Projekt
USTAWA
z dnia ……….…. 2008 r.
o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych
Art. 1. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.[1])) wprowadza się następujące zmiany:
1) Art. 5a pkt 6 otrzymuje brzmienie:
„6) działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej – oznacza to działalność zarobkową:
a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych
- prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9,”.
2) Art. 5b otrzymuje brzmienie:
„Art. 5b. 1. Za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
2) są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności,
3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością,
2. Jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niemająca osobowości prawnej, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.
3. Warunek, o którym mowa w ust.1 pkt 3 uznaje się za nie spełniony, jeżeli warunek ten nie stanowi treści stosunku umownego, na podstawie którego wykonywane są te czynności.”
Art. 2.
Ustawa wchodzi w życie w terminie 14 dni od jej ogłoszenia.
[1]) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 2000 r. Nr 22, poz. 270, Nr 60, poz. 703, Nr 70, poz. 816, Nr 104, poz. 1104, Nr 117, poz. 1228 i Nr 122, poz. 1324, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 8, poz. 64, Nr 52, poz. 539, Nr 73, poz. 764, Nr 74, poz. 784, Nr 88, poz. 961, Nr 89, poz. 968, Nr 102, poz. 1117, Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190, Nr 125, poz. 1363 i 1370 i Nr 134, poz. 1509, z 2002 r. Nr 19, poz. 199, Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 78, poz. 715, Nr 89, poz. 804, Nr 135, poz. 1146, Nr 141, poz. 1182, Nr 169, poz. 1384, Nr 181, poz. 1515, Nr 200, poz. 1679 i Nr 240, poz. 2058, z 2003 r. Nr 7, poz. 79, Nr 45, poz. 391, Nr 65, poz. 595, Nr 84, poz. 774, Nr 90, poz. 844, Nr 96, poz. 874, Nr 122, poz. 1143, Nr 135, poz. 1268, Nr 137, poz. 1302, Nr 166, poz. 1608, Nr 202, poz. 1956, Nr 222, poz. 2201, Nr 223, poz. 2217 i Nr 228, poz. 2255, z 2004 r. Nr 29, poz. 257, Nr 54, poz. 535, Nr 93, poz. 894, Nr 99, poz. 1001, Nr 109, poz. 1163, Nr 116, poz. 1203, 1205 i 1207, Nr 120, poz. 1252, Nr 123, poz. 1291, Nr 162, poz. 1691, Nr 210, poz. 2135, Nr 263, poz. 2619 i Nr 281, poz. 2779 i 2781, z 2005 r. Nr 25, poz. 202, Nr 30, poz. 262, Nr 85, poz. 725, Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 102, poz. 852, Nr 143, poz. 1199 i 1202, Nr 155, poz. 1298, Nr 164, poz. 1365 i 1366, Nr 169, poz. 1418 i 1420, Nr 177, poz. 1468, Nr 179, poz. 1484, Nr 180, poz. 1495 i Nr 183, poz. 1538 oraz z 2006 r. Nr 46, poz. 328.
Uzasadnienie
Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z dn. 16 listopada 2006 r. zawierała m. in. przepisy uszczegóławiające definicję działalności gospodarczej i pozarolniczej działalności gospodarczej. Projektodawcy wskazywali na konieczność doprecyzowania zapisów dot. działalności gospodarczej, argumentując, że dotychczas obowiązujące przepisy sprzyjają patologiom na rynku pracy sankcjonując, czy wręcz zachęcając do zastępowania stosunku pracy tzw. „samozatrudnieniem”, obniżając tym samym prawa przysługujące pracownikom na mocy przepisów Kodeksu pracy.
Zgadzając się co do zasady z koniecznością ochrony praw pracowników i eliminowaniem patologii na rynku pracy nie sposób nie zauważyć, że znowelizowane przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych znacząco ingerują w zasady prowadzenia działalności gospodarczej, uzależniając wskazanie, czy faktyczne relacje są działalnością gospodarczą, czy stosunkiem pracy od uznaniowej decyzji urzędnika.
Badając rynek pracy i formy zatrudnienia można z kolei dojść do wniosku, że przesłanki leżące u podstawy zmiany definicji działalności gospodarczej, tj. troska o lepsze zabezpieczenie praw pracowników wykorzystywanych przez pracodawcę poprzez zmuszanie do zastępowania stosunku pracy gorszymi warunkami samozatrudnienia, nie znajdują odzwierciedlenia w rzeczywistości. Silna presja społeczna i dotychczas obowiązujące przepisy spowodowały konsekwentne odchodzenie od samozatrudnienia na rzecz stosunku pracy w przypadkach, kiedy było to faktycznie uzasadnione.
Z drugiej strony, umowy kształtujące relacje pomiędzy „pracodawcą” a „samozatrudnionym” bardzo często zawierają klauzule zabezpieczające prawa „samozatrudnionych” w lepszy sposób, niż wynikałoby to z przepisów kodeksu pracy.
Wprowadzenie do obrotu gospodarczego przepisów pozostawiających decyzję o tym, co jest działalnością gospodarczą a co nią nie jest w gestii urzędnika powoduje z kolei dalsze usztywnienie i tak rygorystycznych przepisów regulujących obrót gospodarczy i uderza przede wszystkim w rozwój małej przedsiębiorczości, w szczególności zaś tych osób prowadzących działalność gospodarczą (w skali kraju kilkaset tysięcy podmiotów), które świadczą usługi jednemu tylko kontrahentowi i powodują obawę o możliwość dalszego prowadzenia działalności w dotychczasowy sposób.
Wejście w życie przepisów znowelizowanej 16 listopada 2006 r. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadza także dysproporcje w sposobie traktowania różnych grup zawodowych: lekarz może świadczyć swoje usługi na zasadzie samozatrudnienia, takiej możliwości nie ma prawnik ani informatyk.
Wobec powyższego, mając na uwadze troskę o trwały i stabilny rozwój polskiej małej przedsiębiorczości, projektodawcy wnoszą o uchwalenie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przedłożonym Wysokiej Izbie brzmieniu.
Ustawa nie powoduje negatywnych skutków budżetowych.
Ustawa jest zgodna z prawem Unii Europejskiej.