Projekt
USTAWA
z dnia ................... 2009 r.
o zmianie ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego
Art. 1. W ustawie z dnia 14 marca 2003 r. o Banku Gospodarstwa Krajowego (Dz. U. Nr 65, poz. 594 i Nr 217, poz. 2124, z 2004 r. Nr 91, poz. 870, z 2006 r. Nr 157, poz. 1119 oraz z 2009 r. Nr 65, poz. 545) po art. 5a dodaje się art. 5b w brzmieniu:
„Art. 5b. 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może udzielić BGK pożyczki, przy zachowaniu wymogów określonych w art. 127 ust. 3 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe na zwiększenie funduszy uzupełniających.
2. Przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1, rozumie się również objęcie przez Skarb Państwa wyemitowanych przez BGK dłużnych papierów wartościowych.
3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, warunki i tryb udzielania pożyczek, o których mowa w ust. 1 i 2.”.
Art. 2. Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia
Uzasadnienie
Bank Gospodarstwa Krajowego jest jedynym bankiem państwowym w Polsce prowadzącym działalność na mocy ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego. Działalność BGK koncentruje się na realizacji programów rządowych i w związku z tym wymaga adekwatnego do powierzonych przez Rząd RP zadań wyposażenia w fundusze własne.
Forma banku państwowego ogranicza możliwość zwiększenia funduszy własnych do dokapitalizowania ze środków budżetowych (w formie pieniężnej i obligacji skarbowych) oraz z zysku netto. Należy zauważyć, że jedną z form podniesienia poziomu funduszy własnych jest możliwość zaciągnięcia tzw. pożyczek podporządkowanych.
Zgodnie z art. 127 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe fundusze własne banku obejmują:
1. fundusze podstawowe banku,
2. fundusze uzupełniające banku w kwocie nieprzewyższającej funduszy podstawowych banku.
Do funduszy uzupełniających na mocy art. 127 ust. 3 pkt 2 lit. b ustawy Prawo bankowe można zaliczyć, za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego, zobowiązania podporządkowane, rozumiane jako zobowiązania z tytułu przyjęcia przez bank - w kwocie i na zasadach ustalonych w decyzji Komisji Nadzoru Finansowego, wydanej na wniosek banku, pomniejszanej na koniec każdego roku w ciągu ostatnich 5 lat trwania umowy o 20 % tej kwoty, z tym że w banku państwowym, banku w formie spółki akcyjnej kwota ta nie może przewyższać połowy funduszy podstawowych - środków pieniężnych spełniających zgodnie z umową łącznie następujące warunki:
1) środki pieniężne przyjęto na okres co najmniej 5 lat (okres umowy),
2) środki pieniężne nie mogą być wycofane z banku przed upływem okresu umowy,
3) środki pieniężne podlegają zwrotowi w ostatniej kolejności w przypadku upadłości banku lub jego likwidacji,
4) zwrot środków pieniężnych nie jest zabezpieczony przez bank bezpośrednio lub pośrednio.
Z reguły pożyczki podporządkowane są udzielane jednostce zależnej przez kontrolującą ją jednostkę dominującą (tzw. wierzyciela podporządkowanego). W związku z powyższym wydaje się zasadne stworzenie prawnej możliwości udzielenia przez właściciela (Skarb Państwa) pożyczki podporządkowanej Bankowi Gospodarstwa Krajowego.
Zgodnie z art. 101 ust. 1 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych z budżetu państwa, w zakresie ustalonym w ustawie budżetowej, mogą być udzielane pożyczki:
1. dla jednostek samorządu terytorialnego w ramach postępowań ostrożnościowych lub naprawczych, realizowanych na podstawie odrębnych przepisów;
2. wynikające z umów międzynarodowych;
3. wynikające z ustaw innych niż ustawa budżetowa.
W związku z powyższym przyjęcie zaproponowanego rozwiązania umożliwiłoby udzielenie BGK pożyczki podporządkowanej z budżetu państwa na podstawie art. 101 ust. 1 pkt 3 ustawy o finansach publicznych.
Konstrukcję pożyczek ze środków budżetowych można znaleźć również w działalności KUKE S.A. w zakresie gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeń eksportowych. Zgodnie bowiem z art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych wypłata odszkodowań i kwot gwarancji ubezpieczeniowych przez Korporację gwarantowana jest przez Skarb Państwa poprzez:
1. poręczenie przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych w imieniu Skarbu Państwa kredytu bankowego wraz z odsetkami zaciągniętego przez Korporację,
2. udzielanie pożyczek ze środków budżetu państwa.
Ocena skutków regulacji
Wejście w życie ustawy nie spowoduje skutków dla budżetu państwa i budżetu jednostek samorządu terytorialnego.
Projektowana ustawa nie jest objęta regulacjami Unii Europejskiej.