Projekt
USTAWA
z dnia .................................... 2007r.
o zmianie ustawy o świadczeniach przedemerytalnych
Art. 1
W ustawie z dnia 30 kwietnia 2004r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz. U. Nr 120, poz. 1252) art. 6 otrzymuje brzmienie:
„Art. 6
1. Rozliczenie przychodu następuje w formie rozliczenia miesięcznego lub rocznego, korzystniejszej dla osoby pobierającej świadczenie, po zakończeniu roku rozliczeniowego, ustalonego od dnia 1 marca każdego roku do ostatniego dnia lutego następnego roku.
2. Do postępowania w sprawach dotyczących zmniejszania i zawieszania świadczeń przedemerytalnych oraz obowiązków osób pobierających te świadczenia a także płatników składek oraz urzędów skarbowych stosuje się przepisy dotyczące zawieszania lub zmniejszania emerytur i rent.
3. Prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ogłasza, w formie komunikatu, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, co najmniej na 7 dni roboczych przed najbliższym terminem waloryzacji, przewidzianej w ustawie o emeryturach i rentach z FUS, obowiązujące na okres od dnia 1 marca, rozpoczynającego rok rozliczeniowy, w którym przeprowadzana jest waloryzacja emerytur i rent, do końca lutego roku, w którym zostanie przeprowadzona kolejna waloryzacja:
1) dopuszczalne kwoty przychodu oraz graniczne kwoty przychodu, ustalone na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji, ogłoszonego do celów emerytalnych przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, z zaokrągleniem do 10 groszy w górę,
2) roczną dopuszczalną kwotę przychodu oraz roczną graniczną kwotę przychodu — dla każdego, w tym okresie, roku rozliczeniowego, stanowiące — odpowiednio — dwunastokrotność kwot, o których mowa w pkt 1, z zastrzeleniem ust. .4.
4. W latach rozliczeniowych przypadających między terminami waloryzacji obowiązują kwoty ogłoszone w komunikacie, o którym mowa w ust. 3, ustalone dla roku rozliczeniowego, w którym przeprowadzono ostatnią waloryzację emerytur i rent.”
Art. 2
Do rozliczenia przychodu osiągniętego w roku rozliczeniowym kończącym się w dniu 29 lutego 2008r. stosuje się przepisy art. 6 ustawy wymienionej w art. 1 w dotychczasowym brzmieniu.
Art. 3
Ustawa wchodzi w życie w dniu 1 marca 2008r.
Uzasadnienie
Aktualny stan prawny i potrzeba uchwalenia ustawy
Uchwalona w dniu 30 kwietnia 2004r. ustawa o świadczeniach przedemerytalnych dostosowała wcześniejsze regulacje do istniejących wówczas uwarunkowań na polskim rynku pracy. Najważniejszymi uwarunkowaniami były wówczas:
· bardzo wysokie bezrobocie i trudny do przewidzenia moment jego znaczącego spadku,,
· decyzje większości krajów UE o nieotwieraniu z dniem 1 maja 2004r. rynku pracy dla obywateli nowych krajów członkowskich – co nie dawało podstaw do przewidywania znaczącej skali migracji zarobkowej,
· duże problemy w znalezieniu zatrudnienia przez osoby w wieku powyżej 50 lat, nawet te z ogromnym doświadczeniem zawodowym – co zwiększało zainteresowanie uzyskaniem wcześniejszych emerytur, rent, świadczeń przedemerytalnych.
Wówczas też zostały uchwalone bardzo restrykcyjne przepisy, znacząco ograniczające możliwości zarobkowania przez osoby pobierające świadczenia przedemerytalne. Ograniczenie to polegało zarówno na wprowadzeniu bardzo niewielkich limitów, których przekroczenie skutkuje zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia kwotach i których wysokość zmienia się tylko w latach, w których jest przeprowadzana waloryzacja emerytur rent, jak i zasady, że uzyskane dochody podlegają rozliczeniu w cyklu 12 miesięcznym. Jako rok rozliczeniowy przyjęto okres od początku marca do końca lutego kolejnego roku. Nie została natomiast przewidziana możliwość rozliczenia miesięcznego, skutkująca zawieszeniem świadczenia tylko w miesiącu, w którym limit zarobków został przekroczony – mimo że taka zasada jest dostępna od lat dla emerytów i rencistów.
Przepisy te nie wzbudzały wówczas emocji. Przyjęto bowiem, że świadczenie przedemerytalne jest świadczeniem dla osoby, która de facto nie ma żadnych szans na znalezienie trwałego zatrudnienia. Sytuacja na rynku pracy uległa jednak zmianie i coś, co jeszcze kilka lat temu wydawało się niemożliwe, staje się faktem. Rośnie ilość ofert pracy adresowanych do osób o dużym doświadczeniu zawodowym i życiowym – a więc osób powyżej 50 roku życia. Obecnie coraz częściej osoby pobierające świadczenia, mające wysokie kwalifikacje zawodowe, sygnalizują, że istniejące rozwiązanie ustawowe faktycznie pozbawia ich możliwości podjęcia legalnego zatrudnienia w sytuacji gdy adresowana do nich oferta pracy ma charakter krótkoterminowy (np. kilkumiesięczny). Z powodu konieczności rozliczana się w cyklu 12 miesięcznym oferta taka jest dla nich bowiem nieopłacalna. Na rynku pracy dochodzi w tej sytuacji coraz częściej do paradoksu – praca jest dostępna, ale osoby które mogą ją wykonywać to pobierający świadczenia przedemerytalne. A im wykonywanie takiej pracy nie opłaca się.
Obecna sytuacja na rynku pracy w pełni uzasadnia konieczność dokonania korekty istniejących przepisów – tak aby zmniejszanie lub zawieszanie świadczeń przedemerytalnych mogło odbywać się zarówno w cyklu miesięcznym jak i 12 miesięcznym – w zależności od tego, który sposób byłby korzystniejszy dla zainteresowanego. Oczywiście dotychczasowe limity, pozwalające pobierać świadczenie w pełnej lub ograniczonej kwocie powinny pozostać niezmienione.
Istota projektowanych rozwiązań
Projektowana ustawa w istocie dopuszcza dla osób pobierających świadczenia przedemerytalne i podejmujących równocześnie działalność zarobkową możliwość rozliczania się nie tylko rocznego ale także miesięcznego – identycznie jak to jest w przypadku emerytów i rencistów. Proponowane brzmienie art. 6 ust. 2 spowoduje, że dla zmniejszania i zawieszania świadczeń przedemerytalnych będzie się stosowało procedury i przepisy odnoszące się do zmniejszania i zawieszania emerytur i rent – co znacznie ułatwi realizację procedur administracyjnych.
Przewidywane skutki projektowanych rozwiązań oraz sposoby finansowania
Obecnie świadczenia przedemerytalne są wypłacane grupie ok. 200 tys. osób. Ponieważ celem projektowanej ustawy jest stworzenie tej grupie szans na większą aktywność zawodową, i obsadzenie przez nich m.in. istniejących wolnych miejsc pracy, skutki tej regulacji będą jednoznacznie pozytywne. Podjęcie zatrudnienia przez osoby pobierające świadczenia przedemerytalne oznacza oczywiście wpływy do budżetu z tytułu podatków, wpływy do FUS z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, zmniejszenie wydatków na świadczenia przedemerytalne (z powodu ich zawieszenia w wybranych miesiącach) oraz zmniejszenie wydatków na świadczenia społeczne uzależnione od dochodów beneficjentów. Jest oczywiste, że skala tego zjawiska nie będzie duża, m.in. z powodu niewielkiej liczby osób pobierających świadczenia, dlatego pozytywne skutki budżetowe można szacować na kwotę kilkudziesięciu milionów złotych rocznie.
Akty wykonawcze związane z projektowaną ustawą
Uchwalenie projektowanej nowelizacji ustawy o świadczeniach przedemerytalnych nie spowoduje konieczności wydawania nowych, jak również zmiany istniejących, aktów prawnych.
Zgodność projektowanej regulacji z prawem Unii Europejskiej.
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.