Dz.U. z 2003 r. Nr 124, poz. 1151
U S T A W A
z dnia 22 maja 2003 r.
o działalności ubezpieczeniowej
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Ustawa określa warunki wykonywania działalności w zakresie ubezpieczeń
osobowych i ubezpieczeń majątkowych.
2. Ustawa określa także zasady:
1) wykonywania zawodu aktuariusza;
2) sprawowania nadzoru ubezpieczeniowego;
3) organizacji i funkcjonowania ubezpieczeniowego samorządu gospodarczego.
Art. 2.
Określenia użyte w ustawie oznaczają:
1) biuro narodowe - biuro narodowe w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003
r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym
i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr ..., poz.
...);
2) duże ryzyka - ryzyka, o których mowa w dziale II załącznika do ustawy:
a) grupy 4-7, 11, 12,
b) grupy 14, 15 - w przypadku gdy ubezpieczający wykonuje działalność
gospodarczą lub wolny zawód, a ryzyko wiąże się z tą działalnością,
c) grupy 8, 9, 13, 16 - w przypadku gdy ubezpieczający przekracza co
najmniej dwa z następujących kryteriów w roku obrotowym:
- suma bilansowa wynosi 6,2 mln euro,
- obroty netto wynoszą 12,8 mln euro,
- średnia ilość pracowników wynosi 250 osób,
jeżeli ubezpieczający należy do grupy kapitałowej, dla której
przygotowywane jest sprawozdanie skonsolidowane w rozumieniu ustawy z dnia
29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 i z
2003 r. Nr 60, poz. 535), powyższe kryteria oceniane będą na podstawie
sprawozdania skonsolidowanego.
3) główny oddział - oddział, w rozumieniu ustawy z dnia 19 listopada 1999 r.
- Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 z późn. zm.)[1],
zakładu ubezpieczeń z państwa nie będącego państwem członkowskim Unii
Europejskiej;
4) koasekuracja - umowa ubezpieczenia, na podstawie której co najmniej dwa
zakłady ubezpieczeń działając w porozumieniu zobowiązują się do spełnienia
określonego świadczenia w przypadku zajścia, przewidzianego w umowie,
zdarzenia losowego;
5) krajowy zakład ubezpieczeń - przedsiębiorca, w rozumieniu ustawy - Prawo
działalności gospodarczej, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
6) oddział - oddział, w rozumieniu ustawy - Prawo działalności gospodarczej,
zakładu ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
7) organ nadzoru - Komisja Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, o
której mowa w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o nadzorze ubezpieczeniowym i
emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych (Dz. U. Nr ..., poz. ...);
8) podmiot dominujący – podmiot dominujący w rozumieniu ustawy z dnia 21
sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi
(Dz.U. z 2002 r. Nr 49, poz. 447, Nr 240, poz. 2055 oraz z 2003 r. Nr 50,
poz. 424);
9) publiczny obrót - publiczny obrót w rozumieniu ustawy - Prawo o
publicznym obrocie papierami wartościowymi;
10) reprezentant do spraw roszczeń - reprezentant do spraw roszczeń w
rozumieniu ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym
Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych;
11) spółka publiczna - spółka publiczna w rozumieniu ustawy - Prawo o
publicznym obrocie papierami wartościowymi;
12) ubezpieczeniowa grupa kapitałowa - co najmniej dwa zakłady ubezpieczeń
powiązane ze sobą;
13) ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy - w ubezpieczeniu, o którym mowa w
dziale I grupa 3 załącznika do ustawy, wydzielony fundusz aktywów,
stanowiący rezerwę tworzoną ze składek ubezpieczeniowych, inwestowany w
sposób określony w umowie ubezpieczenia;
14) Urząd - Urząd Komisji Nadzoru Ubezpieczeń i Funduszy Emerytalnych, o
którym mowa w ustawie o nadzorze ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz
Rzeczniku Ubezpieczonych;
15) zagraniczny ubezpieczeniowy fundusz gwarancyjny - podmiot, którego
siedziba znajduje się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
gwarantujący zaspokojenie roszczeń z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w przypadku
niespełnienia obowiązku ubezpieczenia lub nieustalenia sprawcy szkody;
16) zagraniczny zakład ubezpieczeń - przedsiębiorca zagraniczny, w rozumieniu
ustawy - Prawo działalności gospodarczej, wykonujący działalność
ubezpieczeniową;
17) zakład ubezpieczeń powiązany - zakład ubezpieczeń, który posiada akcje
lub udziały albo prawa z akcji lub udziałów w innym zakładzie ubezpieczeń
lub jakiekolwiek inne uprawnienia o charakterze właścicielskim
zapewniające co najmniej 20% głosów na walnym zgromadzeniu lub co najmniej
20% kapitału, lub zakład ubezpieczeń wobec którego inny zakład ubezpieczeń
posiada takie uprawnienia;
18) zdarzenie losowe - niezależne od woli ubezpieczającego zdarzenie przyszłe
i niepewne, którego nastąpienie powoduje uszczerbek w dobrach osobistych
lub w dobrach majątkowych albo zwiększenie potrzeb majątkowych po stronie
ubezpieczającego lub innej osoby objętej ochroną ubezpieczeniową.
Art. 3.
1. Przez działalność ubezpieczeniową rozumie się wykonywanie czynności
ubezpieczeniowych związanych z oferowaniem i udzielaniem ochrony na wypadek
ryzyka wystąpienia skutków zdarzeń losowych.
2. Zakład ubezpieczeń nie może wykonywać innej działalności poza działalnością
ubezpieczeniową i bezpośrednio z nią związaną, z zastrzeżeniem ust. 8 i art.
26 ust. 1.
3. Czynnościami ubezpieczeniowymi, o których mowa w ust. 1, są:
1) zawieranie umów ubezpieczenia, umów reasekuracji lub umów gwarancji
ubezpieczeniowych lub zlecanie ich zawierania uprawnionym pośrednikom
ubezpieczeniowym w rozumieniu ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o
pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz.U. Nr ..., poz. ...), a także
wykonywanie tych umów;
2) składanie oświadczeń woli w sprawach roszczeń o odszkodowania lub inne
świadczenia należne z tytułu umów, o których mowa w pkt 1;
3) ustalanie składek i prowizji należnych z tytułu zawieranych umów, o
których mowa w pkt 1;
4) ustanawianie w drodze czynności cywilnoprawnych, zabezpieczeń rzeczowych
lub osobistych, jeżeli są one bezpośrednio związane z zawieraniem umów, o
których mowa w pkt 1.
4. Czynnościami ubezpieczeniowymi są również:
1) ocena ryzyka w ubezpieczeniach osobowych i ubezpieczeniach majątkowych
oraz w umowach gwarancji ubezpieczeniowych;
2) wypłacanie odszkodowań i innych świadczeń należnych z tytułu umów, o
których mowa w ust. 3 pkt 1;
3) przejmowanie i zbywanie przedmiotów lub praw nabytych przez zakład
ubezpieczeń w związku z wykonywaniem umowy ubezpieczenia lub umowy
gwarancji ubezpieczeniowej;
4) prowadzenie kontroli przestrzegania przez ubezpieczających lub
ubezpieczonych, zastrzeżonych w umowie lub w ogólnych warunkach
ubezpieczeń, obowiązków i zasad bezpieczeństwa odnoszących się do
przedmiotów objętych ochroną ubezpieczeniową;
5) prowadzenie postępowań regresowych oraz postępowań windykacyjnych
odnoszących się do wierzytelności ubezpieczającego mających bezpośredni
wpływ na zakres odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń z tytułu umów, o
których mowa w ust. 3 pkt 1;
6) lokowanie środków zakładu ubezpieczeń;
7) wykonywanie innych czynności określonych w przepisach innych ustaw.
5. Czynnościami ubezpieczeniowymi są także następujące czynności, jeżeli są
wykonywane przez zakład ubezpieczeń:
1) ustalanie przyczyn i okoliczności zdarzeń losowych;
2) ustalanie wysokości szkód oraz rozmiaru odszkodowań oraz innych świadczeń
należnych uprawnionym z umów ubezpieczenia lub umów gwarancji
ubezpieczeniowych;
3) ustalanie wartości przedmiotu ubezpieczenia;
4) czynności zapobiegania powstawaniu albo zmniejszeniu skutków wypadków
ubezpieczeniowych lub finansowanie tych działań z funduszu prewencyjnego.
6. Zakład ubezpieczeń może zlecać wykonanie czynności, o których mowa w ust. 4
pkt 1-6 oraz ust. 5, innym podmiotom. Czynności, o których mowa w ust. 4 pkt
1-6 oraz ust. 5, wykonywane przez te podmioty są traktowane jak czynności
ubezpieczeniowe, w zakresie w jakim są wykonywane w imieniu i na rzecz
zakładu ubezpieczeń.
7. Czynności, o których mowa w ust. 4 pkt 5 oraz w ust. 5 pkt 1 i 2, uważa się
za czynności ubezpieczeniowe także wtedy, gdy ich wykonania podejmuje się
zakład ubezpieczeń na wniosek innego zakładu ubezpieczeń, Ubezpieczeniowego
Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych lub
uprawnionego z tytułu umów, o których mowa w ust. 3 pkt 1, nawet jeżeli umowy
te są zawarte z innym zakładem ubezpieczeń.
8. Zakład ubezpieczeń może wykonywać działalność akwizycyjną na rzecz otwartych
funduszy emerytalnych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r.
o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U. Nr 139, poz. 934
z późn. zm.)[2].
Art. 4.
Ustala się podział ubezpieczeń według działów, grup i rodzajów ryzyka określony
w załączniku do ustawy.
Rozdział 2
Zasady wykonywania działalności ubezpieczeniowej
Art. 5.
Zakład ubezpieczeń może wykonywać działalność ubezpieczeniową wyłącznie w formie
spółki akcyjnej albo towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych.
Art. 6.
1. Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej wymaga zezwolenia organu nadzoru.
2. Działalność ubezpieczeniową wykonuje zakład ubezpieczeń działający jako
zakład ubezpieczeń i reasekuracji albo zakład ubezpieczeń albo zakład
reasekuracji.
3. Zakład ubezpieczeń, w formie spółki akcyjnej, ma obowiązek i wyłączne prawo
używania w nazwie lub firmie wyrazów "towarzystwo ubezpieczeń", "zakład
ubezpieczeń", "towarzystwo ubezpieczeń i reasekuracji", "zakład ubezpieczeń i
reasekuracji", "towarzystwo reasekuracji" lub "zakład reasekuracji".
Dopuszczalne jest używanie w obrocie odpowiednio skrótów "TU", "ZU", "TUiR",
"ZUiR", "TR" lub "ZR".
4. Zakład ubezpieczeń, w formie towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, ma
obowiązek i wyłączne prawo używania w nazwie wyrazów "towarzystwo ubezpieczeń
wzajemnych". Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "TUW".
Art. 7.
Organ nadzoru może być uczestnikiem postępowania rejestrowego dotyczącego
zakładu ubezpieczeń.
Art. 8.
1. Zakład ubezpieczeń nie może wykonywać jednocześnie działalności, o której
mowa w dziale I załącznika do ustawy, oraz w dziale II załącznika do ustawy.
2. Zakład ubezpieczeń wykonujący działalność, o której mowa w dziale I
załącznika do ustawy, używa w nazwie lub firmie wyrazy wyróżniające ten
rodzaj działalności.
Art. 9.
Powództwo o roszczenia wynikające z umów ubezpieczenia można wytoczyć albo
według przepisów o właściwości ogólnej albo przed sąd właściwy dla miejsca
zamieszkania lub siedziby ubezpieczającego, ubezpieczonego, uposażonego lub
uprawnionego z umowy ubezpieczenia.
Art. 10.
1. Krajowy zakład ubezpieczeń lub zagraniczny zakład ubezpieczeń, wykonujący
działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w
zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów
mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, staje się
członkiem Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego i Polskiego Biura
Ubezpieczycieli Komunikacyjnych z dniem zawarcia pierwszej umowy w tej grupie
ubezpieczenia.
2. Krajowy zakład ubezpieczeń lub zagraniczny zakład ubezpieczeń wykonujący
działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w
zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników z tytułu
posiadania gospodarstwa rolnego, staje się członkiem Ubezpieczeniowego
Funduszu Gwarancyjnego z dniem zawarcia pierwszej umowy w tego rodzaju
ubezpieczeniu.
Art. 11.
Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez krajowy zakład ubezpieczeń lub
zagraniczny zakład ubezpieczeń mający siedzibę w państwie nie będącym państwem
członkowskim Unii Europejskiej, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie
działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlega
nadzorowi organu nadzoru.
Art. 12.
1. Zakład ubezpieczeń udziela ochrony ubezpieczeniowej na podstawie umowy
ubezpieczenia zawartej z ubezpieczającym.
2. Umowa ubezpieczenia ma charakter dobrowolny, z zastrzeżeniem przepisów
ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu
Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
3. Ogólne warunki ubezpieczenia oraz umowa ubezpieczenia powinny być
formułowane jednoznacznie i w sposób zrozumiały.
4. Postanowienia sformułowane niejednoznacznie interpretuje się na korzyść
ubezpieczającego, ubezpieczonego, uposażonego lub uprawnionego z umowy
ubezpieczenia.
Art. 13.
1. W zakresie ubezpieczeń, o których mowa w dziale I załącznika do ustawy,
zakład ubezpieczeń jest obowiązany do zawarcia w umowie ubezpieczenia:
1) definicji poszczególnych świadczeń;
2) wysokości składek odpowiadających poszczególnym świadczeniom podstawowym
i dodatkowym;
3) zasad ustalania świadczeń należnych z tytułu umowy, w szczególności
sposobu kalkulacji i przyznawania premii, rabatów i udziału w zyskach
ubezpieczonego, określenia stopy technicznej, wskazania wartości wykupu
oraz wysokości sumy ubezpieczenia w przypadku zmiany umowy ubezpieczenia
na bezskładkową, o ile są one gwarantowane, określenia kosztów oraz innych
obciążeń pobieranych przez zakład ubezpieczeń przy wypłacie świadczeń;
4) opisu tych czynników w metodach kalkulacji rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych, które mogą mieć wpływ na zmianę wysokości świadczenia
zakładu ubezpieczeń;
5) wskazanie przepisów regulujących opodatkowanie świadczeń zakładu
ubezpieczeń.
2. W zakresie ubezpieczeń, o których mowa w dziale I załącznika do ustawy,
przed wyrażeniem przez strony zgody na zmianę warunków umowy lub zmianę prawa
właściwego dla zawartej umowy ubezpieczenia, zakład ubezpieczeń jest
obowiązany przekazać pisemnie informacje w tym zakresie ubezpieczającemu i
ubezpieczonemu wraz z określeniem wpływu tych zmian na wartość świadczeń
przysługujących z tytułu zawartej umowy.
3. W zakresie ubezpieczeń, o których mowa w dziale I załącznika do ustawy,
zakład ubezpieczeń jest obowiązany do pisemnego informowania ubezpieczającego
i ubezpieczonego, nie rzadziej niż raz w roku, o wysokości świadczeń
przysługujących z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia, w szczególności o
wartości wykupu oraz premii.
4. W zakresie ubezpieczeń na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym
funduszem kapitałowym, o których mowa w dziale I grupa 3 załącznika do
ustawy, zakład ubezpieczeń jest obowiązany do określenia lub zawarcia w
umowie ubezpieczenia:
1) wykazu oferowanych ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych;
2) zasad ustalania wartości świadczeń oraz wartości wykupu ubezpieczenia, w
tym również zasad umarzania jednostek ubezpieczeniowego funduszu
kapitałowego i terminów ich zamiany na środki pieniężne i wypłaty
świadczenia;
3) regulaminu lokowania środków ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego
obejmującego w szczególności charakterystykę aktywów wchodzących w skład
tego funduszu, kryteria doboru aktywów oraz zasady ich dywersyfikacji i
inne ograniczenia inwestycyjne;
4) zasad i terminów wyceny jednostek ubezpieczeniowego funduszu
kapitałowego;
5) zasad ustalania wysokości kosztów oraz wszelkich innych obciążeń
potrącanych ze składek ubezpieczeniowych lub z ubezpieczeniowego funduszu
kapitałowego;
6) zasad alokacji składek ubezpieczeniowych w jednostki ubezpieczeniowego
funduszu kapitałowego, w szczególności w zakresie określonym w pkt 4 i 5,
oraz terminu zamiany składek na jednostki tego funduszu.
5. W zakresie umów ubezpieczenia z działu I grupy 3 załącznika do ustawy,
zakład ubezpieczeń jest obowiązany do:
1) dokonywania wyceny jednostek ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego nie
rzadziej niż raz w miesiącu;
2) ogłaszania w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim, niezwłocznie po jej
ustaleniu, o wartości jednostki ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego;
3) sporządzania i publikowania rocznych i półrocznych sprawozdań
ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego.
6. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, zakres sprawozdań, o których mowa w ust. 5 pkt 3, a także
formę, sposób sporządzania oraz termin i sposób publikacji tych sprawozdań,
uwzględniając konieczność właściwego i pełnego poinformowania
ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów
ubezpieczenia, o ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym.
Art. 14.
1. W przypadku ubezpieczeń, o których mowa w dziale II grupa 17 załącznika do
ustawy, umowa ubezpieczenia nie może obejmować dodatkowo innych grup
ubezpieczeń, chyba że ubezpieczenia te uwzględnione zostały w odrębnej części
polisy oraz została dla nich ustalona odrębna składka ubezpieczeniowa.
2. W ramach ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1, ubezpieczonemu przysługuje
prawo swobodnego wyboru adwokata lub radcy prawnego, w zakresie obrony,
reprezentowania lub wspierania jego interesów w postępowaniu sądowym lub
administracyjnym.
3. Zakład ubezpieczeń wykonujący działalność w zakresie ubezpieczeń, o których
mowa w dziale II grupa 17 załącznika do ustawy, ma obowiązek zapewnić, aby
pracownik zakładu ubezpieczeń zajmujący się obsługą roszczeń z tytułu umowy
ubezpieczenia w tym zakresie nie wykonywał podobnej działalności:
1) w zakresie innej grupy ubezpieczeń prowadzonej przez ten zakład
ubezpieczeń;
2) w innym zakładzie ubezpieczeń, który jest podmiotem dominującym lub
podmiotem zależnym wobec tego zakładu ubezpieczeń, wykonującym działalność
ubezpieczeniową w dziale II załącznika do ustawy.
Art. 15.
Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie lub świadczenie na podstawie uznania
roszczenia uprawnionego z umowy ubezpieczenia w wyniku własnych ustaleń
dokonanych w postępowaniu, o którym mowa w art. 16, zawartej z nim ugody lub
prawomocnego orzeczenia sądu.
Art. 16.
1. Po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu zdarzenia losowego objętego ochroną
ubezpieczeniową, w terminie 7 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia,
zakład ubezpieczeń informuje o tym ubezpieczającego i ubezpieczonego oraz
przeprowadza postępowanie dotyczące ustalenia stanu faktycznego zdarzenia,
zasadności zgłoszonych roszczeń i wysokości odszkodowania, a także pisemnie
lub drogą elektroniczną informuje ubezpieczającego, ubezpieczonego lub
uprawnionego z umowy ubezpieczenia, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia
odszkodowania.
2. Jeżeli w terminach określonych w umowie lub ustawie zakład ubezpieczeń nie
wypłaci odszkodowania, zawiadamia pisemnie osobę zgłaszającą roszczenie o
przyczynach niemożności zaspokojenia jej roszczeń w całości lub części, a
także wypłaca bezsporną część odszkodowania.
3. Jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości, niż
określona w zgłoszonym roszczeniu, zakład ubezpieczeń informuje o tym
pisemnie osobę występującą z roszczeniem, wskazując na okoliczności oraz na
podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty
odszkodowania. Informacja zakładu ubezpieczeń powinna zawierać pouczenie o
możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej.
4. Zakład ubezpieczeń ma obowiązek udostępnić osobom, o których mowa w ust. 1,
informacje i dokumenty, które miały wpływ na ustalenie odpowiedzialności
gwarancyjnej zakładu ubezpieczeń i wysokości odszkodowania lub świadczenia.
Osoby te mają prawo wglądu do akt szkodowych i sporządzania na swój koszt
odpisów lub kserokopii dokumentów akt szkodowych, przy czym sposób
udostępniania akt szkodowych nie może wiązać się z nadmiernymi, ponad
potrzebę, utrudnieniami dla tych osób.
Art. 17.
Posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany poinformować zakład ubezpieczeń
o przeprowadzeniu dodatkowego badania technicznego, o którym mowa w art. 81 ust.
8 pkt 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym.
Art. 18.
1. Wysokość składek ubezpieczeniowych ustala zakład ubezpieczeń po dokonaniu
oceny ryzyka ubezpieczeniowego.
2. Składkę ubezpieczeniową ustala się w wysokości, która powinna co najmniej
zapewnić wykonanie wszystkich zobowiązań z umów ubezpieczenia i pokrycie
kosztów wykonywania działalności ubezpieczeniowej zakładu ubezpieczeń.
3. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany gromadzić odpowiednie dane statystyczne w
celu ustalania na ich podstawie składek ubezpieczeniowych i rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych.
4. Składka ubezpieczeniowa powinna być ustalana według kryteriów
przedstawionych w ogólnych warunkach ubezpieczenia, zwłaszcza w zakresie
zniżek lub podwyższeń kwot zasadniczych.
5. Zakład ubezpieczeń może dokonywać indeksacji składki ubezpieczeniowej oraz
innych opłat pobieranych od ubezpieczającego lub należnych ubezpieczającemu z
tytułu zawartej umowy, pod warunkiem przedstawienia w umowie ubezpieczenia
metod i terminów, według których dokonuje się indeksacji.
Art. 19.
1. Zakład ubezpieczeń i osoby w nim zatrudnione lub osoby i podmioty za pomocą,
których zakład ubezpieczeń wykonuje czynności ubezpieczeniowe, są obowiązane
do zachowania tajemnicy dotyczącej poszczególnych umów ubezpieczenia.
2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy informacji udzielanych na
wniosek:
1) sądu lub prokuratury, o ile są niezbędne w toczącym się postępowaniu;
2) Policji, jeżeli jest to konieczne do skutecznego zapobieżenia
przestępstwu, jego wykrycia albo ustalenia sprawców i uzyskania dowodów,
na zasadach i w trybie określonym w art. 20 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990
r. o Policji (Dz.U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58, Nr 19, poz. 185, Nr 74, poz.
676, Nr 81, poz. 731, Nr 113, poz. 984, Nr 115, poz. 996, Nr 153, poz.
1271, Nr 176, poz. 1457 i Nr 200, poz. 1688);
3) komornika sądowego w związku z toczącym się postępowaniem egzekucyjnym;
4) organu nadzoru, w zakresie wykonywania ustawowych zadań;
5) Najwyższej Izby Kontroli, o treści umów ubezpieczenia zawartych przez
jednostki objęte kontrolą;
6) Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej, w związku z prowadzoną przez
organ kontroli skarbowej:
a) sprawą o przestępstwo skarbowe lub o wykroczenie skarbowe przeciwko,
będącej osobą fizyczną, stronie umowy ubezpieczenia, o ile informacje
mają związek z tą sprawą,
b) sprawą o przestępstwo skarbowe popełnione przy wykonywaniu czynności
związanych z działalnością osoby prawnej lub spółki handlowej nie
posiadającej osobowości prawnej, będącej stroną umowy ubezpieczenia, o
ile informacje mają związek z tą sprawą;
7) Generalnego Inspektora Informacji Finansowej, w zakresie wykonywania
przez niego zadań określonych w ustawie z dnia 16 listopada 2000 r. o
przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych
pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o
przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (Dz.U. Nr 116, poz. 1216, z 2001
r. Nr 63, poz. 641, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 32, poz. 299, Nr 41,
poz. 365, Nr 74, poz. 676, Nr 89, poz. 804, Nr 141, poz. 1178, Nr 144,
poz. 1204, Nr 169, poz. 1385 i Nr 180, poz. 1500);
8) Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, w zakresie wykonywania
przez niego zadań określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o
ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 i Nr 153, poz.
1271);
9) Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, w zakresie wykonywania
przez niego zadań określonych w ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o
ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 122, poz. 1319 z 2001 r. Nr
110, poz. 1189 i Nr 154, poz. 1800, z 2002 r. Nr 129, poz. 1102 i Nr 166,
poz. 1360 oraz z 2003 r. Nr 60, poz. 535);
10) komisji do rozpatrywania roszczeń z tytułu szkód wyrządzonych przez
wojska obce w zakresie wykonywania przez nią zadań określonych w ustawie z
dnia 23 września 1999 r. o zasadach pobytu wojsk obcych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasadach ich przemieszczania się przez to
terytorium (Dz.U. Nr 93, poz. 1063 i z 2003 r. Nr 60, poz. 536);
11) dyrektora izby celnej, w związku z prowadzoną przez organ celny:
a) sprawą o przestępstwo skarbowe lub o wykroczenie skarbowe przeciwko,
będącej osobą fizyczną, stronie umowy ubezpieczenia, o ile informacje
mają związek z tą sprawą,
b) sprawą o przestępstwo skarbowe popełnione przy wykonywaniu czynności
związanych z działalnością osoby prawnej lub spółki handlowej nie
posiadającej osobowości prawnej, będącej stroną umowy ubezpieczenia, o
ile informacje mają związek z tą sprawą;
12) centralnej ewidencji pojazdów, w rozumieniu ustawy z dnia 20 czerwca 1997
r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2003 r. Nr 58, poz. 515), w zakresie
umów ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów
mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów;
13) Rzecznika Praw Obywatelskich, w zakresie wykonywania ustawowych zadań, w
związku z podjętą interwencją;
14) Rzecznika Ubezpieczonych, w zakresie wykonywania ustawowych zadań, w
związku z podjętą interwencją;
15) Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, w zakresie wykonywania
ustawowych zadań;
16) Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w zakresie wykonywania
ustawowych zadań;
17) Polskiej Izby Ubezpieczeń, w zakresie zadań, o których mowa w art. 220
ust. 2 pkt 7;
18) banku upoważnionego do dokonywania czynności obrotu dewizowego, w
zakresie ustalenia istnienia wymagalnego zobowiązania stanowiącego
podstawę do przekazania za granicę waluty obcej;
19) biegłego rewidenta, w zakresie wykonywania ustawowych zadań;
20) ubezpieczającego, ubezpieczonego, uposażonego lub uprawnionego z umowy
ubezpieczenia;
21) innego zakładu ubezpieczeń, z którym zawarto umowę reasekuracji lub
koasekuracji, w zakresie umów ubezpieczeń ryzyk objętych tą umową;
22) innego zakładu ubezpieczeń, w zakresie niezbędnym dla potrzeb stosowania
taryfy w zależności od długości okresu bezszkodowego lub ustalania
proporcjonalnej odpowiedzialności, w przypadku zawarcia umów ubezpieczenia
obowiązkowego na ten sam okres w co najmniej dwóch zakładach ubezpieczeń
lub dla potrzeb ustalenia odpowiedzialności, jeżeli ten sam przedmiot
ubezpieczenia w tym samym czasie jest ubezpieczony od tego samego ryzyka w
dwóch lub więcej zakładach ubezpieczeń na sumy, które łącznie przewyższają
jego wartość ubezpieczeniową;
23) podmiotu przetwarzającego, na zlecenie zakładu ubezpieczeń, dane
dotyczące ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umów ubezpieczenia oraz administrujących indywidualnymi kontami jednostek
uczestnictwa w ubezpieczeniowym funduszu kapitałowym;
24) zleceniobiorców czynności określonych w art. 3 ust. 4 pkt 1-6 oraz w ust.
5 w zakresie w jakim dotyczą one zleconych czynności;
25) innych podmiotów, których uprawnienie do żądania informacji wynika z
przepisów innych ustaw.
3. Przetwarzanie danych oraz wykonywanie czynności przez podmioty, o których
mowa w ust. 2 pkt 23 i 24, nie ogranicza odpowiedzialności wynikającej z
zakazu, o którym mowa w ust. 1.
4. Zakład ubezpieczeń może udostępniać dane dotyczące umów ubezpieczenia na
zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 14 lutego 2003 r. o
udostępnianiu informacji gospodarczych (Dz.U. Nr 50, poz. 424).
Art. 20.
1. Zakład ubezpieczeń i osoby w nim zatrudnione oraz osoby za pośrednictwem
których zakład ubezpieczeń wykonuje czynności ubezpieczeniowe są obowiązane
zachować w tajemnicy informację o przekazaniu Policji danych na zasadach
określonych w art. 20 ust. 4-10 ustawy o Policji.
2. Zachowanie tajemnicy, o której mowa w ust. 1, obowiązuje wobec strony umowy
ubezpieczenia oraz osób trzecich.
Art. 21.
1. Zakład ubezpieczeń może zażądać, aby ubezpieczony lub osoba na rzecz której
ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia poddała się badaniom lekarskim lub
badaniom diagnostycznym z minimalnym ryzykiem, z wyłączeniem badań
genetycznych, w celu oceny ryzyka ubezpieczeniowego, ustalenia prawa do
świadczenia i wysokości tego świadczenia.
2. Koszty badań, o których mowa w ust. 1, pokrywa zakład ubezpieczeń.
3. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany na żądanie ubezpieczonego albo osoby, na
rzecz której ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia udostępnić jej wyniki
badań, o których mowa w ust. 1.
Art. 22.
1. Zakład ubezpieczeń może uzyskać odpłatnie od podmiotów, o których mowa w
art. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U.
Nr 91, poz. 408 z późn. zm.)[3], które udzielały świadczeń zdrowotnych
ubezpieczonemu lub osobie na rzecz której ma zostać zawarta umowa
ubezpieczenia, informacji o okolicznościach związanych z oceną ryzyka
ubezpieczeniowego i weryfikacją podanych przez tę osobę danych o jej stanie
zdrowia, ustaleniem prawa tej osoby do świadczenia z zawartej umowy
ubezpieczenia i wysokością tego świadczenia, a także informacji o przyczynie
śmierci ubezpieczonego, z wyłączeniem wyników badań genetycznych.
2. Z żądaniem przekazania informacji, o których mowa w ust. 1, występuje lekarz
upoważniony przez zakład ubezpieczeń.
3. Wystąpienie zakładu ubezpieczeń o informację, o której mowa w ust. 1, wymaga
pisemnej zgody ubezpieczonego lub osoby na rzecz której ma zostać zawarta
umowa ubezpieczenia albo jej przedstawiciela ustawowego.
4. Podmioty, o których mowa w art. 4 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, są
obowiązane przekazać posiadane informacje, o stanie zdrowia ubezpieczonego
lub osoby na rzecz której ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia, zakładowi
ubezpieczeń, który o te informacje występuje, w terminie nie dłuższym niż 14
dni od daty otrzymania wystąpienia zakładu ubezpieczeń o przekazanie
informacji.
5. Zakład ubezpieczeń może, za pisemną zgodą osoby, której dane dotyczą albo
jej przedstawiciela ustawowego, na pisemne żądanie innego zakładu
ubezpieczeń, udostępnić temu zakładowi ubezpieczeń przetwarzane przez siebie
dane osobowe, w zakresie potrzebnym do oceny ryzyka ubezpieczeniowego i
weryfikacji danych podanych przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego lub
osobę na rzecz której ma zostać zawarta umowa ubezpieczenia, ustalenia prawa
ubezpieczonego do świadczenia z zawartej umowy ubezpieczenia i wysokości tego
świadczenia, a także do udzielenia posiadanych przez siebie informacji o
przyczynie śmierci ubezpieczonego lub informacji niezbędnych do ustalenia
prawa uprawnionego do odszkodowania z tytułu umowy ubezpieczenia i jego
wysokości.
6. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym do
spraw instytucji finansowych, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy
zakres i tryb udzielania zakładom ubezpieczeń przez podmioty, o których mowa
w art. 4 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, informacji o stanie zdrowia
ubezpieczonych lub osób na rzecz których ma zostać zawarta umowa
ubezpieczenia, a także sposób ustalania wysokości opłat za udzielenie tych
informacji, uwzględniając, niezbędny dla oceny ryzyka ubezpieczeniowego,
zakres tych informacji oraz zastosowanie odpowiedniej stawki składki dla
określenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń.
Art. 23.
Przepisy art. 21 i art. 22 stosuje się odpowiednio do pozyskiwania danych osoby
zgłaszającej roszczenie z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.
Udostępnianie danych może dotyczyć informacji niezbędnych zakładowi ubezpieczeń
do ustalenia prawa tej osoby do odszkodowania lub świadczenia, a także
określenia jego wysokości.
Art. 24.
1. Zakład ubezpieczeń może przetwarzać, w celu wykonania umowy ubezpieczenia,
zawarte w umowach ubezpieczenia dane ubezpieczonych lub uprawnionych z umowy
ubezpieczenia do otrzymywania odszkodowań lub świadczeń.
2. Przetwarzanie danych, o których mowa w ust. 1, nie wymaga powiadamiania
osób, o których mowa w ust. 1.
Art. 25.
1. Sądy, prokuratura, Policja oraz inne organy i instytucje, na wniosek zakładu
ubezpieczeń, w zakresie zadań przez ten zakład ubezpieczeń wykonywanych i w
celu ich wykonania, w związku z wypadkiem lub zdarzeniem będącym podstawą
ustalania odpowiedzialności, udzielają informacji, o stanie sprawy oraz
udostępniają zebrane materiały, jeżeli są one niezbędne do ustalenia
okoliczności tych wypadków i zdarzeń losowych oraz wysokości odszkodowania
lub świadczenia.
2. Sądy, prokuratura, Policja oraz inne organy i instytucje, na wniosek
Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, Polskiego Biura Ubezpieczycieli
Komunikacyjnych lub Rzecznika Ubezpieczonych, w zakresie zadań przez nie
wykonywanych i w celu ich wykonania, udzielają informacji, w zakresie stanu
sprawy oraz udostępniają zebrane materiały.
3. Zakład ubezpieczeń ma obowiązek, na żądanie ubezpieczonego, uposażonego lub
uprawnionego z umowy ubezpieczenia lub poszkodowanego, udostępnić posiadane
przez siebie informacje związane z wypadkiem lub zdarzeniem będącym podstawą
ustalenia jego odpowiedzialności oraz ustalenia okoliczności wypadków i
zdarzeń losowych, jak również wysokości odszkodowania lub świadczenia.
Art. 26.
1. Dokumenty związane z zawieraniem i wykonywaniem umów ubezpieczenia mogą być
sporządzane na elektronicznych nośnikach informacji, jeżeli będą w sposób
należyty utworzone, utrwalone, przechowywane i zabezpieczone. Usługi związane
z zabezpieczeniem tych dokumentów mogą być wykonywane przez zakład
ubezpieczeń lub spółkę utworzoną przez zakład ubezpieczeń lub przez inne
podmioty.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe zasady tworzenia, utrwalania, przechowywania i
zabezpieczania, w tym przy zastosowaniu podpisu elektronicznego, dokumentów,
o których mowa w ust. 1, uwzględniając konieczność odpowiedniego
zabezpieczenia danych.
Art. 27.
1. Zarząd krajowego zakładu ubezpieczeń, z wyłączeniem towarzystwa ubezpieczeń
wzajemnych, składa się co najmniej z trzech osób.
2. Członkiem zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń może być osoba, która
spełnia łącznie następujące wymagania:
1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
2) posiada wyższe wykształcenie;
3) nie była skazana za umyślne przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem
sądu;
4) daje rękojmię prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w sposób należyty.
3. Co najmniej dwie osoby wchodzące w skład zarządu krajowego zakładu
ubezpieczeń, w tym prezes zarządu, muszą posługiwać się językiem polskim. W
przypadku obywateli państw obcych, znajomość języka polskiego powinna być
potwierdzona egzaminem państwowym z języka polskiego dla cudzoziemców
ubiegających się o urzędowe poświadczenie jego znajomości, o którym mowa w
ustawie z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U. Nr 90, poz.
999, z 2000 r. Nr 29, poz. 358 oraz z 2002 r. Nr 144, poz. 1204).
4. Co najmniej połowa członków zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń, w tym
prezes zarządu, musi legitymować się co najmniej pięcioletnim stażem pracy na
samodzielnych stanowiskach kierowniczych w instytucjach finansowych.
5. Powołanie dwóch członków zarządu, w tym prezesa krajowego zakładu
ubezpieczeń, następuje za zgodą organu nadzoru. O wyrażenie zgody występuje
organ zakładu ubezpieczeń właściwy w zakresie powołania członków zarządu.
6. Wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 5, następuje w drodze decyzji.
7. Organ nadzoru może w drodze decyzji odmówić wyrażenia zgody na powołanie
osoby wchodzącej w skład zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń, jeżeli nie
spełnia ona warunków określonych w ust. 2-4.
8. W przypadku odmowy udzielenia przez organ nadzoru zgody, o której mowa w
ust. 5, powołanie członka zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń nie wywołuje
skutków prawnych.
9. Organ krajowego zakładu ubezpieczeń właściwy w sprawie powoływania lub
odwoływania członków zarządu jest obowiązany poinformować organ nadzoru o
zmianach w składzie zarządu w ciągu 7 dni od dnia podjęcia uchwały o
powołaniu lub odwołaniu.
Art. 28.
1. Członkiem rady nadzorczej krajowego zakładu ubezpieczeń może być osoba,
która spełnia łącznie następujące wymagania:
1) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
2) posiada wyższe wykształcenie;
3) nie była skazana za umyślne przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem
sądu;
4) daje rękojmię prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w sposób należyty.
2. Organ krajowego zakładu ubezpieczeń właściwy w sprawie powołania lub
odwołania członków rady nadzorczej jest obowiązany poinformować organ nadzoru
o zmianach w składzie rady nadzorczej w ciągu 7 dni od dnia podjęcia uchwały
o powołaniu lub odwołaniu.
Art. 29.
Członkiem organu zarządzającego zakładu ubezpieczeń nie może być osoba będąca
członkiem organu zarządzającego:
1) narodowego funduszu inwestycyjnego lub firmy zarządzającej majątkiem
narodowego funduszu inwestycyjnego;
2) towarzystwa funduszy inwestycyjnych;
3) podmiotu prowadzącego działalność maklerską w rozumieniu przepisów o
publicznym obrocie papierami wartościowymi oraz inną działalność w
zakresie publicznego obrotu papierami wartościowymi;
4) powszechnego towarzystwa emerytalnego;
5) banku.
Art. 30.
1. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany do opracowania i stosowania regulaminów
wewnętrznych określających sposób wykonywania działalności ubezpieczeniowej,
w tym co najmniej regulaminu organizacyjnego, kontroli wewnętrznej,
działalności lokacyjnej i oceny ryzyka.
2. Obowiązki, o których mowa w ust. 1, dotyczą także ubezpieczeniowej grupy
kapitałowej.
Rozdział 3
Zakład ubezpieczeń wykonujący działalność w formie spółki akcyjnej
Art. 31.
W zakresie nieuregulowanym w ustawie, do krajowego zakładu ubezpieczeń
wykonującego działalność w formie spółki akcyjnej stosuje się przepisy Kodeksu
spółek handlowych.
Art. 32.
1. Statut zakładu ubezpieczeń wymaga, przed zarejestrowaniem, zatwierdzenia
przez organ nadzoru.
2. Zmiany w statucie wymagają, przed zarejestrowaniem, zatwierdzenia przez
organ nadzoru w zakresie:
1) zmiany siedziby lub firmy;
2) podwyższenia lub obniżenia kapitału zakładowego;
3) zmiany zasięgu terytorialnego lub rzeczowego zakresu działalności;
4) zmiany dotyczącej uprzywilejowania akcji lub uprawnień przyznanych
akcjonariuszom osobiście;
5) tworzenia w ciężar kosztów funduszy, rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
i innych rezerw;
6) zmiany zasad reprezentacji spółki;
7) zmian w gospodarowaniu majątkiem i aktywami zakładu ubezpieczeń, w tym w
zakresie określenia kompetencji organów zakładu ubezpieczeń;
8) zmian w funduszu organizacyjnym;
9) organu uprawnionego do zatwierdzania ogólnych lub szczególnych warunków
ubezpieczenia.
Art. 33.
1. Kapitał zakładowy krajowego zakładu ubezpieczeń nie może być niższy niż
najwyższa wysokość minimalnego kapitału gwarancyjnego wymaganego dla grup
ubezpieczeń, o których mowa w załączniku do ustawy, w zakresie których
krajowy zakład ubezpieczeń posiada zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej.
2. Kapitał zakładowy jest pokrywany wkładem pieniężnym i podlega wpłaceniu w
całości przed zarejestrowaniem krajowego zakładu ubezpieczeń w Krajowym
Rejestrze Sądowym.
3. Środki na opłacenie kapitału zakładowego nie mogą pochodzić z kredytu lub
pożyczki albo być w inny sposób obciążone.
4. Wpłaty na akcje nie mogą pochodzić z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł.
Art. 34.
1. Akcje zakładu ubezpieczeń mogą być tylko akcjami imiennymi, z wyjątkiem
akcji wprowadzanych do publicznego obrotu, za zgodą Komisji Papierów
Wartościowych i Giełd, na podstawie odrębnych przepisów.
2. Zbycie akcji imiennych wymaga wydanej w drodze decyzji zgody organu nadzoru,
jeżeli następuje w okresie do 12 miesięcy od dnia dokonania wpisu zakładu
ubezpieczeń do Krajowego Rejestru Sądowego.
3. Zbycie akcji z naruszeniem ust. 2 jest nieważne.
4. W celu ustalenia składu akcjonariuszy zakładu ubezpieczeń, Krajowy Depozyt
Papierów Wartościowych Spółka Akcyjna, domy maklerskie, banki prowadzące
działalność maklerską oraz banki prowadzące rachunki papierów wartościowych,
mają obowiązek, na żądanie zakładu ubezpieczeń będącego spółką publiczną i na
jego koszt, w terminie 30 dni od dnia zgłoszenia żądania, przekazać zakładowi
ubezpieczeń informację o posiadaniu przez poszczególnych akcjonariuszy akcji
tego zakładu ubezpieczeń w liczbie zapewniającej co najmniej 5% ogólnej
liczby głosów ma walnym zgromadzeniu.
5. Przekazanie zakładowi ubezpieczeń informacji, o których mowa w ust. 4, nie
narusza obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej określonej w przepisach
ustawy - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi.
6. W przypadku wydania decyzji o wykluczeniu lub o wycofaniu akcji z
publicznego obrotu albo o uchyleniu decyzji w sprawie wyrażenia zgody na
wprowadzenie akcji do publicznego obrotu zakład ubezpieczeń jest obowiązany,
w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia decyzji, dokonać zamiany akcji na
okaziciela na akcje imienne. W okresie od dnia doręczenia decyzji do dnia
dokonania zamiany nie można dokonywać obrotu akcjami na okaziciela.
Art. 35.
1. Podmiot nabywający albo obejmujący akcje lub prawa z akcji krajowego zakładu
ubezpieczeń w ilości zapewniającej przekroczenie 10% głosów na walnym
zgromadzeniu lub udziału w kapitale zakładowym, jest obowiązany powiadomić o
tym organ nadzoru w terminie 7 dni od dnia nabycia albo objęcia.
2. Podmiot zamierzający nabyć, bezpośrednio lub pośrednio, akcje lub prawa z
akcji albo objąć akcje lub prawa z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń w
ilości zapewniającej przekroczenie odpowiednio 20%, 33%, 50% głosów na walnym
zgromadzeniu lub udziału w kapitale zakładowym, jest obowiązany każdorazowo
powiadomić organ nadzoru o zamiarze nabycia albo objęcia.
3. Organ nadzoru może, w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zawiadomienia, o
którym mowa w ust. 2, złożyć sprzeciw, w drodze decyzji, co do nabycia albo
objęcia tych akcji lub praw z akcji lub ustalić maksymalny termin nabycia
albo objęcia tych akcji lub praw z akcji.
4. Organ nadzoru może złożyć sprzeciw, w drodze decyzji, co do nabycia albo
objęcia akcji lub praw z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń, o których mowa
w ust. 2, jeżeli:
1) nabywca albo obejmujący akcje lub prawa z akcji krajowego zakładu
ubezpieczeń nie daje rękojmi prowadzenia spraw krajowego zakładu
ubezpieczeń w sposób należycie zabezpieczający interesy ubezpieczających,
ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia;
2) środki przeznaczone na nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji
krajowego zakładu ubezpieczeń pochodzą z kredytu lub pożyczki albo są w
inny sposób obciążone;
3) nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń
przez określony podmiot zagraża obronności, bezpieczeństwu państwa lub
bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu;
4) wpłaty na akcje pochodzą z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł;
5) nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń
przez określony podmiot stoi w sprzeczności z planami restrukturyzacji
sektora lub jego części.
5. Nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń
przez podmiot zależny uważa się za nabycie albo objęcie przez podmiot
dominujący.
6. Przepisu ust. 5 nie stosuje się, gdy podmiotem dominującym jest Skarb
Państwa.
7. W przypadku nabycia albo objęcia akcji lub praw z akcji z naruszeniem
warunków, o których mowa w ust. 2, z akcji tych nie może być wykonywane prawo
głosu.
8. Uchwały walnego zgromadzenia krajowego zakładu ubezpieczeń podjęte z
naruszeniem ust. 7 są nieważne.
9. Przepisy ust. 1-7 nie naruszają przepisów ustawy - Prawo o publicznym
obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów.
10. Podmiot nabywający albo obejmujący akcje lub prawa z akcji krajowego zakładu
ubezpieczeń, w trybie ust. 1-7, jest obowiązany poinformować o nabyciu lub
objęciu, krajowy zakładu ubezpieczeń, którego akcji nabycie albo objęcie
dotyczy.
Art. 36.
1. Podmiot, który zamierza zbyć bezpośrednio lub pośrednio akcje lub prawa z
akcji krajowego zakładu ubezpieczeń, ma obowiązek każdorazowo powiadomić o
zamiarze zbycia organ nadzoru, jeżeli w wyniku zbycia, jego udział w liczbie
głosów na walnym zgromadzeniu lub w kapitale zakładowym spadłby odpowiednio
poniżej 10%, 20%, 33%, 50%.
2. Zamiar zbycia lub zbycie akcji lub praw z akcji krajowego zakładu
ubezpieczeń przez podmiot zależny uważa się za zamiar ich zbycia lub zbycie
przez podmiot dominujący.
3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się, gdy podmiotem dominującym jest Skarb
Państwa.
4. Przepisy ust. 1-3 nie naruszają przepisów ustawy - Prawo o publicznym
obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów.
5. Podmiot zbywający akcje lub prawa z akcji krajowego zakładu ubezpieczeń, w
trybie ust. 1-3, jest obowiązany poinformować o zbyciu, krajowy zakład
ubezpieczeń, którego zbycie dotyczy.
Art. 37.
1. Zakład ubezpieczeń ma obowiązek po uzyskaniu informacji zawiadomić organ
nadzoru o każdym nabyciu albo objęciu albo zbyciu akcji lub praw z akcji
przez akcjonariusza, jeżeli powoduje to powstanie sytuacji, o której mowa w
art. 35 ust. 1 i 2, art. 36 ust. 1 oraz w art. 239 ust. 1 i 2.
2. Zakład ubezpieczeń ma obowiązek dołączyć do rocznego sprawozdania
finansowego przedstawianego organowi nadzoru, informację o posiadaniu przez
każdego akcjonariusza akcji dających mu minimum 5% głosów na walnym
zgromadzeniu lub 5% kapitału zakładowego.
3. Informacja, o której mowa w ust. 2, zawiera:
1) imię i nazwisko lub nazwę albo firmę akcjonariusza;
2) miejsce zamieszkania i adres zamieszkania lub siedzibę i adres siedziby
akcjonariusza;
3) liczbę posiadanych akcji i procent odpowiadających im głosów na walnym
zgromadzeniu.
Rozdział 4
Towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych
Art. 38.
1. Zakład ubezpieczeń, który ubezpiecza swoich członków na zasadzie
wzajemności, jest towarzystwem ubezpieczeń wzajemnych, zwanym dalej
"towarzystwem".
2. Do umów ubezpieczenia zawieranych z towarzystwem ubezpieczeń wzajemnych
przez podmioty będące członkami tego towarzystwa, nie stosuje się przepisów o
zamówieniach publicznych.
Art. 39.
1. Towarzystwo podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.
2. Towarzystwo uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego
Rejestru Sądowego.
Art. 40.
1. Statut towarzystwa jest sporządzany w formie aktu notarialnego.
2. Statut towarzystwa wymaga przed zarejestrowaniem zatwierdzenia przez organ
nadzoru.
3. Zmiany w statucie towarzystwa wymagają przed zarejestrowaniem zatwierdzenia
przez organ nadzoru w zakresie:
1) zmiany siedziby lub nazwy;
2) obniżenia kapitału zakładowego;
3) zmiany zasięgu terytorialnego lub rzeczowego zakresu działalności;
4) tworzenia w ciężar kosztów funduszy, rezerw techniczno-ubezpieczenio-wych
i innych rezerw;
5) zmiany zasad reprezentacji towarzystwa;
6) zmian w gospodarowaniu majątkiem i aktywami towarzystwa, w tym w zakresie
określenia kompetencji organów towarzystwa;
7) zmian w funduszu organizacyjnym, z zastrzeżeniem art. 92 ust. 2 pkt 5.
Art. 41.
1. Statut towarzystwa określa w szczególności:
1) nazwę i siedzibę towarzystwa;
2) terytorialny zasięg działalności;
3) liczbę członków zarządu i rady nadzorczej;
4) zakres rzeczowy działalności z określeniem działu, grup i rodzajów
ubezpieczeń oraz zakres działalności reasekuracyjnej;
5) wysokość kapitału zakładowego;
6) zasady wykorzystania nadwyżki bilansowej oraz sposób pokrycia strat;
7) zasady umarzania udziałów;
8) zasady uzyskania i utraty członkostwa oraz rodzaje członkostwa;
9) sposób rozwiązania towarzystwa;
10) zasady dokonywania ogłoszeń towarzystwa, w tym oznaczenie pisma do
ogłoszeń;
11) organ uprawniony do zatwierdzania ogólnych warunków ubezpieczenia.
2. Do statutu towarzystwa mogą być włączone ogólne warunki ubezpieczenia.
Art. 42.
W towarzystwie mogą być tworzone związki wzajemności członkowskiej, jeżeli tak
stanowi statut towarzystwa.
Art. 43.
1. Towarzystwo posiadające ograniczony zakres działalności ze względu na małą
liczbę członków oraz niewielką liczbę lub niskie sumy zawieranych umów
ubezpieczenia lub niewielki terytorialny zasięg działalności, może być uznane
przez organ nadzoru za małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych.
2. Organ nadzoru może uznać towarzystwo za małe towarzystwo ubezpieczeń
wzajemnych, po spełnieniu przez nie następujących warunków:
1) towarzystwo ubezpiecza jedynie swoich członków;
2) członkami towarzystwa jest zdefiniowany krąg podmiotów, wykonujących
określony zawód lub grupę zawodów lub wykonujących określony rodzaj
działalności gospodarczej lub działających na określonym terenie;
3) roczny przypis składki nie przekracza równowartości w złotych 5 mln euro.
3. Decyzja o uznaniu towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych przez organ nadzoru za
małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych podlega wpisowi do Krajowego Rejestru
Sądowego.
4. Do małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych nie stosuje się przepisów art.
13 ust. 1, jeżeli statut przewiduje wnoszenie przez członków dopłat lub
zmniejszenie świadczeń towarzystwa na rzecz członków, a także art. 45 ust. 1,
art. 46, art. 47 oraz art. 146 ust. 1.
5. Małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych nie może wykonywać działalności w
zakresie reasekuracji czynnej.
6. W razie przekroczenia przez małe towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych kwot
rocznego przypisu składki, o której mowa w ust. 2 pkt 3, towarzystwo
obowiązane jest zawiadomić o tym organ nadzoru.
7. Od dnia przekroczenia kwoty rocznego przypisu składki, o której mowa w ust.
2 pkt 3, towarzystwo z mocy ustawy kontynuuje działalność jako towarzystwo
ubezpieczeń wzajemnych.
8. Towarzystwo zobowiązane jest dostosować działalność do wymogów ustawy w
terminie 12 miesięcy od dnia przekroczenia rocznego przypisu składki, o
której mowa w ust. 2 pkt 3.
Art. 44.
1. Jeżeli statut nie stanowi inaczej, uzyskanie członkostwa musi być związane z
zawarciem umowy ubezpieczenia, a jego utrata – z wygaśnięciem stosunku
ubezpieczenia.
2. Statut towarzystwa może przewidywać, że towarzystwo będzie ubezpieczało
także osoby niebędące członkami towarzystwa. Osoby te nie mogą być
zobowiązane do udziału w pokrywaniu straty towarzystwa przez wnoszenie
dodatkowej składki ubezpieczeniowej.
3. Składki od osób, o których mowa w ust. 2, nie mogą stanowić więcej niż 10%
składki przypisanej brutto towarzystwa.
Art. 45.
1. Statut towarzystwa przewiduje tworzenie kapitału zapasowego według zasad, o
których mowa w art. 396 Kodeksu spółek handlowych, z tym że obniżenie
kapitału zapasowego może nastąpić wyłącznie przez pokrycie straty bilansowej.
2. Statut towarzystwa określa system świadczeń członków na rzecz towarzystwa.
Przysługujące członkowi należności majątkowe od towarzystwa nie zwalniają
tego członka z obowiązku płacenia składek.
3. Statut towarzystwa może przewidywać zmniejszenie świadczeń towarzystwa na
rzecz członków z tytułu ubezpieczeń, chyba że przewiduje on nieograniczony
udział członków w pokryciu straty w technicznym rachunku ubezpieczeń.
4. Członkowie towarzystwa nie odpowiadają za jego zobowiązania.
Art. 46.
1. Kapitał zakładowy nie może być niższy niż najwyższa wysokość minimalnego
kapitału gwarancyjnego wymaganego dla grup ubezpieczeń, o których mowa w
załączniku do ustawy, w zakresie których towarzystwo posiada zezwolenie na
wykonywanie działalności ubezpieczeniowej.
2. Kapitał zakładowy jest pokrywany w całości wkładem pieniężnym w terminie
30 dni od dnia zarejestrowania towarzystwa.
3. Statut towarzystwa może przewidywać spłacanie kapitału zakładowego tylko z
nadwyżek rocznych i w okresie tworzenia kapitału zapasowego osobom, które
wniosły kapitał zakładowy, lub niespłacanie kapitału zakładowego określonym
osobom.
4. Kapitał zakładowy może być obniżony przez zmniejszenie nominalnej wartości
udziałów lub przez umorzenie części udziałów.
5. Osoby, które wniosły kapitał zakładowy, mogą być członkami zarządu
towarzystwa lub rady nadzorczej towarzystwa, w zakresie określonym w
statucie, do czasu spłacenia kapitału.
6. Spłata kapitału zakładowego osobie, o której mowa w ust. 5, powoduje nabycie
udziałów własnych przez towarzystwo.
7. Jeżeli udziały własne nie zostaną zbyte w terminie 12 miesięcy od dnia
nabycia, muszą być umorzone w drodze obniżenia kapitału zakładowego.
8. Udziały własne należy umieścić w bilansie jako osobną pozycję pod nazwą
"Udziały własne do zbycia".
9. Towarzystwo nie może wykonywać samo albo przez pełnomocników uprawnień
wynikających z własnych udziałów.
10. Nadwyżka roczna może być przeznaczona na spłatę kapitału zakładowego, o
którym mowa w ust. 3, albo na zwiększenie kapitałów własnych i funduszy
członkowskich tworzonych w towarzystwie.
Art. 47.
Do towarzystwa stosuje się odpowiednio przepisy art. 35, art. 36 i art. 239.
Art. 48.
Organami towarzystwa są:
1) zarząd towarzystwa, zwany dalej w niniejszym rozdziale "zarządem";
2) rada nadzorcza towarzystwa, zwana dalej w niniejszym rozdziale "radą
nadzorczą";
3) walne zgromadzenie członków towarzystwa, zwane dalej w niniejszym
rozdziale "walnym zgromadzeniem".
Art. 49.
1. Zarząd prowadzi sprawy towarzystwa i reprezentuje towarzystwo.
2. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród członków towarzystwa lub spoza
ich grona.
3. Członków zarządu powołuje i odwołuje walne zgromadzenie, chyba że statut
towarzystwa stanowi inaczej.
Art. 50.
1. Mandat członka zarządu wygasa najpóźniej z dniem odbycia walnego
zgromadzenia zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok
obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu.
2. Mandat członka zarządu wygasa również wskutek śmierci, rezygnacji albo
odwołania go ze składu zarządu.
3. Do złożenia rezygnacji przez członka zarządu stosuje się odpowiednio
przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie.
Art. 51.
Członek zarządu może być w każdym czasie odwołany lub zawieszony w czynnościach.
Nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego
dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu.
Art. 52.
1. Prawo członka zarządu do prowadzenia spraw towarzystwa i reprezentowania
towarzystwa dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych towarzystwa,
z wyjątkiem spraw, które wymagają uchwały walnego zgromadzenia.
2. Prawa członka zarządu do prowadzenia spraw towarzystwa i reprezentowania
towarzystwa nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich.
Art. 53.
1. Sposób reprezentowania towarzystwa określa statut towarzystwa. Jeżeli statut
towarzystwa nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania
oświadczeń woli i podpisywania pism w imieniu towarzystwa jest wymagane
współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z
prokurentem.
2. Do ustanowienia prokury stosuje się przepisy dotyczące ustanowienia prokury
w spółce akcyjnej.
3. Przepisy ust. 1 i 2 nie wyłączają ustanowienia prokury jednoosobowej lub
łącznej i nie ograniczają praw prokurentów, wynikających z przepisów o
prokurze.
4. Oświadczenia pisemne kierowane do towarzystwa złożone w jego lokalu albo
jednemu z członków zarządu lub prokurentowi mają skutek prawny względem
towarzystwa.
Art. 54.
1. Oświadczenia pisemne towarzystwa kierowane do oznaczonej osoby zawierają:
1) nazwę towarzystwa, jego siedzibę i adres;
2) oznaczenie sądu rejestrowego i numeru, pod którym towarzystwo jest
wpisane do rejestru;
3) imiona i nazwiska członków zarządu.
2. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy oświadczeń woli kierowanych
do osób pozostających z towarzystwem w stałych stosunkach umownych.
Art. 55.
W umowach między towarzystwem a członkami zarządu a także w sporach z nimi,
towarzystwo reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik wybrany przez walne
zgromadzenie.
Art. 56.
1. Członek zarządu nie może bez zgody towarzystwa zajmować się interesami
konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w podmiocie konkurencyjnym. Jeżeli
statut towarzystwa nie stanowi inaczej, zgody udziela organ uprawniony do
powołania zarządu.
2. W przypadku sprzeczności interesów towarzystwa z osobistymi interesami
członka zarządu, jego współmałżonka, krewnych i powinowatych do drugiego
stopnia oraz osób, z którymi jest on powiązany osobiście, członek zarządu
wstrzymuje się od udziału w rozstrzygnięciu takich spraw i żąda zaznaczenia
tego w protokole z posiedzenia zarządu.
Art. 57.
Uchwały zarządu są protokołowane. Protokoły zawierają porządek obrad, nazwiska i
imiona obecnych członków zarządu, liczbę głosów oddanych na poszczególne uchwały
oraz zdania odrębne. Protokoły podpisują obecni na posiedzeniu członkowie
zarządu.
Art. 58.
1. Rada nadzorcza składa się co najmniej z pięciu członków powoływanych i
odwoływanych przez walne zgromadzenie.
2. Statut towarzystwa może przewidywać inny sposób powoływania lub odwoływania
członków rady nadzorczej.
3. Członek zarządu, likwidator i pracownik towarzystwa zajmujący stanowisko
głównego księgowego, radcy prawnego lub inne podlegające bezpośrednio
członkowi zarządu, nie może być równocześnie członkiem rady nadzorczej.
Art. 59.
1. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością towarzystwa we
wszystkich dziedzinach jego działalności.
2. Do kompetencji rady nadzorczej należy w szczególności ocena sprawozdania
finansowego, zarówno co do zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze
stanem faktycznym, badanie sprawozdania zarządu z działalności towarzystwa,
badanie wniosków zarządu co do podziału nadwyżki bilansowej albo pokrycia
straty bilansowej oraz składanie walnemu zgromadzeniu corocznego sprawozdania
pisemnego z wyników powyższej oceny.
3. W celu wykonania obowiązków, o których mowa w ust. 2, rada nadzorcza może
badać każdą czynność towarzystwa, żądać od zarządu i pracowników towarzystwa
sprawozdań i wyjaśnień, dokonywać rewizji stanu majątku oraz sprawdzać księgi
i dokumenty.
Art. 60.
1. Do kompetencji rady nadzorczej należy również zawieszanie w czynnościach
poszczególnych lub wszystkich członków zarządu oraz delegowanie członków rady
nadzorczej do czasowego wykonywania czynności członków zarządu nie mogących
sprawować swoich czynności.
2. W przypadku długotrwałej niemożności sprawowania czynności przez członka
zarządu rada nadzorcza niezwłocznie podejmuje odpowiednie działania w celu
dokonania zmiany w składzie zarządu.
Art. 61.
1. Statut towarzystwa może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej, a w
szczególności przewidywać, że zarząd jest obowiązany uzyskać zgodę rady
nadzorczej przed dokonaniem określonych czynności.
2. Jeżeli rada nadzorcza nie wyrazi zgody na dokonanie określonej czynności,
zarząd może zwrócić się do walnego zgromadzenia, aby powzięło uchwałę
udzielającą zgody na dokonanie tej czynności.
Art. 62.
Rada nadzorcza wykonuje swoje obowiązki kolegialnie, może jednak delegować
swoich członków do samodzielnego pełnienia określonych czynności nadzorczych.
Art. 63.
1. Uchwały rady nadzorczej mogą być powzięte, jeżeli wszyscy członkowie zostali
zaproszeni do udziału w posiedzeniu rady nadzorczej. Uchwały zapadają
bezwzględną większością głosów, przy obecności co najmniej połowy członków
rady nadzorczej, chyba że statut towarzystwa stanowi inaczej.
2. Do protokołów rady nadzorczej stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące
protokołów zarządu.
3. Walne zgromadzenie uchwala dla rady nadzorczej regulamin, określający jej
organizację i sposób wykonywania czynności.
Art. 64.
Najwyższym organem towarzystwa jest walne zgromadzenie. W sprawach
niezastrzeżonych w ustawie lub statucie do właściwości innych organów
towarzystwa, podejmowanie uchwał należy do walnego zgromadzenia.
Art. 65.
1. Zwyczajne walne zgromadzenie odbywa się w terminie 6 miesięcy po upływie
każdego roku obrotowego.
2. Przedmiotem obrad zwyczajnego walnego zgromadzenia, poza innymi sprawami
wymienionymi w statucie, jest:
1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności
towarzystwa, bilansu oraz rachunku zysków i strat za rok ubiegły;
2) powzięcie uchwały o podziale nadwyżki bilansowej albo o pokryciu straty
bilansowej;
3) udzielenie członkom organów towarzystwa absolutorium z wykonania przez
nich obowiązków.
Art. 66.
Walne zgromadzenie odbywa się w siedzibie towarzystwa. Statut towarzystwa może
zawierać odmienne postanowienia dotyczące określenia miejsca zwołania walnego
zgromadzenia, jednakże walne zgromadzenie może odbywać się wyłącznie na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 67.
1. Walne zgromadzenie zwołuje zarząd.
2. Rada nadzorcza ma prawo zwołania zwyczajnego walnego zgromadzenia, jeżeli
zarząd nie zwoła go w terminie określonym w art. 65 ust. 1, oraz
nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, jeżeli zwołanie go uzna za wskazane, a
zarząd nie zwoła walnego zgromadzenia w terminie 14 dni od dnia zgłoszenia
odpowiedniego żądania przez radę nadzorczą.
3. Statut towarzystwa może przyznać uprawnienie, o którym mowa w ust. 2, także
innym osobom.
Art. 68.
1. Członkowie towarzystwa uprawnieni do udziału w walnym zgromadzeniu
reprezentujący przynajmniej jedną dziesiątą udziałów lub głosów na walnym
zgromadzeniu, mogą żądać zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, jak
również umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego walnego
zgromadzenia. Żądanie takie należy złożyć na piśmie do zarządu najpóźniej na
30 dni przed proponowanym terminem walnego zgromadzenia.
2. Statut towarzystwa może przyznać uprawnienia, o których mowa w ust. 1,
członkom towarzystwa uprawnionym do udziału w walnym zgromadzeniu
przedstawiającym mniej niż jedną dziesiątą udziałów lub głosów na walnym
zgromadzeniu.
3. Jeżeli w terminie 14 dni od dnia przedstawienia żądania zarządowi
nadzwyczajne walne zgromadzenie nie będzie zwołane, sąd rejestrowy może po
wezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia, upoważnić do zwołania
nadzwyczajnego walnego zgromadzenia członków towarzystwa uprawnionych do
udziału w walnym zgromadzeniu, występujących z tym żądaniem. Sąd wyznacza
przewodniczącego tego walnego zgromadzenia. Walne zgromadzenie podejmie
uchwałę rozstrzygającą, czy koszty zwołania i odbycia walnego zgromadzenia ma
ponieść towarzystwo.
4. W ogłoszeniach i zawiadomieniach listami poleconymi, za zwrotnym
potwierdzeniem odbioru, o zwołaniu nadzwyczajnego walnego zgromadzenia, o
którym mowa w ust. 3, należy powołać się na postanowienie sądu rejestrowego.
Art. 69.
1. Walne zgromadzenie zwołuje się przez ogłoszenie, którego dokonuje się co
najmniej na 21 dni przed terminem walnego zgromadzenia.
2. W ogłoszeniu należy oznaczyć datę, godzinę i miejsce odbycia walnego
zgromadzenia oraz szczegółowy porządek obrad. W przypadku zamierzonej zmiany
statutu towarzystwa należy powołać dotychczas obowiązujące postanowienia, jak
również treść projektowanych zmian.
3. Członek towarzystwa uprawniony do udziału w walnym zgromadzeniu, który złoży
w towarzystwie przynajmniej jeden udział, może żądać zawiadomienia go listem
poleconym, za zwrotnym potwierdzeniem odbioru, wysłanym najpóźniej
równocześnie z ogłoszeniem, o terminie i porządku obrad walnego zgromadzenia,
a następnie o powziętych uchwałach.
Art. 70.
Jeżeli statut towarzystwa nie stanowi inaczej, walne zgromadzenie jest ważne bez
względu na liczbę reprezentowanych na nim udziałów.
Art. 71.
Jeżeli statut nie stanowi inaczej, walne zgromadzenie otwiera przewodniczący
rady nadzorczej albo jego zastępca, a następnie spośród osób uprawnionych do
uczestnictwa na walnym zgromadzeniu wybiera się przewodniczącego.
Art. 72.
1. Lista obecności, zawierająca spis uczestników walnego zgromadzenia z
wymienieniem liczby udziałów na walnym zgromadzeniu, które każdy z nich
przedstawia i służących im głosów, podpisana przez przewodniczącego walnego
zgromadzenia, wyłożona jest podczas obrad tego walnego zgromadzenia. Statut
towarzystwa może zawierać inne postanowienia w tym zakresie.
2. Na wniosek członków towarzystwa uprawnionych do udziału w walnym
zgromadzeniu reprezentujących przynajmniej jedną dziesiątą udziałów, lista
obecności jest sprawdzona przez wybraną w tym celu komisję, złożoną co
najmniej z 3 osób. Wnioskodawcy mają prawo wyboru jednego członka komisji.
Art. 73.
1. Członkowie towarzystwa uprawnieni do udziału w walnym zgromadzeniu mogą
uczestniczyć w walnym zgromadzeniu oraz wykonywać prawo głosu osobiście lub
przez pełnomocników.
2. Pełnomocnictwo udzielone jest, pod rygorem nieważności, na piśmie i
dołączone do protokołu walnego zgromadzenia.
3. Członek zarządu lub pracownik towarzystwa nie mogą być pełnomocnikami na
walnym zgromadzeniu.
Art. 74.
Członek towarzystwa uprawniony do udziału w walnym zgromadzeniu nie może ani
osobiście, ani przez pełnomocnika, ani jako pełnomocnik innej osoby, głosować
przy powzięciu uchwały, dotyczącej jego odpowiedzialności wobec towarzystwa z
jakiegokolwiek tytułu oraz w sprawie przyznania mu wynagrodzenia, umowy między
nim a towarzystwem oraz sporu między nim a towarzystwem.
Art. 75.
1. Uchwały walnego zgromadzenia zapadają bezwzględną większością głosów
oddanych, jeżeli przepisy statutu towarzystwa lub niniejszego rozdziału nie
stanowią inaczej.
2. Głosowanie jest jawne. Tajne głosowanie zarządza się przy wyborach organów
towarzystwa lub likwidatorów oraz nad wnioskami o odwołanie członków organów
towarzystwa lub likwidatorów, o pociągnięcie ich do odpowiedzialności, jak
również w sprawach osobowych. Tajne głosowanie należy również zarządzić na
żądanie choćby jednego z obecnych.
3. Uchwały walnego zgromadzenia są protokołowane przez notariusza.
4. W protokole należy stwierdzić prawidłowość zwołania walnego zgromadzenia i
jego zdolność do powzięcia uchwał, wymienić powzięte uchwały, liczbę głosów
oddanych za każdą uchwałą i zgłoszone sprzeciwy. Do protokołu należy dołączyć
odpowiednie dokumenty, w tym dowody zwołania walnego zgromadzenia i listę
obecności z podpisami uczestników zgromadzenia.
5. Odpis protokołu zarząd umieści w księdze protokołów. Członkowie towarzystwa
uprawnieni do udziału w walnym zgromadzeniu mogą przeglądać księgę
protokołów, mogą także żądać wydania poświadczonych przez zarząd odpisów
uchwał.
Art. 76.
1. Uchwała walnego zgromadzenia sprzeczna z prawem, postanowieniami statutu
towarzystwa lub dobrymi obyczajami, może być zaskarżona w drodze wytoczonego
przeciwko towarzystwu powództwa o uchylenie uchwały.
2. Prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia
przysługuje:
1) zarządowi, radzie nadzorczej oraz poszczególnym członkom tych organów;
2) członkowi towarzystwa uprawnionemu do udziału w walnym zgromadzeniu,
który głosował przeciwko uchwale, a po jej powzięciu zażądał
zaprotokołowania sprzeciwu;
3) członkowi towarzystwa uprawnionemu do udziału w walnym zgromadzeniu
bezzasadnie niedopuszczonemu do udziału w walnym zgromadzeniu;
4) innym członkom towarzystwa uprawnionym do udziału w walnym zgromadzeniu,
którzy nie byli obecni na walnym zgromadzeniu, jedynie w przypadku
wadliwego zwołania zgromadzenia lub też powzięcia uchwały w sprawie
nieobjętej porządkiem obrad.
3. Uchwała walnego zgromadzenia może być zaskarżona przez członka towarzystwa
uprawnionego do udziału w walnym zgromadzeniu nawet w przypadku zgodności
uchwały z przepisami prawa i statutem towarzystwa, jeżeli jest sprzeczna z
interesem towarzystwa lub ma na celu pokrzywdzenie członka towarzystwa
uprawnionego do udziału w walnym zgromadzeniu.
4. Powództwo o uchylenie uchwały walnego zgromadzenia należy wnieść w terminie
30 dni od dnia otrzymania wiadomości o uchwale, nie później jednak niż w
terminie 6 miesięcy od dnia powzięcia uchwały.
Art. 77.
1. W sporze dotyczącym uchylenia lub stwierdzenia nieważności uchwały walnego
zgromadzenia pozwane towarzystwo reprezentuje zarząd, jeżeli na mocy uchwały
walnego zgromadzenia nie został ustanowiony w tym celu pełnomocnik.
2. Jeżeli zarząd nie może działać za towarzystwo, a brak jest uchwały walnego
zgromadzenia o ustanowieniu pełnomocnika, sąd właściwy do rozstrzygnięcia
powództwa wyznacza kuratora towarzystwa.
Art. 78.
1. Prawomocny wyrok uchylający uchwałę ma moc obowiązującą w stosunkach między
towarzystwem a wszystkimi członkami towarzystwa uprawnionymi do udziału w
walnym zgromadzeniu.
2. W przypadkach, w których ważność czynności dokonanej przez towarzystwo jest
zależna od uchwały walnego zgromadzenia, uchylenie takiej uchwały nie ma
skutku wobec osób trzecich działających w dobrej wierze.
Art. 79.
1. Zmiana statutu towarzystwa wymaga uchwały walnego zgromadzenia, powziętej
większością co najmniej trzech czwartych oddanych głosów.
2. Walne zgromadzenie może upoważnić radę nadzorczą do dokonania w jego
uchwałach zmian o charakterze redakcyjnym.
3. Zmiany statutu towarzystwa nie mogą ograniczać praw wynikających z zawartych
umów ubezpieczenia.
Art. 80.
Uchwała o rozwiązaniu towarzystwa lub połączeniu z innym towarzystwem zapada
większością co najmniej trzech czwartych oddanych głosów.
Art. 81.
1. Towarzystwo może zostać przekształcone w spółkę akcyjną. Do przekształcenia
towarzystwa stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych
dotyczące powstania spółki akcyjnej.
2. Do przekształcenia, o którym mowa w ust. 1, wymaga się:
1) sporządzenia planu przekształcenia towarzystwa wraz z załącznikami oraz
opinią biegłego rewidenta;
2) powzięcia uchwały o przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną i jej
zatwierdzenia przez organ nadzoru;
3) powołania członków organów spółki akcyjnej powstałej w wyniku
przekształcenia towarzystwa;
4) podpisania, przez członków towarzystwa, statutu spółki akcyjnej powstałej
w wyniku przekształcenia towarzystwa;
5) wykreślenia towarzystwa z rejestru i dokonania wpisu do rejestru spółki
akcyjnej powstałej w wyniku przekształcenia towarzystwa.
3. Do przygotowania planu przekształcenia towarzystwa stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu spółek handlowych.
Art. 82.
1.Uchwała o przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną jest podejmowana
większością trzech czwartych głosów przez walne zgromadzenie.
2. Uchwała o przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną zawiera:
1) nazwę i siedzibę towarzystwa przekształcanego oraz firmę i siedzibę
spółki akcyjnej, która powstanie w wyniku przekształcenia towarzystwa;
2) zasady ustalenia wartości udziałów towarzystwa określonych na podstawie
sprawozdania finansowego sporządzanego dla celów przekształcenia;
3) określenie wysokości kapitału zakładowego spółki akcyjnej, która
powstanie w wyniku przekształcenia towarzystwa;
4) sposób objęcia akcji oraz zakres praw przyznanych akcjonariuszom
uczestniczącym w spółce akcyjnej, która powstanie w wyniku przekształcenia
towarzystwa, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane;
5) zakres rzeczowy i terytorialny zasięg działalności spółki akcyjnej, która
powstanie w wyniku przekształcenia towarzystwa;
6) zgodę na brzmienie statutu spółki akcyjnej, która powstanie w wyniku
przekształcenia towarzystwa;
7) nazwiska i imiona członków zarządu oraz rady nadzorczej spółki akcyjnej,
która powstanie w wyniku przekształcenia towarzystwa.
Art. 83.
1. Towarzystwo, na 30 dni przed planowanym podjęciem uchwały o przekształceniu
towarzystwa w spółkę akcyjną, wzywa członków w sposób przewidziany dla ich
zawiadamiania, do złożenia oświadczeń o uczestnictwie w powstającej spółce
akcyjnej w zakresie:
1) zamiaru objęcia akcji spółki, która powstanie w wyniku przekształcenia
towarzystwa;
2) kontynuowania umowy ubezpieczenia w zakładzie ubezpieczeń, który
powstanie w wyniku przekształcenia towarzystwa.
2. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 1, wymaga, pod rygorem nieważności, formy
pisemnej.
3. Członkowi, który nie złożył oświadczenia o uczestnictwie w powstającej
spółce akcyjnej, przysługuje roszczenie o zapłatę kwoty odpowiadającej
wartości jego udziału w towarzystwie, zgodnie ze sprawozdaniem finansowym
sporządzonym dla celów przekształcenia; przysługuje mu również prawo
wypowiedzenia umowy ubezpieczenia.
4. Towarzystwo ma obowiązek zapłaty kwoty, o której mowa w ust. 3, nie później
niż w terminie 6 miesięcy od dnia przekształcenia towarzystwa w spółkę
akcyjną.
5. Roszczenie o zapłatę kwoty, o której mowa w ust. 3, przedawnia się z upływem
2 lat od dnia powzięcia uchwały o przekształceniu towarzystwa w spółkę
akcyjną.
Art. 84.
Oświadczenia członków towarzystwa o nieuczestniczeniu w powstającej spółce
akcyjnej przedstawia się na walnym zgromadzeniu, które ma podjąć uchwałę o
przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną.
Art. 85.
1. Członkowie towarzystwa przystępujący do spółki powstałej w wyniku
przekształcenia obejmują akcje proporcjonalnie do ich udziałów.
2. Jeżeli kapitał zakładowy nie został w całości objęty w sposób, o którym mowa
w ust. 1, musi być do pełnej wysokości uzupełniony nowymi akcjami. Akcje te
są w całości obejmowane za wkłady pieniężne.
Art. 86.
1. Uchwała o przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną jest zatwierdzana
przez organ nadzoru.
2. Wniosek o zatwierdzenie uchwały o przekształceniu powinien zawierać:
1) plan przekształcenia, o którym mowa w art. 81 ust. 2 pkt 1;
2) uchwałę o przekształceniu towarzystwa w spółkę akcyjną;
3) sprawozdanie finansowe przekształcanego towarzystwa;
4) dokumenty potwierdzające posiadanie środków finansowych wolnych od
obciążeń w wysokości równej kapitałowi zakładowemu wraz z oświadczeniem o
przeznaczeniu ich na pokrycie kapitału zakładowego;
5) informacje o obejmujących akcje osobach, które nie były członkami
przekształcanego towarzystwa;
6) oświadczenia członków towarzystwa o nieuczestniczeniu w powstającej
spółce akcyjnej, jako głos odrębny.
Art. 87.
Organ nadzoru zatwierdza, w drodze decyzji, uchwałę o przekształceniu
towarzystwa w spółkę akcyjną, jeżeli są spełnione następujące warunki:
1) został złożony wniosek spełniający warunki określone w art. 86 ust. 2;
2) przekształcenie towarzystwa w spółkę akcyjną jest zgodne z przepisami
prawa;
3) interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umowy ubezpieczenia są należycie zabezpieczone.
Art. 88.
1. Zarząd zgłosi do rejestru przekształcenie towarzystwa w spółkę akcyjną.
2. Towarzystwo staje się spółką akcyjną z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru
Sądowego. Jednocześnie sąd rejestrowy z urzędu wykreśla z rejestru
towarzystwo przekształcane (dzień przekształcenia).
Art. 89.
1. Majątek przekształconego towarzystwa staje się majątkiem powstałej spółki
akcyjnej.
2. Do majątku powstałej spółki i do akcji wydawanych akcjonariuszom stosuje się
przepisy Kodeksu spółek handlowych dotyczące wkładów niepieniężnych i akcji
wydawanych za te wkłady.
Art. 90.
1. Spółce akcyjnej powstałej w wyniku przekształcenia przysługują wszystkie
prawa i obowiązki, które przysługiwały towarzystwu przed przekształceniem.
2. Spółka akcyjna staje się podmiotem zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej, które zostało przyznane towarzystwu przed jego
przekształceniem.
Art. 91.
1. Powstała spółka akcyjna ogłosi trzykrotnie w dzienniku o zasięgu
ogólnopolskim o przekształceniu i poinformuje pisemnie ubezpieczonych, którzy
nie byli członkami przekształcanego towarzystwa o przysługującym im prawie do
wypowiedzenia umowy ubezpieczenia w okresie 3 miesięcy od dnia ostatniego
ogłoszenia.
2. Pierwsze ogłoszenie, o którym mowa w ust. 1, powinno być dokonane w terminie
7 dni od dnia przekształcenia, a pozostałe w odstępach nie krótszych niż 7
dni i nie dłuższych niż 14 dni.
Rozdział 5
Warunki wykonywania działalności ubezpieczeniowej przez krajowe zakłady
ubezpieczeń
Art. 92.
1. Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej dla krajowego
zakładu ubezpieczeń wydaje, w drodze decyzji, po rozpatrzeniu wniosku
założycieli zakładu ubezpieczeń, organ nadzoru.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) określenie nazwy lub firmy, siedziby i adresu, zasięgu terytorialnego i
rzeczowego zakresu działalności krajowego zakładu ubezpieczeń;
2) określenie wysokości kapitału zakładowego;
3) wskazanie założycieli krajowego zakładu ubezpieczeń;
4) wskazanie formy prawnej w jakiej ma być wykonywana działalność;
5) określenie wysokości funduszu organizacyjnego przeznaczonego na
utworzenie administracji krajowego zakładu ubezpieczeń i zorganizowanie
sieci przedstawicielstw; wymóg ten nie dotyczy przypadku, gdy akwizycja na
rzecz zakładu ubezpieczeń, o którym mowa w art. 38 ust. 1, będzie
prowadzona przez struktury własne założycieli zakładu ubezpieczeń;
6) wskazanie imion i nazwisk osób przewidzianych na członków zarządu i rady
nadzorczej;
7) wskazanie imienia i nazwiska aktuariusza, osoby której powierzono
prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz doradcy inwestycyjnego w przypadku,
gdy obowiązek zatrudnienia tej osoby wynika z ustawy.
3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się:
1) projekt statutu krajowego zakładu ubezpieczeń;
2) projekty ogólnych warunków ubezpieczenia ryzyk, w zakresie których ma być
wydane zezwolenie;
3) sprawozdania finansowe założycieli, obejmujące bilanse, rachunki zysków i
strat, sprawozdania z przepływu środków pieniężnych za ostatnie trzy lata
przed datą złożenia wniosku lub z całego okresu działalności, jeżeli
założyciel wykonuje działalność gospodarczą przez czas krótszy niż okres
trzech lat – w przypadku gdy obowiązek sporządzania takich sprawozdań
finansowych założycieli, z prowadzonej przez nich działalności
gospodarczej, wynika z odrębnych przepisów prawa;
4) noty objaśniające do sprawozdań, o których mowa w pkt 3;
5) wyliczenie marginesu wypłacalności i wyliczenie wartości środków własnych
- w przypadku gdy założycielem jest zakład ubezpieczeń;
6) sprawozdania bankowe z przepływu środków pieniężnych na rachunkach
bankowych, obejmujące okres roku do dnia złożenia wniosku, zeznania
podatkowe, składane na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób
fizycznych, za ostatnie trzy lata podatkowe, oświadczenie o pochodzeniu
środków pieniężnych przeznaczonych na pokrycie kapitału zakładowego i
funduszu organizacyjnego – w przypadku założycieli będących osobami
fizycznymi, które nie mają obowiązku sporządzania sprawozdań finansowych;
7) oświadczenia założycieli o kapitale zakładowym ze wskazaniem podmiotów
obejmujących akcje lub udziały, sposobu objęcia akcji lub udziałów, ilości
obejmowanych akcji lub udziałów oraz rodzaju akcji lub udziałów;
8) dowód posiadania przez założycieli środków finansowych wolnych od
obciążeń w wysokości równej kapitałowi zakładowemu i funduszowi
organizacyjnemu wraz z oświadczeniem o przeznaczeniu ich na pokrycie
kapitału zakładowego i funduszu organizacyjnego;
9) plan działalności, obejmujący okres pierwszych trzech lat obrotowych
działalności;
10) odpis z Krajowego Rejestru Sądowego lub równoznaczny dokument wystawiony
poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, wydany nie później niż 3
miesiące przed złożeniem wniosku – w przypadku, gdy założycielem jest
osoba prawna;
11) zaświadczenie organu nadzoru, właściwego dla siedziby zagranicznego
zakładu ubezpieczeń, dotyczące wykonywanej przez wnioskodawcę działalności
oraz spełnienia wymogów w zakresie wypłacalności;
12) poświadczone notarialnie kopie stron dowodu osobistego, zawierające serię
i numer dowodu osobistego, imię i nazwisko, numer ewidencyjny PESEL,
oznaczenie organu wydającego dowód osobisty oraz datę wydania dowodu
osobistego albo poświadczoną notarialnie kopię paszportu - w przypadku
założycieli będących osobami fizycznymi;
13) życiorysy założycieli będących osobami fizycznymi oraz osób
przewidzianych na członków zarządu, członków rady nadzorczej i
aktuariusza;
14) zgody osób przewidzianych na członków zarządu oraz rady nadzorczej na
objęcie stanowisk w zakładzie ubezpieczeń oraz oświadczenie aktuariusza o
wyrażeniu zgody na wykonywanie obowiązków w krajowym zakładzie
ubezpieczeń;
15) poświadczenie odpowiedniego wykształcenia i doświadczenia zawodowego
członków zarządu i rady nadzorczej, w tym świadectwa pracy i odpisy
dyplomów;
16) poświadczoną kopię decyzji o wpisie aktuariusza do rejestru aktuariuszy;
17) dane o wykształceniu i doświadczeniu zawodowym osoby proponowanej na
stanowisko aktuariusza, w tym świadectwa pracy i odpisy dyplomów;
18) zaświadczenie o niekaralności osób proponowanych na członków zarządu i
rady nadzorczej oraz aktuariusza, wydane nie później niż 3 miesiące przed
dniem złożenia wniosku, w przypadku obywateli polskich przez Krajowy
Rejestr Karny, a w przypadku obywateli państw obcych przez właściwy organ;
19) oświadczenia założycieli oraz osób przewidzianych na członków zarządu i
członków rady nadzorczej o toczących się przeciwko nim postępowaniach
sądowych w związku ze sprawą gospodarczą;
20) oświadczenia założycieli oraz osób przewidzianych na członków zarządu i
członków rady nadzorczej o uczestnictwie w organach zarządzających i
nadzorujących spółek handlowych;
21) oświadczenie doradcy inwestycyjnego o wyrażeniu zgody na zatrudnienie - w
przypadku wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w zakresie działu I grupa 3 załącznika do ustawy;
22) listę ustanowionych w każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej
reprezentantów do spraw roszczeń - w przypadku wniosku o wydanie
zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie działu
II grupy 10 załącznika do ustawy, z wyjątkiem ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej przewoźnika.
4. Dokumenty, o których mowa w ust. 3, powinny być sporządzone w języku polskim
lub przetłumaczone na język polski. Tłumaczenie powinno być sporządzone przez
tłumacza przysięgłego lub konsula Rzeczypospolitej Polskiej. Dokumenty
urzędowe przed tłumaczeniem powinny być zalegalizowane przez konsula
Rzeczypospolitej Polskiej.
5. Organ nadzoru może żądać od założycieli krajowego zakładu ubezpieczeń
informacji dotyczących ich:
1) struktury własnościowej;
2) sytuacji finansowej;
3) dotychczasowej działalności.
Art. 93.
1. Plan działalności, o którym mowa w art. 92 ust. 3 pkt 9, określa dane i
warunki, jakie ze względu na rodzaj i rozmiar prowadzonych ubezpieczeń, są
niezbędne do zapewnienia zdolności krajowego zakładu ubezpieczeń do
wykonywania zobowiązań. Plan działalności zawiera w szczególności:
1) określenie rodzaju ryzyk, które krajowy zakład ubezpieczeń zamierza
ubezpieczać;
2) program reasekuracji określający formę i zakres reasekuracji oraz
reasekuratorów;
3) określenie źródeł finansowania środków w wysokości minimalnego kapitału
gwarancyjnego i marginesu wypłacalności;
4) oszacowanie kosztów utworzenia administracji krajowego zakładu
ubezpieczeń i organizacji działalności z określeniem źródeł finansowania
tych kosztów;
5) określenie środków będących w posiadaniu krajowego zakładu ubezpieczeń,
które są niezbędne do wykonania usług świadczenia pomocy, jeżeli krajowy
zakład ubezpieczeń zamierza ubezpieczać ryzyka określone w dziale II grupy
18 załącznika do ustawy;
6) określenie organizacji działalności ubezpieczeniowej, w tym:
a) struktury organizacyjnej krajowego zakładu ubezpieczeń,
b) sposobu zawierania umów ubezpieczenia,
c) zasad akceptacji ryzyk,
d) sposobu ustalania stawek ubezpieczeniowych,
e) sposobu ustalania rezerw techniczno-ubezpieczeniowych,
f) przyjętych zasad rachunkowości, w szczególności zasad rozliczania
kosztów, w tym kosztów administracyjnych i kosztów akwizycji,
g) systemu ustalania wartości odszkodowań lub świadczeń,
h) systemu zarządzania aktywami,
i) systemu kontroli wewnętrznej.
2. Do planu działalności, o którym mowa w art. 92 ust. 3 pkt 9, dołącza się
rachunek symulacyjny pierwszych 3 lat obrotowych działalności, obejmujący:
1) oszacowanie kosztów działalności ubezpieczeniowej, w tym kosztów
administracyjnych i kosztów akwizycji;
2) oszacowanie składki i świadczeń z wyróżnieniem działalności bezpośredniej
i reasekuracji;
3) oszacowanie liczby zawieranych umów ubezpieczenia, stopy wypowiedzeń umów
i wartości sum ubezpieczenia, jeżeli krajowy zakład ubezpieczeń zamierza
ubezpieczać ryzyka określone w dziale I załącznika do ustawy;
4) oszacowanie i wskazanie źródeł finansowania środków niezbędnych do
pokrycia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych i środków własnych w
wysokości marginesu wypłacalności;
5) projekt:
a) bilansu,
b) ogólnego rachunku zysków i strat,
c) zbiorczego technicznego rachunku ubezpieczeń,
d) technicznych rachunków ubezpieczeń dla grup ubezpieczeń,
e) wyliczenia środków własnych oraz marginesu wypłacalności i kapitału
gwarancyjnego;
6) uzasadnienie oszacowanych wartości, o których mowa w pkt 1-4.
Art. 94.
Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej jest wydawane w zakresie
jednej lub więcej grup ubezpieczeń, o których mowa w załączniku do ustawy.
Art. 95.
W zezwoleniu, o którym mowa w art. 92, określa się:
1) nazwę lub firmę, siedzibę i adres, zasięg terytorialny i rzeczowy zakres
działalności krajowego zakładu ubezpieczeń;
2) wysokość kapitału zakładowego;
3) założycieli krajowego zakładu ubezpieczeń;
4) formę organizacyjną działalności krajowego zakładu ubezpieczeń;
5) imiona i nazwiska osób przewidzianych na członków pierwszego zarządu.
Art. 96.
1. Na wniosek założycieli zakładu ubezpieczeń, o którym mowa w art. 38 ust. 1,
organ nadzoru może wydać promesę zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej.
2. W promesie organ nadzoru określa okres jej ważności, który nie może być
krótszy niż 6 miesięcy.
3. W okresie ważności promesy organ nadzoru nie może odmówić wydania zezwolenia
na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej, chyba że nastąpią zmiany w
zakresie wniosku, dokumentów i informacji, o których mowa w art. 92.
4. Odmowa wydania promesy zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej może nastąpić z przyczyn, o których mowa w art. 98, z
wyłączeniem ust. 1 pkt 5 i 6 tego artykułu.
Art. 97.
1. Zmiana zasięgu terytorialnego lub rzeczowego zakresu działalności krajowego
zakładu ubezpieczeń wymaga zezwolenia organu nadzoru.
2. Zezwolenie jest wydawane na wniosek krajowego zakładu ubezpieczeń.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, zawiera informacje, o których mowa w art.
92 ust. 2 pkt 1.
4. Do wniosku, o którym mowa w ust. 3, dołącza się plan działalności, o którym
mowa w art. 92 ust. 3 pkt 9, oraz odpowiednio inne dokumenty, o których mowa
w art. 92 ust. 3.
Art. 98.
1. Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej nie może być wydane,
jeżeli zachodzi co najmniej jedna z następujących okoliczności:
1) wniosek o wydanie zezwolenia i dołączone do niego dokumenty nie spełniają
wymagań określonych w ustawie;
2) w skład zarządu lub rady nadzorczej krajowego zakładu ubezpieczeń wchodzą
osoby, które nie spełniają wymogów określonych w ustawie;
3) założyciele krajowego zakładu ubezpieczeń byli karani za umyślne
przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu;
4) założyciele krajowego zakładu ubezpieczeń nie dają rękojmi prowadzenia
spraw krajowego zakładu ubezpieczeń w sposób należycie zabezpieczający
interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umów ubezpieczenia;
5) założyciele krajowego zakładu ubezpieczeń nie udowodnią posiadania
środków finansowych w wysokości równej co najmniej funduszowi
organizacyjnemu i ustalonym w planie działalności wartościom emisji akcji
(udziałów) krajowego zakładu ubezpieczeń;
6) założyciele posługują się wartościami majątkowymi pochodzącymi z
nielegalnych lub nieujawnionych źródeł;
7) plan działalności krajowego zakładu ubezpieczeń nie zapewnia zdolności
krajowego zakładu ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań;
8) wykonywanie działalności przez ten zakład ubezpieczeń zagraża obronności,
bezpieczeństwu państwa lub bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu.
2. Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie działu II
grupy 10 załącznika do ustawy, z wyjątkiem ubezpieczenia odpowiedzialności
cywilnej przewoźnika, nie może być wydane, jeżeli krajowy zakład ubezpieczeń
nie przedłoży listy reprezentantów do spraw roszczeń.
Art. 99.
W przypadkach, o których mowa w art. 35 lub art. 239, przepisy art. 98 ust. 1
pkt 3-6 stosuje się odpowiednio do akcjonariuszy albo udziałowców zakładu
ubezpieczeń przy wtórnym nabyciu akcji albo udziałów.
Art. 100.
1. Krajowy zakład ubezpieczeń jest obowiązany rozpocząć wykonywanie
działalności ubezpieczeniowej w terminie nieprzekraczającym 12 miesięcy od
dnia wydania zezwolenia.
2. Za dzień rozpoczęcia wykonywania działalności ubezpieczeniowej uważa się
dzień zawarcia pierwszej umowy ubezpieczenia.
3. Krajowy zakład ubezpieczeń jest obowiązany zawiadomić organ nadzoru o
zaprzestaniu wykonywania działalności ubezpieczeniowej lub zawierania umów
ubezpieczenia w danej grupie ubezpieczeń w terminie 7 dni.
Art. 101.
1. Organ nadzoru może cofnąć krajowemu zakładowi ubezpieczeń w drodze decyzji
zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie jednej lub
więcej grup ubezpieczeń, jeżeli:
1) przestał spełniać warunki wymagane do uzyskania zezwolenia lub
2) wykonuje działalność z naruszeniem prawa, statutu, planu działalności lub
nie zapewnia zdolności krajowego zakładu ubezpieczeń do wykonywania
zobowiązań, lub
3) nie zrealizuje w terminie planu przywrócenia prawidłowych stosunków
finansowych albo krótkoterminowego planu wypłacalności, lub
4) zaprzestanie wykonywania działalności ubezpieczeniowej przez okres
dłuższy niż 6 miesięcy, lub
5) złoży wniosek o cofnięcie zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej;
6) nie rozpoczął wykonywania działalności ubezpieczeniowej w terminie, o
którym mowa w art. 100 ust. 1;
7) jeżeli w stosunku odpowiednio do akcjonariuszy albo udziałowców zakładu
ubezpieczeń zaistniały przesłanki określone w art. 98 ust. 1 pkt 3-6.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 6, organ nadzoru może cofnąć
zezwolenie w zakresie grup ubezpieczeń w których działalność ubezpieczeniowa
nie została rozpoczęta.
3. Organ nadzoru cofa zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w
zakresie działu II grupy 10 załącznika do ustawy, z wyjątkiem ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, w przypadku stwierdzenia braku
reprezentanta do spraw roszczeń w państwie członkowskim Unii Europejskiej.
4. W przypadku cofnięcia zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w zakresie jednej lub więcej grup ubezpieczeń, organ nadzoru
może ograniczyć lub zakazać krajowemu zakładowi ubezpieczeń swobodnego
rozporządzania jego aktywami oraz zaciągania zobowiązań lub przekazać zarząd
majątkiem zakładu ubezpieczeń wyznaczonej osobie.
5. Z dniem przekazania zarządu majątkiem wyznaczonej osobie prawo reprezentacji
krajowego zakładu ubezpieczeń w zakresie praw i obowiązków, których
przedmiotem jest majątek krajowego zakładu ubezpieczeń, przechodzi na
wyznaczoną osobę.
6. Z dniem przekazania zarządu majątkiem wyznaczonej osobie, kompetencje
organów krajowego zakładu ubezpieczeń w zakresie praw i obowiązków, których
przedmiotem jest majątek krajowego zakładu ubezpieczeń, ulegają zawieszeniu
do dnia upływu terminu sprawowania zarządu przez wyznaczoną osobę.
7. Organ nadzoru ustala wynagrodzenie za sprawowanie zarządu majątkiem
krajowego zakładu ubezpieczeń przez wyznaczoną osobę. Koszty zarządu
majątkiem krajowego zakładu ubezpieczeń przez wyznaczoną osobę ponosi krajowy
zakład ubezpieczeń.
8. Osoba wyznaczona do sprawowania zarządu majątkiem krajowego zakładu
ubezpieczeń otrzymuje w razie potrzeby urlop bezpłatny w macierzystym
zakładzie pracy na czas pełnienia tej funkcji. Okres bezpłatnego urlopu
zalicza się do okresów pracy oraz innych okresów, od których zależy nabycie
uprawnień pracowniczych.
9. Organ nadzoru w decyzji o przekazaniu zarządu majątkiem, o którym mowa w
ust. 4, określa:
1) osobę, której przekazuje się zarząd majątkiem krajowego zakładu
ubezpieczeń;
2) okres, na który jest ustanawiany zarząd majątkiem;
3) szczegółowe zadania zarządu majątkiem;
4) sposób wykonywania zadań zarządu majątkiem;
5) wysokość wynagrodzenia za zarząd majątkiem.
10. Decyzja o cofnięciu zezwolenia jest natychmiast wykonalna.
11. Organ nadzoru, w terminie 7 dni od dnia wydania decyzji, trzykrotnie ogłasza
w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim informację o cofnięciu zezwolenia na
wykonywanie działalności ubezpieczeniowej.
Art. 102.
W przypadku cofnięcia zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej:
1) krajowy zakład ubezpieczeń nie może zawierać umów ubezpieczenia;
2) umowy ubezpieczenia już zawarte nie mogą być przedłużane i nie
przedłużają się;
3) sumy ubezpieczeń zawartych umów ubezpieczenia nie mogą być podwyższane.
Rozdział 6
Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej przez zagraniczne zakłady ubezpieczeń
Art. 103.
Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do głównych oddziałów zagranicznych
zakładów ubezpieczeń, o ile przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej.
Art. 104.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń może podejmować i wykonywać działalność
ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na zasadzie
wzajemności.
2. Zasady wzajemności, o której mowa w ust. 1, nie stosuje się do państw
należących do Światowej Organizacji Handlu.
3. Podjęcie działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń,
z zastrzeżeniem przepisów rozdziału 7, wymaga zezwolenia organu nadzoru.
Art. 105.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń może podejmować i wykonywać działalność
ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jedynie przez główny
oddział, z zastrzeżeniem przepisów rozdziału 7.
2. Główny oddział działa na podstawie przepisów prawa polskiego i statutu
głównego oddziału sporządzanego przez zagraniczny zakład ubezpieczeń, w
formie aktu notarialnego.
3. Statut głównego oddziału i jego zmiany podlegają zatwierdzeniu przez organ
nadzoru.
4. Statut głównego oddziału określa w szczególności:
1) strukturę organizacyjną głównego oddziału;
2) zasady tworzenia jednostek terenowych oraz zasady ich reprezentacji;
3) rodzaje rezerw techniczno-ubezpieczeniowych tworzonych przez główny
oddział i metody ich tworzenia;
4) zasady rozliczeń z centralą zagranicznego zakładu ubezpieczeń.
5. Główny oddział podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego i może
rozpocząć działalność z chwilą dokonania wpisu.
6. Wpis do Krajowego Rejestru Sądowego może zostać dokonany po uzyskaniu
zezwolenia organu nadzoru na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez
zagraniczny zakład ubezpieczeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 106.
1. Główny oddział może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być
pozywany.
2. Głównym oddziałem kieruje dyrektor głównego oddziału.
3. Dyrektor głównego oddziału i jego zastępcy muszą każdorazowo spełniać
następujące wymagania:
1) posiadać pełną zdolność do czynności prawnych;
2) posiadać wyższe wykształcenie;
3) nie być skazanym za umyślne przestępstwo stwierdzone prawomocnym wyrokiem
sądu;
4) dawać rękojmię prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w sposób należyty.
4. Co najmniej dwie osoby, o których mowa w ust. 3, w tym dyrektor głównego
oddziału, muszą posługiwać się językiem polskim. W przypadku obywateli państw
obcych, znajomość języka polskiego powinna być potwierdzona egzaminem
państwowym z języka polskiego dla cudzoziemców ubiegających się o urzędowe
poświadczenie jego znajomości, o którym mowa w ustawie o języku polskim.
5. Co najmniej dwie osoby, o których mowa w ust. 3, w tym dyrektor głównego
oddziału, muszą legitymować się co najmniej pięcioletnim stażem pracy na
samodzielnych stanowiskach kierowniczych w instytucjach finansowych.
6. Prawo reprezentacji głównego oddziału przysługuje dyrektorowi i jednemu z
zastępców lub dwóm zastępcom łącznie.
7. Dyrektor głównego oddziału oraz jego zastępcy są ujawniani w Krajowym
Rejestrze Sądowym.
8. Główny oddział jest obowiązany przechowywać wszelkie dokumenty dotyczące
jego działalności w siedzibie głównego oddziału na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
9. Główny oddział ma swoją siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w
miejscowości wskazanej w zezwoleniu.
10. Właściwe do rozpoznawania spraw, w których stroną lub uczestnikiem jest
zagraniczny zakład ubezpieczeń działający na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej przez główny oddział, są polskie sądy powszechne.
Art. 107.
1. Organ nadzoru, na wniosek zagranicznego zakładu ubezpieczeń, wydaje, w
drodze decyzji, zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez
główny oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1) nazwę i siedzibę zagranicznego zakładu ubezpieczeń oraz nazwę państwa, w
którym znajduje się jego siedziba;
2) siedzibę oraz rzeczowy zakres działalności głównego oddziału;
3) imiona i nazwiska osób przewidzianych na dyrektora głównego oddziału,
jego zastępców, aktuariusza, osoby odpowiedzialnej za prowadzenie ksiąg
rachunkowych oraz doradcy inwestycyjnego, w przypadku gdy obowiązek
zatrudnienia tej osoby wynika z ustawy.
3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się:
1) statut zagranicznego zakładu ubezpieczeń;
2) projekty ogólnych warunków ubezpieczeń, w zakresie których ma być wydane
zezwolenie;
3) wyliczenie marginesu wypłacalności i wyliczenie wartości środków własnych
zagranicznego zakładu ubezpieczeń;
4) plan działalności spełniający warunki, o których mowa w art. 93,
dotyczący prowadzenia głównego oddziału na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, obejmujący okres pierwszych 3 lat działalności;
5) projekt statutu głównego oddziału;
6) zaświadczenie organu nadzoru ubezpieczeniowego państwa, w którym znajduje
się siedziba zagranicznego zakładu ubezpieczeń, o posiadaniu przez ten
zakład ubezpieczeń zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej
oraz o posiadaniu środków własnych oraz informację o sytuacji finansowej
tego zakładu ubezpieczeń;
7) sprawozdanie finansowe za okres ostatnich 3 lat działalności
zagranicznego zakładu ubezpieczeń wraz z opinią biegłego rewidenta;
8) dowód, że krajowe zakłady ubezpieczeń mogą podjąć działalność
ubezpieczeniową na terytorium kraju, w którym zakład ubezpieczeń ma
siedzibę; wymóg ten nie dotyczy krajów, z którymi Rzeczpospolita Polska
podpisała stosowne umowy międzynarodowe;
9) informacje o wysokości funduszu organizacyjnego przeznaczonego na
utworzenie administracji głównego oddziału i zorganizowanie jego jednostek
terenowych;
10) wskazanie źródeł środków finansowych niezbędnych do wypłacenia świadczeń
ubezpieczeniowych i pokrycia marginesu wypłacalności;
11) zgodę osoby proponowanej na stanowisko dyrektora głównego oddziału oraz
osób proponowanych na stanowiska jego zastępców, a także zgodę aktuariusza
- na wykonywanie obowiązków w głównym oddziale;
12) życiorysy osób proponowanych na stanowiska dyrektora głównego oddziału i
jego zastępców oraz aktuariusza;
13) dokumenty potwierdzające odpowiednie wykształcenie i doświadczenie
zawodowe niezbędne do zarządzania zakładem ubezpieczeń osoby proponowanej
na stanowisko dyrektora i osób proponowanych na stanowiska jego zastępców,
w tym świadectwa pracy i odpisy dyplomów;
14) dane o wykształceniu i doświadczeniu zawodowym osoby proponowanej na
stanowisko aktuariusza, w tym świadectwa pracy i odpisy dyplomów oraz
potwierdzoną kopię decyzji o wpisie do rejestru aktuariuszy;
15) zaświadczenie o niekaralności osób proponowanych na stanowiska dyrektora
głównego oddziału i jego zastępców oraz aktuariusza, wydane nie później
niż 3 miesiące przed dniem złożenia wniosku, w przypadku obywateli
polskich przez Krajowy Rejestr Karny, a w przypadku obywateli państw
obcych przez właściwy organ;
16) oświadczenie osób proponowanych na stanowiska dyrektora głównego oddziału
i jego zastępców oraz aktuariusza o toczących się przeciwko nim
postępowaniach sądowych w związku ze sprawą gospodarczą oraz o
uczestnictwie w organach zarządzających i nadzorujących spółek handlowych;
17) oświadczenie doradcy inwestycyjnego o wyrażeniu zgody na zatrudnienie - w
przypadku wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w zakresie działu I grupa 3 załącznika do ustawy;
18) listę ustanowionych w każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej
reprezentantów do spraw roszczeń - w przypadku wniosku o wydanie
zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w zakresie działu
II grupy 10 załącznika do ustawy, z wyjątkiem ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej przewoźnika.
4. Dokumenty, o których mowa w ust. 3, powinny być sporządzone w języku polskim
lub przetłumaczone na język polski. Tłumaczenie powinno być sporządzone przez
tłumacza przysięgłego lub konsula Rzeczypospolitej Polskiej. Dokumenty
urzędowe przed tłumaczeniem powinny być zalegalizowane przez konsula
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 108.
1. Zezwolenie, o którym mowa w art. 107 ust. 1, jest wydawane na wykonywanie
działalności ubezpieczeniowej w zakresie jednej lub więcej grup ubezpieczeń,
o których mowa w załączniku do ustawy.
2. Zezwolenie może być wydane, jeżeli w państwie, w którym znajduje się
siedziba zagranicznego zakładu ubezpieczeń, zakład ten posiada odpowiednie
zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej we wnioskowanym
zakresie i działa w formie spółki akcyjnej albo towarzystwa ubezpieczeń
wzajemnych.
3. Wymóg co do formy, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy podmiotów
zagranicznych wykonujących działalność ubezpieczeniową, których siedziba
znajduje się w państwach należących do Światowej Organizacji Handlu.
Art. 109.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń, który złożył wniosek o wydanie zezwolenia na
wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez główny oddział lub uzyskał
takie zezwolenie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz na terytorium
innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, może złożyć wniosek o
przyznanie mu łącznie następujących uprawnień:
1) obliczenia marginesu wypłacalności, o którym mowa w art. 116, w
odniesieniu do wyników całej działalności, którą zagraniczny zakład
ubezpieczeń zamierza wykonywać lub wykonuje przez główne oddziały mające
siedziby na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej;
2) złożenia kaucji, o której mowa w art. 113, jedynie na terytorium jednego
spośród państw członkowskich Unii Europejskiej, na terytorium których
zagraniczny zakład ubezpieczeń zamierza wykonywać lub wykonuje działalność
ubezpieczeniową przez główne oddziały;
3) umiejscowienia aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych na terytorium jednego spośród państw członkowskich Unii
Europejskiej, na terytorium których zagraniczny zakład ubezpieczeń
zamierza wykonywać lub wykonuje działalność ubezpieczeniową przez główne
oddziały.
2. Zagraniczny zakład ubezpieczeń występuje o przyznanie uprawnień, o których
mowa w ust. 1, do organu nadzoru oraz właściwych organów państw członkowskich
Unii Europejskiej, w których zamierza on wykonywać lub wykonuje działalność
ubezpieczeniową przez główny oddział.
3. We wniosku, o którym mowa w ust. 1, zagraniczny zakład ubezpieczeń ma
obowiązek wskazać właściwy organ nadzoru jednego spośród państw członkowskich
Unii Europejskiej na terytorium których zagraniczny zakład ubezpieczeń
zamierza wykonywać lub wykonuje działalność ubezpieczeniową przez główne
oddziały. Wskazany we wniosku właściwy organ będzie sprawować nadzór nad
wypłacalnością zagranicznego zakładu ubezpieczeń w odniesieniu do jego
działalności wykonywanej przez główne oddziały na terytorium państw
członkowskich Unii Europejskiej. W państwie członkowskim Unii Europejskiej, w
którym ma siedzibę wskazany właściwy organ nadzoru składana jest kaucja, o
której mowa w ust. 1 pkt 2.
4. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1, mogą być przyznane, gdy wyrażą na to
zgodę właściwe organy wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, na
terytorium których zagraniczny zakład ubezpieczeń zamierza wykonywać lub
wykonuje działalność ubezpieczeniową przez główne oddziały i na terytorium
których złożył wniosek, o którym mowa w ust. 1. Organ nadzoru udziela zgody w
drodze decyzji, po dokonaniu w szczególności oceny sytuacji finansowej
zagranicznego zakładu ubezpieczeń, w tym jego wypłacalności.
5. Uprawnienia, o których mowa w ust. 1, przysługują po wyrażeniu zgody, o
której mowa w ust. 4, od dnia przekazania informacji przez wskazany właściwy
organ nadzoru, o którym mowa w ust. 3, organom nadzoru pozostałych państw
członkowskich Unii Europejskiej na terytorium których zagraniczny zakład
ubezpieczeń zamierza wykonywać lub wykonuje działalność ubezpieczeniową przez
główne oddziały, o zamiarze sprawowania nadzoru nad wypłacalnością tego
zakładu ubezpieczeń.
6. Organ nadzoru przekaże lub wystąpi do właściwych organów nadzoru państw
członkowskich Unii Europejskiej na terytorium których zagraniczny zakład
ubezpieczeń zamierza wykonywać lub wykonuje działalność ubezpieczeniową przez
główne oddziały - informacje niezbędne do sprawowania nadzoru nad
wypłacalnością zagranicznego zakładu ubezpieczeń w odniesieniu do jego
działalności wykonywanej przez główny oddział na terytorium państw
członkowskich Unii Europejskiej.
7. Na wniosek jednego lub kilku zainteresowanych państw członkowskich Unii
Europejskiej zgoda na przyznanie uprawnień, o których mowa w ust. 1, może być
cofnięta równocześnie przez wszystkie zainteresowane państwa członkowskie
Unii Europejskiej. Organ nadzoru cofa zgodę w drodze decyzji.
8. Nadzór sprawowany przez wskazany właściwy organ nadzoru, o którym mowa w
ust. 3, jest traktowany tak jak nadzór, o którym mowa w rozdziale 7.
Art. 110.
1. Powołanie dyrektora głównego oddziału i jednego z jego zastępców następuje
za zgodą organu nadzoru. O wyrażenie zgody występuje zagraniczny zakład
ubezpieczeń.
2. Wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 1, następuje w drodze decyzji.
3. Organ nadzoru może, w drodze decyzji, odmówić wyrażenia zgody na powołanie
danej osoby na stanowisko dyrektora głównego oddziału lub jego zastępcy,
jeżeli osoba ta nie spełnia warunków określonych w art. 106 ust. 3-5.
4. W przypadku odmowy udzielenia przez organ nadzoru zgody, o której mowa w
ust. 1, powołanie osób, o których mowa w ust. 1, nie wywołuje skutków
prawnych.
Art. 111.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń jest obowiązany rozpocząć wykonywanie
działalności ubezpieczeniowej w terminie nieprzekraczającym 12 miesięcy od dnia
wydania zezwolenia.
Art. 112.
Zmiana rzeczowego zakresu działalności głównego oddziału wymaga zezwolenia
organu nadzoru.
Art. 113.
1. Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład
ubezpieczeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może być rozpoczęte po
złożeniu kaucji, w celu zabezpieczenia jego przyszłych zobowiązań z tytułu
umów ubezpieczenia zawartych przez główny oddział na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Kaucja wynosi równowartość minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego.
3. Kaucja jest utrzymywana przez cały okres działalności głównego oddziału na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
4. Kaucja wraz z oprocentowaniem, jest zaliczana na poczet posiadanych środków
własnych i podlega zdeponowaniu na wyodrębnionym, oprocentowanym rachunku w
banku mającym siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, który posiada
fundusze własne w wysokości stanowiącej równowartość w złotych co najmniej
100 mln euro.
5. Kaucja wraz z oprocentowaniem, podlega zwrotowi zagranicznemu zakładowi
ubezpieczeń po zaspokojeniu wszystkich roszczeń wynikających z umów
ubezpieczenia zawartych za pośrednictwem głównego oddziału na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
6. Kaucja nie podlega egzekucji; zaspokojenie z kaucji za zgodą organu nadzoru
wydaną w drodze decyzji, może nastąpić jedynie w trakcie likwidacji głównego
oddziału.
Art. 114.
1. Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny
zakład ubezpieczeń nie może być wydane, jeżeli:
1) wniosek zagranicznego zakładu ubezpieczeń nie spełnia warunków
określonych w ustawie lub
2) osoby proponowane na stanowiska dyrektora głównego oddziału i jego
zastępców nie spełniają wymogów określonych w ustawie, lub
3) zagraniczny zakład ubezpieczeń nie daje rękojmi prawidłowego wykonywania
działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
4) zagraniczny zakład ubezpieczeń nie posiada środków finansowych w
wysokości równej co najmniej funduszowi organizacyjnemu i środków własnych
głównego oddziału ustalonych w planie działalności, lub
5) zagraniczny zakład ubezpieczeń nie posiada środków finansowych
niezbędnych do zapewnienia pokrycia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
głównego oddziału, lub
6) zagraniczny zakład ubezpieczeń posługuje się wartościami majątkowymi
pochodzącymi z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł, lub
7) plan działalności nie zapewnia zdolności do wykonywania zobowiązań
głównego oddziału, lub
8) wykonywanie działalności zagraża obronności, bezpieczeństwu państwa lub
bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu.
2. Zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny
zakład ubezpieczeń w zakresie działu II grupa 10 załącznika do ustawy, z
wyjątkiem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, nie może być
wydane, jeżeli zagraniczny zakład ubezpieczeń nie przedłoży listy
reprezentantów do spraw roszczeń.
Art. 115.
Główny oddział jest obowiązany do tworzenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych,
o których mowa w art. 149 ust. 1 pkt 2, na pokrycie zobowiązań, jakie mogą
wyniknąć z zawartych przez główny oddział umów ubezpieczenia na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 116.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej środki własne w wysokości nie niższej niż margines
wypłacalności i nie niższej niż kapitał gwarancyjny, przy czym podstawą do
wyliczenia marginesu wypłacalności jest:
1) wysokość rezerw techniczno-ubezpieczeniowych głównego oddziału oraz
wielkość sum ubezpieczenia umów zawartych przez główny oddział, w
przypadku zagranicznego zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w
dziale I grupy 1-3 lub 4 załącznika do ustawy;
2) składka lub świadczenie głównego oddziału w przypadku zagranicznego
zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w dziale I grupa 5 załącznika
do ustawy;
3) składka lub świadczenie głównego oddziału w przypadku zagranicznego
zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w dziale II załącznika do
ustawy;
Art. 117.
Przepisy określające uprawnienia organu nadzoru w stosunku do organów zakładu
ubezpieczeń stosuje się odpowiednio do dyrektora głównego oddziału i jego
zastępców.
Art. 118.
1. Organ nadzoru zatwierdza, w drodze decyzji, umowę o przeniesienie całości
lub części portfela ubezpieczeń posiadanego przez główny oddział, na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na rzecz zakładu ubezpieczeń mającego
siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Decyzja zatwierdzająca umowę, o której mowa w ust. 1, może być wydana jeżeli
zakład ubezpieczeń przejmujący portfel ubezpieczeń będzie posiadać środki
własne w wysokości marginesu wypłacalności.
3. Organ nadzoru zatwierdza, w drodze decyzji, przeniesienie całości lub części
portfela ubezpieczeń posiadanego przez główny oddział, na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, na rzecz zakładu ubezpieczeń mającego siedzibę w
innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, po uzyskaniu od właściwych
organów tego państwa informacji w zakresie:
1) dopuszczalności, według prawa krajowego tego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, przeniesienia portfela;
2) zgody na dokonanie przeniesienia portfela;
3) posiadania przez zakład ubezpieczeń przejmujący portfel ubezpieczeń
środków własnych w wysokości marginesu wypłacalności.
4. Organ nadzoru zatwierdza, w drodze decyzji, przeniesienie całości lub części
portfela ubezpieczeń posiadanego przez główny oddział, na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, na rzecz głównego oddziału, który uzyskał
zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej w innym państwie
członkowskim Unii Europejskiej, po uzyskaniu od właściwych organów tego
państwa informacji w zakresie, o którym mowa w ust. 3.
5. W przypadku gdy ryzyko objęte umową ubezpieczenia zawartą przez główny
oddział na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, umiejscowione jest w innym
państwie członkowskim Unii Europejskiej, organ nadzoru zatwierdza
przeniesienie portfela, o którym mowa w ust. 1, 3 lub 4, po uzyskaniu zgody
właściwych organów państwa, w którym jest umiejscowione ryzyko.
6. Do umów o przeniesienie portfela, o których mowa w ust. 1 oraz w ust. 3,
przepisy art. 183-186 stosuje się odpowiednio.
Art. 119.
1. Organ nadzoru cofa, w drodze decyzji, zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zakład ten w państwie, gdzie znajduje się
jego siedziba:
1) utracił zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej;
2) został postawiony w stan likwidacji lub ogłoszono jego upadłość.
2. Organ nadzoru może cofnąć, w drodze decyzji, zezwolenie na wykonywanie
działalności w zakresie jednej lub kilku grup ubezpieczeń albo jednego lub
kilku rodzajów ubezpieczeń przez zagraniczny zakład ubezpieczeń na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:
1) zagraniczny zakład ubezpieczeń przestał spełniać warunki niezbędne do
uzyskania zezwolenia;
2) główny oddział wykonuje działalność ubezpieczeniową z naruszeniem
przepisów prawa, statutu lub nie zapewnia zdolności zagranicznego zakładu
ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań;
3) zagraniczny zakład ubezpieczeń wystąpił do organu nadzoru z wnioskiem o
cofnięcie zezwolenia, przy czym należy zagwarantować zabezpieczenie
interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umów ubezpieczenia w szczególności w zakresie spełnienia świadczeń i
wypłaty odszkodowań;
4) zagraniczny zakład ubezpieczeń nie rozpoczął wykonywania działalności
ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie, o
którym mowa w art. 111;
5) zagraniczny zakład ubezpieczeń zaprzestał wykonywania działalności
ubezpieczeniowej przez okres dłuższy niż 6 miesięcy;
6) zagraniczny zakład ubezpieczeń nie zrealizuje w terminie planu
przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych albo krótkoterminowego
planu wypłacalności;
7) jeżeli w stosunku odpowiednio do akcjonariuszy albo udziałowców
zagranicznego zakładu ubezpieczeń zaistnieją przesłanki określone w art.
98 ust. 1 pkt 3-6.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 4, organ nadzoru może cofnąć
zezwolenie w zakresie grup ubezpieczeń w których działalność ubezpieczeniowa
nie została rozpoczęta.
4. Organ nadzoru cofa zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej
przez zagraniczny zakład ubezpieczeń w zakresie działu II grupa 10 załącznika
do ustawy, z wyjątkiem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika,
w przypadku stwierdzenia braku reprezentanta do spraw roszczeń w państwie
członkowskim Unii Europejskiej.
5. Zagraniczny zakład ubezpieczeń jest obowiązany, w terminie 7 dni, zawiadomić
organ nadzoru o zaprzestaniu wykonywania działalności ubezpieczeniowej lub
zawierania umów w danej grupie ubezpieczenia.
Art. 120.
1. W przypadku, gdy organ nadzoru sprawuje nadzór nad działalnością
ubezpieczeniową zagranicznego zakładu ubezpieczeń na zasadach i w trybie
określonym w art. 109, cofnięcie zezwolenia, o którym mowa w art. 119, wymaga
powiadomienia organów nadzoru pozostałych państw członkowskich Unii
Europejskiej na terytorium których zagraniczny zakład ubezpieczeń wykonuje
działalność ubezpieczeniową przez główne oddziały.
2. W przypadku, gdy właściwy organ nadzoru, o którym mowa w art. 109 ust. 3,
poinformuje organ nadzoru o cofnięciu zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń na jego terytorium,
organ nadzoru zastosuje do tego zagranicznego zakładu ubezpieczeń wszelkie
\rodki przewidziane w ustawie.
3. W przypadku, gdy powodem cofnięcia zezwolenia, o którym mowa w ust. 2, jest
brak wymaganego marginesu wypłacalności, organ nadzoru cofa zezwolenie na
wykonywanie działalności ubezpieczeniowej przez zagraniczny zakład
ubezpieczeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 121.
Rozwiązanie głównego oddziału następuje po przeprowadzeniu jego likwidacji.
Art. 122.
1. Organ nadzoru może zarządzić likwidację głównego oddziału w przypadku, gdy:
1) działalność głównego oddziału jest wykonywana z naruszeniem przepisów
prawa, statutu, planu działalności lub nie zapewnia zdolności zakładu
ubezpieczeń do wykonywania zobowiązań;
2) główny oddział nie spełnia świadczeń ubezpieczeniowych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej albo spełnia je z opóźnieniem lub częściowo;
3) zostało wszczęte postępowanie upadłościowe lub likwidacyjne wobec
zagranicznego zakładu ubezpieczeń w kraju jego siedziby.
2. W przypadku zarządzenia likwidacji organ nadzoru wyznacza likwidatora.
Art. 123.
1. Likwidatorzy są obowiązani składać sprawozdania o przebiegu likwidacji co 3
miesiące od dnia otwarcia likwidacji; organ nadzoru może żądać przedstawiania
sprawozdań o przebiegu likwidacji w terminach krótszych oraz przekazywania
dodatkowych informacji.
2. W przypadku zarządzenia likwidacji głównego oddziału:
1) główny oddział nie może zawierać nowych umów ubezpieczenia;
2) umowy już zawarte nie mogą być przedłużane i nie przedłużają się;
3) sumy ubezpieczeń zawartych umów ubezpieczenia nie mogą być podwyższane.
3. W przypadku likwidacji przez zagraniczny zakład ubezpieczeń działalności na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub utraty zezwolenia na wykonywanie
działalności ubezpieczeniowej w kraju, w którym znajduje się siedziba
zagranicznego zakładu ubezpieczeń, likwidatorem głównego oddziału jest jego
dyrektor.
4. Dyrektor głównego oddziału ma obowiązek powiadomić organ nadzoru o
zaistnieniu okoliczności, o których mowa w art. 119, w terminie 3 dni od dnia
powzięcia informacji o zaistnieniu tych okoliczności oraz trzykrotnie ogłasza
o zaistnieniu tych okoliczności w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym.
Ogłoszenia są dokonywane w odstępach nie krótszych niż 7 dni i nie dłuższych
niż 14 dni. Pierwsze ogłoszenie powinno być dokonane w terminie 7 dni od dnia
powiadomienia organu nadzoru.
5. Dyrektor głównego oddziału, który nie powiadomi organu nadzoru oraz nie
ogłosi trzykrotnie w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim, o okolicznościach, o
których mowa w art. 119, odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z
zagranicznym zakładem ubezpieczeń za szkodę wyrządzoną z tego tytułu
wierzycielom.
Art. 124.
Jeżeli środki stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych nie
wystarczą na pokrycie wszystkich zobowiązań głównego oddziału, za wydaną w
drodze decyzji zgodą organu nadzoru, zaspokojenie nie pokrytej części zobowiązań
następuje z kaucji, o której mowa w art. 113.
Art. 125.
Do likwidacji głównego oddziału stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek
handlowych dotyczące likwidacji spółki akcyjnej.
Art. 126.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń odpowiada za zobowiązania głównego oddziału całym
swoim majątkiem.
Rozdział 7
Swoboda świadczenia usług ubezpieczeniowych
Art. 127.
1. Krajowy zakład ubezpieczeń, w ramach swobody świadczenia usług, może
wykonywać działalność ubezpieczeniową na terytorium państwa członkowskiego
Unii Europejskiej.
2. Działalność krajowego zakładu ubezpieczeń w zakresie, o którym mowa w ust.
1, podlega nadzorowi organu nadzoru.
Art. 128.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej
może wykonywać działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, jeżeli uzyskał odpowiednie zezwolenie na wykonywanie tej
działalności w państwie, w którym ma swoją siedzibę.
2. Wykonywanie działalności przez zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1,
podlega nadzorowi właściwego organu państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
w którym ma on swoją siedzibę.
Art. 129.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
wykonujący działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest
obowiązany stosować prawo polskie, chyba że co innego wynika z umowy
międzynarodowej, której Rzeczpospolita Polska jest stroną.
2. Za zobowiązania z tytułu wykonywanej działalności ubezpieczeniowej
zagraniczny zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1, odpowiada całym swoim
majątkiem.
3. Zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1, w zakresie określenia prawa
właściwego dla umowy ubezpieczenia jest obowiązany stosować następujące
zasady:
1) jeżeli ubezpieczający ma miejsce zamieszkania lub siedzibę zarządu w
państwie członkowskim Unii Europejskiej umiejscowienia ryzyka, do umów
ubezpieczenia stosuje się prawo tego państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, z zastrzeżeniem, że gdy pozwala na to prawo tego państwa
członkowskiego strony mogą wybrać prawo innego państwa;
2) jeżeli ubezpieczający nie ma stałego miejsca zamieszkania lub siedziby
zarządu w państwie członkowskim Unii Europejskiej umiejscowienia ryzyka,
strony umowy ubezpieczenia mogą wybrać jako właściwe prawo państwa
członkowskiego Unii Europejskiej umiejscowienia ryzyka lub prawo państwa,
w którym ubezpieczający ma miejsce zamieszkania lub siedzibę organu
zarządzającego;
3) jeżeli ubezpieczający wykonuje działalność gospodarczą lub wykonuje wolny
zawód, a umowa ubezpieczenia obejmuje co najmniej dwa ryzyka, związane z
tą działalnością i umiejscowione w innych państwach członkowskich Unii
Europejskiej, swoboda wyboru prawa właściwego w odniesieniu do umowy
ubezpieczenia będzie rozciągać się na prawo tego państwa Unii
Europejskiej, w którym ubezpieczający ma miejsce zamieszkania lub siedzibę
organu zarządzającego;
4) w zakresie określonym w pkt 2 i 3 dopuszcza się możliwość swobody wyboru
prawa właściwego;
5) jeżeli ryzyko ogranicza się do zdarzeń zachodzących w państwie
członkowskim innym niż państwo umiejscowienia ryzyka, niezależnie od
przepisów pkt 1-3, strony mogą wybrać prawo pierwszego z tych państw;
6) dokonanie wyboru prawa właściwego przez strony umowy ubezpieczenia, gdy
wszystkie istotne elementy w czasie dokonania wyboru są związane tylko z
jednym państwem członkowskim Unii Europejskiej nie wyłącza stosowania
bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa tego państwa członkowskiego
Unii Europejskiej;
7) wybór prawa ma być jednoznacznie określony w umowie ubezpieczenia;
8) jeżeli wybór nie został dokonany zgodnie z pkt 1-7, prawem właściwym dla
danej umowy ubezpieczenia będzie prawo państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, z którym umowa jest najściślej związana.
4. Przepis ust. 3 nie ogranicza prawa właściwego dla siedziby sądu, jeżeli jest
ono bezwzględnie wiążące.
5. W przypadku ubezpieczenia dużych ryzyk, strony umowy ubezpieczenia mogą
wybrać prawo dowolnego państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Art. 130.
Zakład ubezpieczeń, wykonujący działalność ubezpieczeniową w dziale I
załącznika do ustawy, w zakresie określenia prawa właściwego dla umowy
ubezpieczenia jest obowiązany stosować następujące zasady:
1) prawem właściwym dla umowy ubezpieczenia jest prawo państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, w którym ubezpieczający ma miejsce
zamieszkania lub siedzibę zarządu;
2) jeżeli ubezpieczającym jest osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania w
państwie członkowskim Unii Europejskiej innym niż państwo, którego jest
obywatelem, ubezpieczający może wybrać prawo państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, którego jest obywatelem.
Art. 131.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej
może wykonywać działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez
oddział:
1) po otrzymaniu przez organ nadzoru od właściwego organu państwa, w którym
znajduje się siedziba zakładu ubezpieczeń odpowiednich informacji
dotyczących zagranicznego zakładu ubezpieczeń, o których mowa w art. 132 i
art. 133;
2) po otrzymaniu od organu nadzoru informacji o warunkach, na których
działalność ta jest wykonywana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Organ nadzoru przekazuje informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 2, organowi
nadzoru państwa właściwego ze względu na siedzibę zakładu ubezpieczeń, w
terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania informacji, o których mowa w art. 132
i art. 133.
Art. 132.
Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej może
wykonywać działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w inny sposób niż
przez oddział w ramach swobody świadczenia usług, po otrzymaniu przez organ
nadzoru od właściwych organów państwa członkowskiego Unii Europejskiej, na
terenie którego znajduje się siedziba zakładu ubezpieczeń:
1) zaświadczenia potwierdzającego, że zakład ubezpieczeń posiada środki na
pokrycie marginesu wypłacalności;
2) informacji o grupach ubezpieczeń, na wykonywanie których posiada on
zezwolenie;
3) informacji o rodzaju ryzyk, które taki zakład ubezpieczeń zamierza
ubezpieczać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Art. 133.
1. Zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
wykonujący działalność w dziale II grupy 10 załącznika do ustawy, z wyjątkiem
odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej w ramach swobody świadczenia usług ma obowiązek przekazać organowi
nadzoru, za pośrednictwem właściwego organu państwa, w którym znajduje się
siedziba zakładu ubezpieczeń, dane osobowe przedstawicieli zakładu
ubezpieczeń upoważnionych do jego reprezentowania w zakresie niezbędnym dla:
1) podejmowania i zaspokajania roszczeń zgłaszanych przez osoby uprawnione
oraz
2) zapewnienia zastępstwa prawnego zakładu w sporach przed polskimi sądami
powszechnymi.
2. W przypadku, gdy zakład ubezpieczeń nie wyznaczy przedstawicieli, o których
mowa w ust. 1, organ nadzoru może wyrazić zgodę na reprezentowanie zakładu
ubezpieczeń w zakresie, o którym mowa w ust. 1, przez ustanowionego przez ten
zakład ubezpieczeń na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej reprezentanta do
spraw roszczeń.
Art. 134.
Krajowy zakład ubezpieczeń, który zamierza rozpocząć działalność ubezpieczeniową
na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej, ma obowiązek
zawiadomienia organu nadzoru.
Art. 135.
1. Zawiadomienie, o którym mowa w art. 134, w przypadku zamiaru wykonywania
działalności przez oddział zawiera:
1) nazwę państwa członkowskiego Unii Europejskiej, na terytorium którego
zakład ubezpieczeń zamierza wykonywać działalność ubezpieczeniową;
2) rodzaj planowanej działalności, w tym rodzaje ryzyk, które zakład
ubezpieczeń zamierza ubezpieczać w innym państwie członkowskim Unii
Europejskiej;
3) strukturę organizacyjną oddziału;
4) plan działalności;
5) adres oddziału w państwie członkowskim Unii Europejskiej;
6) imię i nazwisko dyrektora oddziału upoważnionego do reprezentowania
zakładu ubezpieczeń oraz dwóch jego zastępców, którzy będą posiadać
łącznie upoważnienie do reprezentowania zakładu ubezpieczeń;
7) oświadczenie, że zakład ubezpieczeń jest członkiem biura narodowego i
zagranicznego ubezpieczeniowego funduszu gwarancyjnego, w przypadku gdy
zamierza on wykonywać działalność w dziale II grupy 10 załącznika do
ustawy, z wyłączeniem odpowiedzialności cywilnej przewoźnika.
2. W terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust.
1, organ nadzoru przekaże informacje, o których mowa w ust. 1, wraz z
oświadczeniem, że zakład ubezpieczeń posiada środki na pokrycie marginesu
wypłacalności, właściwym organom państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w
którym krajowy zakład ubezpieczeń zamierza wykonywać działalność.
3. Organ nadzoru może odmówić, w drodze decyzji, przekazania informacji, o
których mowa w ust. 1, jeżeli:
1) sytuacja finansowa zakładu ubezpieczeń nie pozwala na utworzenie
oddziału;
2) struktura organizacyjna oddziału nie zapewnia prawidłowego wykonywania
działalności;
3) dyrektor oddziału oraz jego zastępcy nie posiadają odpowiedniego
wykształcenia i doświadczenia zawodowego niezbędnego do zarządzania
zakładem ubezpieczeń lub nie dają rękojmi prowadzenia spraw zakładu
ubezpieczeń w sposób należyty lub byli karani za umyślne przestępstwo
stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu;
4) przedstawiony plan działalności nie zapewnia zdolności do wykonywania
zobowiązań.
4. Oddział może zostać ustanowiony, jeżeli po przekazaniu informacji, w trybie
ust. 2, zakład otrzyma od właściwych organów państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, w którym zakład zamierza ustanowić oddział, informacje o
warunkach, na jakich działalność ta będzie wykonywana. Oddział może być
ustanowiony w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania informacji przez zakład.
5. Organ nadzoru niezwłocznie powiadomi zakład ubezpieczeń o przyczynach
odmowy, o której mowa w ust. 3.
Art. 136.
1. Organ nadzoru przekazuje informacje, o których mowa w art. 135 ust. 1, oraz
oświadczenie, o którym mowa w art. 135 ust. 2, w języku urzędowym państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, w którym krajowy zakład ubezpieczeń
zamierza działać przez oddział lub w inny sposób niż przez oddział w ramach
swobody świadczenia usług, chyba że właściwe organy tego państwa, nie zgłoszą
takiego wymogu.
2. Organ nadzoru może zgłosić wymóg przekazania mu w języku polskim informacji,
o których mowa w art. 131-133.
Art. 137.
1. Zawiadomienie, o którym mowa w art. 134, w przypadku zamiaru wykonywania
działalności w inny sposób niż przez oddział w ramach swobody świadczenia
usług, zawiera wskazanie rodzajów ryzyk jakie zakład ubezpieczeń zamierza
ubezpieczać.
2. W terminie 30 dni od dnia zawiadomienia, o którym mowa w art. 134, organ
nadzoru przekaże właściwemu organowi państwa, w którym zakład ubezpieczeń
zamierza wykonywać działalność:
1) zaświadczenie potwierdzające, że zakład ubezpieczeń posiada środki własne
na pokrycie marginesu wypłacalności;
2) informację o grupach ubezpieczeń, na które posiada zezwolenie;
3) informację o rodzaju ryzyk, które zakład ubezpieczeń zamierza ubezpieczać
w państwie członkowskim Unii Europejskiej.
3. Organ nadzoru może odmówić przekazania informacji, o których mowa w ust. 2,
jeżeli sytuacja finansowa zakładu ubezpieczeń nie pozwala na wykonywanie
działalności w zakresie określonym w zawiadomieniu, o którym mowa w art. 134.
4. Zakład ubezpieczeń może rozpocząć działalność, po otrzymaniu potwierdzenia
od właściwego organu państwa członkowskiego Unii Europejskiej o otrzymaniu
informacji, o których mowa w ust. 2.
5. Organ nadzoru niezwłocznie powiadomi zakład ubezpieczeń o przyczynach
odmowy, o której mowa w ust. 3.
Art. 138.
1. O zamiarze zmiany wszelkich danych lub informacji, o których mowa w art. 135
ust. 1 i art. 137 ust. 1 i 2, zakład ubezpieczeń ma obowiązek poinformowania
organu nadzoru oraz właściwych organów państwa, w którym znajduje się
siedziba oddziału zakładu ubezpieczeń, w terminie co najmniej 30 dni przed
planowanym wprowadzeniem tych zmian.
2. Wprowadzanie zmian informacji lub danych, o których mowa w art. 135 ust. 1 i
art. 137 ust. 1 i 2, następuje w trybie określonym w art. 135 ust. 2 i 3 i
art. 137 ust. 2 i 3.
Art. 139.
1. Jeżeli organ nadzoru stwierdzi, że zagraniczny zakład ubezpieczeń,
wykonujący działalność przez oddział lub w inny sposób niż przez oddział w
ramach swobody świadczenia usług, przy wykonywaniu tej działalności nie
przestrzega przepisów prawa polskiego, zobowiąże ten zakład ubezpieczeń do
usunięcia takiej nieprawidłowości.
2. Jeżeli zakład ten nie podejmie koniecznych działań, o których mowa w ust. 1,
organ nadzoru poinformuje o tym właściwe organy państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, w którym zakład ten ma siedzibę.
3. Jeżeli pomimo zastosowania środków przez właściwe organy państwa
członkowskiego Unii Europejskiej wobec zakładu ubezpieczeń lub jeżeli środki
te okażą się niedostateczne lub nie zostaną zastosowane, a zagraniczny zakład
ubezpieczeń w dalszym ciągu będzie naruszać przepisy prawa polskiego, organ
nadzoru, po poinformowaniu właściwych organów państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, w którym zakład ten ma siedzibę, może zastosować wszystkie
uprawnienia przysługujące mu z mocy ustawy w stosunku do krajowych zakładów
ubezpieczeń i zagranicznych zakładów ubezpieczeń, aby zapobiec dalszym
naruszeniom prawa.
4. Organ nadzoru w ramach czynności, o których mowa w ust. 3, może również
zakazać wykonywania, na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, działalności
ubezpieczeniowej przez zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 3.
Art. 140.
Krajowy zakład ubezpieczeń, który wykonuje działalność w ramach swobody
świadczenia usług jest obowiązany do poinformowania ubezpieczającego, przed
zawarciem umowy ubezpieczenia, o siedzibie zakładu ubezpieczeń.
Art. 141.
Polisa lub inny dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia przez
oddział lub w inny sposób niż przez oddział w ramach swobody świadczenia usług,
musi zawierać informacje dotyczące:
1) adresu i siedziby zakładu ubezpieczeń lub odpowiednio adresu oddziału
zakładu ubezpieczeń, który udziela ochrony ubezpieczeniowej;
2) miejsca zawarcia umowy ubezpieczenia;
3) właściwości sądu, w przypadku sporu między stronami umowy ubezpieczenia;
4) daty zawarcia umowy ubezpieczenia i terminu jej obowiązywania;
5) przedmiotu umowy ubezpieczenia i warunków jej wykonania;
6) oznaczenia stron umowy ubezpieczenia;
7) wysokości składki ubezpieczeniowej;
8) wskazania ogólnych warunków ubezpieczenia, w oparciu o które została
zawarta umowa ubezpieczenia oraz ich dostarczenia ubezpieczającemu.
Art. 142.
Krajowy zakład ubezpieczeń wykonujący działalność poza granicami kraju jest
obowiązany do informowania organu nadzoru, oddzielnie dla transakcji
przeprowadzanych w zakresie działalności oddziału oraz dla transakcji
przeprowadzanych w inny sposób niż przez oddział w ramach swobody świadczenia
usług, o wysokości składek, świadczeń i prowizji, nie pomniejszonych o
reasekurację, w podziale na państwa członkowskie Unii Europejskiej i grupy
ubezpieczeń, a także - w odniesieniu do działu II grupy 10 załącznika do ustawy,
z wyłączeniem odpowiedzialności cywilnej przewoźnika - o częstotliwości
występowania i średniej wysokości szkód.
Art. 143.
1. Krajowy zakład ubezpieczeń może zawrzeć umowę o przeniesienie portfela
ubezpieczeń zawartych przez oddział, z zakładem ubezpieczeń mającym siedzibę
w kraju członkowskim Unii Europejskiej.
2. Organ nadzoru zatwierdza umowę, o której mowa w ust. 1, z zachowaniem
warunków określonych w art. 181-186, po otrzymaniu od właściwego organu
nadzoru państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym przejmujący zakład
ubezpieczeń ma siedzibę, potwierdzenia, że zakład ten, po przejęciu portfela,
będzie posiadać środki własne w wysokości marginesu wypłacalności.
Art. 144.
1. Przeniesienie portfela ubezpieczeń zawartych na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń działający przez oddział wymaga
pozytywnej opinii organu nadzoru przekazanej właściwemu organowi państwa
członkowskiego Unii Europejskiej, w którym zagraniczny zakład ubezpieczeń ma
siedzibę.
2. W przypadku, gdy przeniesienie portfela, o którym mowa w ust. 1, ma nastąpić
na rzecz krajowego zakładu ubezpieczeń organ nadzoru przekazuje właściwemu
organowi państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym zagraniczny
zakład ubezpieczeń ma siedzibę, informację, czy krajowy zakład ubezpieczeń po
przeniesieniu portfela będzie posiadać środki własne w wysokości marginesu
wypłacalności.
3. Informacje, o których mowa w ust. 1 i 2, organ nadzoru przekazuje
najpóźniej w terminie 3 miesięcy od dnia wystąpienia o przekazanie tych
informacji.
Art. 145.
Do likwidacji oddziału zagranicznego zakładu ubezpieczeń z państwa
członkowskiego Unii Europejskiej i krajowego zakładu ubezpieczeń za granicą
stosuje się odpowiednio art. 190-201.
Rozdział 8
Gospodarka finansowa zakładu ubezpieczeń
Art. 146.
1. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać środki własne w wysokości nie
niższej niż margines wypłacalności i nie niższej niż minimalna wysokość
kapitału gwarancyjnego.
2. Kapitał gwarancyjny jest równy większej z wartości:
1) jednej trzeciej marginesu wypłacalności;
2) minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego.
Art. 147.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, sposób wyliczenia wysokości marginesu wypłacalności oraz
minimalną wysokość kapitału gwarancyjnego dla działów i grup ubezpieczeń,
uwzględniając konieczność zapewnienia wypłacalności zakładów ubezpieczeń.
Art. 148.
1. Środki własne zakładu ubezpieczeń są to aktywa zakładu ubezpieczeń, z
wyłączeniem aktywów przeznaczonych na pokrycie wszelkich przewidywalnych
zobowiązań i wartości niematerialnych i prawnych.
2. Z aktywów stanowiących środki własne zakładu ubezpieczeń powiązanego wyłącza
się posiadane przez ten zakład ubezpieczeń akcje i inne aktywa finansujące
kapitały własne zakładów ubezpieczeń należących do tej samej ubezpieczeniowej
grupy kapitałowej.
3. W szczególności środki własne zakładu ubezpieczeń powinny odpowiadać:
1) wartości opłaconego kapitału zakładowego;
2) wartości zobowiązań wobec członków towarzystwa, w przypadku towarzystwa
ubezpieczeń wzajemnych, pod warunkiem, że zgodnie ze statutem towarzystwa
zobowiązania wobec członków towarzystwa:
a) mogą być spłacone członkom towarzystwa tylko i wyłącznie wtedy, gdy nie
spowoduje to naruszenia art. 146 ust. 1,
b) w przypadku likwidacji towarzystwa, mogą być spłacone członkom
towarzystwa tylko i wyłącznie po spłaceniu wszelkich innych zobowiązań
towarzystwa,
c) z wyłączeniem indywidualnych płatności związanych z wygaśnięciem
członkostwa, nie mogą być spłacane przed przekazaniem informacji o
zamiarze dokonania spłaty, w terminie 30 dni przed dniem spłaty,
organowi nadzoru, który może zakazać w tym terminie dokonywania spłaty;
3) połowie należnych wpłat na kapitał zakładowy, pod warunkiem, że co
najmniej 25% kapitału zostało opłacone;
4) kapitałowi zapasowemu i kapitałom rezerwowym;
5) niepodzielonemu wynikowi finansowemu z lat ubiegłych: zysk - wielkość
dodatnia, strata - wielkość ujemna;
6) wynikowi finansowemu netto okresu sprawozdawczego: zysk - wielkość
dodatnia, strata - wielkość ujemna;
7) w przypadku towarzystw ubezpieczeń wzajemnych należnościom towarzystwa od
członków z tytułu dopłat, których może zażądać na podstawie statutu, do
wysokości 50% należnych dopłat w roku obrotowym i do wysokości 50% środków
własnych ogółem.
4. Na wniosek zakładu ubezpieczeń i na podstawie przedstawionych przez niego
dowodów organ nadzoru może wyrazić, w drodze decyzji, zgodę na zaliczenie do
środków własnych:
1) wszelkich ukrytych rezerw, wynikających z niedoszacowania aktywów lub
przeszacowania pasywów w bilansie, o ile takie ukryte rezerwy nie mają
wyjątkowego charakteru;
2) kapitału pożyczek podporządkowanych spełniających łącznie następujące
warunki:
a) kapitał pożyczek podporządkowanych nie może stanowić więcej niż 25%
środków własnych,
b) kapitał pożyczek podporządkowanych jest opłacony w pełnej wysokości,
c) w umowie pożyczki zawarto warunki, zgodnie z którymi kapitał pożyczek
podporządkowanych w przypadku upadłości albo likwidacji zakładu
ubezpieczeń, może być spłacony dopiero po zaspokojeniu wszystkich innych
wierzycieli zakładu ubezpieczeń,
d) w przypadku pożyczek z określonym okresem spłaty, pierwotny okres
spłaty musi wynosić przynajmniej 5 lat; nie później jednak, niż 12
miesięcy przed terminem spłaty, zakład ubezpieczeń jest obowiązany
przedstawić do zatwierdzenia przez organ nadzoru, plan przedstawiający
sposób utrzymania lub podniesienia środków własnych do wymaganej
wartości przed terminem spłaty, chyba że warunki zaliczenia pożyczki do
środków własnych stopniowo ograniczają wartość pożyczki zaliczanej do
środków własnych przez okres co najmniej 5 lat przed terminem spłaty;
organ nadzoru może zezwolić na przedterminową spłatę pożyczek, na
wniosek zakładu ubezpieczeń pod warunkiem, że nie spowoduje to
naruszenia art. 146 ust. 1,
e) w przypadku pożyczek, których termin spłaty nie jest ustalony, pożyczki
te mogą być spłacane tylko i wyłącznie z zachowaniem pięcioletniego
okresu wypowiedzenia, chyba że nie są już zaliczane do środków własnych;
dokonanie przedterminowej spłaty może nastąpić tylko i wyłącznie po
uzyskaniu uprzedniej zgody organu nadzoru, na wniosek zakładu
ubezpieczeń, który jest obowiązany zawiadomić organ nadzoru o planowanej
spłacie co najmniej 6 miesięcy przed planowanym terminem spłaty i
przedstawić aktualne dane o wartości środków własnych i dane o wartości
środków własnych przed i po dokonaniu płatności; organ nadzoru może
zezwolić na spłatę pożyczek pod warunkiem, że nie spowoduje to
naruszenia art. 146 ust. 1,
f) w umowie pożyczki nie zawarto żadnych warunków przewidujących, że w
określonych okolicznościach, innych niż likwidacja zakładu ubezpieczeń,
zadłużenie zostanie spłacone przed uzgodnionym terminem spłaty,
g) w umowie pożyczki zawarto warunki, zgodnie z którymi umowa pożyczki
może być zmieniona tylko po otrzymaniu od organu nadzoru oświadczenia o
braku zastrzeżeń do planowanych zmian.
5. Na wniosek zakładu ubezpieczeń, o którym mowa w art. 38 ust. 1, i na
podstawie przedstawionych przez niego dowodów organ nadzoru może wyrazić, w
drodze decyzji, zgodę na zaliczenie do środków własnych rezerw, o których
mowa w art. 151 ust. 2 pkt 8, jeżeli jej rozliczenie nastąpi w okresie nie
krótszym niż 5 lat.
6. Na wniosek zakładu ubezpieczeń na życie i na podstawie przedstawionych przez
niego dowodów organ nadzoru może wyrazić, w drodze decyzji, zgodę na
zaliczenie do środków własnych:
1) kwoty 50% przyszłych zysków zakładu ubezpieczeń, ustalonych przez
pomnożenie przewidywanego rocznego zysku, którym jest średnia arytmetyczna
zysków zakładu wykazanych w okresie ostatnich 5 lat działalności, przez
współczynnik, który określa pozostały średni okres ważności umów
ubezpieczenia, nieprzekraczający 10 lat;
2) w przypadku gdy zakład ubezpieczeń nie stosuje metody Zillmera lub
stosuje ją, lecz nie uwzględnia przy tym kosztów akwizycji w pełnej
wysokości - różnicy między wysokością rezerwy obliczoną przez zakład
ubezpieczeń i wysokością rezerwy obliczoną przy zastosowaniu metody
Zillmera z uwzględnieniem kosztów akwizycji w pełnej wysokości; wielkość
ta nie może jednak przekroczyć 3,5% sumy różnicy pomiędzy sumami kapitału
i wysokości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla wszystkich umów
ubezpieczenia, dla których stosowanie metody Zillmera jest dopuszczalne;
różnica zaliczana do środków własnych jest pomniejszana o nie rozliczone
koszty akwizycji, wykazane w bilansie jako aktywa.
7. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, sposób kalkulacji współczynnika kwoty 50% przyszłych zysków
oraz współczynnika określającego maksymalną wysokość przyszłych zysków, które
mogą być zaliczone do środków własnych, zakładu ubezpieczeń wykonującego
działalność ubezpieczeniową w dziale I załącznika do ustawy, uwzględniając
konieczność zapewnienia spójności i przejrzystości dokonywanych obliczeń.
8. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowy sposób ustalania środków własnych zakładów
ubezpieczeń powiązanych, w taki sposób aby w ubezpieczeniowej grupie
kapitałowej do środków własnych nie były zaliczane podwójnie, w sposób
bezpośredni lub pośredni, te same aktywa.
Art. 149.
1. Zakład ubezpieczeń tworzy:
1) kapitał zapasowy oraz kapitały rezerwowe;
2) rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe.
2. Zakład ubezpieczeń może tworzyć w ciężar kosztów:
1) fundusz prewencyjny przeznaczony na finansowanie działalności
zapobiegawczej, w wysokości nie przekraczającej 1% składki przypisanej na
udziale własnym w ostatnim roku obrotowym;
2) fundusze i rezerwy specjalne określone w statucie.
Art. 150.
1. Wydatki związane z utworzeniem administracji zakładu ubezpieczeń oraz ze
zorganizowaniem sieci jego przedstawicielstw mogą być finansowane jedynie ze
środków pochodzących z funduszu organizacyjnego zakładu ubezpieczeń
gromadzonych na wyodrębnionym rachunku bankowym.
2. Przychody ze środków funduszu organizacyjnego zakładu ubezpieczeń, po
opodatkowaniu, zwiększają odpowiednio wartość tego funduszu.
3. Sposób tworzenia i gospodarowania funduszem organizacyjnym określa statut
zakładu ubezpieczeń.
Art. 151.
1. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe, o których mowa w art. 149 ust. 1 pkt 2,
są przeznaczone na pokrycie bieżących i przyszłych zobowiązań jakie mogą
wyniknąć z zawartych umów ubezpieczenia.
2. Na rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe składają się;
1) rezerwa składek;
2) rezerwa na ryzyka niewygasłe;
3) rezerwa na niewypłacone odszkodowania lub świadczenia, w tym rezerwa na
skapitalizowaną wartość rent;
4) rezerwa na wyrównanie szkodowości (ryzyka);
5) rezerwa ubezpieczeń na życie;
6) rezerwa ubezpieczeń na życie, gdy ryzyko lokaty ponosi ubezpieczający;
7) rezerwy na premie i rabaty dla ubezpieczonych;
8) rezerwy na zwrot składek dla członków;
9) inne rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe określone w statucie.
3. Rezerwy, o których mowa w ust. 2 pkt 5-7, oraz rezerwa na skapitalizowaną
wartość rent zwiększane są w całości lub określonej części o dochody z tytułu
lokat tych rezerw, z uwzględnieniem warunków umowy ubezpieczenia i
odpowiednich formuł matematycznych wykorzystywanych przy obliczaniu rezerw.
4. Obliczenia rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w zakładzie ubezpieczeń
wykonującym działalność w dziale I załącznika do ustawy, mogą być dokonywane
wyłącznie przez aktuariusza.
5. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe w zakładzie ubezpieczeń wykonującym
działalność w dziale II załącznika do ustawy, które są ustalane metodami
matematyki ubezpieczeniowej, muszą być potwierdzone opinią aktuariusza o ich
prawidłowości. Opinia ta stanowi załącznik do sprawozdania finansowego.
Art. 152.
W zakresie koasekuracji rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe są tworzone przez
każdy z zakładów ubezpieczeń zgodnie z zasadami przewidzianymi w ustawie, co
najmniej w wysokości proporcjonalnej do udziału zakładu w koasekurowanym ryzyku.
Art. 153.
Zakład ubezpieczeń jest obowiązany do lokowania środków finansowych w taki
sposób, aby uwzględniając rodzaj i strukturę prowadzonych ubezpieczeń osiągnąć
jak największy stopień bezpieczeństwa i rentowności przy jednoczesnym zachowaniu
płynności środków.
Art. 154.
1. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany posiadać aktywa spełniające warunki
określone w ustawie w wysokości nie niższej niż wartość rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych w ujęciu brutto.
2. Aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych są ustalone w
walucie, w której są wyrażone zobowiązania z umów ubezpieczenia, z tytułu
których tworzy się odpowiednie rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowe zasady ustalania waluty, w której ma zostać
wypłacone odszkodowanie lub świadczenie z umowy ubezpieczenia oraz przypadki,
kiedy nie stosuje się zasady ustalania waluty, uwzględniając w szczególności
sytuację, gdy odszkodowanie lub świadczenie określone w umowie ubezpieczenia
nie jest wyrażone w żadnej walucie oraz możliwość zaistnienia niedopasowania
aktywów lub pasywów zakładu ubezpieczeń w danej walucie.
4. Aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych powinny być w
odpowiedni sposób zróżnicowane i rozproszone tak, aby nie były one związane z
jednym rodzajem aktywów lub jednym podmiotem, jak również nie były obciążone
zobowiązaniami innymi niż wynikające z umów ubezpieczenia.
5. Termin wymagalności aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych powinien być dostosowany do terminu wymagalności zobowiązań
z umów ubezpieczenia.
6. Aktywami stanowiącymi pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych mogą być
następujące rodzaje aktywów:
1) papiery wartościowe emitowane, poręczone lub gwarantowane przez Skarb
Państwa oraz organizacje międzynarodowe, których członkiem jest
Rzeczpospolita Polska;
2) obligacje emitowane lub poręczone przez jednostki samorządu
terytorialnego lub związki jednostek samorządu terytorialnego;
3) inne dłużne papiery wartościowe o stałej stopie dochodu;
4) akcje, w tym dopuszczone do publicznego obrotu;
5) jednostki uczestnictwa lub certyfikaty inwestycyjne w funduszach
inwestycyjnych;
6) inne dłużne papiery wartościowe o zmiennej stopie dochodu;
7) udziały;
8) listy zastawne;
9) pożyczki, w tym zabezpieczone hipotecznie lub przez instytucje finansowe,
oraz pożyczki pod zastaw praw wynikających z umów ubezpieczenia na życie;
10) nieruchomości lub ich części, z wyłączeniem nieruchomości lub ich części
wykorzystywanych na własne potrzeby;
11) środki pieniężne, w tym zgromadzone na rachunku bankowym;
12) depozyty bankowe;
13) należności od reasekuratorów;
14) udział reasekuratorów w rezerwach techniczno-ubezpieczeniowych;
15) należności depozytowe od cedentów;
16) należności od ubezpieczających wynikające z zawartych umów ubezpieczenia,
jeżeli od dnia wymagalności należności upłynęło nie więcej niż 3
miesiące;
17) należności od pośredników ubezpieczeniowych wynikające z zawartych umów
ubezpieczenia lub umów reasekuracji, jeżeli od dnia wymagalności
należności upłynęło nie więcej niż 3 miesiące;
18) należności od budżetu państwa;
19) środki trwałe, inne niż nieruchomości, jeżeli dokonuje się od nich
odpisów amortyzacyjnych według stawek amortyzacyjnych ustalonych z
zachowaniem zasady ostrożności;
20) zarachowane czynsze i odsetki;
21) aktywowane koszty akwizycji w zakresie zgodnym ze sposobem ustalania
rezerwy ubezpieczeń na życie w dziale I zgodnie z załącznikiem do ustawy
oraz w zakresie zgodnym ze sposobem ustalania rezerwy składek w dziale II;
22) instrumenty pochodne, jak opcje, transakcje terminowe typu futures,
transakcje zamienne o ile służą zmniejszeniu ryzyka związanego z innymi
aktywami stanowiącymi pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.
7. Wartość aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
jest ustalana z zachowaniem zasady ostrożności, po pomniejszeniu o
zobowiązania wynikające z ich uzyskania. Jeżeli zakład ubezpieczeń ustala
wartość aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w
sposób naruszający zasadę ostrożności wyceny, organ nadzoru może zobowiązać
zakład ubezpieczeń do dokonywania wyceny indywidualnych aktywów po cenach
sprzedaży netto.
8. Nie stanowią aktywów na pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych zakładu
ubezpieczeń powiązanego aktywa finansujące kapitały własne zakładów
ubezpieczeń należących do tej samej ubezpieczeniowej grupy kapitałowej.
9. Organ nadzoru może, na wniosek zakładu ubezpieczeń, udzielić, w drodze
decyzji, zezwolenia na uznawanie za aktywa stanowiące pokrycie rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych, aktywów innych niż określone w ust. 6, pod
warunkiem, że są one związane z nowymi instrumentami finansowymi. Organ
nadzoru w decyzji udzielającej zezwolenia, określa warunki dopuszczalności
uznawania za aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych
wskazanych w zezwoleniu aktywów.
10. Przez państwo członkowskie umiejscowienia ryzyka rozumie się państwo
członkowskie Unii Europejskiej, w którym:
1) znajduje się nieruchomość wraz z częściami składowymi i przynależnościami
oraz znajdującym się w niej mieniem, o ile mienie to jest objęte tą samą
umową ubezpieczenia co nieruchomość;
2) jest zarejestrowany pojazd mechaniczny, w przypadku gdy umowa
ubezpieczenia dotyczy pojazdu mechanicznego;
3) została zawarta umowa ubezpieczenia, na okres nie dłuższy niż 4 miesiące,
dotycząca ubezpieczenia związanego z podróżą niezależnie od grupy,
określonej w załączniku do ustawy;
4) ubezpieczający będący osobą fizyczną ma stałe miejsce zamieszkania;
5) ubezpieczający, będący osobą prawną ma siedzibę jednostki organizacyjnej
objętej umową ubezpieczenia.
11. W przypadku, gdy ryzyko jest umiejscowione na terytorium państwa
członkowskiego Unii Europejskiej aktywa, o których mowa w ust. 6, mogą być
lokowane wyłącznie na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, z
zastrzeżeniem ust. 12.
12. Do uznania za środki stanowiące pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych, aktywów znajdujących się poza granicami państw
członkowskich Unii Europejskiej, jest wymagane zezwolenie ogólne udzielone
przez ministra właściwego do spraw instytucji finansowych.
13. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych może, w drodze
rozporządzenia, udzielić zezwolenia ogólnego na uznawanie za środki
stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych aktywów znajdujących
się poza granicami państw członkowskich Unii Europejskiej, uwzględniając
konieczność zachowania bezpieczeństwa i rentowności aktywów.
Art. 155.
1. Aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych nie mogą
przekraczać:
1) 40% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w papierach
wartościowych dopuszczonych do publicznego obrotu na rynku regulowanym i
jednostkach uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych;
2) 25% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w nieruchomościach oraz
inwestycjach w certyfikaty inwestycyjne funduszy inwestycyjnych,
dokonujących lokat wyłącznie w nieruchomości, a także pożyczkach
zabezpieczonych hipotecznie, z zastrzeżeniem, że aktywa te nie mogą
przekraczać:
a) 10% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w jednej nieruchomości
lub kilku nieruchomościach, które ze względu na swoje położenie powinny
być uznane za jedną lokatę,
b) 5% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w pożyczce
zabezpieczonej hipotecznie udzielonej temu samemu pożyczkobiorcy lub
grupie pożyczkobiorców związanych ze sobą;
3) 10% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w listach zastawnych,
udziałach, akcjach nie dopuszczonych do publicznego obrotu na rynku
regulowanym i innych papierach wartościowych o stałej lub zmiennej stopie
dochodu, z zastrzeżeniem, że udział zakładu ubezpieczeń w
przedsiębiorstwie, które jest emitentem tych papierów wartościowych nie
przekracza 10% jego kapitału podstawowego;
4) 10% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w certyfikatach
inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych zamkniętych;
5) 10% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w dłużnych papierach
wartościowych o stałej kwocie dochodu i pożyczkach zabezpieczonych przez
instytucje finansowe;
6) 5% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w papierach wartościowych
jednego emitenta lub grupy emitentów powiązanych albo w pożyczkach jednego
pożyczkobiorcy lub grupy pożyczkobiorców związanych ze sobą;
7) 5% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w pożyczkach, które nie
są zabezpieczone hipotecznie albo przez instytucje finansowe, przy czym
aktywa te nie mogą przekraczać 1% wartości rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych w jednej pożyczce;
8) łącznie 25% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w należnościach
od cedentów, reasekuratorów, ubezpieczających lub pośredników
ubezpieczeniowych oraz udziale reasekuratorów w rezerwach techniczno-
ubezpieczeniowych, przy czym wartość tych należności oraz udziału
reasekuratorów w rezerwach techniczno-ubezpieczeniowych niezabezpieczonych
hipotecznie albo przez instytucje finansowe nie przekroczy 5% łącznej
wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych; nie są wymagane
zabezpieczenia od reasekuratorów, którzy uzyskali pozytywną opinię organu
nadzoru;
9) 5% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w środkach trwałych, z
zastrzeżeniem pkt 2;
10) 3% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w środkach pieniężnych;
11) 3% wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych w zarachowanych czynszach
i odsetkach.
2. Ograniczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 5 i 6, nie dotyczą papierów
wartościowych emitowanych, poręczonych lub gwarantowanych przez Skarb
Państwa, albo organizacje międzynarodowe, których członkiem jest
Rzeczpospolita Polska, pożyczek udzielanych Skarbowi Państwa lub poręczonych
lub gwarantowanych przez Skarb Państwa albo organizacje międzynarodowe,
których członkiem jest Rzeczpospolita Polska, papierów wartościowych
emitowanych, poręczonych lub gwarantowanych przez jednostki samorządu
terytorialnego lub związki jednostek samorządu terytorialnego, pożyczek
udzielonych jednostkom samorządu terytorialnego oraz poręczonych lub
gwarantowanych przez jednostki samorządu terytorialnego.
3. Ograniczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 8, nie dotyczą zakładu
ubezpieczeń, o którym mowa w art. 38 ust. 1.
4. Z ograniczeń określonych w ust. 1 są wyłączone aktywa stanowiące pokrycie
rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla ubezpieczeń na życie, o których mowa
w dziale I grupa 3 załącznika do ustawy, jeżeli ryzyko lokaty ponosi
ubezpieczający.
5. Z ograniczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 8, są wyłączone należności od
ubezpieczających wynikające z dobrowolnych ubezpieczeń, o których mowa w
dziale II załącznika do ustawy, do wysokości rezerwy składek utworzonej dla
tych ubezpieczeń.
Art. 156.
W przypadku, gdy zakład ubezpieczeń wykonuje działalność ubezpieczeniową w
dziale I grupa 3 załącznika do ustawy, do zarządzania ubezpieczeniowym funduszem
kapitałowym lub ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi jest obowiązany
zatrudnić doradcę inwestycyjnego lub zawrzeć umowę z podmiotem uprawnionym, na
podstawie odrębnych przepisów, do zarządzania aktywami na zlecenie.
Art. 157.
1. Suma ubezpieczenia od pojedynczego ryzyka na udziale własnym nie może
przekroczyć 25% łącznej wysokości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych i
kapitału własnego.
2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach organ nadzoru może wyrazić zgodę na
wysokość sumy ubezpieczenia inną niż określona w ust. 1.
Rozdział 9
Aktuariusz
Art. 158.
Aktuariuszem jest osoba fizyczna wykonująca czynności w zakresie matematyki
ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki, wpisana do rejestru aktuariuszy.
Art. 159.
1. Do zadań aktuariusza należy:
1) ustalanie wartości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych;
2) kontrolowanie aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych, zgodnie z art. 167;
3) wyliczanie marginesu wypłacalności;
4) sporządzanie rocznego raportu o stanie portfela ubezpieczeń;
5) ustalanie wartości składników zaliczanych do środków własnych.
2. Aktuariusz niezwłocznie informuje zarząd zakładu ubezpieczeń o ujawnieniu
podczas wykonywania zadań, o których mowa w ust. 1, faktów wskazujących na
popełnienie przestępstwa lub naruszenie przepisów prawa.
3. Aktuariusz, w terminie 30 dni od dnia poinformowania zarządu zakładu
ubezpieczeń o ujawnieniu faktów, o których mowa w ust. 2, informuje organ
nadzoru o ujawnionych faktach oraz podjętych przez zakład ubezpieczeń
działaniach w związku z ujawnieniem tych faktów.
4. Aktuariusza powołuje i odwołuje zarząd, a jeżeli aktuariusz jest członkiem
zarządu - organ właściwy w sprawie powołania lub odwołania zarządu.
5. Organ właściwy w sprawie powołania lub odwołania aktuariusza jest obowiązany
niezwłocznie poinformować organ nadzoru o powołaniu lub odwołaniu
aktuariusza, nie później niż w terminie 3 dni od dnia powołania lub
odwołania.
6. Organ właściwy w sprawie powołania aktuariusza jest obowiązany powołać
nowego aktuariusza nie później niż w terminie 30 dni od dnia odwołania
poprzedniego aktuariusza.
7. W razie naruszenia przez organ właściwy w sprawie powołania lub odwołania
aktuariusza obowiązku, o którym mowa w ust. 6, organ nadzoru jest uprawniony
do wskazania aktuariusza na okres nieprzekraczający 6 miesięcy.
8. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, zakres informacji, które muszą być zawarte w rocznym raporcie
o stanie portfela, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, uwzględniając konieczność
zapewnienia organowi nadzoru pełnej informacji o stanie portfela zakładu
ubezpieczeń.
Art. 160.
Rejestr aktuariuszy prowadzi organ nadzoru.
Art. 161.
1. Do rejestru aktuariuszy może być wpisana osoba fizyczna, spełniająca
następujące wymagania:
1) ukończyła studia wyższe;
2) przez okres co najmniej 2 lat wykonywała czynności z zakresu matematyki
ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki, pod kierunkiem aktuariusza;
3) złożyła z pozytywnym wynikiem egzamin aktuarialny;
4) posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
5) korzysta z pełni praw publicznych;
6) nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo przeciwko
wiarygodności dokumentów, przestępstwo przeciwko mieniu lub za
przestępstwo skarbowe.
2. Organ nadzoru dokonuje wpisu do rejestru aktuariuszy na wniosek
zainteresowanej osoby.
3. Wpis aktuariusza do rejestru obejmuje:
1) imię i nazwisko, datę urodzenia i miejsce zamieszkania;
2) numer zaświadczenia Komisji Egzaminacyjnej dla Aktuariuszy o złożeniu
egzaminów aktuarialnych;
3) datę wpisu.
4. Aktuariusz ma obowiązek niezwłocznego zgłoszenia organowi nadzoru zmiany
danych podlegających wpisowi.
5. Rejestr aktuariuszy jest ogłaszany przez ministra właściwego do spraw
instytucji finansowych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej
"Monitor Polski".
6. Od wymogu złożenia egzaminu aktuarialnego, organ nadzoru, po uzyskaniu
opinii ogólnopolskich organizacji aktuariuszy, może zwolnić osobę będącą
obywatelem państwa obcego spełniającą warunki, o których mowa w ust. 1 pkt 4-
6.
7. Od wymogu złożenia egzaminu aktuarialnego są zwolnieni obywatele państw
członkowskich Unii Europejskiej na zasadach określonych w ustawie z dnia 26
kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii
Europejskiej kwalifikacji do zawodów regulowanych (Dz.U. Nr 87, poz. 954 i z
2002 r. Nr 71, poz. 655) z zastrzeżeniem warunków, o których mowa w ust. 1
pkt 4-6.
Art. 162.
Organ nadzoru dokona skreślenia aktuariusza z rejestru aktuariuszy w przypadku:
1) wniosku aktuariusza;
2) zaprzestania wykonywania zawodu aktuariusza przez okres dłuższy niż 6
lat;
3) utraty pełnej zdolności do czynności prawnych;
4) prawomocnego orzeczenia utraty praw publicznych;
5) skazania aktuariusza prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa, o których
mowa w art. 161 ust. 1 pkt 6;
6) orzeczenia prawomocnym wyrokiem sądu o pozbawieniu prawa do wykonywania
zawodu aktuariusza;
7) śmierci aktuariusza.
Art. 163.
1. Tworzy się Komisję Egzaminacyjną dla Aktuariuszy, zwaną dalej "Komisją".
2. Osoby wchodzące w skład Komisji powołuje i odwołuje minister właściwy do
spraw instytucji finansowych na wniosek organu nadzoru.
3. Komisja składa się z:
1) przewodniczącego Komisji;
2) zastępcy przewodniczącego Komisji;
3) sekretarza Komisji;
4) trzech członków Komisji.
4. W skład Komisji wchodzą osoby posiadające wiedzę z zakresu matematyki
ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki.
5. Do zadań Komisji należy w szczególności:
1) przygotowywanie testów egzaminacyjnych;
2) przeprowadzanie egzaminów aktuarialnych oraz sprawdzanie testów
egzaminacyjnych;
3) sporządzanie protokołów z posiedzeń Komisji;
4) rozpatrywanie odwołań od wyników egzaminów, składanych przez jego
uczestników.
6. Za udział w każdej sesji egzaminacyjnej oraz za przygotowanie zadania
egzaminacyjnego członkom Komisji, o których mowa w ust. 3, przysługuje
wynagrodzenie.
Art. 164.
Obsługę administracyjno-biurową Komisji zapewnia Urząd.
Art. 165.
1. Tematy egzaminów aktuarialnych dotyczą w szczególności zagadnień z zakresu
matematyki ubezpieczeniowej, finansowej i statystyki.
2. Warunkiem przystąpienia do egzaminu aktuarialnego jest zgłoszenie w Urzędzie
pisemnego wniosku o przystąpienie do egzaminu oraz wniesienie opłaty
egzaminacyjnej.
3. Wejście na salę egzaminacyjną odbywa się za okazaniem dowodu tożsamości.
4. Osoba przystępująca do egzaminu aktuarialnego potwierdza ten fakt
własnoręcznym podpisem na liście obecności.
5. Kontrolę nad organizacją i przebiegiem egzaminu aktuarialnego wykonują osoby
wchodzące w skład Komisji. W czasie egzaminu na sali egzaminacyjnej muszą być
obecne co najmniej 2 osoby wchodzące w skład Komisji.
6. Urząd jest odpowiedzialny za przechowywanie testów egzaminacyjnych.
7. Urząd nie ponosi kosztów uczestnika związanych z przystąpieniem do egzaminu
aktuarialnego.
Art. 166.
1. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii
ogólnopolskich organizacji aktuariuszy, w drodze rozporządzenia:
1) nadaje regulamin Komisji;
2) ustala wysokość opłat egzaminacyjnych, o których mowa w art. 165 ust. 2,
dla osób składających egzaminy aktuarialne przed Komisją;
3) ustala wysokość wynagrodzenia dla osób wchodzących w skład Komisji za
przeprowadzanie egzaminów oraz przypadki, gdy wynagrodzenie to nie
przysługuje.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, wydając rozporządzenie, o
którym mowa w ust. 1, uwzględnia sposób działania Komisji, terminy i miejsce
przeprowadzania egzaminów, kontrolę sposobu ich przeprowadzenia, terminy
przyjmowania zgłoszeń i uiszczania opłaty egzaminacyjnej oraz sposób
ogłaszania powyższych danych do publicznej wiadomości.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii
ogólnopolskich organizacji aktuariuszy, określi, w drodze rozporządzenia,
zakres obowiązujących tematów egzaminów aktuarialnych oraz tryb
przeprowadzania tych egzaminów, uwzględniając konieczność zapewnienia pełnego
sprawdzianu wiedzy kandydatów oraz sprawnego przeprowadzenia egzaminów.
Rozdział 10
Sprawozdawczość ubezpieczeniowa zakładu ubezpieczeń
Art. 167.
1. Zakład ubezpieczeń przedstawia organowi nadzoru roczne sprawozdanie
finansowe, sporządzone zgodnie z przepisami o rachunkowości, w terminie 6
miesięcy od ostatniego dnia roku obrotowego.
2. Sprawozdanie finansowe zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w
zakresie działu I oraz działu II grupa 10 załącznika do ustawy, obok osób
określonych w odrębnych ustawach, podpisuje również aktuariusz.
3. Do sprawozdania finansowego zakładu ubezpieczeń wykonującego działalność w
zakresie ubezpieczeń działu II załącznika do ustawy, w których rezerwy
techniczno-ubezpieczeniowe są ustalane metodami aktuarialnymi, dołącza się
opinię aktuariusza o prawidłowości wykazanych w sprawozdaniu rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych ustalanych metodami aktuarialnymi.
4. Do sprawozdania, o którym mowa w ust. 1, dołącza się raport o stanie
portfela ubezpieczeń, o którym mowa w art. 159 ust. 1 pkt 4.
Art. 168.
Do sprawozdań finansowych zakład ubezpieczeń dołącza zestawienie środków
własnych wraz ze wskazaniem dowodów posiadania środków własnych w wysokości co
najmniej marginesu wypłacalności.
Art. 169.
1. Zakład ubezpieczeń przedstawia organowi nadzoru kwartalne i dodatkowe roczne
sprawozdania finansowe i statystyczne.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze
rozporządzenia, zakres, formę i sposób sporządzania sprawozdań, o których
mowa w ust. 1, oraz terminy ich przedstawiania organowi nadzoru,
uwzględniając wszystkie informacje mające wpływ na ocenę sytuacji finansowej
zakładu ubezpieczeń.
Art. 170.
1. Wyboru biegłego rewidenta dokonuje się przed upływem roku obrotowego,
jednakże ten sam podmiot nie może być wybrany na okres dłuższy niż 5 lat.
2. O wyborze biegłego rewidenta zakład ubezpieczeń zawiadamia organ nadzoru nie
później niż w terminie 7 dni od dnia wyboru.
Art. 171.
1. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany zawiadomić organ nadzoru o zmianie osoby,
której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, w terminie 7 dni od dnia
powstania tych zmian.
2. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany zawiadomić organ nadzoru o zmianie
biegłego rewidenta badającego sprawozdanie finansowe zakładu ubezpieczeń, w
terminie 7 dni od dnia zmiany biegłego rewidenta.
Art. 172.
Biegły rewident, przeprowadzający badanie sprawozdania finansowego zakładu
ubezpieczeń, jest obowiązany powiadomić niezwłocznie organ nadzoru o ujawnionych
podczas badania sprawozdania finansowego zakładu ubezpieczeń faktach
wskazujących na:
1) popełnienie przestępstwa;
2) naruszenie przepisów prawa;
3) zagrożenie wypłacalności zakładu ubezpieczeń.
Art. 173.
1. Krajowy zakład ubezpieczeń powiązany oraz główny oddział jest obowiązany do
sporządzenia i przekazywania organowi nadzoru wraz ze sprawozdaniem, o którym
mowa w art. 169 ust. 1, rocznych sprawozdań dotyczących transakcji
przeprowadzanych w ubezpieczeniowej grupie kapitałowej w szczególności w
zakresie:
1) pożyczek;
2) gwarancji oraz innych transakcji pozabilansowych;
3) środków stanowiących pokrycie marginesu wypłacalności;
4) lokat;
5) działalności reasekuracyjnej;
6) porozumień co do podziału kosztów.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, szczegółowy zakres, formę i zasady sporządzania sprawozdań, o
których mowa w ust. 1, uwzględniając wysokość i strukturę kapitału
zakładowego, wysokość rezerw techniczno-ubezpieczeniowych, prawidłowość
polityki lokacyjnej, wysokość i pokrycie środkami własnymi marginesu
wypłacalności oraz informacje mające wpływ na sytuację finansową zakładu
ubezpieczeń.
3. Organ nadzoru w przypadku stwierdzenia, że transakcje, o których mowa w ust.
1, zagrażają bądź mogą zagrozić wypłacalności zakładu ubezpieczeń może podjąć
środki określone w art. 187, art. 189 ust. 1 i art. 212, w celu przywrócenia
prawidłowych stosunków finansowych.
Art. 174.
1. Zakład ubezpieczeń współubezpieczający lub główny oddział
współubezpieczający są obowiązane do sporządzania danych statystycznych
dotyczących zakresu operacji koasekuracyjnych oraz przekazywania ich organowi
nadzoru.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, zakres i rodzaje danych statystycznych, które mają być
sporządzone przez zakład ubezpieczeń współubezpieczający lub główny oddział
współubezpieczający oraz terminy i formy ich przekazywania organowi nadzoru,
uwzględniając szczegółowo dane pozwalające określić pełny zakres operacji
koasekuracyjnych.
Art. 175.
Organ nadzoru przekazuje organom nadzoru państwa członkowskiego Unii
Europejskiej niezbędne informacje dotyczące umów koasekuracji i współpracuje z
nimi w zakresie nadzoru nad takimi umowami.
Rozdział 11
Łączenie się zakładów ubezpieczeń, przeniesienie umów ubezpieczenia
Art. 176.
1. Połączenie zakładów ubezpieczeń może nastąpić, jeżeli wykonują one
działalność w takiej samej formie organizacyjnej.
2. Przepisy niniejszego rozdziału nie wyłączają stosowania przepisów ustawy o
ochronie konkurencji i konsumentów.
Art. 177.
Do łączenia się zakładów ubezpieczeń stosuje się przepisy Kodeksu spółek
handlowych o łączeniu się spółek kapitałowych, z uwzględnieniem przepisów
niniejszego rozdziału. W przypadku towarzystw ubezpieczeń wzajemnych przepisy te
stosuje się odpowiednio.
Art. 178.
Na zakład ubezpieczeń przejmujący lub na zakład ubezpieczeń nowo zawiązany
przechodzi, z dniem połączenia, portfel ubezpieczeń zakładu przejmowanego lub
łączących się zakładów.
Art. 179.
1. Łączące się zakłady ubezpieczeń uzgadniają na piśmie plan połączenia
zakładów ubezpieczeń.
2. Plan połączenia zakładów ubezpieczeń, oprócz danych określonych w Kodeksie
spółek handlowych, zawiera:
1) grupy ryzyk, w zakresie których zakład ubezpieczeń przejmujący lub nowo
zawiązany będzie wykonywać działalność;
2) imiona i nazwiska:
a) osób, które będą wchodzić w skład organów zakładu ubezpieczeń
przejmującego lub nowo zawiązanego,
b) osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych,
c) aktuariusza, jeżeli obowiązek wykonywania przez tę osobę przypisanych
jej czynności wynika z ustawy.
3. Do planu połączenia zakładów ubezpieczeń należy dołączyć:
1) projekty uchwał o połączeniu zakładów ubezpieczeń;
2) projekt statutu zakładu przejmującego lub zakładu ubezpieczeń nowo
zawiązanego;
3) dowód posiadania aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych zakładu ubezpieczeń przejmującego lub nowo zawiązanego
oraz dowód posiadania środków własnych na pokrycie marginesu
wypłacalności;
4) sprawozdania finansowe;
5) dowód posiadania środków własnych na pokrycie marginesu wypłacalności.
Art. 180.
1. Organ nadzoru, w terminie 21 dni od dnia powiadomienia o planie połączenia
zakładów ubezpieczeń może, w drodze decyzji, złożyć sprzeciw wobec
planowanego połączenia zakładów ubezpieczeń, jeżeli z przedłożonych
dokumentów wynika, że:
1) po połączeniu nowo powstały zakład ubezpieczeń nie będzie dysponować
środkami własnymi w wysokości wymaganego marginesu wypłacalności lub
zakład ubezpieczeń nie będzie posiadał aktywów na pokrycie rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych, oraz
2) interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umów ubezpieczenia nie zostały należycie zabezpieczone.
2. Sprzeciw, złożony przez organ nadzoru, powoduje bezskuteczność planu
połączenia zakładów ubezpieczeń.
3. Powiadomienie, o którym mowa w ust. 1, następuje nie później niż w terminie
14 dni od ogłoszenia planu połączenia zakładów ubezpieczeń, przez jeden z
łączących się zakładów ubezpieczeń.
Art. 181.
1. Zakład ubezpieczeń może zawrzeć z innym zakładem ubezpieczeń umowę o
przeniesienie całości lub części umów ubezpieczeń, zwaną dalej
"przeniesieniem portfela ubezpieczeń".
2. Umowa, o której mowa w ust. 1, wymaga zatwierdzenia przez organ nadzoru.
Art. 182.
1. Przeniesienie portfela ubezpieczeń może nastąpić pod warunkiem, że zakład
ubezpieczeń przejmujący portfel ubezpieczeń i zakład ubezpieczeń przekazujący
portfel ubezpieczeń, po wykonaniu umowy będą posiadać środki własne w
wysokości co najmniej marginesu wypłacalności oraz będą posiadać aktywa na
pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.
2. Organ nadzoru może zwolnić zakład ubezpieczeń przekazujący lub przejmujący
portfel od warunku, o którym mowa w ust. 1, jeżeli umowa ma na celu ochronę
interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umów ubezpieczenia, w sytuacji zagrożenia wypłacalności zakładu ubezpieczeń
przekazującego.
Art. 183.
1. Przed zatwierdzeniem przeniesienia portfela ubezpieczeń organ nadzoru, na
koszt zainteresowanych zakładów ubezpieczeń, ogłosi trzykrotnie w dzienniku o
zasięgu ogólnopolskim o zamierzonym przeniesieniu portfela ubezpieczeń i
wezwie ubezpieczonych do zgłaszania sprzeciwów w terminie 3 miesięcy od dnia
ostatniego ogłoszenia. Ogłoszenia są dokonywane w odstępach nie krótszych niż
7 dni i nie dłuższych niż 14 dni.
2. Ubezpieczeni, którzy zgłosili sprzeciw, mają prawo wypowiedzenia
przenoszonej umowy ubezpieczenia na ostatni dzień 3 miesiąca licząc od dnia
zatwierdzenia przeniesienia portfela ubezpieczeń.
Art. 184.
1. Wniosek o zatwierdzenie przeniesienia portfela ubezpieczeń składają wspólnie
zainteresowane zakłady ubezpieczeń.
2. Wniosek o zatwierdzenie przeniesienia portfela ubezpieczeń określa:
1) nazwy i siedziby zakładów ubezpieczeń przejmującego i przekazującego
portfel ubezpieczeń;
2) wykaz przenoszonych umów ubezpieczenia;
3) wykaz rezerw techniczno-ubezpieczeniowych ustalonych dla przenoszonych
umów ubezpieczenia;
4) wykaz aktywów przenoszonych wraz z umowami ubezpieczenia.
3. Do wniosku o zatwierdzenie przeniesienia portfela ubezpieczeń należy
dołączyć:
1) umowę o przeniesienie portfela ubezpieczeń;
2) dowód posiadania środków własnych w wysokości marginesu wypłacalności
zakładów ubezpieczeń przejmującego i przekazującego portfel ubezpieczeń
lub wniosek o zwolnienie od warunku określonego w art. 182 ust. 1;
3) dowód posiadania aktywów stanowiących pokrycie rezerw techniczno-
ubezpieczeniowych przez zakład ubezpieczeń przejmujący i przekazujący
portfel ubezpieczeń, z wyjątkiem przypadku określonego w art. 182 ust. 2.
Art. 185.
Organ nadzoru zatwierdza, w drodze decyzji, przeniesienie portfela ubezpieczeń,
jeżeli są spełnione następujące warunki:
1) został złożony wniosek spełniający warunki określone w art. 184;
2) zakłady ubezpieczeń przekazujący i przejmujący portfel ubezpieczeń spełniają
warunki określone w art. 182;
3) interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umowy ubezpieczenia są należycie zabezpieczone.
Art. 186.
1. Wraz z przeniesieniem portfela ubezpieczeń następuje przeniesienie aktywów
zakładu ubezpieczeń przekazującego do zakładu ubezpieczeń przyjmującego, w
wysokości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych ustalonej dla przenoszonego
portfela ubezpieczeń.
2. W przypadku uzasadnionym ochroną interesów ubezpieczających, ubezpieczonych,
uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia, organ nadzoru może, na
wniosek zainteresowanego zakładu ubezpieczeń, określić wartość aktywów
przenoszonych wraz z portfelem ubezpieczeń lub wyrazić zgodę na przeniesienie
portfela ubezpieczeń bez przekazania środków finansowych.
Rozdział 12
Postępowanie naprawcze i likwidacja zakładów ubezpieczeń
Art. 187.
1. Jeżeli rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe zakładu ubezpieczeń nie są pokryte
aktywami zgodnie z prawem, organ nadzoru może zobowiązać zakład ubezpieczeń
do przedłożenia planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych w
zakresie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych.
2. Jeżeli środki własne zakładu ubezpieczeń są niższe niż wymagany margines
wypłacalności, organ nadzoru może zobowiązać zakład ubezpieczeń do
przedłożenia planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych, do
zatwierdzenia przez organ nadzoru.
3. Jeżeli środki własne zakładu ubezpieczeń są niższe niż wymagany kapitał
gwarancyjny, zakład ubezpieczeń jest obowiązany niezwłocznie:
1) zawiadomić organ nadzoru o zaistniałej sytuacji;
2) przedłożyć do zatwierdzenia przez organ nadzoru krótkoterminowy plan
wypłacalności.
4. W przypadkach, o których mowa w ust. 1-3, organ nadzoru może:
1) zakazać zakładowi ubezpieczeń swobodnego rozporządzania aktywami lub
ograniczyć zakres działalności;
2) wyznaczyć zakładowi ubezpieczeń termin przedłożenia planów, o których
mowa w ust. 1 i 2, lub termin, do którego zakład ubezpieczeń powinien
przywrócić prawidłowe stosunki finansowe albo wypłacalność;
3) zakazać zakładowi ubezpieczeń dokonywania wypłat z zysku.
5. O zamiarze zastosowania środków, o których mowa w ust. 4, organ nadzoru
informuje właściwe organy państw członkowskich Unii Europejskiej, w których
zakład ubezpieczeń posiada zobowiązania.
6. O zastosowaniu środków, o których mowa w ust. 4, organ nadzoru informuje
właściwe organy państw członkowskich Unii Europejskiej, w których zakład
ubezpieczeń wykonuje działalność ubezpieczeniową.
7. Jeżeli w przypadkach, o których mowa w ust. 1-3, organ nadzoru uzna, że
zostały zagrożone interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub
uprawnionych z umów ubezpieczenia, może podjąć czynności określone w ustawie,
które uzna za konieczne w celu ochrony interesów tych osób.
8. Jeżeli interesy ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub
uprawnionych z umów ubezpieczenia mogą zostać lub zostały zagrożone, organ
nadzoru może zażądać od zakładu ubezpieczeń przedłożenia programu
naprawczego. Program naprawczy podlega zatwierdzeniu przez organ nadzoru w
drodze decyzji.
9. Organ nadzoru współdziała z właściwymi organami państw członkowskich Unii
Europejskiej, w których zakład ubezpieczeń wykonuje działalność
ubezpieczeniową w celu prawidłowego wykonania środków, o których mowa w ust.
4.
Art. 188.
1. Organ nadzoru może podjąć decyzję o ustanowieniu kuratora nadzorującego
wykonanie przez zakład ubezpieczeń:
1) planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych w zakresie rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych, o których mowa w art. 187 ust. 1;
2) planu przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych, o których mowa w
art. 187 ust. 2;
3) krótkoterminowego planu wypłacalności, o którym mowa w art. 187 ust. 3
pkt 2;
4) programu naprawczego, o którym mowa w art. 187 ust. 8.
2. Kuratora powołuje się na czas określony. Kurator może być w każdym czasie
odwołany przez organ nadzoru.
3. Kuratorowi przysługuje prawo uczestniczenia w posiedzeniach organów zakładu
ubezpieczeń oraz prawo do uzyskiwania wszelkich informacji niezbędnych do
wykonywania jego funkcji.
4. Kuratorowi przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu wobec uchwał i decyzji
zarządu i rady nadzorczej zakładu ubezpieczeń do właściwego sądu
gospodarczego w terminie 14 dni od dnia ich powzięcia. Wniesienie sprzeciwu
wstrzymuje wykonanie uchwały lub decyzji.
5. Kurator może zaskarżyć uchwałę walnego zgromadzenia akcjonariuszy lub
uchwałę walnego zgromadzenia członków, które naruszają interesy zakładu
ubezpieczeń, ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umów ubezpieczenia, w terminie określonym w art. 424 § 1 Kodeksu spółek
handlowych .
6. Decyzja organu nadzoru o ustanowieniu kuratora jest natychmiast wykonalna.
Od decyzji o ustanowieniu kuratora zakład ubezpieczeń może wnieść skargę do
sądu administracyjnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia decyzji.
Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania decyzji. Przepisu art. 127 § 3
Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się.
7. Funkcję kuratora może pełnić osoba fizyczna legitymująca się co najmniej 10
letnim doświadczeniem zawodowym w zakresie organizacji i zasad działalności
zakładu ubezpieczeń. Kuratorem może być również osoba prawna, w której co
najmniej połowa członków organu zarządzającego spełnia warunek określony w
zdaniu poprzedzającym.
8. Kurator składa organowi nadzoru okresowe sprawozdania ze swojej działalności
zawierającej ocenę realizacji przez zarząd zakładu ubezpieczeń planu
przywrócenia prawidłowych stosunków finansowych, krótkoterminowego planu
wypłacalności lub programu naprawczego.
9. Wynagrodzenie kuratora ustala organ nadzoru, z tym że nie może ono być
wyższe niż wynagrodzenie prezesa zarządu zakładu ubezpieczeń, w którym
ustanowiono kuratora. Koszty związane z wykonaniem funkcji kuratora obciążają
koszty działalności zakładu ubezpieczeń.
Art. 189.
1. Organ nadzoru może ustanowić, w drodze decyzji, zarząd komisaryczny w celu
doprowadzenia do prawidłowych stosunków finansowych w przypadku, gdy zakład
ubezpieczeń:
1) nie przedłoży krótkoterminowego planu wypłacalności lub organ nadzoru
odmówi jego zatwierdzenia lub
2) nie zrealizuje w terminie krótkoterminowego planu wypłacalności, lub
3) w każdym innym przypadku zagrożenia wypłacalności zakładu ubezpieczeń.
2. Organ nadzoru może ustanowić zarząd komisaryczny w przypadku zaistnienia w
zakładzie ubezpieczeń sytuacji niemożności wykonywania przez organy tego
zakładu ubezpieczeń powierzonych im zadań, co może w istotny sposób zagrozić
interesom ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z
umów ubezpieczenia, a także gdy organy zakładu ubezpieczeń wykonują
powierzone im zadania z rażącym naruszeniem interesów zakładu ubezpieczeń,
ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów
ubezpieczenia w szczególności przez doprowadzanie do sytuacji, w której
zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacać należnych świadczeń.
3. Decyzja, o której mowa w ust. 1 i 2, jest natychmiast wykonalna.
4. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy oraz skargę do sądu administracyjnego
na decyzję o ustanowieniu zarządu komisarycznego, może wnieść rada nadzorcza
zakładu ubezpieczeń.
5. Ustanowienie zarządu komisarycznego podlega zgłoszeniu do Krajowego Rejestru
Sądowego. Zgłoszenia dokonuje zarząd komisaryczny w dniu jego ustanowienia.
6. Ustanowienie zarządu komisarycznego nie wpływa na prawa i obowiązki zakładu
ubezpieczeń, z wyjątkiem zmian określonych w ustawie.
7. Z dniem ustanowienia zarządu komisarycznego:
1) zostaje odwołany zarząd zakładu ubezpieczeń;
2) ustanowione prokury i pełnomocnictwa wygasają;
3) prawa i obowiązki innych organów zakładu ubezpieczeń ulegają zawieszeniu
na okres zarządu komisarycznego, z zastrzeżeniem w ust. 4.
8. Zarząd komisaryczny ma prawo podejmowania decyzji we wszelkich sprawach
zastrzeżonych w przepisach prawa i statucie do właściwości zarządu, rady
nadzorczej i walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń.
9. Organ nadzoru wydaje decyzję o odwołaniu zarządu komisarycznego w każdym
przypadku, w którym przestały istnieć przesłanki ustanowienia zarządu
komisarycznego albo została zarządzona likwidacja przymusowa albo zakład
ubezpieczeń został postawiony w stan upadłości.
10. Zarząd komisaryczny w porozumieniu z organem nadzoru podejmuje wszelkie
niezbędne czynności w celu zabezpieczenia interesów ubezpieczających,
ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia.
11. Organ nadzoru w decyzji o ustanowieniu zarządu komisarycznego określa dzień
ustanowienia zarządu komisarycznego i okres, na jaki jest ustanowiony zarząd
komisaryczny, a także wskazuje czy okres ten może być przedłużany.
12. Organ nadzoru po wydaniu decyzji, o której mowa w ust. 1 i 2, w formie
pisemnej określa liczbę członków i skład zarządu komisarycznego, a także
szczegółowe zadania, sposób wykonywania zadań, zasady reprezentacji oraz
wynagrodzenie zarządu komisarycznego.
13. Wynagrodzenie członków zarządu komisarycznego nie może być wyższe niż
wynagrodzenie członków dotychczasowego zarządu zakładu ubezpieczeń. Koszty
zarządu komisarycznego obciążają zakład ubezpieczeń.
14. Członkowie zarządu komisarycznego otrzymują w razie potrzeby urlop bezpłatny
w macierzystym zakładzie pracy na czas pełnienia tej funkcji. Okres
bezpłatnego urlopu zalicza się do okresów pracy oraz innych okresów, od
których zależy nabycie uprawnień pracowniczych.
15. Decyzja o ustanowieniu zarządu komisarycznego jest wykonalna z dniem
wskazanym w decyzji.
Art. 190.
Likwidacja zakładu ubezpieczeń następuje w przypadku:
1) podjęcia uchwały walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń o rozwiązaniu
zakładu ubezpieczeń (likwidacja dobrowolna);
2) zarządzenia likwidacji przez organ nadzoru (likwidacja przymusowa).
Art. 191.
W przypadku otwarcia likwidacji:
1) zakład ubezpieczeń nie może zawierać umów ubezpieczenia;
2) umowy już zawarte nie mogą być przedłużane i nie przedłużają się;
3) sumy ubezpieczeń zawartych umów ubezpieczenia nie mogą być podwyższane.
Art. 192.
1. O zamiarze podjęcia uchwały o rozwiązaniu zakładu ubezpieczeń, organ
zwołujący walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń jest obowiązany, nie później
niż 30 dni przed zwołaniem walnego zgromadzenia, zawiadomić organ nadzoru.
2. W zawiadomieniu, o którym mowa w ust. 1, zawiadamiający określa:
1) przyczyny rozwiązania zakładu ubezpieczeń;
2) osoby mające pełnić funkcje likwidatorów.
3. Organ nadzoru może, w terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, o
którym mowa w ust. 1, wyrazić, w drodze decyzji, sprzeciw, w przypadku gdy
rozwiązanie zakładu ubezpieczeń zagraża interesom ubezpieczających,
ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia. W
przypadku zgłoszenia sprzeciwu organ, który zwołał walne zgromadzenie zakładu
ubezpieczeń, jest obowiązany do niezwłocznego odwołania posiedzenia.
4. Organ nadzoru, z ważnych powodów, może wyznaczyć, w drodze decyzji,
likwidatorów z urzędu.
Art. 193.
1. Organ nadzoru może zarządzić likwidację przymusową zakładu ubezpieczeń,
jeżeli:
1) zakład ubezpieczeń wykonuje działalność z naruszeniem prawa lub statutu
lub planu działalności niezapewniając zdolności zakładu ubezpieczeń do
wykonywania zobowiązań;
2) zakład ubezpieczeń nie zrealizuje w terminie planu przywrócenia
prawidłowych stosunków finansowych albo krótkoterminowego planu
wypłacalności;
3) walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń nie podejmie uchwały o pokryciu
straty finansowej albo strata finansowa nie zostanie pokryta w terminie i
w sposób określony w uchwale;
4) zarząd komisaryczny nie doprowadził do przywrócenia prawidłowych
stosunków finansowych zakładu ubezpieczeń w ustalonym terminie;
5) zakład ubezpieczeń nie spełnia świadczeń z tytułu umów ubezpieczenia albo
spełnia je z opóźnieniem lub częściowo;
6) zostało cofnięte zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej
w zakresie całej działalności.
2. Decyzja, o której mowa w ust. 1, jest natychmiast wykonalna.
Art. 194.
1. W przypadku zarządzenia likwidacji przymusowej, organ nadzoru:
1) wyznacza likwidatora;
2) powiadamia pisemnie o otwarciu likwidacji znanych sobie wierzycieli
zakładu ubezpieczeń;
3) powiadamia o otwarciu likwidacji organy nadzoru państw członkowskich Unii
Europejskiej.
2. Organ nadzoru ogłasza otwarcie likwidacji w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej.
Art. 195.
1. Likwidator posiada umocowanie do wykonywania obowiązków, wynikających z
prowadzonego postępowania likwidacyjnego w stosunku do zakładu ubezpieczeń,
także na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, z zachowaniem
prawa krajowego tych państw.
2. Likwidator posiadający umocowanie do wykonywania obowiązków wynikających z
prowadzonego przymusowego postępowania likwidacyjnego w stosunku do
zagranicznego zakładu ubezpieczeń mającego siedzibę w państwie członkowskim
Unii Europejskiej, posiada takie same uprawnienia jak likwidator, o którym
mowa w ust. 1.
Art. 196.
Informacja o likwidacji zakładu ubezpieczeń podlega wpisowi do właściwych
rejestrów państw członkowskich Unii Europejskiej, w których zakład ubezpieczeń
wykonuje działalność, zgodnie z przepisami rozdziału 7.
Art. 197.
Likwidator składa organowi nadzoru:
1) bilans otwarcia likwidacji i sprawozdanie likwidacyjne, sporządzone w
terminie wyznaczonym przez organ nadzoru - niezwłocznie po ich
sporządzeniu;
2) sprawozdanie finansowe za każdy rok likwidacji, w terminie ustalonym dla
zakładów ubezpieczeń;
3) sprawozdania o przebiegu likwidacji, w terminach i w sposób określony
przez organ nadzoru.
Art. 198.
Likwidator ma obowiązek niezwłocznego zawiadomienia organu nadzoru o ukończeniu
likwidacji.
Art. 199.
1. W przypadku likwidacji zakładu ubezpieczeń aktywa stanowiące pokrycie rezerw
techniczno-ubezpieczeniowych tworzą osobną masę przeznaczoną na zaspokojenie
roszczeń z tytułu umów ubezpieczenia.
2. Inne zobowiązania zakładu ubezpieczeń mogą być pokryte z aktywów
stanowiących pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych wyłącznie po
zaspokojeniu wszystkich roszczeń z tytułu umów ubezpieczenia.
Art. 200.
1. Do likwidacji towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, z wyjątkiem małych
towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu
spółek handlowych.
2. Likwidacja małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych następuje w sposób
określony w uchwale walnego zgromadzenia. W przypadku stwierdzenia przez
organ nadzoru niepodjęcia lub niewykonywania czynności likwidacyjnych wobec
małego towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych, do likwidacji towarzystwa stosuje
się odpowiednio przepisy Kodeksu spółek handlowych.
Art. 201.
W przypadku likwidacji zakładu ubezpieczeń, zobowiązania wynikające z umów
koasekuracji zawartych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej,
będą zaspokajane w ten sam sposób, jak zobowiązania wynikające z innych umów
ubezpieczenia zawartych przez ten zakład ubezpieczeń.
Rozdział 13
Zasady sprawowania nadzoru ubezpieczeniowego
Art. 202.
1. Organ nadzoru sprawuje nadzór nad zakładami ubezpieczeń wykonującymi
działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Do zadań organu nadzoru należy w szczególności:
1) ochrona interesów ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub
uprawnionych z umów ubezpieczenia, przez zapobieganie sytuacji, w której
zakład ubezpieczeń nie będzie w stanie wypłacać tym osobom należnego
świadczenia;
2) wydawanie zezwoleń na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej;
3) podejmowanie innych działań określonych w ustawie.
Art. 203.
1. Postępowanie przed organem nadzoru toczy się w trybie Kodeksu postępowania
administracyjnego, z uwzględnieniem przepisów ustawy.
2. Od decyzji organu nadzoru przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy.
3. Organ nadzoru może nadać decyzji rygor natychmiastowej wykonalności również
jeżeli wymaga tego interes ubezpieczających, ubezpieczonych, uposażonych lub
uprawnionych z umów ubezpieczenia.
Art. 204.
1. W przypadku ubezpieczeniowej grupy kapitałowej, w skład której wchodzi
zakład ubezpieczeń mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
oraz zakład ubezpieczeń mający siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej
Polskiej, organ nadzoru może zawrzeć z właściwymi organami państw
członkowskich Unii Europejskiej porozumienie, które z właściwych organów będą
sprawowały dodatkowy nadzór nad tą ubezpieczeniową grupą kapitałową.
2. Organ nadzoru, na zasadach wzajemności, stosownie do porozumień może, na
wniosek organu nadzoru państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
przeprowadzić kontrolę ubezpieczeniowej grupy kapitałowej lub poszczególnych
zakładów ubezpieczeń wchodzących w jej skład lub umożliwić przeprowadzenie
takiej kontroli bezpośrednio przez organ nadzoru państwa członkowskiego Unii
Europejskiej.
Art. 205.
1. W przeprowadzonej przez organ nadzoru kontroli, o której mowa w art. 208,
oddziału krajowego zakładu ubezpieczeń może uczestniczyć właściwy organ
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w którym krajowy zakład ubezpieczeń
wykonuje działalność ubezpieczeniową przez oddział, jeżeli organ ten złoży
taki wniosek.
2. Organ nadzoru może wystąpić do właściwego organu państwa członkowskiego Unii
Europejskiej, w którym ma siedzibę zagraniczny zakład ubezpieczeń wykonujący
działalność ubezpieczeniową na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez
oddział, o uczestniczenie w przeprowadzanej w tym oddziale kontroli
działalności i stanu majątkowego zagranicznego zakładu ubezpieczeń.
Art. 206.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w przeprowadzonym badaniu
sprawozdania finansowego na zlecenie zakładu ubezpieczeń, organ nadzoru, może
zobowiązać zakład ubezpieczeń do zlecenia biegłym rewidentom badania
prawidłowości i rzetelności wszystkich sprawozdań finansowych sporządzanych
przez zakład ubezpieczeń, oraz kontroli ksiąg rachunkowych mającej na celu
badanie gospodarki finansowej i wypłacalności zakładu ubezpieczeń. Badanie nie
może być zlecone ponownie biegłemu rewidentowi, który dokonał badania
sprawozdania, w którym stwierdzono nieprawidłowości.
Art. 207.
1. Organ nadzoru może żądać od zakładu ubezpieczeń informacji i wyjaśnień
dotyczących działalności zakładu ubezpieczeń i jego gospodarki finansowej.
2. Organ nadzoru może zażądać okresowego przekazywania przez zakład ubezpieczeń
danych określonych przez organ nadzoru.
3. Organ nadzoru może żądać od zakładu ubezpieczeń przedstawienia wzorów umów
ubezpieczenia, informacji o poszczególnych produktach oferowanych na
podstawie indywidualnych negocjacji z ubezpieczającymi, wniosków o zawarcie
ubezpieczenia, taryf składek ubezpieczeniowych i innych formularzy lub innych
drukowanych dokumentów stosowanych przez zakład ubezpieczeń przy zawieraniu
umów.
Art. 208.
1. Organ nadzoru może przeprowadzać, w każdym czasie, kontrolę działalności i
stanu majątkowego zakładu ubezpieczeń.
2. W ramach kontroli, o której mowa w ust. 1, organ nadzoru może przeprowadzić
w każdym czasie, kontrolę działalności i stanu majątkowego podmiotów, które
wykonują czynności ubezpieczeniowe w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń w
zakresie tych czynności.
3. Kontrola działalności i stanu majątkowego zakładu ubezpieczeń jest
przeprowadzana, przez upoważnionych przez organ nadzoru, pracowników Urzędu
tworzących zespół inspekcyjny.
4. Pracownicy, o których mowa w ust. 3, w zakresie ustalonym w upoważnieniu
organu nadzoru, mają prawo do:
1) wstępu do wszystkich pomieszczeń kontrolowanego zakładu ubezpieczeń;
2) swobodnego dostępu do oddzielnego pomieszczenia biurowego i środków
łączności;
3) wglądu do wszelkich dokumentów kontrolowanego zakładu ubezpieczeń oraz
żądania sporządzenia kopii, odpisów i wyciągów z tych dokumentów;
4) wglądu do danych zawartych w systemie informatycznym kontrolowanego
zakładu ubezpieczeń oraz żądania sporządzenia kopii lub wyciągów z tych
danych, w tym w formie elektronicznej;
5) wglądu do wszelkich dokumentów pośrednika ubezpieczeniowego
kontrolowanego zakładu ubezpieczeń oraz żądania sporządzenia kopii,
odpisów i wyciągów z tych dokumentów;
6) żądania wyjaśnień ustnych lub pisemnych, od pracowników i pośredników
ubezpieczeniowych kontrolowanego zakładu ubezpieczeń, w tym w formie
elektronicznej;
7) żądania sporządzenia niezbędnych danych, w tym w formie elektronicznej;
8) zabezpieczenia dokumentów i innych dowodów.
5. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, zakres i tryb przeprowadzania kontroli działalności i stanu
majątkowego zakładu ubezpieczeń oraz podmiotów, które wykonują czynności
ubezpieczeniowe w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń, uwzględniając
konieczność zapewnienia skutecznej kontroli.
Art. 209.
1. Organ nadzoru może wydawać zalecenia w stosunku do zakładu ubezpieczeń w
celu:
1) zapewnienia zgodności działalności zakładu ubezpieczeń z przepisami
prawa, statutu lub planem działalności;
2) zapewnienia trwałej zdolności zakładu ubezpieczeń do wykonywania
zobowiązań;
3) zapobieżenia naruszaniu interesów ubezpieczających, ubezpieczonych,
uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia.
2. W przypadku gdy zakład ubezpieczeń nie wykonuje, w wyznaczonym terminie
zaleceń, o których mowa w ust. 1, organ nadzoru może, w drodze decyzji,
zobowiązać zakład ubezpieczeń do wykonania tych zaleceń.
Art. 210.
1. Organ nadzoru może nakazać zakładowi ubezpieczeń rozwiązanie w wyznaczonym
terminie umowy, na podstawie której zlecono wykonywanie czynności, o których
mowa w art. 3 ust. 4 pkt 1-6 oraz ust. 5, w przypadku stwierdzenia, że
zlecone czynności wykonywane są z naruszeniem prawa.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, nie stosuje się przewidzianych w umowie
ograniczeń w zakresie możliwości i terminów jej rozwiązywania lub
wypowiadania.
3. W przypadku nierozwiązania umowy w wyznaczonym terminie organ nadzoru może
nałożyć na zakład ubezpieczeń kary pieniężne, o których mowa w art. 212 ust.
1 pkt 1 i 2.
Art. 211.
1. Zakład ubezpieczeń zawiadamia organ nadzoru o terminie walnego zgromadzenia
zakładu ubezpieczeń, w terminie 7 dni przed datą posiedzenia.
2. Organ nadzoru może delegować swojego przedstawiciela do udziału w
posiedzeniu walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń.
3. Przedstawiciel organu nadzoru może zabierać głos we wszystkich sprawach na
walnym zgromadzeniu zakładu ubezpieczeń.
4. Organ nadzoru może żądać od organów zakładu ubezpieczeń zwołania, w
określonym terminie, walnego zgromadzenia zakładu ubezpieczeń lub
umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego walnego
zgromadzenia.
5. Jeżeli w terminie 14 dni od dnia przedstawienia żądania, o którym mowa w
ust. 4, walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń nie zostanie zwołane, w
terminie określonym przez organ nadzoru lub określone sprawy nie zostaną
umieszczone w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia, organ nadzoru
zwołuje walne zgromadzenie zakładu ubezpieczeń lub umieszcza określone sprawy
w porządku obrad najbliższego walnego zgromadzenia. Koszty zwołania i odbycia
walnego zgromadzenia ponosi zakład ubezpieczeń.
6. W przypadkach, o których mowa w ust. 4 i 5, organ nadzoru deleguje swojego
przedstawiciela do udziału w walnym zgromadzeniu zakładu ubezpieczeń.
Art. 212.
1. Jeżeli zakład ubezpieczeń nie wykonuje w wyznaczonym terminie decyzji, o
której mowa w art. 209 ust. 2, lub wykonuje działalność z naruszeniem
przepisów prawa, statutu, zawartych umów ubezpieczenia lub planu działalności
lub nie udziela informacji lub wyjaśnień, organ nadzoru może, w drodze
decyzji:
1) nakładać na członków zarządu zakładu ubezpieczeń lub prokurentów kary
pieniężne do wysokości odpowiadającej trzykrotnemu przeciętnemu
miesięcznemu wynagrodzeniu z ostatnich 12 miesięcy;
2) nakładać na zakład ubezpieczeń kary pieniężne do wysokości 0,5% składki
przypisanej brutto uzyskanej przez zakład ubezpieczeń w roku poprzednim, a
w przypadku, gdy zakład ubezpieczeń nie prowadził działalności lub miał
zbiór składki przypisanej poniżej 20 mln złotych do wysokości 100 000
złotych;
3) zawieszać w czynnościach członków zarządu zakładu ubezpieczeń do czasu
rozpatrzenia wniosku o ich odwołanie, na najbliższym posiedzeniu organu
uprawnionego do ich odwołania; zawieszenie w czynnościach polega na
wyłączeniu z podejmowania decyzji za zakład ubezpieczeń, w tym w zakresie
jego praw i obowiązków majątkowych;
4) zwołać posiedzenie zarządu lub rady nadzorczej zakładu ubezpieczeń, z
określonym porządkiem obrad.
2. Organ nadzoru może występować do właściwego organu zakładu ubezpieczeń z
wnioskiem o odwołanie członka zarządu lub odwołanie udzielonej prokury.
3. Wpływy z tytułu kar pieniężnych, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, stanowią
dochód budżetu państwa.
Art. 213.
1. Organ nadzoru poinformuje Komisję Europejską o udzieleniu zezwolenia na
wykonywanie działalności ubezpieczeniowej zakładowi ubezpieczeń, będącemu
podmiotem zależnym od podmiotu dominującego mającego siedzibę w państwie
niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej.
2. W przypadku, gdy podmiot dominujący, o którym mowa w ust. 1, jest zakładem
ubezpieczeń, organ nadzoru wraz z informacją, o której mowa w ust. 1,
przekazuje Komisji Europejskiej informacje o strukturze kapitałowej
ubezpieczeniowej grupy kapitałowej.
Art. 214.
1. Organ nadzoru informuje Komisję Europejską o wszelkich trudnościach na które
w państwach niebędących państwami członkowskimi Unii Europejskiej napotykają
krajowe zakłady ubezpieczeń, które zamierzają wykonywać działalność
ubezpieczeniową na terytorium tych państw.
2. Organ nadzoru na wniosek Komisji Europejskiej przekaże informacje o:
1) wnioskach o udzielenie zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej przez zakład ubezpieczeń będący podmiotem zależnym od
podmiotu dominującego mającego siedzibę w państwie niebędącym państwem
członkowskim Unii Europejskiej;
2) posiadanych przez siebie informacjach o zamiarze zakładu ubezpieczeń
będącego podmiotem zależnym od podmiotu dominującego mającego siedzibę w
państwie niebędącym państwem członkowskim Unii Europejskiej, o nabyciu lub
objęciu akcji lub udziałów w zakładzie ubezpieczeń mającym siedzibę w
państwie członkowskim Unii Europejskiej, który w wyniku tego nabycia lub
objęcia stanie się podmiotem zależnym.
3. W przypadku podjęcia przez Komisję Europejską odpowiedniej decyzji organ
nadzoru ogranicza lub zawiesza wydanie decyzji w zakresie:
1) zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej przez zagraniczny zakład ubezpieczeń z państwa
niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej;
2) nabycia lub objęcia akcji lub praw z akcji, o którym mowa w art. 36,
przez podmiot, którego siedziba znajduje się w państwie niebędącym
państwem członkowskim Unii Europejskiej lub przez podmiot zależny od
takiego podmiotu.
4. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do zagranicznych zakładów ubezpieczeń, które
posiadają zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na
terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej.
Rozdział 14
Ubezpieczeniowy samorząd gospodarczy
Art. 215.
Krajowe zakłady ubezpieczeń i zagraniczne zakłady ubezpieczeń wykonujące
działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tworzą ubezpieczeniowy
samorząd gospodarczy.
Art. 216.
1. Polska Izba Ubezpieczeń, zwana dalej "Izbą", jest organizacją
ubezpieczeniowego samorządu gospodarczego, reprezentującą zakłady
ubezpieczeń, o których mowa w art. 215, i które z mocy ustawy są członkami
Izby, działającej na rzecz rozwiązywania problemów rynku ubezpieczeń w
Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Izba posiada osobowość prawną.
Art. 217.
1. Członkostwo w Izbie jest obowiązkowe i powstaje z chwilą podjęcia przez
zakład ubezpieczeń, o którym mowa w art. 215, działalności ubezpieczeniowej
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Członkostwo w Izbie ustaje z chwilą podjęcia uchwały o likwidacji
dobrowolnej lub z chwilą, gdy decyzja o likwidacji przymusowej stała się
prawomocna.
Art. 218.
1. Organami Izby są:
1) Walne Zgromadzenie Polskiej Izby Ubezpieczeń, zwane dalej "Walnym
Zgromadzeniem Izby";
2) Zarząd Polskiej Izby Ubezpieczeń, składający się z Prezesa Zarządu, który
jest Prezesem Izby i z pozostałych członków Zarządu, w tym Wiceprezesów,
których liczbę określa statut Izby;
3) Komisja Rewizyjna Polskiej Izby Ubezpieczeń.
2. Wybory do organów Izby są powszechne i odbywają się w głosowaniu tajnym.
3. Kadencja organów, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, nie może być dłuższa
niż 4 lata.
Art. 219.
1. Statut Izby i jego zmiany są uchwalane przez Walne Zgromadzenie Izby
bezwzględną większością głosów przy obecności co najmniej połowy uprawnionych
do głosowania.
2. Statut Izby określa w szczególności:
1) nazwę Izby i jej siedzibę;
2) zadania Izby i formy ich realizacji;
3) zakres uprawnień organów Izby oraz tryb ich wyboru;
4) prawa i obowiązki członków Izby;
5) zasady gospodarki finansowej Izby oraz zasady wykonywania działalności
gospodarczej;
6) strukturę organizacyjną Izby.
Art. 220.
1. Podstawowymi zadaniami Izby jest reprezentowanie i podejmowanie działań w
celu ochrony wspólnych interesów członków Izby, współdziałanie w zapobieganiu
zagrożeniom rynku ubezpieczeń, kształtowanie, upowszechnianie i czuwanie nad
przestrzeganiem zasad uczciwej konkurencji i zasad etyki w działalności
ubezpieczeniowej.
2. Do zadań Izby należy w szczególności:
1) reprezentowanie członków Izby wobec organów władzy publicznej oraz
podejmowanie działań w celu ochrony ich interesów;
2) wyrażanie opinii o projektach aktów prawnych zawierających regulacje
dotyczące działalności ubezpieczeniowej, lub z nią związane i
współdziałanie na wniosek przy ich opracowywaniu;
3) reprezentowanie członków Izby w międzynarodowych organizacjach
ubezpieczeniowych;
4) współdziałanie z organizacjami, stowarzyszeniami i instytucjami krajowymi
i zagranicznymi w zakresie ubezpieczeń;
5) inicjowanie i wykonywanie działalności edukacyjnej i informacyjnej w
dziedzinie ubezpieczeń oraz współpraca w zakresie szkolenia i doskonalenia
zawodowego kadr ubezpieczeniowych;
6) pozyskiwanie, gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji o
funkcjonowaniu rynków ubezpieczeniowych w kraju i za granicą oraz
opracowywanie na ich podstawie i udostępnianie dla potrzeb działalności
ubezpieczeniowej analiz i prognoz oraz wydawanie biuletynu Izby;
7) tworzenie i wykonywanie informatycznych baz danych w zakresie statystyki
ubezpieczeniowej, a w szczególności danych o przebiegu szkodowości w
poszczególnych rodzajach ubezpieczeń oraz baz danych niezbędnych do
przeciwdziałania przestępczości ubezpieczeniowej, w tym informacji o
wypłaconych odszkodowaniach lub świadczeniach oraz agentach
ubezpieczeniowych, z którymi zakład ubezpieczeń rozwiązał umowę agencyjną
i osobach przeciwko, którym było prowadzone postępowanie karne w związku z
podejrzeniem popełnienia przez nie przestępstwa na szkodę zakładu
ubezpieczeń, zakończone wyrokiem skazującym lub warunkowym umorzeniem
postępowania;
8) stwarzanie możliwości polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporów
między członkami Izby.
3. Ustalenie zakresu pozyskiwanych informacji i danych od zakładów ubezpieczeń,
o których mowa w ust. 2 pkt 6 i 7, wymaga uchwały Walnego Zgromadzenia Izby.
4. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z Ministrem
Sprawiedliwości, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi w
drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres danych gromadzonych w bazach
danych, o których mowa w ust. 2 pkt 7, w odniesieniu do agentów
ubezpieczeniowych, z którymi zakład ubezpieczeń rozwiązał umowę agencyjną
oraz w odniesieniu do osób prawomocnie skazanych lub w stosunku do których
zostało warunkowo umorzone postępowanie karne w przypadku popełnienia przez
nie przestępstwa na szkodę zakładu ubezpieczeń, a także okres przechowywania
tych danych, uwzględniając w szczególności przepisy o ochronie danych
osobowych oraz przepisy regulujące funkcjonowanie Krajowego Rejestru Karnego.
Art. 221.
Izba, w przypadku naruszenia przez członka Izby zasad, o których mowa w art.
220, podejmuje działania i stosuje środki określone w statucie i uchwałach
Walnego Zgromadzenia Izby.
Art. 222.
Izba może wykonywać działalność gospodarczą w ramach przedsiębiorcy powołanego
przez Walne Zgromadzenie Izby.
Art. 223.
1. Majątek Izby powstaje ze składek członkowskich, dotacji, darowizn, spadków,
zapisów, dochodów z majątku Izby oraz dochodów z działalności gospodarczej, o
której mowa w art. 222.
2. Dochód z działalności gospodarczej służy do realizacji zadań Izby i nie może
być przeznaczony do podziału między jej członków.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze
rozporządzenia, wysokość składki członkowskiej płaconej przez zakłady
ubezpieczeń na rzecz Izby, uwzględniając zadania Izby określone w ustawie.
4. Sposób opłacania i egzekwowania składki oraz ustalania wysokości odsetek za
nieterminowe jej opłacanie określa statut Izby.
Rozdział 15
Przepisy karne
Art. 224.
1. Kto biorąc udział w czynnościach mających na celu powstanie zakładu
ubezpieczeń albo będąc członkiem zarządu lub rady nadzorczej zakładu
ubezpieczeń lub likwidatorem działa na szkodę zakładu ubezpieczeń
podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 5.
2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w ust. 1,
działając w imieniu osoby prawnej.
Art. 225.
1. Kto bez wymaganego zezwolenia wykonuje czynności ubezpieczeniowe
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do
lat 2.
2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w ust. 1,
działając w imieniu osoby prawnej.
Art. 226.
1. Kto nie będąc uprawnionym przez zakład ubezpieczeń zawiera w jego imieniu
umowy ubezpieczenia
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do
lat 2.
2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w ust. 1,
działając w imieniu osoby prawnej.
Art. 227.
1. Kto przy wykonywaniu obowiązków określonych w ustawie ogłasza dane
nieprawdziwe albo przedstawia je organowi zakładu ubezpieczeń, władzom
państwowym lub osobie powołanej do rewizji
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do
lat 2.
2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Art. 228.
Kto będąc członkiem zarządu lub rady nadzorczej zakładu ubezpieczeń podaje
organowi nadzoru informacje niezgodne ze stanem faktycznym albo w inny sposób
wprowadza w błąd ten organ
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do
lat 2.
Art. 229.
Kto będąc członkiem zarządu zakładu ubezpieczeń albo likwidatorem, nie zgłasza
wniosku o upadłość zakładu ubezpieczeń pomimo powstania warunków uzasadniających
według przepisów upadłość zakładu ubezpieczeń
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do
roku.
Art. 230.
1. Kto wykonując działalność gospodarczą, nie będąc zakładem ubezpieczeń używa
w nazwie albo do określenia wykonywanej działalności lub w reklamie wyrazów
wskazujących na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do
roku.
2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza się czynu określonego w ust. 1,
działając w imieniu osoby prawnej.
Art. 231.
Dyrektor głównego oddziału, który nie wykonuje obowiązków, o których mowa w art.
123 ust. 4
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do
roku.
Art. 232.
1. Kto, będąc obowiązany do zachowania tajemnicy, o której mowa w art. 19 ust.
1, ujawnia ją lub wykorzystuje
podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 3.
2. Jeżeli sprawca dopuszcza się czynu, o którym mowa w ust. 1, w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej
polega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 5.
Rozdział 16
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 233.
W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, z
późn. zm.)[4] wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 384 dodaje się § 5 w brzmieniu:
"§ 5. W przypadku umowy ubezpieczenia przepisy niniejszego tytułu stosuje
się do stron umowy, także gdy ubezpieczający nie jest konsumentem.";
2) w art. 807 § 2 otrzymuje brzmienie:
"§ 2. W ubezpieczeniach dotyczących obrotu z zagranicą mogą być stosowane
warunki ubezpieczeń odbiegające od przepisów niniejszego tytułu.";
3) art. 812 otrzymuje brzmienie:
"Art. 812. §1. Przed zawarciem umowy ubezpieczenia zakład ubezpieczeń ma
obowiązek doręczyć ubezpieczającemu tekst ogólnych warunków
ubezpieczenia.
§2. Ogólne warunki ubezpieczenia określają w szczególności:
1) przedmiot i zakres ubezpieczenia,
2) sposób zawierania umowy ubezpieczenia,
3) zakres i czas trwania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń,
4) prawa i obowiązki stron umowy,
5) tryb, warunki, sposób oraz przesłanki i terminy wypowiedzenia
umowy przez ubezpieczającego lub zakład ubezpieczeń,
6) sposób ustalania i opłacania składki ubezpieczeniowej lub opłat
pobieranych przez zakład ubezpieczeń oraz metod ich indeksacji, a
także ich wysokość,
7) sposób indeksacji składki ubezpieczeniowej,
8) tryb, warunki oraz sposób dokonywania zmiany umowy ubezpieczenia
zawartej na czas nieokreślony,
9) sposób ustalania wysokości szkody oraz wypłaty odszkodowania lub
innego świadczenia,
10) sposób i tryb dochodzenia roszczeń z umowy ubezpieczenia,
12) informację o sądzie właściwym dla rozstrzygnięcia sporu mogącego
wynikać z danej umowy ubezpieczenia,
13) sumę ubezpieczenia i warunki jej zmiany.
§3. Oprócz obowiązku, o którym mowa w §1, zakład ubezpieczeń udziela
ubezpieczającemu, będącemu osobą fizyczną, informacji o sposobie i
trybie rozpatrywania skarg i zażaleń zgłaszanych przez
ubezpieczającego lub uprawnionego z umowy ubezpieczenia, a także
informacji o organie właściwym do ich rozpatrzenia.
§4. Jeżeli umowa ubezpieczenia jest zawarta na okres dłuższy niż sześć
miesięcy ubezpieczający ma prawo odstąpienia od umowy ubezpieczenia,
w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpieczający jest
przedsiębiorcą w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy. Odstąpienie
od umowy ubezpieczenia nie zwalnia ubezpieczającego z obowiązku
zapłacenia składki za okres, w jakim zakład ubezpieczeń udzielał
ochrony ubezpieczeniowej.
§5. Zastrzeżony w umowie ubezpieczenia termin, w którym wypowiedzenie
umowy nie jest możliwe nie może być dłuższy niż dwa lata.
§6. Umowa ubezpieczenia może regulować prawa i obowiązki stron w
sposób odbiegający od ogólnych warunków ubezpieczenia.
§7. Umowa ubezpieczenia zawierająca element międzynarodowy wskazuje
prawo właściwe dla tej umowy ubezpieczenia.
§8. Zakład ubezpieczeń jest obowiązany, w formie pisemnej pod rygorem
nieważności, przedstawić ubezpieczającemu różnice między
postanowieniami umowy, a ogólnymi warunkami. Przepisu nie stosuje
się do umów ubezpieczenia zawieranych w drodze rokowań.";
4) w art. 817 § 2 otrzymuje brzmienie:
"§ 2. Gdyby wyjaśnienie w powyższym terminie okoliczności koniecznych do
ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości
świadczenia okazało się niemożliwe, świadczenie powinno być spełnione w
ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności
wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jednakże bezsporną część
świadczenia zakład ubezpieczeń powinien spełnić w terminie przewidzianym
w § 1.";
5) art. 822 otrzymuje brzmienie
"Art. 822. §1. Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład
ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie
odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem
których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo
osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.
§2. Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o
których mowa w §1, będące następstwem przewidzianego w umowie
wypadku, który miał miejsce w okresie ubezpieczenia.
§3. Jeżeli strony tak postanowiły umowa może obejmować także szkody
powstałe, ujawnione lub zgłoszone w okresie ubezpieczenia, będące
następstwem wypadków, które miały miejsce w okresie przed zawarciem
umowy ubezpieczenia pod warunkiem, że w chwili zawierania umowy ich
skutki nie były znane żadnej ze stron, pomimo zachowania przez
strony należytej staranności.
§4. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia
bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń.";
6) po art. 824 dodaje się art. 8241 w brzmieniu:
"Art. 8241. §1. O ile nie umówiono się inaczej, suma pieniężna wypłacona
przez zakład ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia nie może być
wyższa od poniesionej szkody.
§2. Jeżeli ten sam przedmiot ubezpieczenia w tym samym czasie jest
ubezpieczony od tego samego ryzyka w dwóch lub więcej zakładach
ubezpieczeń na sumy, które łącznie przewyższają jego wartość
ubezpieczeniową, każdy z zakładów ubezpieczeń odpowiada do wysokości
szkody w takim stosunku, w jakim przyjęta przez niego suma
ubezpieczenia pozostaje do łącznych sum wynikających z podwójnego
lub wielokrotnego ubezpieczenia.".
Art. 234.
W ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91,
poz. 408, z późn. zm.)[5] w art. 18 w ust. 3:
1) w pkt 6 skreśla się wyrazy " , zakładom ubezpieczeniowym",
2) w pkt 7 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 8 w brzmieniu:
"8) zakładom ubezpieczeń na zasadach określonych w przepisach o
działalności ubezpieczeniowej.".
Art. 235.
W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami
wartościowymi (Dz.U. z 2002 r. Nr 49, poz. 447 i Nr 240, poz. 2055 oraz z 2003
r. Nr 50, poz. 424) w art. 25 w ust. 1 po pkt 3b dodaje się pkt 3c w brzmieniu:
"3c) z zakładem ubezpieczeń,".
Art. 236.
W ustawie z dnia 28 sierpnia 1997 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. z 2002
r. Nr 49, poz. 448 i Nr 141, poz. 1178) w art. 11 w ust. 4 w zdaniu drugim
skreśla się wyrazy "oraz ubezpieczeń na życie, jeżeli są one związane z
ubezpieczeniowym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca
1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. z 1996 r. Nr 11, poz. 62, z 1997
r. Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 107, poz. 685, Nr 121, poz. 769 i 770 i
Nr 139, poz. 934, z 1998 r. Nr 155, poz. 1015, z 1999 r. Nr 49, poz. 483, Nr
101, poz. 1178 i Nr 110, poz. 1255, z 2000 r. Nr 43, poz. 483, Nr 48, poz. 552,
Nr 70, poz. 819, Nr 114, poz. 1193 i Nr 116, poz. 1216 oraz z 2001 r. Nr 37,
poz. 424, Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz. 1084 i Nr 110, poz. 1189 oraz z 2002r.
Nr 25, poz. 253 i Nr 41, poz. 365)".
Rozdział 17
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 237.
Wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej przez zakład ubezpieczeń z państwa członkowskiego Unii Europejskiej
podlega nadzorowi organu nadzoru.
Art. 238.
1. Rezydent, w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, może zawrzeć umowę
ubezpieczenia wyłącznie z zakładem ubezpieczeń posiadającym zezwolenie na
wykonywanie działalności ubezpieczeniowej na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej.
2. Nierezydent, w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, podejmujący
działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, może
ubezpieczyć ryzyka związane z tą działalnością wyłącznie w zakładzie
ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1.
3. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, przypadki
dopuszczalności zawierania umów ubezpieczenia z innym zakładem ubezpieczeń
niż zakład ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając warunki
zawarcia umowy ubezpieczenia za granicą oraz procedurę uprawniającą do
zawarcia takiej umowy.
Art. 239.
1. Podmiot, który nabył albo objął akcje lub prawa z akcji zakładu ubezpieczeń
w ilości zapewniającej przekroczenie 10% głosów na walnym zgromadzeniu, jest
obowiązany powiadomić o tym organ nadzoru w terminie 7 dni od dnia nabycia
albo objęcia.
2. Podmiot zamierzający nabyć bezpośrednio lub pośrednio akcje lub prawa z
akcji albo objąć akcje lub prawa z akcji zakładu ubezpieczeń zapewniające
przekroczenie odpowiednio 25%, 50%, 75% głosów na walnym zgromadzeniu jest
obowiązany każdorazowo uzyskać, wydaną w drodze decyzji, zgodę organu nadzoru
na nabycie albo objęcie.
3. Organ nadzoru odmawia wyrażenia zgody, o której mowa w ust. 2, jeżeli:
1) podmiot, zamierzający nabyć albo objąć akcje lub prawa z akcji zakładu
ubezpieczeń, nie daje rękojmi prowadzenia spraw zakładu ubezpieczeń w
sposób należycie zabezpieczający interesy ubezpieczających,
ubezpieczonych, uposażonych lub uprawnionych z umów ubezpieczenia;
2) środki przeznaczone na nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji
pochodzą z kredytu lub pożyczki albo są w inny sposób obciążone;
3) nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji zakładu ubezpieczeń przez
określony podmiot zagraża obronności, bezpieczeństwu państwa lub
bezpieczeństwu i porządkowi publicznemu;
4) wpłaty na akcje pochodzą z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł;
5) nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji zakładu ubezpieczeń przez
określony podmiot stoi w sprzeczności z planami restrukturyzacji sektora
lub jego części.
4. Decyzja organu nadzoru, o której mowa w ust. 2, zawiera:
1) oznaczenie ilości nabywanych albo obejmowanych akcji lub praw z akcji;
2) oznaczenie wartości nominalnej nabywanych albo obejmowanych akcji lub
praw z akcji;
3) procentowe oznaczenie liczby głosów, jakie będą przysługiwały nabywcy
albo obejmującemu akcje lub prawa z akcji na walnym zgromadzeniu;
4) oznaczenie rodzaju kodu i emisji nabywanych albo obejmowanych akcji lub
praw z akcji.
5. Organ nadzoru jest obowiązany wydać decyzję w terminie 30 dni od dnia
złożenia wniosku o wyrażenie zgody, o której mowa w ust. 2.
6. Nabycie albo objęcie akcji lub praw z akcji zakładu ubezpieczeń przez
podmiot zależny uważa się za nabycie albo objęcie przez podmiot dominujący.
7. Przepisu ust. 6 nie stosuje się, gdy podmiotem dominującym jest Skarb
Państwa.
8. Nie można wykonywać prawa głosu z akcji nabytych albo objętych z naruszeniem
ust. 2.
9. Wykonywanie prawa głosu z akcji nabytych albo objętych z naruszeniem ust. 1
i 2 jest bezskuteczne.
10. Zakład ubezpieczeń nie może nabywać albo obejmować akcji w podmiocie
dominującym.
11. Przepisy ust. 1-10 nie naruszają przepisów ustawy - Prawo o publicznym
obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentów.
12. Podmiot nabywający albo obejmujący akcje lub prawa z akcji zakładu
ubezpieczeń, w trybie ust. 1-10, jest obowiązany poinformować zakład
ubezpieczeń, którego nabycie albo objęcie dotyczy.
Art. 240.
1. W przypadku, gdy ryzyko umiejscowione jest na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej aktywa, o których mowa w art. 154 ust. 6, mogą być lokowane
wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Do uznania za środki stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpie-
czeniowych, aktywów znajdujących się poza granicami Rzeczypospolitej
Polskiej, jest wymagane zezwolenie ogólne udzielone przez ministra
właściwego do spraw instytucji finansowych.
3. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w drodze rozporządzenia,
może udzielić zezwolenia ogólnego na uznawanie za aktywa stanowiące pokrycie
rezerw techniczno-ubezpieczeniowych aktywów znajdujących się poza granicami
Rzeczypospolitej Polskiej, uwzględniając konieczność zachowania
bezpieczeństwa i rentowności aktywów.
Art. 241.
1. Zakład ubezpieczeń przekazuje organowi nadzoru ogólne i szczególne warunki
ubezpieczeń, w terminie 14 dni od dnia wprowadzenia ich do obrotu.
2. W przypadku stwierdzenia, że dokumenty, o których mowa w art. 207 ust. 3,
nie są zgodne z prawem, organ nadzoru w formie zalecenia może żądać od
zakładu ubezpieczeń dokonania odpowiednich zmian.
Art. 242.
1. Zezwolenia na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej wydane na podstawie
ustawy, o której mowa w art. 256, zachowują swoją ważność.
2. W stosunku do zakładów ubezpieczeń, które uzyskały zezwolenie na prowadzenie
działalności ubezpieczeniowej na podstawie ustawy, o której mowa w art. 256,
a które przed dniem wejścia w życie ustawy, nie rozpoczęły działalności
ubezpieczeniowej, organ nadzoru, po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia
ustawy w życie, cofa zezwolenie na wykonywanie działalności ubezpieczeniowej
w zakresie grup ubezpieczeń, w których działalność ubezpieczeniowa nie
została rozpoczęta.
Art. 243.
1. Do wniosków o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej lub na zmianę obszaru lub rzeczowego zakresu działania
zakładu ubezpieczeń, złożonych na podstawie ustawy, o których mowa w art.
256, co do których nie została wydana decyzja, stosuje się przepisy ustawy.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, w terminie 3 miesięcy od
dnia wejścia w życie ustawy, przekaże organowi nadzoru wnioski, o którym mowa
w ust. 1, wraz z dołączonymi do nich dokumentami.
Art. 244.
1. Zakłady ubezpieczeń, które posiadają zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w zakresie działu II grupy 10 załącznika do ustawy, z
wyjątkiem ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przewoźnika, są obowiązane
do ustanowienia reprezentantów do spraw roszczeń, o których mowa w ustawie o
ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i
Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, w terminie 12 miesięcy od
dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
2. W przypadku nie dopełnienia przez zakład ubezpieczeń obowiązku, o którym
mowa w ust. 1, organ nadzoru cofa zezwolenie na wykonywanie działalności
ubezpieczeniowej w zakresie działu II grupy 10, z wyjątkiem ubezpieczenia
odpowiedzialności cywilnej przewoźnika.
Art. 245.
1. Zakłady ubezpieczeń, które w dniu wejścia w życie ustawy nie spełniają
wymagań, o których mowa w art. 6 ust. 3, są obowiązane dostosować do tych
wymagań nazwę lub firmę, w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy.
2. Treść umów ubezpieczenia, o których mowa w dziale I załącznika do ustawy,
która w dniu wejścia w życie ustawy nie spełnia wymagań, o których mowa w
art. 13, powinna być dostosowana do tych wymagań w terminie 18 miesięcy od
dnia wejścia w życie ustawy. Przepis art. 13 stosuje się do umów zawartych po
dniu wejścia w życie ustawy. W terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie
ustawy do umów zawartych przed tą datą stosuje się przepisy dotychczasowe.
3. Zakłady ubezpieczeń wykonujące działalność ubezpieczeniową w formie
towarzystw ubezpieczeń wzajemnych, które w dniu wejścia w życie ustawy nie
spełniają wymagań, o których mowa w rozdziale 4, są obowiązane dostosować się
do tych wymagań w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
4. Towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych uznane za małe na mocy dotychczas
obowiązujących przepisów uważa się za małe towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych
w rozumieniu art. 43, jeżeli spełniają warunki określone w art. 43 ust. 2.
5. Do towarzystw ubezpieczeń wzajemnych uznanych na mocy dotychczasowych
przepisów za małe, które w dniu wejścia w życie ustawy nie spełniają wymogów
określonych w art. 43 ust. 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 43 ust. 6-
8.
Art. 246.
Zakłady ubezpieczeń, które w dniu wejścia w życie ustawy nie spełniają wymagań,
o których mowa w art. 156, są obowiązane dostosować się do tych wymagań w
terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 247.
Do spraw rozpoczętych przed dniem wejścia w życie ustawy i niezakończonych
stosuje się przepisy ustawy, o ile nie są one mniej korzystne dla
ubezpieczającego, ubezpieczonego, uposażonego lub uprawnionego z umowy
ubezpieczenia.
Art. 248.
Z dniem wejścia w życie ustawy zawarte dotychczas umowy ubezpieczenia na życie
jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem inwestycyjnym, przekształcają
się z mocy prawa w umowy ubezpieczenia z działu I grupa 3 załącznika do ustawy.
Art. 249.
1. Zarząd komisaryczny ustanowiony na mocy dotychczas obowiązujących przepisów
wykonuje swoje zadania do upływu terminu określonego w decyzji o jego
ustanowieniu, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Z dniem ustanowienia przez organ nadzoru zarządu komisarycznego zgodnie z
przepisami ustawy, zarząd komisaryczny ustanowiony na mocy dotychczas
obowiązujących przepisów wygasa.
Art. 250.
1. Do osób będących członkami zarządu krajowego zakładu ubezpieczeń oraz do
dyrektora głównego oddziału i jego zastępcy powołanych na podstawie zezwoleń
wydanych przez Ministra Finansów, zgodnie z przepisami ustawy, o której mowa
w art. 256, przepisy odpowiednio art. 27 ust. 3 oraz art. 106 ust. 4 stosuje
się po upływie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy.
2. Do osób będących członkami zarządu i rady nadzorczej krajowego zakładu
ubezpieczeń oraz do dyrektora głównego oddziału i jego zastępcy, powołanych
na podstawie zezwoleń wydanych przez Ministra Finansów, zgodnie z przepisami
ustawy, o której mowa w art. 256, przepisy odpowiednio art. 27 ust. 1, 2, 4-
9, art. 28, art. 106 ust. 3 i 5 oraz art. 110 stosuje się po upływie 12
miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 251.
Z dniem wejścia w życie ustawy Polska Izba Ubezpieczeń utworzona na podstawie
przepisów ustawy, o której mowa w art. 256, staje się Polską Izbą Ubezpieczeń w
rozumieniu ustawy.
Art. 252.
1. Osoby, które zdały egzamin przed Komisją dla Aktuariuszy przed dniem wejścia
w życie ustawy oraz spełniają warunki określone w art. 161 ust. 1 pkt 1 i 4-6
zostają z dniem wejścia w życie ustawy wpisane do rejestru aktuariuszy.
2. Osoby, które zostały wpisane na listę aktuariuszy przed dniem wejścia w
życie ustawy, podlegają z urzędu wpisowi do rejestru aktuariuszy.
Art. 253.
Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 37 ust. 3, art. 37c,
art. 37e ust. 6, art. 37i ust. 5, art. 37ł ust. 3, art. 46 ust. 1, art. 46a ust.
2, art. 53 ust. 2, art. 63 ust. 9, art. 82 ust. 12, art. 82c ust. 4a i art. 84
ust. 4 ustawy, o której mowa w art. 256, zachowują moc do czasu wydania nowych
przepisów wykonawczych na podstawie:
1) art. 9 ust. 2, art. 28 ust. 6 i art. 36 ust. 6 ustawy o pośrednictwie
ubezpieczeniowym;
2) art. 13 ust. 3 i ust. 5, art. 14 ust. 3 i art. 22 ust. 3 ustawy o nadzorze
ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz Rzeczniku Ubezpieczonych;
3) art. 117 ust. 5 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym
Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych;
4) art. 147, art. 166 ust. 1 i ust. 3, art. 169 ust. 2, art. 238 ust. 3 oraz
art. 240 ust. 3 niniejszej ustawy.
Art. 254.
Przepisy art. 35 ust. 4 pkt 5 i art. 239 ust. 3 pkt 5 obowiązują do czasu
zakończenia restrukturyzacji sektora, nie później niż do dnia 31 grudnia 2006 r.
Art. 255.
1. Do dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii
Europejskiej stosuje się art. 237-241.
2. Od dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii
Europejskiej stosuje się art. 2 pkt 2, 3 i 10, art. 11, art. 14, art. 35,
art. 36, art. 92 ust. 3 pkt 22, art. 98 ust. 2, art. 101 ust. 3, art. 107
ust. 3 pkt 18, art. 109, art. 114 ust. 2, art. 118 ust. 3-5, art. 119 ust. 4,
art. 120, przepisy rozdziału 7, art. 154 ust. 10-13, art. 161 ust. 7, art.
175, art. 187 ust. 5, 6 i 9, art. 194 ust. 1 pkt 2 i 3 oraz ust. 2, art. 195,
art. 196, art. 201, art. 204, art. 205, art. 213, art. 214 i art. 244.
Art. 256.
Traci moc ustawa z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U.
z 1996 r. Nr 11, poz. 62, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 107,
poz. 685, Nr 121, poz. 769 i 770 i Nr 139, poz. 934, z 1998 r. Nr 155, poz.
1015, z 1999 r. Nr 49, poz. 483, Nr 101, poz. 1178 i Nr 110, poz. 1255, z 2000
r. Nr 43, poz. 483, Nr 48, poz. 552, Nr 70, poz. 819, Nr 114, poz. 1193 i Nr
116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 37, poz. 424, Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz. 1084 i
Nr 110, poz. 1189, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41, poz. 365 i Nr 153, 1271
oraz z 2003 r. Nr 50, poz. 424 i Nr 60, poz. 535).
Art. 257.
Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2004 r., z wyjątkiem art. 189 oraz
art. 249, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia.
----------------------------------------------------------------------------------
[1] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2000 r. Nr 86, poz. 958 i Nr 114,
poz. 1193, z 2001 r. Nr 49, poz. 509, Nr 67, poz. 679, Nr 102, poz. 1115 i Nr
147, poz. 1643 oraz z 2002 r. Nr 1, poz. 2, Nr 115, poz. 995 i Nr 130, poz.
1112.
[2] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1998 r. Nr 98, poz. 610, Nr 106,
poz. 668 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 60,
poz. 702, z 2001 r. Nr 8, poz. 64 i Nr 110, poz. 1189 oraz z 2002 r. Nr 25,
poz. 253, Nr 153, poz. 1271 i Nr 241, poz. 2074.
[3] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1992 r. Nr 63, poz. 315, z 1994 r.
Nr 121, poz. 591, z 1995 r. Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, z 1997
r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i Nr 138, poz. 1041, z 1998 r. Nr 106,
poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1115, z 1999 r. Nr 28 poz. 255 i 256
i Nr 84, poz. 935, z 2000 r. Nr 3 poz. 28, Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz. 489, Nr
84, poz. 948, Nr 114, poz. 1193 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 5, poz. 45,
Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz. 1083, Nr 111, poz. 1193, Nr 113, poz. 1207, Nr
126, poz. 1382, 1383 i 1384 i Nr 128, poz. 1407, z 2002 r. Nr 113, poz. 984
oraz z 2003 r. Nr 45, poz. 391.
[4] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r.
Nr 19, poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19, poz. 147 i Nr 30, poz. 210,
z 1984 r. Nr 45, poz. 242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989 r. Nr 3, poz. 11,
z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991 r. Nr
107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 27,
poz. 96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996
r. Nr 114, poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43,
poz. 272, Nr 115, poz. 741 i Nr 117, poz. 751, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr
117, poz. 758, z 1999 r. Nr 52, poz. 532, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 74,
poz. 855 i 857, Nr 88, poz. 983 i Nr 114, poz. 1191, z 2001 r. Nr 11, poz. 91,
Nr 71, poz. 733 i Nr 130, poz. 1450, z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 141, poz.
[5] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1992 r. Nr 63, poz. 315, z 1994 r.
Nr 121, poz. 591, z 1995 r. Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, z
1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i Nr 138, poz. 1041, z 1998 r. Nr
106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1115, z 1999 r. Nr 28, poz. 255
i 256 i Nr 84, poz. 935, z 2000 r. Nr 3, poz. 28, Nr 12, poz. 136, Nr 43, poz.
489, Nr 84, poz. 948, Nr 114, poz. 1193 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 5,
poz. 45, Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz. 1083, Nr 111, poz. 1193, Nr 113, poz.
1207, Nr 126, poz. 1382, 1383 i 1384 i Nr 128, poz. 1407, z 2002 r. Nr 113,
poz. 984 oraz z 2003 r. Nr 45, poz. 391.
Załącznik do ustawy
z dnia 22 maja 2003 r. (poz. …)
PODZIAŁ RYZYKA WEDŁUG DZIAŁÓW
GRUP I RODZAJÓW UBEZPIECZEŃ
DZIAŁ I
Ubezpieczenia na życie
1. Ubezpieczenia na życie.
2. Ubezpieczenia posagowe, zaopatrzenia dzieci.
3. Ubezpieczenia na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem
kapitałowym.
4. Ubezpieczenia rentowe.
5. Ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem ubezpieczeń
wymienionych w grupach 1-4.
DZIAŁ II
Pozostałe ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia majątkowe
1. Ubezpieczenia wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej:
1) świadczenia jednorazowe,
2) świadczenia powtarzające się,
3) połączone świadczenia, o których mowa w pkt 1 i 2,
4) przewóz osób.
2. Ubezpieczenia choroby:
1) świadczenia jednorazowe,
2) świadczenia powtarzające się,
3) świadczenia kombinowane.
3. Ubezpieczenia casco pojazdów lądowych, z wyjątkiem pojazdów szynowych,
obejmujące szkody w:
1) pojazdach samochodowych,
2) pojazdach lądowych bez własnego napędu.
4. Ubezpieczenia casco pojazdów szynowych, obejmujące szkody w pojazdach
szynowych.
5. Ubezpieczenia casco statków powietrznych, obejmujące szkody w statkach
powietrznych.
6. Ubezpieczenia żeglugi morskiej i śródlądowej casco statków żeglugi morskiej
i statków żeglugi śródlądowej, obejmujące szkody w:
1) statkach żeglugi morskiej,
2) statkach żeglugi śródlądowej.
7. Ubezpieczenia przedmiotów w transporcie, obejmujące szkody na
transportowanych przedmiotach, niezależnie od każdorazowo stosowanych środków
transportu.
8. Ubezpieczenia szkód spowodowanych żywiołami, obejmujące szkody rzeczowe nie
ujęte w grupach 3-7, spowodowane przez:
1) ogień,
2) eksplozję,
3) burzę,
4) inne żywioły,
5) energię jądrową,
6) obsunięcia ziemi lub tąpnięcia.
9. Ubezpieczenia pozostałych szkód rzeczowych (jeżeli nie zostały ujęte w
grupie 3, 4, 5, 6 lub 7), wywołanych przez grad lub mróz oraz inne przyczyny
(jak np. kradzież), jeżeli przyczyny te nie są ujęte w grupie 8.
10. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju, wynikającej z
posiadania i użytkowania pojazdów lądowych z napędem własnym, łącznie z
ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika.
11. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wszelkiego rodzaju, wynikającej z
posiadania i użytkowania statków powietrznych, łącznie z ubezpieczeniem
odpowiedzialności przewoźnika.
12. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za żeglugę morską i śródlądową,
wynikającej z posiadania i użytkowania statków żeglugi śródlądowej i statków
morskich, łącznie z ubezpieczeniem odpowiedzialności przewoźnika.
13. Ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej (ubezpieczenie odpowiedzialności
cywilnej ogólnej) nie ujętej w grupach 10-12.
14. Ubezpieczenia kredytu, w tym:
1) ogólnej niewypłacalności,
2) kredytu eksportowego, spłaty rat, kredytu hipotecznego, kredytu
rolniczego.
15. Gwarancja ubezpieczeniowa:
1) bezpośrednia,
2) pośrednia.
16. Ubezpieczenia różnych ryzyk finansowych, w tym:
1) ryzyka utraty zatrudnienia,
2) niewystarczającego dochodu,
3) złych warunków atmosferycznych,
4) utraty zysków,
5) stałych wydatków ogólnych,
6) nieprzewidzianych wydatków handlowych,
7) utraty wartości rynkowej,
8) utraty stałego źródła dochodu,
9) pośrednich strat handlowych poza wyżej wymienionymi,
10) innych strat finansowych.
17. Ubezpieczenia ochrony prawnej.
18. Ubezpieczenia świadczenia pomocy na korzyść osób, które popadły w trudności
w czasie podróży lub podczas nieobecności w miejscu zamieszkania.