Projekt
Ustawa
z dnia
o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz niektórych innych ustaw1)
Art. 1. W ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych (Dz. U. Nr 42, poz. 386, z późn. zm.2)) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 1 w ust. 1 w pkt 3 lit. c otrzymuje brzmienie:
„c) cukru, w tym mechanizm restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego,”;
2) art. 7 otrzymuje brzmienie:
„Art. 7. 1. Jeżeli przepisy ustawy albo przepisy odrębne nie stanowią inaczej, do postępowań w sprawach indywidualnych, rozstrzyganych w drodze decyzji przez dyrektorów oddziałów terenowych oraz Prezesa Agencji, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, z wyłączeniem art. 7, art. 9, art. 10, art. 75 § 1, art. 77 § 1 oraz art. 81.
2. Prezes Agencji oraz dyrektorzy oddziałów terenowych mogą upoważniać pracowników Agencji do podejmowania określonych czynności, w tym do wydawania decyzji administracyjnych.
3. W postępowaniu administracyjnym organem wyższego stopnia w rozumieniu Kodeksu postępowania administracyjnego jest w stosunku do:
1) dyrektorów oddziałów terenowych – Prezes Agencji;
2) Prezesa Agencji – minister właściwy do spraw rynków rolnych.
4. Wniesienie odwołania od decyzji Prezesa Agencji przyznających podmiotom, o których mowa w art. 22 ust. 1, dopłaty, refundacje lub płatności, wynikające z przepisów regulujących organizację poszczególnych rynków w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, nie wstrzymuje ich wykonania.
5. Prezes Agencji, z urzędu lub na wniosek strony, wstrzymuje, w drodze postanowienia, wykonanie decyzji w całości lub w części, w przypadku uzasadnionym ważnym interesem strony lub interesem publicznym.
6. Wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji może być złożony również przed wniesieniem odwołania.
7. Na postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji służy zażalenie.”;
3) w art. 9 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. W stosunku do posiadanych przez Agencję akcji i udziałów spółek o profilu działalności związanym z obrotem i przechowalnictwem zbóż, nie stosuje się przepisów art. 239 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 i Nr 169, poz. 1420 oraz z 2006 r. Nr 45, poz. 319).”;
4) w art. 11 w ust. 1 po pkt 4b dodaje się pkt 4c i 4d w brzmieniu:
„4c) uczestniczy w realizacji działań w zakresie wsparcia instytucjonalnego w ramach programów pomocowych, finansowanych ze środków Unii Europejskiej lub środków krajowych;
4d) realizuje programy krajowe mające na celu pomoc państwa dla podmiotów i ich grup prowadzących działalność związaną z produkcją, przetwórstwem i obrotem produktami rolnymi w zakresie określonym lub dopuszczonym przepisami Unii Europejskiej;”;
5) w art. 11 ust. 5 otrzymuje brzmienie:
„5. Szczegółowe zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 1, na rynku zbóż, lnu i konopi, mleka, owoców i warzyw, tytoniu, suszu paszowego oraz wina są realizowane przez Agencję na podstawie odrębnych przepisów.”;
6) po art. 12 dodaje się art. 12a w brzmieniu:
„Art. 12a. 1. Rada Ministrów, w przypadku gdy przepisy Unii Europejskiej dotyczące Wspólnej Polityki Rolnej określają obowiązek podjęcia działań lub przewidują możliwość realizacji uprawnień przez państwo członkowskie lub właściwy organ państwa członkowskiego, lub agencję płatniczą, lub agencję interwencyjną, w zakresie rynków, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 3 i art. 11 ust. 5, może, w drodze rozporządzenia:
1) wyznaczyć Agencję jako jednostkę organizacyjną wykonującą określone obowiązki lub uprawnienia;
2) określić zadania realizowane przez Agencję, mające na celu wykonanie obowiązków lub uprawnień, o których mowa w pkt 1, lub sposób i tryb realizacji tych zadań.
2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lub 2, Rada Ministrów:
1) uwzględnia:
a) zadania Agencji określone w art. 11 i art. 12, jej możliwości organizacyjne, kadrowe i techniczne, a także zapewnienie sprawnego funkcjonowania obsługi administracyjnej mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
b) uprawnienia podmiotów uczestniczących w mechanizmach administrowanych przez Agencję w zakresie Wspólnej Polityki Rolnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz możliwość zapewnienia szerokiego dostępu do udziału w tych mechanizmach,
c) zakres udzielonej przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych akredytacji dotyczącej płatności w ramach Wspólnej Polityki Rolnej;
2) kieruje się potrzebą zapewnienia skutecznego i efektywnego stosowania przepisów Unii Europejskiej dotyczących Wspólnej Polityki Rolnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.”;
7) w art. 13 w ust. 1:
a) pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) kwoty nieuiszczonych należności z tytułu:
a) opłat i tymczasowej składki restrukturyzacyjnej, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2 lit. b-e,
b) opłat sankcyjnych za niedokonanie wywozu bez refundacji skrobi ziemniaczanej wyprodukowanej w ilości przekraczającej przyznane kwoty produkcyjne,”,
b) po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:
„1a) kwoty nienależnie zwolnionych przez Agencję zabezpieczeń wniesionych przez przedsiębiorców uczestniczących w obrocie z zagranicą towarami, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 5,”,
c) po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
„3a. W przypadku towarów rolno-spożywczych, w zakresie określonym przepisami Unii Europejskiej, Prezes Agencji może odstąpić od dochodzenia od przedsiębiorcy, uczestniczącego w obrocie towarami z zagranicą, zwrotu nienależnie wypłaconych refundacji wywozowych, nienależnie zwolnionych zabezpieczeń oraz odsetek i kwot, o których mowa w art. 51 ust. 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/1999 z dnia 15 kwietnia 1999 r. ustanawiającego wspólne szczegółowe zasady stosowania systemu refundacji wywozowych do produktów rolnych (Dz.Urz. WE L 102 z 17.04.1999, str. 11; Dz.Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 25, str. 129), w przypadku gdy kwota zwrotu nie przekracza równowartości 100 euro przeliczonej na złote według średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na dzień stwierdzenia należności.”;
8) w art. 16 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
„2. Prezes Agencji jest organem właściwym do realizacji zadań określonych w krajowym programie wsparcia pszczelarstwa.”;
9) w art. 22 ust. 8 otrzymuje brzmienie:
„8. Dane indywidualne zawarte w rejestrze mogą być udostępniane wyłącznie organom sprawującym nadzór nad Agencją oraz organom statystyki publicznej, natomiast dane zbiorcze mogą być udostępniane innym organom administracji publicznej, prowadzącym systemy informacyjne.”;
10) w art. 27 w ust. 1 w pkt 2 lit. a otrzymuje brzmienie:
„a) wydaje świadectwa autoryzacji zakładów odkostniających i chłodni, które będą świadczyć usługi przechowywania mięsa stanowiącego zapasy interwencyjne,”;
11) rozdział 5 i 6 otrzymują brzmienie:
„Rozdział 5
Rynek wina
Art. 28. W zakresie określonym przepisami Unii Europejskiej Prezes Agencji:
1) przyjmuje zgłoszenia dotyczące wyrobu wina gronowego lub moszczu gronowego z winogron pochodzących z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przeznaczonych do obrotu, oraz prowadzi ewidencję tych zgłoszeń;
2) przyjmuje deklaracje zbiorów, produkcji i zapasów oraz ilości produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina gronowego, dostarczonych do obowiązkowej destylacji, a także przeprowadza kontrole zgodności informacji zawartych w tych deklaracjach;
3) ustala krajową i regionalne rezerwy praw do sadzenia winorośli;
4) sporządza inwentaryzację potencjału produkcyjnego winorośli;
5) dokonuje podziału praw do sadzenia winorośli.
Art. 29. W zakresie określonym przepisami Unii Europejskiej Prezes Agencji:
1) udziela pomocy:
a) do prywatnego składowania win stołowych i moszczy gronowych,
b) do wykorzystywania:
– moszczu gronowego i zagęszczonego moszczu gronowego do wyrobu soku winogronowego lub wyrobu z tego soku innych produktów spożywczych,
– zagęszczonego moszczu gronowego i rektyfikowanego zagęszczonego moszczu gronowego do podniesienia stężenia alkoholu w wyrobach winiarskich,
c) do destylacji produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina oraz wina otrzymanego z winogron zebranych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
d) z tytułu zaniechania uprawy winorośli,
e) z tytułu restrukturyzacji i przekształcenia upraw winorośli;
2) zawiera umowy z producentami wina stołowego i moszczy gronowych na prywatne składowanie wina stołowego i moszczy gronowych;
3) prowadzi skup, przechowywanie i sprzedaż alkoholu pochodzącego z destylacji produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina lub destylacji wina otrzymanego z winogron zebranych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4) zatwierdza umowy dostawy zawarte między podmiotami wyrabiającymi wino a podmiotami przeprowadzającymi destylację produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina lub destylacji wina otrzymanego z winogron zebranych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz prowadzi działania związane z realizacją tych umów;
5) zatwierdza:
a) umowy dostawy zawarte między podmiotami wyrabiającymi wino a zatwierdzonymi wytwórcami wzmocnionego wina,
b) deklaracje dostawy, jeżeli podmioty wyrabiające wino są zatwierdzonymi wytwórcami wina wzmocnionego i wzmacniają je do destylacji;
6) przeprowadza działania w zakresie restrukturyzacji i przekształcania upraw winorośli oraz opracowuje i przedkłada do akceptacji ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych plany tej restrukturyzacji i przekształcania;
7) gromadzi i opracowuje informacje wymagane w zakresie sadzenia winorośli oraz wypłat środków finansowych za zaniechanie uprawy winorośli i przeprowadzanie destylacji oraz przedkłada je ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych.
Rozdział 6
Rynek cukru
Art. 30. 1. Zadania realizowane przez państwo członkowskie, właściwy organ państwa członkowskiego i agencję interwencyjną w zakresie określonym przepisami Unii Europejskiej, dotyczącymi wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru oraz przepisami dotyczącymi restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego, wykonuje Agencja, chyba że ustawa stanowi inaczej.
2. Ilekroć w niniejszym rozdziale jest mowa o producencie cukru albo producencie izoglukozy, rozumie się przez to przedsiębiorstwo produkujące cukier lub izoglukozę lub przedsiębiorstwo cukrownicze wskazane w przepisach, o których mowa w ust. 1.
Art. 31. 1. W zakresie określonym przepisami Unii Europejskiej, o których mowa w art. 30 ust. 1, minister właściwy do spraw rynków rolnych:
1) realizuje zadania związane z kwotowaniem produkcji cukru i izoglukozy;
2) może wystąpić do Komisji Europejskiej o podjęcie środków ochronnych;
3) przekazuje Komisji Europejskiej informacje dotyczące rynku cukru oraz izoglukozy w zakresie zadań, o których mowa w pkt 1.
2. Realizując zadania, o których mowa w ust. 1 pkt 1, minister właściwy do spraw rynków rolnych w szczególności wydaje decyzje w sprawach:
1) przyznania kwoty produkcyjnej cukru oraz kwoty produkcyjnej izoglukozy;
2) przyznania dodatkowej kwoty produkcyjnej cukru oraz kwoty produkcyjnej izoglukozy;
3) korekty przyznanej kwoty produkcyjnej cukru oraz kwoty produkcyjnej izoglukozy – w przypadku:
a) skorygowania przez Komisję Europejską kwot produkcyjnych cukru lub kwot produkcyjnych izoglukozy,
b) ustalenia przez Komisję Europejską wspólnego współczynnika redukcji kwot produkcyjnych cukru lub kwot produkcyjnych izoglukozy;
4) przeniesienia między producentami cukru albo producentami izoglukozy kwoty produkcyjnej cukru albo kwoty produkcyjnej izoglukozy.
3. Decyzje, o których mowa w ust. 2 pkt 1, wydaje się na wniosek producenta cukru albo producenta izoglukozy, składany w terminie do dnia 30 września roku poprzedzającego rok gospodarczy, na który jest składany wniosek.
4. Decyzje w sprawach przyznania kwot produkcyjnych cukru oraz kwot produkcyjnych izoglukozy na dany rok gospodarczy są wydawane w terminie do dnia 30 listopada roku kalendarzowego poprzedzającego ten rok gospodarczy.
5. Dodatkową kwotę produkcyjną cukru przyznaje się w wysokości proporcjonalnej do wysokości kwoty cukru przyznanej danemu producentowi cukru na rok gospodarczy 2006/2007.
6. Decyzje, o których mowa w ust. 2 pkt 3 i 4, stanowią podstawę do zmiany umów kontraktacji zawartych z dostawcami buraków cukrowych.
7. Minister właściwy do spraw rynków rolnych określi, w drodze rozporządzenia, wzory wniosków, o których mowa w ust. 3, mając na względzie konieczność uzyskania informacji dotyczących dotychczasowej produkcji cukru oraz produkcji izoglukozy przez danego producenta cukru i producenta izoglukozy.
Art. 31a. 1. Jeżeli przepisy Unii Europejskiej, o których mowa w art. 30 ust. 1, określają zadania dla państwa członkowskiego w zakresie spraw związanych z organizacją i funkcjonowaniem porozumień branżowych, zadania te wykonuje minister właściwy do spraw rynków rolnych.
2. W przypadku braku porozumienia branżowego, minister właściwy do spraw rynków rolnych określi, w drodze rozporządzenia, zasady rozdziału między plantatorów buraków cukrowych ilości buraków cukrowych przeznaczonych do produkcji cukru w ramach kwoty produkcyjnej cukru, mając na względzie ochronę interesów plantatorów buraków cukrowych i producentów cukru oraz zasady takiego rozdziału obowiązujące w poprzednim roku gospodarczym.
Art. 32. 1. Wykonywanie obowiązków określonych w przepisach Unii Europejskiej, o których mowa w art. 30 ust. 1, w tym przekazywanie informacji, składanie deklaracji, raportów, sprawozdań, wniosków lub uiszczanie opłat, następuje w terminach ustalonych w tych przepisach.
2. W zakresie nieuregulowanym w przepisach Unii Europejskiej, o których mowa w art. 30 ust. 1, minister właściwy do spraw rynków rolnych może, w drodze rozporządzenia, ustalić terminy przekazywania informacji, składania deklaracji, raportów, sprawozdań, wniosków lub uiszczania opłat, których obowiązek przekazywania, składania lub uiszczania wynika z tych przepisów, mając na względzie zapewnienie ochrony interesów podmiotów uczestniczących w mechanizmach na rynku cukru, a także sprawną realizację zadań związanych z obsługą administracyjną tych mechanizmów.
Art. 33. 1. W zakresie określonym przepisami Unii Europejskiej, o których mowa w art. 30 ust. 1, Agencja w szczególności:
1) wykonuje zadania związane z:
a) zatwierdzaniem producentów cukru, producentów izoglukozy i przedsiębiorstw przetwarzających te produkty,
b) skupem interwencyjnym, przechowywaniem oraz sprzedażą cukru,
c) przetwarzaniem i wycofaniem cukru z rynku,
d) przeprowadzaniem kontroli na rynku cukru;
2) pobiera:
a) opłaty z tytułu przyznania dodatkowej kwoty cukru,
b) opłaty za nadwyżki cukru i izoglukozy,
c) opłaty produkcyjne,
d) opłaty z tytułu niewypełnienia obowiązków wynikających z uczestnictwa w mechanizmach na rynku cukru,
e) tymczasową składkę restrukturyzacyjną;
3) przyjmuje informacje, deklaracje, raporty, sprawozdania oraz wnioski;
4) realizuje zadania dotyczące pomocy w zakresie restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego, w tym:
a) ustala spełnianie warunków przyznania tej pomocy,
b) udziela pomocy,
c) nadzoruje realizację przyjętych zobowiązań;
5) przyznaje pomoc na rzecz dywersyfikacji i dodatkową pomoc na rzecz dywersyfikacji, zgodnie z krajowym programem restrukturyzacji;
6) udziela pomocy w zakresie prywatnego przechowywania cukru białego;
7) przekazuje właściwym organom Unii Europejskiej informacje i składa wnioski.
2. Do kontroli, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. d, stosuje się przepisy ustawy dotyczące czynności sprawdzających, chyba że przepisy Unii Europejskiej, o których mowa w art. 30 ust. 1, stanowią inaczej.
3. Realizując zadania, o których mowa w ust. 1, Prezes Agencji:
1) wydaje decyzje w sprawach:
a) zatwierdzenia, zawieszenia zatwierdzenia albo cofnięcia zatwierdzenia producentów cukru, producentów izoglukozy i przedsiębiorstw przetwarzających te produkty,
b) autoryzacji miejsca przechowywania cukru pochodzącego z zapasów interwencyjnych,
c) przyznania refundacji produkcyjnej;
2) udziela pomocy restrukturyzacyjnej;
3) prowadzi rejestr podmiotów zatwierdzonych;
4) przekazuje ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych, na jego żądanie, informacje związane z wykonywaniem zadań, o których mowa w ust. 1.
4. Informacje, deklaracje i wnioski określone w przepisach Unii Europejskiej, o których mowa w art. 30 ust. 1, składa się do Prezesa Agencji na formularzach opracowanych i udostępnianych przez Agencję.
5. Formularze, o których mowa w ust. 4, zawierają:
1) dane umożliwiające identyfikację składającego formularz, związane z prowadzoną przez niego działalnością;
2) informacje określone w przepisach Unii Europejskiej, o których mowa w art. 30 ust. 1;
3) inne informacje niezbędne do ustalenia stanu faktycznego lub prawnego w zakresie związanym z przedmiotem składanych informacji, deklaracji lub wniosków.
Art. 34. 1. Opłaty i tymczasowa składka restrukturyzacyjna, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2, stanowią dochód budżetu państwa i są wpłacane przez producentów cukru, producentów izoglukozy i przedsiębiorstwa przetwarzające te produkty na wydzielony rachunek bankowy Agencji.
2. Środki pochodzące z pobranych opłat i tymczasowej składki restrukturyzacyjnej, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 2, Agencja przekazuje na rachunek bankowy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w terminie 5 dni od dnia ich wpływu na rachunek bankowy Agencji.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 264, z późn. zm.3)) w art. 3 uchyla się ust. 1a i ust. 6.
Art. 3. W ustawie z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz. 1577) w art. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
„3) sprzedaży artykułów rolno-spożywczych, dokonywanej przez ich producentów w gospodarstwie bezpośrednio konsumentom, z wyłączeniem produktów objętych wspólną organizacją rynku wina;”.
Art. 4. W ustawie z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (Dz. U. Nr 34, poz. 292, Nr 96, poz. 959 i Nr 173, poz. 1808) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 3 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) wyroby określone w rozporządzeniu Rady (EWG) nr 1601/1991 z dnia 10 czerwca 1991 r. ustanawiającym ogólne zasady definicji, opisu i prezentacji win aromatyzowanych, aromatyzowanych napojów winopochodnych i aromatyzowanych koktajli winopodobnych (Dz.Urz. WE L 149 z 14.06.1991, str. 1; Dz.Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 11, str. 286), zwanym dalej „rozporządzeniem Rady (EWG) nr 1601/1991” oraz w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1493/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku wina (Dz.Urz. WE L 179 z 14.07.1999, str. 1, z późn. zm.; Dz.Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 26, str. 25, z późn. zm.), zwanym dalej „rozporządzeniem Rady (WE) nr 1493/1999”.”;
2) w art. 14:
a) w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:
„1) spełniające wymagania określone w ustawie, rozporządzeniu Rady (EWG) nr 1601/1991 lub rozporządzeniu Rady (WE) nr 1493/1999;”,
b) w ust. 3 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) wyrobów winiarskich, o których mowa w art. 3 pkt 2, wyrobionych z przeznaczeniem wyłącznie na eksport, jeżeli wynika to z rozporządzenia Rady (EWG) nr 1601/1991 lub rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999.”;
3) w art. 23:
a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
„1. Do wyrobu win gronowych używa się wyłącznie winogron zebranych z krzewów odmian winorośli:
1) wymienionych w załączniku do ustawy;
2) sklasyfikowanych jako odmiany winorośli przeznaczone do wyrobu wina gronowego, co najmniej w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej, w sposób określony w art. 19 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999, jeżeli winorośle tych odmian zostały zasadzone przed dniem 1 sierpnia 2005 r.”,
b) uchyla się ust. 2;
4) w art. 24 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
„3. Wyniki kontroli, o której mowa w ust. 1, wojewódzki inspektor ochrony roślin i nasiennictwa przekazuje Prezesowi Agencji Rynku Rolnego, zwanemu dalej „Prezesem Agencji”, w terminie do dnia 15 października każdego roku.”;
5) rozdział 4 otrzymuje brzmienie:
„Rozdział 4
Organizacja rynku wina
Art. 26. 1. Podmioty wyrabiające wino gronowe lub moszcz gronowy z winogron pochodzących z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przeznaczone do obrotu, dokonują zgłoszenia Prezesowi Agencji.
2. Zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się w formie pisemnej, na każdy rok wyrobu wina, o którym mowa w art. 1 ust. 4 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999, zwany dalej „rokiem gospodarczym”, w którym będzie prowadzony wyrób wina gronowego lub moszczu gronowego. Zgłoszenia dokonuje się nie później niż do dnia rozpoczęcia każdego roku gospodarczego.
3. Zgłoszenie zawiera:
1) imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres zgłaszającego, a w przypadku gdy zgłaszający nie posiada uprawy winorośli przeznaczonej do pozyskiwania winogron do wyrobu wina gronowego lub moszczu gronowego przeznaczonego do obrotu, również imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres właściciela uprawy winorośli;
2) określenie miejsca wyrobu wina gronowego lub moszczu gronowego;
3) informację o lokalizacji uprawy winorośli przeznaczonej do pozyskiwania winogron do wyrobu wina gronowego przeznaczonego do obrotu, zawierającą wskazanie:
a) województwa, powiatu i gminy,
b) nazwy oraz numeru obrębu ewidencyjnego,
c) numeru arkusza mapy i numeru działki ewidencyjnej.
4. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję Rynku Rolnego, zwaną dalej „Agencją”.
5. Prezes Agencji prowadzi ewidencję podmiotów, które dokonały zgłoszenia, o którym mowa w ust. 1.
6. Ewidencja jest prowadzona w systemie informatycznym lub w formie papierowej i zawiera informacje, o których mowa w ust. 3.
7. Prezes Agencji skreśla z ewidencji podmiot wyrabiający wino gronowe lub moszcz gronowy przeznaczone do obrotu, w przypadku niedokonania przez ten podmiot zgłoszenia na następny rok gospodarczy, oraz przekazuje wojewódzkiemu inspektorowi jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę tego podmiotu:
1) informację o dokonanym skreśleniu;
2) kopie wszystkich deklaracji, o których mowa w art. 27a ust. 1, złożonych przez ten podmiot w ostatnich dwóch latach.
8. W przypadku skreślenia z ewidencji, podmiot wyrabiający wino gronowe lub moszcz gronowy może wprowadzać do obrotu wino gronowe lub moszcz gronowy ujęte w deklaracjach produkcji i zapasów, o których mowa w art. 27a ust. 1 pkt 1, złożonych przed dniem skreślenia z ewidencji – do wyczerpania deklarowanych zapasów.
Art. 26a. Prezes Agencji przekazuje informacje, o których mowa w art. 26 ust. 3:
1) pkt 1 i 2 – wojewódzkiemu inspektorowi jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu wyrabiającego wino gronowe lub moszcz gronowy przeznaczone do obrotu, w terminie do dnia 15 sierpnia każdego roku;
2) pkt 1 i 3 – wojewódzkiemu inspektorowi ochrony roślin i nasiennictwa, właściwemu ze względu na miejsce prowadzenia uprawy winorośli, w terminie do dnia 15 sierpnia każdego roku.
Art. 27. 1. Podmioty wyrabiające wino gronowe lub moszcz gronowy przeznaczone do obrotu składają Prezesowi Agencji informacje o:
1) szacunkowej ilości winogron zebranych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które zostaną wykorzystane do wyrobu wina gronowego, z podziałem na winogrona białe i czerwone wraz z podaniem nazw odmian winorośli oraz powierzchni uprawy winorośli;
2) szacunkowej ilości i rodzajach win gronowych, które zostaną wyrobione z winogron, o których mowa w pkt 1, z podziałem na wina białe i czerwone;
3) ilości i rodzajach wprowadzonych do obrotu win gronowych w poprzednim roku gospodarczym, wyrobionych z winogron, moszczy gronowych lub win gronowych przywiezionych na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej z innych państw członkowskich Unii Europejskiej, z podziałem na wina białe i czerwone oraz wskazaniem kraju ich pochodzenia.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1:
1) pkt 1 i 2 – przekazuje się w terminie do dnia 15 sierpnia, a następnie do dnia 30 października każdego roku;
2) pkt 3 – przekazuje się w terminie do dnia 31 sierpnia każdego roku.
3. Informacje, o których mowa w ust. 1, przekazuje się na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję.
Art. 27a. 1. Podmioty, które dokonały zgłoszenia określonego w art. 26 ust. 1, składają Prezesowi Agencji deklaracje:
1) zbiorów, produkcji i zapasów, o których mowa w art. 2, 4 i 6 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1282/2001 z dnia 28 czerwca 2001 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 w odniesieniu do zbierania informacji w celu identyfikacji produktów winiarskich i monitorowania rynku wina oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1623/2000 (Dz.Urz. WE L 176 z 29.06.2001, str. 14; Dz.Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 32, str. 474), zwanego dalej „rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1282/2001”;
2) dostarczanych do obowiązkowej destylacji ilości produktów ubocznych, powstałych przy wyrobie wina gronowego, zgodnie z art. 27 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999.
2. Minister właściwy do spraw rynków rolnych określi, w drodze rozporządzenia, wzory formularzy deklaracji, o których mowa w art. 2, 4 i 6 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1282/2001 oraz w ust. 1 pkt 2, mając na względzie ujednolicenie informacji zawartych w poszczególnych deklaracjach oraz zapewnienie prawidłowego monitorowania rynku wina.
Art. 27b. 1. Prezes Agencji:
1) niezwłocznie informuje wojewódzkiego inspektora jakości handlowej artykułów rolno- -spożywczych, właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę podmiotu wyrabiającego wino gronowe lub moszcz gronowy przeznaczone do obrotu, o stwierdzonych przypadkach naruszenia zakazu, o którym mowa w art. 27 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999, w zakresie wyrobu produktów objętych wspólną organizacją rynku wina;
2) opracowuje i przekazuje ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych zbiorcze zestawienie informacji, o których mowa w art. 26 ust. 3 oraz w art. 27 ust. 1 pkt 3, zawierające:
a) liczbę podmiotów wyrabiających wino gronowe lub moszcz gronowy przeznaczone do obrotu oraz łączną wielkość deklarowanych przez te podmioty upraw własnych winorośli,
b) liczbę podmiotów, o których mowa w lit. a, deklarujących nieposiadanie uprawy własnej winorośli,
c) informacje uzyskane na podstawie deklaracji, o których mowa w art. 2, 4 i 6 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1282/2001
– nie później niż 7. dnia roboczego przed upływem terminów, określonych w art. 16 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1282/2001, dotyczących przekazania tych informacji właściwym organom Unii Europejskiej.
2. Minister właściwy do spraw rynków rolnych przekazuje Komisji Europejskiej informacje, o których mowa w art. 16 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1282/2001.
Art. 28. 1. Prezes Agencji:
1) wydaje, na wniosek zainteresowanego podmiotu, decyzje w sprawach:
a) przyznania pomocy oraz przyznania zaliczki na poczet pomocy określonej w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1623/2000 z dnia 25 lipca 2000 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia (WE) nr 1493/1999 w sprawie wspólnej organizacji rynku wina w odniesieniu do mechanizmów rynkowych (Dz.Urz. WE L 194 z 31.07.2000, str. 45; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 30, str. 182), zwanym dalej „rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1623/2000”,
b) przyznania premii z tytułu zaniechania uprawy winorośli,
c) przyznania pomocy z tytułu restrukturyzacji i przekształcenia upraw winorośli,
d) zatwierdzenia, o którym mowa w art. 42, 69 i 92 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1623/2000;
2) cofa, w drodze decyzji, zatwierdzenie, o którym mowa w art. 42, 69 i 92 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1623/2000;
3) wypłaca środki w ramach przyznanej pomocy lub premii oraz zaliczki na poczet pomocy;
4) przyjmuje i dokonuje zwrotu zabezpieczenia wypłaconych zaliczek i wniesionych wadiów na poczet przetargów.
2. Wnioski w sprawach, o których mowa w ust. 1 pkt 1:
1) zawierają w szczególności:
a) imię i nazwisko, miejsce zamieszkania i adres albo nazwę, siedzibę i adres wnioskodawcy,
b) wskazanie przedmiotu wnioskowanej pomocy lub premii z tytułu zaniechania pomocy – w przypadku, o którym mowa w lit. a-c,
c) wskazanie rodzaju działalności podlegającej zatwierdzeniu – w przypadku, o którym mowa w lit. d;
2) są składane na formularzach opracowanych i udostępnionych przez Agencję.
3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, do wniosku dołącza się informacje zawarte w załącznikach, o których mowa w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1623/2000.
4. W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. d, do wniosku dołącza się zaświadczenie o dokonaniu wpisu w rejestrze, o którym mowa w art. 3 ustawy z dnia 2 marca 2001 r. o wyrobie alkoholu etylowego oraz wytwarzaniu wyrobów tytoniowych (Dz. U. Nr 31, poz. 353, z późn. zm.4)).
5. Prezes Agencji niezwłocznie przekazuje Komisji Europejskiej oraz ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych informacje o dokonanych zatwierdzeniach, o których mowa w art. 42, 69 i 92 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1623/2000.
Art. 28a. 1. W przypadku określonym w art. 34 ust. 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1623/2000, podmioty, które zawarły umowy na prywatne składowanie win stołowych lub moszczy gronowych, zawiadamiają Prezesa Agencji o zmianie miejsca lub sposobu składowania win stołowych lub moszczy gronowych, co najmniej na 10 dni przed dokonaniem zmiany miejsca lub sposobu ich składowania.
2. W przypadku prowadzenia destylacji wina gronowego na podstawie art. 29 i 30 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999, podmiot przeprowadzający destylację przekazuje Agencji umowy zawarte z podmiotami wyrabiającymi wino – w terminie 7 dni od dnia ich zawarcia.
3. Podmioty, o których mowa w art. 32 ust. 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1623/2000, zawiadamiają Prezesa Agencji o sprzedaży składowanego przez nich moszczu gronowego lub zagęszczonego moszczu gronowego – w terminie 7 dni od dnia ich sprzedaży.
Art. 28b. 1. Podmiot wyrabiający wino gronowe lub moszcz gronowy przeznaczone do obrotu dokonuje wojewódzkiemu inspektorowi jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę tego podmiotu, zgłoszeń określonych w art. 25, 26 i 31 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1622/2000 z dnia 24 lipca 2000 r. ustanawiającego niektóre szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia (WE) nr 1493/1999 w sprawie wspólnej organizacji rynku wina oraz ustanawiającego wspólnotowy kodeks praktyk i procesów enologicznych (Dz.Urz. WE L 194 z 31.07.2000, str. 1; Dz.Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 30, str. 138, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem Komisji (WE) nr 622/2000”.
2. Zgłoszeń dokonuje się w terminach określonych w art. 26 i 31 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1622/2000, a w przypadku zgłoszenia zabiegu wzbogacania, o którym mowa w art. 25 tego rozporządzenia – nie później niż na dwa dni robocze przed planowanym terminem rozpoczęcia tego zabiegu.
3. Zgłoszeń dokonuje się na formularzach opracowanych i udostępnionych przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
Art. 28c. 1. Podmiot wyrabiający wino gronowe lub moszcz gronowy przeznaczone do obrotu, dokonuje wojewódzkiemu inspektorowi jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, właściwemu ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę tego podmiotu, zgłoszenia o zamiarze i planowanym terminie wycofania produktów ubocznych powstałych w wyniku wyrobu wina, o którym mowa w art. 27 ust. 7 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 – nie później niż na 2 dni robocze przed planowanym terminem rozpoczęcia wycofania produktów ubocznych, powiadamiając o miejscu składowania i terminie wycofania tych produktów.
2. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
Art. 28d. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych dokonuje kontroli:
1) dokumentów towarzyszących przewozowi produktów winiarskich pod względem ich zgodności z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 883/2001 z dnia 24 kwietnia 2001 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonywania rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 w odniesieniu do handlu z państwami trzecimi produktami w sektorze wina (Dz.Urz. WE L 128 z 10.05.2001, str. 1; Dz.Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 32, str. 172);
2) dokumentów towarzyszących przewozowi produktów winiarskich oraz prowadzonych rejestrów w sektorze wina pod względem ich zgodności z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 884/2001 z dnia 24 kwietnia 2001 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania dokumentów towarzyszących przewozowi produktów winiarskich oraz rejestrów prowadzonych w sektorze wina (Dz.Urz. WE L 128 z 10.05.2001, str. 32; Dz.Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 32, str. 202), zwanego dalej „rozporządzeniem Komisji (WE) nr 884/2001”;
3) przeprowadzania wycofywania przez podmiot wyrabiający wino gronowe lub moszcz gronowy produktów ubocznych, powstałych przy wyrobie wina gronowego, zgodnie z wymaganiami określonym w art. 27 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999.
Art. 28e. 1. Minister właściwy do spraw rynków rolnych określi, w drodze rozporządzenia:
1) sposób i miejsce:
a) pobierania próbek winogron, moszczy gronowych i wina gronowego w trakcie fermentacji,
b) ustalania naturalnej zawartości alkoholu w winogronach, moszczu gronowym i winie gronowym w trakcie fermentacji
– mając na uwadze spełnienie wymagań określonych w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1493/1999 oraz rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1622/2000 w zakresie przeprowadzania zabiegu wzbogacania winogron, moszczu gronowego i wina w trakcie fermentacji;
2) termin zamknięcia rejestru przychodu i rozchodu produktów objętych wspólną organizacją rynku wina, mając na uwadze wymaganie określone w art. 13 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 884/2001.
2. Minister właściwy do spraw rynków rolnych może określić, w drodze rozporządzenia, podmioty zwolnione z obowiązku prowadzenia rejestru przychodu i rozchodu produktów objętych wspólną organizacją rynku wina, mając na uwadze wymagania określone w art. 11 ust. 2 rozporządzenia Komisji (WE) nr 884/2001.
Art. 28f. 1. Jeżeli średnia wielkość wyrobu wina gronowego w pięciu kolejnych latach gospodarczych, ustalona na podstawie informacji, o których mowa w art. 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1282/2001, wyniesie co najmniej 25.000 hektolitrów, minister właściwy do spraw rynków rolnych informuje, w drodze obwieszczenia, o zakazie sadzenia winorośli przeznaczonej do wyrobu wina gronowego, zgodnie z art. 2 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999.
2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw rynków rolnych może określić, w drodze rozporządzenia:
1) sposób sporządzania inwentaryzacji potencjału produkcyjnego winorośli,
2) sposób prowadzenia ewidencji upraw winorośli,
3) tryb wypłacania środków finansowych za zaniechanie uprawy winorośli oraz za przeprowadzanie destylacji,
4) sposób opracowywania i gromadzenia informacji wymaganych w zakresie sadzenia winorośli
– mając na uwadze realizację zadań określonych w tytule II rozdziale I i II rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999.
Art. 28g. 1. Jeżeli średnia wielkość wyrobu wina gronowego, ustalona na podstawie informacji, o których mowa w art. 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1282/2001, wyniesie po raz pierwszy w danym roku gospodarczym co najmniej 25.000 hektolitrów, minister właściwy do spraw rynków rolnych określi, w drodze rozporządzenia, warunki i sposób podziału prawa do sadzenia winorośli, mając na uwadze:
1) przydzielenie określonej w hektarach wielkości uprawy winorośli, z której zebrane winogrona mogą być wykorzystane do wyrobu wina gronowego wprowadzanego do obrotu, w pierwszej kolejności, podmiotom, o których mowa w art. 16 ust. 3, a w następnej kolejności przedsiębiorcom wpisanym do rejestru;
2) aby przydzielona każdemu z podmiotów łączna wielkość powierzchni uprawy winorośli nie przekraczała ogólnej wielkości powierzchni upraw winorośli, z której zebrane winogrona zostały użyte do wyrobu wina gronowego, podanej w danym roku gospodarczym w informacji, o której mowa w art. 4 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1282/2001, jednak nie więcej niż 10 hektarów.
2. Po dokonaniu podziału prawa do sadzenia winorośli, do obrotu wprowadza się wina gronowe wyrobione z winogron pozyskanych z upraw winorośli, których posiadaczami są podmioty posiadające prawo do sadzenia winorośli, w ilości odpowiadającej wielkości przyznanego prawa.”;
6) art. 33 otrzymuje brzmienie:
„Art. 33. Kto:
1) wyrabia lub wprowadza do obrotu wino gronowe z odmian winorośli innych niż określone w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1493/1999 lub innych niż wymienione w załączniku do ustawy,
2) uprawiając winorośl w celu pozyskiwania winogron do wyrobu wina gronowego przeznaczonego do obrotu, utrudnia przeprowadzenie kontroli, o której mowa w art. 24 ust. 1,
3) wyrabiając wino gronowe lub moszcze gronowe z winogron uzyskanych z upraw winorośli położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przeznaczone do obrotu, nie dokonał w wymaganym terminie zgłoszenia, o którym mowa w art. 26 ust. 2,
4) będąc do tego obowiązanym, nie składa informacji, o których mowa w art. 27 ust. 1, albo podaje te informacje niezgodnie ze stanem faktycznym,
5) będąc do tego obowiązanym, nie składa w terminie deklaracji, o których mowa w art. 27a ust. 1, albo podaje w nich informacje niezgodnie ze stanem faktycznym,
6) utrudnia lub uniemożliwia przeprowadzenie kontroli, o której mowa w art. 28d pkt 1 i 2,
7) będąc do tego obowiązanym, nie prowadzi rejestru, zgodnie z wymaganiami określonymi w art. 11-16 rozporządzenia Komisji (WE) nr 884/2001, lub dokonuje w tym rejestrze wpisów niezgodnych ze stanem faktycznym,
8) dokonując przewozu produktów winiarskich, nie wypełnia obowiązków dotyczących dokumentów towarzyszących przewozowi tych produktów, określonych w art. 3-10 rozporządzenia Komisji (WE) nr 884/2001, lub dokonuje w tych dokumentach wpisów niezgodnych ze stanem faktycznym,
9) nie wycofuje produktów ubocznych powstałych przy wyrobie wina, o których mowa w art. 27 ust. 7 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999,
10) po dokonaniu podziału prawa do sadzenia winorośli wprowadza do obrotu wino gronowe wyrobione z winogron zebranych z upraw winorośli nieobjętych tym prawem
– podlega grzywnie.”;
7) dodaje się załącznik w brzmieniu określonym w załączniku do niniejszej ustawy.
Art. 5. Dla roku gospodarczego 2006/2007, zgłoszenia, o którym mowa w art. 26 ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 4, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, dokonuje się do dnia 1 września 2006 r.
Art. 6. W terminie do dnia 30 września 2006 r. producent cukru, izoglukozy i syropu inulinowego ma obowiązek przedstawienia Agencji Rynku Rolnego administracyjnych dokumentów celnych SAD w celu udowodnienia wykonania obowiązku wynikającego z art. 53a ust. 1 ustawy, o której mowa w art. 1.
Art. 7. 1. Minister właściwy do spraw rynków rolnych wydaje, na wniosek producenta izoglukozy, decyzje administracyjne w sprawach przyznania przejściowej kwoty produkcyjnej izoglukozy na rok gospodarczy 2006/2007.
2. Wniosek o wydanie decyzji o przyznanie kwoty, o której mowa w ust. 1, składa się w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie ustawy.
Art. 8. 1. Producentów cukru i producentów izoglukozy wpisanych do centralnego rejestru przedsiębiorców, o którym mowa w rozdziale 3 ustawy wymienionej w art. 1, uznaje się za zatwierdzone podmioty gospodarcze w rozumieniu art. 17 rozporządzenia Rady (WE) nr 318/2006 z dnia 20 lutego 2006 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru (Dz.Urz. UE L 58 z 28.02. 2006, str. 1), na rok gospodarczy 2006/2007.
2. Prezes Agencji Rynku Rolnego wydaje z urzędu, niezwłocznie po wejściu w życie ustawy, decyzje administracyjne w sprawach zatwierdzenia, o którym mowa w art. 17 rozporządzenia Rady (WE) nr 318/2006 z dnia 20 lutego 2006 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru, w stosunku do producentów cukru i producentów izoglukozy, o których mowa w ust. 1.
Art. 9. 1. Agencja Rynku Rolnego pobiera opłaty sankcyjne z tytułu niewywiezienia w terminie cukru C wyprodukowanego w roku gospodarczym 2005/2006 oraz opłaty sankcyjne z tytułu wprowadzenia na rynek wewnętrzny ilości cukru przeniesionej z roku gospodarczego 2005/2006 na rok gospodarczy 2006/2007.
2. Prezes Agencji ustala, w drodze decyzji administracyjnej, kwoty nieuiszczonych należności z tytułu opłat sankcyjnych, o których mowa w ust. 1.
3. Do należności, o których mowa w ust. 2, stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.5)), z wyłączeniem przepisów dotyczących umarzania należności, odraczania płatności oraz rozkładania płatności na raty.
4. Uprawnienia organu podatkowego określone w ustawie, o której mowa w ust. 3, przysługują:
1) Prezesowi Agencji, jako organowi pierwszej instancji;
2) ministrowi właściwemu do spraw rynków rolnych, jako organowi odwoławczemu od decyzji Prezesa Agencji.
5. Do egzekucji należności, o których mowa w ust. 2, mają zastosowanie przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Art. 10. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
____________________
1) Niniejszą ustawą zmienia się ustawy: ustawę z dnia 29 grudnia 1993 r. o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, ustawę z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych i ustawę z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina.
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2004 r. Nr 97, poz. 964, z 2005 r. Nr 14, poz. 115, Nr 132, poz. 1110, Nr 141, poz. 1182, Nr 163, poz. 1362 i Nr 169, poz. 1420 oraz z 2006 r. Nr 92, poz. 638.
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 132, poz. 1110, Nr 150, poz. 1259, Nr 163, poz. 1362 i Nr 184, poz. 1539 oraz z 2006 r. Nr 92, poz. 638.
4) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 166, poz. 1362 oraz z 2004 r. Nr 29, poz. 257 i Nr 173, poz. 1808.
5) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2005 r. Nr 85, poz. 727, Nr 86, poz. 732 i Nr 143, poz. 1199 oraz z 2006 r. Nr 66, poz. 470 i Nr 104, poz. 708.
Uzasadnienie
Opracowanie projektu ustawy o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz niektórych innych ustaw jest spowodowane następującymi okolicznościami:
1. Zmianą przepisów Unii Europejskiej w zakresie regulacji rynku cukru, będącą konsekwencją gruntownej reformy tego rynku.
Zmiana ta w wymiarze normatywnym przyjęła postać 3 rozporządzeń:
a) rozporządzenia Rady (WE) nr 318/2006 z dnia 20 lutego 2006 r. w sprawie wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru (Dz.Urz. UE L 58 z 28.02. 2006, str. 1),
b) rozporządzenia Rady (WE) nr 319/2006 z dnia 20 lutego 2006 r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 ustanawiające wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników (Dz.Urz. UE L 58 z 28.02.2006, str. 32),
c) rozporządzenia Rady (WE) nr 320/2006 z dnia 20 lutego 2006 r. ustanawiającego tymczasowy system restrukturyzacji przemysłu cukrowniczego we Wspólnocie i zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1290/2005 w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej (Dz.Urz. UE L 58 z 28.02.2006, str. 42)
– oraz aktów prawnych wydanych w trybie tych rozporządzeń, w szczególności rozporządzenia wymienionego w lit. a.
Należy zwrócić uwagę, że wykonanie rozporządzenia wymienionego w lit. b nastąpiło w drodze nowelizacji przepisów o płatnościach bezpośrednich do gruntów rolnych z uwagi na materię regulacji, dotyczącą systemu bezpośredniego wsparcia finansowego plantatorów. Rozporządzenia wymienione w lit. a i c dotyczą natomiast spraw związanych z regulacją rynku cukru, w tym określają instrumenty działania państwa oraz mechanizmy kwotowania, produkcji oraz przekształceń strukturalnych, a także zasady zatwierdzania i kontroli podmiotów działających na tym rynku. Wymaga również zaznaczenia fakt, że ww. akty normatywne nie stanowią jeszcze kompletu przepisów Unii Europejskiej regulujących zagadnienia związane z funkcjonowaniem rynku cukru. Rozporządzenie Rady (WE) nr 318/2006 stanowi w art. 40, że zostaną wydane szczegółowe przepisy wykonawcze dotyczące stosowania poszczególnych przepisów tego rozporządzenia, wymieniając praktycznie wszystkie artykuły objęte częścią merytoryczną rozporządzenia, które mogą bądź ulec modyfikacji, bądź zostać uzupełnione dodatkowymi regulacjami. Dodać należy, że art. 40 tego rozporządzenia nie stanowi katalogu zamkniętego (przez użycie określenia „w szczególności”, choć jest przepisem obligatoryjnym („szczegółowe przepisy (…) przyjmuje się”), co oznacza, że akty normatywne są lub w bliskim, jednak trudnym do konkretnego ustalenia, terminie zostaną przyjęte i zaczną bezpośrednio obowiązywać. Analogiczne rozwiązanie przyjęto w art. 12 rozporządzenia (WE) nr 320/2006. Zatem należy zauważyć, że system przepisów Unii Europejskiej w zakresie regulacji rynku cukru nie jest zamknięty i w sensie legislacyjnym ewoluuje. Trudno przewidzieć, jakie konkretne i szczegółowe rozwiązanie przyjmie prawodawca w poszczególnych przepisach wykonawczych, regulując konkretne instytucje lub wprowadzając przepisy przejściowe i dostosowujące, umożliwiające płynne i bezkolizyjne przejście do nowego systemu zreformowanego rynku cukru. Można jedynie wskazać, że w czasie przygotowywania projektu ustawy prace we właściwych instytucjach Unii Europejskiej toczyły się nad pięcioma projektami rozporządzeń Komisji, które są na różnym etapie zaawansowania prac i których tytuły nie zostały jeszcze przesądzone. Ukazało się natomiast w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej rozporządzenie Komisji (WE) nr 493/2006 z dnia 27 marca 2006 r. ustanawiające środki przejściowe w ramach reformy wspólnej organizacji rynków w sektorze cukru i zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1265/2001 i (WE) nr 314/2002 (Dz.Urz. UE L 89 z 28.03.2006, str. 11) będące jednym z szeregu przepisów wykonawczych do rozporządzenia Rady (WE) nr 318/2006. Na wyżej wymienioną, kłopotliwą z punktu widzenia opracowywania przepisów krajowych w zakresie rynku cukru, okoliczność nakłada się fakt, że akty normatywne, co do zasady, powinny funkcjonować w systemie prawa wraz z rozpoczęciem roku gospodarczego, który w latach 2006/2007 rozpoczyna się z dniem 1 lipca 2006 r. Nie można zatem oczekiwać na wydanie kompletu przepisów Unii Europejskiej regulujących poszczególne aspekty rynku cukru, co pozwoliłoby precyzyjne określić zakres spraw poddanych regulacji przepisów krajowych, np.: elementy wniosków, informacji deklaracji, przesłanki stosowania sankcji finansowych, zawieszania albo cofania zatwierdzeń przedsiębiorstw cukrowniczych, elementy procedury i inne kwestie, gdyż szczegółowe konkretne rozwiązania w tym zakresie są dyskutowane i będą przedmiotem regulacji we wskazanych wyżej szczegółowych przepisach wykonawczych wydawanych w trybie „podstawowych” rozporządzeń. Można jedynie założyć, że centralne instytucje i kompetencje organów państw członkowskich, w tym mechanizm zatwierdzania przedsiębiorstw cukrowniczych, kwotowania produkcji cukru i izoglukozy, warunki umów, warunki transferu kwot, a także zasady i przesłanki restrukturyzacji przedsiębiorstw, nie zostaną zmienione co do istoty, lecz mogą być modyfikowane w zakresie konkretnych obowiązków albo uprawnień uczestników rynku cukru lub instytucji państw członkowskich odpowiedzialnych za obsługę administracyjną tego rynku. W związku z powyższym przyjęto, że projektowane przepisy ustawy w zakresie, w jakim regulują rynek cukru, z konieczności powinny mieć charakter ogólnie wskazanych kompetencji poszczególnych organów i tam, gdzie nie regulują albo nie będą regulowały tego przepisy Unii Europejskiej, powinny regulować kwestie związane z trybem postępowania i charakterem prawnym rozstrzygnięć (decyzje administracyjne). Projektodawca założył, że takie rozwiązanie legislacyjne, z uwagi na wymienioną wyżej okoliczność „dynamicznego stanu prawnego” i płynność regulacji prawnych Unii Europejskiej, a jednocześnie konieczność stworzenia podstaw w prawie krajowym umożliwiających funkcjonowanie i obsługę instytucjonalną rynku cukru, jest rozwiązaniem optymalnym do zastosowania. Elastyczność przepisów krajowych ustalających właściwość poszczególnych organów w zakresie zadań wynikających z charakteru poszczególnych instytucji prawnych uregulowanych w przepisach Unii Europejskiej ma tę zaletę, że ewentualne uszczegółowienie, zmiany i modyfikacje przepisów Unii Europejskiej, których można i należy się spodziewać, nie będą implikowały konieczności nowelizacji, nawet wielokrotnych, poszczególnych przepisów ustawy, bowiem wciąż będą objęte zakresem kompetencji wyznaczonych w niej organów. Projektodawca zatem świadomie wybrał wariant ogólnego wskazania kompetencji poszczególnych organów wyznaczonych w ustawie, biorąc pod uwagę wartość prawną, jaką jest trwałość uregulowań ustawowych, stabilność i pewność prawa. Należy jednak nadmienić, że na takie rozwiązanie zdecydowano się z uwagi na fakt, że nie dotyka ono sfery praw i obowiązków obywatelskich. Źródłem tych praw i obowiązków są przepisy Unii Europejskiej, które określają ich zakres. Przesłanką umożliwiającą przyjęcie zastosowanej w projekcie konstrukcji prawnej jest również, zdaniem projektodawcy, budowa i schemat nowelizowanej ustawy. Określenie użyte w poszczególnych jej przepisach „W zakresie określonym w przepisach Unii Europejskiej (…)” nie odsyła do konkretnych aktów normatywnych wymienionych z numeru, tytułu oraz publikatora, a naprowadza jedynie na obszar regulacji prawnych Unii Europejskiej dotyczących poszczególnych rynków, a wykaz tych przepisów może być wciąż uaktualniany w drodze obwieszczenia wydawanego na podstawie ustawy.
Jak zatem wskazano, w zakresie dotyczącym rynku cukru projektowana ustawa ma charakter kompetencyjny, gdyż określa właściwe organy do realizacji zadań wynikających z przepisów ww. rozporządzeń. Zgodnie z projektem ustawy, minister właściwy do spraw rynków rolnych wydaje, na wniosek producentów cukru i izoglukozy, decyzje w sprawach przyznania kwoty produkcyjnej cukru i izoglukozy, dodatkowej kwoty produkcyjnej cukru oraz izoglukozy, jak również dokonuje korekty kwot produkcji cukru i izoglukozy. Projekt reguluje ponadto kwestię rozdziału dodatkowej kwoty cukrowej między poszczególnych producentów cukru. Mechanizm kwotowania produkcji jest w aspekcie konstrukcji prawnej zbliżony do obowiązujących rozwiązań. Określone zostały zadania realizowane przez Agencję Rynku Rolnego, tj. interwencyjny zakup, przechowywanie i sprzedaż cukru, jak również zadania realizowane przez Prezesa Agencji. Projekt zawiera również przepisy dotyczące zatwierdzania producentów cukru i izoglukozy na kampanię 2006/2007 oraz określa terminy składania wniosków przez producentów i wydawania decyzji przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych.
W projekcie zostały określone również nowe zadania realizowane przez Agencję Rynku Rolnego, tj. interwencyjny zakup, przechowywanie i sprzedaż cukru, jak również inne zadania realizowane przez Prezesa Agencji. Na mocy projektowanych przepisów Prezes Agencji będzie m.in. odpowiedzialny za:
1) przyjmowanie wniosków i wydawanie decyzji w sprawie:
a) zatwierdzenia producentów cukru i izoglukozy oraz przedsiębiorstw przetwarzających te produkty,
b) udzielenia pomocy restrukturyzacyjnej,
c) pozwolenia na przywóz i wywóz produktów objętych wspólną organizacją rynku cukru,
d) przyznania refundacji wywozowych i produkcyjnych,
e) udzielenia pomocy na prywatne przechowywanie cukru białego;
2) naliczanie, w drodze decyzji, opłaty produkcyjnej, opłaty z tytułu przyznania dodatkowej kwoty cukru, opłaty za nadwyżki cukru i izoglukozy, opłaty z tytułu niewypełnienia obowiązków wynikających z uczestnictwa w mechanizmach na rynku cukru oraz tymczasowej składki restrukturyzacyjnej;
3) określenie współczynnika procentowego i okres dotyczący podziału pomocy restrukturyzacyjnej między plantatorów buraków cukrowych, którzy dostarczali ten surowiec;
4) przekazywanie Komisji Europejskiej informacji dotyczących rynku cukru oraz izoglukozy w zakresie zadań realizowanych przez Agencję.
Projektowana ustawa reguluje ponadto sprawy pozostawione przez prawodawcę wspólnotowego do określenia przez państwa członkowskie. W tym zakresie określono m.in. kryteria przyznawania dodatkowej kwoty cukru, odnosząc się do wysokości kwot przyznanych poszczególnym producentom cukru w roku gospodarczym 2006/2007.
2. Objęciem Rzeczypospolitej Polskiej strefą A uprawy winorośli przeznaczonej do produkcji wina gronowego lub moszczu gronowego.
W zakresie dotyczącym rynku wina projektowana ustawa ma także charakter kompetencyjny, gdyż wprowadza zmiany wynikające z objęcia terytorium Polski strefą A uprawy winorośli z dniem 1 sierpnia 2006 r., zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 2165/2005 z dnia 20 grudnia 2005 r. zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1493/1999 w sprawie wspólnej organizacji rynku wina z dniem 1 sierpnia 2006 r. Uzasadnienie zastosowanej metody legislacyjnej, w przypadku nowelizacji ustawy o Agencji Rynku Rolnego, jest analogiczne jak w przypadku regulacji rynku cukru. Należy jednak zaznaczyć, że w tej ustawie określono tylko ogólnie kompetencje Agencji w zakresie rynku wina. Natomiast szczegółowe regulacje dotyczące mechanizmów rynkowych i produkcji wina w ramach Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) znajdują się w ustawie z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina. Z uwagi na to niezbędne było jednoczesne dokonanie nowelizacji przepisów ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina, w celu umożliwienia realizacji zadań określonych w ustawie o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych, a w szczególności związanych z obowiązkami producentów winogron i wina. Wprowadzenie tych skorelowanych ze sobą rozwiązań w tym samym terminie wymagało przygotowania projektu ustawy zmieniającej jednocześnie ustawę o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz ustawę o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina. Wobec tego należy stwierdzić, że zmiana w ustawie o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz zmiana w ustawie o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina mają ze sobą ścisły związek. Gdyby przyjąć założenie rozdzielenia tych zmian, zmiany w ustawie o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych musiałyby być dokonane zmianą ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina. Na tym etapie prac doprowadziłoby to do sytuacji, że jednocześnie procesowana byłaby ustawa o zmianie ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych oraz ustawa o zmianie ustawy o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina, która również zawierałaby przepisy zmieniające ustawę o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych. Z punktu widzenia prawidłowego prowadzenia prac legislacyjnych byłoby to dużym utrudnieniem i w efekcie mogłoby doprowadzić do niespójności przepisów ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych.
Jednoczesne wejście w życie projektowanych zmian umożliwi rozpoczęcie produkcji wina gronowego z upraw własnych w najbliższym roku gospodarczym, rozpoczynającym się w dniu 1 sierpnia 2006 r.
Ponadto budowa tej ustawy, jak i względna stabilność przepisów Unii Europejskiej w zakresie rynku wina pozwala na precyzyjne odesłania do poszczególnych przepisów Unii Europejskiej bez nadmiernej obawy, że ulegną one rychłej modyfikacji lub konkretyzacji, co wymusi nowelizację tej ustawy. Zatem projektodawca w tym przypadku zdecydował się na przyjęcie rozwiązań precyzyjnych przez wskazywanie konkretnych aktów normatywnych Unii Europejskiej, a nawet poszczególnych ich przepisów.
Projekt ustawy przewiduje przekazanie do Agencji Rynku Rolnego kompetencji i zadań w zakresie wspólnej organizacji rynku wina, które w ustawie z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina zostały przydzielone do realizacji, po objęciu terytorium Rzeczypospolitej Polskiej strefą uprawy winorośli, Agencji Modernizacji i Restrukturyzacji Rolnictwa. Projekt ustawy przewiduje przekazanie Agencji również innych kompetencji i zadań wynikających z włączenia terytorium Polskiej Rzeczypospolitej do strefy A uprawy winorośli i rozciągnięcia w ten sposób niektórych przepisów Unii Europejskiej do stosowania na terytorium RP. Za przekazaniem zadań Agencji Rynku Rolnego przemawiają następujące przesłanki:
1) niższe koszty wdrożenia obsługi mechanizmów, ze względu na posiadaną przez Agencję akredytację w zakresie wspólnej organizacji rynku wina;
2) brak akredytacji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa na obsługę powyższych mechanizmów;
3) realizacja wszystkich instrumentów w ramach wspólnej organizacji rynku wina, ustanowionych dla jednego rynku, w jednej agencji płatniczej, której działalność ukierunkowana jest na obsługę rynków rolnych;
4) usprawnienie oraz ułatwienie obsługi mechanizmów dla beneficjentów przez przyjmowanie i weryfikację składanych dokumentów i wniosków przez jedną agencję płatniczą.
Zmiana art. 29 ustawy z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina wskazuje Prezesa Agencji Rynku Rolnego jako organ właściwy w sprawach:
1) udzielania pomocy przewidzianej w art. 34 i 35 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999;
2) udzielania pomocy w zakresie mechanizmów rynkowych przewidzianych w przepisach rozporządzenia Komisji (WE) nr 1623/2000;
3) realizacji zadań określonych w tytule II rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999.
Zadania te realizowane będą zgodnie z zasadami określonymi w ww. przepisach Unii Europejskiej oraz w projektowanych zmianach rozdziału 4 ustawy z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina.
Przeniesienie całości zadań do Agencji Rynku Rolnego nie spowoduje skutków finansowych dla budżetu państwa. Nie spowoduje to także zwiększenia zatrudnienia w Agencji oraz zakłóceń w realizacji przedmiotowych mechanizmów w chwili przejęcia przez nią kompetencji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Realizacja powyższych zadań w ramach jednej instytucji zapewni nie tylko sprawne monitorowanie polskiego rynku wina, ale także sprawne wykorzystywanie środków pomocowych przewidzianych w przepisach UE oraz sprawowanie kontroli w zakresie prawidłowego rozdysponowania i wykorzystania tych środków.
Uznanie Rzeczypospolitej Polskiej za państwo członkowskie Unii Europejskiej, na terytorium którego można wyrabiać wino gronowe z winogron pochodzących z upraw krajowych, nakłada na Polskę obowiązek gromadzenia i przekazywania informacji o zbiorach winogron, produkcji wina oraz dokonywania oceny potencjału produkcyjnego. Ocena potencjału produkcyjnego jest wykonywana zgodnie z zasadami określonymi w art. 16 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku wina i dotyczy m.in. gromadzenia informacji o powierzchni uprawy winorośli. Ponadto coroczna ocena wielkości powierzchni uprawy winorośli i wielkości produkcji wina jest niezwykle istotna z uwagi na konieczność ustalenia chwili, od której Polska zostanie objęta zakazem dalszego sadzenia winorośli. Określanie stopnia rozwoju polskiego potencjału produkcyjnego i faktycznej wielkości rocznej produkcji wina jest także istotne z uwagi na konieczność ustalenia, od kiedy należy podjąć działania zmierzające do objęcia Polski przepisami rozdziałów I i II tytułu II rozporządzenia Rady nr 1493/1999 w sprawie wspólnej organizacji rynku wina. Określanie stopnia rozwoju polskiego potencjału produkcji dokonywane będzie przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych, w oparciu o zbiorcze informacje przekazywane przez Prezesa Agencji. Informacje uzyskane z tych deklaracji, po opracowaniu ich przez Agencję zgodnie z zasadami określonymi w przepisach rozporządzenia Komisji nr 1282/2001 z dnia 28 czerwca 2001 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 w odniesieniu do zbierania informacji w celu identyfikacji produktów winiarskich i monitorowania rynku wina oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1623/2000, przekazywane będą przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych Komisji Europejskiej, w terminach określonych przepisami tego rozporządzenia. Zgodnie z przepisami o wspólnej organizacji rynku wina, produkcja wina z winogron pozyskanych z krajowych upraw winorośli z przeznaczeniem tego wina do obrotu jest dozwolona wyłącznie w tych państwach członkowskich Unii Europejskiej, które są objęte strefami uprawy winorośli. W państwach członkowskich nieobjętych takimi strefami, do których do niedawna zaliczała się także Polska, można było produkować wino wyłącznie z surowców przywożonych z państw członkowskich Unii Europejskiej objętych takimi strefami. Do chwili objęcia Polski strefą A uprawy winorośli w Polsce możliwe było jedynie przerabianie zakupionego wina gronowego na wino musujące lub wino aromatyzowane. Po objęciu terytorium Rzeczypospolitej Polskiej strefą A uprawy winorośli możliwe jest także produkowanie (z przeznaczeniem do obrotu) wina z winogron zbieranych z winorośli rosnących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W związku z tym, że przepisy art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina stanowią, że wyrób wina może być wykonywany także w gospodarstwach rolnych, niezbędne jest dokonanie zmiany przepisów art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Na podstawie tego przepisu producenci prowadzący w gospodarstwach sprzedaż artykułów rolno-spożywczych bezpośrednio konsumentom nie podlegają przepisom kontroli jakości handlowej. Obecnie obowiązująca regulacja nie zapewnia pełnego wykonania obowiązków wynikających z przepisów wspólnotowych dotyczących wspólnej organizacji rynku wina, które w takiej samej formie obowiązują wszystkich producentów wina działających na terytorium Unii Europejskiej. Zmiana przepisów art. 2 pkt 3 ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, wprowadzona przepisami projektu ustawy, ma na celu objęcie podmiotów wyrabiających wino z upraw własnych i prowadzących sprzedaż swoich produktów w gospodarstwie przepisami ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Zmiana ta jest niezbędna do umożliwienia sprawowania przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych kontroli jakości handlowej w zakresie określonym przepisami o wspólnej organizacji rynku wina.
Projekt wprowadza obowiązek zgłaszania przez podmioty zamiaru produkowania wina gronowego z przeznaczeniem do obrotu. Rozwiązanie to jest wprowadzone z uwagi na brak obowiązku uzyskania przez podmioty produkujące wino z upraw własnych wpisu do rejestru przedsiębiorców, o którym mowa w art. 16 ustawy z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina. Wprowadzenie obowiązku zgłaszania przez podmioty zamiaru produkowania wina gronowego z przeznaczeniem do obrotu nie jest formą reglamentacji prawnej tej działalności, lecz ma na celu wyłącznie uzyskanie niezbędnych informacji umożliwiających sprawowanie kontroli oraz monitorowanie potencjału produkcyjnego zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach Unii Europejskiej, takimi jak: kontrola zapisów dokonywanych w rejestrach produkcyjnych, kontrola dokumentów towarzyszących transportowi, stosowanie dozwolonych praktyk i procesów enologicznych, zagwarantowanie przekazywania do organów Unii Europejskiej kompletnej informacji o zbiorach, zapasach i produkcji wina gronowego w Polsce. Informacja ta będzie stanowiła podstawę do dokonania podziału praw do sadzenia winorośli. Jest to także zasadne z uwagi na konieczność dokonania ustalenia chwili zastosowania w Polsce przepisów art. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 zakazującego dalszego sadzenia winorośli oraz umożliwienie ustalania dokładnego zlokalizowania i kontroli poszczególnych upraw winorośli przeznaczonej do wyrobu wina gronowego, gdyż te winorośle muszą spełniać wymagania określone w art. 42 ust. 5 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999. Zapewni to także nadzór nad wycofaniem produktów ubocznych powstających przy wyrobie wina, co zgodnie z art. 7 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 dotyczy wszystkich producentów, którzy wprowadzają do obrotu wino gronowe uzyskane z upraw zlokalizowanych w strefie A uprawy winorośli.
Projekt ustawy wykonuje również przepisy Unii Europejskiej w zakresie przeprowadzenia zabiegu wzbogacania winogron pozyskanych z upraw winorośli zlokalizowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uzyskanego z nich moszczu gronowego, moszczu gronowego w trakcie fermentacji lub wina znajdującego się w trakcie fermentacji.
Projekt ustawy zawiera upoważnienie dla ministra właściwego do spraw rynków rolnych do określenia, w drodze rozporządzenia, trybu przydzielania podmiotom wina gronowego z upraw własnych, określonej w hektarach wielkości uprawy winorośli, z której zebrane winogrona mogą być wykorzystane do wyrobu wina gronowego wprowadzanego do obrotu. Nastąpi to wówczas, gdy wielkość wyrobu wina gronowego, ustalona na podstawie informacji uzyskanych z deklaracji produkcji (o których mowa w art. 4 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1282/2001) w danym roku gospodarczym, wyniesie po raz pierwszy co najmniej 25.000 hektolitrów. Z uwagi na ograniczenie dalszego sadzenia winorośli, określone w art. 21 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999, projekt ustawy przewiduje, że łączna powierzchnia wielkości uprawy przyznana podmiotowi wyrabiającemu wino gronowe z winogron pochodzących z upraw własnych nie może przekroczyć średniej arytmetycznej wielkości powierzchni upraw winorośli, z której wyprodukowano wino, obliczonej na podstawie informacji zawartych w deklaracjach produkcji z danego roku gospodarczego i roku poprzedzającego dany rok gospodarczy. Ponadto łączna powierzchnia wielkości uprawy przyznana podmiotowi wyrabiającemu wino gronowe z winogron pochodzących z upraw własnych nie może przekroczyć 10 hektarów.
Jest to niezbędne z uwagi na zapewnienie plantatorom:
1) prawa do użytkowania posiadanej uprawy w celu pozyskiwania winogron do wyrobu wina gronowego z przeznaczaniem do obrotu;
2) możliwości zakładania wielu winnic w ramach zawieszenia zakazu sadzenia winorośli dla państw członkowskich na warunkach określonych przez UE w art. 21 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wspólnej organizacji rynku wina (Dz.Urz. WE L 179 z 14.07.1999, str. 1, z późn. zm.; Dz.Urz. Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 26, str. 25, z późn. zm.).
Winnice te mogą stanowić bazę do dalszego rozwoju polskiego potencjału produkcyjnego po ewentualnym uzyskaniu przez Polskę prawa do dalszego sadzenia winorośli. Mechanizmy umożliwiające realizację uzyskania prawa do dalszego sadzenia winorośli zawarte są w projekcie ustawy.
Brak określenia zasad przydzielania prawa do sadzenia winorośli stwarza zagrożenie:
1) dla dalszego rozwoju istniejących lub zakładanych upraw winorośli;
2) utraty nakładów poniesionych na zakładanie upraw bez gwarancji ich dalszego użytkowania zgodnie z planowanym przeznaczeniem, gdyż aktualnie obowiązujące przepisy prawa polskiego nie przewidują dla takich podmiotów obowiązku wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą zgodnie z art. 16 ustawy z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina. Zagwarantowanie prawa do użytkowania posiadanej winnicy jest szczególnie istotne przed wejściem w życie przepisów Unii Europejskiej ograniczających dalsze sadzenie winorośli w Polsce (art. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1493/1999), w sytuacji gdy plantatorzy mogą już posiadać znacznie większe uprawy winorośli zakładane dla pozyskiwania winogron do wyrobu wina gronowego. Z uwagi na to projekt ustawy ma na celu zapewnienie podmiotom prawa do posiadania określonej powierzchni uprawy winorośli, z której zbierane winogrona mogą być przeznaczane do wyrobu wina gronowego. Wprowadzenie do prawa polskiego takiego rozwiązania jest także istotne z uwagi na:
1) stosowanie systemu prawa do sadzenia w innych państwach członkowskich;
2) koszty, jakie będą ponoszone przez podmioty przy założeniu uprawy winorośli oraz przy uruchomieniu produkcji wina bez żadnych gwarancji prawa do użytkowania w przyszłości tej uprawy zgodnie z planowanym przeznaczeniem – z uwagi na brak takiego uregulowania w obowiązujących przepisach prawa polskiego.
Projekt przewiduje także zmiany przepisów karnych w art. 33, które wynikają z rozszerzenia obowiązków wynikających z włączenia terytorium RP do strefy A uprawy winorośli. Przepisy prawa UE nakładają na producentów wina obowiązek prowadzenia rejestrów produkcyjnych oraz składania deklaracji produkcji, a także zawiadamiania o planowanym zastosowaniu niektórych praktyk enologicznych (słodzenie, wzbogacanie, odkwaszanie). Zagwarantowanie wykonania tych obowiązków, określonych w przepisach rozporządzeń Rady i Komisji, leży w gestii państw członkowskich. Projekt ustawy wprowadza kary za wyrabianie i wprowadzanie do obrotu win gronowych z odmian winorośli innych niż do tego przeznaczone. W związku z objęciem Rzeczypospolitej Polskiej strefą A i związanych z tym wymogów zawartych w przepisach Unii Europejskiej, zaistniała konieczność zagwarantowania, aby wyrób wina gronowego odbywał się wyłącznie z odmian winorośli sklasyfikowanych do tego celu w danym państwie członkowskim. Przed objęciem Polski strefą A uprawy winorośli, odmiany tych winorośli były wskazane w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 14 stycznia 2005 r. w sprawie odmian winorośli przeznaczonych do uprawy w celu pozyskiwania winogron do wyrobu win gronowych (Dz. U. Nr 14, poz. 121), co obecnie, po objęciu Polski strefą A uprawy winorośli, uniemożliwiałoby zastosowanie sankcji karnych. W związku z tym uchylono przepis art. 23 ust. 2 obowiązującej ustawy upoważniający ministra właściwego do spraw rynków rolnych do określenia, w drodze rozporządzenia, odmian winorośli przeznaczonych do pozyskiwania winogron do wyrobu wina gronowego. Jednocześnie odmiany tych winorośli zostały wymienione w załączniku do ustawy, do którego odsyła przepis art. 23 ust. 1 w brzmieniu zaproponowanym w projektowanej ustawie.
3. Koniecznością nowelizacji przepisów dotyczących funkcjonowania Agencji Rynku Rolnego, jako agencji płatniczej, wynikającą z analizy praktyki funkcjonowania tej instytucji w ramach realizacji zadań i celów Wspólnej Polityki Rolnej.
Dokonanie tych zmian umożliwi bardziej efektywne i spójne z przepisami prawa Unii Europejskiej realizowanie zadań w zakresie działalności statutowej Agencji.
Mając na względzie pełnioną przez Agencję Rynku Rolnego funkcję agencji płatniczej, wydatkującej środki z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, oraz zaważywszy, że wspólnotowe uregulowania prawne nakładają na agencje płatnicze ściśle określone obowiązki w zakresie trybu, terminu rozpatrywania spraw oraz rozdysponowywania środków finansowych przeznaczonych na realizację mechanizmów WPR, należy stwierdzić, że nagminnym zjawiskiem, z którym ARR musi się borykać, jest kolizja przepisów krajowej procedury administracyjnej z przepisami Unii Europejskiej dotyczącymi poszczególnych mechanizmów WPR.
Zmiana przepisów ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych, w zakresie proponowanego brzmienia art. 7 ust. 1, ma na celu wprowadzenie rozwiązania polegającego na wyłączeniu stosowania niektórych przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej przez dyrektorów oddziałów terenowych Agencji oraz Prezesa Agencji. Specyfika wydawania decyzji administracyjnych w kontekście wymogów ustanawianych przez przepisy wspólnotowe regulujące WPR bardzo często uniemożliwia w praktyce zagwarantowanie stronom praw wynikających z zasad określonych w art. 7, 9 i 10 Kodeksu postępowania administracyjnego. Zastosowanie wskazanych zasad postępowania administracyjnego powoduje wydłużenie całego postępowania, co może skutkować przekroczeniem terminów zawitych określonych w przepisach Unii Europejskiej. Przekroczenie tych terminów wiąże się z niekorzystnymi skutkami dla podmiotów uczestniczących w mechanizmach WPR, polegających np. na utracie prawa do otrzymania płatności. Ponadto podkreślenia wymaga fakt, że postępowania administracyjne prowadzone w ramach mechanizmów WPR mają wysoce sformalizowany charakter, a postępowanie dowodowe jest oparte na dokumentach. Dlatego też wydaje się również uzasadnione, aby wyłączyć w stosunku do tych postępowań przepisy art. 75 § 1, art. 77 § 1 i art. 81 Kodeksu postępowania administracyjnego dotyczące postępowania dowodowego. Ich stosowanie w kontekście sformalizowanego charakteru postępowań dotyczących uczestnictwa w mechanizmach WPR jest bezprzedmiotowe. Ponadto stosowanie ww. przepisów w sprawach związanych z WPR mogłoby skutkować nadmiernym wydłużeniem postępowania administracyjnego, co, jak już wyżej nadmieniono, mogłoby wpłynąć na przekroczenie terminów zawitych określonych w przepisach Unii Europejskiej.
Zważywszy na pozytywne skutki zastosowania podobnego rozwiązania funkcjonującego na gruncie przepisów o administrowaniu obrotem towarowym z zagranicą, w zakresie wyłączenia określonego katalogu przepisów K.p.a., celowym jest stworzenie takiego rozwiązania w ustawie o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych, dzięki czemu zostanie stworzona możliwość optymalnego realizowania przepisów wspólnotowych i krajowych w zakresie WPR.
Zmiana przepisów ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych w zakresie proponowanego brzmienia art. 7 ust. 4 ma na celu wprowadzenie rozwiązania polegającego na nadaniu decyzjom Prezesa Agencji, ustalającym prawo beneficjenta mechanizmu WPR do otrzymania kwoty płatności wynikającej z przepisów regulujących organizację WPR, statusu rozstrzygnięć podlegających wykonaniu, niezależnie od okoliczności złożenia odwołania od decyzji w tym zakresie. Zaproponowana zmiana stanowi wprowadzenie przepisu szczególnego w stosunku do zasady Kodeksu postępowania administracyjnego, zgodnie z którą decyzja administracyjna wydana przez organ pierwszej instancji nie wywołuje skutków do upływu terminu, w którym staje się ostateczna. Przyjęta w niniejszym projekcie ustawy koncepcja wykonalności nieostatecznych decyzji Prezesa Agencji wzorowana jest na rozwiązaniach przyjętych w Ordynacji podatkowej w zakresie wykonalności decyzji podatkowych.
Potrzeba wprowadzenia takiego rozwiązania jest związana z koniecznością dostosowania administracyjnego trybu przyznawania płatności w zakresie mechanizmów WPR, stosowanego przez Agencję działającą jako agencja płatnicza, do zasad wynikających z prawa wspólnotowego, ustalających reguły finansowania WPR i terminy dokonywania płatności przez agencje płatnicze.
Rozporządzenia Unii Europejskiej, regulujące organizację poszczególnych rynków rolnych oraz zasady wypłacania refundacji eksportowych w ramach obrotu towarami rolno-spożywczymi z państwami trzecimi, określają terminy, w których agencja płatnicza powinna dokonać wypłaty wnioskowanych przez beneficjenta środków. Rozpiętość tych terminów waha się od 14 poprzez 30, 60 do 90 lub 120 dni liczonych od dnia złożenia wniosku, dostarczenia kompletu dokumentacji lub zaistnienia innego zdarzenia rodzącego po stronie agencji płatniczej obowiązek zrealizowania płatności.
Jakkolwiek terminy te mają, co do zasady, charakter instrukcyjny, to w przypadku opóźnień w wypłatach przekraczających 4% sumy płatności zrealizowanych w danym okresie rozliczeniowym, państwo członkowskie nie uzyskuje stuprocentowej refundacji środków wydanych przez nie w ramach procedury prefinansowania wydatków z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR). W przypadku gdy opóźnienia w dokonywaniu płatności przekraczają 5 miesięcy, poziom redukcji zwrotu wydatków sięga 100%, tj. Komisja Europejska odmawia refundacji środków wydanych przez państwo członkowskie w danym okresie. Ponadto, w przypadku stwierdzenia przez Komisję Europejską, że procedury wypłaty środków z EFOGR, przyjęte przez dane państwo, powodują opóźnienia w płatnościach, państwo to może zostać ukarane sankcją wykluczenia ze wspólnotowego finansowania wydatków poniesionych w okresie do 24 miesięcy.
Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej, przekazanym Agencji Rynku Rolnego w następstwie przeprowadzenia audytu wydatków realizowanych przez Agencję, zastosowanie powyższej procedury opiera się wyłącznie na stwierdzeniu istnienia opóźnień w płatnościach, przy czym wszelkie procedury i wymogi przyjęte przez prawo wewnętrzne państwa członkowskiego, w szczególności czas trwania postępowania administracyjnego, zaistniałego na skutek zakwestionowania przez beneficjenta wysokości płatności, nie mogą stanowić uzasadnienia dla jej nieterminowej realizacji. W związku z tym, że w przypadku ustalenia dla beneficjenta-wnioskodawcy wysokości kwoty płatności przyznanej przez Prezesa Agencji w drodze decyzji administracyjnej (decyzja ta, zgodnie z zasadami K.p.a., nie może zostać wykonana, tj. płatność nie może zostać zrealizowana, zanim nie stanie się ostateczna) dochodzi do konfliktu norm wynikających ze stosowania przepisów polskiej procedury administracyjnej oraz przepisów wspólnotowych określających terminy płatności przyznanych środków. Z jednej strony Agencja nie może wykonać decyzji, która nie jest ostateczna, z drugiej strony istnieje groźba, że zaniechanie wypłaty spowoduje przekroczenie terminów na jej dokonanie i w konsekwencji zastosowanie sankcji wynikających z przepisów rozporządzeń Unii Europejskiej określających zasady finansowania WPR. Nadanie decyzjom Prezesa Agencji przyznającym płatność beneficjentowi WPR statusu decyzji wykonalnych, mimo ich nieostateczności, nie wpływa na treść praw przysługujących wnioskodawcy, jako adresatowi decyzji. Jest on uprawniony do zakwestionowania zasadności rozstrzygnięcia, z którego będzie niezadowolony, i domagania się jego zmiany w trybie postępowania instancyjnego oraz, ewentualnie, sądowego przed sądem administracyjnym. Z uwagi na fakt, że zaproponowana zmiana dotyczy wyłącznie decyzji pozytywnych, przyznających prawo (płatność w określonej w decyzji wysokości), w których organ administracji w stosunku do wniosku strony dokonuje jednak zmiany wysokości żądanej kwoty, nie istnieje obawa naruszenia, przez natychmiastowe zrealizowanie płatności, ważnego interesu strony dotyczącego jej życia, zdrowia lub interesu gospodarczego. Przepis nie będzie miał wpływu na procedurę wydawania przez Prezesa Agencji decyzji zgodnych z wnioskiem strony oraz decyzji odmownych, negujących prawo wnioskodawcy do otrzymania kwoty płatności. W zaproponowanym kształcie zmiana ustawy o Agencji Rynku Rolnego i niektórych innych ustaw umożliwi zachowanie rygorów wypłaty należności dla beneficjentów wynikających z przepisów Unii Europejskiej i w perspektywie będzie miała pozytywny wpływ na wywiązywanie się przez agencję płatniczą z obowiązków przyjętych przez Polskę wraz z przystąpieniem do Unii Europejskiej.
Podkreślenia wymaga, że zaproponowana zmiana dotyczy jedynie decyzji Prezesa Agencji, gdyż przyznanie decyzjom administracyjnym wydawanym przez dyrektorów oddziałów terenowych Agencji waloru decyzji natychmiast wykonalnych nie znajduje uzasadnienia ze względu na fakt, że decyzje te nie uprawniają beneficjentów do płatności refundowanych z EFOGR.
Kolejna zaproponowana zmiana polega na dodaniu w art. 9 ust. 3, określającego wyłączenie stosowania art. 239 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, z późn. zm.) w odniesieniu do spółek o profilu działalności związanych z obrotem i przechowalnictwem zbóż. Zgodnie z art. 239 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, po stronie ARR istnieje obecnie obowiązek zbycia posiadanych akcji i udziałów w spółkach prawa handlowego w terminie nie dłuższym niż 3 lata, tj. do dnia 31 grudnia 2009 r. Jednocześnie w myśl dyspozycji art. 9 ust. 1 ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych Agencja posiada prawo do nabywania i obejmowania udziałów i akcji w spółkach prawa handlowego.
Na dzień dzisiejszy Agencja jest udziałowcem jednej spółki zajmującej się w głównej mierze przechowalnictwem zbóż i odgrywającej ze względu na potencjał przechowalniczy, jak wskazują dotychczasowe doświadczenia, kluczową rolę w stabilizacji rynku zbóż. Spółka ta jest kreatorem działań pozostałych podmiotów działających w tej branży, m.in. w zakresie ustalania cen zakupu zbóż i rozpoczynania działalności skupowej. Taki stan rzeczy powoduje, że działalność spółki postrzegana jest przez uczestników rynku zbóż jako wyraz polityki Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w tym zakresie.
Należy stwierdzić, że usytuowanie tej spółki w dotychczasowej strukturze właścicielskiej, przy uwzględnieniu sprawowania przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi nadzoru nad działalnością Agencji, powoduje, że de facto Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi posiada bardzo duży wpływ na działania w zakresie stabilizacji rynku zbóż w Polsce. Zbycie przez Agencję, w związku z nakazem wynikającym z art. 239 wyżej cytowanej ustawy, udziałów tej spółki, wiązać się będzie, tak dla Agencji, jak i Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, z utratą „narzędzia” oddziaływania na przedsiębiorców działających na rynku zbóż. Dodatkowo podkreślenia wymaga, że posiadanie udziałów w tej spółce pozwala Agencji na zabezpieczanie powierzchni magazynowej w ramach centrów interwencyjnych. Potencjał przechowalniczy tej spółki, wynoszący blisko 800 tys. ton, w 90% wykorzystywany jest jako baza magazynowa dla zapasów interwencyjnych utrzymywanych przez Agencję w ramach działań interwencyjnych na rynku zbóż prowadzonych przez Unię Europejską. Przy założeniu, że średnioroczny poziom zakupów interwencyjnych realizowanych przez Agencję kształtuje się na poziomie około 1 mln ton, posiadanie wpływu na działalność podmiotu dysponującego takim potencjałem przechowalniczym ma niebagatelne znaczenie dla realizowanego przez ARR mechanizmu WPR, jakim jest interwencyjny zakup i przechowywanie zbóż.
W kontekście wyżej opisanej sytuacji uzasadnione jest dodanie w art. 9 ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych ust. 3, określającego wyłączenie stosowania art. 239 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych w odniesieniu do spółek o profilu działalności związanych z obrotem i przechowalnictwem zbóż.
Propozycja ta jest tym bardziej zasadna, że sam ustawodawca w ustawie o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych, przesądzając w art. 52 ust. 1 o przekazaniu na rzecz Skarbu Państwa posiadanych przez Agencję udziałów/akcji spółek prawa handlowego do dnia 30 kwietnia 2004 r., wyłączył z tego obowiązku posiadane akcje/udziały spółek o profilu działalności związanym z obrotem i przechowalnictwem zbóż.
W okresie przygotowań do członkostwa Polski w Unii Europejskiej, Agencja była beneficjentem programów ukierunkowanych na pomoc w przygotowaniu Agencji do pełnienia funkcji agencji płatniczej. Wsparcie to umożliwiło pełne i terminowe przygotowanie Agencji do realizacji dzisiejszych zadań. Obecnie Agencja, jako instytucja państwa członkowskiego, korzystając z doświadczeń zdobytych w okresie przygotowań do akredytacji oraz zebranych w pierwszych latach funkcjonowania agencji płatniczej, uczestniczy w działaniach realizowanych w ramach programów pomocowych Unii Europejskiej oraz programów krajowych o charakterze wsparcia instytucjonalnego, skierowanych do innych instytucji lub państw. Działania te, mające charakter projektów szkoleniowych czy pomocy technicznej poprzez transfer know-how, stymulowane są przez Komisję Europejską oraz polskie instytucje administracji publicznej koordynujące politykę krajową w zakresie udzielania pomocy zagranicznej i skierowane są do państw przygotowujących się do członkostwa w Unii Europejskiej, a także państw rozwijających się. Mając na względzie doświadczenie Agencji w zakresie budowy instytucji operującej środkami finansowymi Unii Europejskiej, państwa – beneficjenci programów pomocowych, wyrażają duże zainteresowanie współpracą z Agencją. Realizacja programów pomocowych przynosi długofalowe, pośrednie korzyści dla instytucji oraz polskiego rolnictwa. Nawiązanie ścisłej współpracy z krajami-beneficjentami pomocy w trakcie realizacji projektów umożliwia rozpoznanie zbieżnych interesów Polski i tych krajów, co w konsekwencji stwarza możliwość kształtowania reformy WPR przez wypracowywanie wspólnych stanowisk z partnerami zagranicznymi. Daje również możliwość pewnego wpływu Polski na kształtowanie struktur administracji działających w zakresie rolnictwa w państwach objętych pomocą. Wobec powyższego, w ramach nowelizacji ustawy przewiduje się wprowadzenie zmiany przez dodanie w art. 11 w ust. 1 pkt 4c, zawierającego upoważnienie Agencji do uczestnictwa we wsparciu instytucjonalnym w ramach programów pomocowych skierowanych do państw kandydujących do członkostwa w Unii Europejskiej oraz innych państw.
Ponadto, podkreślenia wymaga, że uczestnictwo Agencji w realizacji działań w zakresie wsparcia instytucjonalnego w ramach programów pomocowych może być związane ze wskazaniem Agencji, przez odrębne przepisy bądź też umowy międzynarodowe dotyczące, jak wyżej nadmieniono, np. pomocy dla państw kandydujących do członkostwa w Unii Europejskiej, jako instytucji właściwej do tego uczestnictwa. W takich aktach zawarte będą również rozstrzygnięcia o źródłach finansowania tego uczestnictwa. Zgodnie z odpowiednimi regulacjami Unii Europejskiej Agencja nie posiada samodzielnie inicjatywy zgłaszania uczestnictwa i angażowania się w programy wsparcia instytucjonalnego. Uczestnictwo Agencji w tego rodzaju programach odbywa się na podstawie upoważnienia jednostki nadzorującej, której zadaniem jest m. in wskazanie, jeżeli zachodzi potrzeba wyasygnowania środków krajowych, źródeł ich finansowania.
Udział w mechanizmach Wspólnej Polityki Rolnej, realizowanych przez Agencję, jest uzależniony od spełnienia przez potencjalnych beneficjentów pewnych warunków organizacyjno-technicznych, np. minimalne wymogi odnośnie do partii towaru, konieczność zachowania jednorodności partii, możliwość udziału w mechanizmie ograniczona wyłącznie do grup i organizacji producentów. W związku z tym stworzenie podstaw prawnych, dających Agencji umocowanie do udzielania wsparcia w tym zakresie, stanowić będzie dopełnienie katalogu instrumentów oferowanych uczestnikom mechanizmów administrowanych przez Agencję. Wsparcie, uruchamiane okresowo, w zależności od sytuacji rynkowej i potrzeb określonych grup podmiotów, wpływałoby pobudzająco na udział podmiotów rynku rolno-spożywczego w mechanizmach WPR administrowanych przez Agencję.
Programy te umożliwią umocnienie i wsparcie wspomnianych podmiotów w zakresie pozyskiwania przez nich kapitału, dostępu do informacji oraz potencjalnych rynków. Wpłynie to również na umocnienie ich konkurencyjności bez jednoczesnego uszczerbku dla wymogów prawnych Unii Europejskiej i handlu wspólnotowego.
W związku z powyższym, mając na względzie dotychczasowy profil działalności Agencji, wskazane jest upoważnienie jej do realizacji pomocy w ramach krajowych programów wsparcia. Omawiana zmiana polega na dodaniu w art. 11 w ust. 1 pkt 4d zawierającego upoważnienie dla Agencji do realizacji programów mających na celu pomoc państwa dla podmiotów i ich grup prowadzących działalność związaną z produkcją, przetwórstwem i obrotem produktami rolnymi w zakresie określonym przepisami Unii Europejskiej.
Z uwagi na dynamiczny rozwój organizacji rynków i poszczególnych mechanizmów w ramach sektora rolnego i rolno-spożywczego, zarówno prawodawstwo wspólnotowe, jak i krajowe, podlega nieustannym zmianom. Szczególnie w związku z wprowadzanymi na szczeblu wspólnotowym nowymi rozwiązaniami prawnymi zachodzi często konieczność dostosowania polskiego ustawodawstwa w tym zakresie.
Zasadność dokonania zmiany polegającej na dodaniu pkt 1a w ust. 1 w art. 13 ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych, w myśl którego kwoty nienależnie zwolnionych przez Agencję zabezpieczeń, wniesionych przez przedsiębiorców uczestniczących w obrocie towarami z zagranicą, ustalane są w drodze decyzji przez Prezesa Agencji. Wynika to z faktu braku w obecnie obowiązujących uregulowaniach podstawy i trybu dochodzenia od przedsiębiorców zwrotu ww. nienależnie zwolnionych zabezpieczeń.
Zwolnione przez Agencję zabezpieczenia uzyskują status nienależnie zwolnionych w sytuacji wydania przez inne organy państwowe, realizujące we współpracy z Agencją działania związane z uczestnictwem przedsiębiorców w obrocie towarowym produktami rolno-spożywczymi z zagranicą, po dokonaniu przez Agencję rozliczenia refundacji i zwolnieniu zabezpieczenia wniesionego przez tego przedsiębiorcę, rozstrzygnięcia korygującego rozstrzygnięcie uprzednio wydane przez te organy, na podstawie którego Agencja dokonała wypłaty refundacji i zwolnienia zabezpieczenia. Przykładem tego rodzaju działań są rozstrzygnięcia służb celnych. Krajowe akty prawne regulujące działania służb celnych przewidują m.in. możliwość dokonania, w drodze postanowienia, zmiany wydanego przedsiębiorcy zgłoszenia celnego wskazującego np. kod celny wywożonego towaru w okresie do 3 lat po rozliczeniu przez Agencję refundacji przedsiębiorcy uczestniczącemu w obrocie towarowym z zagranicą. Dokonana przez służby celne korekta kodu celnego, uprawniającego przedsiębiorcę do refundacji, powoduje w efekcie konieczność żądania przez Agencję zwrotu wypłaconej refundacji, jak również zwolnionego zabezpieczenia.
Taki stan powoduje, że Agencja nie posiada instrumentów prawnych do dochodzenia zwrotu tych należności, co przemawia za koniecznością wprowadzenia przedmiotowego przepisu.
W świetle obecnie obowiązujących przepisów prawa, opłaty sankcyjne naliczane są dla producentów skrobi, którzy nie przedstawili do dnia 1 kwietnia roku następującego po roku gospodarczym dowodu, że skrobia, która podlegała obowiązkowemu wywozowi, została wywieziona poza obszar celny Unii Europejskiej przed dniem 1 stycznia roku następującego po roku gospodarczym. Z uwagi na fakt, że ustawodawca nie upoważnił Prezesa Agencji do wydawania decyzji w zakresie ustalenia opłat sankcyjnych na rynku skrobi, Agencja jedynie przesyła do producenta skrobi informację o wysokości opłaty sanacyjnej wraz z załączoną notą księgową. Informację o ilości skrobi ziemniaczanej, która powinna być wyeksportowana bez refundacji, przekazuje do Agencji producent skrobi, do czego zobowiązuje go art. 37 ustawy. Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej (rozporządzenie Komisji nr 1868/94 i 2236/2003), producenci skrobi zobowiązani są uiścić opłaty sankcyjne do dnia 20 maja roku następującego po roku gospodarczym, wbrew ciążącemu na nich obowiązkowi wywozu skrobi bez dopłaty poza obszar celny Unii Europejskiej. W kontekście powyższych okoliczności, w przypadku nieuregulowania w ww. terminie należności wynikających z nałożonych na producentów skrobi opłat sankcyjnych, Agencja nie ma możliwości prawnych skutecznego dochodzenia zapłaty tych należności. Mając na względzie fakt uregulowania przez ustawodawcę w art. 13 ustawy o Agencji Rynku Rolnego i niektórych rynków rolnych trybu ustalania oraz egzekucji opłat sankcyjnych na rynku cukru, uzasadnione jest zastosowanie tego reżimu prawnego także do opłat sankcyjnych na rynku skrobi.
Zgodnie z art. 52 ust. 3 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/99 „(…) Państwa Członkowskie mogą odstąpić od wymogu zwrotu refundacji nienależnie wypłaconych, zabezpieczeń nienależnie zwolnionych, odsetek i kwot przewidzianych w art. 51 ust. 4, w przypadku gdy zwrot odnoszący się do zgłoszenia wywozowego nie przekracza 100 EUR, pod warunkiem, że w prawie krajowym ustanowione są podobne przepisy, które przewidują zaniechanie zwrotu w takich przypadkach”.
Agencja Rynku Rolnego, realizując mechanizm związany z wypłatą refundacji do wywozu, dokonuje wypłaty środków na podstawie wniosku o refundację oraz innych dodatkowych dokumentów. W wielu przypadkach zdarza się jednak, że w wyniku zmian zgłoszeń wywozowych dokonywanych przez Służbę Celną, kontroli popłatnościowych lub innych przesłanek, stosowana kwota refundacji okazuje się niższa od wnioskowanej i przedsiębiorcy zobowiązani są do zwrotu nienależnie wypłaconej kwoty. Niejednokrotnie w ślad za tym nakładana jest również na przedsiębiorcę kara, zgodnie z art. 51 rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/99.
Kwoty odzyskane z tytułu refundacji muszą być przekazywane na konto Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej, natomiast koszty administracyjne związane z obsługą odzyskiwania nienależnych kwot, bardzo często przewyższające kwoty zwrotu, obciążają budżet krajowy.
W związku z powyższym zasadnym byłoby skorzystanie z możliwości przewidzianej przez Komisję Europejską i umieszczenie przepisu regulującego taką sytuację w ustawie o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych.
Część projektowanych zmian ma jedynie charakter precyzujący obecnie obowiązujące regulacje. Tego typu zmianami jest m.in. zmiana dotycząca art. 27 ust. 1 pkt 2 lit. a. W ww. zmianie precyzyjnie wskazano, w jakim zakresie Prezes Agencji wydaje świadectwa autoryzacji zakładów odkostniających. Obowiązek posiadania takiej autoryzacji wynika z przepisów Unii Europejskiej obowiązujących w tym zakresie i dotyczy jedynie zakładów odkostniających i chłodni, które będą świadczyć usługi przechowywania mięsa stanowiącego zapasy interwencyjne. Pozostałe zakłady odkostniające i chłodnie, na mocy przepisów Unii Europejskiej, nie są obowiązane do uzyskania takiej autoryzacji. Dlatego też powyższa zmiana nie wpłynie na zakres obowiązków podmiotów prowadzących takie zakłady i chłodnie, a tym samym nie zachodzi konieczność regulacji przejściowych związanych z proponowaną zmianą art. 27 ust. 1 pkt 2 lit. a.
Należy wyraźnie podkreślić, że omówione wyżej zmiany dokonane w ustawie o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych implikują konieczność wprowadzenia zmian w innych ustawach, które pozostają w związku tematycznym z zagadnieniami objętymi nowelizacją ww. ustawy. Przy opracowaniu projektu ustawy przyjęto, że:
1) w nowelizacji ustawy o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych zostaną uregulowane:
a) sprawy związane z organizacją Agencji, w tym zmiany dotyczące sposobu jej funkcjonowania,
b) zadania Agencji albo organów Agencji, które odpowiadają zadaniom wyznaczonym państwom członkowskim albo właściwym organom państw członkowskich w zakresie regulacji rynku cukru i rynku wina;
2) w nowelizowanej ustawie z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina zostaną uregulowane kwestie związane z uprawą winorośli, produkcją wina gronowego i moszczu gronowego oraz zasady kontroli na tym rynku.
Ustawa o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych w części dotyczącej regulacji poszczególnych rynków ma charakter ustawy „kompetencyjnej”, tzn. wskazuje na Agencję albo organ Agencji jako na jednostkę wykonująca zadania, których charakter i zakres został określony w przepisach ustanowionych przez właściwe organy Unii Europejskiej, a zatem powtórzenie tych instytucji oznaczałoby powielenie tych przepisów w ustawodawstwie krajowym, co w świetle orzecznictwa ETS oraz jednolitego stanowiska doktryny prawniczej byłoby rozwiązaniem błędnym i wadliwym.
Projekt zmiany ustawy ma na celu dostosowanie przepisów krajowych do przepisów Unii Europejskiej i uzyskał opinię o zgodności z prawem Unii Europejskiej, wyrażoną przez Sekretarza Urzędu Komitetu Integracji Europejskiej.
W związku z charakterem projektu ustawy mającym na celu dostosowanie przepisów krajowych do prawa Unii Europejskiej projekt zmiany ustawy nie podlega procedurze notyfikacji, o której mowa w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597).
Stosownie do art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414) niniejszy projekt został zamieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W toku uzgodnień projektu do ministerstwa nie zgłosiły się podmioty wyrażające zainteresowanie pracami nad projektem ustawy, w związku z tym nie uruchomiono trybu postępowania określonego przepisami tej ustawy.
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziałuje regulacja
Regulacja dotyczy:
1) producentów cukru i izoglukozy;
2) podmiotów, które od roku gospodarczego 2006/2007 zdecydują się po raz pierwszy w Polsce rozpocząć wyrób wina gronowego lub moszczy gronowych z krajowych upraw winorośli, co umożliwia objęcie terytorium RP strefą A uprawy winorośli;
3) przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą na podstawie wpisu do rejestru, którzy od roku gospodarczego 2006/2007 zdecydują się po raz pierwszy w Polsce rozpocząć wyrób wina gronowego lub moszczy gronowych z krajowych upraw winorośli, co umożliwia objęcie terytorium RP strefą A uprawy winorośli.
2. Dochody i wydatki budżetu i sektora publicznego
Wejście w życie projektowanych zmian nie spowoduje zwiększenia wydatków budżetu państwa, gdyż:
1) przypisanie nowych zadań do Agencji nie spowoduje zwiększenia zatrudnienia w tej instytucji;
2) uszczegółowienie zadań w zakresie kontroli przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych procesów technologicznych stosowanych podczas wyrobu wina powinno być realizowane w ramach środków na wykonywanie nowych obowiązków w zakresie kontroli pod względem zgodności jakości wyrobów winiarskich przekazanych z budżetu państwa po wejściu w życie ustawy z dnia 25 lipca 2001 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich oraz obrocie tymi wyrobami, implementującej przepisy Unii Europejskiej w zakresie wspólnej organizacji rynku wina.
3. Rynek pracy
Wejście w życie projektowanych zmian nie będzie miało zasadniczego wpływu na rynek pracy, jednakże rozwój niewielkich lokalnych upraw winorośli, wraz z wyrobem wina gronowego wprowadzanego do obrotu, może przyczynić się do ewentualnego wzrostu zatrudnienia w tych regionach Polski, gdzie warunki glebowo-klimatyczne umożliwiają zakładanie upraw winorośli.
4. Konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość
Wejście w życie projektowanych zmian nie będzie miało wpływu na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw.
5. Sytuacja i rozwój regionalny
Wejście w życie projektowanych zmian ustawy nie będzie miało zasadniczego wpływu na rozwój regionalny, jednakże podejmowanie przez plantatorów winorośli wyrobu wina gronowego z własnych upraw, a także zakładanie upraw w celu sprzedaży pozyskanych winogron przedsiębiorcom wykonującym działalność gospodarczą na podstawie wpisu do rejestru, może zapewnić dodatkowe źródła dochodów w rolnictwie w tych regionach Polski, gdzie warunki glebowo-klimatyczne umożliwiają zakładanie upraw winorośli.
6. Konsultacje społeczne
Projekt ustawy został poddany konsultacjom z następującymi organizacjami i związkami:
1) Związkiem Producentów Cukru;
2) Krajowym Związkiem Plantatorów Buraka Cukrowego;
3) Forum Związków Zawodowych;
4) Ogólnopolskim Porozumieniem Związków Zawodowych;
5) Sekretariatem Rolnictwa Komisji Krajowej NSZ „Solidarność”;
6) Niezależnym Samorządnym Związkiem Zawodowym Rolników Indywidualnych „Solidarność”;
7) Związkiem Zawodowym Rolnictwa „Samoobrona”;
8) Związkiem Zawodowym Rolników „Ojczyzna”;
9) Krajowym Związkiem Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych;
10) Związkiem Zawodowym Centrum Narodowe Młodych Rolników;
11) Federacją Związków Producentów Rolnych;
12) Krajową Radą Izb Rolniczych;
13) Krajową Izbą Gospodarczą, Komitetem Rolnictwa i Obrotu Rolnego;
14) Konfederacją Pracodawców Polskich;
15) Polską Konfederacją Pracodawców Prywatnych;
16) Business Centre Club;
17) Krajową Radą Winiarstwa i Miodosytnictwa;
18) Związkiem Sadowników Polskich – Sekcja Winoroślarska;
19) Związkiem Szkółkarzy Polskich;
20) Radą Gospodarki Żywnościowej;
21) Stowarzyszeniem Winnic Dolnego Sanu;
22) Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Plantatorów Winorośli i Producentów Wina;
23) Cargill Polska Sp. z o.o.
W ramach konsultacji społecznych Krajowa Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa zgłosiła uwagę, że projekt powinien zostać uzupełniony o przepis umożliwiający przyznanie praw do sadzenia także producentom nieposiadającym własnych upraw winorośli, którzy wyrabiać będą wino gronowe z winogron pozyskanych z upraw krajowych, gdyż podmioty te nie będą mogły wykorzystywać winogron z upraw krajowych koprodukcji wina gronowego. W związku z powyższym Krajowa Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa zaproponowała, że podmioty wyrabiające wino z winogron zebranych z upraw własnych, o których mowa w art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 22 stycznia 2004 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina, powinny otrzymać prawo do sadzenia w pierwszej kolejności, a następnie prawo do sadzenia należy przydzielić producentom, o których mowa w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, nieposiadającym własnych upraw winorośli, którzy wyrabiać będą wino gronowe z winogron pozyskanych z upraw krajowych. Uwaga ta została uwzględniona.