Projekt ustawy o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa

Projekt

Ustawa

z dnia ................................. 2008 r.

o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa

Art. 1.

W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.[1]⁾) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 224 otrzymuje brzmienie:

„Art. 224. § 1. Przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie podlega wykonaniu.

§ 2. Wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji.

§ 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się w przypadku, gdy decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności.

§ 4. Decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, gdy w całości uwzględnia wniosek strony.”;

2) uchyla się art. 224a–224c;

3) art. 225 otrzymuje brzmienie:

„Art. 225. § 1. Decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe będące przedmiotem decyzji nie zostanie wykonane, a w szczególności, gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję.

§ 2. Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji również po jej wydaniu. W tym przypadku organ wydaje postanowienie, na które służy stronie zażalenie.

§ 3. Rygoru natychmiastowej wykonalności nie nakłada się w przypadku:

1) przyjęcia na wniosek strony zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę, o którym mowa w art. 33d - wstrzymanie wykonania decyzji następuje do wysokości zabezpieczenia, lub

2) zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę przez ustanowienie hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego korzystających z pierwszeństwa zaspokojenia - wstrzymanie wykonania decyzji następuje do wysokości odpowiadającej wartości przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego.

§ 4. W zakresie, o którym mowa w § 3 pkt 1, przepisy art. 33d-33g stosuje się odpowiednio.”.

Art. 2.

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2009 r.

Uzasadnienie

1. Wyjaśnienie celu ustawy

Ordynacja podatkowa zawiera szereg rozwiązań, które należy negatywnie ocenić z punktu widzenia pogłębiania zaufania pomiędzy podatnikami, a organami podatkowymi.

Za taką niekorzystną regulację należy uznać w pierwszej kolejności, nakaz wykonalności nieostatecznych jeszcze decyzji podatkowych.

Celem niniejszej ustawy jest wyeliminowanie wskazanego powyżej negatywnego rozwiązania.

2. Przedstawienie stanu obecnego

Obecnie, zgodnie z Ordynacją podatkową, zasadą jest, że wykonaniu podlegają już nieostateczne decyzje podatkowe. Wniesienie odwołania od takich decyzji, zasadniczo nie wstrzymuje ich wykonania.

W przypadku wniesienia odwołania, wstrzymanie wykonania decyzji może nastąpić wyłącznie w przypadku uzasadnionym ważnym interesem strony lub interesem publicznym, bądź wskutek przyjęcia na wniosek podatnika zabezpieczenia wykonania zobowiązania lub zabezpieczenia wykonania zobowiązania przez ustanowienie hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego.

Natychmiastowa wykonalność decyzji podatkowych (które często są uchylane w dalszym toku postępowania) z jednej strony naraża podatników na zmniejszenie ich płynności finansowej w związku z koniecznością natychmiastowej zapłaty zaległości podatkowej na mocy nieostatecznej jeszcze decyzji. Z drugiej zaś strony, w przypadku uchylenia takiej decyzji (co często się zdarza), naraża Skarb Państwa na konieczność wypłaty oprocentowania za powstałe w ten sposób nadpłaty.

3. Różnice między dotychczasowym a przewidywanym stanem prawnym

W zakresie wstrzymania wykonalności decyzji projekt ustawy nadaje nowe brzmienie art. 224 Ordynacji podatkowej, a ponadto uchyla przepisy 224a – art. 224c. Wprowadzona zmiana w zakresie wstrzymania wykonalności decyzji oznacza, iż przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie będzie podlegać wykonaniu, a wniesienie odwołania w terminie wstrzyma wykonanie decyzji, chyba że decyzji tej został nadany rygor natychmiastowej wykonalności, albo wykonanie decyzji przed upływem terminu do wniesienia odwołania w całości będzie uwzględniać wniosek strony.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 225 Ordynacji podatkowej decyzji, od której służy odwołanie, może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że zobowiązanie podatkowe będące przedmiotem decyzji nie zostanie wykonane (w szczególności, gdy podatnik trwale nie uiszcza wymagalnych zobowiązań o charakterze publicznoprawnym lub dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku, które mogą utrudnić lub udaremnić egzekucję). Rygor natychmiastowej wykonalności może być nadany decyzji również po jej wydaniu. W tym przypadku organ wydaje postanowienie, na które służy stronie zażalenie. Rygoru natychmiastowej wykonalności nie nakłada się w przypadku przyjęcia na wniosek strony zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę lub zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę przez ustanowienie hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego korzystających z pierwszeństwa zaspokojenia.

4. Oczekiwane skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i prawne

Zaproponowane powyżej zmiany zgodne są z większością postulatów podnoszonych przez podatników oraz praktyków podatkowych. Zmierzają do wyeliminowania przepisów nadmiernie krępujących wolności gospodarcze i obywatelskie, szczególnie tych, które dotyczą relacji pomiędzy przedsiębiorcą i organami podatkowymi. Zaproponowane zmiany powodować będą wzrost zaufania podatników do organów podatkowych oraz stanowić będą gwarancję stabilności podatkowej szczególnie w stosunku do podatników instytucjonalnych oraz powodować wzrost konkurencyjności polskiej gospodarki na tle innych państw Wspólnoty Europejskiej.

W odniesieniu do ekonomicznych skutków ustawy, przedstawione powyżej zmiany mają charakter neutralny dla systemu podatkowego i nie wywierają negatywnych konsekwencji w odniesieniu do dochodów Skarbu Państwa. Wspomniany, neutralny charakter zmian jest konsekwencją równoważenia się z jednej strony braku dochodów wynikających z wykonalności nieostatecznych jeszcze decyzji organów podatkowych, a z drugiej strony – braku obowiązku wypłaty przez Skarb Państwa odsetek za zwłokę z tytułu zwrotu kwot wpłaconych przez podatników na podstawie uchylonych decyzji (znaczna część decyzji jest uchylana w dalszym toku instancji).

5. Ocena zgodności z prawem Unii Europejskiej

Przedmiot projektu ustawy nie jest objęty prawem europejskim.

[1]⁾ Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz..U. z 2005 r. Nr 85, poz. 727, Nr 86, poz. 732 i Nr 143, poz. 1199, 2006 r. Nr 66, poz. 470, Nr 104, poz. 708, Nr 143, poz. 1031, Nr 217, poz. 1590 i Nr 225, poz. 1635 oraz 2007 r. Nr 112, poz. 769, Nr 120, poz. 818, Nr 192, poz. 1378 i Nr 225, poz. 1671.