Projekt
Ustawa
z dnia .................................
o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych
oraz niektórych innych ustaw
Art. 1. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2007 r. Nr 11, poz. 74, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany :
1) w art. 11 po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
„1a. Obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 5, które objęte są obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym.”
2) art. 11 ust. 2 otrzymuje brzmienie :
„2. Dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art.6 ust. 1 pkt 2, 4, 8 i 10.”
3) art. 24 ust. 5d otrzymuje brzmienie :
„5d. Przedawnienie należności z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej lub następcy prawnego następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wydana decyzja stała się prawomocna.”
4) w art. 47 po ust. 2c dodaje się ust. 2d w brzmieniu:
„2d. Osoby duchowne, opłacające składki wyłącznie za siebie, są zwolnione z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej za kolejny miesiąc, jeżeli w stosunku do miesiąca poprzedniego nie nastąpiła żadna zmiana.”
5) uchyla się przepisy art. 47 ust. 10c – 10g
6) w art. 47 ust. 10h skreśla się słowa „lub pobrana przez Zakład dodatkowa opłata”
7) w art. 47 ust. 10i skreśla się słowa „a dodatkowej opłaty, o której mowa w ust. 10c, nie wymierza się, jeżeli jej wysokość nie przekroczyłaby 2,00 zł.”
Art. 2 W ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. 2005 r. Nr 31, poz. 267, z późm. zm.) wprowadza się następujące zmiany :
1) po art. 6 dodaje się art. 6a w brzmieniu:
„art. 6a. 1. Zasiłek chorobowy nie przysługuje osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym, jeżeli zalegają z opłatą składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 6,60 PLN do czasu spłaty całości zadłużenia, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Prawo do zasiłku chorobowego przedawnia się, jeżeli zadłużenie o którym mowa w ust. 1, nie zostanie uregulowane w ciągu 6 miesięcy od dnia zgłoszenia roszczenia o wypłatę zasiłku.”
2) po art. 29 dodaje się art. 29a w brzmieniu:
„art. 29a. 1. Zasiłek macierzyński nie przysługuje osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym, jeżeli zalegają z opłatą składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 6,60 PLN do czasu spłaty całości zadłużenia, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Prawo do zasiłku macierzyńskiego przedawnia się, jeżeli zadłużenie o którym mowa w ust. 1, nie zostanie uregulowane w ciągu 6 miesięcy od dnia zgłoszenia roszczenia o wypłatę zasiłku.”
3) po art. 32 dodaje się art. 32a w brzmieniu:
„art. 32a. 1. Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym, jeżeli zalegają z opłatą składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 6,60 PLN do czasu spłaty całości zadłużenia, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Prawo do zasiłku opiekuńczego przedawnia się, jeżeli zadłużenie o którym mowa w ust. 1, nie zostanie uregulowane w ciągu 6 miesięcy od dnia zgłoszenia roszczenia o wypłatę zasiłku.”
Art. 3 Ustawa wchodzi w życie od 1 stycznia 2009 r.
Uzasadnienie
Projekt ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw zakłada uszczelnienie systemu ubezpieczeń społecznych, usprawnienie procedur, doprecyzowanie przepisów ustawy oraz usunięcie tych, które powodują niepotrzebne koszty, a jednocześnie wprowadza ułatwienia dla osób prowadzących działalność gospodarczą.
W ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych projektodawcy m. in. proponują:
1. Dodanie po ust 1 art. 11 ustawy ust. 1a według którego obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu podlegać mają osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące, które objęte są obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym.
Objęcie osób prowadzących działalność gospodarczą obowiązkowo ubezpieczeniem chorobowym jest zmianą oczekiwaną przez przedsiębiorców, ale także bardzo korzystną dla systemu ubezpieczeń społecznych. W obecnym stanie prawnym nawet niewielkie zaniżenie wpłaty albo opóźnienie we wpłacie przez prowadzącego działalność gospodarczą powoduje wszczęcie procedury o wyrażenie zgody na opłacenie składki po terminie o której mowa w art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
3. Nadanie art. 11 ust. 2 ustawy takiego brzmienia, aby dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu nadal podlegały na swój wniosek osoby objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art.6 ust. 1 pkt 2, 4, 8 i 10 ustawy, tj.:
- osoby wykonującymi pracę nakładczą;
- osoby wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osobami z nimi współpracującymi;
- osoby wykonującymi odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;
- duchowni.
Biorąc pod uwagę obecną regulację z grupy osób tej wyłączono osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące.
4. Nadanie art. 24 ust. 5d ustawy takiego brzmienia, aby przedawnienie należności z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej lub następcy prawnego następowała po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wydana decyzja stała się prawomocna, a nie, jak do ma miejsce dotychczas, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja została wydana. Zmiana ta ma służyć urealnieniu okresu w jakim ZUS może dochodzić wierzytelności . W obecnym stanie prawnym zdarzają się sytuacje, iż w momencie kiedy kończy się postępowanie odwoławcze osoby trzeciej, pomimo oddalenia odwołania, ZUS nie może rozpocząć dochodzenia należności z tytułu składek, bo minął 5-cio letni okres.
5. Dodanie ust. 2d pod ust. 2c w art. 47 ustawy w myśl którego, osoby duchowne, opłacające składki wyłącznie za siebie, będą zwolnione z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej za kolejny miesiąc, jeżeli w stosunku do miesiąca poprzedniego nie nastąpiła żadna zmiana. Przysłuży się to oszczędzeniu niepotrzebnej dodatkowej pracy tych podmiotów, przyczyni się do ograniczenia biurokracji oraz ograniczy liczbę dokumentów składanych do systemu informatycznego.
6. Uchyleniu przepisów art. 47 ust. 10c – 10g ustawy, dotyczących dodatkowych opłat wymierzanych przez Zakład płatnikowi składek lub instytucji obsługującej wpłaty składek w sytuacji, w której nie nastąpiło przekazanie przez Zakład składki do otwartego funduszu emerytalnego w terminie z powodu nie przekazania lub przekazania błędnego zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych, zgłoszenia płatnika składek, imiennego raportu miesięcznego, deklaracji rozliczeniowej, dokumentu płatniczego lub zlecenia płatniczego.
W opinii projektodawców dodatkowe opłaty, określone w tych przepisach, są zbędnym obciążeniem, a koszty związane z wymierzaniem tej opłaty są wielokrotnie wyższe niż wpływy do systemu ubezpieczeń społecznych. Do kosztów tych należy zaliczyć nie tylko opłaty pocztowe, ale również pracochłonność przy procedurze naliczenia opłaty.
Reszta zmian w projekcie ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw ma charakter dostosowawczy.
W ustawie o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa społecznych projektodawcy proponują dodanie art. 6a po art. 6 ustawy w myśl którego zasiłek chorobowy nie przysługiwałby osobom prowadzącym pozarolniczą działalność i osobom z nimi współpracującym, jeżeli zalegaliby z opłatą składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 6,60 PLN do czasu spłaty całości zadłużenia.
Uregulowania te są konsekwencją wprowadzenia obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego dla osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą.
Dodatkowo, projektodawcy proponują, aby prawo do zasiłku chorobowego przedawniało się, jeżeli zadłużenie o którym mowa wyżej, nie zostanie uregulowane w ciągu 6 miesięcy od dnia zgłoszenia roszczenia o wypłatę zasiłku. Analogiczne przepisy proponuje się wprowadzić w stosunku do zasiłku macierzyńskiego oraz opiekuńczego.
Jako datę wejścia w życie ustawy wskazuje się dzień 1 stycznia 2009 r.
Proponowane zmiany wywołają pozytywne skutki społeczne w postaci zmniejszenia biurokracji w zakresie objętym zmianami.
Projekt ustawy nie pociągnie za sobą kosztów dla budżetu państwa i jest zgodny z prawem Unii Europejskiej.