Dz.U. z 2003 r. Nr 45, poz. 391.

                                                                              
                                                                              
                                       
                                       
                                    USTAWA
                          z dnia 23 stycznia 2003 r.
                                       
           o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia
                                       
                                       
                                  Rozdział 1
                                Przepisy ogólne
                                       
                                    Art. 1.
 Ustawa określa:
   1) zasady powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, zwanego dalej
     "ubezpieczeniem zdrowotnym";
   2) prawa i obowiązki ubezpieczonego;
   3) zasady, tryb i terminy:
     a) zgłoszeń do ubezpieczenia zdrowotnego,
     b) ustalania składek na ubezpieczenie zdrowotne,
     c) opłacania i rozliczania składek na ubezpieczenie zdrowotne,
     d) prowadzenia ewidencji ubezpieczonych i płatników składek;
   4) organizację i zasady działania Narodowego Funduszu Zdrowia, zwanego
     dalej "Funduszem";
   5) zasady zabezpieczania potrzeb zdrowotnych i organizację udzielania
     świadczeń zdrowotnych;
   6) zasady nadzoru i kontroli wykonywania zadań z zakresu ubezpieczenia
     zdrowotnego.
                                       
                                    Art. 2.
Ubezpieczeni mają prawo do korzystania ze świadczeń zdrowotnych w ramach
ubezpieczenia zdrowotnego na zasadach określonych w ustawie.

                                    Art. 3.
1. Obowiązki w zakresie ochrony zdrowia ubezpieczonych wykonują w
  szczególności:
   1) organy administracji rządowej;
   2) jednostki samorządu terytorialnego;
   3) Fundusz.
2. Wykonywanie zadań w zakresie ochrony zdrowia ubezpieczonych opiera się na
  zasadach rzetelności, celowości oraz gospodarności.

                                    Art. 4.
Ubezpieczenie zdrowotne jest oparte w szczególności na zasadach:
   1) równego traktowania obywateli oraz solidarności społecznej;
   2) zapewnienia ubezpieczonemu swobodnego dostępu do świadczeń zdrowotnych i
     wolnego wyboru świadczeniodawców, na warunkach określonych w ustawie.

                                    Art. 5.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
   1) ambulatoryjnej opiece zdrowotnej - rozumie się przez to udzielanie przez
     świadczeniodawców świadczeń zdrowotnych osobom niewymagającym leczenia w
     warunkach całodobowych lub całodziennych;
   2) aptece - rozumie się przez to aptekę ogólnodostępną, a także punkt
     apteczny w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. - Prawo
     farmaceutyczne (Dz.U. Nr 126, poz. 1381 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984,
     Nr 141, poz. 1181 i Nr 152, poz. 1265);
   3) członku rodziny - rozumie się przez to następujące osoby:
     a) dziecko własne, dziecko małżonka, dziecko przysposobione, wnuka albo
       dziecko obce, dla którego ustanowiono opiekę, albo dziecko obce w
       ramach rodziny zastępczej, do ukończenia przez nie 18 lat, a jeżeli
       kształci się dalej - do ukończenia 26 lat, natomiast jeżeli posiada
       orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności lub inne traktowane
       na równi - bez ograniczenia wieku,
     b) małżonka,
     c) wstępnych pozostających z ubezpieczonym we wspólnym gospodarstwie
       domowym;
   4) felczerze ubezpieczenia zdrowotnego - rozumie się przez to felczera lub
     starszego felczera udzielającego świadczeń zdrowotnych u
     świadczeniodawcy, z którym to świadczeniodawcą zawarto umowę o udzielanie
     świadczeń zdrowotnych;
   5) inwalidzie wojennym lub wojskowym - rozumie się przez to osobę, o której
     mowa w art. 6-8 lub w art. 30 ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o
     zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin (Dz.U. z
     2002 r. Nr 9, poz. 87 i Nr 181, poz. 1515);
   6) kombatancie - rozumie się przez to osobę, o której mowa w art. 1 - 4
     ustawy z dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach
     będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego (Dz.U. z 2002
     r. Nr 42, poz. 371 i Nr 181, poz. 1515);
   7) lekarzu podstawowej opieki zdrowotnej - rozumie się przez to w
     szczególności lekarza medycyny rodzinnej, medycyny ogólnej, chorób
     wewnętrznych lub pediatrii, udzielającego świadczeń zdrowotnych w ramach
     podstawowej opieki zdrowotnej;
   
   8) lekarzu ubezpieczenia zdrowotnego - rozumie się przez to lekarza,
     lekarza stomatologa będącego świadczeniodawcą lub lekarza, lekarza
     stomatologa wykonującego zawód u świadczeniodawcy, z którym to
     świadczeniodawcą zawarto umowę o udzielanie świadczeń zdrowotnych;
   9) leku podstawowym - rozumie się przez to produkt leczniczy ratujący życie
     lub niezbędny w terapii dla podtrzymania zdrowia, najbardziej uzasadniony
     w danej grupie produktów leczniczych;
  10) leku recepturowym - rozumie się przez to produkt leczniczy sporządzony
     w aptece na podstawie recepty lekarskiej;
  11) leku uzupełniającym - rozumie się przez to produkt leczniczy
     wspomagający lub uzupełniający działanie leków podstawowych, a także
     produkt leczniczy najnowszej generacji o zbliżonych właściwościach
     terapeutycznych, a wysokiej cenie;
  12) najkorzystniejszej ofercie - rozumie się przez to ofertę, która
     przedstawia najkorzystniejszy bilans ceny i innych kryteriów odnoszących
     się do przedmiotu zamówienia, w tym:
     a) zakres merytoryczny oferowanych świadczeń oraz stopień zapewnienia
       ubezpieczonemu ciągłości dostępu do świadczeń zdrowotnych, w
       szczególności diagnostyki i terapii,
     b) dostępności świadczeń zdrowotnych dla ubezpieczonych,
     c) kwalifikacji osób wykonujących zawody medyczne,
     d) jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych ustalonej w oparciu o
       wewnętrzną oraz zewnętrzną ocenę potwierdzoną certyfikatem jakości lub
       akredytacją;
  13) minimalnym wynagrodzeniu - rozumie się przez to minimalne
     wynagrodzenie, o którym mowa w art. 2 ust. 3-5 ustawy z dnia 10
     października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. Nr 200,
     poz. 1679);
  14) nazwie handlowej leku - rozumie się przez to nazwę leku zastrzeżoną
     przez wytwórcę;
  15) nazwie międzynarodowej leku - rozumie się przez to nazwę leku zalecaną
     przez Światową Organizację Zdrowia;
  16) osobie bezdomnej wychodzącej z bezdomności - rozumie się przez to osobę
     objętą indywidualnym programem wychodzenia z bezdomności zgodnie z
     przepisami ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej (Dz.U.
     z 1998 r. Nr 64, poz. 414, z późn. zm.)1);
  17) osobie pobierającej emeryturę lub rentę - rozumie się przez to osobę
     objętą zaopatrzeniem emerytalnym lub rentowym lub pobierającą rentę
     strukturalną na podstawie odrębnych przepisów;
  18) osobie prowadzącej działalność pozarolniczą - rozumie się przez to
     osobę, o której mowa w art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 13 października 1998
     r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887, z późn.
     zm.)2);
  19) osobie współpracującej - rozumie się przez to osoby, o których mowa w
     art. 8 ust. 11 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych;
  20) pielęgniarce i położnej ubezpieczenia zdrowotnego - rozumie się przez
     to pielęgniarkę i położną będącą świadczeniodawcą, z którym zawarto umowę
     o udzielanie świadczeń zdrowotnych;
  21) pielęgniarce i położnej podstawowej opieki zdrowotnej - rozumie się
     przez to pielęgniarkę i położną środowiskową, rodzinną, pielęgniarkę w
     środowisku nauczania i wychowania oraz pielęgniarkę w opiece
     długoterminowej;
  22) potrzebach zdrowotnych - rozumie się przez to liczbę świadczeń
     zdrowotnych, która powinna być zapewniona w celu zachowania, przywrócenia
     i poprawy zdrowia ubezpieczonym w danym miejscu i czasie;
  23) przeciętnym wynagrodzeniu - rozumie się przez to przeciętne miesięczne
     wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału,
     włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu
     Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor
     Polski";
  24) świadczeniach pielęgniarskich i położniczych - rozumie się przez to
     świadczenia zdrowotne określone w art. 4 i 5 ustawy z dnia 5 lipca 1996
     r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U. z 2001 r. Nr 57, poz. 602 i
     Nr 89, poz. 969);
  25) świadczeniodawcy - rozumie się przez to:
     a) zakład opieki zdrowotnej wykonujący zadania określone w jego
       statucie, grupową praktykę lekarską, grupową praktykę pielęgniarek lub
       położnych, osobę wykonującą zawód medyczny w ramach indywidualnej lub
       specjalistycznej praktyki,
     b) osobę fizyczną inną niż wymieniona w lit. a, która uzyskała fachowe
     uprawnienia do udzielania świadczeń zdrowotnych i udziela ich w ramach
       prowadzonej działalności gospodarczej,
     c) jednostkę budżetową tworzoną i nadzorowaną przez Ministra Obrony
       Narodowej, ministra właściwego do spraw wewnętrznych lub Ministra
       Sprawiedliwości, posiadającą w strukturze organizacyjnej ambulatorium,
       ambulatorium z izbą chorych lub lekarza podstawowej opieki zdrowotnej,
       w której gromadzony jest środek specjalny na finansowanie wydatków
       związanych z udzielaniem świadczeń zdrowotnych;
  26) świadczeniu zdrowotnym - rozumie się przez to świadczenia określone w
     ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U.
     Nr 91, poz. 408, z późn. zm.)3); świadczenie zdrowotne obejmuje również
     transport sanitarny inny niż określony w art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 25
     lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. Nr 113, poz.
     1207 i Nr 154, poz. 1801);
  27) ubezpieczeniu społecznym - rozumie się przez to ubezpieczenia określone
     w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych;
  28) ubezpieczeniu społecznym rolników - rozumie się przez to ubezpieczenie
     określone w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym
     rolników (Dz.U. z 1998 r. Nr 7, poz. 25, Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz.
     756, z 1999 r. Nr 60, poz. 636, z 2000 r. Nr 45, poz. 531, z 2001 r. Nr
     73, poz. 764 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984) oraz w ustawie z dnia 26
     kwietnia 2001 r. o rentach strukturalnych w rolnictwie (Dz.U. Nr 52, poz.
     539);
  29) wyrobach medycznych - rozumie się przez to wyroby, które zgodnie z art.
     10 ust. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wyrobach medycznych (Dz.U. Nr
     126, poz. 1380 oraz z 2002 r. Nr 152, poz. 1264), mogą być przedmiotem
     obrotu w hurtowniach farmaceutycznych i aptekach.

                                  Rozdział 2
                  Zasady podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu
                                       
                                    Art. 6.
1. Ubezpieczonymi w Funduszu są osoby posiadające obywatelstwo polskie i
  zamieszkujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz cudzoziemcy
  przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy
  uprawniającej do podjęcia pracy, zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia
  na zamieszkanie na czas oznaczony, jeżeli:
   1) podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego;
   2) ubezpieczają się dobrowolnie.
2. Ubezpieczonymi w Funduszu są także osoby posiadające obywatelstwo polskie,
  niezamieszkujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli podlegają
  obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego i są objęte:
   1) ubezpieczeniem emerytalnym i rentowym na podstawie przepisów ustawy o
     systemie ubezpieczeń społecznych;
   2) ubezpieczeniem społecznym rolników.

                                    Art. 7.
1. Ubezpieczonymi w Funduszu są również:
   1) cudzoziemcy - studenci i uczestnicy studiów doktoranckich, którzy
     studiują w Rzeczypospolitej Polskiej, oraz absolwenci, którzy odbywają w
     Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkowy staż;
   2) cudzoziemcy - członkowie zakonów oraz alumni wyższych seminariów
     duchownych i teologicznych, postulanci, nowicjusze i junioryści zakonów i
     ich odpowiednicy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na
   podstawie wizy, zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na
     zamieszkanie na czas oznaczony
   - jeżeli ubezpieczają się dobrowolnie.
2. Za ubezpieczonych uznaje się także zamieszkujących na terytorium
  Rzeczypospolitej Polskiej członków rodzin osób, o których mowa w art. 6 ust.
  1, jeżeli nie są osobami podlegającymi obowiązkowi ubezpieczenia
  zdrowotnego, o których mowa w art. 9 ust. 1, z zastrzeżeniem art. 9 ust. 2.

                                    Art. 8.
W Funduszu, z zastrzeżeniem art. 6 ust. 1 i art. 7, nie mogą ubezpieczać się
cudzoziemcy przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym
cudzoziemcy zatrudnieni w obcych przedstawicielstwach dyplomatycznych,
urzędach konsularnych, misjach, misjach specjalnych lub międzynarodowych
instytucjach, chyba że umowy międzynarodowe ratyfikowane przez Rzeczpospolitą
Polską stanowią inaczej.

                                    Art. 9.
1. Obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają:
   1) osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniem społecznym lub
     ubezpieczeniem społecznym rolników, z zastrzeżeniem art. 6 i 7, które są:
     a) pracownikami w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych,
     b) rolnikami lub ich domownikami w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu
       społecznym rolników,
     c) osobami prowadzącymi działalność pozarolniczą lub osobami z nimi
       współpracującymi,
     d) osobami wykonującymi pracę nakładczą,
     e) osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy
       zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z
       przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
       lub osobami z nimi współpracującymi,
     f) osobami duchownymi,
     g) członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych, spółdzielni kółek
       rolniczych lub członkami ich rodzin,
     h) osobami pobierającymi świadczenia socjalne wypłacane w okresie urlopu
       lub zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i
       poszukiwania nowego zatrudnienia, wynikające z odrębnych przepisów lub
       z układów zbiorowych pracy;
   2) żołnierze odbywający zasadniczą służbę wojskową, przeszkolenie wojskowe,
     ćwiczenia wojskowe, o ile nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia z
     innego tytułu, oraz pełniący służbę wojskową w razie ogłoszenia
     mobilizacji i w czasie wojny, a także kandydaci na żołnierzy zawodowych i
     poborowi odbywający służbę zastępczą;
   3) poborowi pełniący służbę w Policji, Straży Granicznej i Biurze Ochrony
     Rządu;
   4) żołnierze zawodowi oraz żołnierze odbywający nadterminową zasadniczą
     służbę wojskową i służbę okresową;
   5) policjanci;
   6) funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
   7) funkcjonariusze Agencji Wywiadu;
   8) funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu;
   9) funkcjonariusze Straży Granicznej;
  10) funkcjonariusze Służby Celnej;
  11) funkcjonariusze Służby Więziennej;
  12) funkcjonariusze Państwowej Straży Pożarnej;
  13) posłowie i senatorowie pobierający uposażenie poselskie albo
     senatorskie;
  14) sędziowie i prokuratorzy;
  15) osoby pobierające emeryturę lub rentę, osoby w stanie spoczynku
     pobierające uposażenie lub uposażenie rodzinne oraz osoby pobierające
     uposażenie po zwolnieniu ze służby lub świadczenie pieniężne o takim
     samym charakterze;
  16) uczniowie oraz słuchacze zakładów kształcenia nauczycieli w rozumieniu
     przepisów o systemie oświaty niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia
     zdrowotnego z innego tytułu;
  17) dzieci przebywające w placówkach pełniących funkcje resocjalizacyjne,
     wychowawcze lub opiekuńcze lub w domach pomocy społecznej niepodlegające
     obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
  18) dzieci do czasu rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego
     nieprzebywające w placówkach, o których mowa w pkt 17, niepodlegające
     obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, z zastrzeżeniem
     art. 16 pkt 3;
  19) studenci i uczestnicy studiów doktoranckich niepodlegający obowiązkowi
     ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu, z wyłączeniem osób, o których
     mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1;
  20) alumni wyższych seminariów duchownych i teologicznych, postulanci,
     nowicjusze i junioryści zakonów męskich i żeńskich i ich odpowiedników, z
     wyłączeniem osób, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 2;
  21) słuchacze Krajowej Szkoły Administracji Publicznej;
  22) osoby pobierające stypendium sportowe po ukończeniu 15 roku życia
     niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
  23) bezrobotni niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z
     innego tytułu;
  24) osoby pobierające zasiłek przedemerytalny lub świadczenie
     przedemerytalne oraz osoby niepobierające zasiłku przedemerytalnego lub
     świadczenia przedemerytalnego z przyczyn określonych w art. 27 ust. 1 pkt
     3-6 i ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i
     przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz.U. z 2001 r. Nr 6, poz. 56, z późn.
     zm.)4) niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
  25) osoby pobierające rentę socjalną, zasiłek stały, zasiłek stały
     wyrównawczy lub gwarantowany zasiłek okresowy z pomocy społecznej
     niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
  26) osoby bezdomne wychodzące z bezdomności niepodlegające obowiązkowi
     ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
  27) kombatanci niepodlegający ubezpieczeniu społecznemu w Rzeczypospolitej
     Polskiej lub niepobierający emerytury lub renty;
  28) osoby korzystające z urlopu wychowawczego niepodlegające obowiązkowi
     ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
  29) osoby uprawnione do świadczeń alimentacyjnych na podstawie ugody
     sądowej lub prawomocnego orzeczenia sądu niepodlegające obowiązkowi
     ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu;
  30) rolnicy i ich domownicy, którzy nie podlegają ubezpieczeniu społecznemu
     rolników z mocy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników,
     niepodlegający obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego na podstawie pkt 1-
     29 i 31;
  31) członkowie rad nadzorczych pobierający z tego tytułu świadczenia
     pieniężne.
2. Status członka rodziny osoby ubezpieczonej zwalnia z obowiązku
  ubezpieczenia zdrowotnego osoby, o których mowa w ust. 1 pkt 16-19, 23-25 i
29.
                                       
                                   Art. 10.
1. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego uważa się za spełniony po zgłoszeniu
  osoby podlegającej temu obowiązkowi do Funduszu zgodnie z przepisami art. 17
  i 18 oraz opłaceniu składki w terminie i na zasadach określonych w ustawie.
2. Osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego po zgłoszeniu do
  Funduszu uzyskuje prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego.
3. Osoba podlegająca obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego ma obowiązek
  zgłosić do Funduszu członków rodziny, o których mowa w art. 7 ust. 2, którzy
  uzyskują po zgłoszeniu prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego.
4. Zgłoszenia, o którym mowa w ust. 3, dokonuje się wraz ze zgłoszeniem
  osoby, o której mowa w ust. 1.
5. Prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w ust.
  2 i 3, ustaje po upływie 30 dni od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia
  zdrowotnego.
6. Prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego dla osób, które ukończyły
  szkołę średnią lub wyższą, wygasa po upływie 4 miesięcy od zakończenia nauki
  lub skreślenia z listy uczniów lub studentów.
7. Osoba, o której mowa w ust. 2, pomimo wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia
  ma wraz z członkami rodziny, o których mowa w art. 7 ust. 2, prawo do
  świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego w okresie pobierania przez tę osobę
  zasiłku przyznanego na podstawie przepisów o ubezpieczeniu chorobowym lub
  wypadkowym, którego nie zalicza się do podstawy wymiaru składki na
  ubezpieczenie zdrowotne.
8. Osoba ubiegająca się o przyznanie emerytury lub renty pomimo wygaśnięcia
  obowiązku ubezpieczenia ma wraz z członkami rodziny, o których mowa w art. 7
  ust. 2, prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego w okresie trwania
  postępowania o przyznanie tych świadczeń.

                                   Art. 11.
1. Osoba niewymieniona w art. 9 ust. 1 może ubezpieczyć się dobrowolnie na
  podstawie pisemnego wniosku złożonego w Funduszu.
2. Osoba, o której mowa w ust. 1, ma obowiązek zgłosić do Funduszu członków
  rodziny, o których mowa w art. 7 ust. 2.
3. Podstawę wymiaru składki opłacanej przez:
   1) osobę, o której mowa w ust. 1, stanowi kwota deklarowanego miesięcznego
     dochodu, nie niższa jednak od kwoty odpowiadającej przeciętnemu
     wynagrodzeniu;
   2) osobę, o której mowa w art. 7 ust. 1, stanowi kwota odpowiadająca
     wysokości zasiłku stałego z pomocy społecznej.
4. Osoba, o której mowa w ust. 1, zostaje objęta ubezpieczeniem zdrowotnym z
  dniem określonym w umowie zawartej przez tę osobę z Funduszem, a przestaje
  być nim objęta z dniem rozwiązania umowy lub po upływie miesiąca
  nieprzerwanej zaległości w opłacaniu składek.
5. Objęcie osoby, o której mowa w ust. 1, ubezpieczeniem zdrowotnym
  uzależnione jest od wniesienia opłaty dodatkowej na rachunek Funduszu.
6. Wysokość opłaty dodatkowej jest uzależniona od okresu, w którym osoba, o
  której mowa w ust. 1, nie była objęta ubezpieczeniem zdrowotnym, i wynosi:
   1) 20% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której
     przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi
     nieprzerwanie od 3 miesięcy do roku;
   2) 50% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której
     przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi
     nieprzerwanie powyżej roku do 2 lat;
   3) 100% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której
     przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi
     nieprzerwanie powyżej 2 lat do 5 lat;
   4) 150% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której
     przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi
     nieprzerwanie powyżej 5 lat do 10 lat;
   5) 200% dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki dla osoby, której
     przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym i opłacaniu składek wynosi
     nieprzerwanie powyżej 10 lat.
7. Opłata dodatkowa, o której mowa w ust. 5, nie dotyczy osób wymienionych w
  art. 7.
8. Przy obliczaniu opłaty dodatkowej, o której mowa w ust. 5, do okresu, w
  którym osoba ubezpieczająca się dobrowolnie nie była objęta ubezpieczeniem
  zdrowotnym (przerwy w ubezpieczeniu), dolicza się okres niepodlegania
  ubezpieczeniu zdrowotnemu na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w
  art. 222.
9. W uzasadnionych przypadkach, na wniosek osoby, o której mowa w ust. 1,
  Fundusz może odstąpić od pobrania opłaty dodatkowej lub rozłożyć ją na raty
  miesięczne, jednak nie więcej niż na 12 rat.
10. Prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego osoby, o której mowa w ust.
  1, i zgłoszonych do Funduszu członków jej rodziny, o których mowa w art. 7
  ust. 2, przysługuje od dnia objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym i wygasa po
  upływie 30 dni od dnia ustania ubezpieczenia zdrowotnego w Funduszu.

                                   Art. 12.
1. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 9 ust. 1
  pkt 1 lit. a, c-h, powstaje i wygasa w terminach określonych w przepisach o
  ubezpieczeniu społecznym, z zastrzeżeniem ust. 3.
2. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 9 ust. 1
  pkt 1 lit. b i pkt 30, powstaje od dnia zgłoszenia do ubezpieczenia w trybie
  przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników, a ustaje z ostatnim dniem
  miesiąca, w którym ustały okoliczności uzasadniające podleganie
  ubezpieczeniu.
3. Pracownik korzystający z urlopu bezpłatnego ma prawo do świadczeń z
  ubezpieczenia zdrowotnego na zasadach określonych w art. 10 ust. 5.
4. Po wygaśnięciu obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego każda osoba może
  ubezpieczyć się na zasadach określonych w art. 11.
                                       
                                   Art. 13.
1. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 9 ust. 1
  pkt 2 i 3, powstaje z dniem powołania lub skierowania do służby, a wygasa z
  dniem zwolnienia z tej służby.
2. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 9 ust. 1
  pkt 4-12 i 14, powstaje z dniem nawiązania stosunku służbowego, a wygasa z
  dniem jego ustania.
                                       
                                   Art. 14.
Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt
13, powstaje z dniem przyznania im uposażenia, a wygasa z dniem utraty prawa
do pobierania uposażenia.
                                       
                                   Art. 15.
1. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego emerytów i rencistów powstaje od dnia,
  od którego przysługuje wypłata emerytury lub renty, a wygasa z dniem
  zaprzestania pobierania świadczenia.
2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do osób w stanie spoczynku
  pobierających uposażenie lub pobierających uposażenie rodzinne oraz osób
  pobierających uposażenie po zwolnieniu ze służby lub świadczenie pieniężne o
  takim samym charakterze.
                                       
                                   Art. 16.
Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego:
   1) uczniów i słuchaczy, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 16, powstaje z
     dniem przyjęcia do szkoły lub zakładu kształcenia nauczycieli, a wygasa z
     dniem ukończenia szkoły lub zakładu kształcenia nauczycieli albo
     skreślenia z listy uczniów lub słuchaczy;
   2) dzieci, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 17, przebywających w
     placówkach pełniących funkcje resocjalizacyjne, wychowawcze lub
     opiekuńcze lub w domach pomocy społecznej, powstaje z dniem przyjęcia do
     placówki albo domu, a wygasa z końcem pobytu w placówce bądź domu;
   3) dzieci, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 18, powstaje z dniem uznania
     przez ośrodek pomocy społecznej zasadności objęcia ubezpieczeniem
     zdrowotnym, a wygasa z dniem uznania, że ustała zasadność objęcia
     ubezpieczeniem zdrowotnym, nie później niż z dniem, w którym dziecko
     rozpoczyna realizację obowiązku szkolnego; ośrodek pomocy społecznej może
     odmówić uznania zasadności objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym lub uznać,
     że ustała konieczność i zasadność objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym
     dziecka spełniającego przesłanki określone w art. 9 ust. 1 pkt 18, jeżeli
     na podstawie wywiadu rodzinnego (środowiskowego) stwierdzi, iż warunki
     materialne opiekunów prawnych lub faktycznych dziecka umożliwiają jego
     ubezpieczenie zdrowotne na zasadach określonych w art. 11;
   4) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 19 i 21, powstaje z dniem
     immatrykulacji lub przyjęcia na studia doktoranckie i złożenia
     oświadczenia o niepodleganiu obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z
     innego tytułu, a wygasa z dniem ukończenia szkoły wyższej lub studiów
     doktoranckich albo skreślenia z listy studentów lub skreślenia z listy
     uczestników studiów doktoranckich;
   5) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 20, powstaje z dniem przyjęcia
     do wyższego seminarium duchownego albo teologicznego lub do zakonu albo
     jego odpowiedników, a wygasa z dniem ukończenia 25 roku życia albo
     wystąpienia z wyższego seminarium duchownego albo teologicznego lub
     zakonu albo jego odpowiedników;
   6) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 22, powstaje z dniem przyznania
     stypendium, a wygasa z dniem utraty prawa do jego pobierania;
   7) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 23, powstaje z dniem uzyskania
     statusu bezrobotnego, a wygasa z dniem utraty tego statusu;
   8) osób pobierających świadczenie przedemerytalne lub zasiłek
     przedemerytalny z urzędu pracy obejmuje okres od dnia przyznania prawa do
     świadczenia przedemerytalnego do dnia utraty prawa do jego pobierania, a
     w przypadku zasiłku przedemerytalnego - do jego wygaśnięcia, a w
     odniesieniu do osób niepobierających zasiłku przedemerytalnego lub
     świadczenia przedemerytalnego z przyczyn, o których mowa w art. 9 ust. 1
     pkt 24 - obejmuje okres od dnia zarejestrowania się w urzędzie pracy do
     dnia przyznania prawa do zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia
     przedemerytalnego;
   9) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 25, obejmuje okres od dnia
     przyznania renty lub zasiłku do dnia utraty prawa do ich pobierania;
  10) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 26, powstaje od dnia
     rozpoczęcia realizacji indywidualnego programu wychodzenia z bezdomności,
     a wygasa z dniem zakończenia realizacji tego programu lub zaprzestania
     realizacji tego programu w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej;
  11) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 27, powstaje z dniem złożenia
     w Urzędzie do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oświadczenia o
     niepodleganiu przepisom o systemie ubezpieczeń społecznych i braku innego
     tytułu do objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym, a wygasa z dniem ustania
     tych warunków;
  12) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 28, powstaje z dniem
     rozpoczęcia urlopu, a wygasa z dniem zakończenia urlopu;
  13) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 29, powstaje z dniem, w którym
     świadczenie alimentacyjne staje się wymagalne, a wygasa w dniu, w którym
     świadczenie to przestaje być wymagalne;
  14) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 31, powstaje z dniem powołania
     na członka rady nadzorczej i przyznania świadczenia pieniężnego, a wygasa
     w dniu zaprzestania pełnienia tej funkcji.

                                   Art. 17.
1. Do ubezpieczenia zdrowotnego osób objętych ubezpieczeniem społecznym lub
  ubezpieczeniem społecznym rolników oraz wymienionych w ust. 4-17 i art. 18
  stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zasad, trybu i terminu zgłaszania
  do ubezpieczenia społecznego lub do ubezpieczenia społecznego rolników, z
  zastrzeżeniem art. 19 i art. 28 ust. 6.
2. Do ubezpieczenia zdrowotnego osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2-
  14, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zasad, trybu i terminu
  zgłaszania do ubezpieczenia społecznego, z zastrzeżeniem art. 19.
3. Osoby pobierające emeryturę lub rentę zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego
  Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
  właściwy organ emerytalny lub bank dokonujący wypłaty emerytury lub renty z
  zagranicy do 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał
  obowiązek ubezpieczenia lub zaistniały zmiany dotyczące tego obowiązku.
4. Osoby pobierające uposażenie w stanie spoczynku lub uposażenie rodzinne, a
  także osoby pobierające uposażenie po zwolnieniu ze służby lub świadczenie
  pieniężne o takim samym charakterze zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego
  podmiot wypłacający to uposażenie lub świadczenie.
5. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 16, 17 i 19, zgłaszają do
  ubezpieczenia zdrowotnego odpowiednio szkoły, zakłady kształcenia
  nauczycieli, szkoły wyższe, jednostki prowadzące studia doktoranckie,
  placówki pełniące funkcje resocjalizacyjne, wychowawcze lub opiekuńcze i
  domy pomocy społecznej.
6. Dzieci, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 18, zgłasza do ubezpieczenia
  zdrowotnego ośrodek pomocy społecznej na wniosek opiekuna prawnego lub
  faktycznego dziecka albo z własnej inicjatywy.
7. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 20, zgłasza do ubezpieczenia
  zdrowotnego odpowiednio wyższe seminarium duchowne albo teologiczne lub
  zakon albo jego odpowiednik.
8. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 21, zgłasza do ubezpieczenia
  zdrowotnego Krajowa Szkoła Administracji Publicznej.
9. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 22, zgłasza do ubezpieczenia
  zdrowotnego podmiot wypłacający stypendium.
10. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 23 i 24, zgłasza do
  ubezpieczenia zdrowotnego urząd pracy.
11. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 25, zgłasza do ubezpieczenia
  zdrowotnego ośrodek pomocy społecznej.
12. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 26, zgłasza do ubezpieczenia
  zdrowotnego ośrodek pomocy społecznej realizujący indywidualny program
  wychodzenia z bezdomności.
13. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 27, zgłasza do ubezpieczenia
  zdrowotnego Urząd do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
14. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 28, zgłasza do ubezpieczenia
  zdrowotnego w imiennym raporcie miesięcznym kierowanym do Zakładu
  Ubezpieczeń Społecznych pracodawca albo rolnicza spółdzielnia produkcyjna, z
  zastrzeżeniem ust. 15.
15. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zgłasza do ubezpieczenia zdrowotnego osoby
  korzystające z urlopu wychowawczego, którym wypłaca zasiłek wychowawczy.
16. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 30, zgłasza do ubezpieczenia
  zdrowotnego Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Osoby te obowiązane
  są zgłosić się w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w celu ich
  zarejestrowania.
17. Osoby, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 31, zgłasza do ubezpieczenia
  zdrowotnego podmiot wypłacający świadczenie pieniężne.

                                   Art. 18.
Osoby niewymienione w art. 17 zgłaszają się do ubezpieczenia zdrowotnego same.

                                   Art. 19.
1. Zgłoszenia, o których mowa w art. 17 i 18, kierowane są do Zakładu
  Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
2. Zgłoszenia, o których mowa w ust. 1, powinny zawierać:
   1) wskazanie oddziału wojewódzkiego Funduszu właściwego ze względu na
     miejsce zamieszkania osoby zgłaszanej do ubezpieczenia zdrowotnego;
   2) nazwisko i imię;
   3) datę urodzenia;
   4) adres zamieszkania;
   5) numery PESEL i NIP, a w razie gdy ubezpieczonemu nie nadano tych numerów
     lub jednego z nich - serię i numer dowodu osobistego lub paszportu.
3. W przypadku zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodzin, o
  których mowa w art. 7 ust. 2, podmiot obowiązany do zgłoszenia
  ubezpieczonego przesyła również do Funduszu dane wymienione w ust. 2 oraz
  następujące dane dotyczące członka rodziny:
   1) nazwisko i imię;
   2) datę urodzenia;
   3) adres zamieszkania;
   4) stopień pokrewieństwa;
   5) informację o znacznym stopniu niepełnosprawności;
   6) numery PESEL i NIP, a w razie gdy członkowi rodziny nie nadano tych
     numerów lub jednego z nich - serię i numer dowodu osobistego lub
     paszportu;
   7) informację o pozostawaniu we wspólnym gospodarstwie domowym z
     ubezpieczonym.

                                   Art. 20.
1. Dowodem objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym jest karta ubezpieczenia
  zdrowotnego.
2. Karta ubezpieczenia zdrowotnego zawiera następujące dane osobowe:
   1) imię i nazwisko;
   2) numer PESEL;
   3) kod płatnika składki;
   4) numer karty.
3. Fundusz prowadzi Centralny Wykaz Ubezpieczonych w celu:
   1) potwierdzenia prawa do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego;
   2) gromadzenia danych o osobach ubezpieczonych w Funduszu.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wzór
  karty ubezpieczenia zdrowotnego oraz tryb wydawania i unieważniania karty
  ubezpieczenia zdrowotnego, uwzględniając dane wymienione w ust. 2 oraz
  konieczność ochrony tych danych zgodnie z odrębnymi przepisami.

                                  Rozdział 3
                      Składki na ubezpieczenie zdrowotne
                                       
                                   Art. 21.
1. Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru składki, z
  zastrzeżeniem art. 22 ust. 1, art. 24 i 199.
2. Składka jest miesięczna i niepodzielna.
                                       
                                   Art. 22.
1. Składka na ubezpieczenie zdrowotne rolnika podlegającego ubezpieczeniu
  społecznemu rolników jest równa kwocie odpowiadającej cenie połowy kwintala
  żyta z każdego hektara przeliczeniowego użytków rolnych w prowadzonym
  gospodarstwie rolnym ustalonej dla celów wymiaru podatku rolnego, z
  zastrzeżeniem ust. 2.
2. Podstawą wymiaru składki dla rolnika prowadzącego działy specjalne
  produkcji rolnej jest ponadto deklarowana kwota odpowiadająca dochodowi
  ustalonemu dla opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
3. Podstawą wymiaru składki dla rolnika, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt
  30,
  oraz dla domowników, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. b i pkt 30,
  jest kwota odpowiadająca wysokości zasiłku stałego z pomocy społecznej.
4. Składka rolnika na ubezpieczenie zdrowotne obejmuje członków jego rodziny,
  jeżeli nie są oni domownikami w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym
  rolników.

                                   Art. 23.
1. Do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób, o
  których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. a, d-h, stosuje się przepisy
  określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe
  tych osób, z zastrzeżeniem ust. 6, 7 i 10.
2. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w
  art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. c, stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak
  niż 75% przeciętnego wynagrodzenia. Składka w nowej wysokości obowiązuje od
  trzeciego miesiąca następnego kwartału.
3. Do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób, o
  których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 4-12, objętych ubezpieczeniami emerytalnym
  i rentowymi stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na
  ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, z zastrzeżeniem ust. 6-8.
4. Podstawę wymiaru składek dla osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 4-
  12, nieobjętych ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi stanowi kwota
  odpowiadająca uposażeniu tych osób.
5. Podstawę wymiaru składek osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2 i 3,
  stanowi kwota odpowiadająca wysokości zasiłku stałego z pomocy społecznej.
6. Przy ustalaniu podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o
  których mowa w ust. 1, nie stosuje się wyłączeń wynagrodzeń za czas
  niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą
  zakaźną oraz nie stosuje się ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ust. 1
  ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
7. Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty
  składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez
  ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników
  ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń
  społecznych.
8. Podstawę wymiaru składek dla funkcjonariuszy Państwowej Straży Pożarnej
  będących w służbie kandydackiej stanowi kwota odpowiadająca wysokości
  minimalnego wynagrodzenia.
9. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla:
   1) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 13 i 14, jest kwota
     odpowiadająca wysokości uposażenia albo wynagrodzenia tych osób;
   2) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 15, jest kwota emerytury,
     renty, z wyłączeniem dodatków, zasiłków, świadczeń pieniężnych i ryczałtu
     energetycznego, ekwiwalentu pieniężnego z tytułu prawa do bezpłatnego
     węgla oraz deputatu węglowego, albo kwota uposażenia pobieranego w stanie
     spoczynku lub uposażenia rodzinnego, kwota uposażenia pobieranego po
     zwolnieniu ze służby lub świadczenia pieniężnego o takim samym
     charakterze;
   3) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 16-19, jest kwota odpowiadająca
     wysokości zasiłku stałego z pomocy społecznej;
   4) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 21 i 22, jest kwota
     odpowiadająca wysokości pobieranego stypendium;
   5) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 23, jest kwota odpowiadająca
     wysokości pobieranego zasiłku dla bezrobotnych lub stypendium, a w
     przypadku niepobierania przez bezrobotnego zasiłku lub stypendium - kwota
     odpowiadająca 40% wysokości zasiłku stałego z pomocy społecznej;
   6) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 24, jest kwota odpowiadająca
     wysokości zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, a
     w przypadku niepobierania zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia
     przedemerytalnego - kwota odpowiadająca 40% wysokości zasiłku stałego z
     pomocy społecznej;
   7) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 25, jest kwota odpowiadająca
     wysokości renty socjalnej, zasiłku stałego, zasiłku stałego wyrównawczego
     lub gwarantowanego zasiłku okresowego z pomocy społecznej;
   8) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 26 i 27, jest kwota
     odpowiadająca wysokości zasiłku stałego z pomocy społecznej;
   9) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 28, jest kwota odpowiadająca
     wysokości pobieranego zasiłku wychowawczego, a w przypadku niepobierania
     zasiłku - kwota odpowiadająca wysokości zasiłku stałego z pomocy
     społecznej;
  10) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 29, jest kwota odpowiadająca
     kwocie faktycznie otrzymanych alimentów, nie wyższa jednak od wysokości
     zasiłku stałego z pomocy społecznej;
  11) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 31, jest przychód w rozumieniu
     przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymywany z tytułu
     pełnionej funkcji.
10. Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla osób, o których
  mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. f i pkt 20, z wyłączeniem osób duchownych
  będących podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych lub
  zryczałtowanego podatku od przychodów osób duchownych, jest kwota
  odpowiadająca wysokości zasiłku stałego z pomocy społecznej.
11. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób
  ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników, ich
  domowników oraz osób pobierających emeryturę lub rentę rolniczą, a także
  terminy i tryb ich opłacania, uwzględniając potrzebę zapewnienia terminowego
  opłacania składek.
                                       
                                   Art. 24.
1. Jeżeli spełnione są przesłanki do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia
  zdrowotnego, o którym mowa w art. 9 ust. 1, z więcej niż jednego tytułu,
  składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów
  odrębnie, z zastrzeżeniem ust. 4-8.
2. Jeżeli ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego źródła
  przychodów w ramach tego samego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia
  zdrowotnego, o którym mowa w art. 9 ust. 1, składkę na ubezpieczenie
  zdrowotne opłaca się odrębnie od wszystkich uzyskiwanych przychodów, z
  zastrzeżeniem ust. 3.
3. Jeżeli ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego źródła
  przychodów w ramach tego samego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia
  zdrowotnego, o którym mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. c, składka na
  ubezpieczenie zdrowotne jest opłacana od każdego ze źródeł przychodów.
4. W przypadku zbiegu tytułów do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia
  zdrowotnego, o którym mowa w art. 9 ust. 1, składka finansowana z budżetu
  państwa jest opłacana tylko wtedy, gdy nie ma innej podstawy do objęcia
  obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku zbiegu tytułów do objęcia
  obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, o którym mowa w art. 9 ust. 1,
  składka finansowana z budżetu państwa jest opłacana wyłącznie z tytułu,
  który powstał najwcześniej. Jeżeli tytuły powstały równocześnie, składka
  jest opłacana z pierwszego zgłoszonego tytułu do objęcia ubezpieczeniem
  zdrowotnym.
5. Składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana od dodatkowych
  przychodów z działalności pozarolniczej przez osoby, których świadczenie
  emerytalne lub rentowe nie przekracza miesięcznie kwoty minimalnego
  wynagrodzenia, w przypadku gdy osoby te:
   1) uzyskują dodatkowe przychody z tej działalności w wysokości
     nieprzekraczającej miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub
   2) opłacają podatek dochodowy w formie karty podatkowej.
6. Składka na ubezpieczenie zdrowotne nie jest opłacana przez osoby zaliczone
  do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności od dodatkowych
  przychodów z prowadzonej przez te osoby działalności pozarolniczej, jeżeli
  osoby te:
   1) uzyskują przychody z tej działalności w wysokości nieprzekraczającej
     miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub
   2) opłacają podatek dochodowy w formie karty podatkowej.
7. Jeżeli działalność pozarolnicza stanowi jedyne źródło przychodu osób, o
  których mowa w ust. 6, składka opłacana jest w wysokości nieprzekraczającej
  kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
8. Osoba duchowna, która nie jest podatnikiem podatku ryczałtowego, a jedynym
  jej źródłem przychodu jest zatrudnienie, pobierana emerytura bądź renta,
  opłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne wyłącznie z tytułu zatrudnienia
  albo z tytułu pobierania emerytury bądź renty.
                                       
                                   Art. 25.
1. W przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez
  płatnika, o którym mowa w art. 27 ust. 1-11, zgodnie z przepisami art. 21-24
  jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych obliczonej
  przez tego płatnika zgodnie z przepisami ustawy, o której mowa w art. 35
  ust. 1 pkt 1, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do
  wysokości tej zaliczki.
2. Jeżeli podstawę obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowi:
   1) przychód ubezpieczonego wolny od podatku dochodowego na podstawie art.
     21 ust. 1 pkt 46 ustawy, o której mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1, od którego
     płatnik nie oblicza zaliczki na ten podatek;
   2) przychód ubezpieczonego wolny od podatku dochodowego na podstawie art.
     21 ust. 1 pkt 33 i pkt 66 ustawy, o której mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1,
     od którego płatnik nie oblicza zaliczki na ten podatek, w stosunku do
     ubezpieczonych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 i 15;
   3) kwota stanowiąca równowartość ekwiwalentu pieniężnego za urlop
     wypoczynkowy przysługująca na podstawie odrębnych przepisów osobom, o
     których mowa w art. 18 ust. 12 ustawy, o której mowa w art. 5 pkt 18;
   4) przychód ubezpieczonego wolny od podatku dochodowego na podstawie art.
     21 ust. 1 pkt 74 ustawy, o której mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1, od którego
     płatnik nie oblicza zaliczki na ten podatek, w stosunku do
     ubezpieczonych, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 15
   - składkę na ubezpieczenie zdrowotne płatnik oblicza zgodnie z przepisami
  art. 21-24.
3. Płatnik składek przekazuje w formie elektronicznej, w terminie, o którym
  mowa w art. 29 ust. 1, do właściwego oddziału wojewódzkiego Funduszu
  zestawienie składek na ubezpieczenie zdrowotne, pobranych z uwzględnieniem
  obniżenia określonego w ust. 1, zawierające informację o wysokości tych
  składek, jeżeli były ustalane zgodnie z przepisami niniejszego rozdziału.
4. Zestawienie, o którym mowa w ust. 3, powinno zawierać ponadto następujące
  dane:
   1) imię i nazwisko ubezpieczonego;
   2) adres zamieszkania ubezpieczonego;
   3) numer PESEL oraz numer NIP ubezpieczonego;
   4) serię i numer dowodu osobistego lub paszportu ubezpieczonego - w
     przypadku nieposiadania numerów, o których mowa w pkt 3, albo jednego z
     nich;
   5) nazwę (firmę), adres siedziby oraz kod płatnika;
   6) numer NIP oraz numer REGON płatnika.
5. Płatnik składek rozliczający składki nie więcej niż za 5 osób może
  przekazywać zestawienia składek, o których mowa w ust. 3, w formie dokumentu
  pisemnego według ustalonego przez Fundusz wzoru.
                                       
                                   Art. 26.
Składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca osoba podlegająca ubezpieczeniu
zdrowotnemu, z zastrzeżeniem art. 27 i 28.
                                       
                                   Art. 27.
1. Za osobę pozostającą w stosunku pracy lub w stosunku służbowym składkę
  jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza
  pracodawca, a w razie wypłaty świadczeń pracowniczych z Funduszu
  Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, o którym mowa w ustawie z dnia 29
  grudnia 1993 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności
  pracodawcy (Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 85, Nr 127, poz. 1088, Nr 155, poz.
  1287 i Nr 199, poz. 1673) - podmiot obowiązany do wypłaty tych świadczeń.
2. Za funkcjonariuszy, o których mowa w art. 23 ust. 8, składkę oblicza,
  finansuje ze środków własnych i odprowadza szkoła Państwowej Straży
  Pożarnej.
3. Za osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej
  lub innej umowy o świadczenie usług oraz za osobę z nią współpracującą
  składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza
  zamawiający.
4. Za osobę pobierającą świadczenie socjalne wypłacane w okresie urlopu lub
  zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i
  poszukiwania nowego zatrudnienia składkę jako płatnik oblicza, pobiera z
  dochodu ubezpieczonego i odprowadza podmiot wypłacający świadczenie lub
  zasiłek.
5. Za bezrobotnego pobierającego zasiłek lub stypendium, osobę pobierającą
  zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne składkę jako płatnik
  oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza właściwy urząd pracy.
6. Za członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek
  rolniczych oraz członków ich rodzin składkę jako płatnik oblicza, pobiera z
  dochodu ubezpieczonego i odprowadza spółdzielnia.
7. Za osobę pobierającą uposażenie posła albo senatora składkę jako płatnik
  oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza Kancelaria Sejmu albo
  Kancelaria Senatu.
8. Za osobę pobierającą emeryturę lub rentę składkę jako płatnik oblicza,
  pobiera z kwoty emerytury lub renty, o której mowa w art. 23 ust. 9 pkt 2, i
  odprowadza Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia
  Społecznego, inna instytucja emerytalno-rentowa wypłacająca emeryturę lub
  rentę albo bank dokonujący wypłaty emerytury lub renty z zagranicy.
9. Za osobę pobierającą uposażenie w stanie spoczynku lub uposażenie
  rodzinne, uposażenie po zwolnieniu ze służby lub świadczenie pieniężne o
  takim samym charakterze składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu
  ubezpieczonego i odprowadza wypłacający to uposażenie lub świadczenie.
10. Za osobę, o której mowa w art. 9 ust. 1 pkt 21, składkę jako płatnik
  oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza Krajowa Szkoła
  Administracji Publicznej.
11. Za osobę, o której mowa w art. 9 ust. 1 pkt 22, składkę jako płatnik
  oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza podmiot wypłacający
  stypendium.
12. Za osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność
  składkę oblicza, odprowadza i finansuje ze środków własnych osoba prowadząca
  pozarolniczą działalność.
13. Za osobę korzystającą z urlopu wychowawczego składkę na ubezpieczenie
  zdrowotne oblicza pracodawca, rolnicza spółdzielnia produkcyjna albo Zakład
  Ubezpieczeń Społecznych, jeżeli wypłaca zasiłek wychowawczy.
14. Za członka rady nadzorczej składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu
  ubezpieczonego i odprowadza podmiot wypłacający to świadczenie pieniężne.
                                       
                                   Art. 28.
1. Składki na ubezpieczenie zdrowotne:
   1) rolników, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. b i pkt 30, oraz
     domowników, z wyjątkiem rolników prowadzących działy specjalne produkcji
     rolnej, opłaca Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego;
   2) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2, opłaca Minister Obrony
     Narodowej;
   3) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3, opłaca minister właściwy do
     spraw wewnętrznych;
   4) dzieci, uczniów i słuchaczy, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 16 i 17,
     przebywających w placówce pełniącej funkcje resocjalizacyjne,
     wychowawcze, opiekuńcze lub lecznicze lub w domu pomocy społecznej opłaca
     placówka lub dom, a uczniów i słuchaczy nieprzebywających w takiej
     placówce, jeżeli nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z
     innego tytułu, opłaca szkoła lub zakład kształcenia nauczycieli, do
     którego uczeń lub słuchacz uczęszcza;
   5) dzieci, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 18, opłaca ośrodek pomocy
     społecznej;
   6) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 19, opłaca szkoła wyższa lub
     jednostka organizacyjna prowadząca studia doktoranckie, w której osoby te
     odbywają studia;
   7) bezrobotnych niepobierających zasiłku oraz osób niepobierających zasiłku
     przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego z przyczyn, o których
     mowa w art. 9 ust. 1 pkt 24, opłaca właściwy urząd pracy;
   8) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 25, opłaca podmiot wypłacający
     to świadczenie;
   9) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 26, opłaca ośrodek pomocy
     społecznej realizujący indywidualny program wychodzenia z bezdomności;
  10) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 27, opłaca Urząd do Spraw
     Kombatantów i Osób Represjonowanych;
  11) osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 28, opłaca Zakład Ubezpieczeń
     Społecznych;
  12) osób, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1, jeżeli zostały uznane za
     osoby pochodzenia polskiego w rozumieniu przepisów o repatriacji, opłaca
     szkoła wyższa lub jednostka organizacyjna prowadząca studia doktoranckie,
     w której osoby te odbywają studia.
2. Składki na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w ust. 1, a także
  osób, którym przyznano renty na podstawie przepisów o zaopatrzeniu inwalidów
  wojennych i wojskowych oraz członków ich rodzin, jak również osób, które
  utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w latach 1939-1945 lub eksplozji
  niewypałów i niewybuchów pozostałych po tych działaniach, otrzymujących
  dochody z tytułu emerytury lub renty zwolnione z podatku dochodowego od osób
  fizycznych na podstawie odrębnych przepisów są finansowane z budżetu
  państwa.
3. Środki z budżetu państwa na składki wymienione w ust. 1 pkt 4 i 7
  otrzymują jednostki samorządu terytorialnego jako dotacje celowe na zadania
  z zakresu administracji rządowej.
4. Składki na ubezpieczenie zdrowotne duchownych oraz alumnów wyższych
  seminariów duchownych i teologicznych, postulantów, nowicjuszy i juniorystów
  i ich odpowiedników, z wyłączeniem osób duchownych będących podatnikami
  podatku dochodowego od osób fizycznych lub zryczałtowanego podatku od
  przychodów osób duchownych, są finansowane z Funduszu Kościelnego.
5. Na opłacenie składek, o których mowa w ust. 4, Fundusz Kościelny otrzymuje
  dotacje z budżetu państwa.
6. Składka na ubezpieczenie zdrowotne osób, o których mowa w art. 9 ust. 1
  pkt 1 lit. b, opłacana jest od pierwszego dnia miesiąca, w którym złożono
  zgłoszenie do ubezpieczenia w trybie przepisów o ubezpieczeniu społecznym
  rolników, do ostatniego dnia miesiąca, w którym ustały okoliczności
  uzasadniające podleganie ubezpieczeniu zdrowotnemu.
                                       
                                   Art. 29.
1. Osoby i jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 26-28, są
  obowiązane, bez uprzedniego wezwania, opłacić składki na ubezpieczenie
  zdrowotne za każdy miesiąc kalendarzowy w trybie i na zasadach oraz w
  terminie przewidzianym dla składek na ubezpieczenie społeczne, a jeżeli do
  tych osób i jednostek nie stosuje się przepisów o ubezpieczeniu społecznym -
  w terminie do 15 dnia następnego miesiąca.
2. Od nieopłaconych w terminie składek na ubezpieczenie zdrowotne pobiera się
  odsetki za zwłokę na zasadach i w wysokości określonych dla zaległości
  podatkowych.
3. Składki na ubezpieczenie zdrowotne:
   1) osób wymienionych w art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. a i c-h, pkt 2-29 i 31 oraz
     w art. 11 są opłacane i ewidencjonowane w Zakładzie Ubezpieczeń
     Społecznych, z zastrzeżeniem pkt 2;
   2) osób wymienionych w art. 9 ust. 1 pkt 1 lit. b i pkt 15 pobierających
     świadczenia emerytalno-rentowe z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
     Społecznego oraz osób wymienionych w art. 9 ust. 1 pkt 30 są opłacane i
     ewidencjonowane w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
4. Niezwłocznie, nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od dnia wpływu
  składek na ubezpieczenie zdrowotne, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia
  Społecznego przekazuje pobrane składki na ubezpieczenie zdrowotne wraz z
  pobranymi odsetkami za zwłokę do centrali Funduszu.
5. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje pobrane składki na ubezpieczenie
  zdrowotne i należności pochodne od składek niezwłocznie do centrali
  Funduszu, nie później niż w ciągu 3 dni roboczych od dnia ich wpływu na
  rachunek, o którym mowa w art. 47 ust. 4 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń
  społecznych.
6. Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
  przekazują do centrali Funduszu dane o ubezpieczonych, o których mowa w art.
  141 ust. 2 pkt 1-5, i przekazanych za nich składkach na ubezpieczenie
  zdrowotne i odsetkach za zwłokę, nie później niż w ciągu 15 dni roboczych od
  dnia wpływu składek i odsetek oraz dokumentów umożliwiających ustalenie ich
  wysokości i rozdzielenie ich na ubezpieczonych.
7. Centrala Funduszu jest uprawniona do nieodpłatnego dostępu do informacji o
  ubezpieczonym i opłacanej przez niego składce, w zakresie niezbędnym do
  realizacji ubezpieczenia zdrowotnego, znajdujących się w Zakładzie
  Ubezpieczeń Społecznych oraz w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
8. Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
  przekazują do centrali Funduszu dane, o których mowa w art. 141 ust. 2 pkt 1-
  7 i 9, przekazane w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 19 ust. 1, po
  przeprowadzeniu ich weryfikacji, polegającej na stwierdzeniu ich zgodności z
  danymi objętymi ewidencją PESEL.
9. Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia
  Społecznego przekazują do centrali Funduszu sprawozdanie zawierające
  informacje, w podziale na poszczególnych ubezpieczonych, o należnej składce
  z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego za dany kwartał nie później niż do
  ostatniego dnia drugiego miesiąca następującego po tym kwartale.
10. Minister właściwy do spraw pracy w porozumieniu z ministrem właściwym do
  spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres oraz
  sposób przekazywania do centrali Funduszu przez Zakład Ubezpieczeń
  Społecznych i Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego danych dotyczących
  osób objętych ubezpieczeniem zdrowotnym i płatników składek, uwzględniając
  konieczność zapewnienia poufności przekazywanych danych.
11. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, terminy, zakres i tryb
  weryfikacji danych ubezpieczonych, o której mowa w ust. 8, oraz sposób
  postępowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
  Społecznego w razie stwierdzenia ich niezgodności, uwzględniając tryb
  dokonywania niezbędnych korekt w przypadku stwierdzenia niezgodności
  przekazywanych danych oraz konieczność zapewnienia poufności przekazywanych
  danych.
                                       
                                   Art. 30.
Koszty poboru i ewidencjonowania składek na ubezpieczenie zdrowotne potrącane
są przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz przez Kasę Rolniczego
Ubezpieczenia Społecznego w wysokości 0,25% kwoty tej części składek
przekazanych do centrali Funduszu, które zostały zidentyfikowane (przypisane
do konkretnego ubezpieczonego) również w zakresie wysokości wpłat.

                                   Art. 31.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, odrębny sposób ubezpieczania
w stosunku do osób, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 5-12, które ze względu
na wymogi obronności lub bezpieczeństwa państwa zostały oddelegowane do
wykonywania pracy lub wyznaczone do pełnienia służby poza macierzystą
jednostkę, uwzględniając sposób zgłaszania do ubezpieczenia zdrowotnego oraz
opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne.
                                       
                                   Art. 32.
Od kwoty nieprzekazanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasę
Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w terminie składek na ubezpieczenie
zdrowotne wraz z należnymi odsetkami Fundusz pobiera odsetki za zwłokę na
zasadach i w wysokości określonych dla zaległości podatkowych.
                                       
                                   Art. 33.
1. Składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz należności z tytułu odsetek za
  zwłokę nieopłacone w terminie podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o
  postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
2. Należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne ulegają
  przedawnieniu z upływem 5 lat, licząc od dnia, w którym składka stała się
  wymagalna.
3. Bieg przedawnienia przerywa odroczenie terminu płatności, rozłożenie
  spłaty należności na raty i każda inna czynność zmierzająca do ściągnięcia
  należności, jeżeli o czynności tej został zawiadomiony dłużnik. Należności z
  tytułu składek nie można jednak dochodzić, jeżeli od terminu ich
  wymagalności upłynęło 10 lat.
                                       
                                   Art. 34.
1. Zwrot nadpłaconej składki następuje na zasadach określonych w przepisach o
  systemie ubezpieczeń społecznych.
2. Zwrotu nienależnie opłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne nie można
  dochodzić, jeżeli od dnia ich opłacenia upłynęło 5 lat.
                                       
                                   Art. 35.
1. Składka na ubezpieczenie zdrowotne podlega odliczeniu:
   1) od podatku dochodowego od osób fizycznych - na zasadach określonych w
     ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
     (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.)5);
   2) od zryczałtowanego podatku dochodowego z tytułu dochodów osiąganych
     przez osoby fizyczne prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą oraz
     przez osoby duchowne - na zasadach określonych w ustawie z dnia 20
     listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych
     przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930, z
     2000 r. Nr 104, poz. 1104 i Nr 122, poz. 1324, z 2001 r. Nr 74, poz. 784,
     Nr 88, poz. 961, Nr 125, poz. 1363 i 1369 i Nr 134, poz. 1509 oraz z 2002
     r. Nr 141, poz. 1183, Nr 169, poz. 1384 i Nr 172, poz. 1412 i Nr 200,
     poz. 1679).
2. Odliczenia, o których mowa w ust. 1, nie mogą powodować zmniejszenia
  dochodów jednostek samorządu terytorialnego.
                                       
                                  Rozdział 4
                           Narodowy Fundusz Zdrowia
                                       
                                   Art. 36.
1. Tworzy się Narodowy Fundusz Zdrowia, który jest państwową jednostką
  organizacyjną posiadającą osobowość prawną.
2. Siedzibą Funduszu jest miasto stołeczne Warszawa.
3. Fundusz działa na podstawie ustawy i statutu.
4. Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, nadaje statut Funduszowi,
  uwzględniając w szczególności strukturę organizacyjną Funduszu, siedziby
  oddziałów wojewódzkich Funduszu oraz zakres rzeczowy działania centrali
  Funduszu i oddziałów wojewódzkich Funduszu, a także kwoty, do wysokości
  których Zarząd uprawniony jest do podejmowania samodzielnych decyzji
  dotyczących nabywania praw i zaciągania zobowiązań.
                                       
                                   Art. 37.
1. Fundusz w celu zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych ubezpieczonym zarządza
  środkami finansowymi przekazywanymi na podstawie ustawy oraz zawiera umowy
  ze świadczeniodawcami.
2. Fundusz finansuje świadczenia zdrowotne oraz zapewnia refundację leków w
  ramach posiadanych środków finansowych.
                                       
                                   Art. 38.
1. W skład Funduszu wchodzą:
   1) centrala Funduszu;
   2) oddziały wojewódzkie Funduszu.
2. Oddziałem wojewódzkim Funduszu kieruje dyrektor. Do kompetencji dyrektora
  oddziału wojewódzkiego Funduszu należą sprawy określone w ustawie oraz
  statucie.
3. Oddziały wojewódzkie Funduszu tworzone są zgodnie z podziałem
  terytorialnym państwa. W oddziałach wojewódzkich mogą być tworzone placówki
  terenowe na zasadach wynikających ze statutu Funduszu.
4. Techniczno-organizacyjną obsługę organów Funduszu sprawuje centrala
  Funduszu.
5. W jednostce organizacyjnej Funduszu, o której mowa w ust. 1 pkt 1, tworzy
  się komórkę organizacyjną do spraw służb mundurowych.
6. W jednostkach organizacyjnych Funduszu, o których mowa w ust. 1 pkt 2,
  tworzy się komórki organizacyjne do spraw służb mundurowych.
7. Kierowników komórek organizacyjnych, o których mowa w ust. 5 i 6, powołują
  na wspólny wniosek Ministra Obrony Narodowej, Ministra Sprawiedliwości i
  ministra właściwego do spraw wewnętrznych:
   1) w centrali Funduszu - Prezes Funduszu;
   2) w oddziałach wojewódzkich Funduszu - dyrektor właściwego oddziału
     wojewódzkiego
 - z zastrzeżeniem ust. 9.
8. Prezes Funduszu występuje do Ministra Obrony Narodowej, Ministra
  Sprawiedliwości i ministra właściwego do spraw wewnętrznych o przedstawienie
  wniosku, o którym mowa w ust. 7. Wniosek powinien być przedstawiony w
  terminie do 30 dni.
9. W przypadku nieprzedstawienia w terminie wniosku, o którym mowa w ust. 7,
  kierowników komórek organizacyjnych, o których mowa w ust. 5 i 6, powołują
  odpowiednio:
   1) w centrali Funduszu - Prezes Funduszu;
   2) w oddziałach wojewódzkich Funduszu - dyrektor właściwego oddziału
     wojewódzkiego.
                                       
                                   Art. 39.
1. Do zakresu działania Funduszu należy w szczególności:
   1) zabezpieczenie ubezpieczonym świadczeń zdrowotnych służących zachowaniu,
     ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, udzielanych w przypadku
     choroby, urazu, ciąży, porodu i połogu oraz w celu zapobiegania chorobom,
     a także promocja zdrowia;
   2) przeprowadzanie konkursów ofert, rokowań i zawieranie umów o udzielanie
     świadczeń zdrowotnych;
   3) określanie jakości i dostępności oraz analiza kosztów świadczeń
     zdrowotnych w zakresie niezbędnym dla prawidłowego zawierania umów;
   4) wykonywanie zadań zleconych i finansowanych przez ministra właściwego do
     spraw zdrowia;
   5) prowadzenie wydawniczej działalności promocyjnej i informacyjnej w
     zakresie ochrony zdrowia;
   6) prowadzenie Centralnego Wykazu Ubezpieczonych.
2. Fundusz nie prowadzi działalności gospodarczej.
3. Fundusz nie prowadzi zakładów opieki zdrowotnej, nie może być ich
  właścicielem ani nie może posiadać w jakiejkolwiek formie praw własności w
  stosunku do podmiotów prowadzących zakłady opieki zdrowotnej lub apteki, w
  szczególności nie może być akcjonariuszem lub udziałowcem spółek
  prowadzących zakłady opieki zdrowotnej, akcjonariuszem lub udziałowcem
  spółek prowadzących obrót lekami.
4. Zadania Funduszu określone w ust. 1 pkt 1-4 w odniesieniu do zakładów
  opieki zdrowotnej tworzonych i nadzorowanych przez Ministra Obrony
  Narodowej, Ministra Sprawiedliwości i ministra właściwego do spraw
  wewnętrznych realizuje komórka organizacyjna oddziału wojewódzkiego
  Funduszu, o której mowa w art. 38 ust. 6, z uwzględnieniem potrzeb
  wynikających z planu zdrowotnego dla służb mundurowych.
                                       
                                   Art. 40.
1.Organami Funduszu są:
   1) Rada Funduszu;
   2) Zarząd Funduszu.
2. W sprawach niezastrzeżonych do kompetencji Rady Funduszu i Prezesa
  Funduszu organem właściwym jest Zarząd Funduszu.

                                   Art. 41.
1. Rada Funduszu składa się z 13 osób spełniających wymagania określone w
  ust. 4, powoływanych przez Prezesa Rady Ministrów na 5 lat, przy czym:
   1) 1 członka - Przewodniczącego Rady, powołuje się na wspólny wniosek
     ministra właściwego do spraw zdrowia i ministra właściwego do spraw
     finansów publicznych;
   2) 4 członków powołuje się na wniosek ministra właściwego do spraw zdrowia;
   3) 1 członka powołuje się na wniosek ministra właściwego do spraw finansów
     publicznych;
   4) 1 członka powołuje się na wniosek Ministra Obrony Narodowej;
   5) 1 członka powołuje się na wniosek Ministra Sprawiedliwości;
   6) 1 członka powołuje się na wniosek ministra właściwego do spraw
     wewnętrznych;
   7) 1 członka powołuje się na wniosek ministra właściwego do spraw
     zabezpieczenia społecznego;
   8) 2 członków powołuje się na wniosek Trójstronnej Komisji do Spraw
     Społeczno-Gospodarczych;
   9) 1 członka powołuje się na wniosek Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu
     Terytorialnego.
2. W posiedzeniach Rady Funduszu mogą uczestniczyć:
   1) 1 przedstawiciel Naczelnej Rady Lekarskiej;
   2) 1 przedstawiciel Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych;
   3) 1 przedstawiciel Naczelnej Rady Aptekarskiej;
   4) 1 przedstawiciel Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych;
 przedstawiając wnioski i opinie w sprawach będących przedmiotem posiedzenia
  Rady.
3. Prezes Rady Ministrów ustala wynagrodzenie członków Rady Funduszu.
4. W skład Rady Funduszu mogą wchodzić wyłącznie osoby, które spełniają
  łącznie poniższe kryteria:
   1) nie zostały prawomocnie skazane za przestępstwo umyślne;
   2) posiadają wykształcenie wyższe;
   3) posiadają uprawnienia konieczne do zasiadania w radach nadzorczych
     jednoosobowych spółek Skarbu Państwa, zgodnie z odrębnymi przepisami.
5. Członkowie Rady Funduszu nie mogą być jednocześnie członkami Zarządu
  Funduszu, pracownikami Funduszu, świadczeniodawcami, którzy zawarli umowę z
  Funduszem, właścicielami, pracownikami lub osobami współpracującymi ze
  świadczeniodawcami, którzy zawarli z Funduszem umowę o udzielanie świadczeń
  zdrowotnych, członkami organów lub pracownikami jednostek będących organami
  założycielskimi zakładów opieki zdrowotnej, a także członkami organów
  zakładu ubezpieczeń prowadzącego działalność ubezpieczeniową na podstawie
  ustawy z dnia 28 lipca 1991 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz.U. z 1996
  r. Nr 11, poz. 62, z późn. zm.)6).
6. Do zadań Rady Funduszu należy w szczególności:
   1) uchwalanie Krajowego Planu Zabezpieczenia Świadczeń Zdrowotnych i
     przyjmowanie sprawozdania z jego wykonania;
   2) uchwalanie rocznego planu finansowego Funduszu, uchwalanie planu pracy
     Funduszu i przyjmowanie rocznego sprawozdania z działalności Funduszu;
   3) uchwalanie regulaminu działania Zarządu Funduszu;
   4) ocena pracy Zarządu i przedstawianie wniosków do Prezesa Rady Ministrów;
   5) podejmowanie uchwał dotyczących majątku Funduszu, inwestycji
     przekraczających upoważnienia statutowe dla Zarządu oraz nabywania,
     zbywania i obciążania nieruchomości stanowiących własność Funduszu;
   6) opiniowanie systemu wynagradzania pracowników Funduszu;
   7) wybór biegłego rewidenta wykonującego badanie rocznego sprawozdania
     finansowego Funduszu;
   8) opiniowanie sprawozdania finansowego Funduszu.
7. Uchwały w sprawach określonych w ust. 6 pkt 1 i 2 oraz powoływania i
  odwoływania zastępców Prezesa Funduszu podejmowane są przez Radę Funduszu
  większością 3/4 głosów, przy obecności co najmniej połowy ustawowej liczby
  jej członków. W pozostałych sprawach Rada Funduszu podejmuje uchwały
  większością głosów przy obecności co najmniej połowy ustawowej liczby
  członków Rady. W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos
  Przewodniczącego Rady.
8. Przed upływem kadencji członka Rady Funduszu Prezes Rady Ministrów
  odwołuje w przypadku:
   1) rezygnacji ze stanowiska;
   2) utraty zdolności do pełnienia powierzonych obowiązków na skutek
     długotrwałej choroby, trwającej co najmniej 6 miesięcy, potwierdzonej
     orzeczeniem lekarskim;
   3) prawomocnego skazania za przestępstwo umyślne.
9. Przed upływem kadencji członka Rady Funduszu Prezes Rady Ministrów może
  odwołać także na podstawie wniosku podmiotu, na wniosek którego został
  powołany.
10. W przypadku odwołania członka Rady Funduszu albo jego śmierci przed
  upływem jego kadencji Prezes Rady Ministrów powołuje nowego członka na okres
  do końca tej kadencji. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio.
11. Przepisu ust. 10 nie stosuje się w przypadku, gdy do końca kadencji
  członka Rady Funduszu pozostało mniej niż 3 miesiące, licząc od dnia
  odwołania albo śmierci poprzedniego jej członka.
12. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
   1) tryb zgłaszania kandydatów na członków Rady Funduszu;
   2) regulamin działania Rady Funduszu
 - uwzględniając terminy zgłaszania członków, formę zgłoszeń oraz zakres
  zadań Rady Funduszu.
                                       
                                   Art. 42.
1. Działalnością Funduszu kieruje Prezes Funduszu, który reprezentuje Fundusz
  na zewnątrz.
2. Prezesa Funduszu powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów. Prezes Rady
  Ministrów ustala wynagrodzenie Prezesa Funduszu.
3. Do zakresu działania Prezesa Funduszu należy w szczególności:
   1) kierowanie pracami Zarządu;
   2) koordynowanie współpracy Funduszu z organami administracji rządowej,
     jednostkami samorządu terytorialnego, innymi instytucjami działającymi na
     rzecz ochrony zdrowia, instytucjami ubezpieczeń społecznych, samorządami
     zawodów medycznych, związkami zawodowymi i związkami pracodawców;
   3) powoływanie i odwoływanie dyrektorów oddziałów wojewódzkich Funduszu
     oraz na ich wniosek zastępców dyrektorów oraz głównych księgowych;
   4) powoływanie i odwoływanie rad społecznych przy oddziałach wojewódzkich
     Funduszu;
   5) wykonywanie czynności wynikających ze stosunku pracy wobec pracowników
     Funduszu;
   6) rozpatrywanie indywidualnych spraw z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego.
4. W przypadku nieobecności lub czasowej niemożności sprawowania funkcji, w
  okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy, Prezesa Funduszu zastępuje, na
  podstawie jego pisemnego upoważnienia, jeden z zastępców Prezesa Funduszu. W
  przypadku śmierci Prezesa Funduszu lub niemożności udzielenia przez niego
  takiego upoważnienia - upoważnienia udziela Rada Funduszu.
5. Prezes Funduszu może udzielić zastępcom Prezesa, głównemu księgowemu,
  dyrektorom oddziałów wojewódzkich Funduszu i innym pracownikom Funduszu
  pełnomocnictw do dokonywania określonych czynności prawnych i upoważnień do
  dokonywania określonych czynności faktycznych.
6. Pełnomocnictwa udzielone dyrektorom i innym pracownikom oddziałów
  wojewódzkich Funduszu obejmują sprawy związane z:
   1) wykonywaniem czynności z zakresu prawa pracy w stosunku do pracowników
     oddziałów wojewódzkich;
   2) rozpatrywaniem indywidualnych spraw z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego.
7. Pełnomocnictwa i upoważnienia, o których mowa w ust. 4 i 5, są udzielane
  na piśmie pod rygorem nieważności.

                                   Art. 43.
1. W skład Zarządu Funduszu wchodzą:
   1) Prezes Funduszu;
   2) trzech zastępców Prezesa - zastępca Prezesa do spraw medycznych,
     zastępca Prezesa do spraw finansowych i zastępca Prezesa do spraw służb
     mundurowych.
2. Zastępcą Prezesa do spraw medycznych jest lekarz.
3. Zastępców Prezesa powołuje i odwołuje Rada Funduszu, na wniosek Prezesa
  Funduszu, i ustala ich wynagrodzenie.
4. Wniosek dotyczący powołania zastępców Prezesa Prezes Funduszu przedstawia
  Radzie Funduszu po uzgodnieniu z:
   1) ministrem właściwym do spraw zdrowia - w przypadku zastępcy Prezesa do
     spraw medycznych;
   2) ministrem właściwym do spraw finansów publicznych - w przypadku zastępcy
     Prezesa do spraw finansowych;
   3) Ministrem Obrony Narodowej, Ministrem Sprawiedliwości i ministrem
     właściwym do spraw wewnętrznych - w przypadku zastępcy Prezesa do spraw
     służb mundurowych.
5. Do zadań Zarządu należy w szczególności:
   1) kierowanie działalnością Funduszu w zakresie niezastrzeżonym dla Prezesa
     Funduszu;
   2) bieżące zarządzanie funduszami i mieniem Funduszu;
   3) prowadzenie gospodarki finansowej Funduszu;
   4) wykonywanie uchwał Rady Funduszu;
   5) sporządzanie rocznych planów finansowych Funduszu i sprawozdań
     finansowych oraz przedkładanie ich ministrowi właściwemu do spraw zdrowia
     oraz ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych;
   6) sporządzanie projektu Krajowego Planu Zabezpieczenia Świadczeń
     Zdrowotnych i sprawozdań z jego wykonania oraz przedkładanie ich, w
     terminie 7 dni od dnia przyjęcia przez Radę Funduszu, ministrowi
     właściwemu do spraw zdrowia;
   7) realizacja rocznego planu finansowego i planu pracy Funduszu;
   8) sporządzanie projektów planu pracy Funduszu i rocznych sprawozdań z
     działalności Funduszu i przedkładanie ich, w terminie 7 dni od dnia
     przyjęcia przez Radę Funduszu, ministrowi właściwemu do spraw zdrowia;
   9) negocjowanie umów ze świadczeniodawcami, ich zawieranie i rozliczanie
     oraz kontrola wykonywania;
  10) podejmowanie decyzji w sprawach określonych w ustawie;
  11) nadzorowanie działalności oddziałów wojewódzkich Funduszu;
  12) przekazywanie ministrowi właściwemu do spraw zdrowia uchwał Zarządu i
     Rady Funduszu, w terminie 7 dni od dnia ich uchwalenia;
  13) przygotowanie i przedstawianie Radzie Funduszu corocznych prognoz
     przychodów i kosztów;
  14) przedstawianie Radzie Funduszu innych informacji o pracy Funduszu - w
     formie, zakresie i terminach określonych przez Radę Funduszu;
  15) przedstawianie Radzie Funduszu propozycji w sprawie ustalenia i zmian
     systemu wynagradzania pracowników Funduszu.
6. Szczegółowe zakresy obowiązków zastępców Prezesa do spraw:
   1) finansowych - w zakresie gospodarki finansowej;
   2) medycznych - w zakresie zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych i
     monitorowania ich realizacji;
   3) służb mundurowych - w zakresie zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych dla
     służb mundurowych
 - określa statut Funduszu.
7. Do zakresu obowiązków zastępcy Prezesa do spraw służb mundurowych należy w
  szczególności:
   1) nadzorowanie i koordynowanie działań komórek organizacyjnych do spraw
     służb mundurowych,
   2) koordynacja współpracy z Ministrem Obrony Narodowej, Ministrem
     Sprawiedliwości i ministrem właściwym do spraw wewnętrznych,
   3) nadzór nad realizacją planu zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych w
     zakresie dotyczącym służb mundurowych.
8. Zarząd Funduszu może udzielić dyrektorom oddziałów wojewódzkich Funduszu i
  innym pracownikom Funduszu pełnomocnictw do dokonywania określonych
  czynności prawnych oraz upoważnień do dokonywania określonych czynności
  faktycznych.
9. Członkowie Zarządu i pracownicy Funduszu nie mogą być jednocześnie
  członkami Rady Funduszu, świadczeniodawcami współpracującymi z Funduszem,
  właścicielami, pracownikami lub osobami współpracującymi ze
  świadczeniodawcami, którzy zawarli z Funduszem umowę o udzielanie świadczeń
  zdrowotnych, członkami organów lub pracownikami jednostek samorządu
  terytorialnego, a także członkami organów zakładu ubezpieczeń prowadzącego
  działalność ubezpieczeniową na podstawie ustawy o działalności
  ubezpieczeniowej.

                                   Art. 44.
1. Tryb działania Zarządu Funduszu określa regulamin uchwalany przez Radę
  Funduszu.
2. Roczny plan finansowy Funduszu, sprawozdanie finansowe Funduszu, roczny
  plan pracy Funduszu, sprawozdanie z działalności Funduszu minister właściwy
  do spraw zdrowia w formie komunikatu kieruje do publikacji w Dzienniku
  Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski B".
3. Projekty, plany i sprawozdania, o których mowa w art. 43 ust. 5, podlegają
  opublikowaniu również na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra
  właściwego do spraw zdrowia oraz na stronie internetowej Funduszu.

                                   Art. 45.
Fundusz w celach informacyjnych i promocyjnych wydaje Biuletyn Narodowego
Funduszu Zdrowia.
                                       
                                   Art. 46.
1. Przy oddziałach wojewódzkich Funduszu Prezes Funduszu powołuje rady
  społeczne.
2. Rada społeczna składa się z 14 osób spełniających wymagania określone w
  ust. 3, i jest powoływana na pięcioletnią kadencję, przy czym:
   1) 2 członków powołuje się na wniosek właściwego sejmiku województwa;
   2) 1 członka powołuje się na wniosek właściwego wojewody;
   3) 2 członków powołuje się na wniosek wojewódzkich organów ogólnokrajowych
     organizacji związkowych reprezentatywnych w rozumieniu art. 6 ustawy z
     dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-
     Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego (Dz.U. Nr 100,
     poz. 1080, Nr 154, poz. 1793 i 1800 oraz z 2002 r. Nr 10, poz. 89 i Nr
     240, poz. 2056);
   4) 2 członków powołuje się spośród kandydatów przedstawionych przez Związek
     Powiatów Polskich i Związek Miast Polskich; każdy ze związków może
     przedstawić nie więcej niż 2 kandydatów do poszczególnych rad
     społecznych;
   5) 1 członka powołuje się na wniosek właściwej okręgowej rady lekarskiej, a
     w przypadku gdy na terenie województwa działa więcej niż jedna okręgowa
     rada lekarska, delegują one wspólnego kandydata;
   6) 1 członka powołuje się na wniosek właściwej okręgowej rady pielęgniarek
     i położnych, a w przypadku gdy na terenie województwa działa więcej niż
     jedna okręgowa rada pielęgniarek i położnych, delegują one wspólnego
     kandydata;
   7) 1 członka powołuje się na wniosek Krajowej Rady Diagnostów
     Laboratoryjnych;
   8) 1 członka powołuje się na wniosek właściwej okręgowej rady aptekarskiej,
     a w przypadku gdy na terenie województwa działa więcej niż jedna okręgowa
     rada aptekarska, delegują one wspólnego kandydata;
   9) 1 członka powołuje się na wniosek właściwego szefa wojewódzkiego sztabu
     wojskowego;
  10) 1 członka powołuje się na wniosek właściwego komendanta wojewódzkiego
     Policji;
  11) 1 członka powołuje się na wniosek właściwego komendanta wojewódzkiego
     Państwowej Straży Pożarnej.
3. W skład rady społecznej mogą wchodzić wyłącznie osoby, które:
   1) korzystają z pełni praw publicznych;
   2) posiadają wykształcenie wyższe;
   3) nie zostały poprzednio skazane za przestępstwo umyślne.
4. Do zadań rady społecznej należy:
   1) opiniowanie wojewódzkiego planu zdrowotnego, o którym mowa w art. 101
     pkt 1;
   2) opiniowanie projektu Krajowego Planu Zabezpieczenia Świadczeń
     Zdrowotnych, o którym mowa w art. 106, w części odnoszącej się do danego
     województwa;
   3) dokonywanie okresowych analiz skarg i wniosków wnoszonych przez
     ubezpieczonych, z wyłączeniem spraw podlegających nadzorowi medycznemu.
5. Przed upływem kadencji rady społecznej, Prezes Funduszu odwołuje jej
  członka w przypadku:
   1) rezygnacji z funkcji;
   2) wniosku podmiotu, na podstawie którego został powołany;
   3) utraty zdolności do pełnienia powierzonych obowiązków na skutek
     długotrwałej choroby trwającej co najmniej 6 miesięcy, potwierdzonej
     orzeczeniem lekarskim;
   4) prawomocnego skazania za przestępstwo umyślne.
6. W przypadku odwołania członka rady społecznej albo jego śmierci przed
  upływem kadencji Prezes Funduszu powołuje nowego członka na okres do końca
  tej kadencji. Przepisy ust. 2 stosuje się odpowiednio.
7. Przepisu ust. 6 nie stosuje się w przypadku, gdy do końca kadencji rady
  społecznej pozostało mniej niż 3 miesiące, licząc od dnia odwołania albo
  śmierci poprzedniego jej członka.
8. Członkom rady społecznej nie przysługuje wynagrodzenie. Członkom rady
  społecznej przysługuje zwrot kosztów podróży, zakwaterowania i diety na
  zasadach określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków
  ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej
  lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na
  obszarze kraju.
9. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, tryb
  zgłaszania kandydatów na członków rady społecznej oraz regulamin działania
  rady społecznej, uwzględniając terminy zgłaszania członków, formę zgłoszeń
  oraz zakres zadań rady społecznej.
                                       
                                  Rozdział 5
                    Świadczenia z ubezpieczenia zdrowotnego
                                       
                                   Art. 47.
1. Ubezpieczeni mają, na zasadach określonych w ustawie, prawo do świadczeń
  zdrowotnych mających na celu zachowanie zdrowia, zapobieganie chorobom i
  urazom, wczesne wykrywanie chorób, leczenie oraz zapobieganie
  niepełnosprawności i jej ograniczanie, z wyłączeniem:
   1) świadczeń, których sposób finansowania określają odrębne przepisy, w tym
     świadczeń służby medycyny pracy;
   2) orzeczeń o zdolności do prowadzenia pojazdów mechanicznych oraz innych
     orzeczeń i zaświadczeń lekarskich wydawanych na życzenie ubezpieczonego,
     jeżeli nie są one związane z dalszym leczeniem, rehabilitacją,
     niezdolnością do pracy określoną w przepisach o ubezpieczeniu społecznym
     i ubezpieczeniu społecznym rolników, kontynuowaniem nauki, w tym w
     placówkach, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 16 i 17, uczestnictwem
     dzieci, uczniów, słuchaczy zakładów kształcenia nauczycieli i studentów w
     zajęciach sportowych i w zorganizowanym wypoczynku, a także jeżeli nie są
     wydawane dla celów pomocy społecznej lub uzyskania zasiłku
     pielęgnacyjnego;
   3) świadczeń zdrowotnych w szpitalach uzdrowiskowych i sanatoriach
     uzdrowiskowych niezwiązanych z bezpośrednią przyczyną skierowania
     ubezpieczonego na leczenie uzdrowiskowe;
   4) świadczeń zdrowotnych z zakresu stomatologii innych niż określone w
     ustawie;
   5) szczepień ochronnych, z zastrzeżeniem ust. 3;
   6) ponadstandardowych świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków
     własnych ubezpieczonego;
   7) świadczeń zdrowotnych finansowanych z budżetu państwa.
2. Ubezpieczony skierowany do zakładu opiekuńczo-leczniczego lub
  pielęgnacyjno-opiekuńczego ponosi odpłatność za pobyt i wyżywienie ustaloną
  na podstawie odrębnych przepisów.
3. Fundusz finansuje koszty przeprowadzania obowiązkowych szczepień
  ochronnych, o których mowa w przepisach o chorobach zakaźnych i zakażeniach.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady
  Lekarskiej oraz Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, określi, w drodze
  rozporządzenia, wykaz ponadstandardowych świadczeń zdrowotnych, o których
  mowa w ust. 1 pkt 6, uwzględniając świadczenia zdrowotne, które nie są
  konieczne dla zachowania zdrowia, zapobiegania chorobom i urazom, wczesnego
  wykrywania chorób, leczenia oraz zapobiegania niepełnosprawności i jej
  ograniczania.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady
  Lekarskiej oraz Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, określi, w drodze
  rozporządzenia, w odniesieniu do świadczeń, o których mowa w ust. 1 pkt 7:
   1) wykaz, zakres i tryb udzielania tych świadczeń;
   2) tryb przekazywania środków publicznych na realizację tych świadczeń;
   3) sposób ustalania ceny tych świadczeń oraz ich finansowania;
   4) podmioty sprawujące ocenę ich jakości
 - uwzględniając wymagania dotyczące szczególnych kwalifikacji personelu
  udzielającego świadczeń i konieczność użycia specjalistycznej aparatury.

                                   Art. 48.
1. Fundusz nie finansuje kosztów leczenia ubezpieczonego lub badań
  diagnostycznych poza granicami kraju.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia może skierować ubezpieczonego do
  przeprowadzenia poza granicami kraju leczenia lub badań diagnostycznych,
  których nie przeprowadza się w kraju.
3. Koszty leczenia lub badań diagnostycznych ubezpieczonego poza granicami
  kraju:
   1) wynikające z umów międzynarodowych;
   2) na podstawie skierowania ministra właściwego do spraw zdrowia, o którym
     mowa w ust. 2, wraz z kosztami transportu ubezpieczonego za granicę i do
     kraju
 - są finansowane z budżetu państwa.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady
  Lekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia, sposób kierowania
  ubezpieczonego na leczenie lub badania diagnostyczne poza granicami kraju i
  pokrywania kosztów tych świadczeń oraz kosztów transportu ubezpieczonego za
  granicę i do kraju, a także wzór wniosku o skierowanie na leczenie lub
  badanie diagnostyczne poza granicami kraju, uwzględniając zasadność i
  skuteczność takiego leczenia lub badania diagnostycznego.

                                   Art. 49.
Ubezpieczony, w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego, ma prawo do świadczeń
zdrowotnych odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej opartej na
dowodach naukowych i praktyki medycznej, w ramach posiadanych przez Fundusz
środków finansowych.
                                       
                                   Art. 50.
1. Fundusz realizuje uprawnienia ubezpieczonego do świadczeń na rzecz
  zachowania zdrowia, zapobiegania chorobom i wczesnego wykrywania chorób
  poprzez finansowanie działań w zakresie:
   1) propagowania zachowań prozdrowotnych, w szczególności przez zachęcanie
     do indywidualnej odpowiedzialności za własne zdrowie;
   2) prowadzenia działań w zakresie profilaktycznych badań lekarskich w celu
     wczesnego rozpoznania chorób, ze szczególnym uwzględnieniem chorób układu
     krążenia oraz chorób nowotworowych;
   3) prowadzenia działań profilaktycznych, w tym promocji zdrowia oraz
     profilaktyki stomatologicznej obejmującej dzieci i młodzież do ukończenia
     18 roku życia;
   4) prowadzenia badań profilaktycznych, w tym profilaktyki stomatologicznej
     obejmującej kobiety w ciąży;
   5) profilaktycznej opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą w środowisku
     nauczania i wychowania;
   6) wykonywania szczepień ochronnych;
   7) wykonywania badań z zakresu medycyny sportowej obejmujących dzieci i
     młodzież do ukończenia 21 roku życia uprawiających sport amatorski.
2. Fundusz realizuje uprawnienia ubezpieczonego do świadczeń, o których mowa
  w ust. 1, w ramach profilaktycznych programów zdrowotnych :
   1) realizowanych na zlecenie ministra właściwego do spraw zdrowia i
     finansowanych z budżetu państwa;
   2) realizowanych i finansowanych przez Fundusz ze środków własnych;
   3) finansowanych z innych źródeł.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do
  spraw oświaty i wychowania, po zasięgnięciu opinii Prezesa Funduszu,
  Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych,
  określi, w drodze rozporządzeń, w odniesieniu do działań, o których mowa w
  ust. 1 pkt 2 i 4, zakres świadczeń zdrowotnych, w szczególności badań
  przesiewowych, wraz z okresami, w których te badania są przeprowadzane,
  uwzględniając szczególną rolę profilaktyki.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do
  spraw kultury fizycznej i sportu, po zasięgnięciu opinii Prezesa Funduszu i
  Naczelnej Rady Lekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia, sposób
  dokonywania kwalifikacji do poszczególnych dyscyplin sportu, zakres
  koniecznych badań lekarskich oraz ich częstotliwość w stosunku do dzieci i
  młodzieży do ukończenia 21 roku życia ubiegających się o przyznanie licencji
  na amatorskie uprawianie określonej dyscypliny sportu, uwzględniając
  potrzebę szczególnej ochrony zdrowia dzieci i młodzieży.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do
  spraw oświaty i wychowania, po zasięgnięciu opinii Prezesa Funduszu,
  Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych,
  określi, w drodze rozporządzenia, zakres i organizację profilaktycznej
  opieki zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą objętymi obowiązkiem szkolnym oraz
  kształcącymi się w szkołach ponadgimnazjalnych do ukończenia 18 roku życia,
  a także zakres informacji przekazywanych wojewodzie o świadczeniodawcach
  sprawujących profilaktyczną opiekę nad tymi osobami, uwzględniając
  profilaktykę stomatologiczną i promocję zdrowia, a w szczególności
  profilaktykę w środowisku nauczania.
                                       
                                   Art. 51.
Ubezpieczony ma prawo do leczenia szpitalnego w szpitalu, który podpisał umowę
z Funduszem, na podstawie skierowania lekarza, lekarza stomatologa lub
felczera, jeżeli cel leczenia nie może być osiągnięty przez leczenie
ambulatoryjne, z zastrzeżeniem art. 121.

                                   Art. 52.
1. Ubezpieczony ma prawo do świadczeń rehabilitacji leczniczej w celu
  zapobieżenia niepełnosprawności, jej usunięcia, ograniczenia lub złagodzenia
  jej skutków.
2. Fundusz zapewnia ubezpieczonemu świadczenia, o których mowa w ust. 1, na
  podstawie skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.
3. W przypadku udzielania świadczeń, o których mowa w ust. 1, w zakładzie
  rehabilitacji leczniczej, który udziela świadczeń całodobowych, koszty
  wyżywienia i zakwaterowania pokrywane są na zasadach określonych w ustawie o
  zakładach opieki zdrowotnej dla osób przebywających w zakładach opiekuńczo-
  leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych.
                                       
                                   Art. 53.
1. Ubezpieczony ma prawo do bezpłatnych podstawowych świadczeń zdrowotnych
  lekarza stomatologa oraz podstawowych materiałów stomatologicznych
  stosowanych przy udzielaniu tych świadczeń.
2. Dzieci i młodzież do ukończenia 18 roku życia oraz kobiety w ciąży i w
  okresie połogu mają prawo do bezpłatnych dodatkowych świadczeń zdrowotnych
  lekarza stomatologa oraz materiałów stosowanych przy udzielaniu tych
  świadczeń.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu oraz Naczelnej Rady Lekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia,
  wykaz podstawowych świadczeń lekarza stomatologa oraz podstawowych
  materiałów stomatologicznych, uwzględniając konieczność zapewnienia
  skuteczności leczenia.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu oraz Naczelnej Rady Lekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia,
  wykaz dodatkowych świadczeń stomatologicznych i materiałów stomatologicznych
  oraz rodzaj dokumentu potwierdzającego uprawnienia do tych świadczeń,
  uwzględniając szczególne potrzeby zdrowotne osób, o których mowa w ust. 2.

                                   Art. 54.
1. Ubezpieczony ma prawo do świadczeń z zakresu badań diagnostycznych, w tym
  analityki medycznej, wykonywanych na podstawie skierowania lekarza
  ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu oraz Naczelnej Rady Lekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia,
  wykaz badań diagnostycznych niezbędnych przy udzielaniu świadczeń
  zdrowotnych w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, uwzględniając potrzeby
  zdrowotne ubezpieczonych.
                                       
                                   Art. 55.
1. Zaopatrzenie w leki i wyroby medyczne przysługuje ubezpieczonemu na
  podstawie recepty wystawionej przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.
2. Zaopatrzenie w leki i wyroby medyczne przysługuje ubezpieczonemu także na
  podstawie recepty wystawionej przez lekarza niebędącego lekarzem
  ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli posiada on uprawnienia do wykonywania
  zawodu oraz zawarł z Funduszem umowę upoważniającą go do wystawiania takich
  recept.
3. Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do felczera ubezpieczenia
  zdrowotnego i felczera.

                                   Art. 56.
Ubezpieczonemu przyjętemu do szpitala lub innego zakładu opieki zdrowotnej w
rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej,
przeznaczonych dla osób potrzebujących całodobowych lub całodziennych
świadczeń zdrowotnych, oraz przy wykonywaniu zabiegów leczniczych i
pielęgnacyjnych, diagnostycznych i rehabilitacyjnych przez podmioty uprawnione
do udzielania świadczeń z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, a także przy
udzielaniu przez te podmioty pomocy doraźnej zapewnia się bezpłatnie leki i
wyroby medyczne, jeżeli są one konieczne do wykonania świadczenia.
                                       
                                   Art. 57.
1. Leki podstawowe, leki uzupełniające i leki recepturowe są wydawane
  ubezpieczonemu na podstawie recepty w aptekach ogólnodostępnych lub aptekach
  zakładowych podległych Ministrowi Obrony Narodowej lub ministrowi właściwemu
  do spraw wewnętrznych:
   1) po wniesieniu opłaty ryczałtowej - za leki podstawowe i recepturowe;
   2) za odpłatnością w wysokości 30% albo 50% ceny leku - za leki
     uzupełniające.
2. Opłata ryczałtowa oraz częściowa odpłatność dotyczy jednostkowego
  opakowania leku określonego w wykazach, o których mowa w ust. 5 pkt 1.
3. Opłata ryczałtowa nie może przekraczać 0,5% minimalnego wynagrodzenia w
  przypadku leku podstawowego oraz 1,5% minimalnego wynagrodzenia w przypadku
  leku recepturowego.
4. Leki niewpisane do Rejestru Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu
  na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i sprowadzone z zagranicy na
  warunkach i w trybie określonych w art. 4 ustawy - Prawo farmaceutyczne mogą
  być wydawane po wniesieniu opłaty ryczałtowej, pod warunkiem że konieczność
  ich sprowadzenia z zagranicy oraz refundacji potwierdzona została przez
  Zarząd Funduszu.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu, Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Aptekarskiej, określa,
  w drodze rozporządzenia:
   1) wykazy leków podstawowych i uzupełniających;
   2) wysokość opłaty ryczałtowej za leki podstawowe i recepturowe;
   3) wysokość odpłatności za leki uzupełniające;
   4) wykaz leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy
     sporządzaniu leków recepturowych;
   5) ilość leku recepturowego, którego dotyczy opłata ryczałtowa, oraz sposób
     obliczania kosztu sporządzania leku recepturowego
 - uwzględniając w szczególności konieczność zapewnienia ochrony zdrowia
  społeczeństwa, dostępność do leków oraz bezpieczeństwo ich stosowania, a
  także możliwości płatnicze Funduszu.
6. Wykazy leków podstawowych i uzupełniających, o których mowa w ust. 5 pkt
  1, aktualizowane są co najmniej dwa razy w roku.

                                   Art. 58.
1. Osobom chorującym na choroby zakaźne lub psychiczne oraz upośledzonym
  umysłowo, a także chorującym na niektóre choroby przewlekłe, wrodzone lub
  nabyte leki i wyroby medyczne są przepisywane bezpłatnie, za opłatą
  ryczałtową lub za częściową odpłatnością określoną w art. 57 ust. 1 pkt 2.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu, Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Aptekarskiej, określi,
  w drodze rozporządzenia:
   1) wykaz chorób, o których mowa w ust. 1;
   2) wykaz leków i wyrobów medycznych, które ze względu na choroby określone
     w wykazie, o którym mowa w pkt 1, są przepisywane bezpłatnie, za opłatą
     ryczałtową lub za częściowa odpłatnością
   - uwzględniając w szczególności konieczność zapewnienia ochrony zdrowia
  społeczeństwa, dostępność do leków, bezpieczeństwo stosowania oraz
  możliwości płatnicze Funduszu.
                                       
                                   Art. 59.
1. Ubezpieczonym w wieku powyżej 65 roku życia wydaje się, na podstawie
  recepty wystawionej przez lekarza, o którym mowa w art. 55 ust. 1, leki
  podstawowe, z zastrzeżeniem ust. 2-4.
2. Leki, o których mowa w ust. 1, są wydawane po wniesieniu opłaty za
  opakowanie jednostkowe w wysokości 1 zł.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady
  Lekarskiej i Naczelnej Rady Aptekarskiej, określa co najmniej raz w roku,
  w drodze rozporządzenia, wykaz leków, o których mowa w ust. 1, uwzględniając
  możliwości finansowe systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego oraz
  konieczność zapewnienia dostępności do leków.
4. Wykazem leków, o którym mowa w ust. 3, mogą być objęte jedynie leki ujęte
  w wykazie leków podstawowych, o którym mowa w art. 57 ust. 5 pkt 1, oraz
  ujęte w wykazie leków przepisywanych za opłatą ryczałtową, o którym mowa w
  art. 58 ust. 2.
5. Przepisy art. 55 ust. 2 i 3, art. 60 ust. 1, art. 61 ust. 1 oraz art. 66
  ust. 3 stosuje się odpowiednio.

                                   Art. 60.
1. Wprowadza się limity cen leków zawartych w wykazach, o których mowa w art.
  57 ust. 5 pkt 1 oraz art. 58 ust. 2 pkt 2, posiadających tę samą nazwę
  międzynarodową albo różne nazwy międzynarodowe, ale podobne działanie
  terapeutyczne.
2. Jednakowy limit ceny leku dotyczy leków, o których mowa w ust. 1, o tej
  samej dawce, wielkości opakowania i postaci farmaceutycznej, z zastrzeżeniem
  ust. 3.
3. Apteka może wydać lek, o którym mowa w ust. 1, którego cena przekracza
  limit ceny, pobierając dodatkową dopłatę w wysokości różnicy między ceną
  wydawanego leku a wysokością limitu ceny.
4. Różne limity cen leków, o których mowa w ust. 1, mogą zostać ustalone w
  przypadku, gdy jest to uwarunkowane:
   1) obniżeniem dopłaty wnoszonej przez pacjenta za nabywany lek;
   2) zapewnieniem ciągłych dostaw leku na rynek.
5. Apteka ma obowiązek poinformować pacjenta o możliwości nabycia innego niż
  przepisany na recepcie leku o tej samej nazwie międzynarodowej, dawce,
  postaci farmaceutycznej i w tym samym wskazaniu terapeutycznym, którego cena
  nie przekracza limitu ceny. Nie dotyczy to sytuacji, kiedy wystawiający
  receptę dokonał odpowiedniej adnotacji na druku recepty wskazującej na
  niemożność dokonania zamiany przepisanego leku.

                                   Art. 61.
1. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu, Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Aptekarskiej, ustala, w
  drodze rozporządzenia, limity cen leków posiadających tę samą nazwę
  międzynarodową oraz leków o różnych nazwach międzynarodowych, ale o podobnym
  działaniu terapeutycznym, wymienionych w wykazach leków podstawowych i
  uzupełniających, o których mowa w art. 57 ust. 5 pkt 1, oraz limity cen
  leków i wyrobów medycznych, o których mowa w art. 58 ust. 2 pkt 2,
  uwzględniając w szczególności bezpieczeństwo ich stosowania.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określa, w drodze rozporządzenia,
  kryteria kwalifikacji leków o różnych nazwach międzynarodowych, ale o
  podobnym działaniu terapeutycznym, do grupy objętej wspólnym limitem ceny,
  biorąc pod uwagę wskazania terapeutyczne i bezpieczeństwo ich stosowania.
                                       
                                   Art. 62.
1. Wytwórca lub importer leków i wyrobów medycznych, zwany dalej
  "wnioskodawcą", może składać do ministra właściwego do spraw zdrowia wnioski
  o ich umieszczenie w wykazach, o których mowa w art. 57 ust. 5 pkt 1 i art.
  58 ust. 2 pkt 2.
2. Wnioski, o których mowa w ust. 1, powinny zawierać w szczególności:
   1) oznaczenie wnioskodawcy, jego siedzibę i adres;
   2) nazwę i proponowaną cenę leku lub wyrobu medycznego;
   3) wielkość realizowanych dostaw w okresie poprzedzającym złożenie wniosku
     i deklarowanych w okresie późniejszym;
   4) dzienny koszt terapii oraz średni koszt standardowej terapii;
   5) uzasadnienie wniosku i proponowanej ceny.
3. Wnioski, o których mowa w ust. 1, rozpatruje Zespół do Spraw Gospodarki
  Lekami działający na podstawie art. 7 ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach
  (Dz.U. Nr 97, poz. 1050 oraz z 2002 r. Nr 144, poz. 1204), zwany dalej
  "Zespołem".
4. W przypadku nieuwzględnienia wniosku Zespół informuje o tym wnioskodawcę,
  wskazując uzasadnienie zajętego stanowiska. Wnioskodawca może, w terminie 14
  dni od dnia otrzymania tego stanowiska, zwrócić się do ministra właściwego
  do spraw zdrowia o ponowne rozpatrzenie wniosku.
5. Od decyzji ministra właściwego do spraw zdrowia przysługuje skarga do sądu
  administracyjnego.

                                   Art. 63.
Minister właściwy do spraw zdrowia określa, w drodze rozporządzenia:
   1) szczegółowy zakres informacji zawartych we wnioskach, o których mowa w
     art. 62 ust. 1;
   2) sposób składania oraz tryb i terminy rozpatrywania wniosków, o których
     mowa w art. 62 ust. 1, uwzględniając w szczególności, że rozpatrywanie
     wniosku nie może trwać dłużej niż 90 dni, licząc od dnia jego złożenia, z
     tym że w przypadku konieczności uzupełnienia danych niezbędnych do
     umieszczenia danego leku i wyrobu medycznego we właściwym wykazie bieg
     tego terminu ulega zawieszeniu do dnia otrzymania uzupełnienia wniosku,
     oraz że w przypadku gdy procedura umieszczenia leku lub wyrobu medycznego
     w wykazach, o których mowa w art. 57 ust. 5 pkt 1 i art. 58 ust. 2 pkt 2,
     występuje łącznie z rozpatrywaniem informacji lub wniosku o ustalenie
     ceny urzędowej, łączny termin nie może przekroczyć 180 dni, a w przypadku
     konieczności uzupełnienia danych niezbędnych do rozpatrzenia wniosków
     łącznie, bieg tego terminu ulega zawieszeniu do dnia otrzymania
     uzupełnienia wniosku.

                                   Art. 64.
1. Ubezpieczonemu, który posiada tytuł "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi",
  przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami leków podstawowych
  i uzupełniających do wysokości limitu, o którym mowa w art. 60 ust. 1, na
  podstawie recepty wystawionej przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego albo
  felczera ubezpieczenia zdrowotnego lub lekarza albo felczera niebędącego
  lekarzem albo felczerem ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli posiada
  uprawnienia do wykonywania zawodu oraz zawarł z Funduszem umowę
  upoważniającą go do wystawiania takich recept.
2. Osoba uprawniona okazuje legitymację "Zasłużonego Honorowego Dawcy Krwi"
  wydaną przez Polski Czerwony Krzyż. Osoba przedstawiająca receptę do
  realizacji jest obowiązana do okazania dokumentu osoby uprawnionej
  potwierdzającego jej uprawnienie.

                                   Art. 65.
1. Inwalidom wojennym, ich współmałżonkom pozostającym na ich wyłącznym
  utrzymaniu oraz wdowom i wdowcom po poległych żołnierzach i zmarłych
  inwalidach wojennych uprawnionym do renty rodzinnej, a także osobom, o
  których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 2, przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w
  leki oznaczone symbolem "Rp" i wpisane do Rejestru Produktów Leczniczych
  Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Receptę dla osób, o których mowa w ust. 1, może wystawić lekarz albo
  felczer, o którym mowa w art. 64 ust. 1.
3. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do okazania lekarzowi albo
  felczerowi wystawiającemu receptę dokumentu potwierdzającego przysługujące
  uprawnienie. Osoba przedstawiająca receptę do realizacji jest obowiązana do
  okazania dokumentu osoby uprawnionej potwierdzającego jej uprawnienie.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu oraz Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Aptekarskiej,
  określa, w drodze rozporządzenia, wzór recepty, o której mowa w ust. 2,
  rodzaj i numer dokumentu uprawniającego, sposób zaopatrywania,
  przechowywania i rozliczania recept oraz kontroli ich wystawiania i
  realizacji.
                                       
                                   Art. 66.
1. Osobom:
   1) które są inwalidami wojskowymi;
   2) które doznały uszczerbku na zdrowiu w okolicznościach określonych w art.
     7 i 8 ustawy, o której mowa w art. 5 pkt 5, i nie zostały zaliczone do
     żadnej z grup inwalidów;
   3) wymienionym w art. 42 i 59 ustawy, o której mowa w art. 5 pkt 5
   - przysługuje bezpłatne zaopatrzenie w leki objęte wykazami leków
  podstawowych i uzupełniających.
2. Receptę dla osób, o których mowa w ust. 1, może wystawić lekarz albo
  felczer, o którym mowa w art. 64 ust. 1.
3. Osoby, o których mowa w ust. 1, są obowiązane do okazania lekarzowi albo
  felczerowi wystawiającemu receptę dokumentu potwierdzającego przysługujące
  uprawnienie. Osoba przedstawiająca receptę do realizacji jest obowiązana do
  okazania dokumentu osoby uprawnionej potwierdzającego jej uprawnienie.
4. Bezpłatne zaopatrzenie w leki osób, o których mowa w ust. 1, przysługuje
  do wysokości limitu, o którym mowa w art. 60 ust. 1.

                                   Art. 67.
Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa Funduszu,
Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Aptekarskiej, określa, w drodze
rozporządzenia, wzór recept uprawniających do nabycia leku lub wyrobu
medycznego, bezpłatnie lub za częściową odpłatnością, sposób zaopatrywania w
druki recept, ich przechowywania, sposób realizacji recept oraz kontroli ich
wystawiania i realizacji.

                                   Art. 68.
1. Zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przysługuje
  ubezpieczonym na zlecenie lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera
  ubezpieczenia zdrowotnego bezpłatnie, za częściową odpłatnością lub
  odpłatnie, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Inwalidom wojennym i wojskowym przysługuje prawo do bezpłatnych
  przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych na zlecenie lekarza
  ubezpieczenia zdrowotnego lub felczera ubezpieczenia zdrowotnego do
  wysokości limitu ceny, o którym mowa w ust. 5.
3. Udział Funduszu w cenie przedmiotu ortopedycznego lub środka pomocniczego
  nie może być niższy niż kwota stanowiąca 50% limitu ceny określonego na
  podstawie ust. 5 dla przedmiotu ortopedycznego lub środka pomocniczego albo
  ceny nabycia przedmiotu ortopedycznego i środka pomocniczego, jeżeli limit
  ceny nie został ustalony.
4. Limit ceny określony dla naprawy przedmiotu ortopedycznego może być
  wykorzystany przez ubezpieczonego dla dokonania naprawy użytkowanego
  przedmiotu ortopedycznego w okresie używalności ustalonym dla danego
  przedmiotu ortopedycznego.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu, może wprowadzić, w drodze rozporządzenia, limit cen dla
  przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych, o takim samym
  zastosowaniu, ale różnych cenach - w zakresie którego Fundusz finansuje to
  świadczenie, oraz limit cen dla napraw przedmiotów ortopedycznych,
  uwzględniając dobro ubezpieczonego oraz możliwości płatnicze Funduszu.
6. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu oraz Naczelnej Rady Lekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia,
  szczegółowy wykaz przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych,
  wysokość udziału własnego ubezpieczonego w cenie ich nabycia, kryteria ich
  przyznawania, okresy użytkowania, a także przedmioty ortopedyczne
  podlegające naprawie w zależności od wskazań medycznych.
                                       
                                   Art. 69.
1. Leczenie uzdrowiskowe przysługuje ubezpieczonemu na podstawie skierowania
  wystawionego przez lekarza ubezpieczenia zdrowotnego.
2. Skierowanie, o którym mowa w ust. 1, wymaga potwierdzenia przez właściwy
  ze względu na miejsce zamieszkania ubezpieczonego oddział wojewódzki
  Funduszu.
3. Ubezpieczony ponosi koszty przejazdu na leczenie uzdrowiskowe i z leczenia
  uzdrowiskowego oraz częściową odpłatność za koszty wyżywienia i
  zakwaterowania w sanatorium uzdrowiskowym, z zastrzeżeniem ust. 4. Fundusz
  pokrywa do wysokości określonej w umowie z sanatorium uzdrowiskowym różnicę
  kosztów wyżywienia i zakwaterowania ubezpieczonego oraz koszty, o których
  mowa w ust. 4.
4. Dzieci i młodzież do ukończenia lat 18, a jeżeli kształcą się dalej - do
  ukończenia 26 lat, dzieci niepełnosprawne w znacznym stopniu - bez
  ograniczenia wieku, a także dzieci uprawnione do renty rodzinnej nie ponoszą
  odpłatności za koszty wyżywienia i zakwaterowania w prewentorium
  uzdrowiskowym i sanatorium uzdrowiskowym.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu oraz Naczelnej Rady Lekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia,
  sposób i warunki wystawiania skierowania na leczenie uzdrowiskowe przez
  lekarza ubezpieczenia zdrowotnego oraz tryb potwierdzania tego skierowania
  przez Fundusz, uwzględniając konieczność weryfikacji celowości skierowania
  na leczenie uzdrowiskowe.
6. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość częściowej odpłatności
  ubezpieczonego za koszty wyżywienia i zakwaterowania w sanatorium
  uzdrowiskowym, uwzględniając sezonowość i standard usług.

                                   Art. 70.
1. Ubezpieczonemu na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub
  felczera ubezpieczenia zdrowotnego przysługuje bezpłatny przejazd środkami
  transportu sanitarnego do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej
  udzielającego świadczeń we właściwym zakresie i z powrotem w przypadkach:
   1) konieczności podjęcia natychmiastowego leczenia w zakładzie opieki
     zdrowotnej;
   2) wynikających z potrzeby zachowania ciągłości leczenia.
2. Ubezpieczonemu na podstawie zlecenia lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub
  felczera ubezpieczenia zdrowotnego przysługuje bezpłatny przejazd środkami
  transportu sanitarnego w przypadku dysfunkcji narządu ruchu
  uniemożliwiającej korzystanie ze środków transportu publicznego w celu
  odbycia leczenia do najbliższego zakładu opieki zdrowotnej udzielającego
  świadczeń we właściwym zakresie i z powrotem.
3. W przypadkach niewymienionych w ust. 1 i 2 na podstawie zlecenia lekarza
  ubezpieczenia zdrowotnego ubezpieczonemu przysługuje przejazd środkami
  transportu sanitarnego odpłatnie lub za częściową odpłatnością.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu oraz Naczelnej Rady Lekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia,
  wykaz grup jednostek chorobowych, stopnie niesprawności oraz wysokość
  udziału własnego ubezpieczonego, w przypadkach określonych w ust. 3, w
  zależności od wskazań medycznych.

                                   Art. 71.
1. Ubezpieczony ubiegający się o świadczenie z ubezpieczenia zdrowotnego jest
  obowiązany przedstawić kartę ubezpieczenia zdrowotnego.
2. W przypadku:
   1) nagłego zachorowania, wypadku, urazu lub zatrucia;
   2) stanu zagrożenia życia;
   3) porodu
 - karta może zostać przedstawiona w innym czasie, nie później niż w terminie
  30 dni od dnia rozpoczęcia udzielania świadczenia, o ile chory nadal
  przebywa w szpitalu.
3. Jeżeli przedstawienie karty ubezpieczenia zdrowotnego w terminie
  określonym w ust. 2 nie jest możliwe, karta ubezpieczenia zdrowotnego może
  być przedstawiona w terminie 7 dni od dnia zakończenia udzielania świadczeń
  zdrowotnych.
4. W razie nieprzedstawienia karty ubezpieczenia zdrowotnego w terminach, o
  których mowa w ust. 2 i 3, lub w przypadku gdy ubezpieczony nie opłacił
  składki na ubezpieczenie zdrowotne przez okres dłuższy niż miesiąc,
  świadczenie zostaje udzielone na koszt ubezpieczonego.
5. W razie nieodprowadzenia składki za ubezpieczonego przez zobowiązanego
  płatnika przez okres dłuższy niż miesiąc Fundusz obciąża tego płatnika
  poniesionymi kosztami świadczeń udzielonych ubezpieczonemu.
6. Późniejsze niż przewidziane w ust. 2 i 3 przedstawienie karty
  ubezpieczenia zdrowotnego nie może stanowić podstawy odmowy zwolnienia z
  kosztów, o których mowa w ust. 4, albo ich zwrotu.
7. Opłacenie zaległych składek wraz z odsetkami nie zwalnia z obowiązku
  pokrycia kosztów udzielonego świadczenia zdrowotnego.
8. Roszczenia przysługujące na podstawie ust. 4 i 5 ulegają przedawnieniu z
  upływem 5 lat od dnia, w którym stały się wymagalne.
9. Przepisów ust. 1-4 nie stosuje się do świadczeń zdrowotnych udzielanych
  dzieciom od dnia urodzenia do ukończenia 6 miesiąca życia.

                                  Rozdział 6
                   Umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych
                                       
                                   Art. 72.
1. Podstawą udzielania świadczeń zdrowotnych finansowanych przez Fundusz jest
  umowa o udzielanie świadczeń zdrowotnych zawarta pomiędzy Funduszem i
  świadczeniodawcą.
2. Świadczenia zdrowotne nieokreślone w umowie finansowane przez Fundusz
  udzielane są na rzecz osób ubezpieczonych wyłącznie w przypadkach i na
  zasadach określonych w ustawie.
3. Suma kwot zobowiązań Funduszu wobec świadczeniodawców nie może przekroczyć
  wysokości kosztów przewidzianych na ten cel w planie finansowym Funduszu.
                                       
                                   Art. 73.
1. Umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych są jawne.
2. Fundusz realizuje zasadę jawności umów poprzez zamieszczenie na swojej
  stronie internetowej informacji o każdej zawartej umowie, z uwzględnieniem
  rodzaju, liczby i ceny zakupionych świadczeń oraz maksymalnej kwoty
  zobowiązań Funduszu wobec świadczeniodawcy wynikającej ze wszystkich
  zawartych umów.

                                   Art. 74.
Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady
Lekarskiej oraz Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, określi, w drodze
rozporządzenia, ogólne warunki udzielania świadczeń zdrowotnych zawierające
postanowienia, o których mowa w art. 75 pkt 1-3 i 5, tryb wyboru przez
ubezpieczonego lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, pielęgniarki i położnej
podstawowej opieki zdrowotnej, uwzględniając równe traktowanie
świadczeniodawców, wskazania wynikające z aktualnej wiedzy i praktyki
medycznej oraz zasady uczciwej konkurencji.

                                   Art. 75.
Umowa o udzielanie świadczeń zdrowotnych określa w szczególności:
   1) rodzaj i zakres udzielanych świadczeń;
   2) warunki udzielania świadczeń;
   3) zasady rozliczeń pomiędzy Funduszem a świadczeniodawcami;
   4) kwotę zobowiązania Funduszu wobec świadczeniodawcy;
   5) zasady rozpatrywania kwestii spornych i zażaleń.
                                       
                                   Art. 76.
1. Przy zawieraniu umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych nie stosuje się
  przepisów o zamówieniach publicznych, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Przy zawieraniu umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych stosuje się
  odpowiednio art. 17 ustawy z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach
  publicznych (Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 664, Nr 113, poz. 984 i Nr 197,
  poz. 1661 oraz z 2003 r. Nr 2, poz. 16).
                                       
                                   Art. 77.
1. Umowa o udzielanie świadczeń zdrowotnych może być zawarta wyłącznie ze
  świadczeniodawcą, który został wybrany do udzielania świadczeń zdrowotnych
  na zasadach określonych w ustawie.
2. Fundusz nie może zawrzeć umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych z
  lekarzem, pielęgniarką, położną, inną osobą wykonującą zawód medyczny lub
  psychologiem, jeżeli udzielają oni świadczeń zdrowotnych u świadczeniodawcy,
  który zawarł umowę z Funduszem.
                                       
                                   Art. 78.
1. Zawieranie przez Fundusz umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych odbywa
  się po przeprowadzeniu postępowania w trybie:
   1) konkursu ofert albo
   2) rokowań.
2. W celu przeprowadzenia postępowania w sprawie zawarcia umowy w trybie
  konkursu ofert Fundusz zamieszcza ogłoszenie zgodnie z zasadami określonymi
  na podstawie ust. 5. W celu przeprowadzenia rokowań oprócz zamieszczenia
  ogłoszenia Fundusz wysyła zaproszenie.
3. Ogłoszenie zawiera w szczególności nazwę (firmę) i adres (siedzibę)
  zamawiającego, określenie wartości i przedmiotu zamówienia, wymagane
  kwalifikacje zawodowe i techniczne świadczeniodawców, z uwzględnieniem
  Polskich Norm wprowadzających normy europejskie lub europejskich aprobat
  technicznych oraz klasyfikacji statystycznych wydanych na podstawie
  przepisów o statystyce publicznej.
4. W celu przeprowadzenia postępowania w sprawie zawarcia umowy Fundusz
  powołuje komisję. Tryb pracy komisji w drodze regulaminu określa Rada
  Funduszu.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu, Naczelnej Rady Lekarskiej oraz Naczelnej Rady Pielęgniarek i
  Położnych, określi, w drodze rozporządzenia, sposób ogłaszania o
  postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych
  przez Fundusz, zapraszania do udziału w rokowaniach, składania ofert,
  powoływania i odwoływania komisji konkursowej oraz jej zadania,
  uwzględniając równe traktowanie świadczeniodawców oraz uczciwą konkurencję.
                                       
                                   Art. 79.
1. Podstawowym trybem postępowania w sprawie zawarcia umowy o udzielanie
  świadczeń zdrowotnych jest konkurs ofert.
2. Konkurs ofert składa się z części jawnej i niejawnej.
3. W części jawnej konkursu ofert komisja w obecności oferentów:
   1) stwierdza prawidłowość ogłoszenia konkursu ofert oraz liczbę złożonych
     ofert;
   2) otwiera koperty lub paczki z ofertami i ustala, które z ofert spełniają
     warunki, o których mowa w art. 88;
   3) przyjmuje do protokołu zgłoszone przez oferentów wyjaśnienia lub
     oświadczenia.
4. W części niejawnej konkursu ofert komisja może:
   1) wybrać najkorzystniejszą ofertę;
   2) dokonać wyboru większej liczby ofert, jeżeli wykonywanie świadczeń
     zdrowotnych będących przedmiotem konkursu ofert przez jednego oferenta
     jest niemożliwe lub utrudnione;
   3) odrzucić wszystkie oferty, jeżeli nie wynika z nich możliwość właściwego
     wykonywania świadczeń zdrowotnych.
5. Komisja może, jeśli zostało to przewidziane w ogłoszeniu, wybrać kilka
  ofert w celu wykonania całości zadania.
6. Komisja w części niejawnej konkursu ofert może przeprowadzić negocjacje z
  oferentami w celu ustalenia:
   1) liczby planowanych do udzielenia świadczeń zdrowotnych;
   2) ceny za udzielane świadczenia zdrowotne.
7. Negocjacje przeprowadza się z oferentami, którzy złożyli najkorzystniejsze
  oferty.
8. Komisja konkursowa ma obowiązek przeprowadzić negocjacje co najmniej z
  dwoma oferentami, o ile w konkursie bierze udział więcej niż jeden oferent.
                                       
                                   Art. 80.
1. W zakresie podstawowej opieki zdrowotnej składnikiem oferty jest lista
  zadeklarowanych podopiecznych do lekarza, który udziela świadczeń
  zdrowotnych w ramach zakładu opieki zdrowotnej lub praktyki lekarskiej.
2. W zakresie podstawowej opieki zdrowotnej składnikiem oferty jest lista
  zadeklarowanych podopiecznych do pielęgniarki lub położnej, które udzielają
  świadczeń zdrowotnych w ramach zakładu opieki zdrowotnej, praktyki
  pielęgniarskiej lub praktyki położniczej.
                                       
                                   Art. 81.
1. Fundusz może zawrzeć umowę o udzielanie świadczeń zdrowotnych w trybie
  rokowań wyłącznie w przypadkach określonych w ustawie.
2. Zawarcie umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych w trybie rokowań wymaga
  zgody Rady Funduszu, jeżeli wartość przedmiotu umowy przekracza równowartość
  w złotych 200 000 euro po przeliczeniu według kursu średniego ogłaszanego
  przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu ogłoszenia o
  przeprowadzeniu postępowania w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń
  zdrowotnych.
                                       
                                   Art. 82.
1. Przez rokowania rozumie się tryb zawierania umów o udzielanie świadczeń
  zdrowotnych, w którym Fundusz prowadzi postępowanie w sprawie ustalenia ceny
  i liczby świadczeń zdrowotnych z taką liczbą świadczeniodawców, która
  zapewni wybór najkorzystniejszej oferty oraz sprawny przebieg postępowania,
  nie mniejszą jednak niż trzech, chyba że ze względu na specjalistyczny
  charakter świadczeń zdrowotnych lub ograniczoną dostępność do świadczeń jest
  mniej świadczeniodawców mogących ich udzielać.
2. Rokowania składają się z części jawnej i niejawnej.
3. Do części jawnej rokowań stosuje się odpowiednio art. 79 ust. 3.
4. Do części niejawnej rokowań stosuje się odpowiednio art. 79 ust. 6.
                                       
                                   Art. 83.
Postępowanie w trybie rokowań może być przeprowadzone, jeżeli:
   1) uprzednio prowadzone postępowanie w trybie konkursu ofert zostało
     unieważnione, a szczegółowe warunki postępowania w sprawie zawarcia umowy
     o udzielanie świadczeń zdrowotnych są takie same jak w konkursie ofert,
     lub
   2) zachodzi pilna potrzeba zawarcia umowy o udzielanie świadczeń
     zdrowotnych, której wcześniej nie można było przewidzieć, lub
   3) jest tylko jeden świadczeniodawca mogący udzielać świadczeń zdrowotnych
     będących przedmiotem postępowania w sprawie zawarcia umów o udzielanie
     świadczeń zdrowotnych.
                                       
                                   Art. 84.
W przypadku, o którym mowa w art. 83 pkt 1, Fundusz zaprasza do udziału w
rokowaniach świadczeniodawców:
   1) którzy złożyli najkorzystniejsze oferty w unieważnionym konkursie ofert
     i
   2) których oferty nie zostały odrzucone w unieważnionym konkursie ofert.
                                       
                                   Art. 85.
Po przeprowadzeniu rokowań strony zawierają umowę o udzielanie świadczeń
zdrowotnych, z zastrzeżeniem art. 95 ust. 2.
                                       
                                   Art. 86.
1. Fundusz obowiązany jest do traktowania na równych prawach wszystkich
  świadczeniodawców ubiegających się o zawarcie umowy o udzielanie świadczeń
  zdrowotnych i prowadzenia postępowania w sposób gwarantujący zachowanie
  uczciwej konkurencji.
2. Wszelkie wymagania, wyjaśnienia i informacje, a także dokumenty związane z
  postępowaniem w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych
  udostępniane są świadczeniodawcom na takich samych zasadach.

                                   Art. 87.
Zarząd Funduszu określa przedmiot postępowania w sprawie zawarcia umowy o
udzielanie świadczeń zdrowotnych.
                                       
                                   Art. 88.
1. Kryteria oceny spełniania warunków i warunki wymagane od świadczeniodawców
  nie podlegają zmianie w toku postępowania.
2. Świadczeniodawcy obowiązani są wykazać, że spełniają wymagane warunki, w
  terminie określonym przez Fundusz.
3. Kryteria oceny oraz warunki, o których mowa w ust. 1, określa Zarząd
  Funduszu, podając je w ogłoszeniu.
                                       
                                   Art. 89.
1. Odrzuca się ofertę:
   1) złożoną przez świadczeniodawcę po terminie;
   2) gdy dostarczone przez świadczeniodawcę informacje są nieprawdziwe;
   3) gdy świadczeniodawca nie przedstawił wszystkich wymaganych dokumentów;
   4) gdy świadczeniodawca nie określił przedmiotu oferty lub nie podał
     proponowanej liczby lub ceny świadczeń zdrowotnych.
2. W przypadku gdy braki, o których mowa w ust. 1, dotyczą tylko części
  oferty, ofertę można odrzucić w części dotkniętej brakiem, jeżeli jest to
  możliwe.
3. W przypadku określonym w ust. 1 pkt 3 oraz gdy oferta zawiera braki
  formalne inne niż określone w ust. 1 pkt 1, 2 lub 4, komisja może zobowiązać
  oferenta do usunięcia tych braków w wyznaczonym terminie pod rygorem
  odrzucenia oferty.

                                   Art. 90.
1. Zarząd Funduszu, na wniosek komisji, unieważnia postępowanie w sprawie
  zawarcia umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych, gdy:
   1) nie wpłynęła żadna oferta;
   2) wpłynęła jedna oferta niepodlegająca odrzuceniu, z zastrzeżeniem ust. 2;
   3) odrzucono wszystkie oferty;
   4) kwota najkorzystniejszej oferty przewyższa kwotę, którą Fundusz
     przeznaczył na finansowanie świadczeń zdrowotnych;
   5) nastąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie
     postępowania lub zawarcie umowy nie leży w interesie ubezpieczonych,
     czego nie można było wcześniej przewidzieć.
2. Jeżeli w toku konkursu ofert wpłynęła tylko jedna oferta niepodlegająca
  odrzuceniu, komisja może przyjąć tę ofertę, gdy z okoliczności wynika, że na
  ogłoszony ponownie na tych samych warunkach konkurs ofert nie wpłynie więcej
  ofert.

                                   Art. 91.
Porównanie ofert w toku postępowania w sprawie zawarcia umowy o udzielanie
świadczeń zdrowotnych obejmuje w szczególności ocenę:
   1) zakresu merytorycznego oferowanych świadczeń zdrowotnych, kwalifikacji
     osób wykonujących zawody medyczne oraz stopnia zapewnienia ubezpieczonemu
     ciągłości dostępu do świadczeń zdrowotnych, w szczególności diagnostyki i
     terapii;
   2) jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych również w oparciu o wewnętrzną
     oraz zewnętrzną ocenę, która może być potwierdzona certyfikatem jakości
     lub akredytacją;
   3) ceny oferowanych świadczeń zdrowotnych.
                                       
                                   Art. 92.
1. Jeżeli nie nastąpiło unieważnienie postępowania w sprawie zawarcia umowy o
  udzielanie świadczeń zdrowotnych, komisja ogłasza o rozstrzygnięciu
  postępowania.
2. O rozstrzygnięciu konkursu ofert ogłasza się w miejscu i terminie
  określonych w ogłoszeniu o konkursie ofert.
3. O rozstrzygnięciu rokowań ogłasza się na tablicy ogłoszeń oraz na stronie
  internetowej właściwego oddziału wojewódzkiego Funduszu.
4. Ogłoszenie zawierające nazwę (firmę) lub imię i nazwisko, siedzibę i adres
  świadczeniodawcy, który został wybrany, niezwłocznie zamieszcza się na
  tablicy informacyjnej oraz na stronie internetowej właściwego oddziału
  wojewódzkiego Funduszu.
5. Z chwilą ogłoszenia rozstrzygnięcia postępowania następuje jego
  zakończenie i komisja ulega rozwiązaniu.
6. Dyrektor oddziału wojewódzkiego jest obowiązany kierować do publikacji w
  Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich ogłoszenia o wynikach
  rozstrzygniętych postępowań.
                                       
                                   Art. 93.
1. Świadczeniodawcom, których interes prawny doznał uszczerbku w wyniku
  naruszenia przez Fundusz zasad przeprowadzania postępowania w sprawie
  zawarcia umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych, przysługują środki
  odwoławcze i skarga na zasadach określonych w art. 94 i 95.
2. Środki odwoławcze nie przysługują na:
   1) wybór trybu postępowania;
   2) niedokonanie wyboru świadczeniodawcy;
   3) unieważnienie postępowania w sprawie zawarcia umowy o udzielanie
     świadczeń zdrowotnych.
                                       
                                   Art. 94.
1. W toku postępowania w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń
  zdrowotnych, do czasu zakończenia postępowania, oferent może złożyć do
  komisji umotywowany protest w terminie 2 dni roboczych od dnia dokonania
  zaskarżonej czynności.
2. Do czasu rozpatrzenia protestu postępowanie w sprawie zawarcia umowy o
  udzielanie świadczeń zdrowotnych ulega zawieszeniu, chyba że z treści
  protestu wynika, że jest on oczywiście bezzasadny.
3. Komisja rozpatruje i rozstrzyga protest w ciągu 2 dni od dnia jego
  złożenia i udziela pisemnej odpowiedzi składającemu protest.
4. Protest złożony po terminie nie podlega rozpatrzeniu.
5. Informację o wniesieniu protestu i jego rozstrzygnięciu niezwłocznie
  zamieszcza się na tablicy ogłoszeń oraz na stronie internetowej właściwego
  oddziału wojewódzkiego Funduszu.
6. W przypadku uwzględnienia protestu komisja powtarza zaskarżoną czynność.
                                       
                                   Art. 95.
1. Świadczeniodawca biorący udział w postępowaniu może złożyć do Funduszu
  odwołanie dotyczące rozstrzygnięcia postępowania w terminie 7 dni od dnia
  ogłoszenia o rozstrzygnięciu postępowania. Odwołanie wniesione po terminie
  nie podlega rozpatrzeniu.
2. Wniesione odwołanie wstrzymuje zawarcie umowy do czasu jego rozpatrzenia.
3. Zarząd Funduszu lub osoba przez niego upoważniona rozpoznaje i rozstrzyga
  odwołanie w ciągu 7 dni od dnia jego złożenia i udziela pisemnej odpowiedzi
  składającemu odwołanie.
4. Informację o wniesieniu odwołania i jego rozstrzygnięciu niezwłocznie
  zamieszcza się na tablicy ogłoszeń oraz na stronie internetowej właściwego
  oddziału wojewódzkiego Funduszu.
5. W przypadku uwzględnienia odwołania przeprowadza się ponownie postępowanie
  w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych. Do ponownie
  przeprowadzanego postępowania stosuje się odpowiednio również art. 83 pkt 1
  oraz art. 84 pkt 2. Art. 84 pkt 1 nie stosuje się.
6. Świadczeniodawcy, którego odwołanie nie zostało uwzględnione, przysługuje
  skarga do Sądu Okręgowego w Warszawie.
7. Od wyroku sądu nie przysługuje kasacja do Sądu Najwyższego.

                                   Art. 96.
1. Do umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych stosuje się przepisy Kodeksu
  cywilnego, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej.
2. Umowa o udzielanie świadczeń zdrowotnych jest nieważna, jeżeli zawarto ją
  z oferentem, którego oferta podlegała odrzuceniu z przyczyn wskazanych w
  ustawie, lub jeżeli zawarto ją w wyniku postępowania, które zostało
  unieważnione.
3. Umowa o udzielanie świadczeń zdrowotnych jest nieważna w części
  wykraczającej poza przedmiot postępowania w sprawie zawarcia umowy o
  udzielanie świadczeń zdrowotnych, o którym mowa w art. 87.
                                       
                                   Art. 97.
1. Umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych nie mogą być zawierane na czas
  nieoznaczony. Zawarcie umowy na czas dłuższy niż 3 lata wymaga wcześniejszej
  zgody Rady Funduszu.
2. W przypadku zawarcia umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych na okres
  dłuższy niż rok świadczeniodawca przez okres obowiązywania umowy nie może
  ubiegać się o zawarcie nowej umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych w tym
  samym zakresie i dotyczącej tego samego przedmiotu. Nie dotyczy to
  przypadku, gdy spełnione są przesłanki do zawarcia umowy określone w art. 83
  pkt 2 lub 3.
                                       
                                   Art. 98.
Umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych wymagają formy pisemnej pod rygorem
nieważności.
                                       
                                   Art. 99.
Nieważna jest zmiana zawartej umowy, jeżeli ma dotyczyć warunków, które
podlegały ocenie przy wyborze najkorzystniejszej oferty, chyba że konieczność
wprowadzenia takich zmian wynika z okoliczności, których nie można było
przewidzieć w chwili zawarcia umowy.
                                       
                                   Art. 100.
Do zmiany umowy nie stosuje się przepisów o postępowaniu w sprawie zawarcia
umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych.
                                       
                                  Rozdział 7
                 Planowanie zabezpieczenia potrzeb zdrowotnych
                                       
                                   Art. 101.
W celu określenia potrzeb zdrowotnych ubezpieczonych oraz warunków należytego
zabezpieczenia tych potrzeb tworzy się:
   1) plany zdrowotne województwa, zwane dalej "wojewódzkimi planami
     zdrowotnymi", które stanowią wytyczne dla wojewódzkiego planu
     zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych;
   2) plan zdrowotny dla służb mundurowych, który stanowi wytyczne dla planu
     zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych dla służb mundurowych.
                                       
                                   Art. 102.
1. Projekt wojewódzkiego planu zdrowotnego opracowuje zarząd województwa, a
  zatwierdza sejmik województwa, w drodze uchwały.
2. Projekt planu zdrowotnego dla służb mundurowych przygotowywany jest
  wspólnie przez Ministra Obrony Narodowej, Ministra Sprawiedliwości i
  ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
3. Plany, o których mowa w ust. 1 i 2, określają najważniejsze
  krótkoterminowe i długoterminowe cele zdrowotne oraz proponowane sposoby ich
  osiągania.
4. W wojewódzkim planie zdrowotnym na podstawie analizy sytuacji zdrowotnej
  obywateli i jej uwarunkowań ustala się priorytety w zakresie zabezpieczenia
  potrzeb zdrowotnych ubezpieczonych.
5. W planie zdrowotnym dla służb mundurowych Minister Obrony Narodowej,
  Minister Sprawiedliwości oraz minister właściwy do spraw wewnętrznych, na
  podstawie analizy sytuacji zdrowotnej ubezpieczonych wymienionych w art. 9
  ust. 1 pkt 2-12 i członków ich rodzin oraz jej uwarunkowań, wspólnie
  ustalają:
   1) priorytety w zakresie zabezpieczenia potrzeb zdrowotnych ubezpieczonych
     wymienionych w art. 9 ust. 1 pkt 2-12 i członków ich rodzin;
   2) zakłady opieki zdrowotnej wykonujące zadania w zakresie zabezpieczenia
     potrzeb zdrowotnych ubezpieczonych wymienionych w art. 9 ust. 1 pkt 2-12
     oraz świadczenia zdrowotne na rzecz tych ubezpieczonych związane z
     realizacją zadań z zakresu obronności i bezpieczeństwa państwa, z
     wyłączeniem świadczeń służby medycyny pracy.
6. Wojewoda jest obowiązany do przekazywania zarządowi województwa
  gromadzonych danych epidemiologicznych i statystycznych niezbędnych do
  przygotowania wojewódzkiego planu zdrowotnego.
7. Przy opracowywaniu wojewódzkiego planu zdrowotnego zarząd województwa
  zasięga opinii wojewody, organów powiatów i samorządów zawodów medycznych.

                                   Art. 103.
1. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu, Naczelnej Rady Lekarskiej, Naczelnej Rady Pielęgniarek i
  Położnych, Naczelnej Rady Aptekarskiej oraz Krajowej Rady Diagnostów
  Laboratoryjnych, określi, w drodze rozporządzenia, warunki, jakim powinny
  odpowiadać wojewódzkie plany zdrowotne, oraz zakres danych niezbędnych do
  przygotowania wojewódzkiego planu zdrowotnego, uwzględniając w szczególności
  zapewnienie ubezpieczonym całodobowego dostępu do świadczeń zdrowotnych oraz
  tworzenie warunków do życia w środowisku sprzyjającym zdrowiu.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z Ministrem Obrony
  Narodowej, Ministrem Sprawiedliwości oraz ministrem właściwym do spraw
  wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii Prezesa Funduszu, Naczelnej Rady
  Lekarskiej, Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Naczelnej Rady
  Aptekarskiej oraz Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych, określi, w
  drodze rozporządzenia, warunki, jakim powinien odpowiadać plan zdrowotny dla
  służb mundurowych, oraz zakres danych niezbędnych do przygotowania tego
  planu, uwzględniając w szczególności potrzeby zdrowotne ubezpieczonych
  wymienionych w art. 9 ust. 1 pkt 2-12 i członków ich rodzin oraz specyfikę
  zadań wykonywanych przez ubezpieczonych wymienionych w art. 9 ust. 1 pkt 2-
  12.

                                   Art. 104.
1. Wojewódzkie plany zdrowotne i plan zdrowotny dla służb mundurowych są
  opracowywane i uchwalane co najmniej na następny rok kalendarzowy, z
  zastrzeżeniem ust. 2 i 3.
2. Plany zdrowotne, o których mowa w ust. 1, mogą uwzględniać długoterminowe
  cele zdrowotne oraz proponowane sposoby ich osiągnięcia na 4 kolejne lata.
3. W przypadku opracowania czteroletniego planu zdrowotnego podlega on
  corocznej aktualizacji. Do aktualizacji planu zdrowotnego stosuje się
  odpowiednio przepisy o tworzeniu i zmianie planu zdrowotnego, o których mowa
  w niniejszym rozdziale.
4. Sejmik województwa przekazuje uchwalony wojewódzki plan zdrowotny do
  właściwego oddziału wojewódzkiego Funduszu do dnia 15 kwietnia roku
  poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.
5. Przygotowany i wspólnie przyjęty plan zdrowotny dla służb mundurowych
  Minister Obrony Narodowej, Minister Sprawiedliwości i minister właściwy do
  spraw wewnętrznych przekazują do centrali Funduszu do dnia 15 kwietnia roku
  poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.
                                       
                                   Art. 105.
1. Właściwy wojewódzki oddział Funduszu opiniuje wojewódzki plan zdrowotny
  pod względem zabezpieczenia dostępności do świadczeń zdrowotnych i ciągłości
  ich udzielania dla ubezpieczonych.
2. Wojewódzki oddział Funduszu na podstawie przedłożonego wojewódzkiego planu
  zdrowotnego oraz analizy informacji statystycznych o realizacji świadczeń
  zdrowotnych na terenie danego województwa w latach poprzednich przygotowuje
  projekt wojewódzkiego planu zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych, zwanego
  dalej "wojewódzkim planem zabezpieczenia".
3. Komórka organizacyjna centrali Funduszu, o której mowa w art. 38 ust. 5,
  na podstawie przedłożonego planu zdrowotnego dla służb mundurowych
  przygotowuje projekt planu zabezpieczenia świadczeń zdrowotnych dla służb
  mundurowych, zwanego dalej "planem zabezpieczenia dla służb mundurowych".
4. Projekty planów, o których mowa w ust. 2 i 3, określają w szczególności
  liczbę i zakres świadczeń zgodnie z potrzebami zdrowotnymi oraz w ramach
  posiadanych przez Fundusz środków finansowych.
5. Plan zabezpieczenia wraz z zaopiniowanym planem zdrowotnym właściwy
  oddział wojewódzki Funduszu przekazuje najpóźniej do dnia 15 maja roku
  poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan, do centrali Funduszu.
6. W przypadku stwierdzenia, że plan zdrowotny nie gwarantuje zabezpieczenia
  dostępności do świadczeń zdrowotnych i ciągłości ich udzielania, w opinii, o
  której mowa w ust. 1, właściwy oddział wojewódzki Funduszu zamieszcza
  propozycje zmian.
7. Jeżeli sejmik województwa nie przedstawi właściwemu oddziałowi
  wojewódzkiemu Funduszu wojewódzkiego planu zdrowotnego w terminie określonym
  w art. 104 ust. 4, plan ten oraz wojewódzki plan zabezpieczenia
  przygotowuje, we współpracy z wojewodą, właściwy oddział wojewódzki Funduszu
  i przekazuje go bezpośrednio do centrali Funduszu w terminie do dnia 15 maja
  roku poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.
8. W przypadku gdy Minister Obrony Narodowej, Minister Sprawiedliwości i
  minister właściwy do spraw wewnętrznych nie przekażą do Funduszu planu, o
  którym mowa w art. 102 ust. 2, w terminie, o którym mowa w art. 104 ust. 5,
  plan ten przygotowuje Zarząd Funduszu.

                                   Art. 106.
1. Zarząd Funduszu na podstawie wojewódzkich planów zdrowotnych i planu
  zdrowotnego dla służb mundurowych oraz wojewódzkich planów zabezpieczenia i
  planu zabezpieczenia dla służb mundurowych opracowuje projekt Krajowego
  Planu Zabezpieczenia Świadczeń Zdrowotnych, zwanego dalej "krajowym planem",
  uwzględniając opinie, uwagi i propozycje oddziałów wojewódzkich Funduszu.
2. Krajowy plan opracowywany jest na rok kalendarzowy.
3. Projekt krajowego planu określa w szczególności liczbę oraz zakres
  świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków Funduszu.
4. Zarząd Funduszu przedstawia projekt krajowego planu Radzie Funduszu w
  terminie do dnia 15 czerwca roku poprzedzającego rok, którego dotyczy ten
  plan.
5. Rada Funduszu przyjmuje projekt krajowego planu do dnia 30 czerwca roku
  poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.
6. Przyjęty przez Radę Funduszu projekt krajowego planu przekazywany jest w
  ciągu 7 dni:
   1) w części odnoszącej się do danego województwa - do właściwego sejmiku
     województwa i wojewody;
   2) w zakresie planu zabezpieczenia dla służb mundurowych - do właściwych
     ministrów.
7. Rada Funduszu wraz z projektem krajowego planu przedkłada ministrowi
  właściwemu do spraw zdrowia wojewódzkie plany zdrowotne i plan zdrowotny dla
  służb mundurowych oraz opinie i propozycje zmian do tych planów zgłoszone
  przez oddziały wojewódzkie Funduszu oraz komórkę organizacyjną wymienioną w
  art. 38 ust. 5.
8. Sejmik województwa i wojewoda, za pośrednictwem właściwego oddziału
  wojewódzkiego Funduszu, może przedstawić opinie do przedłożonej mu części
  projektu krajowego planu w terminie do dnia 21 lipca roku poprzedzającego
  rok, którego dotyczy ten plan.
9. Minister Obrony Narodowej, Minister Sprawiedliwości i minister właściwy do
  spraw wewnętrznych mogą przedstawić Zarządowi Funduszu opinie do
  przedłożonego im projektu krajowego planu w terminie do dnia 21 lipca roku
  poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.
10. Minister właściwy do spraw zdrowia może wnieść uwagi do projektu krajowego
  planu w terminie do dnia 21 lipca poprzedzającego rok, którego dotyczy ten
  plan.

                                   Art. 107.
1. Zarząd Funduszu po rozpatrzeniu zgłoszonych opinii i uwag przedstawia
  projekt krajowego planu Radzie Funduszu w terminie do dnia 10 sierpnia roku
  poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.
2. Rada Funduszu rozpatruje i przyjmuje krajowy plan w terminie do dnia 31
  sierpnia roku poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia zatwierdza krajowy plan w terminie do
  dnia 15 września roku poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.
4. Zatwierdzony przez ministra właściwego do spraw zdrowia krajowy plan
  Zarząd Funduszu przesyła niezwłocznie do właściwych oddziałów wojewódzkich
  Funduszu w celu jego realizacji oraz do wiadomości właściwego zarządu
  województwa, wojewody, Ministra Obrony Narodowej, Ministra Sprawiedliwości i
  ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
                                       
                                   Art. 108.
1. W krajowym planie określa się prognozowane środki przeznaczone na
  finansowanie świadczeń zdrowotnych niezbędnych dla zabezpieczenia potrzeb
  zdrowotnych ubezpieczonych w kraju oraz maksymalne ceny za poszczególne
  rodzaje świadczeń zdrowotnych.
2. Przy ustalaniu krajowego planu Fundusz jest obowiązany do przestrzegania:
   1) zasady zrównoważenia kosztów z przychodami;
   2) wymagań wynikających z aktualnej wiedzy i praktyki medycznej niezbędnych
     do realizacji świadczeń zdrowotnych.
3. Krajowy plan stanowi podstawę do sporządzania przez Zarząd Funduszu
  projektu planu finansowego Funduszu.
                                       
                                   Art. 109.
1. Krajowy plan tworzy się w podziale na oddziały wojewódzkie Funduszu,
  uwzględniając możliwe do zabezpieczenia potrzeby zdrowotne ubezpieczonych.
2. Realizacja krajowego planu następuje w drodze zawierania umów o udzielanie
  świadczeń zdrowotnych ze świadczeniodawcami przez oddziały Funduszu.
                                       
                                   Art. 110.
1. Fundusz może dokonać zmiany krajowego planu w trakcie roku, którego ten
  plan dotyczy:
   1) w przypadku gdy jest to uzasadnione potrzebami zdrowotnymi osób
     ubezpieczonych, których nie można było przewidzieć w chwili przyjmowania
     i zatwierdzania planu;
   2) w związku z innymi niż prognozowano wpływami do Funduszu.
2. Każda zmiana krajowego planu musi odpowiadać zasadom określonym w art. 108
  ust. 2.
                                       
                                   Art. 111.
1. Zmiany krajowego planu dokonuje Rada Funduszu na wniosek złożony za
  pośrednictwem Zarządu Funduszu.
2. Uprawnionymi do wystąpienia z wnioskiem o zmianę krajowego planu są:
   1) minister właściwy do spraw zdrowia;
   2) w zakresie ich dotyczącym:
     a) na wspólny wniosek Minister Obrony Narodowej, Minister
       Sprawiedliwości i minister właściwy do spraw wewnętrznych,
     b) sejmik województwa,
     c) oddziały wojewódzkie Funduszu.
3. Zmiana krajowego planu wymaga zatwierdzenia przez ministra właściwego do
  spraw zdrowia. Nie dotyczy to przypadku, gdy krajowy plan został zmieniony
  na skutek uwzględnienia w całości wniosku ministra właściwego do spraw
  zdrowia.
                                       
                                   Art. 112.
1. Minister właściwy do spraw zdrowia na podstawie analizy długookresowych
  trendów epidemiologicznych, wskaźników zdrowotnych, zmian czynników mających
  wpływ na stan zdrowotny obywateli oraz wojewódzkich planów zdrowotnych i
  planu zdrowotnego dla służb mundurowych przygotowuje wieloletni Narodowy
  Plan Zdrowotny, zwany dalej "Narodowym Planem", w którym określa
  priorytetowe cele polityki zdrowotnej oraz wytyczne do ich osiągnięcia.
2. Narodowy Plan opracowywany jest co najmniej na 4 lata i zawiera również,
  opracowane na podstawie wojewódzkich planów zdrowotnych i planu zdrowotnego
  dla służb mundurowych, szczegółowe wytyczne na temat priorytetowych celów
  polityki zdrowotnej oraz wytyczne ich osiągnięcia na najbliższy rok
  kalendarzowy.
3. Narodowy Plan powinien uwzględniać rekomendacje Światowej Organizacji
  Zdrowia oraz priorytety zdrowotne określone przez Radę Ministrów.
4. Narodowy Plan aktualizowany jest każdego roku w oparciu o wojewódzkie
  plany zdrowotne i plan zdrowotny dla służb mundurowych.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia przygotowuje Narodowy Plan w terminie
  do dnia 30 września roku poprzedzającego pierwszy rok obejmowany tym planem.

                                   Art. 113.
Narodowy Plan i jego zmiany publikuje się w Dzienniku Urzędowym
Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".

                                  Rozdział 8
                    Zasady udzielania świadczeń zdrowotnych
                                       
                                   Art. 114.
1. Ubezpieczony ma prawo wyboru lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej
  opieki zdrowotnej spośród lekarzy, pielęgniarek i położnych ubezpieczenia
  zdrowotnego nie częściej niż dwa razy w roku.
2. Wybór lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej
  potwierdza oświadczenie woli ubezpieczonego złożone w formie deklaracji
  wyboru lekarza, deklaracji wyboru pielęgniarki i deklaracji wyboru położnej,
  zwanej dalej "deklaracją wyboru".
3. Oświadczenie, o którym mowa w ust. 2, składane jest na formularzu
  Funduszu.
4. Świadczeniodawca udzielający świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej ma
  obowiązek każdorazowego sprawdzenia poprawności wypełnienia deklaracji
  wyboru. Świadczeniodawca udzielający świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej
  przed przyjęciem deklaracji wyboru sprawdza uprawnienia pacjenta do
  korzystania ze świadczeń zdrowotnych określonych w ustawie.
5. Wypełnione deklaracje wyboru świadczeniodawca przechowuje w swojej
  siedzibie, zapewniając ich dostępność ubezpieczonym, którzy je złożyli, z
  zachowaniem wymogów wynikających z ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o
  ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 i Nr 153, poz.
  1271).

                                   Art. 115.
1. Lekarz podstawowej opieki zdrowotnej jest obowiązany do podejmowania
  wszelkich działań służących zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie
  zdrowia, a w szczególności do postępowania zgodnie z zakresem kompetencji
  lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
2. W ramach świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej świadczeniodawca zapewnia
  ubezpieczonym dostęp do badań diagnostycznych oraz dziennej i nocnej pomocy
  wyjazdowej zgodnie z zakresem swoich kompetencji.
3. Osoba udzielająca świadczeń zdrowotnych w ramach dziennej lub nocnej
  pomocy wyjazdowej korzysta z ochrony prawnej przewidzianej w Kodeksie karnym
  dla funkcjonariuszy publicznych.
4. Świadczenia zdrowotne znajdujące się w kompetencji lekarza podstawowej
  opieki zdrowotnej udzielane są przez świadczeniodawcę udzielającego
  świadczeń zdrowotnych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej lub też na
  podstawie odpowiednich porozumień przez innych świadczeniodawców.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu, Naczelnej Rady Lekarskiej oraz Naczelnej Rady Pielęgniarek i
  Położnych, określi, w drodze rozporządzenia, zakres kompetencji lekarza,
  pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej, uwzględniając
  konieczność zapewnienia kompleksowości udzielanych świadczeń.

                                       
                                   Art. 116.
1. Zalecaną maksymalną liczbę ubezpieczonych w podstawowej opiece zdrowotnej
  dla świadczeniodawcy udzielającego świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej
  ustala się w krajowym planie.
2. W uzasadnionych przypadkach, uwzględniając konieczność zapewnienia
  dostępności do świadczeń zdrowotnych, Zarząd Funduszu może, na wniosek
  świadczeniodawcy udzielającego świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej, po
  uzyskaniu opinii właściwego sejmiku województwa, ustalić maksymalną liczbę
  ubezpieczonych podstawowej opieki zdrowotnej indywidualnie.
                                       
                                   Art. 117.
Świadczeniodawca udzielający świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej może
kierować pacjentów na badania diagnostyczne i leczenie specjalistyczne do
świadczeniodawców, którzy zawarli z Funduszem umowę o udzielanie tych
świadczeń zdrowotnych.

                                   Art. 118.
1. Świadczenia ambulatoryjne z zakresu specjalistycznej opieki zdrowotnej są
  udzielane w ramach porad specjalistycznych na podstawie skierowania lekarza
  ubezpieczenia zdrowotnego.
2. Skierowanie dla ubezpieczonego nie jest wymagane do świadczeń:
   1) ginekologa i położnika;
   2) stomatologa;
   3) dermatologa;
   4) wenerologa;
   5) onkologa;
   6) okulisty;
   7) psychiatry;
   8) dla osób chorych na gruźlicę;
   9) dla osób zakażonych wirusem HIV;
  10) dla inwalidów wojennych;
  11) dla osób uzależnionych od alkoholu, środków odurzających i substancji
     psychoaktywnych - w zakresie lecznictwa odwykowego.

                                   Art. 119.
1. Ubezpieczony ma prawo wyboru świadczeniodawcy udzielającego porad
  specjalistycznych spośród tych świadczeniodawców, którzy zawarli umowy z
  Funduszem.
2. Ubezpieczony ma prawo wyboru szpitala spośród szpitali, które zawarły
  umowę z Funduszem.
3. Ubezpieczony ma prawo wyboru podmiotu prowadzącego długoterminową opiekę
  pielęgniarską, który zawarł umowę z Funduszem.

                                   Art. 120.
Ambulatoryjne specjalistyczne świadczenie zdrowotne udzielone ubezpieczonemu
bez skierowania lekarza ubezpieczenia zdrowotnego, jeżeli jest ono wymagane,
opłaca ubezpieczony.

                                   Art. 121.
W stanach bezpośredniego zagrożenia życia lub porodu świadczenia zdrowotne są
udzielane bez wymaganego skierowania.

                                   Art. 122.
1. Ubezpieczony ma prawo wyboru lekarza stomatologa spośród lekarzy
  ubezpieczenia zdrowotnego.
2. Ubezpieczony ma prawo wyboru pielęgniarki, położnej i innych
  świadczeniodawców, którzy zawarli umowę z Funduszem.

                                   Art. 123.
1. Ubezpieczony ma prawo do refundacji przez Fundusz wydatków poniesionych w
  związku z uzyskaniem świadczeń zdrowotnych w stanie bezpośredniego
  zagrożenia życia lub nagłego porodu, udzielanych przez świadczeniodawców
  niezwiązanych umową z Funduszem, o ile wykaże, że nie miał możliwości
  uzyskania tych świadczeń u świadczeniodawcy, który zawarł z Funduszem umowę
  o udzielanie świadczeń zdrowotnych.
2. Refundacja, o której mowa w ust. 1, przysługuje ubezpieczonemu do
  wysokości przeciętnych kosztów takich świadczeń zdrowotnych ponoszonych
  przez Fundusz na podstawie umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych.

                                   Art. 124.
1. Leki i wyroby medyczne są wydawane ubezpieczonym w aptece na zasadach
  określonych w ustawie.
2. Apteka ma obowiązek w szczególności:
   1) zapewnić dostępność leków i wyrobów medycznych objętych wykazami leków
     podstawowych i uzupełniających, o których mowa w art. 57, oraz leków i
     wyrobów medycznych, o których mowa w art. 58;
   2) udostępniać do kontroli przez Fundusz lub na jego zlecenie przez organy
     nadzoru farmaceutycznego dokumentację, którą apteka jest obowiązana
     prowadzić na podstawie odrębnych przepisów;
   3) przekazywać Funduszowi informacje zawarte w treści poszczególnych
     zrealizowanych recept na refundowane leki i wyroby medyczne.
                                       
                                   Art. 125.
1. Apteka po przedstawieniu Funduszowi zestawień, o których mowa w ust. 5 pkt
  2, nie częściej niż co 14 dni, otrzymuje refundację ceny leku lub wyrobu
  medycznego wydawanego ubezpieczonym bezpłatnie lub za częściową
  odpłatnością.
2. Refundacja, o której mowa w ust. 1, nie może przekraczać ustalonego limitu
  ceny, z zastrzeżeniem art. 65 i 66 ust. 1, i dokonywana jest przez Fundusz
  na zasadach, o których mowa w ust. 3-5.
3. Po przeanalizowaniu przedstawionych przez aptekę zestawień zbiorczych
  recept, nie później niż 15 dni od otrzymania zestawienia, Fundusz dokonuje
  refundacji, o której mowa w ust. 1.
4. W przypadku przekroczenia przez Fundusz terminu, o którym mowa w ust. 3,
  aptece przysługują odsetki ustawowe.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady
  Aptekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia:
   1) sposób przedstawiania przez apteki Funduszowi zbiorczych zestawień
     zrealizowanych recept podlegających refundacji;
   2) wzór zbiorczego zestawienia recept podlegających refundacji
 - uwzględniając terminy przedstawiania zestawień i warunki ich
  przedstawiania.
                                       
                                   Art. 126.
W przypadku nieprzekazania lub przekazania niezgodnie z ustawą danych, o
których mowa w art. 124 ust. 2 pkt 3, oraz danych określonych zgodnie z art.
143, termin, o którym mowa w art. 125 ust. 3, może zostać przedłużony do czasu
przekazania przez aptekę kompletnych danych.

                                   Art. 127.
1. Fundusz przeprowadza kontrolę realizacji umowy o udzielanie świadczeń, a w
  szczególności kontrolę:
   1) sposobu korzystania ze świadczeń przez ubezpieczonych, dostępności i
     jakości świadczeń oraz zasad organizacji ich udzielania;
   2) stosowania procedur diagnostycznych i terapeutycznych pod względem
     jakości i zgodności z przyjętymi standardami;
   3) sposobu korzystania ze świadczeń specjalistycznych i stosowanych
     technologii medycznych;
   4) zasadności wyboru leków i wyrobów medycznych oraz przedmiotów
     ortopedycznych i środków pomocniczych stosowanych w diagnostyce, leczeniu
     i rehabilitacji;
   5) zasad wystawiania recept.
2. Kontrola dokumentacji medycznej, jakości i zasadności udzielanych
  świadczeń zdrowotnych może być przeprowadzana tylko przez upoważnionych
  pracowników Funduszu posiadających wykształcenie medyczne z właściwej
  dziedziny medycyny.
3. Kontrolę jakości i zasadności udzielanych świadczeń zdrowotnych Fundusz
  może zlecić, w razie potrzeby, konsultantowi krajowemu lub wojewódzkiemu z
  właściwej dziedziny medycyny lub innej osobie posiadającej wykształcenie
  medyczne we właściwej dziedzinie medycyny.
4. Do kontroli, o której mowa ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 156 ust. 2-
  6 oraz art. 157-170.
5. Podmiot kontrolowany stosuje się do zaleceń zawartych w wystąpieniu
  pokontrolnym.

                                  Rozdział 9
                         Gospodarka finansowa Funduszu
                                       
                                   Art. 128.
Fundusz prowadzi gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie.
                                       
                                   Art. 129.
Środki finansowe Funduszu są środkami publicznymi.
                                       
                                   Art. 130.
1. Tworzy się fundusz podstawowy i fundusz zapasowy Funduszu.
2. Fundusz zapasowy zwiększa się o zatwierdzony zysk netto za rok obrotowy.
3. Fundusz zapasowy zmniejsza się o zatwierdzoną stratę netto za rok
  obrotowy.
                                       
                                   Art. 131.
1. Przychodami Funduszu są:
  1) należne składki z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego;
  2) dochody  z  lokat i papierów wartościowych emitowanych lub gwarantowanych
     przez Skarb Państwa;
  3) odsetki od nieopłaconych w terminie składek;
  4) darowizny i zapisy;
  5) środki na zadania zlecone;
  6) środki uzyskane z tytułu roszczeń regresowych;
  7) inne przychody.
2. Przychody Funduszu są przeznaczone na finansowanie kosztów, o których mowa
  w art. 132, oraz środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych
  służących realizacji zadań zawartych w ustawie lub statucie.
                                       
                                   Art. 132.
Kosztami Funduszu są:
   1) koszty świadczeń zdrowotnych dla ubezpieczonych;
   2) koszty refundacji leków;
   3) koszty działalności Funduszu, w szczególności koszty utrzymania
     nieruchomości, amortyzacji środków trwałych oraz wartości niematerialnych
     i prawnych, wynagrodzenia wraz z pochodnymi, diety i zwroty kosztów
     podróży;
   4) koszty poboru i ewidencji składek;
   5) odszkodowania;
   6) koszty zadań zleconych;
   7) inne koszty.

                                   Art. 133.
Fundusz jest obowiązany lokować swoje środki na rachunkach bankowych w
bankach, których kapitał własny wynosi co najmniej 100 000 000 zł, w taki
sposób, aby osiągnąć jak największy stopień bezpieczeństwa i rentowności przy
jednoczesnym zachowaniu płynności środków.

                                   Art. 134.
Wysokość przychodów i kosztów Funduszu na dany rok określa się w planie
finansowym Funduszu.

                                   Art. 135.
Wysokość środków na koszty administracyjne Funduszu określa corocznie Rada
Funduszu w planie finansowym.

                                   Art. 136.
1. Fundusz sporządza na każdy rok plan finansowy zrównoważony w zakresie
  przychodów i kosztów.
2. W planowanych kosztach uwzględnia się rezerwę ogólną w wysokości 1%
  planowanych należnych przychodów ze składek z tytułu ubezpieczenia
  zdrowotnego.
3. Rezerwy ogólnej, o której mowa w ust. 2, nie uwzględnia się po osiągnięciu
  przez fundusz zapasowy wysokości 4% planowanych należnych przychodów ze
  składek z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego.

                                   Art. 137.
1. Zarząd Funduszu przedstawia projekt planu finansowego Radzie Funduszu w
  terminie do dnia 10 sierpnia roku poprzedzającego rok, którego dotyczy ten
  plan.
2. Rada Funduszu uchwala plan finansowy nie później niż do dnia 31 sierpnia
  roku poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do
  spraw finansów publicznych zatwierdza plan finansowy w terminie do dnia 15
  września roku poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.
4. W przypadku niezatwierdzenia uchwały dotyczącej planu finansowego, jeżeli
  nieprawidłowości uchwały nie zostaną w wyznaczonym terminie usunięte przez
  organ uchwałodawczy, oraz w przypadku nieuchwalenia planu finansowego na rok
  następny do dnia 31 sierpnia minister właściwy do spraw zdrowia w
  porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych ustala plan
  finansowy w całości lub w części.
5. Zatwierdzony plan finansowy Zarząd Funduszu przesyła niezwłocznie do
  oddziałów wojewódzkich Funduszu w celu jego realizacji.

                                   Art. 138.
1. Zatwierdzony zysk netto za dany rok obrotowy przeznacza się w
  szczególności na:
   1) pokrycie strat z lat ubiegłych lub
   2) fundusz zapasowy Funduszu.
2. O przeznaczeniu zysku decyduje Rada Funduszu, w drodze uchwały, z
  uwzględnieniem pierwszeństwa pokrycia strat z lat ubiegłych.

                                   Art. 139.
1. Fundusz w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych
  sporządza coroczną prognozę przychodów i kosztów na kolejne 3 lata.
2. Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
  organy administracji rządowej, jednostki samorządu terytorialnego,
  świadczeniodawcy oraz inne instytucje udzielają nieodpłatnie Funduszowi
  informacji koniecznych do sporządzenia prognoz, o których mowa w ust. 1.
  Fundusz przesyła prognozy ministrowi właściwemu do spraw zdrowia oraz
  ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych niezwłocznie po ich
  sporządzeniu.

                                   Art. 140.
1. Fundusz przeprowadza coroczne badanie sprawozdania finansowego przez
  biegłych rewidentów oraz prowadzi rachunkowość na zasadach określonych w
  ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2002 r. Nr 76,
  poz. 694), z wyłączeniem art. 80 ust. 3.
2. Centrala Funduszu i oddziały wojewódzkie Funduszu sporządzają samodzielnie
  sprawozdanie finansowe. Łączne sprawozdanie finansowe Funduszu sporządza
  centrala Funduszu.

                                  Rozdział 10
                        Przetwarzanie i ochrona danych
                                       
                                   Art. 141.
1. Fundusz jest uprawniony do uzyskiwania i przetwarzania danych osobowych
  osób ubezpieczonych w celu:
   1) stwierdzenia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego;
   2) wystawienia dokumentów uprawniających do korzystania ze świadczeń
     finansowanych przez Fundusz;
   3) stwierdzenia obowiązku płacenia składki i ustalenia kwoty składki;
   4) kontroli rodzaju, zakresu i przyczyny udzielanych świadczeń;
   5) rozliczenia ze świadczeniodawcami;
   6) rozliczenia z innymi instytucjami lub osobami w zakresie ich zobowiązań
     wobec Funduszu;
   7) kontroli przestrzegania zasad legalności, gospodarności, rzetelności i
     celowości finansowania udzielanych świadczeń zdrowotnych;
   8) monitorowania stanu zdrowia i zapotrzebowania ubezpieczonych na
     świadczenia zdrowotne oraz leki i wyroby medyczne.
2. Dla realizacji zadań, o których mowa w ust. 1, Fundusz ma prawo
  przetwarzania następujących danych:
   1) nazwisko i imię;
   2) nazwisko rodowe;
   3) numer identyfikacyjny PESEL;
   4) numer NIP - w przypadku osób, którym nadano ten numer;
   5) seria i numer dowodu osobistego lub paszportu - w przypadku osób, które
     nie mają nadanego numeru PESEL lub numeru NIP;
   6) data urodzenia;
   7) płeć;
   8) stopień pokrewieństwa z opłacającym składkę;
   9) adres zamieszkania;
  10) stopień niepełnosprawności - w przypadku członka rodziny;
  11) rodzaj uprawnień oraz numer i data ważności dokumentu potwierdzającego
     uprawnienia osób, o których mowa w art. 65 ust. 1 i art. 66 ust. 1, a
     także osób posiadających na podstawie odrębnych przepisów szersze
     uprawnienia do świadczeń zdrowotnych lub produktów leczniczych niż
     wynikające z ustawy;
  12) udzielone ubezpieczonemu świadczenia zdrowotne w zakresie określonym w
     rozporządzeniu, o którym mowa w art. 143 ust. 1 pkt 1.
3. Świadczeniodawcy działający w ramach umów z Funduszem obowiązani są do
  gromadzenia i przekazywania Funduszowi danych dotyczących udzielanych
  świadczeń zdrowotnych.
4. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, osoby spośród
  wymienionych w art. 9 ust. 1 pkt 2-8, wobec których z uwagi na konieczność
  zapewnienia form i metod realizacji zadań stanowiących tajemnicę państwową
  stosuje się odrębny tryb przetwarzania danych, o których mowa w ust. 2.
  Rozporządzenie powinno w szczególności określać dane osobowe, które będą
  przetwarzane, sposób ich przetwarzania oraz podmiot uprawniony do ich
  gromadzenia i przetwarzania.

                                   Art. 142.
1. Apteki są obowiązane udostępniać do kontroli na żądanie Funduszu do wglądu
  recepty i przekazywać niezbędne dane, o których mowa w art. 143 ust. 2.
2. Świadczeniodawcy działający w ramach umów z Funduszem obowiązani są do
  gromadzenia i przekazywania Funduszowi danych, o których mowa w art. 143
  ust. 1 pkt 1.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Naczelnej Rady
  Aptekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia, tryb udostępniania
  Funduszowi do kontroli recept zrealizowanych przez ubezpieczonych i
  związanych z tym informacji, uwzględniając potrzebę ochrony danych
  osobowych.
                                       
                                   Art. 143.
1. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu, określi, w drodze rozporządzenia:
   1) zakres niezbędnych informacji gromadzonych przez świadczeniodawców,
     szczegółowy sposób rejestrowania tych informacji oraz ich przekazywania
     Funduszowi, wojewodom i sejmikom województw, w tym także rodzaje
     wykorzystywanych nośników informacji oraz wzory dokumentów;
   2) zakres niezbędnych informacji gromadzonych w systemie informatycznym
     Funduszu oraz wzory i sposób przekazywania ministrowi właściwemu do spraw
     zdrowia sprawozdań okresowych, a także wzory i sposób przekazywania
     ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, wojewodom i sejmikom województw
     zbiorczych informacji dotyczących świadczeń zdrowotnych udzielonych
     ubezpieczonym
 - biorąc pod uwagę zakres zadań wykonywanych przez te podmioty.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia, po zasięgnięciu opinii Prezesa
  Funduszu oraz Naczelnej Rady Aptekarskiej, określi, w drodze rozporządzenia,
  zakres niezbędnych informacji gromadzonych i przekazywanych przez apteki
  Funduszowi i ministrowi właściwemu do spraw zdrowia, uwzględniając zakres
  zadań wykonywanych przez te podmioty.

                                   Art. 144.
Minister właściwy do spraw zdrowia gromadzi i przetwarza dane z ubezpieczenia
zdrowotnego w zakresie niezbędnym do realizacji zadań wynikających z ustawy.

                                   Art. 145.
Fundusz na żądanie ubezpieczonego informuje go o udzielonych mu świadczeniach
zdrowotnych oraz ich kosztach.

                                  Rozdział 11
    Uprawnienia kontrolne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i Kasy Rolniczego
      Ubezpieczenia Społecznego w zakresie realizacji zadań ubezpieczenia
                                  zdrowotnego
                                       
                                   Art. 146.
1. Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia
  Społecznego przeprowadzają kontrolę wykonywania obowiązków płatników w
  zakresie zgłoszenia ubezpieczonych do Funduszu i opłacania składki.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia, na wniosek Prezesa Funduszu, może
  zobowiązać Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub Kasę Rolniczego Ubezpieczenia
  Społecznego do przeprowadzenia kontroli, o której mowa w ust. 1, określając
  jednocześnie jej zakres przedmiotowy i podmiotowy.
3. Do zakresu kontroli, o której mowa w ust. 1, należy kontrola rzetelności:
   1) zgłaszania do ubezpieczenia zdrowotnego osób objętych tym
     ubezpieczeniem;
   2) deklarowanych podstaw obliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne,
     prawidłowości obliczania, opłacania i odprowadzania składki.
4. Fundusz analizuje uzyskane z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Kasy
  Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego dane, o których mowa w ust. 3, oraz
  występuje z wnioskami do tych instytucji.
                                       
                                   Art. 147.
Organy władzy publicznej są obowiązane przekazywać Funduszowi informacje o
stwierdzonych przypadkach naruszenia przepisów ustawy, przepisów wydanych na
jej podstawie oraz przepisów odrębnych ustaw, w zakresie, w jakim dotyczą
ubezpieczenia zdrowotnego, a w szczególności dotyczących zgłaszania do
ubezpieczenia zdrowotnego oraz obliczania, rozliczania i opłacania składek.

                                  Rozdział 12
        Postępowanie w indywidualnych sprawach z zakresu ubezpieczenia
                                  zdrowotnego
                                       
                                   Art. 148.
1. Do kompetencji Prezesa Funduszu należy rozpatrywanie indywidualnych spraw
  z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego. Do indywidualnych spraw z zakresu
  ubezpieczenia zdrowotnego zalicza się w szczególności sprawy dotyczące
  objęcia ubezpieczeniem zdrowotnym i ustalenia prawa do świadczeń.
2. Do spraw, o których mowa w ust. 1, nie należą sprawy z zakresu wymierzania
  i pobierania składek należące do właściwości organów ubezpieczenia
  społecznego.
3. Od decyzji Prezesa Funduszu w indywidualnych sprawach z zakresu
  ubezpieczenia zdrowotnego przysługuje odwołanie do właściwego sądu w
  terminach i na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania
  cywilnego o postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych.
                                       
                                   Art. 149.
1. Odwołanie od decyzji wydanej w sprawach, o których mowa w art. 148, wnosi
  się do Prezesa Funduszu.
2. Prezes Funduszu może zmienić lub uchylić decyzję w terminie 14 dni od dnia
  wniesienia odwołania.
3. Jeżeli odwołanie nie zostało uwzględnione w całości, Prezes Funduszu
  przekazuje niezwłocznie sprawę do sądu ze szczegółowym uzasadnieniem wydanej
  decyzji.

                                   Art. 150.
Do postępowania w sprawach z zakresu ubezpieczenia zdrowotnego rolników i osób
podlegających ubezpieczeniu społecznemu rolników i pobierających emerytury lub
renty rolnicze stosuje się przepisy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

                                  Rozdział 13
                Nadzór nad realizacją ubezpieczenia zdrowotnego
                                       
                                   Art. 151.
Nadzór nad Funduszem sprawuje minister właściwy do spraw zdrowia.

                                   Art. 152.
Osoby wykonujące w imieniu ministra właściwego do spraw zdrowia czynności
nadzoru nad Funduszem nie mogą być członkami organów lub pracownikami
Funduszu, świadczeniodawcami mającymi umowę z Funduszem ani pracownikami lub
osobami współpracującymi ze świadczeniodawcami, którzy zawarli umowy z
Funduszem o udzielanie świadczeń zdrowotnych.
                                       
                                   Art. 153.
1. Minister właściwy do spraw zdrowia sprawuje nadzór, stosując kryterium
  legalności, nad działalnością:
   1) Funduszu;
   2) świadczeniodawców w zakresie realizacji umów z Funduszem.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia sprawuje nadzór nad gospodarką
  finansową Funduszu, stosując kryterium legalności, rzetelności, celowości i
  gospodarności oraz zgodności dokumentacji ze stanem faktycznym.
3. Minister właściwy do spraw zdrowia bada uchwały przyjmowane przez Zarząd i
  Radę Funduszu i przesyłane mu niezwłocznie przez te organy, w zakresie
  zgodności z prawem, i stwierdza nieważność uchwały w całości lub w części,
  jeżeli narusza ona prawo lub stwarza zagrożenie wystąpienia ujemnego wyniku
  finansowego.
4. Przepisów ust. 3 nie stosuje się do uchwał dotyczących krajowego planu, o
  którym mowa w art. 106, oraz planu finansowego, o którym mowa w art. 137.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym
  do spraw finansów publicznych, rozpatruje i zatwierdza roczne sprawozdania
  finansowe Funduszu.
6. W uzasadnionych przypadkach minister właściwy do spraw zdrowia może żądać
  dodatkowych danych dotyczących sprawozdania finansowego.

                                   Art. 154.
W przypadku niezatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego Funduszu
minister właściwy do spraw zdrowia może wystąpić do:
   1) Prezesa Rady Ministrów - po zasięgnięciu opinii Rady Funduszu o
     odwołanie Prezesa Funduszu, lub
   2) Rady Funduszu - o odwołanie innych członków Zarządu.

                                   Art. 155.
1. Minister właściwy do spraw zdrowia może przeprowadzić w każdym czasie
  kontrolę działalności i stanu majątkowego Funduszu, a także kontrolę
  świadczeniodawców - w zakresie realizacji umów o udzielanie świadczeń
  zdrowotnych.
2. Przy przeprowadzaniu kontroli minister właściwy do spraw zdrowia może
  korzystać z usług podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych
  oraz podmiotów uprawnionych do kontroli jakości i kosztów świadczeń
  zdrowotnych finansowanych przez Fundusz.
3. Jednostka kontrolowana obowiązana jest do przedkładania ministrowi
  właściwemu do spraw zdrowia dokumentacji oraz udzielania wszelkich
  informacji w związku z zakresem kontroli.
4. Minister właściwy do spraw zdrowia może wydawać zalecenia mające na celu
  usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości i dostosowanie działalności
  kontrolowanego podmiotu do przepisów prawa.

                                   Art. 156.
1. Przeprowadzenie kontroli ma na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie
  przestrzegania przez jednostkę kontrolowaną przepisów ustawy oraz dokonanie
  oceny kontrolowanej działalności.
2. Osoby wykonujące w imieniu ministra właściwego do spraw zdrowia czynności
  kontrolne lub podmioty wymienione w art. 155 ust. 2 przeprowadzają kontrolę
  na podstawie upoważnienia ministra właściwego do spraw zdrowia.
3. Upoważnienie do kontroli, o którym mowa w ust. 2, określa:
   1) jednostkę kontrolowaną;
   2) imię i nazwisko kontrolującego;
   3) stanowisko służbowe kontrolującego;
   4) serię i numer dowodu tożsamości kontrolującego;
   5) przedmiot kontroli i jej zakres;
   6) termin rozpoczęcia kontroli;
   7) przewidywany czas trwania kontroli.
4. Kontrolujący podlega wyłączeniu z kontroli, jeżeli wyniki kontroli mogą
  oddziaływać na jego prawa lub obowiązki, na prawa lub obowiązki jego
  małżonka albo osoby pozostającej z nim faktycznie we wspólnym pożyciu,
  krewnych i powinowatych do drugiego stopnia bądź osób związanych z nim z
  tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli. Przepis stosuje się również po
  ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.
5. Kontrolujący może być wyłączony z kontroli w każdym czasie, jeżeli
  zachodzą uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności.
6. Z wnioskiem o wyłączenie kontrolującego z przeprowadzenia kontroli może
  wystąpić kontrolujący lub kierownik jednostki kontrolowanej. O wyłączeniu
  lub odmowie wyłączenia decyduje minister właściwy do spraw zdrowia.

                                   Art. 157.
1. Przed przystąpieniem do kontroli kontrolujący jest obowiązany okazać
  kierownikowi jednostki kontrolowanej dowód tożsamości oraz upoważnienie, o
  którym mowa w art. 156 ust. 2.
2. Kontrolę przeprowadza się w jednostce kontrolowanej w dniach i godzinach
  pracy w niej obowiązujących.
3. W razie konieczności, na wniosek kontrolującego, kontrolę przeprowadza się
  także w dniach wolnych od pracy lub poza godzinami pracy. W tym celu
  kierownik jednostki kontrolowanej wydaje niezbędne polecenia.
4. Czynności kontrolne mogą być przeprowadzane również w siedzibie urzędu
  obsługującego ministra właściwego do spraw zdrowia.

                                   Art. 158.
1. Kontrolujący co najmniej na 24 godziny przed przystąpieniem do czynności
  kontrolnych powiadamia kierownika jednostki kontrolowanej o przedmiocie,
  zakresie, trybie i czasie rozpoczęcia oraz trwania kontroli.
2. Kierownik jednostki kontrolowanej będącej świadczeniodawcą powiadamia
  niezwłocznie podmiot, który tę jednostkę utworzył, o rozpoczęciu kontroli.
3. Kierownik jednostki kontrolowanej ma obowiązek przedstawiać na żądanie
  kontrolującego wszelkie dokumenty i materiały niezbędne do przeprowadzenia
  kontroli oraz umożliwić kontrolującemu dokonywanie czynności, o których mowa
  w ust. 4.
4. Kontrolujący ma prawo do:
   1) swobodnego wstępu do obiektów i pomieszczeń jednostek kontrolowanych, z
     zachowaniem przepisów o ochronie informacji niejawnych;
   2) wglądu do wszelkich dokumentów związanych z działalnością jednostki
     kontrolowanej i innych materiałów dowodowych, z zachowaniem przepisów o
     tajemnicy ustawowo chronionej;
   3) przeprowadzenia oględzin obiektów, składników majątkowych i przebiegu
     czynności;
   4) żądania od pracowników jednostki kontrolowanej ustnych i pisemnych
     wyjaśnień;
   5) korzystania z pomocy biegłych i specjalistów;
   6) zabezpieczania dowodów.
   
                                   Art. 159.
1. Kontrolujący jest upoważniony do swobodnego poruszania się po terenie
  jednostki kontrolowanej.
2. Kontrolujący podlega przepisom o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz
  przepisom o postępowaniu z materiałami i dokumentami ustawowo chronionymi
  obowiązującym w jednostce kontrolowanej.
3. Kierownik jednostki kontrolowanej zapewnia kontrolującemu warunki i środki
  niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli. Dotyczy to w szczególności:
   1) niezwłocznego przedstawienia kontrolującemu dokumentów i materiałów;
   2) terminowego udzielania wyjaśnień przez pracowników;
   3) udostępnienia urządzeń technicznych na koszt jednostki kontrolowanej.
   
                                   Art. 160.
1. Kontrolujący dokonuje ustaleń stanu faktycznego na podstawie zebranych w
  toku kontroli dowodów.
2. Dowodami są w szczególności: dokumenty, zabezpieczone rzeczy, opinie
  biegłych, wyniki oględzin, jak również pisemne wyjaśnienia i oświadczenia.
3. Zebrane w toku postępowania kontrolnego dowody kontrolujący odpowiednio
  zabezpiecza, w miarę potrzeby, przez:
   1) oddanie na przechowanie kierownikowi jednostki kontrolowanej za
     pokwitowaniem;
   2) przechowanie w jednostce kontrolowanej w oddzielnym zamkniętym i
     opieczętowanym pomieszczeniu.
4. Zabranie z jednostki kontrolowanej dokumentów może dotyczyć wyłącznie ich
  uwierzytelnionych kopii, odpisów lub wyciągów.
5. O zwolnieniu dowodów spod zabezpieczenia decyduje kontrolujący.
6. Kontrolujący może żądać od kierownika jednostki kontrolowanej, na jej
  koszt, sporządzenia niezbędnych do kontroli odpisów lub wyciągów z
  dokumentów, jak również zestawień i obliczeń dokonanych na podstawie
  dokumentów.
7. Zgodność odpisów i wyciągów z oryginałami oraz prawidłowość zestawień i
  obliczeń potwierdza kierownik komórki organizacyjnej, której one dotyczą.

                                   Art. 161.
1. W razie potrzeby ustalenia stanu obiektu, innych składników majątkowych
  albo przebiegu określonych czynności kontrolujący może przeprowadzić
  oględziny.
2. Oględziny przeprowadza się w obecności kierownika komórki organizacyjnej,
  odpowiedzialnego za obiekt, składniki majątkowe lub czynności poddane
  oględzinom, a w razie jego nieobecności - pracownika wyznaczonego przez
  kierownika jednostki kontrolowanej.
3. Z przebiegu i wyniku oględzin sporządza się niezwłocznie protokół, który
  podpisuje kontroler i osoba wymieniona w ust. 2.

                                   Art. 162.
1. Pracownicy jednostki kontrolowanej są obowiązani udzielać, w wyznaczonym
  terminie, wyjaśnień ustnych lub pisemnych w sprawach dotyczących przedmiotu
  kontroli. Z ustnych wyjaśnień kontrolujący sporządza protokół, który
  podpisuje kontrolujący i osoba udzielająca tych wyjaśnień.
2. Kontrolujący może zwracać się również o wyjaśnienia do byłych pracowników
  jednostki kontrolowanej.
3. Odmowa udzielenia wyjaśnień przez pracowników jednostki kontrolowanej może
  nastąpić jedynie w przypadkach, gdy wyjaśnienia mogą dotyczyć faktów i
  okoliczności, których ujawnienie mogłoby narazić na odpowiedzialność karną
  lub majątkową wezwanego do złożenia wyjaśnień, a także jego małżonka lub
  osobę pozostającą z nim faktycznie we wspólnym pożyciu, krewnych i
  powinowatych do drugiego stopnia bądź osoby związane z nim z tytułu
  przysposobienia, opieki lub kurateli. Kontrolujący przed przyjęciem
  wyjaśnień jest obowiązany poinformować składającego wyjaśnienia o prawie do
  odmowy ich udzielenia.
4. Każdy może złożyć kontrolującemu ustne lub pisemne oświadczenie dotyczące
  przedmiotu kontroli.
5. Kontrolujący nie może odmówić przyjęcia oświadczenia, jeżeli ma ono
  związek z przedmiotem kontroli.

                                   Art. 163.
1. W szczególnie uzasadnionych okolicznościach kontrolujący może zgłosić
  wniosek o zwołanie w toku kontroli narady z pracownikami jednostki
  kontrolowanej w celu omówienia kwestii związanych z przeprowadzaną kontrolą.
2. Naradę zwołuje kierownik jednostki kontrolowanej.

                                   Art. 164.
Kontrolujący w toku kontroli w miarę potrzeby informuje kierownika jednostki
kontrolowanej o ustaleniach wskazujących na ujawnione nieprawidłowości i
uchybienia w działalności tej jednostki.

                                   Art. 165.
W razie ujawnienia w toku kontroli okoliczności wskazujących na popełnienie
przestępstwa kontrolujący niezwłocznie zawiadamia na piśmie ministra
właściwego do spraw zdrowia. Minister właściwy do spraw zdrowia zawiadamia o
tym organ powołany do ścigania przestępstw.

                                   Art. 166.
1. Wyniki przeprowadzonej kontroli kontrolujący przedstawia w protokole
  kontroli.
2. Protokół kontroli zawiera opis stanu faktycznego stwierdzonego w toku
  kontroli działalności jednostki kontrolowanej, w tym ustalonych
  nieprawidłowości, z uwzględnieniem przyczyn powstania, zakresu i skutków
  tych nieprawidłowości oraz osób za nie odpowiedzialnych.
3. Ponadto protokół kontroli powinien zawierać:
   1) zastrzeżenie, że służy wyłącznie do użytku służbowego;
   2) nazwę jednostki kontrolowanej i jej adres oraz imię i nazwisko
     kierownika jednostki kontrolowanej, a w miarę potrzeby - także
     kierowników kontrolowanych komórek organizacyjnych, z uwzględnieniem
     zmian w okresie objętym kontrolą;
   3) datę rozpoczęcia i zakończenia kontroli, z wymienieniem przerw w
     kontroli;
   4) imię i nazwisko kontrolującego oraz numer i datę upoważnienia do
     kontroli;
   5) określenie przedmiotu kontroli i okresu objętego kontrolą;
   6) wzmiankę o poinformowaniu kierownika jednostki kontrolowanej o prawie
     zgłaszania zastrzeżeń, o których mowa w art. 167, oraz o stanowisku
     zajętym wobec nich przez kontrolującego;
   7) wzmiankę o poinformowaniu kierownika jednostki kontrolowanej o prawie
     składania wyjaśnień do protokołu, o których mowa w art. 167;
   8) wzmiankę o poinformowaniu kierownika jednostki kontrolowanej o prawie
     odmowy podpisania protokołu;
   9) wzmiankę o doręczeniu egzemplarza protokołu kierownikowi jednostki
     kontrolowanej;
  10) podpisy kontrolującego i kierownika jednostki kontrolowanej oraz
     miejsce i datę podpisania protokołu;
  11) parafy kontrolującego i kierownika jednostki kontrolowanej na każdej
     stronie protokołu;
  12) wzmiankę o odmowie podpisania protokołu.
4. Protokół kontroli sporządza się w dwóch egzemplarzach; jeden egzemplarz
  protokołu otrzymuje kierownik jednostki kontrolowanej.

                                   Art. 167.
1. Protokół kontroli podpisują kontrolujący i kierownik jednostki
  kontrolowanej, a w razie jego nieobecności - osoba pełniąca jego obowiązki.
2. Kierownikowi jednostki kontrolowanej lub osobie pełniącej jego obowiązki
  przysługuje prawo zgłoszenia przed podpisaniem protokołu kontroli
  umotywowanych zastrzeżeń co do ustaleń zawartych w protokole.
3. Zastrzeżenia należy zgłosić na piśmie w terminie 7 dni roboczych od dnia
  otrzymania protokołu kontroli.
4. W razie zgłoszenia zastrzeżeń, o których mowa w ust. 2, kontrolujący jest
  obowiązany dokonać ich analizy i, w miarę potrzeby, podjąć dodatkowe
  czynności kontrolne, a w przypadku stwierdzenia zasadności zastrzeżeń -
  zmienić lub uzupełnić odpowiednią część protokołu kontroli.
5. W razie nieuwzględnienia zastrzeżeń w całości lub w części kontrolujący
  przekazuje na piśmie stanowisko zgłaszającemu zastrzeżenia.
6. Kierownikowi jednostki kontrolowanej lub osobie pełniącej jego obowiązki
  przysługuje prawo złożenia wyjaśnień co do przyczyn i okoliczności powstania
  nieprawidłowości opisanych w protokole kontroli w terminie 7 dni roboczych
  od dnia otrzymania protokołu.

                                   Art. 168.
1. Kierownik jednostki kontrolowanej lub osoba pełniąca jego obowiązki może
  odmówić podpisania protokołu kontroli, składając, w terminie 7 dni roboczych
  od dnia jego otrzymania, wyjaśnienie przyczyn tej odmowy.
2. O odmowie podpisania protokołu kontroli i złożeniu wyjaśnienia
  kontrolujący czyni wzmiankę w protokole.
3. Odmowa podpisania protokołu przez osobę wymienioną w ust. 1 nie stanowi
  przeszkody do podpisania protokołu przez kontrolującego i realizacji ustaleń
  kontroli.

                                   Art. 169.
1. Minister właściwy do spraw zdrowia sporządza wystąpienie pokontrolne,
  które przekazuje kierownikowi jednostki kontrolowanej.
2. Wystąpienie pokontrolne zawiera ocenę kontrolowanej działalności
  wynikającą z ustaleń opisanych w protokole kontroli, a także zalecenia, o
  których mowa w art. 155 ust. 4, zmierzające do usunięcia stwierdzonych
  nieprawidłowości.
3. Kierownik jednostki kontrolowanej jest obowiązany, w terminie 14 dni od
  dnia otrzymania wystąpienia pokontrolnego, do poinformowania ministra
  właściwego do spraw zdrowia o sposobie wykorzystania uwag i wykonania
  wniosków pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach
  niepodjęcia tych działań.

                                   Art. 170.
1. Kierownik jednostki kontrolowanej, w ciągu 7 dni od dnia otrzymania
  wystąpienia pokontrolnego, może odwołać się do ministra właściwego do spraw
  zdrowia od zawartych w wystąpieniu pokontrolnym ocen, uwag, wniosków i
  zaleceń.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia rozpatruje odwołanie w ciągu 14 dni od
  dnia jego otrzymania i zajmuje stanowisko.
3. Stanowisko ministra właściwego do spraw zdrowia jest ostateczne i wraz z
  uzasadnieniem jest doręczane jednostce kontrolowanej.

                                   Art. 171.
1. W razie niewykonywania zaleceń wynikających z wystąpienia pokontrolnego, o
  którym mowa w art. 169 ust. 1, prowadzenia działalności z naruszeniem
  przepisów prawa lub statutu, a także odmowy udzielenia wyjaśnień i
  informacji minister właściwy do spraw zdrowia może:
   1) nakładać na członka Zarządu Funduszu karę upomnienia lub karę pieniężną
     do wysokości 5-krotnego wynagrodzenia brutto tej osoby wyliczonego na
     podstawie wynagrodzenia za ostatnie 3 miesiące przed nałożeniem kary;
   2) występować do Rady Funduszu z wnioskiem o odwołanie członka Zarządu;
   3) występować do Rady Funduszu z wnioskiem o zawieszenie w czynnościach
     członka Zarządu do czasu rozpatrzenia wniosku o jego odwołanie.
2. Kary pieniężne, o których mowa w ust. 1 pkt 1, podlegają egzekucji w
  trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

                                   Art. 172.
Na wniosek ministra właściwego do spraw zdrowia, właściwy minister jest
uprawniony do przeprowadzenia kontroli w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i w
Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w zakresie realizacji zadań
ubezpieczenia zdrowotnego określonych przepisami ustawy. Przepisy art. 156
ust. 2-6 oraz art. 157-170 stosuje się odpowiednio.

                                   Art. 173.
1. W sprawach nadzoru minister właściwy do spraw zdrowia wydaje decyzje
  administracyjne.
2. Do postępowania przed ministrem właściwym do spraw zdrowia w sprawach
  nadzoru stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba
  że ustawa stanowi inaczej.

                                   Art. 174.
Rada Ministrów przedstawia corocznie Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej
Polskiej, nie później niż do końca lipca roku następnego, sprawozdanie z
działalności Funduszu.

                                  Rozdział 14
                                Przepisy karne
                                       
                                   Art. 175.
Kto:
   1) nie zgłasza wymaganych przepisami ustawy danych lub zgłasza nieprawdziwe
     dane mające wpływ na wymiar składek na ubezpieczenia zdrowotne albo
     udziela w tych sprawach nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich
     udzielenia;
   2) udaremnia lub utrudnia przeprowadzenie kontroli w zakresie realizacji
     ubezpieczenia zdrowotnego;
   3) nie odprowadza w terminie składek na ubezpieczenie zdrowotne;
   4) pobiera nienależne opłaty od ubezpieczonych za świadczenia objęte umową
     z Funduszem o udzielanie świadczeń zdrowotnych;
   5) umyślnie uniemożliwia lub ogranicza w poważnym stopniu dostęp
     ubezpieczonych do świadczeń zdrowotnych;
   6) wbrew obowiązkowi, o którym mowa w art. 10 ust. 3 i art. 11 ust. 2, nie
     zgłasza do Funduszu członków rodziny, o których mowa w art. 7 ust. 2;
   7) podaje w ofercie złożonej w postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o
     udzielanie świadczeń zdrowotnych finansowanych przez Fundusz nieprawdziwe
     informacje i dane
   - podlega karze grzywny.

                                   Art. 176.
W razie ukarania za wykroczenie z art. 175 pkt 7 można orzec środek karny
zakazu uczestniczenia w postępowaniu w sprawie zawarcia umowy o udzielanie
świadczeń zdrowotnych finansowanych przez Fundusz na czas od 6 miesięcy do 3
lat.

                                   Art. 177.
Orzekanie w sprawach, o których mowa w art. 175 i 176, następuje w trybie
przepisów Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

                                  Rozdział 15
                      Zmiany w przepisach obowiązujących
                                       
                                   Art. 178.
W ustawie z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
(Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 i Nr 233, poz. 1955) w art. 10 w pkt 7 kropkę
na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 8 w brzmieniu:
  "8) wniosku o wpis, o którym mowa w art. 205 ust. 1 ustawy z dnia 23
     stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia
     (Dz.U. 45, poz. 391).".
  
                                   Art. 179.
W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony
Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2002 r. Nr 21, poz. 205, Nr 74, poz. 676,
Nr 81, poz. 732, Nr 113, poz. 984 i 985, Nr 156, poz. 1301, Nr 166, poz. 1363,
Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679 i 1683) wprowadza się następujące
zmiany:
1) art. 69 otrzymuje brzmienie:
     "Art. 69. Żołnierze odbywający zasadniczą służbę wojskową, przeszkolenie
            wojskowe i ćwiczenia wojskowe oraz pełniący służbę wojskową w
            razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny są objęci
            obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego na zasadach określonych w
            ustawie z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w
            Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. Nr 45, poz. 391).";
2) dodaje się art. 69a w brzmieniu:
     "Art. 69a. Żołnierze odbywający nadterminową zasadniczą służbę wojskową i
            służbę okresową są objęci obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego na
            zasadach określonych w ustawie o powszechnym ubezpieczeniu w
            Narodowym Funduszu Zdrowia.";
3) uchyla się art. 129.
                                       
                                   Art. 180.
W ustawie z dnia 30 czerwca 1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych
(Dz.U. z 1997 r. Nr 10, poz. 55, Nr 28, poz. 153, Nr 106, poz. 678, Nr 107,
poz. 688, Nr 117, poz. 753, Nr 121, poz. 770 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr
162, poz. 1117, z 1999 r. Nr 1, poz. 7, z 2001 r. Nr 85, poz. 925, Nr 88, poz.
961 i Nr 154, poz. 1800 i 1801 oraz z 2002 r. Nr 141, poz. 1184, Nr 200, poz.
1687 i Nr 240, poz. 2052) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 61 otrzymuje brzmienie:
     "Art. 61. Żołnierze zawodowi są objęci obowiązkiem ubezpieczenia
           zdrowotnego i korzystają ze świadczeń na zasadach określonych w
           ustawie z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w
           Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. Nr 45, poz. 391).";
2) w art. 99 w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
     "1) świadczenia zdrowotne na zasadach określonych w ustawie o
        powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,".

                                   Art. 181.
W ustawie z dnia 31 lipca 1981 r. o wynagrodzeniu osób zajmujących kierownicze
stanowiska państwowe (Dz.U. Nr 20, poz. 101, z późn. zm.)7) w art. 5a w ust. 2
wyrazy "powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym" zastępuje się wyrazami
"powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia".

                                   Art. 182.
W ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.U.
z 1998 r. Nr 7, poz. 25, Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 756, z 1999 r. Nr 60,
poz. 636, z 2000 r. Nr 45, poz. 531, z 2001 r. Nr 73, poz. 764 oraz z 2002 r.
Nr 113, poz. 984) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 36:
   a) w ust. 1 w pkt 8 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się
     pkt 9 w brzmieniu:
     "9) wymierzania i pobierania składek na ubezpieczenie zdrowotne, z
       zastrzeżeniem ust. 1a.",
   b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
       "1a. Decyzje, o których mowa w ust. 1 pkt 9, Prezes Kasy wydaje w
          sprawach spornych.";
2) w art. 79 w ust. 2 wyrazy "przez Kasy Chorych" zastępuje się wyrazami
  "przez Narodowy Fundusz Zdrowia".
                                       
                                   Art. 183.
W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.)8) wprowadza się następujące
zmiany:
1) w art. 14 w ust. 2 w pkt 10 w lit. b), w art. 23 w ust. 1 w pkt 58, w art.
  27b w ust. 1 w pkt 1 i 2, w art. 32 w ust. 3b, w art. 33 w ust. 3a, w art.
  34 w ust. 4a i ust. 9 w zdaniu końcowym, w art. 35 w ust. 9, w art. 37 w
  ust. 1a w pkt 4, w art. 38 w ust. 1, w art. 41 w ust. 1a i w art. 43 w ust.
  4 występujące w różnych przypadkach wyrazy "powszechne ubezpieczenie
  zdrowotne" zastępuje się użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami
  "powszechne ubezpieczenie w Narodowym Funduszu Zdrowia";
2) w art. 26 w ust. 7b wyrazy "Kas Chorych" zastępuje się wyrazami
  "Narodowego Funduszu Zdrowia".

                                   Art. 184.
W ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr
91, poz. 408, z późn. zm.)9) wprowadza się następujące zmiany:
1) po art. 50 dodaje się art. 50a w brzmieniu:
    "Art. 50a. 1. W jednostkach budżetowych tworzonych i nadzorowanych przez
            Ministra Obrony Narodowej, Ministra Sprawiedliwości lub ministra
            właściwego do spraw wewnętrznych, które posiadają w strukturze
            organizacyjnej ambulatorium, ambulatorium z izbą chorych lub
            lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, może być gromadzony środek
            specjalny.
           2. Przychodem środka specjalnego, o którym mowa w ust. 1, są środki
            uzyskane na podstawie umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych
            zawartej z Narodowym Funduszu Zdrowia, które mogą być
            przeznaczone wyłącznie na finansowanie wydatków związanych z
            udzielaniem świadczeń zdrowotnych z zakresu podstawowej opieki
            zdrowotnej dla:
             1)  żołnierzy  czynnej  służby wojskowej,  emerytów  i  rencistów
               wojskowych, pracowników wojska oraz członków ich rodzin,
             2)  poborowych  i  funkcjonariuszy  Policji,  Straży  Granicznej,
               Biura   Ochrony  Rządu,  Państwowej  Straży  Pożarnej,   Służby
               Więziennej,  emerytów  i rencistów oraz  pracowników  cywilnych
               tych służb, a także ich rodzin.
         3. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wykaz jednostek,
           o których mowa w ust. 1, w których może być gromadzony środek
           specjalny.";
2) w art. 66a w ust. 1, w art. 70d w ust. 1 w pkt 1 i w ust. 2 występujące w
  różnych przypadkach wyrazy "kasy chorych" zastępuje się użytymi w
  odpowiednich przypadkach wyrazami "Narodowy Fundusz Zdrowia".
                                       
                                   Art. 185.
W ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych
(Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, z późn. zm.)10) wprowadza się następujące
zmiany:
1) w art. 16 w ust. 1:
   a) w pkt 9 w lit. c) wyrazy "powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym"
     zastępuje się wyrazami "powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu
     Zdrowia",
   b) uchyla się pkt 62;
2) w art. 17 w ust. 1:
   a) pkt 4p otrzymuje brzmienie:
      "4p) dochody Narodowego Funduszu Zdrowia w części przeznaczonej na cele
         statutowe,",
   b) uchyla się pkt 27.

                                   Art. 186.
W ustawie z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U.
Nr 73, poz. 350 i Nr 137, poz. 638, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 98, poz.
604, Nr 106, poz. 679, Nr 121, poz. 770 i Nr 160, poz. 1080, z 1998 r. Nr 162,
poz. 1118, z 1999 r. Nr 52, poz. 527 i 528, z 2000 r. Nr 6, poz. 69, z 2001 r.
Nr 94, poz. 1032 i Nr 138, poz. 1567 oraz z 2002 r. Nr 27, poz. 266 i Nr 199,
poz. 1673) w art. 36 wyrazy "powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym" zastępuje
się wyrazami "powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia".

                                   Art. 187.
W ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od
niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930,
z 2000 r. Nr 104, poz. 1104 i Nr 122, poz. 1324, z 2001 r. Nr 74, poz. 784, Nr
88, poz. 961, Nr 125, poz. 1363 i 1369 i Nr 134, poz. 1509 oraz z 2002 r. Nr
141, poz. 1183, Nr 169, poz. 1384, Nr 172, poz. 1412 i Nr 200, poz. 1679)
wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 11 w ust. 4 wyrazy "Kas Chorych" zastępuje się wyrazami "Narodowego
  Funduszu Zdrowia";
2) w art. 13 w ust. 1, w art. 21 w ust. 2a w pkt 2, w art. 31 w ust. l, 2, 4
  i 5, w art. 44 w ust. l i 2, w art. 47 i w art. 52 w ust. 3 w pkt 4
  występujące w różnych przypadkach wyrazy "powszechne ubezpieczenie
  zdrowotne" zastępuje się użytymi w odpowiednich przypadkach wyrazami
  "powszechne ubezpieczenie w Narodowym Funduszu Zdrowia".

                                   Art. 188.
W ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2003 r.
Nr 15, poz. 148) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 5 pkt 9 otrzymuje brzmienie:
     "9) Narodowy Fundusz Zdrowia,";
2) w art. 35d w ust. 1 pkt 13 otrzymuje brzmienie:
     "13) Narodowym Funduszu Zdrowia,".
                                       
                                   Art. 189.
W ustawie z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi
podmiotami prawnymi (Dz.U. Nr 26, poz. 306, z 2001 r. Nr 85, poz. 924 i Nr
154, poz. 1799 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984) wprowadza się następujące
zmiany:
1) w art. 1 uchyla się pkt 14 i 15;
2) w art. 2 uchyla się pkt 8 i 9;
3) w art. 5 w ust. 3, w art. 6 w ust. 1, w art. 10 w ust. 1 i 7 wyrazy "8-10"
  zastępuje wyrazem "10";
4) w art. 8 uchyla się pkt 9.
                                       
                                   Art. 190.
W ustawie z dnia 25 lipca 2001 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U.
Nr 113, poz. 1207 i Nr 154, poz. 1801 oraz z 2002 r. Nr 241, poz. 2073) w art.
22 w ust. 4, w art. 34 w ust. 4, 5, w ust. 7 w pkt 6, w ust. 8, 10 i 12 oraz w
art. 45 w pkt 3 występujące w różnych przypadkach i liczbach wyrazy "kasa
chorych" zastępuje się użytymi w odpowiednich przypadkach i liczbach wyrazami
"Narodowy Fundusz Zdrowia".
                                       
                                   Art. 191.
W ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. o diagnostyce laboratoryjnej (Dz.U. Nr 100,
poz. 1083 oraz z 2002 r. Nr 153, poz. 1271 i Nr 240, poz. 2052) w art. 47 pkt
1 wyrazy "kas chorych" zastępuje się wyrazami "Narodowego Funduszu Zdrowia".
                                       
                                   Art. 192.
W ustawie z dnia 6 września 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz.U. Nr 126, poz.
1381 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984, Nr 141, poz. 1181 i Nr 152, poz. 1265)
wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 4 w ust. 7 w pkt 2 lit. c) otrzymuje brzmienie:
      "c) sposób potwierdzania przez Zarząd Narodowego Funduszu Zdrowia
         okoliczności, o których mowa w art. 57 ust. 4 ustawy z dnia 23
         stycznia 2003 r. o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu
         Zdrowia (Dz.U. Nr 45, poz. 391),";
2) w art. 103 w ust. 2 w pkt 2 wyrazy "kasę chorych" zastępuje się wyrazami
  "Narodowy Fundusz Zdrowia".

                                   Art. 193.
W ustawie z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i zakażeniach (Dz.U.
Nr 126, poz. 1384) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2:
   a) pkt 13 otrzymuje brzmienie:
      "13) osoba ubezpieczona - osobę objętą ubezpieczeniem zdrowotnym na
         podstawie ustawy z dnia 23 stycznia 2003 r. o powszechnym
         ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia (Dz.U. Nr 45, poz.
         391),",
   b) pkt 23 otrzymuje brzmienie:
      "23) świadczeniodawca - świadczeniodawcę w rozumieniu art. 5 pkt 25
         ustawy o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia,";
2) w art. 6 w ust. 6, w art. 16 w ust. 1 oraz w art. 18 w ust. 4 wyrazy "kasy
  chorych" zastępuje się wyrazami "Narodowy Fundusz Zdrowia";
3) w art. 6 w ust. 7, w art. 16 w ust. 2, w art. 18 w ust. 5, w art. 19 w
  ust. 4, w art. 29 w ust. 1 i w art. 31 w ust. 3 wyrazy "powszechnym
  ubezpieczeniu zdrowotnym" zastępuje się wyrazami "powszechnym ubezpieczeniu
  w Narodowym Funduszu Zdrowia".

                                   Art. 194.
W ustawie z dnia 21 grudnia 2001 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku
obrony Rzeczypospolitej Polskiej, ustawy o służbie wojskowej żołnierzy
zawodowych, ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym, ustawy o zmianie
ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym oraz niektórych innych ustaw,
ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym, ustawy - Przepisy wprowadzające
ustawę - Prawo farmaceutyczne, ustawę o wyrobach medycznych oraz ustawę o
Urzędzie Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów
Biobójczych oraz o zmianie ustawy o zmianie ustawy o zawodzie lekarza oraz o
zmianie innych ustaw (Dz.U. Nr 154, poz. 1801 oraz z 2002 r. Nr 32, poz. 300 i
Nr 200, poz. 1689) wprowadza się następujące zmiany:
1) uchyla się art. 1-3;
2) w art. 9 skreśla się wyrazy " , z wyjątkiem art. 1-3, które wchodzą w
  życie z dniem 1 stycznia 2004 r.".

                                  Rozdział 16
                        Przepisy przejściowe i końcowe
                                       
                                   Art. 195.
Ilekroć w obowiązujących przepisach jest mowa o:
   1) "kasie chorych" lub "instytucji powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego"
     - rozumie się przez to Fundusz;
   2) ustawie o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym - rozumie się przez to
     niniejszą ustawę;
   3) powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym - rozumie się przez to
     ubezpieczenie zdrowotne określone w niniejszej ustawie;
   4) symbolu kasy chorych - rozumie się przez to oznaczenie właściwego
     oddziału wojewódzkiego Funduszu;
   5) Urzędzie Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych - rozumie się przez to ministra
     właściwego do spraw zdrowia.

                                   Art. 196.
Ubezpieczeni na podstawie ustawy z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym
ubezpieczeniu zdrowotnym (Dz.U. Nr 28, poz. 153, z późn. zm.)11) stają się, z
dniem wejścia w życie ustawy, ubezpieczonymi na podstawie niniejszej ustawy.

                                   Art. 197.
1. Niniejsza ustawa nie narusza przepisów o świadczeniach zdrowotnych
  udzielanych bezpłatnie przez zakłady opieki zdrowotnej bez względu na
  uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego:
   1) art. 102 pkt 1 i art. 115 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks
     karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 i Nr 160, poz. 1083, z 1999 r. Nr
     83, poz. 931, z 2000 r. Nr 60, poz. 701, Nr 120, poz. 1268 i Nr 122, poz.
     1318, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071, Nr 111, poz. 1194 i Nr 151, poz. 1686
     oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 121, poz. 1033 i Nr 200, poz. 1679);
   2) art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w
     trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2002 r. Nr 147, poz.
     1231 i Nr 167, poz. 1372);
   3) art. 14 ust. 6 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu
     narkomanii (Dz.U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198);
   4) art. 10 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia
     psychicznego (Dz.U. Nr 111, poz. 535, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 113,
     poz. 731, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 1999 r. Nr 11, poz. 95 oraz z
     2000 r. Nr 120, poz. 1268).
2. Świadczenia zdrowotne:
   1) związane z ciążą, porodem i połogiem,
   2) dzieciom do ukończenia 18 roku życia
 - są udzielane bezpłatnie niezależnie od uprawnień z tytułu ubezpieczenia
  zdrowotnego.
3. Przez świadczenia zdrowotne, o których mowa w ust. 1 i 2, rozumie się
  także leki wydawane na zasadach określonych w ustawie.
4. Zasady i tryb finansowania z budżetu państwa kosztów świadczeń zdrowotnych
  związanych ze zwalczaniem chorób zakaźnych i zakażeń udzielanych na rzecz
  osób nieposiadających uprawnień z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego określają
  przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o chorobach zakaźnych i
  zakażeniach (Dz.U. Nr 126, poz. 1384 oraz z 2003 r. Nr 45, poz. 391).
5. Świadczenia zdrowotne, o których mowa w ust. 1 i 2, udzielane na rzecz
osób nieposiadających uprawnień z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego
  finansowane są z budżetu państwa.
6. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia,
  sposób i tryb finansowania świadczeń zdrowotnych, o których mowa w ust. 5,
  uwzględniając sposób wydatkowania środków publicznych.

                                   Art. 198.
1. Narodowy Fundusz Zdrowia zapewnia ciągłość udzielania świadczeń
  zdrowotnych ubezpieczonym, w szczególności wstępuje w prawa i obowiązki kas
  chorych wynikające z umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych zawartych przed
  dniem wejścia w życie ustawy między kasami chorych a świadczeniodawcami.
2. Umowy, o których mowa w ust. 1, obowiązują do czasu zawarcia nowych umów
  na warunkach wynikających z niniejszej ustawy.
3. Postępowanie w sprawie zawarcia umowy o udzielanie świadczeń zdrowotnych
  wszczęte przed dniem wejścia w życie ustawy prowadzi się na zasadach
  określonych w dotychczasowych przepisach.
                                       
                                   Art. 199.
Wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 21, wynosi:
   1) od dnia wejścia w życie ustawy do dnia 31 grudnia 2003 r. - 8% podstawy
     wymiaru;
   2) od dnia 1 stycznia 2004 r. do dnia 31 grudnia 2004 r. - 8,25% podstawy
     wymiaru;
   3) od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 31 grudnia 2005 r. - 8,5% podstawy
     wymiaru;
   4) od dnia 1 stycznia 2006 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. - 8,75% podstawy
     wymiaru.
   
                                   Art. 200.
1. Minister właściwy do spraw zdrowia sprawuje nadzór nad organizowaniem
  Funduszu.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia podejmuje działania konieczne do
  realizacji celów ustawy, a w szczególności:
   1) powołuje Komisję Inwentaryzacyjną w celu ustalenia mienia kas chorych,
     które zostanie przekazane do Funduszu;
   2) sporządza wykazy mienia kas chorych oraz wszystkich ich jednostek
     organizacyjnych;
   3) przygotowuje przejęcie przez Fundusz mienia kas chorych oraz wszystkich
     ich jednostek organizacyjnych, a w szczególności środków trwałych i
     wyposażenia;
   4) przygotowuje przejęcie przez Fundusz praw majątkowych i niemajątkowych
     kas chorych oraz wszystkich ich jednostek organizacyjnych;
   5) nadzoruje we współpracy z Urzędem Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych
     zawieranie umów o udzielanie świadczeń zdrowotnych na rok 2003 przez kasy
     chorych;
   6) dostosowuje istniejący system kas chorych do potrzeb Funduszu.
3. Zadania, o których mowa w ust. 2, wykonuje jednostka organizacyjna
  utworzona przez ministra właściwego do spraw zdrowia.
4. Pracownicy jednostki, o której mowa w ust. 3, stają się z dniem wejścia w
  życie ustawy pracownikami centrali Funduszu.

                                   Art. 201.
1. Zarządy kas chorych są obowiązane do podejmowania działań koniecznych do
  realizacji celów ustawy.
2. Zarządy kas chorych obowiązane są do współpracy z ministrem właściwym do
  spraw zdrowia w zakresie realizacji zadań, o których mowa w ust. 1 i w art.
  200 ust. 2.
3. W przypadku uchybienia obowiązkom, o których mowa w ust. 1 i 2, minister
  właściwy do spraw zdrowia może odwołać zarząd kasy chorych i powołać w jego
  miejsce zarząd tymczasowy.
4. Zarząd tymczasowy kieruje działalnością kasy i wykonuje wszystkie zadania
  zastrzeżone dla zarządu, do czasu powołania nowego zarządu przez radę kasy
  chorych.
5. Zarząd tymczasowy liczy 1-3 członków.

                                   Art. 202.
1. Fundusz z dniem wejścia w życie ustawy staje się podmiotem wszelkich praw
  i obowiązków kas chorych, z zastrzeżeniem ust. 3.
2. Mienie kas chorych staje się z dniem wejścia w życie ustawy z mocy prawa
  mieniem Funduszu, z tym że mienie otrzymane przez kasy chorych od Skarbu
  Państwa zalicza się na fundusz podstawowy Funduszu.
3. Umowy, na podstawie których kasy chorych lub ich oddziały nabyły prawo do
  używania nieruchomości, wygasają po upływie 3 miesięcy od dnia wejścia w
  życie ustawy, chyba że w terminie 2 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie
  Fundusz oświadczy drugiej stronie umowy, iż pozostaje nią związany, z
  zastrzeżeniem ust. 4. Oświadczenie Fundusz składa na piśmie.
4. Przepis ust. 3 nie dotyczy umów, na podstawie których kasy chorych lub ich
  oddziały nabyły własność lub użytkowanie wieczyste nieruchomości.
5. Przejście praw i mienia kas chorych na Fundusz następuje nieodpłatnie oraz
  wolne jest od podatków i opłat.

                                   Art. 203.
Fundusze rezerwowe kas chorych stają się z dniem wejścia w życie ustawy
funduszem zapasowym Funduszu.

                                   Art. 204.
Fundusz przejmuje zbiory danych prowadzone przez kasy chorych, w tym zbiory
danych osobowych.
                                       
                                   Art. 205.
1. Ujawnienie w księgach wieczystych praw własności nieruchomości i
  użytkowania wieczystego nieruchomości wynikających z przejęcia przez Fundusz
  mienia, o którym mowa w art. 202 ust. 2, następuje na wniosek właściwego ze
  względu na położenie nieruchomości dyrektora oddziału wojewódzkiego
  Funduszu, na podstawie wyciągu z wykazu, o którym mowa w art. 200 ust. 2 pkt
  2, stwierdzającego przejście prawa własności lub użytkowania wieczystego na
  rzecz Funduszu.
2. Postępowanie w przedmiocie wpisów jest wolne od opłat sądowych.
                                       
                                   Art. 206.
Z dniem wejścia w życie ustawy:
   1) regionalne kasy chorych przekształcają się z mocy prawa w oddziały
     wojewódzkie Funduszu;
   2) znosi się Urząd Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych.

                                   Art. 207.
Z dniem wejścia w życie ustawy centrala Branżowej Kasy Chorych dla Służb
Mundurowych wchodzi w skład centrali Funduszu, a oddziały terenowe Branżowej
Kasy Chorych dla Służb Mundurowych wchodzą w skład właściwych oddziałów
wojewódzkich Funduszu.

                                   Art. 208.
1. Pracownicy regionalnych kas chorych i oddziałów terenowych Branżowej Kasy
  Chorych dla Służb Mundurowych z dniem wejścia w życie ustawy stają się
  pracownikami właściwych oddziałów wojewódzkich Funduszu, z zastrzeżeniem
  art. 209.
2. Pracownicy centrali Branżowej Kasy Chorych dla Służb Mundurowych z dniem
  wejścia w życie ustawy stają się pracownikami centrali Funduszu, z
  zastrzeżeniem art. 209.
3. Pracownicy Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych z dniem wejścia w życie
  ustawy stają się pracownikami urzędu obsługującego ministra właściwego do
  spraw zdrowia, z zastrzeżeniem art. 209.
                                       
                                   Art. 209.
1. Stosunki pracy z pracownikami, o których mowa w art. 208, wygasają:
   1) po upływie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy - jeżeli przed
     upływem 2 miesięcy od dnia wejścia ustawy w życie nie zostaną im
     zaproponowane nowe warunki pracy lub płacy na dalszy okres, albo
   2) w razie odmowy przyjęcia nowych warunków pracy lub płacy, o których mowa
     w pkt 1, przez pracownika w terminie nie późniejszym niż 2 tygodnie przed
     upływem 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
2. Pracodawca obowiązany jest powiadomić na piśmie pracownika odpowiednio o
  terminie wygaśnięcia stosunku pracy i o skutkach nieprzyjęcia nowych
  warunków pracy i płacy.
3. Wcześniejsze rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę może nastąpić za
  wypowiedzeniem.
4. Pracownicy, o których mowa w art. 208, zachowują uprawnienia pracownicze
  wynikające z aktów, na podstawie których powstał ich stosunek pracy przed
  dniem wejścia w życie ustawy, do dnia:
   1) wymienionego w ust. 1 pkt 2 - jeżeli przyjęli proponowane warunki pracy
     lub płacy na dalszy okres, albo
   2) wygaśnięcia stosunku pracy, o którym mowa w ust. 1, albo
   3) wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 3.
5. W przypadku wygaśnięcia stosunku pracy, o którym mowa w ust. 1, lub
  wypowiedzenia, o którym mowa w ust. 3, pracownikom przysługuje odprawa, o
  której mowa w art. 8 ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych
  zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących
  zakładu pracy (Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, Nr 135, poz. 1146 i Nr 200,
  poz. 1679).
6. Przepisów ust. 1 i 3 nie stosuje się do urzędników służby cywilnej, do
  których stosuje się przepisy ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o służbie
  cywilnej (Dz.U. z 1999 r. Nr 49, poz. 483, Nr 70, poz. 778 i Nr 110, poz.
  1255, z 2001 r. Nr 102, poz. 1116, Nr 111, poz. 1194, Nr 128, poz. 1403 i Nr
  154, poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 150, poz. 1237, Nr 153, poz. 1271 i Nr 240,
  poz. 2052).
                                       
                                   Art. 210.
1. Mienie Urzędu Nadzoru Ubezpieczeń Zdrowotnych z dniem wejścia w życie
  ustawy staje się mieniem urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw
  zdrowia.
2. Postępowania wszczęte i niezakończone przed Urzędem Nadzoru Ubezpieczeń
  Zdrowotnych toczą się nadal przed ministrem właściwym do spraw zdrowia.
                                       
                                   Art. 211.
Plan finansowy Funduszu na rok 2003, zrównoważony w zakresie przychodów i
kosztów, sporządza minister właściwy do spraw zdrowia.

                                   Art. 212.
1. Środki, które wpłynęły na rachunek ubezpieczenia zdrowotnego przed dniem
  wejścia w życie ustawy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekazuje na
  wyodrębnione rachunki bankowe Funduszu w terminie 3 dni roboczych od dnia
  ich wpływu na rachunek ubezpieczenia zdrowotnego.
2. Do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ustawa weszła w
  życie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych przekaże do centrali Funduszu
  informację o kwotach przesunięć pomiędzy kasami chorych, które byłyby
  wynikiem rozliczenia zaliczek przekazanych kasom chorych za okres od dnia 1
  stycznia 2003 r. do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy,
  dokonanego w sposób określony przepisami wydanymi na podstawie art. 169c
  ust. 6 ustawy, o której mowa w art. 222, oraz potrąci z bieżących wpłat
  składek na ubezpieczenie zdrowotne w sposób określony tymi przepisami koszty
  poboru i ewidencjonowania składek naliczone od składek zidentyfikowanych i
  przekazanych do dnia poprzedzającego dzień wejścia w życie ustawy.
3. Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie przekazuje do Funduszu informacji o
  składkach przekazanych kasom chorych do końca 2002 r., a zidentyfikowanych
  po dniu 30 czerwca 2003 r.
                                       
                                   Art. 213.
1. Do dnia 31 grudnia 2004 r. zgłoszenia, o których mowa w art. 19 ust. 3,
  przesyła się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego
  Ubezpieczenia Społecznego wraz ze zgłoszeniem do ubezpieczenia zdrowotnego
  osób, o których mowa w art. 17.
2. Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
  przekazują do oddziałów wojewódzkich Funduszu dane określone w art. 141 ust.
  2 pkt 1-9 przekazane w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 19 ust. 3, po
  przeprowadzeniu ich weryfikacji polegającej na stwierdzeniu ich zgodności z
  danymi objętymi ewidencją PESEL.
3. Do weryfikacji danych, o której mowa w ust. 2, stosuje się przepisy wydane
  na podstawie art. 29 ust. 11.
4. Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
  przekażą nieodpłatnie, do dnia 1 stycznia 2005 r., zbiory danych osobowych
  wynikających ze zgłoszeń, o których mowa w art. 19 ust. 3.

                                   Art. 214.
Z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej
w stosunku do osób posiadających obywatelstwo państw członkowskich Unii
Europejskiej znosi się warunek posiadania wizy uprawniającej do podjęcia
pracy, zezwolenia na osiedlenie się lub zezwolenia na zamieszkanie na czas
oznaczony, o którym mowa w art. 6 i 7.

                                   Art. 215.
1. Do czasu wydania ubezpieczonemu karty ubezpieczenia zdrowotnego, o której
  mowa w art. 20 ust. 1, dowodem ubezpieczenia zdrowotnego jest każdy
  dokument, który potwierdza uprawnienia do świadczeń zdrowotnych, w
  szczególności dokument potwierdzający opłacanie składek na ubezpieczenie
  zdrowotne.
2. W przypadku emerytów i rencistów dokumentem potwierdzającym opłacanie
  składek na ubezpieczenie zdrowotne, o którym mowa w ust. 1, jest dokument
  potwierdzający kwotę przekazanej emerytury lub renty, w tym w szczególności
  odcinek przekazu lub wyciąg.

                                   Art. 216.
Oświadczenia woli ubezpieczonych o wyborze lekarza, pielęgniarki i położnej
podstawowej opieki zdrowotnej, złożone przed dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy, zachowują swoją ważność.

                                   Art. 217.
1. Do czasu utworzenia Centralnego Wykazu Ubezpieczonych Zakład Ubezpieczeń
  Społecznych i Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przekazują
  informacje, o których mowa w art. 29 ust. 6 i 8, do oddziału wojewódzkiego
  Funduszu wskazanego w zgłoszeniach, o których mowa w art. 17 i 18, z
  zastrzeżeniem ust. 5.
2. Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
  przekazują, nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2003 r., informacje o należnej
  składce, o której mowa w art. 29 ust. 9, do centrali Funduszu w kwocie
  globalnej z podziałem na poszczególne oddziały wojewódzkie Funduszu.
3. Do dnia 31 grudnia 2005 r. poziom identyfikacji składek na ubezpieczenie
  zdrowotne (przypisania do konkretnego ubezpieczonego) dokonywanej przez
  Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w
  zakresie realizacji zadań określonych w art. 29 ust. 6, 8 i 9 nie może być
  niższy niż 60% wpływających składek.
4. Od dnia 1 stycznia 2006 r. poziom identyfikacji składek, o którym mowa w
  ust. 3, nie może być niższy niż 90% wpływających składek.
5. Minister właściwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem właściwym
  do spraw zabezpieczenia społecznego, określi, w drodze rozporządzenia,
  sposób przyporządkowania do oddziałów wojewódzkich Funduszu ubezpieczonych
  zgłoszonych do ubezpieczenia zdrowotnego przed dniem wejścia w życie ustawy
  w celu umożliwienia Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych i Kasie Rolniczego
  Ubezpieczenia Społecznego przekazywania danych, o których mowa w art. 141
  ust. 2 pkt 1-5, dotyczących składek opłaconych za tych ubezpieczonych po
  dniu wejścia w życie ustawy.

                                   Art. 218.
Osoby ubezpieczające się dobrowolnie nie wnoszą opłaty dodatkowej, o której
mowa w art. 11 ust. 5, jeżeli ubezpieczą się w terminie 6 miesięcy od dnia
wejścia w życie niniejszej ustawy.

                                   Art. 219.
1. Do czasu powołania przez Radę Funduszu osób, o których mowa w art. 43 ust.
  1 pkt 2, nie dłużej niż przez 3 miesiące od dnia wejścia w życie ustawy,
  obowiązki zastępców Prezesa Funduszu pełnią osoby wyznaczone przez ministra
  właściwego do spraw zdrowia na wniosek Prezesa Funduszu.
2. Kadencja członków pierwszej Rady Funduszu wynosi 30 miesięcy w przypadku:
   1) 2 z członków, o których mowa w art. 41 ust. 1 pkt 2;
   2) 1 członka, o którym mowa w art. 41 ust. 1 pkt 3;
   3) 1 członka, o którym mowa w art. 41 ust. 1 pkt 6;
   4) 1 członka, o którym mowa w art. 41 ust. 1 pkt 7;
   5) 1 z członków, o których mowa w art. 41 ust. 1 pkt 8.
3. Członkowie Rady Funduszu powoływani są, po zakończeniu kadencji osób, o
  których mowa w ust. 2, w trybie art. 41.

                                   Art. 220.
Pierwsze plany, o których mowa w rozdziale 7, przygotowywane są na rok 2004.

                                   Art. 221.
Przepisy wykonawcze wydane na podstawie ustawy o powszechnym ubezpieczeniu
zdrowotnym zachowują moc do czasu wejścia w życie przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie niniejszej ustawy w zakresie, w jakim nie pozostają z
nią w sprzeczności.

                                   Art. 222.
Traci moc ustawa z dnia 6 lutego 1997 r. o powszechnym ubezpieczeniu
zdrowotnym (Dz.U. Nr 28, poz. 153, z późn. zm.)12).

                                   Art. 223.
1. Przepisy art. 76 ust. 2 i art. 92 ust. 6 stosuje się z dniem uzyskania
  przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
2. Przepis art. 78 ust. 3 stosuje się do dnia uzyskania przez Rzeczpospolitą
  Polską członkostwa w Unii Europejskiej.
                                       
                                   Art. 224.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:
1) art. 200, 201 i 211, które wchodzą w życie z dniem ogłoszenia,
2) art. 136 ust. 3, który wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2004 r.
   
   

_______________________________
[1] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w  Dz.U. z
 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999
 r. Nr 20, poz. 170, Nr 79, poz. 885 i Nr 90, poz. 1001, z 2000 r. Nr 12, poz.
 136 i Nr 19, poz. 238, z 2001 r. Nr 72, poz. 748, Nr 88, poz. 961, Nr 89,
 poz.  973,  Nr 111, poz. 1194, Nr 122, poz. 1349 i Nr 154, poz. 1792 oraz z
 2003 r. Nr 7, poz. 79.

[2] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1998 r. Nr 162, poz. 1118 i 1126,
 z  1999 r. Nr 26, poz. 228, Nr 60, poz. 636, Nr 72, poz. 802, Nr 78, poz. 875
 i Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 9, poz. 118, Nr 95, poz. 1041, Nr 104, poz.
 1104 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 27, poz. 298, Nr  39,
 poz. 459, Nr 72, poz. 748, Nr 100, poz. 1080, Nr 110, poz. 1189, Nr 111, poz.
 1194, Nr 130, poz. 1452 i Nr 154, poz. 1792 oraz z 2002 r. Nr 25, poz.  253,
 Nr 41, poz. 365, Nr 74, poz. 676, Nr 155, poz. 1287, Nr 169, poz. 1387, Nr
 199, poz. 1673, Nr 200, poz. 1679 i Nr 2.

[3] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1992 r. Nr 63, poz. 315, z 1994
 r. Nr 121, poz. 591, z 1995 r. Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, z
 1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i Nr 158, poz. 1041, z 1998 r. Nr
 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1115, z 1999 r. Nr 28, poz.
 255 i 256 i Nr 84, poz. 935, z 2000 r. Nr 3, poz. 28, Nr 12, poz. 136, Nr 43,
 poz. 489, Nr 84, poz. 948, Nr 114, poz. 1193 i Nr 120, poz. 1268, z 2001  r.
 Nr 5, poz. 45, Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz. 1083, Nr 111, poz. 1193, Nr 113,
 poz. 1207, Nr 126, poz. 1382, 1383 i 1384 i Nr 128, poz. 1407 oraz z 2002  r.
 Nr 113, poz. 984.

[4] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z
 2001 r. Nr 42, poz. 475, Nr 89, poz. 973, Nr 100, poz. 1080, Nr 122, poz.
 1323 i 1325, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1793, z 2002 r. Nr 25, poz.
 253, Nr 74, poz. 675 i Nr 113, poz. 984, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz.
 1679 oraz z 2003 r. Nr 6, poz. 65.

[5]  Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w  Dz.U.  z
 2000 r. Nr 22, poz. 270, Nr 60, poz. 703, Nr 70, poz. 816, Nr 104, poz. 1104,
 Nr 117,  poz. 1228 i Nr 122, poz. 1324, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 8, poz.
 64, Nr 52, poz. 539, Nr 73, poz. 764, Nr 74, poz. 784, Nr 88, poz. 961, Nr
 89, poz. 968, Nr 102, poz. 1117, Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190, Nr
 125, poz. 1363 i 1370 i Nr 134, poz. 1509, z 2002 r. Nr 19, poz. 199, Nr 25,
 poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 78, poz. 715, Nr 89, poz. 804, Nr 135, poz.
 1146, Nr 141, poz. 1182, Nr 169, poz. 1384, Nr 181, poz. 1515, Nr 200, poz.
 1679 i Nr 240, poz. 2058 oraz z 2003 r. Nr 7, poz. 79.

[6] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w  Dz.U.  z
 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 88, poz. 554, Nr 107, poz. 685, Nr 121, poz.  769
 i  770 i Nr 139, poz. 934, z 1998 r. Nr 155, poz. 1015, z 1999 r. Nr 49, poz.
 483, Nr 101, poz. 1178 i Nr 110, poz. 1255, z 2000 r. Nr 43, poz. 483, Nr 48,
 poz.  552, Nr 70, poz. 819, Nr 114, poz. 1193 i Nr 116, poz. 1216, z 2001  r.
 Nr  37, poz. 424, Nr 88, poz. 961, Nr 100, poz. 1084 i Nr 110, poz. 1189 oraz
 z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 41, poz. 365 i Nr 153, poz. 1271.

[7] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1982 r. Nr 31, poz. 214, z  1985
 r. Nr 22, poz. 98 i Nr 50, poz. 262, z 1987 r. Nr 21, poz. 123, z 1989 r. Nr
 34,  poz. 178, z 1991 r. Nr 100, poz. 443, z 1993 r. Nr 1, poz. 1, z 1995  r.
 Nr  34,  poz. 163 i Nr 142, poz. 701, z 1996 r. Nr 73, poz. 350, Nr 89, poz.
 402, Nr 106, poz. 496 i Nr 139, poz. 647, z 1997 r. Nr 75, poz. 469 i Nr 133,
 poz. 883, z 1998 r. Nr 155, poz. 1016 i Nr 160, poz. 1065, z 1999 r. Nr 110,
 poz. 1255, z 2000 r. Nr 6, poz. 69, Nr 48, poz. 552, z 2001 r. Nr 154, poz.
 1784 i 1800 oraz z 2002 r. Nr 214, poz. 1805 i Nr 240, poz. 2052.

[8] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U.  z
 2000 r. Nr 22, poz. 270, Nr 60, poz. 703, Nr 70, poz. 816, Nr 104, poz. 1104,
 Nr 117, poz. 1228 i Nr 122, poz. 1324, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 8, poz.
 64, Nr 52, poz. 539, Nr 73, poz. 764, Nr 74, poz. 784, Nr 88, poz. 961, Nr
 89, poz. 968, Nr 102, poz. 1117, Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190, Nr
 125, poz. 1363 i 1370 i Nr 134, poz. 1509, z 2002 r. Nr 19, poz. 199, Nr 25,
 poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 78, poz. 715, Nr 89, poz. 804, Nr 135, poz.
 1146, Nr 141, poz. 1182, Nr 169, poz. 1384 i Nr 181, poz. 1515, Nr 200,  poz.
 1679 i Nr 240, poz. 2058 oraz z 2003 r. Nr 7, poz. 79.

[9] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1992 r. Nr 63, poz. 315, z 1994
 r. Nr 121, poz. 591, z 1995 r. Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, z
 1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i Nr 158, poz. 1041, z 1998 r. Nr
 106, poz. 668, Nr 117, poz. 756 i Nr 162, poz. 1115, z 1999 r. Nr 28, poz.
 255 i 256 i Nr 84, poz. 935, z 2000 r. Nr 3, poz. 28, Nr 12, poz. 136, Nr 43,
 poz. 489, Nr 84, poz. 948 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 5, poz.  45, Nr
 88, poz.  961, Nr 100, poz. 1083, Nr 111, poz. 1193, Nr 113, poz. 1207, Nr
 126, poz. 1382, 1383 i 1384 i Nr 128, poz. 1407 oraz z 2002 r. Nr 113, poz.
 984.

[10] Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z
 2000 r. Nr 60, poz. 700 i 703, Nr 86, poz. 958, Nr 103, poz. 1100, Nr 117,
 poz. 1228 i Nr 122, poz. 1315 i 1324, z 2001 r. Nr 106, poz. 1150, Nr 110,
 poz. 1190 i Nr 125, poz. 1363, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr
 93, poz. 820 i Nr 141, poz. 1179, Nr 169, poz. 1384, Nr 199, poz. 1672, Nr
 200, poz. 1684 i Nr 230, poz. 1922 oraz z 2003 r. Nr 7, poz. 79.

[11] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 75, poz. 468, z 1998
 r. Nr 117, poz. 756, Nr 137, poz. 887, Nr 144, poz. 929 i Nr 162, poz. 1116,
 z 1999 r. Nr 45, poz. 439, Nr 49, poz. 483, Nr 63, poz. 700, Nr 70, poz. 777,
 Nr 72, poz. 802, Nr 109, poz. 1236 i Nr 110, poz. 1255 i 1256, z 2000 r. Nr
 12, poz. 136, Nr 18, poz. 230, Nr 95, poz. 1041 i Nr 122, poz. 1311 i 1324, z
 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 52, poz. 539, Nr 88, poz. 961, Nr 97, poz. 1050, Nr
 126, poz. 1382 i 1384 i Nr 154, poz. 1796 i 1801 oraz z 2002 r. Nr 25,  poz.
 253, Nr 74, poz. 676, Nr 83, poz. 749, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz. 1689,
 Nr 230, poz. 1920 i Nr 241, poz. 2074.

[12] Zmiany ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 75, poz. 468, z 1998
 r.  Nr 117, poz. 756, Nr 137, poz. 887, Nr 144, poz. 929 i Nr 162, poz. 1116,
 z 1999 r. Nr 45, poz. 439, Nr 49, poz. 483, Nr 63, poz. 700, Nr 70, poz. 777,
 Nr 72, poz. 802, Nr 109, poz. 1236 i Nr 110, poz. 1255 i 1256, z 2000 r. Nr
 12, poz. 136, Nr 18, poz. 230, Nr 95, poz. 1041 i Nr 122, poz. 1311 i 1324, z
 2001 r. Nr 8, poz. 64, Nr 52, poz. 539, Nr 88, poz. 961, Nr 97, poz. 1050, Nr
 126, poz. 1382 i 1384 i Nr 154, poz. 1796 i 1801 oraz z 2002 r. Nr 25, poz.
 253, Nr 74, poz. 676, Nr 83, poz. 749, Nr 153, poz. 1271, Nr 200, poz. 1689,
 Nr 230, poz. 1920 i Nr 241, poz. 2074.