstąpienia w stosunek najmu.
Art. 28.
W sprawie podlegającej rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym pobiera się od
pozwu opłatę stałą, przy wartości przedmiotu sporu lub wartości przedmiotu
umowy:
1) do 2 000 złotych - 30 złotych;
2) ponad 2 000 złotych do 5 000 złotych - 100 złotych;
3) ponad 5 000 złotych do 7 500 złotych - 250 złotych;
4) ponad 7 500 złotych - 300 złotych.
Rozdział 2
Sprawy gospodarcze
Art. 29.
Opłatę stałą w kwocie 2000 złotych pobiera się od pozwu w sprawie o:
1) rozwiązanie spółki;
2) wyłączenie wspólnika ze spółki;
3) uchylenie uchwały organu spółki.
Art. 30.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od pozwu w sprawie z zakresu
ochrony środowiska.
Art. 31.
Opłatę stałą w kwocie 1 500 złotych pobiera się od pozwu:
1) w sprawie z umowy o przekazanie mienia w ramach prywatyzacji;
2) w sprawie o unieważnienie przetargu.
Art. 32.
1. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od odwołania od decyzji
Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, a także od apelacji, skargi
kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia w takiej sprawie.
2. Opłatę stałą w kwocie 500 złotych pobiera się od zażalenia na postanowienie
Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
3. Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od odwołania od decyzji
Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji
i Poczty, Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, a także od apelacji, skargi
kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia w takiej sprawie.
4. Opłatę stałą w kwocie 50 złotych pobiera się od zażalenia na postanowienie
Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji
i Poczty oraz Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.
Art. 33.
Opłatę stałą w kwocie 3 000 złotych pobiera się od odwołania od decyzji
Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, a także od apelacji,
skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
orzeczenia w takiej sprawie.
Art. 34.
Opłatę stałą w kwocie 3 000 złotych pobiera się od skargi na orzeczenie zespołu
arbitrów w sprawach zamówień publicznych.
Rozdział 3
Sprawy z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych
Art. 35.
1. W sprawach z zakresu prawa pracy pobiera się opłatę podstawową w kwocie 30
zł wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Jednakże w
sprawach, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa kwotę 50.000 złotych,
pobiera się od wszystkich podlegających opłacie pism procesowych opłatę
stosunkową.
2. Pracownik i pracodawca uiszczają opłatę podstawową od pism podlegających
opłacie wymienionych w ust. 1, także w sprawie o ustalenie istnienia stosunku
pracy wytoczonej z powództwa inspektora pracy.
Art. 36.
W sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych i w sprawach odwołań rozpoznawanych
przez sąd pracy i ubezpieczeń społecznych pobiera się opłatę podstawową w kwocie
30 złotych wyłącznie od apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej i skargi o
stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
Dział 4
Wysokość opłat w postępowaniu nieprocesowym
Rozdział 1
Sprawy z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego
Art. 37.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o:
1) zezwolenie na zawarcie związku małżeńskiego;
2) zmianę wyroku orzekającego rozwód lub separację w części dotyczącej
władzy rodzicielskiej;
3) separację na zgodne żądanie małżonków;
4) zniesienie separacji;
5) zezwolenie na udzielenie pełnomocnictwa do oświadczenia o wstąpieniu w
związek małżeński;
6) zwolnienie od obowiązku złożenia lub przedstawienia kierownikowi urzędu
stanu cywilnego dokumentu potrzebnego do zawarcia związku małżeńskiego.
Art. 38.
1. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku o podział majątku
wspólnego po ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej.
2. Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt podziału tego majątku, pobiera się
opłatę stałą w kwocie 300 złotych.
Rozdział 2
Sprawy z zakresu prawa rzeczowego
Art. 39.
1. Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od wniosku o:
1) ustanowienie drogi koniecznej;
2) rozgraniczenie nieruchomości;
3) stwierdzenie nabycia służebności gruntowej przez zasiedzenie.
2. Opłatę w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o:
1) ustalenie sposobu korzystania z rzeczy wspólnej;
2) ustanowienie zarządcy rzeczy wspólnej lub przedmiotu użytkowania;
3) rozstrzygnięcie co do dokonania czynności dotyczącej rzeczy wspólnej.
Art. 40.
Opłatę stałą w kwocie 2 000 złotych pobiera się od wniosku o stwierdzenie
nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie.
Art. 41.
1. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku o zniesienie
współwłasności.
2. Jeżeli wniosek zawiera zgodny projekt zniesienia współwłasności, pobiera się
opłatę stałą w kwocie 300 złotych.
Rozdział 3
Sprawy z zakresu prawa o księgach wieczystych
Art. 42.
1. Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od wniosku o wpis w księdze
wieczystej własności, użytkowania wieczystego lub ograniczonego prawa
rzeczowego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
2. Jeżeli wniosek dotyczy wpisu udziału w prawie, pobiera się część opłaty
stałej proporcjonalną do wysokości udziału, nie mniej jednak niż 100 zł.
3. Od wniosku o wpis w księdze wieczystej własności, użytkowania wieczystego
lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu na podstawie dziedziczenia,
zapisu lub działu spadku albo zniesienia współwłasności pobiera się jedną
opłatę stałą w wysokości 150 złotych niezależnie od liczby udziałów w tych
prawach.
Art. 43.
Opłatę stałą w kwocie 150 złotych pobiera się od wniosku o wpis:
1) własności, użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa
do lokalu nabytego w wyniku podziału majątku wspólnego po ustaniu
wspólności majątkowej między małżonkami;
2) własności nieruchomości rolnej o powierzchni do 5 ha;
3) praw osobistych i roszczeń;
4) zmiany treści ograniczonych praw rzeczowych.
Art. 44.
1. Opłatę stałą w kwocie 60 złotych pobiera się od wniosku o:
1) założenie księgi wieczystej;
2) połączenie nieruchomości w jednej księdze wieczystej, która jest już
prowadzona, niezależnie od liczby łączonych nieruchomości;
3) odłączenie nieruchomości lub jej części;
4) sprostowanie działu I - O;
5) wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze
wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym;
6) dokonanie innych wpisów, poza określonymi w art. 42 i 43.
2. Jeżeli założenie księgi wieczystej następuje w związku z odłączeniem
nieruchomości lub jej części z istniejącej księgi wieczystej, pobiera się
tylko jedną opłatę stałą określoną w ust. 1.
Art. 45.
1. Opłatę stałą określoną w art. 44 ust. 1 pkt 1-3 pobiera się niezależnie od
opłaty za dokonanie wpisu własności, użytkowania wieczystego lub
spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu.
2. Opłatę stałą określoną w art. 42 i 43 pobiera się odrębnie od wniosku o wpis
każdego prawa, choćby wpis dwu lub więcej praw miał być dokonany na tej samej
podstawie prawnej.
3. Od wniosku o wpis hipoteki łącznej lub służebności pobiera się jedną opłatę
stałą, choćby wniosek ten obejmował więcej niż jedną księgę wieczystą.
Art. 46.
Od wniosku o wykreślenie wpisu pobiera się połowę opłaty pobranej od wniosku o
wpis.
Art. 47.
Wydatki związane z drukiem księgi wieczystej i teczki akt tej księgi nie
obciążają stron.
Art. 48.
Od wniosku o złożenie do zbioru dokumentów pobiera się opłatę stałą,
przewidzianą dla wniosku o wpis do księgi wieczystej.
Rozdział 4
Sprawy z zakresu prawa spadkowego
Art. 49.
1. Opłatę stałą w kwocie 50 złotych pobiera się od wniosku o:
1) stwierdzenie nabycia spadku;
2) zabezpieczenie spadku;
3) sporządzenie spisu inwentarza;
4) odebranie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
2. Jeżeli wnioski, o których mowa w ust. 1, są umieszczone w jednym piśmie lub
we wniosku o dział spadku, opłatę pobiera się od każdego z nich odrębnie.
Art. 50.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od:
1) apelacji, skargi kasacyjnej i skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku;
2) wniosku o zabezpieczenie spadku po cudzoziemcu;
3) wniosku o wydanie właściwemu konsulowi spadku po cudzoziemcu.
Art. 51.
1. Opłatę stałą w kwocie 500 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku, a
jeżeli zawiera on zgodny projekt działu spadku, pobiera się opłatę stałą
w kwocie 300 złotych.
2. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku o dział spadku
połączony ze zniesieniem współwłasności, a jeżeli zawiera on zgodny projekt
działu spadku i zniesienia współwłasności pobiera się opłatę stałą w kwocie
600 złotych.
Rozdział 5
Sprawy z zakresu działania Krajowego Rejestru Sądowego
Art. 52.
Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku o zarejestrowanie
podmiotu w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, chyba że
przepis szczególny stanowi inaczej.
Art. 53.
1. Opłatę stałą w kwocie 500 złotych pobiera się od wniosku o zarejestrowanie w
Krajowym Rejestrze Sądowym w rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji
społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki
zdrowotnej.
2. Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od wniosku, o którym mowa w
ust. 1, jeżeli dotyczy on jednocześnie wpisu do rejestru przedsiębiorców.
Art. 54.
Opłatę stałą w kwocie 300 złotych pobiera się od wniosku o:
1) wpisanie dłużnika do rejestru dłużników niewypłacalnych w Krajowym
Rejestrze Sądowym;
2) wykreślenie podmiotu z rejestru przedsiębiorców lub z rejestru
stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz
publicznych zakładów opieki zdrowotnej połączone z wykreśleniem z
Krajowego Rejestru Sądowego.
Art. 55.
Opłatę stałą w kwocie 400 złotych pobiera się od wniosku o dokonanie zmiany
wpisu dotyczącego podmiotu wpisanego do rejestru przedsiębiorców.
Art. 56.
Opłatę stałą w kwocie 150 złotych pobiera się od wniosku o:
1) dokonanie zmiany wpisu dotyczącego podmiotu wpisanego tylko w rejestrze
stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz
publicznych zakładów opieki zdrowotnej, niewpisanego do rejestru
przedsiębiorców;
2) wykreślenie z rejestru przedsiębiorców - bez wykreślenia z Krajowego
Rejestru Sądowego;
3) wykreślenie z rejestru dłużników niewypłacalnych.
Art. 57.
W wypadku jednoczesnego wniesienia przez tego samego wnioskodawcę, na kilku
formularzach, kilku wniosków o wpis lub o dokonanie zmian w Krajowym Rejestrze
Sądowym - pobiera się tylko jedną opłatę, z tym że jeżeli przepis przewiduje dla
danego rodzaju spraw opłaty w różnych wysokościach - pobiera się opłatę wyższą.
Art. 58.
Jedną opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od skargi na orzeczenie
referendarza sądowego, chociażby dotyczyło kilku wpisów w rejestrze
przedsiębiorców lub rejestrze stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i
zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej.
Art. 59.
Opłatę stałą w kwocie 300 złotych pobiera się od innych wniosków niż wymienione
w art. 52-58, jeżeli należą do właściwości sądu dokonującego wpisów w Krajowym
Rejestrze Sądowym.
Art. 60.
Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od wniosku o wpis zastawu
rejestrowego do rejestru zastawów.
Art. 61.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o zmianę wpisu w
rejestrze zastawów.
Art. 62.
Opłatę stałą w kwocie 50 złotych pobiera się od wniosku o wykreślenie zastawu
rejestrowego z rejestru zastawów.
Art. 63.
Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od wniosku o przyjęcie dokumentów,
o których sąd czyni wzmiankę w rejestrze, oraz dokumentów zawierających dane
niepodlegające według przepisów ustawy wpisowi do określonego działu Krajowego
Rejestru Sądowego.
Art. 64.
Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od wniosku o uwierzytelnienie
odpisu statutu w postępowaniu rejestrowym.
Rozdział 6
Inne sprawy rozpoznawane w postępowaniu nieprocesowym
Art. 65.
Opłatę stałą w kwocie 300 złotych pobiera się od wniosku w sprawie między
organami przedsiębiorstwa państwowego i między przedsiębiorstwem państwowym lub
jego organami a jego organem założycielskim albo organem sprawującym nadzór.
Art. 66.
Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od wniosku o umorzenie utraconego
dokumentu.
Art. 67.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od wniosku o:
1) złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego;
2) wydanie z depozytu przedmiotu świadczenia.
Dział 5
Wysokość opłat w postępowaniu zabezpieczającym
Art. 68.
Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera się od wniosku o:
1) udzielenie zabezpieczenia roszczenia niemajątkowego, chyba że wniosek
został zgłoszony w piśmie rozpoczynającym postępowanie;
2) zmianę lub uchylenie postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia
roszczenia niemajątkowego.
Art. 69.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera sąd od wniosku o:
1) udzielenie zabezpieczenia roszczenia majątkowego, chyba że wniosek został
zgłoszony w piśmie rozpoczynającym postępowanie;
2) zmianę lub uchylenie postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia
roszczenia majątkowego.
Dział 6
Wysokość opłat w postępowaniu egzekucyjnym
Art. 70.
Opłatę stałą w kwocie 40 złotych pobiera sąd od wniosku o:
1) wezwanie dłużnika do wykonania egzekwowanej czynności w wyznaczonym
terminie oraz umocowanie wierzyciela do wykonania tej czynności na koszt
dłużnika, w razie bezskutecznego upływu wyznaczonego terminu;
2) ukaranie grzywną dłużnika niewykonującego obowiązku zaniechania czynności
lub nieprzeszkadzania czynnościom wierzyciela;
3) przeprowadzenie przez sąd egzekucji czynności o charakterze
niemajątkowym, której inna osoba nie może za dłużnika wykonać;
4) ponowne wydanie tytułu wykonawczego w zamian utraconego;
5) nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku.
Art. 71.
Opłatę stałą w kwocie 50 złotych pobiera sąd od wniosku o:
1) nadanie klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu, innemu niż
orzeczenie sądu, ugoda sądowa albo nakaz zapłaty;
2) nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika;
3) nadanie klauzuli wykonalności przeciwko lub na rzecz osoby innej niż
wskazana w tytule egzekucyjnym, na którą przeszły uprawnienie lub
obowiązek po powstaniu tytułu lub w toku sprawy przed wydaniem tytułu;
4) nadanie klauzuli wykonalności przeciwko wspólnikowi ponoszącemu
odpowiedzialność bez ograniczenia całym swoim majątkiem za zobowiązania
spółki;
5) ustanowienie zarządcy nieruchomości lub innej rzeczy albo prawa, z
których prowadzi się egzekucję według przepisów o egzekucji z
nieruchomości;
6) umorzenie książeczki oszczędnościowej w związku z zajęciem wkładu, na
który ją wystawiono.
Art. 72.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od:
1) zarzutów na opis i oszacowanie nieruchomości;
2) zarzutów przeciwko planowi podziału sumy uzyskanej z egzekucji oraz
zażalenia na postanowienie wydane w wyniku rozpoznania zarzutów;
3) wniosku o podział złożonej od depozytu sądowego sumy odszkodowania za
wywłaszczoną nieruchomość i wypłatę odszkodowania;
4) wniosku o udzielenie przybicia nieruchomości lub innej rzeczy albo prawa,
z których egzekucję prowadzi się według przepisów o egzekucji z
nieruchomości; opłatę tę uiszcza się przed przysądzeniem własności;
5) wniosku o przeprowadzenie przez sąd egzekucji czynności o charakterze
majątkowym, której inna osoba nie może wykonać za dłużnika;
6) zatwierdzenia planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji, a także
wprowadzenia do planu zmian lub uzupełnień.
Art. 73.
Opłatę stałą w kwocie 1000 złotych pobiera się od wniosku o:
1) wszczęcie egzekucji przez zarząd przymusowy przedsiębiorstwa lub
gospodarstwa rolnego;
2) wszczęcie egzekucji przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa
rolnego.
Dział 7
Wysokość opłat w postępowaniu upadłościowym, układowym i naprawczym
Art. 74.
Opłatę stałą w kwocie 1 000 złotych pobiera się od:
1) wniosku o ogłoszenie upadłości;
2) wniosku zarządcy zagranicznego w przedmiocie uznania zagranicznego
postępowania upadłościowego.
Art. 75.
Opłatę stałą w kwocie 200 złotych pobiera się od:
1) wniosku o wszczęcie postępowania naprawczego;
2) wniosku o wszczęcie wtórnego postępowania upadłościowego;
3) zażalenia na postanowienia wydane w postępowaniu upadłościowym i
naprawczym;
4) sprzeciwu co do uznania lub odmowy uznania zgłoszonych wierzytelności.
Art. 76.
Opłatę stałą w kwocie 100 złotych pobiera się od:
1) zarzutów przeciwko układowi i przeciwko planowi podziału;
2) wniosku o uchylenie lub zmianę układu;
3) wniosku o uchylenie lub zmianę orzeczenia o uznaniu zagranicznego
postępowania upadłościowego;
4) wniosku w sprawie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.
Dział 8
Opłaty kancelaryjne
Art. 77.
1. Opłatę od wniosku o wydanie na podstawie akt:
1) poświadczonego odpisu, wypisu lub wyciągu;
2) odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem prawomocności;
3) odpisu orzeczenia ze stwierdzeniem wykonalności;
4) zaświadczenia
- pobiera się w kwocie 6 złotych za każdą rozpoczętą stronicę wydanego
dokumentu.
2. Jeżeli dokument, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, jest sporządzony w języku
obcym albo zawiera tabele, pobiera się opłatę w podwójnej wysokości.
3. Opłatę, o której mowa w ust. 1, pobiera się od wniosku o odpis księgi
wieczystej, o ile przepis szczególny nie stanowi inaczej.
Art. 78.
Opłatę od wniosku o wydanie kopii dokumentu, znajdującego się w aktach sprawy,
pobiera się w kwocie 1 złoty za każdą rozpoczętą stronicę wydanego dokumentu.
Dział 9
Zwrot opłaty
Art. 79.
1. Sąd z urzędu zwraca stronie:
1) całą uiszczoną opłatę od:
a) pisma zwróconego wskutek braków formalnych,
b) pisma odrzuconego lub cofniętego, jeżeli odrzucenie lub cofnięcie
nastąpiło przed wysłaniem odpisu pisma innym stronom, a w braku takich
stron - przed wysłaniem zawiadomienia o terminie posiedzenia,
c) zażalenia na postanowienie w przedmiocie ukarania grzywną albo
aresztem, zamiany grzywny na areszt albo w przedmiocie przymusowego
sprowadzenia, jeżeli zażalenie zostało uwzględnione w całości,
d) zażalenia na postanowienie o przyznaniu wynagrodzenia biegłemu lub
tłumaczowi, jeżeli zażalenie zostało uwzględnione w całości,
e) apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej w razie uwzględnienia środka
zaskarżenia z powodu oczywistego naruszenia prawa i stwierdzenia tego
naruszenia przez sąd odwoławczy lub Sąd Najwyższy,
f) skargi na orzeczenie referendarza sądowego w razie jej uwzględnienia z
powodu oczywistego naruszenia prawa i stwierdzenie tego naruszenia przez
sąd,
g) skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia w
razie jej uwzględnienia;
2) trzy czwarte uiszczonej opłaty od:
a) pisma wszczynającego postępowanie w pierwszej instancji, jeżeli w toku
postępowania sądowego zawarto ugodę przed mediatorem,
b) skargi kasacyjnej lub skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia nieprzyjętej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy;
3) połowę uiszczonej opłaty od:
a) pisma cofniętego przed rozpoczęciem posiedzenia, na które sprawa
została skierowana,
b) pozwu o rozwód lub separację w razie orzeczenia rozwodu lub separacji
na zgodny wniosek stron bez orzekania o winie - po uprawomocnieniu się
wyroku, z zastrzeżeniem art. 26 ust. 2,
c) pisma wszczynającego postępowanie w instancji, w której sprawa
zakończyła się zawarciem ugody sądowej.
2. Poza wypadkami przewidzianymi w ust. 1 sąd z urzędu zwraca stronie całą
uiszczoną opłatę od pozwu o rozwód lub separację albo wniosku o separację w
razie cofnięcia pozwu lub wniosku na skutek pojednania się stron w pierwszej
instancji. W razie pojednania się stron przed zakończeniem postępowania
apelacyjnego, zwraca się połowę uiszczonej opłaty od apelacji.
Art. 80.
1. Sąd z urzędu zwraca stronie różnicę między opłatą pobraną od strony a opłatą
należną.
2. Opłatę zwraca sąd, który ją pobrał, a w przypadku gdy opłatę pobierał
notariusz - sąd który rozpoznawał wniosek.
Art. 81.
Roszczenie strony o zwrot opłaty sądowej przedawnia się z upływem trzech lat,
licząc od dnia powstania tego roszczenia.
Art. 82.
Zwrot opłat, o którym mowa w niniejszym rozdziale, może również zarządzić
przewodniczący lub referendarz sądowy.
TYTUŁ III
Wydatki
Dział 1
Przepisy ogólne
Art. 83.
1. Jeżeli przepisy ustawy przewidują obowiązek działania i dokonywania
czynności połączonej z wydatkami z urzędu, sąd zarządzi wykonanie tej
czynności, a kwotę potrzebną na ich pokrycie wykłada tymczasowo Skarb
Państwa.
2. W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych
tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art.
113.
Art. 84.
1. Sąd z urzędu zwraca stronie wszelkie należności z tytułu wydatków,
stanowiące różnicę między kosztami pobranymi od strony a kosztami należnymi.
2. Przepisy art. 80-82 stosuje się odpowiednio do zwrotu zaliczki.
3. Przepis art. 5 ust. 3 stosuje się odpowiednio.
Dział 2
Należności świadków, biegłych, tłumaczy i stron w postępowaniu cywilnym
Art. 85.
1. Świadkowi przysługuje zwrot kosztów podróży, kosztów noclegu i utraconych
zarobków lub dochodów, związanych ze stawiennictwem w sądzie.
2. Wynagrodzenie za utracony zarobek lub dochód za każdy dzień udziału w
czynnościach sądowych na wezwanie sądu przyznaje się świadkowi w wysokości
jego przeciętnego dziennego zarobku lub dochodu. W przypadku świadka
pozostającego w stosunku pracy przeciętny dzienny utracony zarobek oblicza
się według zasad obowiązujących przy ustalaniu należnego pracownikowi
ekwiwalentu pieniężnego za urlop. W każdym jednak przypadku górną granicę
należności za utracony dzienny zarobek lub dochód stanowi równowartość 4,6%
kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której
wysokość, ustaloną według odrębnych zasad, określa ustawa budżetowa.
Art. 86.
1. Świadkowi przysługuje zwrot kosztów podróży - z miejsca jego zamieszkania do
miejsca wykonywania czynności sądowej na wezwanie sądu - według zasad
obowiązujących przy obliczaniu należności przysługujących pracownikowi,
zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z
tytułu podróży służbowej na obszarze kraju.
2. Według tych samych zasad świadkowi przysługuje zwrot kosztów noclegu oraz
utrzymania w miejscu przesłuchania.
Art. 87.
1. Prawo do żądania należności przewidzianych w art. 85 i art. 86 służy osobie
wezwanej w charakterze świadka, jeżeli się stawiła, choćby nie została
przesłuchana.
2. W wypadku gdy osoba uprawniona do otrzymania należności przewidzianych w
art. 85 i art. 86 zostanie wezwana w charakterze świadka w kilku sprawach na
ten sam dzień, przyznaje się jej te należności tylko raz.
3. Świadkowi, który zgłosił się bez wezwania sądu, należności przewidziane w
art. 85 i art. 86 mogą być przyznane tylko w wypadku, jeżeli został
przesłuchany przez sąd.
Art. 88.
Sąd przyznaje zwrot kosztów podróży i kosztów noclegu także osobie towarzyszącej
świadkowi, jeżeli świadek ze względu na stan zdrowia nie mógł przybyć do sądu
bez opieki osoby mu towarzyszącej.
Art. 89.
1. Biegłemu lub tłumaczowi powołanemu przez sąd przysługuje zwrot kosztów
podróży, innych wydatków koniecznych związanych ze stawiennictwem w sądzie
oraz wynagrodzenie za wykonaną pracę.
2. Biegłemu lub tłumaczowi wezwanemu do sądu przysługuje prawo do zwrotu
kosztów podróży związanych ze stawiennictwem w sądzie, nawet jeżeli sąd nie
skorzystał z jego usług.
3. Biegłemu lub tłumaczowi przysługuje zwrot kosztów podróży z miejsca jego
zamieszkania do miejsca wykonywania czynności sądowej na wezwanie sądu oraz
zwrot kosztów noclegu według zasad określonych w art. 86.
4. W razie wezwania biegłego lub tłumacza do sądu w kilku sprawach na ten sam
dzień należności przewidziane w ust. 3 przyznaje się tylko raz.
Art. 90.
Wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę określa się, uwzględniając
wymagane kwalifikacje, potrzebny do wydania opinii czas i nakład pracy, a
wysokość wydatków niezbędnych do wykonania czynności - na podstawie złożonego
rachunku.
Art. 91.
W wypadku gdy obowiązujące przepisy przewidują przyznanie stronie należności w
związku z jej udziałem w postępowaniu sądowym, należności te przyznaje się
stronie w wysokości przewidzianej dla świadków.
Art. 92.
1. Zwrot wydatków, utraconego zarobku lub dochodu, wynagrodzenia i kosztów
podróży przyznaje się na wniosek świadka, biegłego lub tłumacza złożony na
piśmie lub ustnie do protokołu rozprawy.
2. Wniosek o przyznanie należności, o jakich mowa w ust. 1, składa się
niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu trzech dni po wykonaniu
czynności, a jeżeli czynności były podejmowane na rozprawie - najpóźniej w
ciągu trzech dni po rozprawie. Osoby, które nie zgłosiły żądania w tym
terminie, tracą prawo do przyznania im tych należności.
3. Roszczenie o zwrot należności, o których mowa w ust. 1, przedawnia się z
upływem lat trzech, licząc od dnia powstania tego roszczenia.
4. Świadek, biegły lub tłumacz powinni być pouczeni o prawie i sposobie
zgłoszenia wniosku o zwrot należności oraz o skutkach niezachowania terminu
wskazanego w ust. 2.
Art. 93.
1. Należności świadków, biegłych, tłumaczy i stron przyznaje i ustala sąd lub
referendarz sądowy.
2. Przyznaną należność należy wypłacić niezwłocznie. W wypadku niemożności
niezwłocznej wypłaty należność przekazuje się przekazem pocztowym lub
przelewem bankowym bez obciążania świadka, biegłego lub tłumacza opłatą
pocztową lub kosztami przelewu.
TYTUŁ IV
Zwolnienie od kosztów sądowych
Art. 94.
Skarb Państwa nie ma obowiązku uiszczania opłat.
Art. 95.
Nie pobiera się opłat od wniosku:
1) o zabezpieczenie roszczenia, zgłoszonego w piśmie rozpoczynającym
postępowanie;
2) o przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka, o nadanie dziecku nazwiska, o
przysposobienie dziecka, o odebranie osoby podlegającej władzy
rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką;
3) o przesłuchanie świadka testamentu ustnego, o otwarcie i ogłoszenie
testamentu oraz o zwolnienie z obowiązków wykonawcy testamentu;
4) będącego podstawą wszczęcia przez sąd postępowania z urzędu, a także od
pism składanych sądowi opiekuńczemu w wykonaniu obowiązku wynikającego z
ustawy albo nałożonego przez ten sąd;
5) o odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt.
2. Skarga na orzeczenie referendarza sądowego o odmowie zwolnienia od kosztów
sądowych, zażalenie na postanowienie sądu odmawiające zwolnienia lub cofające
zwolnienie od kosztów sądowych oraz zażalenie dotyczące wyłącznie wysokości
opłaty albo wysokości wydatków są wolne od opłat sądowych.
3. Nie pobiera się opłat od wniosku, zażalenia i apelacji nieletniego w
postępowaniu w sprawach nieletnich.
Art. 96.
1. Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych:
1) strona dochodząca ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa oraz roszczeń z
tym związanych;
2) strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych oraz strona pozwana w sprawie
o obniżenie alimentów;
3) strona wnosząca o uznanie postanowień umownych za niedozwolone;
4) pracownik wnoszący powództwo lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy
i ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem art. 35 i art. 36;
5) kurator wyznaczony przez sąd orzekający lub sąd opiekuńczy dla danej
sprawy;
6) prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka;
7) powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w sprawach dotyczących ochrony
zbiorowych interesów konsumentów;
8) inspektor pracy oraz związki zawodowe w sprawach z zakresu prawa pracy;
9) strona w sprawach związanych z ochroną zdrowia psychicznego;
10) strona, która została zwolniona od kosztów sądowych przez sąd - w
zakresie przyznanego jej zwolnienia;
11) powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w sprawach dotyczących ochrony
indywidualnych interesów konsumenta - w zakresie przyznanego konsumentowi
przez sąd zwolnienia od kosztów sądowych.
2. Za kuratora wydatki ponosi tymczasowo strona, dla której kurator został
ustanowiony, a gdyby to nie było możliwe - strona, która swym wnioskiem lub
swą czynnością spowodowała ustanowienie kuratora, chyba że przepis szczególny
stanowi inaczej.
3. W pozostałych wypadkach, o których mowa w ust. 1, za stronę zwolnioną od
kosztów sądowych wydatki ponosi tymczasowo Skarb Państwa.
4. W wypadku gdy powództwo o ustalenie ojcostwa okaże się oczywiście
bezzasadne, sąd w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie może obciążyć
powoda nieuiszczonymi kosztami sądowymi, biorąc pod uwagę wszystkie
okoliczności sprawy.
Art. 97.
W toku postępowania w sprawach z zakresu prawa pracy o roszczenia pracownika
wydatki obciążające pracownika ponosi tymczasowo Skarb Państwa. Sąd pracy w
orzeczeniu kończącym postępowanie w instancji rozstrzyga o tych wydatkach,
stosując odpowiednio przepisy art. 113, z tym że obciążenie pracownika tymi
wydatkami może nastąpić w wypadkach szczególnie uzasadnionych.
Art. 98.
W toku postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wydatki ponosi
Skarb Państwa.
Art. 99.
Nie pobiera się opłaty sądowej, a uiszczoną opłatę zwraca się, jeżeli zażalenie,
wniesione na zarządzenie przewodniczącego o zwrocie pisma albo na postanowienie
sądu o odrzuceniu środka zaskarżenia, sąd uzna za oczywiście uzasadnione.
Art. 100.
1. Strona w całości zwolniona od kosztów sądowych z mocy ustawy nie uiszcza
opłat sądowych i nie ponosi wydatków, które obciążają tymczasowo Skarb
Państwa.
2. Sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w całości. Strona, której sąd
przyznał całkowite zwolnienie od kosztów sądowych, ma obowiązek uiścić opłatę
podstawową, o której mowa w art. 14, od wszystkich pism podlegających
opłacie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Art. 101.
1. Sąd może zwolnić stronę od kosztów sądowych w części, jeżeli strona jest w
stanie ponieść tylko część tych kosztów.
2. Częściowe zwolnienie od tych kosztów może polegać na zwolnieniu od
poniesienia albo ułamkowej lub procentowej ich części, albo określonej ich
kwoty, albo niektórych opłat lub wydatków. Może też polegać na przyznaniu
zwolnienia co do pewnej części roszczenia lub co do niektórych roszczeń
dochodzonych łącznie; roszczenia te lub ich części sąd oznacza w
postanowieniu o przyznaniu częściowego zwolnienia od kosztów sądowych.
3. Strona częściowo zwolniona od kosztów sądowych obowiązana jest uiścić opłaty
oraz ponieść wydatki w takiej wysokości, jaka nie jest objęta zwolnieniem
przyznanym przez sąd. Przepis art. 100 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 102.
1. Zwolnienia od kosztów sądowych może się domagać osoba fizyczna, która
złożyła oświadczenie, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku
utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny.
2. Do wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych powinno być dołączone
oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku,
dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od
kosztów. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru. Jeżeli
oświadczenie nie zostało złożone albo nie zawiera wszystkich wymaganych
danych, stosuje się art. 130 ustawy - Kodeksu postępowania cywilnego (Dz.U. z
1964 r. Nr 43, poz. 296, z pźn. zm.)[2].
3. Sąd może odebrać od osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych
przyrzeczenie o treści: "Świadomy znaczenia mych słów i odpowiedzialności
przed prawem zapewniam, że złożone przeze mnie oświadczenie o stanie
rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania jest prawdziwe i
rzetelne". Przed odebraniem przyrzeczenia należy pouczyć osobę ubiegającą się
o zwolnienie od kosztów sądowych o treści art. 111.
4. Wniosek o zwolnienie od kosztów strony reprezentowanej przez adwokata lub
radcę prawnego złożony bez dołączenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 2,
przewodniczący zwraca bez wzywania o uzupełnienie braków formalnych wniosku o
zwolnienie od kosztów sądowych.
Art. 103.
Sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych osobie prawnej lub jednostce
organizacyjnej niebędącej osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną,
jeżeli wykazała, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie.
Art. 104.
Organizacjom społecznym, których zadanie nie polega na prowadzeniu działalności
gospodarczej, sąd może przyznać zwolnienie od kosztów sądowych w ich własnych
sprawach prowadzonych w związku z działalnością społeczną, naukową, oświatową,
kulturalną, dobroczynną, samopomocową, w zakresie ochrony konsumenta, ochrony
środowiska i opieki społecznej. Przyznając zwolnienie od kosztów sądowych Sąd
uwzględnia przede wszystkim statutowe cele działalności danej organizacji i
możliwości oraz potrzeby realizacji tych celów na drodze postępowania cywilnego.
Art. 105.
1. Wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych należy zgłosić na piśmie
lub ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już
się toczy. Złożenie wniosku do protokołu nie uchyla obowiązku sporządzenia
oświadczenia, o którym mowa w art. 102 ust. 2, według ustalonego wzoru.
2. Osoba fizyczna, która nie ma miejsca zamieszkania w siedzibie tego sądu,
może złożyć wniosek o przyznanie zwolnienia od kosztów sądowych w sądzie
rejonowym właściwym ze względu na miejsce swego zamieszkania. Sąd przesyła
niezwłocznie ten wniosek właściwemu sądowi.
Art. 106.
1. Zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu wieczystoksięgowym może
nastąpić wyłącznie przed złożeniem wniosku o wpis do księgi wieczystej.
2. Jeżeli wniosek o dokonanie wpisu do księgi wieczystej ma być zamieszczony w
akcie notarialnym, zwolnienie od kosztów sądowych może nastąpić wyłącznie
przed zawarciem tego aktu notarialnego.
3. Wniosek o dokonanie wpisu do księgi wieczystej powinien być złożony w
terminie 3 miesięcy od doręczenia postanowienia o zwolnieniu od kosztów
sądowych, pod rygorem upadku zwolnienia.
4. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się, jeżeli obowiązek poniesienia kosztów
sądowych powstał po wydaniu orzeczenia, w postępowaniu wieczystoksięgowym.
Art. 107.
1. W razie oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych strona nie może
ponownie domagać się zwolnienia powołując się na te same okoliczności, które
stanowiły uzasadnienie oddalonego wniosku.
2. Ponowny wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, oparty na tych samych
okolicznościach, podlega odrzuceniu. Na odrzucenie wniosku nie przysługuje
zażalenie.
Art. 108.
Zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia strony od obowiązku zwrotu kosztów
procesu przeciwnikowi.
Art. 109.
1. Sąd może zarządzić stosowne dochodzenie, jeżeli na podstawie okoliczności
sprawy lub oświadczeń strony przeciwnej powziął wątpliwości co do
rzeczywistego stanu majątkowego strony domagającej się zwolnienia od kosztów
sądowych lub z niego korzystającej.
2. Sąd odmawia zwolnienia od kosztów sądowych stronie w razie oczywistej
bezzasadności dochodzonego roszczenia lub obrony praw.
Art. 110.
Sąd cofa zwolnienie od kosztów sądowych, jeżeli okazało się, że okoliczności, na
podstawie których je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć. W obu
wypadkach strona obowiązana jest uiścić wszystkie przepisane opłaty oraz zwrócić
wydatki, jednakże w drugim wypadku sąd może obciążyć stronę tym obowiązkiem
także częściowo, stosownie do zmiany, jaka nastąpiła w jej stosunkach. W takim
wypadku stosuje się przepis art. 111.
Art. 111.
1. Stronę, która uzyskała zwolnienie od kosztów sądowych na podstawie
świadomego podania nieprawdziwych okoliczności, sąd, cofając zwolnienie,
skazuje na grzywnę w wysokości do 1 000 złotych. Niezależnie od obowiązku
uiszczenia grzywny, strona powinna uiścić wszystkie przepisane opłaty i
pokryć obciążające ją wydatki.
2. Osobę, która ponownie zgłosiła wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych,
świadomie podając nieprawdziwe okoliczności o stanie rodzinnym, majątku,
dochodach i źródłach utrzymania, sąd, odrzucając wniosek, skazuje na grzywnę
w wysokości do 2 000 złotych.
Art. 112.
Zgłoszenie wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych oraz wniesienie środka
odwoławczego od postanowienia o odmowie zwolnienia od kosztów sądowych nie
wstrzymuje biegu toczącego się postępowania, chyba że chodzi o zwolnienie powoda
od kosztów sądowych na skutek wniosku zgłoszonego w pozwie lub przed wytoczeniem
powództwa.
Art. 113.
1. Kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie
miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym
sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy,
przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów
procesu.
2. Koszty nie obciążające przeciwnika sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w
instancji nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz:
1) strony, której czynność spowodowała ich powstanie;
2) strony zastąpionej przez kuratora lub
3) osoby, na której rzecz prokurator wytoczył powództwo lub zgłosił wniosek
o wszczęcie postępowania.
3. Koszty sądowe, których nie miał obowiązku uiścić kurator, sąd może nakazać
ściągnąć z innego majątku strony zastąpionej przez kuratora.
4. W wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może odstąpić od przewidzianego w
ust. 2 i 3 obciążenia kosztami.
5. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do opłat, których nie miał obowiązku uiścić
Skarb Państwa.
Art. 114.
W wypadkach uregulowanych w art. 113 ust. 2 i 3 Skarbowi Państwa przysługuje na
zasądzonym roszczeniu ustawowe prawo zastawu.
Art. 115.
Należność Skarbu Państwa z tytułu kosztów sądowych obciążających przeciwnika
strony podlega zaspokojeniu w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym w tej
samej kolejności i w tych samych granicach, co należność tej strony z tytułu
zasądzonego na jej rzecz zwrotu kosztów procesu.
Art. 116.
Roszczenie Skarbu Państwa o uiszczenie kosztów sądowych przedawnia się z upływem
trzech lat, licząc od dnia, w którym nastąpiło prawomocne zakończenie sprawy.
Art. 117.
Strony mogą w ugodzie sądowej ustalić, którą z nich i w jakiej części mają
obciążać nieuiszczone koszty sądowe. Jeżeli ugoda nie stanowi inaczej, w sprawie
zakończonej ugodą koszty, o których mowa w art. 113 ust. 1, ponoszą obie strony
w równych częściach. Przepisy art. 113 ust. 2-5 stosuje się odpowiednio.
Art. 118.
Czynności w zakresie zwalniania od kosztów sądowych, przewidziane w ustawie,
może wykonywać referendarz sądowy.
TYTUŁ V
Umarzanie, rozkładanie na raty i odraczanie terminu
zapłaty należności sądowych
Art. 119.
Zapłata należności Skarbu Państwa z tytułu nieuiszczonych kosztów sądowych oraz
grzywien orzeczonych w postępowaniu cywilnym, zwanych dalej należnościami
sądowymi, może być umorzona, odroczona albo rozłożona na raty, jeżeli
natychmiastowe ich ściągnięcie byłoby połączone z niewspółmiernymi trudnościami
lub groziłoby dłużnikowi zbyt ciężkimi skutkami.
Art. 120.
1. Zapłata należności sądowych może być na wniosek dłużnika rozłożona na raty
lub odroczona na okres do dwóch lat, a w wyjątkowych wypadkach na okres do
trzech lat. Niezapłacenie którejkolwiek raty w terminie powoduje
natychmiastową wymagalność pozostałej części należności.
2. Rozłożenie na raty lub odroczenie terminu zapłaty może być cofnięte w razie
stwierdzenia, że nie istnieją już okoliczności, które je uzasadniały.
3. Zapłata sumy niższej niż trzykrotna wysokość opłaty podstawowej nie może być
rozłożona na raty.
Art. 121.
Należności sądowe mogą być umorzone na wniosek dłużnika w części lub w całości,
jeżeli dłużnik wykazał, że ze względu na swoją sytuację rodzinną, majątkową i
wysokość dochodów nie jest w stanie ich uiścić, a ściągnięcie należności
pociągnęłoby zbyt ciężkie skutki dla dłużnika lub jego rodziny. Do wniosku
dłużnik powinien dołączyć oświadczenie, o którym mowa w art. 102 ust. 2.
Art. 122.
Należności sądowe mogą być umorzone z urzędu w części lub w całości, jeżeli:
1) egzekucja ich była bezskuteczna i ponowne jej wszczęcie w czasie
późniejszym byłoby bezcelowe;
2) wszczęcie egzekucji okazało się niemożliwe albo byłoby bezcelowe wobec
stwierdzenia, że suma uzyskana z egzekucji nie pokryłaby kosztów
egzekucyjnych.
Art. 123.
O rozłożeniu na raty, odroczeniu terminu spłaty lub umorzeniu należności
sądowych orzeczonych w postępowaniu przed sądami powszechnymi oraz przed Sądem
Najwyższym, rozstrzyga ostatecznie prezes sądu właściwego do ściągnięcia
należności. Uprawnienia te przysługują również kierownikowi ośrodka
zamiejscowego sądu lub przewodniczącemu wydziału zamiejscowego sądu.
Art. 124.
1. Wnioski o rozłożenie na raty, odroczenie terminu spłaty lub umorzenie
należności sądowych wnosi się do prezesa sądu właściwego do ściągnięcia
należności.
2. Po rozpoznaniu wniosku o rozłożenie na raty, odroczenie lub umorzenie
należności sądowych albo w razie wystąpienia okoliczności dających podstawę
do wszczęcia postępowania o umorzenie należności sądowych z urzędu, prezes
sądu wydaje stosowne zarządzenie.
Art. 125.
Czynności w sprawach odroczenia lub rozłożenia na raty należności sądowych może
- na zarządzenie prezesa sądu rejonowego lub okręgowego - wykonywać referendarz
sądowy. Na zarządzenie referendarza przysługuje skarga do sądu.
TYTUŁ VI
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 126.
W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr
43, poz. 296, z późn. zm.)[3] wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 9 otrzymuje brzmienie:
"Art. 9. Rozpoznawanie spraw odbywa się jawnie, chyba że przepis
szczególny stanowi inaczej. Strony i uczestnicy postępowania mają
prawo przeglądać akta sprawy i otrzymywać odpisy, kopie lub wyciągi
z tych akt.";
2) po art. 23{1} dodaje się art. 23{2} w brzmieniu:
"Art. 23{2}. W sprawach o wydanie nieruchomości posiadanej bez tytułu
prawnego lub na podstawie tytułu innego niż najem lub dzierżawa,
wartość przedmiotu sporu oblicza się przyjmując, stosownie do
rodzaju nieruchomości i sposobu korzystania z niej, podaną przez
powoda sumę odpowiadającą trzymiesięcznemu czynszowi najmu lub
dzierżawy należnemu od danego rodzaju nieruchomości.";
3) w art. 98 po § 3 dodaje się § 4 w brzmieniu:
"§ 4. Wysokość kosztów sądowych, zasady zwrotu utraconego zarobku lub
dochodu oraz kosztów stawiennictwa strony w sądzie, a także
wynagrodzenie adwokata regulują odrębne przepisy.";
4) w art. 108 § 1 otrzymuje brzmienie:
"§1. Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w
instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia
przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie
referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się
orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w
sądzie pierwszej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje
szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony.";
5) po art. 108 dodaje się art. 108{1} w brzmieniu:
"Art. 108{1}. Jeżeli w toku postępowania sąd nie orzekł o obowiązku
poniesienia kosztów sądowych lub orzeczeniem nie objął całej kwoty
należnej z tego tytułu, postanowienie w tym przedmiocie wydaje na
posiedzeniu niejawnym sąd, przed którym sprawa toczyła się w
pierwszej instancji, lub referendarz sądowy.";
6) w art. 109 dotychczasową treść oznacza się jako § 1 i dodaje się § 2 w
brzmieniu:
"§2. Orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu, sąd bierze
pod uwagę celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich poniesienia
z uwagi na charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokości kosztów
poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego
adwokatem, radcą prawnym lub rzecznikiem patentowym, sąd bierze pod
uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez
niego w sprawie, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w
przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.";
7) tytuł działu II tytułu V księgi pierwszej części pierwszej otrzymuje
brzmienie:
"Pomoc prawna z urzędu";
8) uchyla się art. 111-116;
9) art. 117, 119-124 otrzymują brzmienie:
"Art. 117. § 1. Strona zwolniona przez sąd od kosztów sądowych w całości lub
części ma prawo zgłosić na piśmie lub ustnie do protokołu, wniosek
o ustanowienie dla niej adwokata lub radcy prawnego.
§ 2. Wniosek, o którym mowa w § 1, strona zgłasza w sądzie, w którym
sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Strona, która nie ma
miejsca zamieszkania w siedzibie tego sądu, może zgłosić wniosek w
sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce swego
zamieszkania, który niezwłocznie przesyła ten wniosek sądowi
właściwemu.
§ 3. Wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, zgłoszony po
raz pierwszy w postępowaniu apelacyjnym lub kasacyjnym, sąd może
przekazać do rozpoznania sądowi pierwszej instancji.
§ 4. Sąd uwzględni wniosek, jeżeli udział adwokata lub radcy
prawnego w sprawie uzna za potrzebny.
§ 5. O wyznaczenie adwokata lub radcy prawnego sąd zwraca się do
właściwej okręgowej rady adwokackiej lub rady okręgowej izby
radców prawnych. Jeżeli adwokat lub radca prawny ustanowiony w ten
sposób ma podjąć czynności poza siedzibą sądu orzekającego,
właściwa okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców
prawnych, na wniosek ustanowionego adwokata lub radcy prawnego,
wyznaczy w razie potrzeby adwokata lub radcę prawnego z innej
miejscowości.
§ 6. Strona korzystająca z ustawowego zwolnienia od kosztów sądowych
może zgłosić w trybie określonym w § 1-5, wniosek o ustanowienie
dla niej adwokata lub radcy prawnego, jeżeli na podstawie
oświadczenia, zawartego we wniosku, obejmującego szczegółowe dane
o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania,
wykaże, że nie może, bez uszczerbku utrzymania swojego i rodziny,
ponieść kosztów wynagrodzenia adwokata lub radcy prawnego.
§ 7. Od sądu zależy uznanie oświadczenia, o którym mowa w § 6, za
dostateczne do ustanowienia adwokata lub radcy prawnego.
Art. 119. § 1. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego wygasa ze
śmiercią strony, która je uzyskała. Jednakże na zasadzie tego
ustanowienia adwokat lub radca prawny strony podejmuje czynności
procesowe niecierpiące zwłoki.
§ 2. Adwokat lub radca prawny może z ważnych przyczyn wnosić o
zwolnienie go od obowiązku zastępowania strony w procesie.
Okręgowa rada adwokacka lub rada okręgowej izby radców prawnych,
zwalniając adwokata lub radcę prawnego, wyznaczy jednocześnie
innego adwokata lub radcę prawnego.
Art. 120. § 1. Sąd cofnie ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, jeżeli
okaże się, że okoliczności, na których podstawie je przyznano, nie
istniały lub przestały istnieć.
§ 2. W wypadkach, o których mowa w § 1, strona obowiązana jest uiścić
wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego dla niej ustanowionego.
§ 3. Ponadto, w wypadku gdy okoliczności na podstawie których
przyznano ustanowienie adwokata lub radcy prawnego przestały
istnieć, sąd może obciążyć stronę tym obowiązkiem tylko częściowo,
stosownie do zmiany, jaka nastąpiła w jej stosunkach.
§ 4. Stronę, która uzyskała ustanowienie adwokata lub radcy prawnego na
podstawie podania świadomie nieprawdziwych okoliczności, sąd skaże
na grzywnę, niezależnie od jej obowiązku uiszczenia wynagrodzenia
adwokata lub radcy prawnego.
Art. 121. Ustanowienie adwokata lub radcy prawnego nie zwalnia strony od
obowiązku zwrotu kosztów przeciwnikowi.
Art. 122. § 1. Adwokat lub radca prawny ustanowiony zgodnie z przepisami
niniejszego działu ma prawo - z wyłączeniem strony - ściągnąć sumę
należną mu tytułem wynagrodzenia i zwrotu wydatków z kosztów
zasądzonych na rzecz tej strony od przeciwnika. Przeciwnik nie
może czynić żadnych potrąceń, z wyjątkiem kosztów nawzajem mu
przyznanych od strony zwolnionej od kosztów sądowych.
§ 2. Na kosztach, przypadających od przeciwnika strony zwolnionej od
kosztów sądowych, należności adwokata lub radcy prawnego
ustanowionego według przepisów poprzedzających przysługuje
pierwszeństwo przed roszczeniami osób trzecich.
Art. 123. Postanowienie o ustanowieniu i cofnięciu ustanowienia adwokata
lub radcy prawnego oraz o skazaniu na grzywnę i nałożeniu na stronę
obowiązku uiszczenia ich wynagrodzenia sąd może wydać na posiedzeniu
niejawnym.
Art. 124. Zgłoszenie wniosku o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego,
jak również wniesienie środka odwoławczego od odmowy ich
ustanowienia nie wstrzymuje biegu toczącego się postępowania, chyba
że chodzi o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego dla powoda na
skutek wniosku zgłoszonego w pozwie lub przed wytoczeniem powództwa.
Sąd może jednak wstrzymać rozpoznanie sprawy aż do prawomocnego
rozstrzygnięcia wniosku i w związku z tym nie wyznaczać rozprawy, a
wyznaczoną rozprawę odwołać lub odroczyć.";
10) po art. 126 dodaje się art. 126{1} i art. 126{2} w brzmieniu:
"Art. 126{1}. § 1. W każdym piśmie należy podać wartość przedmiotu sporu lub
wartość przedmiotu zaskarżenia, jeżeli od tej wartości zależy
właściwość rzeczowa sądu, wysokość opłaty lub dopuszczalność
środka odwoławczego, a przedmiotem sprawy nie jest oznaczona
kwota pieniężna.
§ 2. Pisma dotyczące części przedmiotu sporu lub zaskarżenia
podlegają opłacie tylko w stosunku do wartości tej części.
§ 3. Wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia podaje się w złotych,
zaokrąglając w górę do pełnego złotego.
Art. 126{2}. § 1. Sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od
którego nie została uiszczona należna opłata.
§ 2. Nie żąda się opłaty od pisma, jeżeli już z jego treści wynika,
że podlega ono odrzuceniu.";
11) w art. 130:
a) § 1 otrzymuje brzmienie:
"§ 1. Jeżeli pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek
niezachowania warunków formalnych lub jeżeli od pisma nie uiszczono
należnej opłaty, przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia
pisma, do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia go w terminie
tygodniowym. Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste
niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i
rozpoznania go w trybie właściwym.",
b) po § 1 dodaje się § 1{1} w brzmieniu:
"§ 1{1}. Jeżeli pismo wniosła osoba zamieszkała lub mająca siedzibę za
granicą, która nie ma w kraju przedstawiciela, przewodniczący wyznacza
termin do poprawienia lub uzupełnienia pisma albo uiszczenia opłaty
nie krótszy niż miesiąc.";
12) po art. 130{1} dodaje się art. 130{2}-130{4} w brzmieniu:
"Art. 130{2}. § 1. Pismo wniesione przez adwokata, radcę prawnego lub
rzecznika patentowego, które nie zostało należycie opłacone,
przewodniczący zwraca bez wezwania o uiszczenie opłaty, jeżeli
pismo podlega opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej
obliczonej od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu.
§ 2. W terminie tygodniowym od dnia doręczenia zarządzenia o zwrocie
pisma z przyczyn określonych w § 1 strona może uiścić brakującą
opłatę. Jeżeli opłata została wniesiona we właściwej wysokości,
pismo wywołuje skutek od daty pierwotnego wniesienia. Skutek taki
nie następuje w razie kolejnego zwrotu pisma z tej samej
przyczyny.
§ 3. Sąd odrzuca bez wezwania o uiszczenie opłaty pismo wniesione
przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego środki
odwoławcze lub środki zaskarżenia (apelację, zażalenie, skargę
kasacyjną, skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia, sprzeciw od wyroku zaocznego, zarzuty od
nakazu zapłaty, skargę na orzeczenie referendarza sądowego)
podlegające opłacie w wysokości stałej lub stosunkowej obliczonej
od wskazanej przez stronę wartości przedmiotu zaskarżenia.
§ 4. Przepisy § 1-§ 3 stosuje się do pisma wniesionego w
postępowaniu w sprawach gospodarczych także wówczas, gdy
przedsiębiorcy nie reprezentuje adwokat lub radca prawny.
Zarządzenie o zwrocie pisma powinno zawierać określenie wysokości
należnej opłaty stosunkowej, jeżeli opłata została uiszczona w
niewłaściwej wysokości, oraz wskazanie skutków ponownego
wniesienia pisma.
§ 5. Przepisów § 1 i § 3 nie stosuje się, gdy obowiązek uiszczenia
opłaty stosunkowej powstał na skutek sprawdzenia przez sąd
wskazanej przez stronę wartości przedmiotu sporu lub zaskarżenia.
Art. 130{3}. § 1. Przepisy art. 126{1}, art. 126{2}, art. 130 § 1 i §
1{1}, art. 130{2} stosuje się odpowiednio, gdy przed wysłaniem
odpisu pisma innym stronom, a w braku takich stron - przed
wysłaniem zawiadomienia o terminie posiedzenia, powstał obowiązek
uiszczenia lub uzupełnienia opłaty na skutek ustalenia przez sąd
wyższej wartości przedmiotu sporu, cofnięcia zwolnienia od
kosztów sądowych albo uchylenia kurateli.
§ 2. Jeżeli obowiązek uiszczenia lub uzupełnienia opłaty powstał na
skutek rozszerzenia lub innej zmiany żądania, z innych przyczyn
niż wymienione w § 1, albo po wysłaniu odpisu pisma innym
stronom, a w braku takich stron - po wysłaniu zawiadomienia o
terminie posiedzenia, przewodniczący wzywa zobowiązanego do
uiszczenia należnej opłaty w terminie tygodnia, a jeżeli mieszka
on lub ma siedzibę za granicą i nie ma w kraju przedstawiciela -
w terminie nie krótszym od miesiąca. W razie bezskutecznego
upływu terminu, sąd prowadzi sprawę bez wstrzymywania biegu
postępowania, a o obowiązku uiszczenia opłaty orzeka w orzeczeniu
kończącym sprawę w instancji, stosując odpowiednio zasady
obowiązujące przy zwrocie kosztów procesu.
Art. 130{4}. § 1. Strona, która wnosi o podjęcie czynności połączonej z
wydatkami, obowiązana jest uiścić zaliczkę na ich pokrycie w
wysokości i terminie oznaczonym przez sąd. Jeżeli więcej niż
jedna strona wnosi o podjęcie czynności, sąd zobowiązuje, każdą
stronę, która z czynności wywodzi skutki prawne, do uiszczenia
zaliczki w równych częściach lub w innym stosunku według swego
uznania.
§ 2. Przewodniczący wzywa stronę zobowiązaną do wniesienia zaliczki,
aby w wyznaczonym terminie nie dłuższym niż dwa tygodnie
zapłaciła oznaczoną kwotę. Jeżeli strona mieszka lub ma siedzibę
za granicą, wyznaczony termin nie może być krótszy niż miesiąc.
§ 3. Jeżeli okazuje się, że przewidywane lub rzeczywiste wydatki są
większe od wniesionej zaliczki, przewodniczący wzywa o jej
uzupełnienie w trybie określonym w ust. 2.
§ 4. Sąd podejmie czynność połączoną z wydatkami, jeżeli zaliczka
zostanie uiszczona w oznaczonej wysokości.
§ 5. W razie nieuiszczenia zaliczki, sąd pominie czynność połączoną
z wydatkami.";
13) w art. 193 po § 3 dodaje się § 4 w brzmieniu:
"§ 4. W razie zmiany powództwa art. 126{1} i art. 130{2} stosuje się
odpowiednio.";
14) w art. 344 § 3 otrzymuje brzmienie:
"§ 3. Sprzeciw złożony po terminie oraz sprzeciw, którego braków strona w
wyznaczonym terminie nie uzupełniła, a także sprzeciw nieopłacony, sąd
odrzuca na posiedzeniu niejawnym.";
15) po art. 362 dodaje się art. 362{1} w brzmieniu:
"Art. 362{1}. Do postanowień referendarza sądowego stosuje się
odpowiednio przepisy o postanowieniach sądu.";
16) w art. 367 po § 3 dodaje się § 4 w brzmieniu:
"§ 4. Postanowienie o przyznaniu i cofnięciu zwolnienia od kosztów
sądowych, o odmowie zwolnienia, o odrzuceniu wniosku o zwolnienie oraz
o nałożeniu na stronę obowiązku uiszczenia kosztów i skazaniu na
grzywnę sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego
sędziego.";
17) art. 370 otrzymuje brzmienie:
"Art. 370. Sąd pierwszej instancji odrzuci na posiedzeniu niejawnym
apelację wniesioną po upływie przepisanego terminu, nieopłaconą lub
z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również apelację, której
braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie.";
18) w art. 394 w § 1:
a) pkt 9 otrzymuje brzmienie:
"9) określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, wymiar
opłaty, zwrot opłaty lub zaliczki, obciążenie kosztami sądowymi, jeżeli
strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy, koszty
przyznane w nakazie zapłaty oraz wynagrodzenie biegłego,",
b) po pkt 11 dodaje się pkt 12 w brzmieniu:
"12) odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza sądowego.";
19) w art. 397 w § 2 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:
"Rozpoznanie zażalenia na postanowienie w przedmiocie odmowy zwolnienia od
kosztów sądowych lub cofnięcia takiego zwolnienia, odrzucenia wniosku o
zwolnienie oraz nałożenia na stronę obowiązku uiszczenia kosztów i skazania
na grzywnę następuje w składzie jednego sędziego.";
20) w art. 398{6} § 2 otrzymuje brzmienie:
"§ 2. Sąd drugiej instancji odrzuca na posiedzeniu niejawnym skargę kasacyjną
wniesioną po upływie terminu, skargę niespełniającą wymagań określonych w
art. 398{4} § 1, nieopłaconą oraz skargę, której braków nie usunięto w
terminie lub z innych przyczyn niedopuszczalną.";
21) w części pierwszej, księdze pierwszej, tytule VI, po dziale Va dodaje się
dział Vb w brzmieniu:
"Dział Vb
Skarga na orzeczenie referendarza sądowego
Art. 398{22}. § 1. Na orzeczenie referendarza sądowego, co do istoty sprawy,
orzeczenie kończące postępowanie a także orzeczenia o których mowa
w art. 394 § 1 pkt 1, 2, 5, 6, 7, 8 i 9 przysługuje skarga, chyba
że przepis szczególny stanowi inaczej. Skargę rozpoznaje sąd, w
którym wydano zaskarżone orzeczenie.
§ 2. W razie wniesienia skargi orzeczenie referendarza sądowego
traci moc.
§ 3. Sąd rozpoznaje sprawę jako sąd pierwszej instancji, chyba że
przepis szczególny stanowi inaczej.
§ 4. Skargę wnosi się do sądu w terminie tygodniowym od dnia
doręczenia stronie postanowienia referendarza sądowego, chyba że
przepis szczególny stanowi inaczej.
§ 5. Skargę wniesioną po upływie terminu lub nieopłaconą sąd
odrzuca.
Art. 398{23}. § 1. Wniesienie skargi na postanowienie referendarza
w przedmiocie kosztów sądowych lub kosztów procesu wstrzymuje jego
wykonalność. Rozpoznając skargę sąd wydaje postanowienie, w którym
zaskarżone postanowienie referendarza sądowego utrzymuje w mocy
albo je zmienia.
§ 2. W sprawach, o których mowa w § 1, sąd orzeka jako sąd drugiej
instancji, stosując odpowiednio przepisy o zażaleniu.";
22) w art. 424{6} § 3 otrzymuje brzmienie:
"§ 3. Skargę nieopłaconą oraz skargę, której braków strona nie uzupełniła
w terminie, sąd odrzuca na posiedzeniu niejawnym.";
23) art. 434{1} uchyla się;
24) uchyla się art. 463;
25) w art. 494 § 1 otrzymuje brzmienie:
"§ 1. Sąd odrzuca zarzuty wniesione po upływie terminu, nieopłacone lub z
innych przyczyn niedopuszczalne, jak również zarzuty, których braków
pozwany nie usunął w terminie.";
26) w art. 505{7} dodaje się zdanie drugie i trzecie w brzmieniu:
"W takim wypadku nie pobiera się uzupełniającej opłaty od pozwu. Przepisu
art. 130{3} § 2 nie stosuje się.";
27) po art. 511 dodaje się art. 511{1} w brzmieniu:
"Art. 511{1}. § 1. W postępowaniu wieczystoksięgowym oraz w postępowaniach
rejestrowych wniosek podlegający opłacie stałej, który nie został
należycie opłacony, przewodniczący zwraca bez wezwania o
uiszczenie tej opłaty. W zarządzeniu o zwrocie pisma należy
wskazać wysokość należnej opłaty stałej.
§ 2. Przepis art. 130{2} § 2 stosuje się odpowiednio.";
28) w art. 518{1}:
a) uchyla się § 1 i § 2,
b) uchyla się § 5 i § 6;
29) w art. 777 w § 1 po pkt 1 dodaje się pkt 1{1} w brzmieniu:
"1{1}) orzeczenie referendarza sądowego prawomocne lub podlegające
natychmiastowemu wykonaniu,";
30) w art. 781 po § 3 dodaje się § 3{1} w brzmieniu:
"§ 3{1}. Innemu niż wymieniony w § 3 tytułowi egzekucyjnemu pochodzącemu
od referendarza sądowego klauzule wykonalności nadaje referendarz
sądowy.";
31) art. 1064 otrzymuje brzmienie:
"Art. 1064. Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia,
sposób prowadzenia egzekucji grzywien i kar pieniężnych orzeczonych
w postępowaniu cywilnym, a także opłat sądowych i innych kosztów
postępowania w sprawach cywilnych, przysługujących Skarbowi Państwa,
mając na uwadze sprawność i skuteczność postępowania
egzekucyjnego.".
Art. 127.
W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz.
94, z późn. zm.)[4] uchyla się art. 263.
Art. 128.
W ustawie z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz.U. z 1991 r. Nr 46, poz.
203, z późn. zm.)[5] uchyla się art. 8.
Art. 129.
W ustawie z dnia 20 czerwca 1985 r. o prokuraturze (Dz.U. z 2002 r. Nr 21, poz.
206 i Nr 213, poz. 1802 oraz z 2003 r. Nr 228, poz. 2256) art. 83a otrzymuje
brzmienie:
"Art. 83a. Sąd Najwyższy rozpoznaje kasację, o której mowa w art. 83 ust.
2, na rozprawie, w składzie trzech sędziów.".
Art. 130.
W ustawie z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania
(Dz.U. z 2000 r. Nr 26, poz. 319, z późn. zm.)[6] w art. 38f ust. 2 otrzymuje
brzmienie:
"2. Nabycie własności nieruchomości lub ich części na podstawie ugody lub
orzeczenia jest wolne od podatków i opłat z tym związanych.".
Art. 131.
W ustawie z dnia 21 czerwca 1990 r. o zwrocie korzyści uzyskanych niesłusznie
kosztem Skarbu Państwa lub innych państwowych osób prawnych (Dz.U. Nr 44, poz.
255, z późn. zm.)[7] uchyla się art. 3a.
Art. 132.
W ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (Dz.U. z 2002 r. Nr 42,
poz. 369, z późn. zm.)[8] w art. 7 po § 2 dodaje się § 2{1} w brzmieniu:
"§ 2{1}. Jeżeli wnioskodawca, o którym mowa w § 2, został zwolniony od
kosztów sądowych od wniosku o dokonanie wpisu do księgi wieczystej,
notariusz obowiązany jest zaznaczyć w akcie notarialnym, że opłata
sądowa nie została pobrana i załączyć do wypisu aktu notarialnego
przesyłanego do sądu w trybie art. 92 § 4 prawomocne postanowienie
sądu w przedmiocie zwolnienia od kosztów sądowych. W takim wypadku
przepisu § 2 nie stosuje się.".
Art. 133.
W ustawie z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami
rolnymi Skarbu Państwa (Dz.U. z 2004 r. Nr 208, poz. 2128 i Nr 281, poz. 2772) w
art. 26a uchyla się ust. 3.
Art. 134.
W ustawie z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz.U. Nr 27,
poz. 96, z późn. zm.)[9] w art. 97 uchyla się ust. 3.
Art. 135.
W ustawie z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. Nr
111, poz. 535, z późn. zm.)[10] art. 48 otrzymuje brzmienie:
"Art. 48. Sąd może ustanowić dla osoby, której postępowanie dotyczy
bezpośrednio, adwokata z urzędu, nawet bez złożenia wniosku, jeżeli
osoba ta ze względu na stan zdrowia psychicznego nie jest zdolna do
złożenia wniosku, a sąd uzna udział adwokata w sprawie za
potrzebny.".
Art. 136.
W ustawie z dnia 12 października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych
budynków mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe (Dz.U. Nr 119, poz. 567,
z późn. zm.)[11] uchyla się art. 11.
Art. 137.
W ustawie z dnia 20 października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych
(Dz.U. Nr 123, poz. 600, z późn. zm.)[12] w art. 25 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. Zarządzający jest zwolniony od opłaty skarbowej z tytułu nabycia lub
zbycia praw do nieruchomości położonych na terenie strefy.".
Art. 138.
W ustawie z dnia 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia
Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego (Dz.U. z 2004 r. Nr 163, poz.
1711 i Nr 273, poz. 2703) w art. 31 uchyla się ust. 3.
Art. 139.
W ustawie z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych (Dz.U. z 2001 r. Nr
79, poz. 857, z późn. zm.)[13] art. 23 otrzymuje brzmienie:
"Art. 23. Minister Sprawiedliwości określa, w drodze rozporządzenia, wzór i
sposób prowadzenia ewidencji partii politycznych oraz szczegółowe
zasady wydawania odpisów i wyciągów, o których mowa w art. 18.".
Art. 140.
W ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776, z późn. zm.)[14]
wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 6c ust. 8 otrzymuje brzmienie:
"8. Od orzeczenia wojewódzkiego zespołu przysługuje odwołanie do sądu
pracy i ubezpieczeń społecznych w terminie 30 dni od dnia doręczenia
orzeczenia. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem wojewódzkiego zespołu,
który orzeczenie wydał. Jeżeli wojewódzki zespół uzna, że odwołanie
zasługuje w całości na uwzględnienie, wydaje orzeczenie, w którym uchyla
lub zmienia zaskarżone orzeczenie.";
2) uchyla się art. 55.
Art. 141.
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz.U. z 2002 r. Nr 72,
poz. 665, z późn. zm.)[15] uchyla się art. 94.
Art. 142.
W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. z 2005 r.
Nr 1, poz. 2) w art. 57 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"1. NBP, na równi z jednostkami budżetowymi, korzysta ze zwolnienia od
podatków oraz opłaty skarbowej.".
Art. 143.
W ustawie z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji
Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (Dz.U. Nr 155, poz. 1016, z późn.
zm.)[16] w art. 32 uchyla się ust. 5.
Art. 144.
W ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej (Dz.U. z 2003
r. Nr 119, poz. 1117, z 2004 r. Nr 33, poz. 286 oraz z 2005 r. Nr 10, poz. 68)
art. 294 otrzymuje brzmienie:
"Art. 294. 1. Twórca wynalazku może dochodzić roszczenia o wynagrodzenie za
korzystanie z jego wynalazku przed sądem okręgowym.
2. W postępowaniu, o którym mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, dotyczące postępowania w
sprawach o roszczenia pracowników.".
Art. 145.
W ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz.U. z
2003 r. Nr 119, poz. 1116 oraz z 2004 r. Nr 19, poz. 177 i Nr 63, poz. 591)
wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 12 ust. 4 i 5 otrzymują brzmienie:
"4. Koszty określenia wartości rynkowej lokalu, wynagrodzenie notariusza
za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o
której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu
wieczystoksięgowym obciążają członka spółdzielni, na rzecz którego
spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.
5. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy
zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/3 minimalnego
wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października
2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr 200, poz. 1679 i
Nr 240, poz. 2407).";
2) w art. 17{14} ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:
"2. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych
przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w
postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której
spółdzielnia dokonuje przeniesienia własności lokalu.
3. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy
zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/3 minimalnego
wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października
2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.";
3) w art. 39 ust. 2 i 3 otrzymują brzmienie:
"2. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych
przy zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w
postępowaniu wieczystoksięgowym obciążają osobę, na rzecz której
spółdzielnia dokonuje ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa
do lokalu albo przeniesienia własności lokalu.
3. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy
zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/3 minimalnego
wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października
2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.";
4) w art. 48 ust. 3 i 4 otrzymują brzmienie:
"3. Koszty określenia wartości rynkowej lokalu, wynagrodzenie notariusza
za ogół czynności notarialnych dokonanych przy zawieraniu umowy, o
której mowa w ust. 1, oraz koszty sądowe w postępowaniu
wieczystoksięgowym obciążają najemcę, na rzecz którego spółdzielnia
dokonuje ustanowienia spółdzielczego prawa do lokalu albo przeniesienia
własności lokalu.
4. Wynagrodzenie notariusza za ogół czynności notarialnych dokonanych przy
zawieraniu umowy, o której mowa w ust. 1, wynosi 1/3 minimalnego
wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października
2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.".
Art. 146.
W ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr
98, poz. 1070, z późn. zm.)[17] w art. 147 § 1 otrzymuje brzmienie:
§ 1. W sądach rejonowych i okręgowych są zatrudniani referendarze sądowi
do wykonywania określonych w ustawach czynności należących do sądów w
zakresie ochrony prawnej, a w szczególności postępowania w sprawach
związanych z prowadzeniem ksiąg wieczystych i rejestrów sądowych oraz
do orzekania o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.".
Art. 147.
W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali
(Dz.U. Nr 111, poz. 1196, z późn. zm.)[18] art. 39 otrzymuje brzmienie:
"Art. 39. Nie pobiera się podatku od czynności cywilnoprawnych, których
stroną jest Agencja, mających za przedmiot mienie, o którym mowa w
art. 33 ust. 1.".
TYTUŁ VII
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 148.
1. Jeżeli obowiązujące przepisy powołują się na przepisy ustawy o kosztach
sądowych w sprawach cywilnych albo odsyłają ogólnie do tych przepisów,
stosuje się odpowiednie przepisy niniejszej ustawy.
2. Do czasu wydania przepisów wykonawczych na podstawie ustawy zachowują moc
przepisy wydane przed wejściem w życie ustawy.
Art. 149.
1. W sprawach wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się, do
czasu zakończenia postępowania w danej instancji, dotychczasowe przepisy o
kosztach sądowych.
2. W sprawach egzekucyjnych wszczętych przed dniem wejścia w życie ustawy
dotychczasowe przepisy o kosztach sądowych stosuje się aż do zakończenia
postępowania.
Art. 150.
Traci moc ustawa z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach
cywilnych (Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 i Nr 233, poz. 1955, z 2003 r. Nr 45,
poz. 391, Nr 96, poz. 874 i Nr 139, poz. 1323, z 2004 r. Nr 210, poz. 2135 oraz
z 2005 r. Nr 68, poz. 609).
Art. 151.
Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia.
_______________________________
[1] Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 17 listopada 1964 r. -
Kodeks postępowania cywilnego, ustawę z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks
pracy, ustawę z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, ustawę z dnia 20 czerwca
1985 r. o prokuraturze, ustawę z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności
sumienia i wyznania, ustawę z dnia 21 czerwca 1990 r. o zwrocie korzyści
uzyskanych niesłusznie kosztem Skarbu Państwa lub innych państwowych osób
prawnych, ustawę z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie, ustawę z dnia
19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu
Państwa, ustawę z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze, ustawę
z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego, ustawę z dnia 12
października 1994 r. o zasadach przekazywania zakładowych budynków
mieszkalnych przez przedsiębiorstwa państwowe, ustawę z dnia 20 października
1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych, ustawę z dnia 30 maja 1996 r.
o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz o Agencji
Mienia Wojskowego, ustawę z dnia 27 czerwca 1997 r. o partiach politycznych,
ustawę z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo
bankowe, ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim, ustawę z
dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania
Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, ustawę z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo
własności przemysłowej, ustawę z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach
mieszkaniowych, ustawę z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów
powszechnych, ustawę z dnia 24 sierpnia 2001 r. o restrukturyzacji hutnictwa
żelaza i stali.
[2] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1965 r. Nr 15. poz.
113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z
1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r.
Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z
1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r.
Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79,
poz. 464, z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993
r. Nr 12, poz. 53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z
1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703,
z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643,
Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934,
Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117,
poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48,
poz. 552 i 554, Nr 55, poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114,
poz. 1191 i poz. 1193 i Nr 122, poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz.
27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz. 635, Nr 98, poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123,
poz. 1353, Nr 125, poz. 1368 i Nr 138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253,
Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr 84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070,
Nr 129, poz. 1102, Nr 153, poz. 1271, , Nr 219, poz. 1849 i Nr 240, poz. 2058,
z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz. 363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz.
1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188, Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz.
1939 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz. 75, Nr 11, poz. 101, Nr 68,
poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121, poz. 1264, Nr 162, poz.
1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172, poz. 1804, Nr 204, poz. 2091, Nr 210, poz.
2135, Nr 236, poz. 2356 i Nr 237, poz. 2384 oraz z 2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr
22, poz. 185 i Nr 86, poz. 732.
[3] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1965 r. Nr 15, poz.
113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z 1975 r. Nr 45, poz. 234, z
1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5, poz. 33, z 1984 r. Nr
45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1988
r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990 r. Nr 14,
poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464, z
1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz.
53, z 1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24,
poz. 110, Nr 43, poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43,
poz. 270, Nr 54, poz. 348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752,
Nr 121, poz. 769 i 770, Nr 133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940 i
Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr
52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 269 i 271, Nr 48, poz. 552 i 554, Nr 55,
poz. 665, Nr 73, poz. 852, Nr 94, poz. 1037, Nr 114, poz. 1191 i 1193 i Nr 122,
poz. 1314, 1319 i 1322, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 49, poz. 508, Nr 63, poz.
635, Nr 98, poz. 1069, 1070 i 1071, Nr 123, poz. 1353, Nr 125, poz. 1368 i Nr
138, poz. 1546, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 26, poz. 265, Nr 74, poz. 676, Nr
84, poz. 764, Nr 126, poz. 1069 i 1070, Nr 129, poz. 1102 i Nr 153, poz. 1271,
Nr 219, poz. 1849 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 41, poz. 360, Nr 42, poz.
363, Nr 60, poz. 535, Nr 109, poz. 1035, Nr 119, poz. 1121, Nr 130, poz. 1188,
Nr 139, poz. 1323, Nr 199, poz. 1939 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 9, poz.
75, Nr 11, poz. 101, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 871, Nr 93, poz. 891, Nr 121,
poz. 1264, Nr 162, poz. 1691, Nr 169, poz. 1783, Nr 172, poz. 1804, Nr 204,
poz. 2091, Nr 210, poz. 2135, Nr 236, poz. 2356 i Nr 237, poz. 2384 oraz z
2005 r. Nr 13, poz. 98, Nr 22, poz. 185 i Nr 86, poz. 732.
[4] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1998 r. Nr 106, poz.
668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239,
Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz.
84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr
123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz.
676, Nr 135, poz. 1146, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr
166, poz. 1608, Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001,
Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68,
poz. 610 i Nr 86, poz. 732.
[5] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 121, poz.
769, z 2000 r. Nr 120, poz. 1268 oraz z 2003 r. Nr 162, poz. 1568.
[6] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2002 r. Nr 153, poz.
1271, z 2003 r. Nr 223, poz. 2217 oraz z 2004 r. Nr 68, poz. 623 i Nr 145,
poz. 1534.
[7] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1991 r. Nr 75, poz.
331, z 1993 r. Nr 16, poz. 67, Nr 134, poz. 647 oraz z 2001 r. Nr 4, poz. 24.
[8] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2003
r. Nr 49, poz. 408, Nr 124, poz. 1152 i Nr 217, poz. 2142 oraz z 2004 r. Nr
62, poz. 577, Nr 147, poz. 1547, Nr 173, poz. 1808 i Nr 202, poz. 2067.
[9] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1996 r. Nr 106, poz.
496, z 1997 r, Nr 88, poz. 554, Nr 111, poz. 726 i Nr 133, poz. 885, z 1998 r.
Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r
.Nr 110, poz. 1190, Nr 115, poz. 1229 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 113,
poz. 984, Nr 117, poz. 1007, Nr 153, poz. 1271, Nr 166, poz. 1360 i Nr 240,
poz. 2055, z 2003 r. Nr 162, poz. 1568, Nr 166, poz. 1612 i Nr 223, poz. 2219,
z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 173, poz. 1808 i Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005
r. Nr 90, poz. 758.
[10] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 88, poz. 554
i Nr 113, poz. 731, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95, z
2000 r. Nr 120, poz. 1268.
[11] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1996 r. Nr 52, poz. 236
i z 1997 r. Nr 6, poz. 32 oraz z 2000 r. Nr 39, poz. 442.
[12] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1996 r. Nr 106, poz.
496, z 1997 r. Nr 121, poz. 770, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 117,
poz. 1228, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 240, poz. 2055, z 2003 r. Nr 188,
poz. 1840 oraz z 2004 r. Nr 123, poz. 1291.
[13] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2001
r. Nr 46, poz. 499 i Nr 154, poz. 1802, z 2002 r. Nr 127, poz. 1089, z 2003 r.
Nr 57, poz. 507 oraz z 2004 r. Nr 25, poz. 219 i Nr 273, poz. 2703.
[14] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 160, poz.
1082, z 1998 r. Nr 99, poz. 628, Nr 106, poz. 668, Nr 137, poz. 887, Nr 156,
poz. 1019 i Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 49, poz. 486, Nr 90, poz.
1001, Nr 95, poz. 1101 i Nr 111, poz. 1280, z 2000 r. Nr 48, poz. 550 i Nr
119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 39, poz. 459, Nr 100, poz. 1080, Nr 125,
poz. 1368, Nr 129, poz. 1444 i Nr 154, poz. 1792 i 1800, z 2002 r. Nr 169,
poz. 1387, Nr 200, poz. 1679 i 1683, Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 7, poz.
79 i Nr 90, poz. 844, Nr 223, poz. 2217, Nr 228, poz. 2262, z 2004 r. Nr 96,
poz. 969, Nr 99, poz. 1001 i Nr 240, poz. 2407 oraz z 2005 r. Nr 44, poz. 422.
[15] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2002
r. Nr 126, poz. 1070, Nr 141, poz. 1178, Nr 144, poz. 1208, Nr 153, poz. 1271,
Nr 169, poz. 1385 i 1387 i Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 50, poz. 424, Nr
60, poz. 535, Nr 65, poz. 594, Nr 228, poz. 2260 i Nr 229, poz. 2276, z 2004
r. Nr 64, poz. 594, Nr 68, poz. 623, Nr 91, poz. 870, Nr 96, poz. 959, Nr 121,
poz. 1264, Nr 146, poz. 1546 i Nr 173, poz. 1808 oraz z 2005 r. Nr 83, poz.
719 i Nr 85, poz. 727.
[16] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1999 r. Nr 38, poz.
360, z 2000 r. Nr 48, poz. 553, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 153, poz. 1271,
z 2003 r. Nr 139, poz. 1326 oraz z 2005 r. Nr 64, poz. 567.
[17] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2001 r. Nr 154, poz.
1787, z 2002 r. Nr 153, poz. 1271, Nr 213, poz. 1802 i Nr 240, poz. 2052, z
2003 r. Nr 188, poz. 1838, Nr 228, poz. 2256, z 2004 r. Nr 34, poz. 304, Nr
130, poz. 1376, Nr 185, poz. 1907 i Nr 273, poz. 2702 i 2703 oraz z 2005 r. Nr
13, poz. 98.
[18] Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2003 r. Nr 56, poz.
495, Nr 90, poz. 844 i Nr 139, poz. 1325 oraz z 2004 r. Nr 12, poz. 102, Nr
120, poz. 1252 i Nr 187, poz. 1922.