Projekt
USTAWA
z dnia ......................................
zmieniająca ustawę – Kodeks pracy oraz ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw
Art. 1. W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z późn. zm.1)) w art. 24118:
1) § 1 otrzymuje brzmienie:
„§ 1. Na wspólny wniosek organizacji pracodawców i ponadzakładowych organizacji związkowych, które zawarły układ ponadzakładowy, minister właściwy do spraw pracy może – gdy wymaga tego ważny interes społeczny – rozszerzyć, w drodze rozporządzenia, stosowanie tego układu w całości lub w części na pracowników zatrudnionych u pracodawcy nieobjętego żadnym układem ponadzakładowym, prowadzącego działalność gospodarczą taką samą lub zbliżoną do działalności pracodawców objętych tym układem, ustalonej na podstawie odrębnych przepisów dotyczących klasyfikacji działalności, po zasięgnięciu opinii tego pracodawcy lub wskazanej przez niego organizacji pracodawców oraz zakładowej organizacji związkowej, o ile taka działa u pracodawcy.”;
2) uchyla się § 3;
3) § 5 otrzymuje brzmienie:
„§ 5. Do wniosku o uchylenie rozszerzenia stosowania układu stosuje się odpowiednio przepisy § 1 i 2 oraz art. 2418 § 2.”.
Art. 2. W ustawie z dnia 29 września 1994 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 113, poz. 547, z późn. zm.2)) uchyla się art. 17.
Art. 3. Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
_____________________
1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 99, poz. 1152, z 2000 r. Nr 19, poz. 239, Nr 43, poz. 489, Nr 107, poz. 1127 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 11, poz. 84, Nr 28, poz. 301, Nr 52, poz. 538, Nr 99, poz. 1075, Nr 111, poz. 1194, Nr 123, poz. 1354, Nr 128, poz. 1405 i Nr 154, poz. 1805, z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 135, poz. 1146, Nr 196, poz. 1660, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679, z 2003 r. Nr 166, poz. 1608 i Nr 213, poz. 2081, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 99, poz. 1001, Nr 120, poz. 1252 i Nr 240, poz. 2407, z 2005 r. Nr 10, poz. 71, Nr 68, poz. 610, Nr 86, poz. 732 i Nr 167, poz. 1398, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711, Nr 133, poz. 935, Nr 217, poz. 1587 i Nr 221, poz. 1615 oraz z 2007 r. Nr 64, poz. 426, Nr 89, poz. 589, Nr 176, poz. 1239, Nr 181, poz. 1288 i Nr 225, poz. 1672.
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 1995 r. Nr 1, poz. 2, z 1996 r. Nr 87, poz. 396 oraz z 2000 r. Nr 120, poz. 1268.
Uzasadnienie
Komisja do Spraw Układów Zbiorowych Pracy – powołana na podstawie przepisów art. 17 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 113, poz. 547, z późn. zm.) – to trójstronne ciało opiniodawczo-doradcze, w skład którego wchodzą przedstawiciele reprezentatywnych organizacji związkowych, konfederacji pracodawców, strony rządowej i Głównego Inspektora Pracy.
Od 1995 r. Komisja odbyła 14 posiedzeń plenarnych. Jej prace koncentrowały się w szczególności na podejmowaniu działań, ułatwiających wszczynanie rokowań w sprawie zawarcia ponadzakładowych układów zbiorowych pracy. Zajmowała się również wyjaśnianiem kwestii spornych i wątpliwości prawnych, powstałych w trakcie negocjacji, prowadzonych nad układem. Wielokrotnie na jej posiedzeniach była rozpatrywana problematyka związana ze zmianami przepisów, dotyczących układów zbiorowych pracy. Komisja podejmowała także działania o charakterze mediacyjnym, których celem było doprowadzanie do ugody między partnerami społecznymi, a w jej wyniku – podejmowanie przez nich wspólnych rokowań układowych. Ponadto od 2001 r. przyznano Komisji prawo wyrażania opinii w sprawach rozszerzania stosowania układów ponadzakładowych.
Od marca 2002 r., w ramach Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych, działa Zespół problemowy ds. prawa pracy i układów zbiorowych. Jego zadaniem jest wypracowywanie wspólnego stanowiska, między innymi w sprawach dotyczących układów zbiorowych pracy, które dotychczas były przedmiotem prac Komisji do Spraw Układów Zbiorowych Pracy. Po powstaniu wymienionego Zespołu aktywność Komisji do Spraw Układów Zbiorowych Pracy uległa znacznemu ograniczeniu (ostatnie posiedzenie odbyło się w 2002 r.).
Powyższe oraz zmniejszone zainteresowanie zawieraniem ponadzakładowych układów zbiorowych pracy uzasadnia likwidację wymienionej Komisji.
Dla jej dokonania niezbędnym jest uchylenie przepisów, stanowiących podstawę jej utworzenia (art. 2) oraz zmiana przepisów art. 24118 § 1, 3 i 5 Kodeksu pracy (art. 1), określających zadania Komisji związane z rozszerzaniem stosowania ponadzakładowego układu zbiorowego pracy, a także z obowiązkiem opiniowania projektu rozporządzenia w tej sprawie przez organizacje partnerów społecznych.
Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414), projekt ustawy zmieniającej ustawę – Kodeks pracy oraz ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz o zmianie niektórych ustaw został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej. Żaden z podmiotów zajmujących się działalnością lobbingową nie zgłosił zainteresowania niniejszym projektem.
Ocena skutków regulacji
1. Podmioty, na które oddziałuje akt normatywny
Projektowana ustawa oddziałuje na:
– ministrów właściwych do spraw: pracy, finansów publicznych, gospodarki, Skarbu Państwa,
– Głównego Inspektora Pracy,
– partnerów społecznych,
których przedstawiciele wchodzą w skład likwidowanej Komisji do Spraw Układów Zbiorowych Pracy (zwanej dalej „Komisją ds. UZP”).
2. Konsultacje społeczne
Projekt został przesłany do zaopiniowania przez reprezentatywne organizacje związkowe, tj.: NSZZ „Solidarność”, OPZZ, Forum Związków Zawodowych, oraz przez organizacje pracodawców, tj.: Konfederację Pracodawców Polskich, Polską Konfederację Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Związek Rzemiosła Polskiego, Business Centre Club – Związek Pracodawców.
Większość partnerów społecznych (NSZZ „Solidarność”, OPZZ, Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan, Związek Rzemiosła Polskiego, Business Centre Club – Związek Pracodawców) nie wniosła zastrzeżeń odnośnie do likwidacji Komisji do Spraw Układów Zbiorowych Pracy. Przeciwni tej propozycji są jedynie:
– Konfederacja Pracodawców Polskich, która, uzasadniając dalsze utrzymywanie Komisji ds. UZP, przypisuje jej – nieprzewidziane w przepisach – zadania w zakresie „inicjowania układów zbiorowych pracy” oraz w zakresie „indywidualnych porozumień pracowników z pracodawcami w zakładzie pracy”.
W swojej opinii Konfederacja Pracodawców Polskich kwestionuje także, wynikające z art. 24118 § 1 Kodeksu pracy, dotychczasowe uprawnienie umożliwiające ministrowi do spraw pracy – w drodze rozporządzenia – rozszerzenie ponadzakładowego układu zbiorowego pracy w całości lub w części na pracowników zatrudnionych u pracodawcy nieobjętego żadnym układem ponadzakładowym, a prowadzącym taką samą działalność gospodarczą lub zbliżoną do niej,
– Forum Związków Zawodowych, które wskazuje Komisję ds. UZP jako płaszczyznę dyskutowania problemów w zakresie tworzenia i stosowania układów zbiorowych pracy, niezależnie od istniejącego Zespołu problemowego ds. prawa pracy i układów zbiorowych (Zespół działający w ramach Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych).
Popierając likwidację Komisji, jednocześnie:
– Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan zgłosiła wniosek, aby minister właściwy do spraw pracy, przed podjęciem decyzji w sprawie rozszerzenia stosowania ponadzakładowego układu zbiorowego pracy, zasięgał opinii Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych,
– Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność” zwróciła uwagę, dotyczącą potrzeby skorygowania § 5 w art. 24118 Kodeksu pracy, w związku z proponowanym w projekcie ustawy skreśleniem § 3 w tym artykule.
3. Skutki wprowadzenia ustawy
Projektowana likwidacja Komisji do Spraw Układów Zbiorowych Pracy spowoduje obniżenie wydatków budżetu państwa o kwotę około 10 tys. zł.
Nie przewiduje się, aby przyjęcie ustawy miało wpływ na rynek pracy, konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw, sytuację i rozwój regionalny.
4. Zgodność projektu z prawem Unii Europejskiej
Przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej.