Projekt
USTAWA
z dnia …………………………………
o zmianie ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
Art. 1. W ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 264, z późn. zm.1)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 3 ust. 5 otrzymuje brzmienie:
„5. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres i kierunki działań w ramach zadań wyszczególnionych w ust. 1 oraz sposoby ich realizacji, mając na względzie priorytety polityki państwa w zakresie rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych oraz efektywne wykorzystanie środków finansowych.”;
2) w art. 3a w ust. 5 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) szczegółowy sposób i tryb sprawowania nadzoru, o którym mowa w ust. 3, a w szczególności przeprowadzania kontroli finansowej Agencji w zakresie gospodarowania środkami pochodzącymi z funduszy Unii Europejskiej oraz krajowymi środkami publicznymi przeznaczonymi na współfinansowanie zadań Agencji, mając na względzie zapewnienie prawidłowego i efektywnego wykorzystania środków finansowych.”;
3) art. 3g otrzymuje brzmienie:
„Art. 3g. 1. Agencja udziela producentom rolnym, w rozumieniu przepisów o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych, dopłat do upraw roślin wykorzystywanych na cele energetyczne, zwanych dalej „dopłatami”.
2. Warunkiem uzyskania dopłat jest posiadanie przez producenta rolnego działek rolnych, na których jest prowadzona uprawa roślin wykorzystywanych na cele energetyczne, o łącznej powierzchni nie mniejszej niż 1 ha, przy czym za działkę rolną uważa się zwarty obszar gruntu rolnego, na którym jest prowadzona jedna uprawa, o powierzchni nie mniejszej niż 0,1 ha, wchodzący w skład gospodarstwa rolnego.
3. Wysokość dopłat w danym roku kalendarzowym ustala się jako iloczyn deklarowanej przez producenta rolnego powierzchni upraw roślin wykorzystywanych na cele energetyczne i stawek dopłat do 1 ha powierzchni takich upraw.
4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje roślin wykorzystywanych na cele energetyczne objęte dopłatami, o których mowa w ust. 1, uwzględniając możliwość wykorzystania tych roślin na cele energetyczne.
5. Rada Ministrów określa corocznie, w drodze rozporządzenia, stawki dopłat do 1 ha powierzchni upraw roślin wykorzystywanych na cele energetyczne, uwzględniając rodzaje i ogólną powierzchnię upraw tych roślin oraz założenia do ustawy budżetowej na dany rok.”;
4) w art. 3i w ust. 10 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) określi szczegółowe warunki i tryb udzielania dopłat, o których mowa w art. 3g ust. 1, oraz procentowy wskaźnik kontroli producentów rolnych prowadzących uprawy roślin wykorzystywanych na cele energetyczne, mając na względzie zapewnienie prawidłowej realizacji pomocy finansowej;”;
5) po art. 3i dodaje się art. 3j w brzmieniu:
„Art. 3j. 1. Agencja udziela pomocy finansowej na przygotowanie wniosku o rejestrację nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych lub nazw specyficznego charakteru produktów rolnych lub środków spożywczych, zwanej dalej „pomocą finansową na przygotowanie wniosku o rejestrację nazw i oznaczeń geograficznych”.
2. O pomoc finansową na przygotowanie wniosku o rejestrację nazw i oznaczeń geograficznych mogą ubiegać się wnioskodawcy w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 10, poz. 68) będący małymi lub średnimi przedsiębiorstwami w rozumieniu art. 2 lit. b rozporządzenia Komisji (WE) nr 70/2001 z dnia 12 stycznia 2001 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw (Dz.Urz. WE L 10 z 13.01.2001, str. 33, z późn. zm.; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 8, t. 2, str. 141, z późn. zm.).
3. W ramach pomocy finansowej na przygotowanie wniosku o rejestrację nazw i oznaczeń geograficznych mogą być finansowane wydatki poniesione na uzyskanie informacji niezbędnych do przygotowania wniosku o rejestrację nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych lub nazw specyficznego charakteru produktów rolnych lub środków spożywczych w zakresie:
1) tradycyjnego charakteru produktu, pochodzenia i historii produktu rolnego lub środka spożywczego lub
2) związku produktu rolnego lub środka spożywczego z regionem pochodzenia, w szczególności wytyczenia obszaru geograficznego, badań laboratoryjnych, badań poziomu rozpoznawalności i renomy produktu, lub
3) metody produkcji oraz opisu produktu rolnego lub środka spożywczego, lub
4) oznakowania produktu oraz dowodu pochodzenia.
4. Pomoc finansowa na przygotowanie wniosku o rejestrację nazw i oznaczeń geograficznych jest udzielana w wysokości 100% poniesionych wydatków, o których mowa w ust. 3, nie więcej jednak niż 10 000 zł.
5. Wniosek o pomoc finansową na przygotowanie wniosku o rejestrację nazw i oznaczeń geograficznych składa się w oddziale regionalnym Agencji właściwym ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę wnioskodawcy, na formularzu udostępnionym przez Agencję.
6. Wniosek o pomoc finansową na przygotowanie wniosku o rejestrację nazw i oznaczeń geograficznych zawiera:
1) imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres wnioskodawcy;
2) wysokość wnioskowanej pomocy finansowej;
3) specyfikację poniesionych wydatków, z uwzględnieniem zakresu, o którym mowa w ust. 3;
4) numer rachunku bankowego, na który ma być przekazana pomoc finansowa.
7. Do wniosku o pomoc finansową na przygotowanie wniosku o rejestrację nazw i oznaczeń geograficznych dołącza się:
1) decyzję ministra właściwego do spraw rynków rolnych, o której mowa w art. 19 ust. 1 pkt 1 lub art. 24 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych;
2) dokumenty potwierdzające poniesione wydatki przez wnioskodawcę;
3) oświadczenie o wykorzystaniu do przygotowania wniosku o rejestrację nazw pochodzenia, oznaczeń geograficznych lub nazw specyficznego charakteru produktów rolnych lub środków spożywczych informacji, o których mowa w ust. 3.
8. Pomoc finansową na przygotowanie wniosku o rejestrację nazw i oznaczeń geograficznych przyznaje, w drodze decyzji, Prezes Agencji.
9. Pomoc finansowa jest realizowana w formie bezgotówkowej.”;
6) w art. 10b ust. 6 otrzymuje brzmienie:
„6. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb sprzedaży wierzytelności Agencji, mając na względzie prawidłowe gospodarowanie środkami finansowymi.”.
Art. 2. 1. Za wydatki, o których mowa w art. 3j ustawy wymienionej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, uznaje się tylko wydatki poniesione po dniu wejścia w życie niniejszej ustawy.
2. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 3 ust. 5, art. 3a ust. 5 pkt 2, art. 3i ust. 10 pkt 3 i art. 10b ust. 6 ustawy wymienionej w art. 1 zachowują moc do dnia wejścia w życie nowych przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 3 ust. 5, art. 3a ust. 5 pkt 2, art. 3i ust. 10 pkt 3 i art. 10b ust. 6 ustawy wymienionej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
_______________
1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 132, poz. 1110, Nr 150, poz. 1259, Nr 163, poz. 1362 i Nr 184, poz. 1539.
4-13-iw
UZASADNIENIE
Projekt zmiany ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) ma na celu wprowadzenie możliwości udzielania ze środków będących w dyspozycji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dopłat do roślin wykorzystywanych na cele energetyczne uprawianych na obszarze Polski i udzielenie Radzie Ministrów upoważnienia do określenia rodzajów tych roślin oraz stworzenie podstaw prawnych, które umożliwią udzielanie pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw ubiegających się o rejestrację nazwy produktu rolnego lub środka spożywczego jako chronionej nazwy pochodzenia, chronionego oznaczenia geograficznego lub nazwy specyficznego charakteru.
Zgodnie z art. 88 rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 z dnia 29 września 2003 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników oraz zmieniającego rozporządzenia (EWG) nr 2019/93, (WE) nr 1452/2001, (WE) nr 1453/2001, (WE) nr 1454/2001, (WE) nr 1868/94, (WE) nr 1251/1999, (WE) nr 1254/1999, (WE) nr 1673/2000, (EWG) nr 2358/71, (WE) nr 2529/2001, uprawa roślin wykorzystywanych do wytwarzania energii elektrycznej i termalnej może być wspierana środkami publicznymi. Jednocześnie uprawy te nie mogą być objęte płatnościami bezpośrednimi w ramach jednolitej płatności obszarowej, gdyż jedynie uprawy wierzby wykorzystywanej do wyplatania są traktowane – zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1444/2002 – jako uprawy rolne. Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami, dopłatami są objęte plantacje wierzby i róży bezkolcowej wykorzystywanych na cele energetyczne. W związku z napływającymi wnioskami o rozszerzenie obecnej listy roślin wykorzystywanych na cele energetyczne, które są objęte dopłatami, w przedkładanym projekcie ustawy proponuje się wprowadzenie możliwości udzielania dopłat do upraw roślin wykorzystywanych na cele energetyczne, z jednoczesnym upoważnieniem Rady Ministrów do określenia rodzajów ww. roślin, do których będą udzielane dopłaty.
W związku z treścią art. 143c rozporządzenia Rady (WE) nr 1782/2003 Polska co roku przedkłada Komisji Europejskiej Program jednolitej płatności obszarowej oraz uzupełniających krajowych płatności bezpośrednich, na podstawie którego Komisja wydaje decyzję zezwalającą na uzupełniające płatności bezpośrednie w Polsce.
Uwzględniając art. 142 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1973/2004 z dnia 29 października 2004 r. w sprawie ustanowienia szczegółowych zasad zastosowania rozporządzenia Komisji (WE) nr 1782/2003 w sprawie systemów wsparcia przewidzianych w tytułach IV i IVa tego rozporządzenia oraz wykorzystania gruntów zarezerwowanych do produkcji surowców, który stanowi, że uzupełniające krajowe płatności bezpośrednie wypłacone niezgodnie z zezwoleniem Komisji, wymienionym w art. 143 rozporządzenia (WE) nr 1782/2003, są uznawane za bezprawną pomoc państwa w rozumieniu rozporządzenia Rady (WE) nr 659/1999, rozpoczęcie na rzecz producentów rolnych wypłat dopłat do roślin wykorzystywanych na cele energetyczne następuje w każdym roku po otrzymaniu wymienionej decyzji Komisji Europejskiej. Maksymalny całkowity pułap oraz maksymalne stawki płatności nie mogą przekroczyć wielkości określonych w tej decyzji. Przedłożony w 2005 r. Komisji Europejskiej ww. Program po raz pierwszy obejmował dopłaty do roślin energetycznych i uzyskał jej akceptację.
Analogicznie, jak w latach poprzednich, wniosek o akceptację Programu jednolitej płatności obszarowej oraz uzupełniających krajowych płatności bezpośrednich na 2006 r., obejmujący również płatności do roślin energetycznych, zostanie przekazany Komisji Europejskiej w kwietniu br.
Uruchomienie systemu pomocy dla małych i średnich przedsiębiorstw ubiegających się o rejestrację nazwy produktu rolnego lub środka spożywczego jako chronionej nazwy pochodzenia, chronionego oznaczenia geograficznego lub nazwy specyficznego charakteru jest szczególnie ważne z tego powodu, że rynek produktów o wysokiej, potwierdzonej jakości w Polsce dopiero się rozwija. W systemach jakości żywności najczęściej uczestniczą drobni producenci, dla których wydatki związane ze sporządzeniem specyfikacji produktu są często zbyt duże. W takich przypadkach producenci, wyłącznie ze względów finansowych, nie rozpoczynają procedury rejestracji. Udział w systemie oznaczeń geograficznych, nazw pochodzenia czy nazw specyficznego charakteru wymaga jednoczenia się wytwórców poprzez zakładanie różnego typu grup producentów oraz bardzo ścisłej współpracy z dostawcami surowców, które są wykorzystywane do produkcji. Uczestnictwo w systemie prowadzi zatem do zwiększenia siły ekonomicznej podmiotów znajdujących się na rynku.
Poprzez zmniejszenie kosztów rejestracji i sporządzenia wniosków ułatwia się nie tylko zmianę struktury produkcji – przechodzenie od wytwarzania dużej ilości produktów homogenicznych do produktów o wysokiej jakości – ale chroni się również dziedzictwo narodowe, gdyż rejestrowane produkty muszą być związane z tradycją lub z regionem, z którego pochodzą.
W projekcie ustawy przewiduje się, że pomoc będzie udzielana na wydatki poniesione na przygotowanie informacji dotyczących:
1) tradycyjnego charakteru produktu, pochodzenia i historii produktu rolnego lub środka spożywczego lub
2) związku produktu rolnego lub środka spożywczego z regionem pochodzenia, w szczególności wytyczenia obszaru geograficznego, badań laboratoryjnych, badań poziomu rozpoznawalności i renomy produktu, lub
3) metody produkcji oraz opisu produktu rolnego lub środka spożywczego, lub
4) oznakowania produktu oraz dowodu pochodzenia.
Pomoc będzie udzielana do wysokości 100% poniesionych wydatków, jednak nie będzie ona mogła przekroczyć 10 000 zł. Kwota ta wynika ze średnich szacunkowych kosztów sporządzenia ekspertyz potwierdzających tradycyjny charakter produktu, dotyczących pochodzenia i historii produktu, opisujących dowód na jego pochodzenie oraz przeprowadzenia ewentualnych badań potwierdzających związek produktu z regionem pochodzenia, a także uwzględniających poniesione wydatki na szczegółowe określenie metody produkcji, opisu produktu czy przygotowanie odpowiedniego oznakowania. Szacunki są oparte na średnich kosztach przygotowania wniosków o rejestrację, które zostały już wysłane do Komisji Europejskiej. Biorąc pod uwagę koszty przygotowania tych wniosków, poziom refinansowania powinien zachęcić producentów do rejestracji kolejnych produktów.
Na podstawie dotychczasowego przebiegu procesu składania wniosków szacuje się, że w 2006 r. około 15 wniosków o rejestrację nazw produktów rolnych lub środków spożywczych, jako oznaczenie geograficzne, nazwa pochodzenia lub nazwa specyficznego charakteru, uzyska pozytywną decyzję ministra właściwego do spraw rynków rolnych i zostanie przekazanych do Komisji Europejskiej. Zakładając dofinansowanie poniesionych kosztów do wysokości 10 000 zł, roczne koszty funkcjonowania systemu nie powinny przekroczyć 150 000 zł (15 x 10 000 zł).
Utworzenie takiego systemu pomocy w ww. zakresie dopuszcza rozporządzenie Komisji (WE) nr 1/2004 z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z produkcją, przetwórstwem i obrotem produktami rolnymi (Dz.Urz. UE L 1 z 3.01.2004 r., z późn. zm.). Zgodnie z art. 13 ust. 1 ww. rozporządzenia Komisji pomoc z tytułu zachęty do produkcji i wprowadzania do obrotu jakościowych produktów rolnych jest zgodna ze wspólnym rynkiem w rozumieniu art. 87 ust. 3 lit. c Traktatu i jest wyłączona z obowiązku zgłoszenia określonego w art. 88 ust. 3 Traktatu.
W związku z powyższym projekt ustawy nie wymaga notyfikacji. Państwo członkowskie jest jednak zobowiązane do przekazania Komisji Europejskiej informacji zbiorczej dotyczącej systemu pomocy w celu opublikowania ich w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej i monitorowania tej pomocy zgodnie z warunkami określonymi w art. 19 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1/2004.
Projekt ustawy, na etapie uzgodnień międzyresortowych, został poszerzony o przepisy umożliwiające udzielanie pomocy małym i średnim przedsiębiorstwom ubiegającym się o rejestrację nazwy produktu rolnego lub środka spożywczego jako chronionej nazwy pochodzenia, chronionego oznaczenia geograficznego lub nazwy specyficznego charakteru. Przepisy te, w formie projektu rozporządzenia, zostały uzgodnione z urzędami centralnymi oraz organizacjami rolniczymi. Ponadto do upoważnień ustawowych zawartych w dotychczasowych art. 3 ust. 5, art. 3a ust. 5 pkt 2 i art. 10b ust. 6 dodano wytyczne dotyczące treści wydawanych aktów prawnych.
Proponowane brzmienie art. 2 ust. 2 ma w szczególności na celu umożliwienie zachowania ciągłości funkcjonowania systemu dopłat do roślin wykorzystywanych na cele energetyczne.
Niniejszy projekt został zamieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jednakże był on opracowany, uzgodniony międzyresortowo i skonsultowany z organizacjami społecznymi przed dniem wejścia w życie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) i w związku z tym nie podlegał procedurze określonej w przepisach tej ustawy.
Projekt ustawy nie zawiera przepisów technicznych w rozumieniu przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597) i w związku z tym nie wymaga notyfikacji, o której mowa w tym rozporządzeniu.
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziałuje akt prawny
Projektowana ustawa wpłynie na zwiększenie dochodów producentów rolnych, prowadzących uprawy roślin wykorzystywanych na cele energetyczne, oraz małych i średnich przedsiębiorstw ubiegających się o rejestrację nazwy produktu rolnego lub środka spożywczego jako chronionej nazwy pochodzenia, chronionego oznaczenia geograficznego lub nazwy specjalnego charakteru.
2. Konsultacje społeczne
Projekt ww. ustawy został przekazany do zaopiniowania przez następujące organizacje: NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność”, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, Zarząd Główny Zawodowego Związku Pracowników Rolnictwa w RP, Związek Zawodowy Rolnictwa „Samoobrona”, Związek Zawodowy Rolników „Ojczyzna”, Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych, Krajową Radę Izb Rolniczych, Federację Związków Producentów Rolnych. W trakcie uzgodnień ww. organizacje uwag nie zgłosiły.
3. Wpływ regulacji na dochody i wydatki budżetu i sektora publicznego
Ustawa nie zwiększy wydatków budżetu państwa ponad wydatki przewidziane dla Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ramach dotacji podmiotowej.
Skutki finansowe z tytułu rozszerzenia listy roślin energetycznych w 2007 r. szacuje się na ok. 1 630 tys. zł, natomiast z tytułu pomocy związanej z przygotowaniem wniosków o rejestrację nazwy pochodzenia, oznaczeń geograficznych lub nazwy specjalnego charakteru produktów rolnych lub środków spożywczych w 2006 r. na 150 tys. zł.
4. Wpływ regulacji na rynek pracy
Wejście w życie projektowanej ustawy powinno przyczynić się do utrzymania miejsc pracy w gospodarstwach rolnych związanych z produkcją roślin energetycznych oraz u podmiotów wytwarzających rejestrowane produkty regionalne i tradycyjne.
5. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw
Wejście w życie ustawy pozwoli na zwiększenie konkurencyjności polskich gospodarstw rolnych oraz małych i średnich przedsiębiorstw rejestrujących produkty. Wprowadzane rozwiązania nie mogą być jednak uważane za działania zniekształcające konkurencję w ramach wspólnego rynku, w świetle obowiązujących przepisów Unii Europejskiej.
6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionów
Przepisy ustawy mogą przyczynić się do wzrostu dochodów producentów rolnych prowadzących uprawy roślin na cele energetyczne oraz małych i średnich przedsiębiorstwach wytwarzających rejestrowane produkty związane z tradycją lub regionem i w ten sposób wpłynąć na poprawę sytuacji finansowej i rozwój regionów.
4-14-iw